Ebook Bí quyết để có việc làm sau khi tốt nghiệp đại học: Phần 2

pho bien hcfn nhflng ngifcfi t a i nang nhufng khong
t h a n h cong. T h i e n t a i cung khong; t h i e n t a i khong
diTtfc cong n h a n da t r d n e n quen thuoc. Hoc v a n
cung khong; the gidri day r a y nhufng ke t h a t nghiep
CO bang cap. C h i r i e n g sii ben b i va s\i quyet tarn la
quyen nang v6 ban" .

/

v

- i.

CHU'ONG III

Neu ben b i l a m theo nhufng gai y t r o n g chtforng

' { ' • • ' I ' ) ' , " : ( • ' • : •

!-<-H;-:;

nay t h i ba n se t i m t h a y ccf h o i phong v a n viec l a m
ma ba n muon! Ngay bay gior, hay chuan b i cho buoi
phong v a n .

cjua buoiphmg udk:
3Cdy diCng tmi cjuan ke ud
.) rao ban ban than
"Dimg hao gid doi mot chiec mil
hdng chay nguoc tdi buoi phong van tii(
kill ban ling tuyen cho nghe trong tai".

Dan Zevin

:f1 •

O ^ o n g tiep t h i , chung t o i thiTofng de cap den viec
n h a n dang va tiep can khach hang nhiT "tro choi cac
con so". De phat t r i e n dirge m o t so lirgng Idn khach
hang t r i e n vong, ban phai l a m viec cham chi cho
chie'n dich tiep t h i ciia m i n h . Chung ta phat t r i e n
Lcang nhieu khach hang t r i e n vong t h i se cang c6


nhieu khach hang chinh thufc. B a n cang phat t r i e n

cuoc canh t r a n h t i m viec, thori gian phuc dap cham

nhieu ccf h o i viec l a m trong qua t r i n h nghien cufu viec

tr§ t d i nha tuyen dung dgu loai bo b a n trdr t h a n h

l a m t h i c6 ve nhxi mot t r o n g so' nhGng ca hoi do se

mot n h a n v i e n t i e m nang. NhQng

trof t h a n h mot cuoc phong van.

" D i e n thoai t o i h e t p i n " c6 t h e ap dung v d i m o t

lori

x i n l o i nhif

L i e n he dau t i e n cua nha tuyen dung thi/cfng qua

ngLfofi b a n hoac m o t so' giao sir dai hoc, tuy n h i e n

h i n h thufc email. Tuy n h i e n , nhieu nha tuyen dung

dieu n a y k h o n g t h e ap dung cho m o t nha tuyen

cung chon each l i e n he Ian dau bang mot cuoc goi.

dung tiTong l a i .

Day la cor hoi cho ban bat dau xay dUng mot moi quan

Hay luon mang theo mot chiec but b i hoac but

he. Cac nha tiep t h i thaofng de cap den moi l i e n he

chi va mot tap giay k h i ban dang t r o n g qua t r i n h

nay nhi/ m o t "diem tiep xuc". M o t "diem tiep xuc"

nghien cufu t i m viec de c6 the g h i nhufng ghi chu

the h i e n m o t thcfi diem dung liic va mot co hoi xay

trong suot cuoc goi. H a y lufu nhOng t h o n g t i n m a

difng m o i quan he. Chung t a hay cimg xem nhufng

ngLfcri goi c u n g cap cho b a n (ban mo t a c o n g viec,...).

thbi diem co hoi nay.

Ban cung nen

ILTU

l a i nhufng cau t r a lofi ciia m i n h cho

moi cau hoi.
Sau sq l i e n he k h d i dau qua dien thoai, t o i thirorng
•

-

PH6NGVAN:

RAO B A N B A N T H A N Q U A D I E N THOAI

H i e n nay h i n h thufc phong v a n dau t i e n qua dien

hoi sinh vien ve noi dung chi t i e t ciia cong viec. Nhieu
nguori

n h u n vai va noi rSng ho quen hoi ve dieu do!

Mac du nhieu cuoc noi chuyen c6 h i n h thiJc chij yeu

la

ngLTori

goi dat r a cho ban nhufng cau hoi de quyet

thoai ngay cang tang. No c6 the dirorc mot t r u n g tarn

d i n h ban c6 t h i c h

viec l a m hoac mot cong t y da gufi cong viec chqa c6

nhien ban cung nen chuan h i trade nhufng cau hoi.

ngLfcfi l a m thifc hien. Nhufng cuoc phong van nay se

Sau day la mot so cau h o i ban n e n xem x e t trong

giup cac ufng vien thoat k h o i cuoc phong van m a t doi

l i e n he k h d i dau nay:

hofp

cho cong viec hay khong, tuy

^ f v

; ' :i

'

m a t va t o n nhieu t h d i gian.
H a y t r a lofi cuoc goi t r o n g vong m o t v a i gior sau

• Track

nhiem

cong viec

the ndo?

iihiC

k h i ban n h a n no. Cac nha tuyen dung thirorng noi

• Toi se bdo cdo cho ai?

v d i t o i r a n g r a t n h i e u s i n h v i e n thaorng dcfi hon mot

• Day la mot vi tri hodn todn mai hay no thay the

ngay c6 k h i m o t t u a n m6i t r a lori cuoc goi. Trong

cho vi tri trade do?

'

• Neu nhiC ban dugc thong tin rdng vi tri nay thay
the cho vi tri trUdc do thi ban hay hoi:

Chuyen

gi da xdy ra vai ngUdi titng dam nhan cong
ma dug dang mudn bo nhiem

vdo?

• Ngdy khdi ddu muc tieu la ngdy
• Toi se gap nhang

viec

van? Hay

chdc chdn rdng ban nhd dung ten vd chiCc vu cua
nhUng nguai ban se gap de c6 the tim hieu

thong

tin ca ban ve hg.
• Ldm the ndo dug tim dugc toi? Su phdn lioi nay
se giup ban biet dugc lieu mot bang viec ldm tren
Internet

tuyen dung, hay h o i lieu b a n c6 the ggi l a i trong v a i
phut de C O the t i m m o t n a i y e n t l n h dugc khong.
NgUofi Of dau day ben k i a se hieu dugc sU can t h i e t

ndo?

ai trong budi phong

dang of mot nai on ao va n h a n dugc cuoc ggi t\i nha

hay mot hogt dgng xd hoi dang mang Igi

ket qua cho ban hay lieu day la sU lien he phuc
dap Igi thu bat nga hay thii gM qua qudng cdo.

T r a lofi nhOng cau h o i n a y se giiip b a n k h i t i e n
xa h o n t r o n g qua t r i n h phong van. H a y chu y rang
vao thori diem nay, b a n khong n e n dat m o t so cau
h o i n h a "Luang cua cong viec nay nhif the nao" hay
"Co nhang phuc Igi gi". NgUofi goi dien c6 the da xem
so yeu l y l i c h cua b a n va da biet dugc k i n h nghiem
cua ban. NhOng dieu do n e n de den k h i bat dau cuoc
thiiong lufgng. Trong chifong nay, t o i se dua ra mot
vai ggi y k h i ngxib'i phong v a n h o i ban ve mufc liTOng
mong muon. De thao luan m o t each chi t i e t h o n ve
van de t i e n liiong, hay xem chuang I V .
H a y t i m m o t nai y e n t l n h de t r a lofi cuoc goi, nhu"
vay, b a n c6 the nghe ro ngiTcfi khac n o i . N e u ban

cua viec nay. Neu b a n h e n ggi l a i t h i hay giOf Wi
hufa. Viec m o t nha tuyen dung dgi cuoc ggi cua b a n
nhUng khong n h a n dugc la m o t dieu g i do the h i e n
ban khong nghiem tuc.

,, .

De t h i e t lap m o t cuoc h e n phong van, b a n can
phai C O nhGng thong t i n l i e n he ciia nha tuyen dung.
I t n h a t ban cung phai c6 so dien thoai va dia chi
email ciia nha tuyen dung. Vao ngay triidc k h i den
cuoc hen, b a n hay k i e m t r a no. Co sSn thong t i n ciia
nha tuyen dung de k h i gap sU co k h a n cap vao ngay
phong v a n t h i b a n c6 the h e n l a i .
Hay C O gSng dUng dat han mot cuoc h e n m6i ngay
va sap xep dii thofi gian cho buoi phong van. Neu nha
tuyen dung cam thay t h i c h ban t h i buoi phong v a n
CO the keo dai han du k i e n , v i vay b a n dUng h e n l a i
qua sdfm sau cuoc phong van. B a n n e n t i e n lieu va
lufdng trudfc m g i thuf c6 the de t r a n h sap xep l a i m o t
cuoc hen, nhilng cuoc song (dac biet la phuang t i e n
cong cong) c6 the thay doi lich t r i n h ciia chung t a .
Tot n h a t la b a n nen thong bao cho nha tuyen dung
biet ngay k h i b a n n h a n r a c6 suf co' l a m gian doan
cuoc h e n .


dinh) cd the chia se nhufng sd t h i c h hay k i n h nghiem
CHUAN B! CHO
BU6l PHONG VAN TRLJC DI^N
Trirdc k h i thuc h i e n mot cuoc mua ban, nhOfng
ngiTori ban hang t h a n h cong se t i m k i e m nhieu thong
t i n n h a t c6 the ve cong t y va ngUc/i ma ho se ban
hang. La m o t n h a n v i e n tiTonglai, ban cung can phai

l a m nhtr vay. B a n nen hoan t a t nghien cufu chung ve
nha tuyen dung va nganh nghe ban dang ufng tuyen
mot thori gian dai trade k h i den phong van. Chirong
I I da cung cap cho ban nhflng h i k i p ve dadng d i nUdc
bade h e n quan den nghien cufu. Ngay bay gid, ban
phai thufc h i e n nghien cufu chi t i e t hon ve cong ty
de n h a n d i n h difcfc nhufng v a n de h e n quan t d i cuoc
phong van.
Ban nen xac n h a n t e n tuoi va chufc vu cua ngiidi
ban muon gap mat. M o t so ngxibi c6 the cd nhufng
bai v i e t hoac bai phat bieu ve nhufng chu de ma ban
CO the doc triidc k h i gap mat. Ho cd the viet bai t r e n
Facebook hoac website cua cong ty ho va neu nha vay
t h i ban cd the hoc h o i t h e m ve ho va quan diem cua
ho. Qua nghien cufu, ban cd the cd t h e m hieu biet ve
nhOng ngadi ma ban se gap trong budi phong van.
V i du, ban cd the xac d i n h duac tradng dai hoc
ma ho t h a m gia, mot m o n the thao ma ho da chofi
hay m o t hiep hoi ma ho phuc vu. Ban cung cd the
thay r a n g ban (hoac t h a n h v i e n t h a n t h i e t trong gia

dagfc de cap den trong budi phdng van cua ban. Gang
nhieu sd t h i c h hay sq ket nd'i ma ban thay cd the
chia se v d i nhOfng ngadi ban gap t h i co hoi phat t r i e n
md'i quan he v d i ho cang Idn.
Ban cd the gap nhieu ngadi trong suo't cuoc phdng
van. Nhieu cong t y the h i e n sq chuyen nghiep k h i
sSp xep mot hoi dong xet duyet so yeu ly lich ciia
ban trade k h i gap r i e n g ban. Tuy n h i e n , khong phai
tat ca edng ty deu daqc to chufc to't va khong phai

t a t ca nhang ngadi phdng v a n ban deu cd tac phong
chuyen nghiep. De moi ngadi luon biet rd thong t i n
ve ban, hay mang theo ban sao so yeu ly lich k h i t d i
phdng van. Dieu nay the h i e n ban la ngadi cd tac
phong chuyen nghiep, t h a m chi k h i nha tuyen dung
khong yeu cau.
H a y i n so yeu l y lich bSng giay cd chat laqng
tot. Viec tao m o t thaong hieu khae biet da daqc
thao luan trong chaong I I va ban can phai t i m k i e m
mpi CO hoi de tao sq khae biet cho thaong hieu evia
m i n h . Trade k h i k i e m t r a nhGng cau hoi ban cd the
gap phai, t d i se daa ra n h a n xet cud'i eCing cho viec
chuan h i phdng van - hay dam bao r a n g ban da t a t
dien thoai. Nhufng ngadi phdng v a n deu cam thay
r a t phien k h i dien thoai do chudng trong cuoc phdng
van, v i vay hay t a t dien thoai de no k h o n g l a m gian
doan cuoc phdng van.


NhiJng thong t i n do se giup ban c6 cai n h i n sau
BU6l

P H O N G VAN:

RAO

BAN

BAN

THAN

sac ve cong ty ban dang lifng tuyen. B a n cung c6 the
siJf

dung nhOng thong t i n viia t h u diicfc vao buoi phong

K h i ban dang chef gSp nhOng ngUcri se phong v a n

van n h i i mot each de gay ehii y rSng ban la ngadri

ban, hay danh khoang thori gian nay de chuan b i t o t

hieu biet ro ve cong ty va tha t h i e t muon tror t h a n h

hon. D t a g thiic h i e n bat cuf cuoc goi nao trong k h i

n h a n vien ciia ho. Quan sat va phan a n h nhGng gi

dang chef dgi. Thay vao do, hay t a n dung eo hoi nay

ban quan sat duac se giup ban c6 nhOfng thong t i n

de quan sat moi trUc/ng l a m viec xung quanh. T h a m

de md dau cuoc noi chuyen v d i cac n h a n vien ciia

chi, ban c6 the khofi dau bang viec noi chuyen vdi

cong ty.

mot n h a n v i e n I S t a n t a i k h u vUc nay.

N h a n vien 11 t a n hay bat cuf n h a n vien nao khdc

Hay den s6m trufdc khoang 15 phut de ban c6

ma ban gap c6 the khong phai la nhOfng n h a n vat cap

t h d i gian chuan b i t o t h a n cho buoi phong van. Hay

cao quan trong, tuy nhien y k i e n ciia nhOfng ngi/ori nay

sii dung thcfi gian nay de xem l a i nhOng ghi chu ve

ve ban c6 the r a t c6 y nghia va a n h hifomg den viec

cong viec. Ban cung nen sijf dung phong nghi de chinh

cong ty nay danh gia ban nhiT the nao. Cung k h o n g

t r a n g l a i dau toe va quan ao ciia ban. Viec den sdrm

CO gi bat thiforng k h i nhufng ngifcri quan ly thuorng

cung t r a n h dugrc sii cham t r l do giao thong gay ra.

hoi cac n h a n vien le t a n n g h i gi ve nhOfng ngifori sap

Quan t r o n g n h a t , viec den sdm la m o t t r o n g

dugc phong van. DCrng bao giof cho r a n g nhOng n h a n

nhOfng thuan Igri n h a t ciia ufng vien. Dieu nay cho phep

vien b i n h thiforng c6 v i t r i thap k e m k h o n g c6 y nghia

ufng v i e n c6 cor h o i de quan sat nhOfng ngUori ra vao

gi v i y k i e n ciia ho c6 the a n h hirdrng t d i quyet d i n h

nori cuoc phong v a n se di§n ra. Dieu nay r a t hOu ich

tuyen dung.

trong viec h i n h t h a n h cam n h a n ve v a n hoa cong s6r

Buoi phong v a n c6 the d i l n ra t r o n g phong ciia

t a i noi l a m viec. Hay t h a m quan cor s6r vat chat ciia

mot quan ly hoac trong mot phong hop. No c6 the

cong ty. Co the c6 mot cuon tap chi hay mot tor bao

dirge thgc h i e n vdi mot ngiTdi hoac vdi nhieu ngircri

ciia cong t y or k h u viTc dgri se cung cap cho ban thong

cung luc. Khong phan biet chufe vu, hay chao hoi moi

t i n ve cong ty. Cung c6 the c6 cac bufc t r a n h , hay giai

ngiTori lieh thiep nhtf nhau de liAi giOf an tugng tot.

thadng d t r e n tacfng. Hay n h i n each moi ngUori chao

Hay chu y t d i ngon ngOf cor the. Hay duy t r i tU the

hoi l l n nhau. Hay chu y tori nhOng thong bao dUgre

<3ang hoang, k h o n g ii r u k h i ngoi. B a n khong can

difa l e n or cac bang t h o n g t i n .

phai nghiem trang, cufng nh&c nhi/ mot ngifdi l i n h

1M^,


CO n h i e m v u b a o v e , n h i f t i g b a n n e n t r a n h b i e u h i e n

nhufng ngi/ori b a n d a n g gap. B a n c6 m u o n d a n h 4 0

qua s u o n g sa v a t h o a i m a i .

gicf h a y 60 gib m o i t u a n \6i nhufng ngirofi d a n g p h o n g
v a n b a n h a y k h o n g ? B a n c6 m u o n d a n h thori g i a n
u o n g ca p h e h a y l a m viec m u o n t r o n g t o d i i a n ciia

BATDAUBu6iPH6NGVAN

'^'-^

ho h a y k h o n g ? N e u cau t r a lofi l a k h o n g , t h i c6 le b a n
n e n c a n n h a c c o n g viec n a y . Qua t r i n h p h o n g v a n l a

K h i b a t d a u b u o i p h o n g v a n , h a y h o i x e m Heu
CO t h e g h i c h e p difcfc k h o n g . H i e m k h i n a o m o t n h a

k h o a n g thcfi g i a n g i u p b a n t i m r a cau t r a Ibi.
N o i b a n dxigc p h o n g v a n c6 t h e d e m l a i cho b a n

q u a n l y t u y e n d u n g n o i k h o n g , n h i f t i g viec x i n p h e p

cof h o i x a y dUng moi l i e n h e vdi ngiTofi p h o n g

l a m d i e u do l a m o t b i e u h i e n cua sir t o n t r o n g , l i c h

Ne'u b a n dirge p h o n g v a n t r o n g v a n p h o n g ciia ngubi

sii. D i e u n a y c u n g g a y cho h o sU c h u y ve t i n h c a n

q u a n l y t h i d a y l a m o t cof h o i k h a c de t a p t r u n g c h u

t h a n cua b a n . H a y t a p t r u n g v a o n h O n g d i e m c h i n h

y m o i trLforng x u n g q u a n h h a y do t r a n g t r i ciia v a n

m a b a n c6 t h e muo'n b a n l a i sau b u o i p h o n g v a n hoac

p h o n g . Co nhijfng g i a i thudrng cua m o t m o n t h e t h a o

vao m o t n g a y k h a c t a i b u o i p h o n g v a n t i e p t h e o .

dac b i e t t r e n g i a sach h a y k h o n g ? N h C n g t i e u de ciia

van.

M o t t r o n g nhufng n g u y e n t&c q u a n t r o n g cua viec

cac c u o n sach l a g i v a b a n d a doc cuo'n nao chua? Co

tiep t h i la moi doi quan l y phai lien ket thuong hieu

m o t bufc a n h , m o t b a n g k h e n h a y g i a y chufng n h a n

cua h o vdfi k h a c h h a n g . C h u n g t o i t i m k i e m de t a o

t r e n tuofng k h o n g ? N h O n g d i e u n a y l a n h O n g \csi g g i

m o t m o i l i e n h e giOfa t h i f o n g h i e u v a k h a c h h a n g

y de n h a n d a n g v a t a o n e n sii k e t noi ca n h a n vdi

m u c t i e u . D i e u n a y c u n g d u n g vofi qua t r i n h t i m viec.

n h a p h o n g v a n . V i du, neu b a n chu y d e n m o t g i a i

T r o n g suot qua t r i n h p h o n g v a n , b a n c6 ctf h o i \6n

t h u d n g t h e t h a o m a b a n d a chofi, t h i se r a t d§ d a n g

de t a o s i i l i e n k e t v d i ngUofi p h o n g v a n b a n . H a y t i m

de c a p d e n n o t r o n g cugc n o i c h u y e n v a c h i r a b a n

each k e t n o i v d i h o . H a y t i m k i e m c a n cuf l a m n e n

yeu t h i c h t h e t h a o n h i f t h e n a o .

t a n g cho m o t m o i q u a n h e . Ngufofi p h o n g v a n c6 t h e

N h i e u cugc p h o n g v a n di§n r a v d i v a i ngifofi c i j n g

t\i h o i , " M i n h c6 m u o n l a m viec v a d a n h thcfi g i a n

luc. T r o n g t r i i o m g h g p n a y , viec giao t i e p b a n g m a t

cho ngLfofi n a y h a y k h o n g ? " . D i n h i e n , b a n m u o n cau

v d i t a t ca nhufng ngxibi p h o n g v a n b a n l a r a t q u a n

t r a Wi l a " C o " .

t r o n g . Cac ufng v i e n chiTa c6 k i n h n g h i e m thuorng sai

B a n c u n g n e n q u a n s a t k y n h a t u y e n d u n g v a cung
n e n t a h o i m i n h r a n g l i e u b a n c6 muo'n l a m v i e c v d i

l a m k h i d a n h h a u h e t thbi

gian n h i n triic tiep vao

m o t ngiJcri. Ngirofi n a y c6 t h e l a ngufdi c6 v i t r i cao


n h a t hoac la ngUofi t h u h u t nhat. V a n de k h o n g phdi

nhieu bufc anh cua nhOng ngxibi khac nhau v^ yeu cau

ho la ai, ma viec danh t a t ca thori gian n h i n triic tiep

dxia. ra danh gia dufa vao nhijfng dac diem bao gom sxi

vao mot ngLfofi la mot sai l a m . B a n cung k h o n g can

thu hut, nang Iqc, sxi dang t i n cay, sir dang yeu va

phai n h i n dong ho de quyet d i n h danh bao nhieu thofi

t i n h hung hang. Nghien cufu ciia hg da chi ra r a n g

gian de giao tiep bang m a t v6i m6i ngudi. Su giao tiep

nhieu ngiiori h i n h t h a n h danh gia ve nhOng ngxibi

bang m a t ciia ban cung k h o n g can phai c h i n h xac.

khac chi trong mot phan miJcfi giay.

Tuy n h i e n , dieu quan t r o n g la ban phai di chuyen cai

De tao ra an tufong t o t dep ngay Ian dau t i e n ,

n h i n l i n h hoat vao m6i ngiiofi. Bang each nay, k h o n g

ban can phai chu y ban t r o n g nhxi the nao trong m&t

ai se cam thay b i coi nhe.

ngxibi khac. DiTng lo lang neu t r o n g ban k h o n g giong

Chung t o i r a t an tUgfng vdi nganh k i n h doanh

vdfi ngoi sao dien a n h noi tieng. Thxic te, neu ban

quang cao diigc nhieu ngxibi phat t r i e n chien dich

n h i n nhOfng nha l a n h dao d M y , r a t i t ngxibi giong

tiep t h i . Do la "Chung t o i se k h o n g bao giof c6 d\igc

vbi Brad P i t t hay Angelina Jolie. B a n chi can t r o n g

ca hoi thuf hai de tao dugc an tifong nhuf ban dau".

C O dang ve chuyen nghiep. Tuy nhien, hay k h d i dau

Rat kho k h a n de tao l a i an tUgrng dau t i e n ma mot

bang h i n h a n h ciia rieng m i n h , n h i n vao gxiang trxibc

ai do da h i n h t h a n h ve ban. B a n can phai k i e m soat

moi buoi phong van la mot y tirdrng hay. Day la thbi

bieu h i e n cua ban t h a n trong moi biJdc tqong tac vdi

diem de chii y tdi t h o i quen chai chuo't ciia ban. B a n

nhOfng ngiiofi phong van.

C

NhQng a n tagng dau t i e n diigc h i n h t h a n h n h a n h
chong nhxi the nao? N g h i e n cuTu da chi r a r a n g no

O

the luon luon chuan b i ky

iLrdng,

nhifng day k h o n g

phai la liic ban am a n h qua nhieu ve no.
TrCr k h i ban sSp sijfa l a m viec t r o n g l i n h

V L T C

rat

C O the x u a t h i e n c h i t r o n g m o t v a i giay. T r o n g

sang tao nhuf nghe thuat, dien a n h hay k i n h doanh

cuo'n sach ban chay n h a t ciia m i n h - Blink,

tac gia

am nhac, con khong ban nen t r a n h m a i toe nhugm

Malcolm Gladwell da chu y r k n g chi t r o n g mot v a i

mau sac sd va deo khuyen t r e n t a i , m u i . Tuy nhien,

giay ngxibi phong v a n da biet diigc ufng v i e n nao hg

phu nQ C O the deo khuyen t a i , nhiTng do c6 the la

se thue.

t r a n g siJc. Neu ban c6 mot h i n h xam, t h a m chi no

Sach cua Gladwell da t h a n h cong riJc rof, nhUng
khoa hgc c6 the chufng m i n h rang ong sai. Cac nha
nghien cufu cua trifofng D a i hgc Princeton da thufc h i e n
mot t h i nghiem cho nhOfng ngUofi t h a m gia quan sat
1 4 0 ^ ,

dirge yeu t h i c h va eo chiJ " M e " i n vao do t h i ngay
bay gio' ban cung nen k h o n ngoan che no d i . Hay
chae chan quan ao cua ban c6 the che hoan toan
h i n h xam.

\rr:.':':,
, ^ 1 4 1


V a n de Sn mSc cua ban nh\i the nao? B a n cung
CO the mac sai l a m . Trade bet, ban c6 the a n mac

biet r a n g ban khong phai la mot trong nhufng ngiiofi
nhuT the.

qua so sai. M a t khac, ban cung c6 the qua dien.

Co nhieu cuon sach hay viet ve ngon nguT cO the,

B a n nen ghe t h a m noi l a m viec trong tiTong l a i de

toi khuyen k h i c h ban nen doe vai cuon. Co mot l i n h

quan sat phong each a n mac d do. B a n c6 the hoi

vL/e quan t r o n g cua ngon ngO co the ma chung ta can

x i n Icfi khuy§n tU mot so ngifori l a m viec t a i cong t y

xem xet. Toi muon noi den cai bat tay.

de CO t h e m cam n h a n ve phong each an mac. Cung

Bat tay ra't quan trong. Nghien cuTu da chi ra r a n g

CO nhieu trUcifng hop cae each thufe nay khong the

nhieu ngufori dubng nha n h d t d i ban neu n h a ban da

thifc h i e n . V i vay, \bi khuyen chung ciia t o i la hay

bat tay ho. M o t nghien eufu ciia eac ehuyen gia nguon

an mac nhe nhang.

n h a n lac da chi ra r i n g ho daorng n h a nhd t d i mot

K h i len ke hoach cho tu quan ao

m i n h , ban

cai bat tay khong may an tagng hon nhOng h i n h x a m

hay CO gang t r a n h cae n h a n hieu dat t i e n . Quan ao

hay nhOng vong khuyen t r e n ea the. Chung toi khong

A r m a n i r a t tot neu ban c6 kha nang mua no, nhifng

the noi bet t a m quan t r o n g eiia cai bat tay.

ciia

hay de chung d nha. Neu ban mac chung, nha tuyen

Ngaori ta thacfng noi r a n g dan ong gioi hon phu

dung CO the n g h i ban k h o n g can viec l a m . Ngoai triT

nuT d cai bat tay. Ly do c6 the la dan ong dage thac

mot chiee dong ho (va khuyen t a i danh eho phu nO

hanh nhieu hon trong giao tiep. Dieu nay c6 the dung,

- m i i n la chung khong qua rong va lung lang), ban

tuy n h i e n moi ngaofi deu chac r a n g cai bat tay eiia

cung nen de bo

dan ong hay phu nuf cung deu m a n h me.

da

CO d L f O c

siAi

tap t r a n g sure

ciia

ban

d

nha. K h i

cong viec, ban c6 the deo chung, nhiMg

doi vdi m o t buoi phong van t h i khong.

Nghe thuat de c6 cai bat tay hieu qua la mot trong
nhOfng dieu ma nhieu sinh vien can n a m gia. Nhieu

K h i duge 1§ t a n va ngUc/i phong van chao hoi, ban

sinh vien con c6 nhOng cai bat tay mang den cam

hay n h d a n ixiang dau t i e n ma ban muon de l a i cho

giac kho chiu. Ban nen t r a n h mot so dieu: khong n a m

nha tuyen dung tLfofng l a i . Co mot phong t h a i d i n h

tay ngaori khac lau hon mot vai giay hoac bat tay ho

dac, m o t cai bat tay m a n h me va giao tiep bang mSt

roi r i t . Neu ban la ngadi p h a i chiu dgng ban tay l a n h

l i n h boat se tao nen mot phong t h a i va l a m cho ban

cong va am adt, t h i hay lau sach chung trade k h i sap

giong n h i i mot ngiTcfi dang t i n cay va tif t i n . Cae nha

sijfa bat tay ai do. Toi biet r a n g dieu nay nghe c6 ve

tuyen dung k h o n g thue nhSng ngufcfi ma ho n g h i la

qua kieu each, tuy n h i e n hay chac chan r a n g tay cua

yeu duoi hoac khong ehCfng chac, v i vay hay cho ho

ban luon kho.


K h i bat tay ai do, ban hay dUa ca ban tay chiif
k h o n g chi mot v a i ngon tay. Trong k h i bat tay, hay

con

diTorng

r a t dai m d i di tdi quyet d i n h thue ban.

j Budi phong v a n se dem l a i cho ban ca hoi ke ve cau

giOf a n h n h i n trufc dien. B a n phai duy t r i giao tiep

chuyen ca n h a n theo each l a m cho nhOfng

bang m a t trong suot qua t r i n h phong van va viec bat

gap t h i c h ban.

tay cung k h o n g ngoai le.

= . , :>

ngiTcfi

: .,0

ban
,

Toi da xem xet nhieu cau hoi da dang d\jqc dat

K h i m o t ai do noi t e n ciia ho cho ban k h i bat tay

ra trong cac budi phong v a n qua dien thoai hay trUc

t h i mot each de ban n h d t e n cua ho la nhac l a i no

dien. N g a n hang cau hoi danh cho phong v a n c6 the

trufdrc k h i ban noi t e n eiia m i n h . V i du, neu ho noi,

len t d i hang t r a m . Tuy n h i e n , co khoang 40 cau hoi

"Chao, t o i la M i k e Jones" t h i sau do ban nen noi,

CO le la t h o n g dung nhat. Hay suy n g h i cau t r a Icfi

"Chao M i k e , toi la Mary Smith, r a t vui dtfoc gap ong".

cho nhOfng cau hoi nay trifdc k h i ban bat dau vao

Nhieu

budi phong van.

ngLfofi

r a t thieh nghe t e n m i n h duge nhac tdi, v i

vay viec nhac l a i t e n ciia ho mot each ro r a n g k h o n g

B a n nen nghi t d i nhflng cau hoi nay ngay k h i bat

chi giup ban nhd t e n ciia ho ma dacrng nhiT ho cung

dau qua t r i n h t i m viec. Neu dien thoai do chuong va

nhdf t d i ban hon.

ngLfdi d

dau day ben k i a bat dau hoi ban mot trong

nhOfng cau hoi do, ban se t r a Icfi nhuf the nao? De giup
ban, t o i da het ke 40 cau hoi phia d\X6i. Toi da du^a
MAN

RAO

HANG

no t i e n mot bifdc xa hon. Trong hau het cac truomg
hop, t o i se d i xa horn viec l i e t ke cac cau hoi co the

Viec t r a Icfi cac cau h o i trong suot buoi phong van

dagc hoi. Toi cung cung cap cho ban l y do dkng sau

se dem l a i cho ban co h o i rao ban ban t h a n . Hay nghi

cac cau hoi de ban co the co suT danh gia t o t hon ve

r a n g no gio'ng nhuf mot m a n rao hang. M o i cau hoi

muc dich ciia nha tuyen dung k h i du'a ra mot cau

se dem l a i cho ban ca h o i tao nen mot cuoc ban mua

hoi. Trong hau het cac trirdng hop, t o i cung cung cap

vdi cau t r a lori ciia m i n h .

nhOfng cau t r a Idi co the chap n h a n va k h o n g the

NhGng

ngLfcyi

ma ban doi dien k h o n g chi danh

gia nhOfng k y nang ciia ban. Ho se h i n h t h a n h nhOfng
suy nghi ve viec ban la k i e u

ngLfcfi

chap nhan.
Sau day la Idi canh bao va nhac n h d cua t o i :

nao va ho c6 muo'n

l a m viec v d i ban khong. Ho se tiT hoi lieu ho c6 t h i c h

NhQng cau tra lai ma toi dUa ra co the giup

ban

ban khong. Viec t h i c h ban cung p h a i t r a i qua mot

cam nhan dieu gi cd the va khong the chap

nhan


dugc. M6i nguai deu c6 sU khdc nhau. NhUng ca
hoi viec lam thl giong nhau. Nhieu

1. Ban nhin thay mlnh fi dau trong 5 nam td^i?

thii c6

thephu

Cau hoi nay luon duqc dat ra t r o n g h§u het cac

hap cho mot ngUai, cho mot nghe nghiep

nhUng

buoi phong van. M o t ngUori phong v a n non k i n h

phu hap v6i ngUai khdc. Ban hay tu

nghiem thudng hoi cau hoi nay. Hau het nhufng ngUofi

tim cau tra Idi cho mdi cau hdi vd dilng lay Igi

' tre deu khong biet chinh xac ho se or dau trong 5 nam

CO thekhong

nhUng ddp dn md toi dd diCa ra cho ban.

nufa. ThUc te, hau het nhufng ngUori c6 k i n h nghiem
deu biet r a n g the gidi luon thay doi va r a t i t nhang

B a n \k v i t h a m p h a n t o t n h a t ve kha nang dua
ra cau t r a lofi cho m o i cau hoi. B a n can doc nhOng

ngiiori cap cao (va mot so la cac nha phong van) biet
m i n h se or dau trong 5 nam nufa.

.

cau hoi va cau t r a lofi nay de phat t r i e n cau t r a lori

D i n h i e n , ban phai t r a Idi cau hoi nay, t h a m chi

t o t nhat. Cau t r a lori t o t n h a t la cau t r a lofi phan a n h

neu no khong phai la cau hoi phij hqp. Ban c6 the dap

dugc sir t h a t ma k h o n g nhay cam den n 6 i l a m nha

t r a l a i , " L a m viec trong mot cong ty c6 moi trudng

phong v a n t h a t vong. Hay t i m ai do t i n tudng de hoi

n h u cong ty ong, dem l a i cho t o i nhieu thuf thach va

ban nhOng cau h o i nay va ban t r a I d i . Difng dUa ra

s\i phat t r i e n chuyen nghiep" hoac "Tiep tuc xay dung

nhufng cau t r a \bi c6 ve qua may moc hoac n h u the

nen t a n g k i e n thufc ve nganh nghe nay".

ban da thuoc long dap an. B a n can phai tap t r u n g
vao cuoc noi chuyen va thoai m a i . B a n cung can phai

2. Nhiyngdiem manh ciia ban la gi?

tir n h i e n k h i t r a Idi nhOng cau h o i nay.

3. Diem manh nhat cua ban la gi?

n

4. NhfTng diem yeu cua ban la gi?

'' '

Hay nhdr each d i n h v i thuong hieu va nhOng thao
luan ma t o i da chia se vdi ban trong chuong I . No
la gi? B a n se s\S dung thuong hieu ra sao trong cuoc

•
a
' ^ ^'

5. Diem yeu nhat ciia ban la gi?

noi chuyen de l a i thong diep? Viec de l a i thong diep

Bon dang cau hoi t r e n thudng dUtfc hoi trong hau

la r a t quan t r o n g trong suot ca qua t r i n h v i dieu do

het cac cuoc phong van. Dieu nay dudng nhU t a t ca

giup ban c6 the tang t h e m t h i e n cam vdi nhufng ngiidi

nhufng ngudi phong van deu duqc yeu cau neu nhufng

dem l a i cho ban cO hoi. Sau day, chung ta hay cung

cau hoi nay.

xem xet nhGng cau h o i cot yeu va mot so cau t r a loi
m i n h hoa cho cac cau h o i nay.

Ban can phai c6 sU can bSng hop ly va dang t i n
cay trong cau t r a Idi cua m i n h . H a u het sinh vien
deu CO nhieu diem m a n h va diem yeu. B a n can thao


luan n h a n g diem m a n h ma b a n biet l i e n quan n h a t

" T o i k h o n g eo d i e m y e u nao ea". H a y h i n h t h a n h eau

t6i c o n g v i e c d u a t r e n n g h i e n cufu trUdc do. H a y t h a o

t r a Icfi m a b a n t i n r a n g k h o n g p h a i l a d o i h o i eho

l u a n nhufng d i e m y e u it lien quan nhat d e n h i e u qua

c o n g viec n a y . D i ^ n g d a n h qua n h i e u thori g i a n t h a o

c o n g viec.

l u a n ve d i e m y e u cua m i n h .

H a u h e t cac c o n g v i e c d e u d o i h o i m o t l o a t

, ... ,

,.

cac

Co m o t so cau t r a Icfi a n t o a n cho cau h o i n a y .

k y n a n g . B a n ' da hoc dugc d i e u g i l a q u a n t r o n g n h a t

C a u t r a 16ri "Co le d o i k h i t o i da d a t m u c t i e u qua

d o i vdfi n h a t u y e n d u n g t r o n g n g h i e n cufu cua m i n h ?

eao, k h o n g p h a i m o i thuf deu c a n sU h o a n h a o , n h u n g

N e u do l a nhufng k y n a n g p h a n t i c h , t h i b a n h a y t h a o

t o i t h a m u o n v u g t qua t i e u c h u a n c o n horn de

l u a n c h u n g , each g i a i q u y e t v a n de cua b a n v a each

muc t i e u " c6 t h e duge c h a p n h a n . " T h i n h t h o a n g , t o i

suf d u n g cac chUcrng t r i n h p h a n m e m eho viec p h a n

thuorng

t i c h . N e u do l a n h G n g k y n a n g s a n g t a o , h a y

thao

hoe each l a m t h e nao de d a n h g i a t o t horn n h O n g g i

l u a n b a n da d o i m d i n h u t h e nao v a da p h a t t r i e n eac

c a n p h a i thUe h i e n t r o n g m o t k h u n g thcfi g i a n n h a t

b a i t a p p h a t h i e n y tUomg n h i e u d e n mufc nao.

d i n h " eung l a m o t eau t r a lori h g p l y .

CO

sot

gang l a m v i e c qua n h i e u , n h U n g t o i d a n g

Nhufng cau t r a lofi k h o n g duore c h a p n h a n l a nhufng

M o t so eau t r a Icfi k h a c m a t o i n g h e s i n h v i e n suf

eau n h u " T o i c6 qua n h i e u d i e m m a n h , v i v a y t o i

d u n g n e n t r a n h bao g o m " T o i k h o n g t h e c h i u dUng

k h o n g b i e t b a t d a u i\i d a u " , " O n g (ba) c6 t h e d a n h

duge nhGng sai l a m cua ngUori k h a c " v a " T o i c6 t u t u d n g

m o t gior d o n g h o k h o n g v i d i e u n a y se d i e n r a t r o n g

I d n v a k h o n g t a p t r u n g vao n h G n g ehi t i e t n h o " .

m o t g i d d o n g h o " , hoac " T o i c6 qua n h i e u d i e m m a n h .
O n g (ba) m u o n t o i n o i ve l i n h viie nao?".

6. B a n c6 the mo ta mot tinh huo'ng ma ban da tufng that

Co m o t so cau t r a Icfi eho h a u h e t eac t i n h huo'ng
n g h e n g h i e p a p d u n g eho s i n h v i e n t o t n g h i e p

bai?

m6i

N h a t u y e n d u n g m u o n b i e t b a n da xG l y t h a t b a i

vao n g h e . H a u h e t cac n h a t u y e n d u n g deu t h i c h

n h u t h e nao. H a y c h g n Igc m o t so d i e u da d a y b a n

nhufng ngUcri t i m i c a n t h a n , c6 6e to chufc v a b i e t

m o t b a i hge, t u y n h i e n c u n g dGng n o i d i e u g i trGc

h g p tac \di n h O n g ngUori k h a c . N e u c6 b a t euf p h a m

t i e p l i e n q u a n d e n c o n g viec. N h G n g cau t r a lofi c6

c h a t nao t r o n g so n a y t h i b a n n e n n o i t h e m n h i e u

t h e c h a p n h a n n h u " T o i k h o n g t h e or t r o n g d o i b o n g

e h i t i e t ve c h u n g .

da. T o i v a n c h o i b o n g , t u y n h i e n c h i l a k h o n g d t r o n g

T r a lofi cau h o i l i e n q u a n d e n d i e m y e u ciia b a n
l u o n l a m o t t h a c h thufe. DiTng bao gicf t r a lofi r S n g ,

m o t d o i b o n g " . " T o i hge duge r a n g t a t ca c h u n g t a
k h o n g h o a n h a o ve m g i t h G " .

H a y t r a n h n o i d e n t h i triTcft t r o n g m o t k h o a hoc

t h o n g t h u d n g . T r a n h nhOfng cau t r a lofi c u n g cap n h i e u

n h i r t i e n g A n h hoac T o a n t r t r k h i do l a I d p hoc h o a n

o n g t i n ve b a n h o n miifc c a n t h i e t . D i n h i e n , cau

t o a n k h o n g l i e n q u a n d e n y e u cau c o n g viec. M o t so

t r ^ lofi a n t o a n c6 t h e l i e n q u a n d e n nhuTng bo p h i m

s i n h v i e n c6 t h e n o i ho k h o n g t h e hoa h o p v d i b a n

m a b a n t h i c h x e m , nhOrng cuo'n s a c h b a n h a y doc. B a t

c u n g p h o n g . H a y t r a n h cau t r a lofi n a y v i d i e u n a y

cijf b o a t d o n g nao l i e n q u a n d e n m a y r u i h a y nhOfng

C O t h e l a m ngUofi k h a c q u a n t a r n ve k h a n a n g c o n g

c h u y e n d i m a o h i e m deu k h o n g n e n dtfofc t h a o l u a n

tac

cua

ban.

. i . v ,

r

;...(

7. B a n l a m gi liic r a n h r§i?

L

8. D i e u gi l a m b a n h a o hiJng?

•,.„•,

t r o n g p h a n nay.
11. B a n giai q u y e t c a n g t h a n g nhif the n a o ?

%
•• "

9. D i e u gi l a m b a n t r i t r e ?

R a t i t t i n h huo'ng c o n g viec k h o n g c6 c a n g t h a n g .
N o C O t h e k h o n g x u a t h i e n m 6 i n g a y hoac m 6 i t u a n ,
n h i f n g nhOfng luc c a n g t h a n g se x a y r a . Cac n h a t u y e n

10. B a n be m i e u ta b a n nhif the n a o ?

d u n g k h o n g p h a i l u o n l u o n d a n h g i a difcfc so lUgmg

B o n cau h o i n a y d a n h gia d i e u g i l a m b a n t r i t r e

c a n g t h a n g m a m o t s i n h v i e n d i e n h i n h p h a i t r a i qua.

v a d i e u g i l a m b a n h a o hufc. M o t n h a p h o n g v a n c6

K e t qua l a cac n h a t u y e n d u n g c6 t h e r a t q u a n t a m

t h e n h i n t h a y n e u nhuf b a n l a m o t ngirori h o p v d i v a n

d e n viec b a n g i a i q u y e t c a n g t h a n g nhiT t h e nao.

h o a c o n g t y . T h e m vao do, ho thUofng m u o n b i e t b a n

S i n h v i e n luon p h a i chiu difng cang t h a n g l i e n

m a h o m u o n c h u n g v u i sau gicf l a m

tuc. C a n g t h a n g t r o n g viec t i m dUofc nhOfng Idrp hoc

viec. D i n h i e n , k h o n g p h a i t h e o n g h i a d e n , n h o n g cac

^ t o t , duy t r i s i n h h o a t h a n g n g a y v a cac m o l q u a n he

n h a t u y e n d u n g thifofng m u o n b i e t l i e u b a n c6 t h i c h

x a h o i , c o n g v i e c l a m t h e m , nhOfng v a n de g i a d i n h ,

thu k h i

l a m viec. Lori

n o n a n v a h a n g l o a t c o n g viec k h a c l a nhOfng c a n g

k h u y e n l i e n q u a n t6i cau t r a Icfi cho n h O n g cau h o i

t h a n g . t r o n g m o t n g a y ciia n h i e u s i n h v i e n . N g o a i

n a y l a b a n m u o n b i e t l i e u v a n h o a t a p t h e c6 thUc

viec l i e t k e t a t ca nhOfng k h o k h a n v a n 6 i

sir p h u h o p v d i b a n . B a n c u n g n e n b i e t r a n g l i e u

m a b a n da t r a i qua, d a y l a co h o i de n h a t u y e n d u n g

b a n C O m u o n h o a n h a p v d i n h G n g ngiibi

b i e t b a n c6 t h e xijf l y c a n g t h a n g nhiT t h e nao.

C O p h a i l a ngiibi

C O

k h o n g gian ngoai k h u

V L T C

l a m viec of

cong ty.

DiTng v6 t i n h v6i

C L T C

kho

no hoac k h o e k h o a n g v e n o ,

C a u t r a lofi cho n h O n g cau h o i n a y n e n t h e h i e n

n h u h g h a y chac c h S n dCing k h a n a n g cua m i n h do'i

d u n g con ngUofi t h a t cua b a n . H a y sijf d u n g t h o n g t i n

pho v d i n o . N h a n g cau t r a lofi h o p l y n h a " T o i da l a m

i 5 d ^ .

, ^ 1 5 1


viec vdri n h i e u c a n g t h a n g t r o n g n h i e u n a m v a t o i d a
hpc diTofc each k h o n g de no che mcf suy n g h i cua m i n h "
hoac " T o i c6 m o t v a i g i a n g v i e n d o i h o i cao, ho l u o n
t a o c a n g t h a n g v a t o i d a hoc each h i t thd t h a t sau

13. B a n da cU" xuf nhil" the nao vofi mot giang v i e n kho t i n h ?
14. B a n da cif xuf nhii" the n a o vdfi m o t b a n c i i n g p h o n g

kho tinh?

'7:nf;''--'i:^wrf:-";,,.:;;

.v';.

v a d i c h u y e n ve p h i a trUdc". H a y t r a n h nhOfng cau

H a i d a n g cau h o i n a y t a p t r u n g d a n h g i a b a n

t r a lori n h i i " N o t r u t x u o n g d a u t o i " hoac " T o i q u e n

tirorng tac n h u t h e n a o v d i nhOfng ngiTori k h o t i n h .

vofi c a n g t h a n g " v i nhOfng cau t r a lori n a y d u d n g n h a

G i a n g v i e n v a b a n c i i n g p h o n g l a n h O n g ngUofi t h u o c

k h o n g d a n g t i n t r o n g h a u h e t cac trirorng h o p .

d a n g k h o t i n h n h a t m a b a n g a p t r o n g qua t r i n h hoc
d a i hoc. M o t k h i bade vao m o i triJorng l a m v i e c t h i

12. B a n d a p t r a nhif the n a o vdff nhifng Icfi n h a n x e t k h o n g
cong bang?

b a n se p h a i c h a m t r a n v d i nhOfng

ngLfofi

kho t i n h

of day. C a u t r a lori cho cau h o i n a y r a t q u a n t r o n g .

C a u h o i n a y diTgc sijf d u n g de q u y e t d i n h h e u b a n

T o t n h a t b a n h a y t h e h i e n s q r o n g lufong v d i nhOfng

CO t h e ijfng d o i v d i Icfi n h a n x e t m a b a n k h o n g n g h i

ngufofi k h o t i n h m a k h o n g cho p h e p h o c a n trof s q

l a h o p l y . D o l a d a u h i e u cho sU trufdng t h a n h ciia

t i e n bo.

m o t ngufofi c6 t h e giOf b i n h t i n h k h i d o i m a t v d i nhOfng

M o t cau t r a lofi h a y l a , " T o i b i e t t h e g i d i l u o n

p h a n h o i b a t cong. T h a t k h o n g m a y , k h o n g p h a i t a t

d a y a p nhOfng nguofi k h o n g p h a i luc n a o c u n g eo t a m

ca nhOfng lofi n h a n x e t d e u cong b a n g va d i n h i e n ,

t r a n g v u i ve t h o a i m a i , n h i f t i g c6 t h e ho se v i n eo

m o i ngiTofi p h a i c h i u d U n g v a song c u n g v d i n o .

n h i e u d i e m t o t hOfu i c h . K h i c o n hoe d a i hoe, t o i da

NhOfng cau t r a lofi h o p l y cho cau h o i n a y l a , " T o i

CO g a n g n h i n nhOfng d i e m t o t n h a t d ho va k h o n g

k h o n g t h i c h d i e u do, n h u n g t o i c u n g p h a i x e m x e t no

cho p h e p m o t v a i dac d i e m k e m t h u h i i t d ho a n h

m o t each n g h i e m t u c . T h e o y t o i , d i e u do eo le k h o n g

hufdng d e n each m a ho l a m " . B a n c u n g c6 t h e t h e m

diigfc b i e n m i n h , t u y n h i e n c u n g n e n p h a n a n h n o " .

vao, " H a u h e t m o i ngufdi deu c6 t h e t i m t h a y d i e m

" T o i k h o n g l u o n m o n g m u o n n h a n dLfoc s\i p h a n h o i

c h u n g m a ho c6 t h e c h i a se v d i n g u d i k h a e , t h a m c h i

c o n g b a n g v a k h a c h q u a n v a v i v a y k h i n h a n diTofc

n e u ngiJdi do la. m o t n g i i d i k h o t i n h m i n h d a n g l a m

s\i c h i t r i c h m a t o i k h o n g d o n g y , t o i se bo qua d i e u

viec c i i n g . Dae d i e m c h u n g l a n e n t a n g x a y d q n g m o t

do v a k h o n g de no l a m m i n h b a n t a r n " .

moi quan he".

N h G n g cau t r a lori k h o n g h o p l y bao g o m " T o i phd^t
Icy n o " hoac " T o i c h i m i m cifofi".

, 'v.


/
15. Ban thich khoa hoc nao khi con hoc dai hoc va ban
hoc difo'c gl tuf khoa hoc do?
16. Ban khong thi'ch khoa hoc nao nhat khi con hoc dai
hoc va ban hoc diTrfc gi tH khoa hoc do?
Nhufng cati hoi nay dUgfc difa ra de quyet dinh xem
ban hoc dugc gi va no Hen quan t d i cong viec nhif the

Khoa hoc ban k h o n g t h i c h n h a t c6 the phu thupc
vao giang vien da giang day mot \6p hoc. Viec c6 mot
giang v i e n khong aa rat pho bien v d i sinh vien. Tot
n h a t ban nen noi ve mot khoa hoc k h o n g l i e n quan
t d i cong viec ban dang t i m k i e m . V i du, hay nghi ve
cac khoa hoc hit buoc cho sinh v i e n n a m nhat. T h i n h
thoang, nhang khoa hoc nay k h o n g l i e n quan den

nao. N h a n g cau hoi nay c6 gi do tirofng t\i v d i cau hoi

mot l i n h vac hoac nghe nghiep va thacrng la mot cau

ve diem m a n h va diem yeu n h a t ciia ban. Ban can

tra Icfi hay cho cau hoi nay.

s. j

:

phai k e t noi v6i nhOng g i ban mong nha tuyen dung
n h i n thay nhSng k y nang h e n quan t d i cong viec.
L i e n quan den cac khoa hoc, ban c6 the het ke
han 40 khoa hoc t r o n g thofi gian hoc dai hoc. Hay dUa

17. Ban c6 thich hoc nhom of dai hoc? /
Cong viec or hau het cac cong t y deu doi hoi ban
phai thaorng xuyen hop tac v6i nhang ngac/i khac

ra m o t hoac hai khoa hoc ma ban Ua t h i c h . Ban c6

trong phong ban hay nhang phong khac. Ban can

the chu y t h e m nhGng khoa hoc h e n quan den mot

phai bao quat dang boat dong nay va nha tuyen

l i n h viTc dac biet ma ban \ia t h i c h nhat.

dung can phai dagc n h i n t h a y nhang g i ban da l a m .

H a y l i e n k e t l y do ma ban \ia t h i c h khoa hoc t6i

M o t cau t r a lori hay la, "Toi r a t t h i c h l a m viec v d i

nhOng dieu ban dang t i m k i e m trong cong viec va

nhang ngaori khac. Mac dij t o i l a m viec doc lap r a t

no l i e n quan gi t d i cong viec ma ban dang t i m k i e m .

tot, nhang t o i r a t t h i c h trao doi y tadmg k h i l a m viec

Neu n h a ban t h i c h k h a m pha khoa hoc va cong viec

vdi nhang ngaori khac".

,

ban muon l a m cung l i e n quan tdi l i n h vufc do, t h i
day c h i n h la sir k e t noi hoan hao. Ban c6 the t r a lori,

18. Thanh tich noi bat nha't ciia ban or trifcfng la gi?

"Toi t h i c h k h a m pha nhang dieu m6i me va do la

N h a tuyen dung muon biet ban n g h i : lori ich nao

ly do t a i sao t o i yeu t h i c h nhang khoa hoc do". Neu

noi bat nhat k h i n h a n dagc m o t t a m bang. Co r a t

n h a cong viec b a n dang t i m doi hoi k y nang l a m viec

nhieu cau t r a lori c6 the chap n h a n dagrc cho cau hoi

n h o m t h i ban c6 the noi den khoa hoc bat buoc sinh

nay. Doi v6i cong viec doi hoi ban l a m nhieu viec

vien l a m viec theo n h o m va neu l y do ban aa t h i c h

CLing luc, t o t n h a t ban nen t r a lori, "Toi v i n hoan

khoa hoc do.

t h a n h t o t cac khoa hoc mac dii cimg luc phai do'i m a t


vdfi nhOfng n h i e m v u khac v a cong viec l a m them.

cua ban se 16 dien dpng cof thuc day ban l a m viec

Toi t r a i qua nhOfng t r a c h n h i e m nang n e suot nhOng

cho cong ty.

,

n a m hoc dai hoc". Doi vdi mot cong viec doi h o i ky

NhQng cau t r a lofi c6 the chap n h a n cho cau hoi

nang phan t i c h v a giai quyet van de, cau t r a lofi hay

nay bao gom, "Cong viec ong (ba) dang dang tuyen

la, "Hoc dagc each xem xet nhOfng k h i a canh cua mot

CO the phat t r i e n nhffng k y nang va hoc van cua t o i " ,

van de v a phat t r i e n k y nang danh gia nhOfng y k i e n

"NhOfng ngLfofi ma t o i k i n h t r o n g danh gia r a t cao ve

t a n t h a n h v a p h a n doi".

cong ty va he thong quan ly cua cong t y " hay "Toi

M o t y tiTcfng qua loa hay khuech triiofng t r o n g cau

nghi r a n g cong ty se c6 mot tuong l a i t r i e n vong va

t r a lofi cho bat k y cau h o i nao v a cau hoi nay noi

toi muon m i n h t r d t h a n h mot phan nho cua cong ty".

r i e n g khong p h a i la y ixidng hay. NhOfng cau t r a lofi

NhOng cau t r a lofi k h o n g dtfofc chap n h a n nhiT, "Toi

khong the chap n h a n la "Toi chi viec vugt qua n o " ,

can t i e n " , " B a n t r a i toi l a m viec of day va t o i muon

"Vifoft qua diigc k y t h i t o t nghiep" hay " D a t diem

Of gan anh ay" hay "Toi khong chac cuoi cijng m i n h

yeu cau".

thich l a m viec t a i cong t y va do la l y do t a i sao toi
Of day de t i m hieu nhieu hofn ve cong ty".

19. Trrfofng d a i h o c da thay doi b a n nhif the n a o ?

Cau hoi nay n e n k e t noi vdri cau hoi " M o t trong
nhOfng diem m a n h ciia ban la gi". Dac biet, hay

chic

21. B a n biet gi ve c o n g ty c h i i n g t o i ?

r i t a l i Jii

22. B a n biet gi ve n g a n h nghe c u a c h i i n g t o i ?

i

'1

chan r a n g diem m a n h do l i e n quan t6i cac yeu cau

cong viec. Hay t h a m khao cau t r a lori cho cau hoi diem
m a n h noi bat n h a t c i j a ban

d

dau ph§n nay.

20. T a i s a c b a n muo'n l a m v i e c cho c o n g ty c h i i n g t o i ?

NhOfng cau hoi nay phan a n h nha tuyen dung
quan t a m den viec ban da t i m hieu ky ve cong t y ho
Of nha hay chxia. Nha tuyen dung r a t quan t a m lieu
quyet d i n h t i m k i e m mot cong viec t a i cong ty ciia

Day la cau hoi chii yeu de xem lieu ly do l a m viec

ho CO phai la mot quyet d i n h nghiem tuc. Neu ban

cua ban c6 hoan toan dua vao nhu cau k i e m t i e n hay

thiTc h i e n phan tich t i n h huong dirge mo ta d chifong

lieu ban c6 ly do dac biet l a m viec t a i cong ty. B a n

I I , t h i ban se sSn sang t r a lofi cau hoi nay.

CO n i e m dam m e trong mot v i t r i hay l i n h vUc m a

NhOfng cau t r a lofi hay cho nhOfng cau hoi nay

cong t y dang boat dong hay khong? Nha tuyen dung

bao gom, "Toi da nghien cOfu va thao luan ve cong

muon biet cau t r a lofi cho cau hoi nay v a cau t r a lofi

ty ciia ong (ba) v6i nhOfng ngifofi biet ve n o " hoac

15^^16.,

, ^ 1 5 7


"Toi biet nhuTng muc tieu v a sufc canh t r a n h cua cong

nay va mot so' cau hoi diiac l i e t ke d t r e n l i e n quan

ty, nhUng t o i chac r a n g or day t o i con hoc hoi di/gc

den viec xac d i n h ban biet di/oc bao nhieu. No cung

nhieu horn".

l i e n quan den viec xac d i n h lieu ban c6 quan diem

,

;

Viec thifa n h a n ban k h o n g biet gi ve cong t y hay

ve mot so' l i n h vifc ciia cong t y hay khong. Cong t y

nganh nghe cua no cung c6 the chap nhan. B a n c6

cung biet rSng ban khong phai la chuyen gia ve bat

the n o i , "Toi" da thao luan ve cong t y vdi ban be va

k y v a n de nao dirge neu or t r e n , nhiTng ngiTori phong

giang v i e n cua m i n h , nhiftig t o i muon hoc hoi nhieu

v a n CO the si^ dung nhOng cau hoi nay de xac d i n h

hon naa. Toi t h a y day la mot nganh quan trong".

k y nang danh gia va phan tich ciia ban t h o n g qua

Difng noi r a n g ban biet t a t ca nhOng gi can biet

cau t r a lori ban dira ra.

hoac khong c6 thdi gian de nghien cijfu ve cong t y

Day la mot chuoi nhOng cau h o i kho va ban can

va nganh nghe ciia no. H a y t r a n h nhOng cau t r a lori

suy n g h i can t h a n k h i dira ra cau t r a lori. Co the mot

nhur "Vao luc nay, t o i da biet t a t ca nhOfng gi t o i can

t r o n g nhOng ngiTori phong v a n c6 vai t r o quan t r o n g

biet" hay "Toi k h o n g c6 nhieu thori gian de nghien

t r o n g viec phat t r i e n mot so l i n h viTc nay ciia cong

cufu ve cong t y " .

ty. Cach chuan h i t o t n h a t la hay ch&c r a n g ban da
xem nhufng t h o n g t i n cor ban ve cong t y c6 s i n . Neu

23. B a n nght gi v e nhiyng s a n p h a m c u a c h i i n g t o i ?

tirng thirc h i e n nghien ciiu ve cong t y n h u da ggi y

24. B a n nghT gi ve q u a n g c a o c u a c h u n g t o i ?

or chiTomg I I , t h i ban c6 the t r a lori nhOng cau hoi

25. B a n nghT gi v e t r a n g w e b c u a c h i i n g t o i ?

,

l i e n quan.
NhQng cau t r a lori hgp l y bao gom, "Vang, t o i da

26. B a n nghT gi ve c a c cuTa h a n g c u a c h i i n g t o i ?

xem t r a n g weh ciia cong t y " , "Vang, t o i da ghe t h a m

27. B a n nghT gi v e k h a u p h a t h a n h c u a c h i i n g t o i ?

mot so' cijfa hang ciia ong (ba)" hoac "Vang, t o i da doc

28. B a n nghT gi ve miJc p h u song m a chiing toi da dat dufgfc?

bai phat bieu ciia Chii tich cong t y " . H a y chii y den

29. B a n nghT gi ve b a i p h a t b i e u c u a C h u tich c o n g ty vao
t u a n trifdrc?

mot v a i yeu to' khach quan ma ban da quan sat t r o n g
qua t r i n h chuan h i phong v a n n h u "Toi biet dugc c6
mot C h i n h sach bao m a t lau dai t r e n website", "Toi

Day la mot loat nhOfng cau hoi ma nha tuyen dung

thay ong (ba) c6 ba cijfa h a n g t r o n g t h a n h pho' ciia

sijf dung de xac d i n h lieu ban da thifc h i e n nghien

chiing t a " hoac "Toi thay r a n g Chii t i c h da thgc h i e n

cufu hay khong. Sa khac nhau gifla nhOfng cau hoi

lori phat bieu do triTdc Phong thirong m a i " . DiTng dira

ra nhOng n h a n xet qua t a n daang ho&c qua tieu

C L T C .

l a , " H a y n h i n m g i thiJ t h a y doi n h a n h nhu^ the

Neu b i thuc ep, ban c6 the liAi y rSng dieu do dUa

nao t r o n g the gidi nay va k h o n g m o t doi thij eanh

t r e n n h a n xet cua ban r a n g website, cufa hang, bai

t r a n h nao c6 the dirge p h d t lof". H a y t r a n h nhGng

phat bieu r a t chuyen nghiep. B a n c6 the d t o g l a i

cau t r a lori nhiT "Toi k h o n g n g h i bat k y doi t h u nao

d day.

l a i vOng m a n h nhir cong t y cua ong (ba)" hoac " V d i

Co mot ngoai le vdi nhOng ggi y nay. Do la k h i
t d i buoi phong van, ban nen to ro quan diem ve chuTc
vu ciia cong viec ma ban se dagc phong van.

m o t cong t y nhir cong t y cua ong (ba) t h i k h o n g c6
gi p h a i lo lang".

....

,.,, . . ,

Neu

buoi phong v a n cho v i t r i t h a n h v i e n cua n h o m viet

31. Ban dang quan tarn den nhiyng cong viec nao?

Icfi phat bieu cho Chu tich, t h i ban can c6 quan diem

V d i cau h o i nay, nha tuyen dung dang t i m hieu

ve nhufng bai phat bieu ma ban da doc. Neu mong

|xem ai can ai horn. B a n c6 the gia d i n h nha tuyen

muon dxigc l a m viec t r o n g cufa hang, ban can neu

dung dang phong v a n cac ufng v i e n khac va hg dang

quan diem ve nhufng cijfa hang ban da t h a m quan.

danh gia lieu ban c6 dang t i m k i e m nhufng co hoi

Tuy n h i e n , ban nen thao luan k y t a t ca nhufng quan

khac. Hay co gang the h i e n ban c6 the dirge san don

diem khac ve nhOfng v a n de ma ban v i n chufa c6 kha

va ban con nhieu cof hoi khac. Ban cung nen chSc

nang danh gia.

r k n g m i n h r a t quan t a m t d i co h o i nay.
De C O hieu qua, ban can can bSng kheo leo giufa

30. B a n n g h i do'i t h u c a n h t r a n h n a o c h i i n g toi n e n lo
£

Fviee ban quan t a m n h i m g k h o n g qua khao k h a t . Cau

n g a i nhait?

t r a lori " D i n h i e n , t o i dang t i m k i e m nhieu co hoi,

Day la cau h o i de xac d i n h xem ban biet ve cong

nhiTng t o i eo m a t d day v i sir quan t a m dae biet danh

t y va n g a n h nghe ciia no n h a the nao. Trong qua

cho cong t y " se luon luon thoa m a n dirge cau hoi nay.

t r i n h nay, t h a t l a qua voi va de diTa ra mot quan

Dirng noi vdi hg ban khong co nhufng sir lira chgn khac

diem c6 the k h o n g c h i n h xac hoac k h o n g dxigc cong

hoac ban quyet t a m l a m viec cho nha tuyen dung den

n h a n . T o t n h a t n e n t r a lofi, "Toi biet t a t ca doi t h u

n5i ban khong di t i m nhOfng Iga ehgn khac. Nhufng

deu dem den t h a c h thufc va can p h a i dirge giam sat

cau t r a Icri nhir vay co the l a m ban k h o n g dirge t o n

de hg k h o n g trd t h a n h v a n de, tuy n h i e n t o i vSn

t r o n g hoac dat ban vao the bat Igi t r o n g cac cugc

chira t i e p can dii t h o n g t i n de lira r a m o t t r o n g so

thirong lirgng v6i cong ty.

nhuTng doi t h u " . Cau t r a Icri khac dirge chap n h a n


32. V i sao ban mat nhieu thcfi gian m6i tim d\idc viec?
Neu ban k h o n g t i m diTOc viec l a m trong vong 3

thue de trdr t h a n h l a n h dao ciia cong t y ma don gian
la mot n h a n vien.

hoac 4 t h a n g sau k h i t o t nghiep, mot so nha tuyen

Cau t r a lofi hop ly la, "Toi chac c6 r a t nhieu ngxibi

dung CO the ban k h o a n t a i sao ban vSn chUa t i m dugc

dang dong gop cho cong t y va t o i se la mot trong so

viec l a m . Hp c6 the dat ra cau hoi nay de xac n h a n

do, nhu'ng t o i c6 the l a m tot horn v i t o i mong muon

nhOfng v a n de dang xay ra vdi ban ma ho chifa n h a n

l a m moi thuf tao nen s U khac biet cho cong viec cua

ra. Ho CO the quan t a m den viec lieu ban vifa mdi

chung ta". B a n khong nen t r a lori, "Toi dam bao r a n g

t i m dirge viec, nhitog ban da khong l a m va ngay luc
nay ho muon biet ly do. Ho c6 the to t h a i do khong
t a n t h a n h ve viec ban k h o n g t h i c h l a m viec toan
t h d i gian va k h o n g nghiem tuc trong viec t i m k i e m
viec l a m .
Co nhieu l y do c h i n h dang v i sao mot s i n h vien
vira t o t nghiep v a n chifa t i m diTOc viec l a m . Bon phan
vofi gia d i n h , d i du l i c h , l a m t i n h nguyen la mot so
ly do hop l y v i sao ban van chua c6 viec l a m . Doi vdi
cau hoi nay ban nen t r a lofi, "Toi da chon lira nhieu
CO hoi va t o i r a t vui mitog k h i gan day da biet difgc

CO

hoi nay".

33. Neu chiing toi thue ban, ban se dong gop gi cho cong

CO t o i , mot s i r dau t u m a n h me se tror l a i " . Dijfng hiifa
suong va to ve kieu ngao.
34. Toi da mo ta cong viec cho ban, vay tai sao ban lai
muon cong viec dac biet nay?
Cau tra Icfi ciia cau hoi nay se dirge h i n h t h a n h tiT
nhOfng thong t i n ban da nghe trong cuoc phong van.
Ban can sSp xep dii thong t i n de c6 the dira ra cau t r a
lofi hgp ly va chinh xac. Neu ban chac rang nha tuyen
dung dang t i m kiem mot dac diem dac biet ciia ilng
vien va lieu no c6 phan anh chinh xac ban la ai, t h i day
la CO hoi tot de quay lai van de nay. V i du, neu trong
buoi phong van, ban da nghe nha tuyen dung dang t i m
kiem mot ngircri nang dong va lieu do c6 phai la ban

ty?

hay khong, t h i ban c6 the noi, "Toi r a t thich c6 the chu

Cau hoi nay chufa nhieu muc dich ciia nha tuyen

dong va khong phai dgi de dirge chi bao nen lam gi".

dung. Trifdrc het, nha tuyen dung muon chac chan ho
da k h o n g bo qua mot so diem quan t r o n g ma ban da

35. Difa vao ban mo ta cong viec ciia chiing toi, ban nghT

dira ra. N h a tuyen dung cung muon xem ban n h i n

give no?

n h a n nhOfng dong gop cua m i n h nhiT the nao. K h i e m

Dieu dau t i e n can biet ve cau t r a lofi cho cau hoi

t o n mot chut la t o t nhat. Hay n h d ban k h o n g duac

nay la triT k h i cong viec nay gio'ng vdi cong viec trirdc

1 6 2 ^ ,


ma ban da xem, dtrng dong canh cijfa cof hoi nay l a i .

Trong suot buoi phong van, ban muon the h i e n

B a n CO the thay sau k h i hoc hoi difcfc nhieu hon ve

m i n h r a t quan t a m den v i t r i nay. B a n khong muon

dieu nay, t h a m chi neu ban chiTa bat dau t i m k i e m

bi xem la dang mong muo'n se l a m bat k y cong viec

dieu m i n h muon, ban c6 the thay ddi suy nghi.

nao. B a n cung muo'n xuat h i e n vdi sU l i n h boat hoac

Hay nhdr mot trong nhijfng dac t i n h quan trong ban

quan t a m tdi to chufc. Cau t r a lori hay la, "Dieu nay

CO the noi dgn trong mot cuoc phong van la su" n h i e i

phu thuoc vao t i n h chat ciia cong viec va no l i e n quan

t i n h . D i nhien, neu ban khong quan tam den v i t r i do,

den ky nang va sd t h i c h ciia t o i nhiT the nao". B a n

ban CO the cii xii lich sir va chi ra rang v i t r i do rat thu vi

cung CO the t r a lori rang, "Toi muon biet ro hon ve

ma khong noi rang ban khong muon cong viec nay. Neu

cong viec nay trirdc k h i dufa ra quyet d i n h , nhiftig toi

muon lam viec nay t h i ban can bieu dat nhOfng suy nghi

r a t quan t a m tdi to chufc nay".

tich ciic va sir quan t a m den no. Cac nha tuyen dung

Cau t r a lori khong hop ly la, "Toi thqc sir muon

deu biet ho c6 the dao tao nhan vien lam hau het cac

cong viec ma t o i dang thao luan vdi ong (ba), toi

cong viec, nhiftig ho khong the dS dang dat nhiet t i n h

khong muon thao luan bat cuf viec nao khac vao thofi

vao mot ngiicfi. Ho dat niem t i n vao cac ufng vien.

gian nay". Quan t r o n g la nhOng cau t r a lori "Co" hoac

Cau h o i nay cung md mot canh cufa cho ban dat

"Khong" se khong hieu qua k h i t r a lori cau hoi nay.

ra mot cau hoi. B a n c6 the noi, "Toi r a t quan t a m ,

Ban can the h i e n sii l i n h boat t r o n g k h i v i n chi ra

nhiAig t o i CO mot vai cau h o i " . Nha tuyen dung se

rang ban r a t t h i c h cong viec dang dufoc thao luan.

hieu va c6 the danh gia rang ban du t h a n t r o n g de
37. Neu chiing toi mM ban lam viec nay, ban drf dinh lam

difa ra mot cau h o i thong m i n h .

viec trong bao lau?
36. Neu chiing toi mofi ban lam mot cong viec khac, ban
CO dam nhan khong?

' ^

'f

Cau hoi nay c6 ve 16' bich. A i se noi m a i mai? A i
se noi mot nam? Co mot l y do dat ra cau hoi nay, do

Cac nha tuyen dung difa ra cau hoi nay vdi nhieu

la no hoc 16 s\i quan t a m ciia nha tuyen dung. Cau

ly do. B a n c6 the gay an tagng cho ho, nhUng ban

t r a lori ciia ban se cho nha tuyen dung biet dagc cac

cung CO the k h o n g phai la ufng vien dufng dau. Ho c6

ke' hoach dai h a n ciia ban. Thiic te, no dem l a i cam

the CO nhCfng v i t r i khac danh cho ban trong cong

n h a n rfing lieu ban c6 ke' hoach nao kh6ng. Ho cung

ty. Do cung c6 the la each de ho xac n h a n ban quan

muon biet ban c6 le k h 6 n g phai la ngiTori hy vong

t a m nhiT the nao den v i t r i dac biet nay.

chuyen ddi t i i cong viec nay t d i c6ng viec khac. Ho
^41^165


c6 t h e dugc h o i . Nhufng cau h o i d a n g g i a t r a \6i

r a t m o n g m u o n n h i n t h a y s\S d e n d a p cho n h O n g d a u

rang

tuf vao cac n h a n v i e n m a ho t h u e v a h u a n l u y e n .

l a n h i J n g cau h o i l i e n q u a n d e n dac d i e m c h u n g cua

Ro r a n g , b a n se k h o n g b i e t m i n h se l a m viec

b o a t d o n g k i n h d o a n h c o n g t y n h u , " O n g (ba)

nhin

t r o n g bao l a u v i b a n v a n chifa bat d a u c o n g viec v a

t h a y n h O n g co h o i p h a t t r i e n t r o n g tifOng l a i or dau?"

v a n chua c6 k i n h n g h i e m l a m viec of c o n g t y . C a u

hoac " O n g (ba) t h a y r a n g m u c t i e u cua m i n h se t h a y

t r a Icfi h o p If l a , " T o i m u o n hoc h o i n h i e u n h a t c6

doi n h u the nao t r o n g cong ty?".

t h e v a m i § n l a t o i c a m t h a y m i n h d a n g hoc h o i va

Ro r a n g , n e u t r o n g suo't b u o i p h o n g v a n , nhufng

p h a t t r i e n , sau do t o i se n g h i t d i y d i n h or l a i t r o n g

c h i i de n a y da dugc de cap t h i b a n k h o n g c a n p h a i

bao l a u " . M o t cau t r a I d i h o p l y k h a c l a , " T o i m u o n

h o i nhOfng cau h o i n a y . B a n c6 t h e y e u cau cac n h a

p h a t t r i e n cac m o i q u a n h e va t o i b i e t de l a m dugc

t u y e n d u n g n o i t h e m ve nhijfng cau t r a lofi t r i i d c do

d i e u do p h a i m a t r a t n h i e u n&m v a do l a c a m n h a n

ciia h o n h u " L u c n a y , o n g (ba) c6 n o i k h o n g

h i e n gior cua t o i ve v i e c t o i se d l a i bao l a u " . D i e u

t h a y n h i e u cO h o i p h a t t r i e n d nhijfng k h u viTc nao do

n a y se d e m l a i cho n h a t u y e n d u n g a n t a g n g b a n l a

t r o n g nUofc h a y n h i J n g bg p h a n k h a c , o n g (ba) c6 t h e

m o t ngilbi

v u i l o n g cho t o i b i e t t h e m difgc k h o n g ? " . N e u m o t a i

n g h i e m tuc v d i k e h o a c h cua m i n h v a do

l a m o t dac d i e m t h u h u t .

nhin

do n o i d i e u g i va luc do b a n k h o n g m u o n l a m g i a n
d o a n v d i m o t cau h o i t h i d a y l a luc b a n n e n du'a r a

38. B a n c6 cau hoi nao khong?

cau h o i cua m i n h . V i d u , b a n c6 t h e h o i , " L u c n a y o n g

C a u h o i n a y thifcrng daoc h o i vao cuoi b u o i p h o n g

(ba) CO n o i r a n g c o n g v i e c n a y d o i h o i t h e m nhijfng

v a n . N e u h o h o i b a n cau h o i n a y t h i d a y l a m o t d a u

n h i e m v u t r o n g tUOng l a i , v a y c6 t h e v u i l o n g cho t o i

h i e u t o t v i cau h o i n a y thuofng k h o n g dirge d a t r a cho

biet t h e m chi tiet?".

m o t ufng v i e n k e m coi. N e u ho h o i b a n cau h o i n a y

N e u n g h i r a n g b a n da t a o dugc m o i l i e n he v d i

vao cuoi b u o i p h o n g v a n , t h i d i e u do r a t dugc k h u y e n

n g u g i d a n g p h o n g v a n b a n , t h i b a n se c6 n h i J n g cau

k h i c h . B a n c6 t h e v S n k h o n g n h a n diTOc m o t lori mofi

h o i k h a c . B a n c6 t h e h o i , " B i q u y e t t h a n h c o n g ciia

l a m v i e c v i ngaofi d a t r a cau h o i n a y c6 t h e v i n chiia

o n g (ba) t r o n g c o n g t y (hoac n g a n h n g h e ) l a gi?" hoac

n h a n difOc p h a n h o i t i ^ nhufng d o n g n g h i e p da p h o n g

" O n g (ba) n g h i d a u l a n h a n to' q u a n t r o n g n h a t t a o

v a n ban. T u y n h i e n , day vSn la dau h i e u tot.

n e n s i i t h a n h c o n g t r o n g c o n g t y v a da d e m l a i t h a n h

Co nhOfng cau h o i m a b a n n e n c h u a n h i cau t r a lofi

c o n g cho o n g (ba)?". C h i a k h o a de diTa r a n h i J n g cau

trLfdrc. B a n n e n c h u a n b i m o t so cau h o i m a b a n d o a n

h o i m o t each eo h i e u qua l a b a n h a y ch&c r a n g b a n


k h o n g to ve nh\i ke be t r e n va ban da tao du an

nay vao cuo'i buoi phong v a n triTc dien, t h i day la

tufgng t r o n g buoi phong v a n trU6c k h i diia ra nhOfng

mot dau hieu to't. Dieu nay c6 nghia ban nen danh

cau hoi nay.

thori gian de bat dau cuoc thao luan nay.

Cung CO nhCrng cau h o i se dan den nhOfng hxidc

M o t so' sinh v i e n qua n a n long k h i t i m viec nen

tiep theo t r o n g qua t r i n h li/a chon. T h a m chi, neu

ho CO the t r a Ibi, "Toi se l a m bat cuf viec g i " hoac

ho k h o n g h o i b a n c6 cau hoi nao khong, t h i viec ban

"Tra bao nhieu cho cong viec cung dUtfc". Hay t r a n h

dat ra nhufng cau hoi nay cung r a t quan trong. Chung

nhOfng cau t r a lofi n h u the. Hay nhd hau het cac nha

bao gom nhufng cau hoi nhu, "Bu6c tiep theo t r o n g

tuyen dung deu khong t h i c h thue nhOfng ngUori tuyet

qua t r i n h tuyen dung cua ong (ba) la gi?", " K h i nao

vong. Ho CO the n g h i rang lieu ban la ngUofi tuyet

toi CO the n h a n dugc t i n tufc ti^ ong (ba)?" hoac "Ong

vong va nhOfng nha tuyen dung khac khong the h i e n

(ba) se difa ra quyet d i n h tuyen dung k h i nao?". M o t

SU" quan t a m den ban, v i the ho da mSc sai l a m k h i

so' ngUofi CO the n g h i nhOfng cau hoi nay qua tao bao.

dua ra mot lofi mofi l a m viec cho ban.

NhOfng cau hoi nay p h a n anh s\i quan t a m ve cong

Cach tot n h a t la hay tao m o t chut mof ho ve v a n

viec ciaa ban, vifcft xa ca sU de cao. Hofn nOa, ban cung

de nay. Hay chfic rang ho muon thue ban trxidc k h i

nen dau i\i thcfi gian va c6 cai n h i n dung dan de biet

bat dau cuoc thuong lufong luong va c6 ve n h u ban

dxiac qua t r i n h tiep theo se d i l n ra nhxi the nao.

vSn chua t i m hieu ro v a n de nay. Ban c6 the dap l a i ,

H a y xem xet chu y cuoi ciing ve nhOfng cau hoi

"Toi la mot ngUori r a t l i n h dong va t o i mong muon

nay. DCtog bao gib h o i , " K h i nao t o i c6 the bat dau?"

mufc luong t h i trufcJng cho v i t r i nay se t a n g len". Ban

hoac "Toi da the h i e n the nao?". Mat khac, viec dat

CO the t r a I d i , "Toi can biet nhieu horn ve toan bo goi

ra nhOfng cau h o i nay chi ra mufc do t h u h u t ve sU

t i e n iLfong va he thong t h a n g cap va nang

tU t i n , chung cung danh gia dUgfc mufc do kieu ngao

trudfc k h i chia se mot con so cu the vdi ong (ba)". Cung

nen t r a n h .

trong trUcfng hop nay, ban c6 the t h e m vao n h a n xet

thxidng

luong bong cung r a t quan t r o n g vdi ban, nhutig ban
39. Liftfng khofi diem ma ban mong muo'n la bao nhieu?

Cau h o i nay c6 the xuat h i e n d cuoc phong v a n

quan t a m nhieu den co hoi t h a n g t i e n de p h a t t r i e n
cung vdi cong ty.

fo^-,-f.

^^M:-;

..y

khori dau qua dien thoai. Trong chtfofng tiep theo,
toi se chia se m o t v a i chien thuat thuong Itrgng t i e n
lifcfng va t i e n thiromg. Neu nhiT ban dxigc hoi cau hoi

40. K h i nao ban c6 the bat dau lam viec?

,

B a n hay thuc te k h i t r a lori cau h o i nay. Nhieu

'


sinh v i e n r a t hao hufc l a m quen vdi cuoc song mdi

tuyen dung deu mong dgi. Neu nha tuyen dung m d i

cua ho va muo'n k i e m t i e n ngay tufc t h i . M o t xu hurdng

cua ban khong muon dgi ban dira t h o n g bao t h i c h

tiT n h i e n la ban thircirng noi ban c6 the bat dau vao

hgp, t h i ban nen quan t a m den cac tieu chuan ciia

ngay mai. Neu c6 the bat dau ngay lap tufc, t h i ban

nha tuyen dung. N h a tuyen dung m6i nay nen biet

cung nen mong dgi daorc tiep n h a n cong viec. DCrng

va dirge biet nhieu hon.

bao gicf noi v d i nha tuyen dung ban c6 the bat dau
vao h o m nay hoac ngay m a i neu ban khong the l a m
dieu do. Dieu nay c6 the k h i e n ban m a t viec.
T h a m chi, neu c6 the bat dau vao ngay tiep theo

SL/ D U N G N H O N G C A U H O I V A C A U T R A

lOi

sau k h i I d i mori dirge dufa ra, t h i t o t n h a t ban nen

NhOng cau hoi va cau t r a lofi ggi y nay chi la mot

n h a n biet nhOng muc tieu k h o n g ro r a n g cua m i n h

sg khori dau giup ban thgc h i e n cuoc trao doi. N g h i e n

tr\S6c k h i bat dau cong viec. Hau het cac nha tuyen

cufu ve nhOfng cong t y ma ban muon l a m viec se d i n

dung deu hieu ban se c6 nhCfng n h i e m vu khac phai

ban de'n danh sach nhOng cau h o i quen thugc l i e n

l a m trxidc k h i khdri dong cong viec. Rat i t ngtrdi mong

quan den t i n h huong phong van. Danh sach cac cau

muon ban bat dau t r o n g vong 24 giof. Neu mot nha

hoi va cau t r a lori cang dai t h i sg chuan b i ciia ban

tuyen dung yeu cau ban bat dau ngay, ban nen quan

cang t o t horn. Quan t r o n g la cang chuan b i tot, ban

t a m den viec nha tuyen dung dang quan l y k i n h

se cang t g t i n hon. Sg t g t i n cua ban c6 the dirge nha

doanh n h a the nao. Cach t o t n h a t de t r a I d i cau hoi

tuyen dgng chu y va gia t a n g co hoi n h a n dagc lori

nay la hay h o i , "ChCtog nao ong (ba) can toi?" va hay

mofi l a m viec.

noi v d i nha tuyen dung ban muon biet ro lich l a m
viec de c6 the bat dau cong viec trong vong m o t den
hai tuan.

-^ ;

T a m quan t r o n g ciia viec rao ban ban t h a n k h o n g
the cirorng dieu hoa. Trong m o t cau chuyen gan day
dirge dang t r e n New York Times,

,--..4

m o t chang t r a i tre

K h i t r a Icfi nhOfng cau hoi nay, ban nen hieu ban

da noi rSng luon b i cac nha tuyen dung danh trirgt

CO nhOfng viec khac c6 the k h o n g giai quyet difgc

m a i cho t d i k h i cau ay rao ban ban t h a n . Sg quan

t r o n g m o t hoac h a i ngay, v i vay hay cung cap cho

sat ciia cau ay r a t sau sac. Cau ay noi, "K[hi n h i n l a i ,

nha tuyen dung h i e n t a i , t h a m chi nha tuyen dung

t o i t h a y m i n h da l a m sai dieu g i . T o i da co mot each

ban con l a m t h e m mot ban g h i chii cong viec thong

nghi I6i thori ve qua t r i n h phong van. Toi k h o n g cung

thaorng t r o n g h a i tuan. Dieu nay hau het cac

cap bat k y chi t i e t nao, k h o n g noi ve viec t o i da biet

nha


ve n g a n h n g h e cua c o n g t y n h i J t h e n a o v a t o i c u n g
k h o n g dtfa r a b a t cuf c h i e n t h u a t nao ve v i e c h o c6
t h e t a n g cifdng s i i h i e n d i e n trUc t u y e n r a sao. T o i
d a n g l a m d mufc t o i t h i e u t h a y v i c6' g & n g b a n b a n
t h a n " . K h o n g g i o n g n h i f c h a n g t r a i t r e do, b a y gicf

CHU'ONG IV

b a n da c6 sif ' d a n h g i a v a h i e u b i e t ve n h u cau b a n
b a n t h a n . B a n b i e t b a n c a n d i x a horn s i i c h u a n b i
t o i t h i e u cua m i n h .
N g a y b a y g i d , c h u n g t a h a y b i e n nhOfng s\i c h u a n
h i ciia c h u n g t a t h a n h m o t I d i m d i l a m viec v a k e t
t h u c cuoc m u a b a n .

Uiuc cuoc niaa ban
"Ban chi c6 the dat duac thii minh
trong cuoc song khi gulp nhimg

inuon
ngudi

khdc dat duoc thi( ho iniion ".
ZigZiglar

(5ac

'

c h u y e n g i a t i e p t h i l u o n d a u i\S n g u o n life

d a n g k e vao viec x a y dUng cac mo'l q u a n he v d i k h a c h
hang. Ho hieu rfing khach hang t r i e n vong tot n h a t
cua ho CO t h e l a k h a c h h a n g triTdfc d a y cua h o . X a y
dufng s\i n g h i e p c u n g g i o n g nhu" qua t r i n h x a y d i t a g
m o i q u a n h e . V a n con r a t n h i e u viec p h a i l a m sau
k h i b a n h o a n t h a n h cac cuoc p h o n g v a n . B a n c a n xac

, ^ 1 7 3


d i n h nhang ccf h o i de xay dUng cac m o i quan he v d i

tradng hop, ho dang l a m thay cho m o t dong nghiep

nhang ngaofi ban gap t r o n g buoi phong van.

va danh t h d i gian cho ban.
Trong chaong I I I , toi da de nghi ban nen t h u thap
danh thiep t a nhang ngadi b a n gap t r o n g cac buoi

BUCC XI^P THEO SAU Bu6l PHONG VAN
Sau k h i rcfi k h o i buoi phong van, c6 hai viec ban
can p h a i l a m ngay. Trade h e t , sau cuoc phong v a n

phong van. Neu a i do k h o n g c6 danh thiep, hay x i n
phep l a y thong t i n h e n he cua ngaori do. B a n se suf
dung thong t i n nay de gufi Idi cam cfn t d i ho.
H a y lau y t o i khong gqi y b a n giii mot email t d i

m o t vai phut, ban nen ngoi xuong va ghi chep. H a y

bat k y ngadi nao ban da gap. K h i ban gufi I d i cam on

ghi l a i n h a n g n h a n x e t dang quan t a m ta nhang

tdi mot ai do la m o t each thong dung khong k h i e n

ngadi b a n gap t r o n g buoi phong van. Viec ghi chep

ban khac biet so vdi b a t k y ai. Toi de nghi ban n e n

se giup b a n n h d da t r a lofi m o t so cau h o i n h a the

den buoi phong van vdi m o t tap thiep cam an da cd

nao. Dieu nay se dem l a i cho b a n ca h o i n h i n n h a n

san dia chi ngadi gai va t e m t h a t r e n do. M o t so sinh

l a i nhang cau t r a Idi va quyet d i n h xem ban c6 the

vien sa dung thiep n a y va i n t e n cua ho ben ngoai

l a m m d i n h a n g cau t r a I d i cua m i n h n h a the nao

thiep. N h a n g dieu nay cd the tao nen m o t h i n h a n h

t r o n g taang l a i k h i gap nhang cau h o i taang t q . B a n

chuyen nghiep va b a n n e n l a m n h a vay. H a y n h d

cung CO the muon danh gia cau t r a lofi cCing ai do

t h i e t ke nhang t a m thiep cam an phu hqp vdi t h a

ma ban t i n tadng de xem Ueu cau t r a I d i cua ban c6

x i n viec, sa yeu l y lich cua ban.

hieu qua khong.
Cung CO the b a n c6 dip gap l a i va n o i chuyen

N h a n g bdc t h a ngan n e n daac v i e t t a y va n g a n
gon. Cach to't n h a t la g i a no t a 3 den 5 cau d a i .

vdi n h a n g ngadi ban gap t r o n g buoi phong van. M o t

Bdc t h a ngan se de cap den m o t so" dieu daqc n d i

ban g h i chii t o t se giup b a n trong cuoc t r o chuyen

t r o n g buoi phong van. B a n cung cd the ndi ve nhang

tiep theo. Hcfn naa, m o i ngadi cung r a t a n tacfng k h i

quan sat cua ban ve ngadi do t r o n g suo't buoi phong

ban n h d n h a n g dieu ma ho da de cap trong cuoc gap

van. Cd le b a n da k h a m pha r a r&ng b a n da chia

dau t i e n .

se m o t sd t h i c h hoac t h d i quen chung. H a y t h e m

N h i e m vu t h d h a i v^ quan t r o n g n h a t b a n can

dieu n a y vao.

thqc h i e n sau buoi phong v a n la hay gufi I d i cam cfn

N h a n g bdc t h a ngSn ma ban gdi khong nen sao

t d i nhang ngadi da phong v a n ban. Trong m o t v a i

chep l a i . M o i ngadi d cong t y t h i n h thoang chia se


nhang bijfc thif ngSn n h a n diftfc tii cac ijfng vien va

Kinh gtti 6ng

ban mudn ho biet rang ban da danh thori gian de gufi

Toi r a t cam orn ong da danh thori gian ngay hom

cho ho m o t buifc thif ngSn. Neu ban da viet nhufng bu-c

qua cho t o i . Chac chSn day la mot the gidi thu

t h a ngan nay t h i hay t i m mot hop m a i l vdi dia chi

nho. Chung ta deu biet r a n g ong Tom S m i t h dang

ciia nha tuyen dung va gijfi m a i l cho ho. Lori cam On

dam n h i e m viec hirdng d i n . Toi h i vong sir chi

ciia ban se den trong vong mot hoac hai ngay, hay lUu

d§n ciia ong ay cho ong se gidng nhiT nhiJng gi

gia h i n h a n h cua ban va sir quan t a m den cong viec

ong ay da chia se v6i t o i . Ong ay la.mot thay day

trong suy n g h i ciia nhang ngUofi phong van ban.

danh golf xuat sSc. Ve cong ty cua ong, t o i r a t

v Sau day la m o t so bufc t h a ng&n hap l y ma sinh

mong mudn chuyen t d i bifdc tiep theo trong cac

v i e n da gufi cho nhOng ngiTori ho gap t r o n g budi

cuoc thao luan ciia chiing ta. Toi sSn sang thao

phong van.

_

^

Johnson,

luan vdi ong nhieu han nCfa k h i ong sSn long.

^

Kinh giti bd Mary,
Toi r a t chan t h a n h cam orn ba da danh thori gian

Ki?ih giii ong

ngay h o m qua noi chuyen vdi t o i . K h i t o i dang

Rat cam orn ong da danh t h d i gian ngay hom

r a t hao hufc ve nganh cong nghiep ciia ba tri/dc

qua cho t o i . Toi r a t t h i c h t h i i k h i dugc gap ong

cuoc gap nay t h i c h i n h quan diem ve k i n h doanh

va moi nguori d cong ty. Ro rang, t a t ca quy v i

ciia ba da k h i c h le toi r a t nhieu ve tUomg l a i . X i n

deu yeu t h i c h cong viec ciia m i n h . Trong bufc t h u

ba hay thoai m a i k h i l i e n he vdi t o i vdi bat k y

ngan ca n h a n , ong va toi c6 the la nhang ngudi

cau h o i nao. Toi r a t mong dgri cuoc trao ddi tiep

say me Cau lac bo Dolphins or A n h . Chung ta se

theo ciia chung ta.

giuf l i e n lac de t i m mot nori t d t n h a t de cd vu cho

V_

^

Peter,

Cau lac bo vac cac ngay chii nhat. DiTng quan
tarri den viec moi thuf se nhiT the nao, x i n vui
long giuf l i e n lac.
V

;

J