Bài giảng Chương 3: Cách tiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo

Chương 3
CÁCH TIẾP CẬN NGẪU NHIÊN VỀ LÃNH ĐẠO

4/24/2013 4:04 PM

Tiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo

1


Mục tiêu
Mục tiêu






Khám phá mối liên hệ giữa lãnh đạo hữu hiệu với hoàn cảnh diễn
ra các hoạt động.
Tiếp cận việc lãnh đạo hữu hiệu phụ thuộc vào các yếu tố.

Yêu cầu:








2

Hiểu được tính ngẫu nhiên của lãnh đạo đối với con người và tình
huống.
Ứng dụng các mô hình lãnh đạo ngẫu nhiên vào các tình huống.
Biết được cách sử dụng sức mạnh của các biến số tình huống để
nâng cao hiệu quả của lãnh đạo.

Tiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo

4/24/2013 4:04 PM


Nội dung nghiên cứu


Cách tiếp cận ngẫu nhiên trong lãnh đạo



Các mô hình lãnh đạo ngẫu nhiên





Mô hình của FIEDLER
Mô hình của HERSEY và BLANCHARD
Thuyết về đường mục tiêu
Mô hình của VROOM-JAGO

Sử dụng sức mạnh của các biến số ngẫu nhiên để
thay thế cho lãnh đạo



3

Tiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo

4/24/2013 4:04 PM


Tiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo
Người
lãnh đạo

Nhu cầu,
Tính sẵn sàng,
Mức độ phục tùng
…

Hiệu quả
Của lãnh
đạo

Người phục
tùng

4

Đặc điểm,
Hành vi,
Địa vị…

Môi trường,
Cấu trúc công việc

Tình huống
công việc

Tiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo

4/24/2013 4:04 PM


Tiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo
Người
lãnh đạo

Nhu cầu,
Tính sẵn sàng,
Mức độ phục tùng
…

Hiệu quả
Của lãnh
đạo

Người phục

tùng

5

Đặc điểm,
Hành vi,
Địa vị…

Môi trường,
Cấu trúc công việc

Tình huống
công việc

Tiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo

4/24/2013 4:04 PM


Cách tiếp cận ngẫu nhiên
Hàm ý của tiếp cận ngẫu nhiên





Hiệu lực của lãnh đạo phụ thuộc vào bối cảnh diễn ra các hành vi
lãnh đạo.

Mục tiêu của tiếp cận ngẫu nhiên





6

Tìm cách phác họa những đặc điểm của tình huống, của người
phục tùng cũng như các phong cách lãnh đạo, từ đó đưa ra
cách thức phối hợp chúng để giải thích cho tính hiệu quả của lãnh
đạo.

Tiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo

4/24/2013 4:04 PM


Các mô hình lãnh đạo ngẫu nhiên


Mô hình của Fiedler,



Mô hình Hersey và Blanchard,



Học thuyết đường mục tiêu,



Mô hình tham gia quyết định của Vroom – Jago.

7

Tiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo

4/24/2013 4:04 PM


Mô hình lãnh đạo ngẫu nhiên của
FIEDLER
Ý tưởng chính của mô hình





Tạo ra sự phù hợp giữa phong cách lãnh đạo với tình huống để có
được điều kiện tốt nhất cho thành công của người lãnh đạo.

Điểm đặc trưng của mô hình





8

Chia các phong cách lãnh đạo theo nhiều mức độ khác nhau có
thể đo lường được và chỉ ra mức hiệu quả ứng với từng cấp độ
tương ứng với các tình huống.

Tiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo

4/24/2013 4:04 PM


Chất lượng quan hệ và phong cách lãnh đạo

Định hướng
quan hệ

• Thường mô tả nhân viên
mặc dù ít được ưa thích
nhưng vẫn với sự tích cực và
lạc quan.

9

Định hướng
công việc

• Thường mô tả nhân viên ít
được ưa thích với cách nhìn
tiêu cực.

Tiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo

4/24/2013 4:04 PM


Mô hình lãnh đạo ngẫu nhiên của
FIEDLER
Chất lượng
Quan hệ
LĐ - NPT

Hiệu quả
Của lãnh
đạo
Quyền lực vị
trí của người
LĐ

Cấu trúc
nhiệm vụ

10

Tiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo

4/24/2013 4:04 PM


Các phong cách lãnh đạo phù hợp với
tình huống của FIEDLER
Định hướng công việc

Thành tích

CAO

Định hướng quan hệ

THẤP
Thuận lợi rất cao

Các mối quan hệ Lãnh đạo Nhân viên
Cấu trúc công việc

Quyền lực vị trí của lãnh
đạo

11

Thông thường

1

2

3

Rất tốt

Tốt

Khá

Có cấu trúc

Mạnh

Yếu

4

5

6

Trung bình
Trung bình
Trung bình
khá
yếu

Không có cấu trúc

Mạnh

Bất lợi rất cao

Yếu

Có cấu trúc

Mạnh

Tiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo

Yếu

7

8

Tồi

Rất tồi

Không có cấu trúc

Mạnh

Yếu

4/24/2013 4:04 PM


Thuyết lãnh đạo tình huống của HERSEY
Và BLANCHARD


Ý tưởng chính




Tập trung chủ yếu vào các đặc điểm của người phục
tùng, hành vi ảnh hưởng của nhà lãnh đạo.

Điểm đặc trưng


12

Chia người phục tùng thành nhiều nhóm khác nhau
theo mức độ sẵn sàng và chỉ sự phù hợp giữa các
phong cách lãnh đạo (chỉ huy, thuyết phục, tham gia
và ủy thác) đối với từng nhóm.

Tiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo

4/24/2013 4:04 PM


Thuyết lãnh đạo tình huống của HERSEY
Và BLANCHARD
Hành vi, phong
cách lãnh đạo

Hiệu quả
của lãnh
đạo

Cấu trúc
công việc

13

Người phục
tùng

Tiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo

4/24/2013 4:04 PM


Mức độ sẵn sàng của người phục tùng


Mức độ sẵn sàng thấp
•



Mức độ sẵn sàng trung bình
•



Có thể kém về trình độ học vấn, tuy nhiên nhiệt tình học hỏi, yêu thích
công việc, có thể có sự tự tin.

Mức độ sẵn sàng cao
•



Năng lực và kỹ năng kém, ít kinh nghiệm, không nhiệt tình.

Có trình độ học vấn, kỹ năng và kinh nghiệm đạt yêu cầu tuy nhiên
chưa tự tin vào năng lực của mình, chưa có trải nghiệm cần thiết, cần
sự dìu dắt của nhà lãnh đạo.

Mức độ sẵn sàng rất cao
•

14

Có trình độ học vấn cao, có nhiều kinh nghiệm, nhiều trải nghiệm, sẵn
sàng nhận trách nhiệm

Tiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo

4/24/2013 4:04 PM


Các phong cách lãnh đạo theo Hersey và
Blanchard


Phong cách chỉ huy




Phong cách thuyết phục




Quan tâm nhiều đến cả công việc và quan hệ; thường giải thích các quyết
định, luôn rõ ràng trong nhiệm vụ, công việc.

Phong cách lãnh đạo tham gia




Quan tâm cao đến công việc và ít quan tâm đến quan hệ và con người;
thường đưa ra các chỉ dẫn rõ ràng và dứt khoát đối với công việc.

Quan tâm đến con người hơn công việc; chia sẻ ý kiến, khuyến khích sự
tham gia của NPT khi ra quyết định.

Phong cách lãnh đạo ủy thác


15

Quan tâm ít đến cả con người và công việc. Đẩy trách nhiệm ra quyết định
cho NPT, ít cung cấp chỉ dẫn cũng như hỗ trợ.

Tiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo

4/24/2013 4:04 PM

Phong cách lãnh đạo phù hợp với đặc
trưng của người phục tùng
Đặc trưng của người
phục tùng
Mức độ sẵn sàng thấp
Mức độ sẵn sàng trung bình
Mức độ sẵn sàng cao
Mức độ sẵn sàng rất cao

16

Phong cách lãnh đạo phù hợp
Phong cách

Đặc trưng

Chỉ huy

Định hướng công việc
cao – Quan hệ thấp

Thuyết phục

Định hướng công việc
cao – Quan hệ cao

Tham gia

Định hướng công việc
thấp – Quan hệ cao

Ủy thác

Định hướng công việc
thấp – Quan hệ thấp

Tiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo

4/24/2013 4:04 PM


Câu hỏi


Bạn có thể chỉ ra một số nhóm người phục tùng có
các mức độ sẵn sàng khác nhau từ thấp đến rất cao!



Đặc trưng của từng phong cách lãnh đạo từ chỉ huy
đến ủy thác, tại sao lại có sự phù hợp như đã chỉ ra
ở bảng trên?

17

Tiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo

4/24/2013 4:04 PM

Thuyết đường mục tiêu


Đặc trưng




Tiếp cận hiệu quả của lãnh đạo thông qua việc gia
tăng động cơ thúc đẩy của người phục tùng.

Gia tăng đông cơ thúc đẩy:




18

Làm cho NPT nhận thức rõ mục tiêu công việc;
Gắn chặt các phần thưởng có ý nghĩa với việc đạt
mục tiêu;
Giải thích một cách rõ ràng cách thức đạt đến mục tiêu
và phần thưởng mong đợi có thể đạt được (đường
dẫn)
Tiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo

4/24/2013 4:04 PM

Các biến ngẫu nhiên tình huống của
thuyết đường mục tiêu
Phong cách lãnh đạo
Thỏa mãn hay
không?

Hiệu quả
Của lãnh
đạo

Đặc trưng cá
nhân NPT

Phần thưởng

19

Tiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo

4/24/2013 4:04 PM


Vai trò của người lãnh đạo trong mô hình
Đường mục tiêu
LÀM RÕ ĐƯỜNG DẪN

GIA TĂNG CÁC PHẦN THƯỞNG

Nhà LĐ xác định những gì

NPT cần phải làm

Nhà LĐ nắm bắt nhu cầu
của NPT

Nhà LĐ làm sáng tỏ vai trò
công việc của NPT

Nhà LĐ đưa ra phần
thưởng phù hợp

NPT gia tăng kiến thức và
sự tự tin để đạt kết quả

Nhà LĐ gia tăng giá trị của
kết quả CV đối với NPT

Tăng
động lực

20

Kết
công
việc
tốtđạo
Tiếpquả
cận ngẫu
nhiên
về lãnh

4/24/2013 4:04 PM


Hành vi lãnh đạo


Lãnh đạo hỗ trợ
•



Lãnh đạo chỉ huy
•



Nói cho cấp dưới biết chính xác việc và cách thức phải làm.

Lãnh đạo tham gia
•



Lấy trọng tâm là mối quan tâm đối với người phục tùng và các nhu cầu
cá nhân của họ.

Tham khảo ý kiến, khuyến khích sự tham gia trong việc ra quyết định.

Lãnh đạo định hướng thành tích

•

21

Thiết lập mục tiêu rõ ràng và có tính thử thách, nhấn mạnh chất
lượng, và phần thưởng tương ứng.
Tiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo

4/24/2013 4:04 PM


Các tình huống Đường dẫn – Mục tiêu –
Hành vi lãnh đạo
TÌNH HUỐNG

HÀNH VI LĐ

Người PT kém
tự tin

LĐ hỗ
trợ

TÁC ĐỘNG
ĐẾN NPT

Gia tăng sự tự
tin để đạt kết
quả

Công việc mơ
hồ

LĐ chỉ
huy

Làm rõ đường
dẫn đến phần
thưởng

Công việc ít
thách thức

LĐ định
hướng
thành
tích

Gia tăng sự tự
tin để đạt kết
quả

LĐ
tham
gia

Làm rõ nhu
cầu của NPT
để thay đổi
phần thưởng

Phần thưởng
không phù
hợp
22

KẾT QUẢ

Tiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo

Gia
tăng
nỗ lực
cải
thiện
sự
thỏa
mãn
thành
tích

4/24/2013 4:04 PM


Mô hình lãnh đạo ngẫu nhiên của VROOM
- JAGO

Các phong
cách ra quyết
định

Đặc trưng


Tập trung vào chất
lượng của các quyết
định – Điều này phụ
thuộc vào mức độ
tham gia hay phong
cách ra quyết định
của lãnh đạo.

Chất
lượng –
Giải trình
quyết
định

Các câu hỏi
dự đoán
23

Các quy tắc ra
quyết định
Tiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo

4/24/2013 4:04 PM


Các phong cách ra quyết định



Tự quyết định;



Tư vấn riêng lẻ;



Tư vấn nhóm;



Tạo điều kiện;



Ủy thác.

24

Tiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo

4/24/2013 4:04 PM


Các câu hỏi dự đoán
1.

Ý nghĩa của quyết định?

2.

Sự quan trọng của cam kết?

3.

Sự am hiểu của nhà lãnh đạo?

4.

Các khả năng xảy ra của cam kết?

5.

Sự ủng hộ của các nhóm?

6.

Sự am hiểu mục tiêu?

7.

Năng lực nhóm?

25

Tiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo

4/24/2013 4:04 PM