Bài giảng Thương mại điện tử: Chương 3 - Nguyễn Hải Yến

Chương 3. Cơ sở hạ tầng pháp lý
Thương mại Điện tử
9 April 2016


Nội dung





Giới thiệu
Một số vấn đề về pháp lý liên quan tới Thương mại
Điện tử.
Luật mẫu của UNCITRAL và luật giao dịch điện tử
của một số quốc gia trên thế giới.
Các văn bản pháp quy về giao dịch Thương mại
Điện tử tại Việt Nam.

2


Giới thiệu





Khuôn khổ pháp lý điều chỉnh từ thương mại truyền
thống không đủ để đáp ứng yêu cầu của EC.
Hệ thống luật hiện tại dựa trên cơ sở sử dụng văn

bản chứng thực bằng giấy tờ và chữ ký tay làm cơ
sở pháp lý.
 cần có một khuôn khổ pháp lý cho thương mại
điện tử.

3


Giới thiệu (tt)


Khuôn khổ pháp lý cho thương mại điện tử dựa trên
2 nguyên tắc cơ bản
Khuôn khổ pháp lý thương mại điện tử phải được xây
dựng trên cơ sở nền tảng các khuôn khổ pháp lý điều
chỉnh giao dịch thương mại truyền thống.
 Khuôn khổ pháp lý thương mại điện tử phải xóa bỏ
các rào cản kiềm chế sự phát triển của thương mại
điện tử.


4


Nội dung





Giới thiệu
Một số vấn đề về pháp lý liên quan tới Thương mại
Điện tử.
Luật mẫu của UNCITRAL và luật giao dịch điện tử
của một số quốc gia trên thế giới.
Các văn bản pháp quy về giao dịch Thương mại
Điện tử tại Việt Nam.

5


Một số vấn đề về pháp lý









Giới thiệu
Các vấn đề liên quan đến luật thương mại
Các vấn đề liên quan đến bí mật cá nhân và bảo vệ
thông tin cá nhân
Các vấn đề liên quan đến quyền sở hữu trí tuệ
Các vấn đề liên quan tới thuế và thuế quan
Các vấn đề liên quan đến luật áp dụng và giải quyết
tranh chấp
Về các qui định tiêu chuẩn hóa công nghiệp và

thương mại
6


Giới thiệu




Việc xây dựng một khuôn khổ pháp lý thương mại
điện tử thuận lợi, nhất quán trên toàn thế giới 
niềm tin vào giao dịch điện tử  sự phát triển của
thương mại điện tử và thương mại toàn cầu.
Khuôn khổ pháp lý thương mại điện tử đã được một
số kết quả nhất định ở một số tổ chức: Hội đồng
châu Âu (EC), Phòng thương mại quốc tế (ICC), tổ
chức hợp tác và phát triển kinh tế (OECD), Ủy ban
liên hiệp quốc tế về luật thương mại quốc tế
(UNCITRAL)…

7


Giới thiệu (tt)


Một số vấn đề cấp bách nhất liên quan đến thương
mại điện tử
Văn bản chứng thực trên giấy
 Chữ ký tay

 Bản gốc chứng từ
 Thông tin cá nhân
 Bảo vệ dữ liệu
 Luật áp dụng và cơ chế giải quyết tranh chấp
 Thuế
 Thuế quan
 Quyền sở hữu trí tuệ
 Quản lý tên miền


8


Các vấn đề liên quan đến luật thương mại




Yêu cầu về văn bản
Yêu cầu về chữ ký
Yêu cầu về văn bản gốc

9


Yêu cầu về văn bản




Luật pháp hiện tại ở hầu hết các nước và các công
ước quốc tế đều yêu cầu một số giao dịch pháp lý
phải được ký kết hoặc chứng thực bằng văn bản .
 Các hợp đồng không được ký kết bằng văn bản
sẽ trở nên vô hiệu

10


Yêu cầu về văn bản (tt)


Công ước Liên hợp quốc về hợp đồng mua bán
hàng hóa quốc tế (công ước Viên 1980)
Hợp đồng không nhất thiết phải ký kết bằng văn bản
 Sử dụng nhân chứng để chứng minh hợp đồng (Điều
24)
 Có thể áp dụng cho thương mại điện tử.


11


Yêu cầu về văn bản (tt)
Chưa có định nghĩa cụ thể cho từ “văn bản” xuất
hiện trong luật của các nước và công ước quốc tế.
 Tuy nhiên, không thể xem một thông điệp điện tử là
tương đương với một văn bản truyền thống.
 Đòi hỏi phải có qui định luật pháp cụ thể để hợp
pháp hóa giá trị văn bản của dữ liệu điện tử.



12


Yêu cầu về chữ ký




Yêu cầu về chữ ký trên các chứng từ sử dụng trong
thương mại quốc tế là rào cản lớn đối với sự phát
triển của thương mại điện tử.
Việc sử dụng chữ ký điện tử dưới dạng thông tin
điện tử được gắn kèm một cách phù hợp với dữ liệu
điện tử nhằm xác lập mối liên hệ giữa người gửi và
nội dung của dữ liệu điện tử thì chưa được qui định
cụ thể trong hệ thống luật hiện hành.

13


Yêu cầu về văn bản gốc


Văn bản gốc là bằng chứng tin cậy vì
Nguyên vẹn
 Xác thực
 Không thể thay đổi được






Hiện nay, có 1 số giải pháp kỹ thuật cho phép xác
nhận tính nguyên vẹn và xác thực của dữ liệu điện
tử.
Cần phải có các qui định pháp lý xác lập tính hợp
pháp của văn bản điện tử có thể thay thế cho văn
bản gốc.

14


Bí mật cá nhân và bảo vệ thông tin cá nhân
Thông tin cá nhân về thói quen và sở thích tiêu dùng
có giá trị rất lớn đối với các doanh nghiệp kinh
doanh trên mạng  doanh nghiệp sẽ tìm cách thu
thập thông tin này.
 Thông tin trong các hộp mail cá nhân
 Thông tin về thẻ thanh toán, địa chỉ cá nhân, tài
khoản ngân hàng bị đánh cắp.
 Email, điện thoại bị lộ  marketing
 những lo ngại là hàng rào ngăn cản việc thu hút
người dùng tham gia vào các giao dịch EC  ngăn
cản việc phát triển EC và thương mại quốc tế.


15

Quyền sở hữu trí tuệ





Sử dụng trái phép các tài liệu, phim ảnh được tải dễ
dàng trên internet.
Vi phạm về quyền sở hữu trí tuệ trong việc đăng ký
tên miền.
Gây nhầm lẫn về thương hiệu trong các Website của
các đối thủ cạnh tranh.

16


Thuế và thuế quan




Đảm bảo bình đẳng về nghĩa vụ thuế
Xác định nơi tiêu thụ thực sự của khách hàng để
khấu trừ thuế VAT cho khách hàng.
Có nên áp dụng thuế đối với các sản phẩm số tiêu
thụ qua các kênh phân phối điện tử hay không?

17

Luật áp dụng và giải quyết tranh chấp





Khó xác định được địa điểm giao dịch và tiêu thụ các
sản phẩm của hoạt động thương mại điện tử
Cần phải có qui định cụ thể để các bên tham gia
giao dịch có thể dự đoán trước luật nào sẽ áp dụng
cho giao dịch mà mình tham gia.
Xây dựng một thủ tục rõ ràng về quy trình giải quyết
tranh chấp nảy sinh từ hoạt động thương mại điện
tử.

18


Quy định tiêu chuẩn hóa
công nghiệp và thương mại


Tiêu chuẩn hóa công nghệ
Kết nối toàn cầu
 Trao đổi thông tin thông suốt




Tiêu chuẩn hóa hàng hóa và dịch vụ là cơ sở kỹ
thuật để bảo vệ quyền lợi của khách hàng.


Mua hàng trực tiếp và mua hàng qua mạng sẽ không
khác nhau khi hàng hóa và dịch vụ được chuẩn hóa.

19


Nội dung





Giới thiệu
Một số vấn đề về pháp lý liên quan tới Thương mại
Điện tử.
Luật mẫu của UNCITRAL và luật giao dịch điện tử
của một số quốc gia trên thế giới.
Các văn bản pháp quy về giao dịch Thương mại
Điện tử tại Việt Nam.

20


Luật mẫu của UNCITRAL






Giới thiệu
Danh sách chọn lọc luật mẫu của UNCITRAL và một
số luật giao dịch điện tử quốc tế và của một số quốc
gia trên thế giới
Một số qui định chung về khuôn khổ pháp lý thương
mại điện tử toàn cầu

21


Danh sách chọn lọc luật mẫu


Trang 62, 63, 64, Trần Văn Hòe, Giáo trình thương
mại điện tử căn bản, nhà xuất bản đại học kinh tế
quốc dân, 2007.

22


23


24

25