Dinh dưỡng với bệnh tiểu đường

09/04/2008
09/04/2008


1
1
Bs: Huyønh Thò Kim Anh
Bs: Huyønh Thò Kim Anh
09/04/2008

2
I.
I.
ẹaùi cửụng:
ẹaùi cửụng:






Glucose
Glucose
Insulin
Insulin
W
W
Carbonhydrat
Carbonhydrat

(daùng ủửụứng, tinh boọt
(daùng ủửụứng, tinh boọt
dextrin, cellulose)
dextrin, cellulose)
Protein
Lipid
09/04/2008

3

Glucose giữ chức năng:
Glucose giữ chức năng:
+ Duy trì các mô protein
+ Duy trì các mô protein
+ Giúp chuyển hoá chất béo
+ Giúp chuyển hoá chất béo
+ Cung cấp năng lượng cho hệ thần kinh trung
+ Cung cấp năng lượng cho hệ thần kinh trung
ương
ương
*
*
Khi Glucose không được sử dụng hết
Khi Glucose không được sử dụng hết


Nồng
Nồng
độ Glucose/ máu tăng (quá ngưỡng thận).
độ Glucose/ máu tăng (quá ngưỡng thận).

09/04/2008

4

Điều hoà đường máu là trách nhiệm của chất nội
Điều hoà đường máu là trách nhiệm của chất nội
tiết Insulin.
tiết Insulin.


- Insulin chuyển đường từ huyết tương vào các tế
- Insulin chuyển đường từ huyết tương vào các tế
bào để chuyển hoá thành năng lượng.
bào để chuyển hoá thành năng lượng.


- Insulin giúp gan chuyển hoá 1 phần Glucose
- Insulin giúp gan chuyển hoá 1 phần Glucose
thành chất béo dự trữ trong tế bào mỡ.
thành chất béo dự trữ trong tế bào mỡ.


- Vì lý do nào đó Insulin không làm được công
- Vì lý do nào đó Insulin không làm được công
viêc chuyển hoá này
viêc chuyển hoá này



nồng độ đường Glucose/
nồng độ đường Glucose/
máu tăng cao và Cholesterol trong máu cũng tăng
máu tăng cao và Cholesterol trong máu cũng tăng
cao.
cao.
09/04/2008

5

Bình thường:
Bình thường:


+ Glucose/máu: 50mg/dl - 115mg/dl.
+ Glucose/máu: 50mg/dl - 115mg/dl.


+ Thấp nhất vào sáng sớm,sau ăn đường
+ Thấp nhất vào sáng sớm,sau ăn đường
máu tăng cao hơn.
máu tăng cao hơn.



Khi xét nghiệm đường máu 2 lần liên tiếp:
Khi xét nghiệm đường máu 2 lần liên tiếp:


+ Glucose > 140mg/dl

+ Glucose > 140mg/dl


Bệnh tiểu đường
Bệnh tiểu đường
09/04/2008

6

Như vậy chẩn đoán đái đường dựa trên hai tiêu chuẩn:
Như vậy chẩn đoán đái đường dựa trên hai tiêu chuẩn:


+ Đường máu tăng rõ rệt khi đói.
+ Đường máu tăng rõ rệt khi đói.


+ Đường máu cao thường xuyên.
+ Đường máu cao thường xuyên.
II. CHẨN ĐĨAN XÁC ĐỊNH ĐTĐ
09/04/2008

7
III. Phân loại:
3.1 Type I:
- chiếm 10%
- phụ thuộc Insulin,
- thường thấy ở thể trạng gầy.
3.2 Type II:
- chiếm khoảng 80%

- cơ thể không sử dụng được
Insulin mặc dù tụy tiết bình thường
- thường thấy thể trạng béo.

09/04/2008

8


IV.Nguyên nhân:
IV.Nguyên nhân:


+
+


Type I
Type I
: Vi khuẩn
: Vi khuẩn


Độc tố
Độc tố


Người có gen di truyền
Người có gen di truyền

+ Type II
+ Type II
: nhiều nguyên nhân
: nhiều nguyên nhân
(thừa cân, thừa chất béo
(thừa cân, thừa chất béo


nguy cơ hàng đầu)
nguy cơ hàng đầu)
09/04/2008

9
VI. Triệu chứng:

Khát nước.

Tiểu nhiều.

Sút cân.
+ Đôi khi người bệnh không có triệu chứng
+ Khi không được kiểm soát, điều hoà: nồng độ
đường trong máu tăng cao bất thường đưa đến
các biến chứng.
09/04/2008

10

VII.Các biến chứng của tiểu
VII.Các biến chứng của tiểu
đường:
đường:

Não
Não

Mắt
Mắt

Bệnh tim mạch với HA cao
Bệnh tim mạch với HA cao

Dạ dày
Dạ dày

Tổn thương thận
Tổn thương thận

Vữa xơ động mạch
Vữa xơ động mạch

Dễ bò nhiễm trùng (hoại tử chi)
Dễ bò nhiễm trùng (hoại tử chi)
Điều trò không tốt
Điều trò không tốt


suy dinh dưỡng,tử

suy dinh dưỡng,tử
vong
vong
09/04/2008

11
09/04/2008

12
VIII.
VIII.
Dinh
Dinh


dưỡng
dưỡng


với
với


bệnh
bệnh


tiểu
tiểu

đường
đường


Trọng tâm của việc điều trò là giữ cho nồng
Trọng tâm của việc điều trò là giữ cho nồng
độ đường Glucose/máu ở mức độ bình thường.
độ đường Glucose/máu ở mức độ bình thường.






Dinh dưỡng đóng vai trò rất quan trọng bên cạnh
Dinh dưỡng đóng vai trò rất quan trọng bên cạnh
dược phẩm và các phương pháp trò liệu khác.
dược phẩm và các phương pháp trò liệu khác.
09/04/2008

13
Quan điểm qua các thời kỳ:
Quan điểm qua các thời kỳ:
1.Cổ xưa:
1.Cổ xưa:


-Bệnh tiểu đường cần phải ăn nhiều Carbonhydrat
-Bệnh tiểu đường cần phải ăn nhiều Carbonhydrat

để bù lại lượng đường thải ra .
để bù lại lượng đường thải ra .
2.
2.
Thế kỷ 17:
Thế kỷ 17:


-p dung chế độ ít tinh bột, nhiều chất béo, nhiều chất
-p dung chế độ ít tinh bột, nhiều chất béo, nhiều chất
đạm động vật
đạm động vật


-Sau đó lan chuyển sang ít tinh bột, ít năng lượng.
-Sau đó lan chuyển sang ít tinh bột, ít năng lượng.
09/04/2008

14
3.Đến năm 1921 các Bs Canada là Frederich Grant
3.Đến năm 1921 các Bs Canada là Frederich Grant
Banting (1891 - 1941), Charles Herbert Best
Banting (1891 - 1941), Charles Herbert Best
(1899 - 1978)
(1899 - 1978)
Khám phá ra insulin trong t tạng và vai trò của
Khám phá ra insulin trong t tạng và vai trò của
nó trong bệnh tiểu đường
nó trong bệnh tiểu đường



phương thức điều trò
phương thức điều trò
bệnh tiểu đường thay đổi hẳn.
bệnh tiểu đường thay đổi hẳn.


09/04/2008

15



Chế độ dinh dưỡng mới cho người tiểu đường
Chế độ dinh dưỡng mới cho người tiểu đường
được điều chỉnh nhiều lần với mục đích điều hoà
được điều chỉnh nhiều lần với mục đích điều hoà
lượng glucose máu.
lượng glucose máu.



Thay đổi tuỳ thuộc vào người bệnh và người
Thay đổi tuỳ thuộc vào người bệnh và người
bệnh cần lưu ý:
bệnh cần lưu ý:



Không có 1 thực phẩm duy nhất nào đáp

Không có 1 thực phẩm duy nhất nào đáp
ứngđược nhu cầu của tất cả mọi người.
ứngđược nhu cầu của tất cả mọi người.
09/04/2008

16
KẾ HOẠCH ĂN CHO TIỂU ĐƯỜNG TYPE 1
Năng lượng tối thiểu là:
1800 – 2000 Kcalo
Glucid: 300g
Lipid : 50g
Protid :50g
i u quan tr ng là b n ph i n đủ carbohydrat, Đ ề ọ ạ ả ă
ch ng h n nh bánh mì, mì sợi, cơm, khoai tây và trái câyẳ ạ ư
09/04/2008

17
KẾ HOẠCH ĂN CHO TIỂU ĐƯỜNG TYPE 1
Không bao giờ được bỏ bữa ăn hoặc ăn trễ.
Cố gắng ăn cùng một lượng thức ăn mỗi ngày.
09/04/2008

18
KẾ HOẠCH ĂN CHO TIỂU ĐƯỜNG TYPE 1
Các chất có cồn làm giảm đường trong máu nếu bạn uống mà không ăn.
Luôn nhớ phải hấp thu carbohydrat mỗi khi bạn uống các chất có cồn.
09/04/2008

19
KẾ HOẠCH ĂN CHO TIỂU ĐƯỜNG TYPE 1

Ă
n

th
ê
m

c
á
c

c
h
ấ
t
c
a
r
b
o
h
y
d
r
a
t
(
2

b

á
n
h
q
u
i
,
m
ộ
t

sa
n
d
w
i
c
h
,
e
t
c
..
)
k
h
i
b
ạ
n

t
ậ
p

th
ể
d
ụ
c
v
ừ
a
v
à

n
ặ
n
g
.
09/04/2008

20
KẾ HOẠCH ĂN CHO TIỂU ĐƯỜNG TYPE 1
Bạn sẽ hiểu được tác dụng của việc tập thể dục và
thức ăn đối với lượng đường trong máu bằng cách
kiểm tra mức độ đường trong máu.
09/04/2008

21
KẾ HOẠCH ĂN CHO TIỂU ĐƯỜNG TYPE 1
Luôn nhớ mang theo đường. Nếu lượng đường trong
máu quá thấp và bạn đột nhiên cảm thấy khác lạ
hoặc mệt mỏi, uống 3-4 cục đường hoặc uống coca.
09/04/2008

22
Khi bạn bị tiểu đường, bạn cần
phải ăn vừa đủ, nhưng không quá
nhiều các chất carbonhydrat,
chẳng hạn như bánh mì, mì sợi,
cơm, khoai tây và trái cây. Bạn có
thể ăn rau thoải mái. Hạn chế
hấp thụ mỡ và muối, đặc biệt là
nếu bạn bị huyết áp cao. Tránh
hấp thụ đường và các thức ăn có
đường. Dùng các loại đường hoá
học như saccharin, aspartame,
cyclamte, acesulfame-k) thay vào
đó.
KẾ HOẠCH ĂN CHO TIỂU ĐƯỜNG TYPE 2
09/04/2008

23
Các sản phẩm bánh qui, bánh
ngọt, socola được quảng cáo
là dành cho bệnh nhân tiểu
đường hoặc người ăn kiêng
không được khuyến khích bởi

vì chúng chứa nhiều chất mỡ.
KẾ HOẠCH ĂN CHO TIỂU ĐƯỜNG TYPE 2
09/04/2008

24
Tuy nhiên các nước giải khát
chứa đường hoá học
(saccharin, aspartame,
cyclamte, acesulfame-K) có thể
thay thế các thức uống đường
KẾ HOẠCH ĂN CHO TIỂU ĐƯỜNG TYPE 2
09/04/2008

25
Việc hấp thụ thức ăn mỗi ngày nên được
chia làm 3 bũa ăn chính và hai bũa ăn phụ.
KẾ HOẠCH ĂN CHO TIỂU ĐƯỜNG TYPE 2