Bài thuyết trình Dẫn lưu ngoại - Vũ Ngọc Sơn

CLB Ngoại khoa – ĐH Y Dược Hải Phòng

DẪN LƯU TRONG NGOẠI KHOA

Vũ Ngọc Sơn – K33G

HPUMP Surgery Club


1. ĐỊNH NGHĨA

Dẫn lưu là một hệ thống, là một vật thể đặt
từ một vùng, một khoang của cơ thể để dẫn lưu
dịch, máu hoặc chất tiết ra ngoài hoặc từ cơ
quan này sang cơ quan khác.
Dẫn lưu nội:
Dẫn lưu ngoại:

HPUMP Surgery Club


HPUMP Surgery Club


2. MỤC ĐÍCH

HPUMP Surgery Club


2.1. Điều trị

Lấy hết chất dịch, mủ, khí vì nếu không thoát
hết thì diễn tiến trầm trọng hơn hoặc có thể dẫn
đến tử vong. Dẫn lưu ổ áp xe, tụ dịch, máu, giải
áp trong trường hợp tràn máu, tràn khí màng
phổi, tràn dịch từ cơ quan…

HPUMP Surgery Club


2.2. Phòng ngừa
- Tránh nhiễm trùng các cơ quan xung
quanh.
- Tránh loét miệng vết thương.
- Đề phòng tụ dịch sau mổ.
- Theo dõi nguy cơ chảy máu sau mổ.
- Theo dõi xì bục đường khâu miệng nối.
- Giúp theo dõi diễn tiến nơi vừa can thiệp,
theo dõi số lượng, màu sắc, tính chất dịch mỗi
ngày.
HPUMP Surgery Club


Các phương pháp dẫn lưu
-

Dẫn lưu kín (DL 1 chiều)
Dẫn lưu hút – kín.
Dẫn lưu hút – hở.
Dẫn lưu hở.

HPUMP Surgery Club


Các phương pháp dẫn lưu
1. Dẫn lưu kín:
Dẫn lưu khoang vốn đã
có sẵn áp lực dương,
luôn “sẵn sàng” đẩy
các chất dịch ra bên
ngoài mà không cần
lực hút hỗ trợ.

HPUMP Surgery Club


Các phương pháp dẫn lưu
2. Dẫn lưu hút – kín:

Bình 1: đựng dịch từ BN ra, không thông với bên ngoài
Bình 2: dùng nước làm van,đề phòng trào ngược vào khoang màng phổi. khi máy hút
bị hư
Bình 3: điều chỉnh áp lực, hút với 10cm H2O để tránh mạnh quá làm rách phổi, hay
cục nút do nhu mô phổi dính lại
Máy hút: tạo sức hút không lớn lắm 30-50cm H2O
HPUMP Surgery Club


Các phương pháp dẫn lưu
3. Dẫn lưu hút – hở:
VD: dẫn lưu theo kiểu sump-drain để tưới

rửa liên tục trong viêm tuỵ hoại tử

HPUMP Surgery Club


Các phương pháp dẫn lưu
4. Dẫn lưu hở:
Ít được sử dụng vì nguy cơ gây nhiễm trùng
(ngược dòng): như dẫn lưu khi khâu vết thương
phần mềm.

HPUMP Surgery Club


CÁC VỊ TRÍ ĐẶT ỐNG
DẪN LƯU

HPUMP Surgery Club


- Dẫn lưu ổ bụng: dẫn lưu Douglas, dưới gan, hố
lách, ống mật chủ, túi mật.
- Dẫn lưu lồng ngực: trung thất, màng phỗi, màng
tim.
- Dẫn lưu tiết niệu: hố thận, bể thận, niệu đạo, niệu
quản.
- Dẫn lưu vết thương: Phần mềm, ổ áp xe.
- Dẫn lưu xương: ổ khớp.
- Dẫn lưu đầu: Shunt, dẫn lưu vết mổ dưới da đầu,
dẫn lưu giải áp não thất, dẫn lưu ổ áp xe não…

HPUMP Surgery Club


HPUMP Surgery Club


Các loại ống dẫn lưu

HPUMP Surgery Club


Tiêu chuẩn của ống dẫn lưu
• Không quá mềm để có thể bị bẹp, cũng không quá
cứng để có thể làm tổn thương nội tạng hay các
mô của cơ thể.
• Không gây kích thích hay phản ứng mô của cơ thể
• Bề mặt trơn láng để giảm thiểu nguy cơ nhiễm
trùng
• Có nhiều kích cỡ
• Có các lổ trên thân ống để tránh nghẹt và tăng
khả năng dẫn lưu
• Có thể nhìn thấy trên phim X-quang
HPUMP Surgery Club


Nguyên tắc dẫn lưu
• Trực tiếp nhất: đặt dẫn lưu vào ổ tụ dịch hay vị trí thấp
nhất của xoang cần dẫn lưu.
• Ngắn nhất: ống dẫn lưu được đưa ra ngoài cơ thể theo

quãng đường ngắn nhất .
• Không dẫn lưu qua vết mổ, không đặt dẫn lưu lân cận
các cấu trúc quan trọng như mạch máu, thần kinh,
khớp.
• Cố định ống dẫn lưu vào da để tránh cho ống dẫn lưu
tuột ra ngoài hay vào trong.
• Tạo điều kiện để dẫn lưu đạt hiệu quả tối đa: cho BN
vận động sớm, dẫn lưu chủ động thay vì thụ động.
• Rút ống dẫn lưu ngay sau khi dẫn lưu hết tác dụng.
HPUMP Surgery Club


DẪN LƯU TRONG PHẪU THUẬT Ổ BỤNG

HPUMP Surgery Club


Dẫn lưu trong khoang phúc mạc

HPUMP Surgery Club


HPUMP Surgery Club


Chỉ định
1.
-

Dẫn lưu điều trị:

VFM khu trú: Các áp xe trong khoang bụng.
VFM toàn thể.
Viêm tụy hoại tử.
Sau cắt túi mật.
Sau cắt lách chấn thương.
Sau khâu lỗ thủng đường tiêu hóa.
HPUMP Surgery Club


2. Dẫn lưu phòng ngừa:
- Sau khâu lỗ thủng loét dạ dày – tá tràng hay
mỏm tá tràng có nguy cơ xì dò cao.
- Sau cắt một phần tụy, có hay không có miệng
nối tụy – ruột.
- Sau cắt 1 phần trực tràng, có miệng nối đại
trực tràng.

HPUMP Surgery Club


Chăm sóc
• BN nằm đầu cao, tư thế Fowler.
• Cho BN vận động sớm.
• Theo dõi lượng và tính chất dịch qua ống dẫn
lưu.
• Theo dõi dấu hiệu lâm sàng: sốt, đau bụng,
vấn đề trung tiện.

HPUMP Surgery Club

Rút dẫn lưu
• Rút sớm, ngay khi hết tác dụng.
• Tùy theo phẫu thuật:
24 – 48h sau mổ cắt túi mật, cắt lách.
48 – 72h đối với VFM nhẹ, đến sớm.
3 – 5 ngày đối với VFM toàn thể, muộn,…
• Dẫn lưu phòng ngừa rút sau 5 – 6 ngày.
• Dịch hồng hoặc vàng nhạt, trong, giảm dần, số
lượng ít hơn 30ml/24h
HPUMP Surgery Club


Biến chứng
•
•
•
•
•

Tổn thương các tạng xung quanh.
Tổn thương mạch máu.
Thoát vị ruột hay mạc nối.
Thoát vị thành bụng.
Tắc ruột, dính ruột.

HPUMP Surgery Club