Đội thiếu niên tiền phong hồ chí minh
Liên đội trờng Tiểu học Nguyên Bình A
Sẵn sàng
Sáng kiến kinh nghiệm
Đề tài: Hình thức tổ chức mô hình sinh hoạt sao nhi
đồng
Trong trờng tiểu học
Ngời viết: Lê Mạnh Hùng
Đơn vị: Trờng Tiểu học Nguyên Bình A
Năm học: 2005-2006
1
Lời nói đầu
Trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nớc. Việt Nam chúng ta
đà và đang thực hiện công cuộc đổi mới và tiếp tục đổi mới đất nớc. Nhất là
ngành giáo dục, trớc sức công phá "Giáo dục là khoa học công nghệ hàng đầu"
nhằm nâng cao dân trí, bồi dỡng nhân lực, đào tạo nhân tài. Trong đó lớp nhi
đồng hôm nay sẽ là những công dân, những ngời chủ tơng lai của đất nớc. Mà
Đội TNTP Hồ Chí Minh là nòng cốt trong phong trào thiếu nhi, là lực lợng giáo
dục trong và ngoài nhà trờng, là lực lợng dự bị của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh.
Đội lấy 5 điều Bác Hồ dạy thiếu niên và nhi đồng là lực lợng dự bị của đội viên.
Chính vì vậy mà nhiệm vụ của ngời đội viên phải giúp đỡ sao nhi đồng thực hiện
5 điều Bác Hồ dạy, xứng đáng là con ngoan trò giỏi, bạn tốt, cháu ngoan Bác Hồ,
phấn đấu trở thành đội viên tốt.
Trong tiểu luận này tôi xin trình bày "Hình thức tổ chức mô hình sinh hoạt
sao nhi đồng trong trêng TiĨu häc" hy väng nã sÏ gióp cho c¸c đồng chí Tổng
phụ trách trong toàn huyện tham khảo.
Vì điều kiện, thời gian có hạn, kinh nghiệm không tránh khỏi những hạn
chế và thiếu sót. Kính mong nhận đợc sự góp ý của các cấp lÃnh đạo và các đồng
nghiệp để mô hình sinh hoạt Sao trong trờng Tiểu học đợc nâng lên và tiểu luận
của tôi đợc hoàn thiện h¬n.
2
Phần I:
Những vấn đề chung
1- Lý do chọn đề tài:
Bác Hồ nói:
"Trẻ em nh búp trên cành
Biết ăn, ngủ, biết học hành là ngoan"
Đúng nh vậy, là một giáo viên dạy Tiểu học, tôi rất hiểu đợc đặc điểm tâm
lý của các em, nhân cách của các em còn non nớt, vui chơi là học tập. Thông qua
vui chơi, trí tuệ của các em đợc phát triển hình thành khả năng phân tích phát
hiện và cảm nhận thế giới xung quanh.
Bác Hồ ví các em nh "Tờ giấy trắng" ta vẽ lên gì sẽ để lại ngay dấu ấn khó
phai mờ, bởi thế các em rất hiếu động, dễ bứt chớc. Vì vậy mỗi giáo viên phải hết
sức thận trọng khi giảng dạy, phải làm thế nào để đạt hiệu quả cao nhất.
Thực tiễn trờng Tiểu học Nguyên Bình A nằm trên địa bàn vùng nông thôn
gần trung tâm, nhng điều kiện cơ sở vật chất cha hoàn thiện. Nó tác động rất lớn
đến tình hình học tập của các em nh:
+ Nhà trờng đang trong giai đoạn thi công xây dựng trờng chuẩn. Xây trờng cha có bóng mát để các em có thể tổ chức Sao phù hợp. Nên chủ yêu sinh
hoạt trong lớp là chính, vì thế ảnh hởng rất nhiều đến hình thức tổ chức.
Mặt khác, các em đa phần là học sinh nông thôn nên ngoài giờ sinh hoạt
trên trờng - lớp. Về nhà các em còn phải phụ giúp gia đình nh chăn trâu, cắt cỏ,
trông em v.v... (học sinh lớp 4, 5). Đối với các em nhỏ (lớp 1, 2, 3) không có thời
gian để vui chơi cùng bạn bè mà chủ yếu bày cho mình những trò vui mà không
có ngời hớng dẫn hay chơi cùng.
Ngoài ra còn một phần tác động quan trọng nữa đến tầm phát triển t duy
của các em đó là: Phơng tiện nghe nhìn, truyền tải thông tin của gia đình nhiều
khi không đợc cập nhật (hoặc có những gia đình thậm chí không có).
Góc học tập riêng của các em còn hạn chế, nhiều em phải học chung với
bàn ghế gia đình.
+ ánh sáng cha phù hỵp ....
3
Tóm lại: Mọi hoạt động của Đội bớc đầu đi vào khuôn mẫu, đà đẩy mạnh
hoạt động Đội nói chung và Sao nhi đồng nói riêng, bản thân là giáo viên âm
nhạc - Tổng phụ trách, đứng trớc tình hình thực tế của trờng, tôi mạnh dạn đa ra
sáng kiến kinh nghiệm này nhằm thúc đẩy phong trào hoạt động và sinh hoạt Sao
nhi đồng ngày càng mạnh mẽ và ngày càng đi lên. Trong đó hớng dẫn các em
sinh hoạt Sao, vui chơi theo một quy trình s phạm kết hợp chặt chẽ với chơng
trình ngoài giờ lên lớp của nhà trờng với nội dung phơng pháp và hình thức tổ
chức ngày một hoàn thiện hơn, phù hợp với tâm lý của trẻ với sự đổi mới về giáo
dục Tiểu học, rèn luyện mục tiêu giáo dục để các em phát triển trở thành đội viên
Đội thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh.
2- Mục đích và ý nghĩa:
a) Mục đích:
- Tạo cho các em không khí vui tơi, thoải mái sau những giờ học căng
thẳng, tạo ra môi trờng hoạt động nhằm giúp thoả mÃn nhu cầu chơi của trẻ.
- Tạo ra môi trờng lành mạnh, thu hút các em vào hoạt động tập thể để
tránh xa các hiện tợng tiêu cực ngoài xà hội.
- Giáo dục lòng nhân ái, tính tổ chức kỷ luật, góp phần hình thành phẩm
chất đạo đức.
- Giáo dục truyền thống văn hoá dân tộc.
b) ý nghĩa:
Thông qua sinh hoạt Sao, các em đợc sinh hoạt vui chơi, rèn luyện theo
mục tiêu giáo dục và đợc làm quen với sinh hoạt tập thể.
3- Vai trò, vị trí của tổ chức sinh hoạt Sao:
Từ năm 1980 đến nay, công tác Nhi đồng nói riêng và công tác Đội trong
các nhà trờng Tiểu học nói chung đợc cấp cán bộ Đoàn quan tâm, chỉ đạo, luôn
đợc cải tiến về nội dung, phơng pháp và hình thức tổ chức để ngày một hoàn
thiện, phù hợp với tâm lý trẻ em, với sự đổi mới về giáo dục Tiểu học nhằm tập
hợp đợc đông đảo Nhi đồng vào sinh hoạt vui chơi, rèn luyện theo mục tiêu giáo
4
dục. Để các em phát triển và trở thành đội viên Đội thiếu niên Tiền phong Hồ Chí
Minh.
4- Thời gian nghiên cứu và thực hiện:
Lợt tập huấn tại Hội đồng Đội huyện, đi thực tế ở trờng Tiểu học Thị trấn
và trong quá trình làm Tổng phụ trách Đội ở Liên đội trờng Tiểu học Nguyên
Bình A.
5- Đối tợng nghiên cứu:
- Nhi đồng lớp 1, 2, 3.
- Phụ trách Sao (đội viên lớp 4, 5).
6- Phạm vi nghiên cứu:
"Tổ chức các mô hình sinh hoạt Sao trong trờng Tiểu học" ứng dụng vào
Liên đội trờng Tiểu học Nguyên Bình A.
7- Tài liệu tham khảo:
- Nội san nghiệp vụ Tổng phụ trách.
- Công tác nhi đồng và sinh hoạt Sao.
Phần II:
Phần nội dung
1- Đối với giáo viên - Tổng phụ trách:
Từ thực tế trong nhà trờng cho thấy: Để đẩy mạnh hoạt động Đội thì bản
thân giáo viên - TPT trớc hết phải:
- Có phẩm chất đạo đức tốt, có lập trờng t tởng chính trị vững vàng.
- Có tấm lòng yêu trẻ, say mê với nghề nghiệp, a thích hoạt động chính trị,
xà hội.
- Có năng lực s phạm vững vàng, có năng lực tổ chức và chỉ đạo hoạt động
Đội.
2- Xây dựng phụ trách Sao:
5
Muốn nhi đồng hoạt động tốt phải có một đội ngũ phụ trách Sao giỏi, đợc
lựa chọn bồi dỡng, huấn luyện nghiệp vụ thờng xuyên.
Vấn đề đặt ra là: Làm nh thế nào có phụ trách Sao tốt trong trờng Tiểu học.
Chính vì vậy việc lựa chọn đội viên có năng lực phẩm chất là PTS phải đạt các
tiêu chuẩn sau:
+ Nhiệt tình, có hoàn cảnh thuận lợi.
+ Có khả năng diễn đạt, năng khiếu văn nghệ, thể thao, hoạt động tập thể.
+ Học lực khá, mạnh dạn học hỏi.
+ Biết tổ chức các hoạt động Đội, gơng mẫu để các em noi theo.
- Hơn nữa là PTS điều quan trọng phải hiểu tâm lý của các em. Vì ở lứa
tuổi nhi đồng các em là những đứa bé hiếu động, tò mò, hay bắt chớc, dễ quên,
rồi thật thà, hồn nhiên và thích đợc khen.
- Xây dựng đội ngũ phụ trách Sao là các em phải nắm đợc các bớc tiến
hành sinh hoạt Sao theo nhiều hình thức khác nhau, phải thay đổi hình thức sinh
hoạt cho phù hợp với từng chủ đề, chủ điểm thu hút đợc sự tham gia của các em.
3- Tổ chức thực hiện:
- Năm học 2005-2006 Liên đội trờng Tiểu học Nguyên Bình A đà tổ chức
mô hình hoạt động Sao nhi đồng. Để thực hiện công việc này, tôi đà lên kế hoạch
và trình lên Ban giám hiệu nhà trờng, đợc sự giúp đỡ tận tình từ Ban giám hiệu,
Chi đoàn nhà trờng và BCH phụ huynh học sinh, các em đội viên làm phụ trách
Sao và BCH Liên đội.
Sau khi đợc đi tập huấn và đi tham quan mô hình hoạt động Sao tại các
Liên đội điểm, tôi đà về triển khai ngay mô hình hoạt động Sao nhi đồng.
Dới đây là mô hình hoạt động Sao nhi đồng tại Liên đội trờng Tiểu học
Nguyên Bình A:
Toàn Liên đội chúng tôi có 19 sao đợc phân bổ ở 5 lớp nhi đồng. Mỗi tuần
sinh hoạt Sao một lần vào tiết sinh hoạt tập thể cuối tuần.
Chơng trình một buổi sinh hoạt nh sau:
6
Phụ trách sao đến:
+ Tập hợp, điểm danh.
+ Kiểm tra vệ sinh, tác phong.
+ Hát bài truyền thống của nhi đồng hoặc bài "Sao của em", "Năm cánh
sao" ....
+ Sao trởng báo cáo thành tích của Sao trong tuần qua.
+ Từng nhi đồng tự kể về việc làm tốt, cha tốt của mình trong tuần về các
mặt hoạt động nh: Học tập (đi học đầy đủ, đúng giờ, các điểm kiểm tra, VSCĐ, ...) vệ sinh (quần áo, tay chân sạch sẽ, đi học đội mũ, chân đi giày, dép ....).
Lễ phép với ngời trên, giúp bố mẹ những công việc phù hợp (quét nhà, trông em,
rửa ấm chén ...) giúp bạn (chép bài cho bẹn khi bạn bị ốm, giúp bạn học kém hơn
mình, ....).
Mỗi bạn kể xong việc làm của mình các bạn khác hoan hô động viên hoặc
"Thởng" các việc làm tốt của bạn bằng cách khen bạn.
- Phụ trách Sao nhận xét và ghi thành tích nổi bật nhất của mỗi em vào sổ
theo dõi việc tốt của Sao theo mẫu sau:
STT
Họ và tên
Học tập
Kỷ luật
trật tự
Vệ sinh
Lễ phép
Giúp đỡ
bố mẹ
- Phụ trách Sao phổ biến những công việc của tuấn tiếp theo và phân công
công việc cho các em nhi đồng (phổ biến ngắn gọn, phân công rõ ràng), nhắm lại
những việc tuần trớc cha xong hoặc những mặt cần sửa chữa khắc phục của từng
em, yêu cầu phải làm tiếp, dánh thời gian để từng em trong Sao nhắc lại những
việc phải làm trong tuần tới để các em ghi nhớ.
Phụ trách sao hát hoặc kể một câu chuyện, ... hớng dẫn các em cắt, dán,
nặn, vẽ, làm đồ chơi, dạy các em hát, múa, chơi trò chơi ...
Nếu sinh hoạt theo chủ điểm th×:
7
+ Giíi thiƯu chđ ®iĨm? lý do chän chđ ®iĨm.
+ Phát biểu chủ điểm: Nội dung chủ điểm nhằm giáo dục những điều gì?
+ Sử dụng các hình thức "Bài hát, kể chuyện, thơ ca, trờ chơi, hái hoa, ..."
theo nội dung chủ điểm.
4- Giải pháp cụ thể:
- Xây dựng kế hoạch hoạt động từ đầu năm và lên kế hoạch thực hiện.
- Phân công các em học sinh lớp 4, 5 làm PTS, các em lớp 4 phụ trách sao
líp 2, c¸c em líp 5 phơ tr¸ch sao líp 1 và 3.
Sau khi lựa chọn các em đội viên làm phụ trách sao thì chúng tôi tiến hành
bồi dỡng, më líp tËp hn cho PTS nhi ®ång.
- Híng dÉn phụ trách sao tìm hiểu kỹ hơn về đối tợng mà các em phụ
trách, giúp các em thêm gắn bó, yêu thơng các em nhỏ.
Yêu cầu:
+ Phụ trách sao phải nắm đợc tuổi nhi đồng các em thích gì và không thích
gì? mỗi trờng hợp nên xử lý nh thế nào?
+ Hớng dẫn các bớc tiến hành cuộc sinh hoạt theo nhiều hình thức khác
nhau.
- Chọn chủ điểm (theo 8 chủ điểm, giáo dục nhi đồng).
- Lên kế hoạch chuẩn bị cho buổi sinh hoạt Sao.
- Các bớc tiến hành theo kế hoạch đà chuẩn bị.
- Làm gì để có kết quả tốt nhất? Động viên kịp thời.
- Với từng nội dung (chủ điểm) phải làm gì? hình thức phơng ph¸p.
+ Híng dÉn c¸c em biÕt mét sè kiÕn thøc về:
- Hát, múa theo chủ điểm, chủ đề.
- Kể chuyện, trò chơi ....
- Các kỹ năng cơ bản và các nghi thøc.
8
+ Giúp các em nắm chắc và thực hiện tốt chơng trình rèn luyện dự bị đội
viên.
* Các bớc tiến hành bồi dỡng PTS:
- Tổng phụ trách lên kế hoạch bồi dỡng PTS cả năm và từng tháng.
- Phổ biến cho BCH Liên đội - Chi đội và giáo viên chủ nhiệm (anh, chị
phụ trách) lớp sai nhi đồng.
- Triển khai tập huấn, bồi dỡng PTS theo kế hoạch và nội dung đà thống
nhất.
* Trình tự một buổi tập huấn PTS:
- Nhận xét tình hình hoạt động Sao tháng trớc, biểu dỡng Sao hoạt động
tốt.
- Phổ biến kế hoạch, nội dung sinh hoạt Sao tháng tới, giải đáp để các em
khắc phục những tồn tại trong buổi sinh hoạt Sao.
- Các phụ trách Sao trao đổi ý kiến, đề xuất những vấn đề cần thiết cho
sinh hoạt Sao.
- Tập các bài múa hát, tổ chức các trò chơi.
- Triển khai thí điểm tại một Sao, các phụ trách khác tham gia rót kinh
nghiƯm.
- Tỉng phơ tr¸ch gi¸m s¸t, kiĨm tra rút kinh nghiệm.
* Hình thức bồi dỡng PTS:
- Mở câu lạc bộ phụ trách sao để trao đổi, thảo luận về công tác PTS theo
định kỳ thờng xuyên.
- Hớng dẫn gióp ®ì cơ thĨ theo dâi néi dung ®· chn bị.
- Tổng phụ trách nói - phụ trách sao ghi.
- Làm mẫu cho các em quan sát.
- Cho các em thực hành, sáng tạo, tập các kỹ năng hoạt động ... thảo luận,
trao đổi, rút kinh nghiệm.
9
- Bồi dỡng cuốn chiếu: Mỗi học sinh chọn điểm một lớp, sau đó nhân rộng
toàn khối.
* Tài liệu bồi dỡng PTS:
- Sách, báo Nhi đồng.
- Chơng trình sách giáo khoa.
- Chơng trình rèn luyện dự bị đội viên.
- Băng, nhạc để tập múa hát.
* Làm thế nào để công tác phụ trách sao đạt kết quả tốt nhất:
- Có kế hoạch phù hợp, thực hiện nghiêm túc công tác PTS.
- Có sự hỗ trợ của Ban giám hiệu nhà trờng - Hội đồng s phạm và các đoàn
thể khác trong nhà trờng.
- Có đầy đủ phơng tiện phục vụ công tác PTS.
- Nắm vứng chơng trình rèn luyện đội viên, tiến hành kiểm tra, đánh giá
chặt chẽ, thờng xuyên rút kinh nghiệm, khen thởng kịp thời, ân cần giải đáp
những lo âu, vớng mắc của các em, khích lệ tinh thần trách nhiệm.
- Tổ chức phong trào thi đua, xem "Kết quả sự tiến bộ về mọi mặt của Sao
mình chính là kết quả của PTS".
Phần III:
Kết quả thực hiện
Từ điều kiện và tình hình thực tế của nhà trờng, tôi đà áp dụng những hình
thức trên vào hoạt động Sao nhi đồng. Kết quả cho thấy: Hầu hết các am tham gia
hoạt động Sao sôi nổi, sự mạnh dạn của các em đà tăng dần, sự chuẩn bị của các
em cao hơn, có thể thay PTS điều khiển các hoạt động. Các em đà tự ý thức đợc
mình trong việc vui chơi, tính tự quản cao. Mọi hoạt động của Sao nhi đồng nói
riêng và hoạt động Đội nãi chung ®Ịu thùc hiƯn theo mét "£lÝp", theo mét thể
thống nhất và đi lên một cách rõ rệt. Tinh thần đoàn kết thơng yêu giúp đỡ lẫn
nhau, cùng nhau học tập, cùng nhau vui chơi và rèn luyện đạo đức ngày một nhân
lên.
10
Từ đầu năm đến nay, Liên đội trờng Tiểu học Nguyên Bình A đà tổ chức
đợc một số hoạt động, lôi cuốn nhi đồng hoạt động rất dôi nổi, hứng thú nh:
- Hội thi "Nét đẹp tuổi thơ" tháng 11/2005.
- Hội thi "Nhi đồng vui khoẻ" tháng 12/2005.
- Hội thi "Phơ tr¸ch Sao giái" cÊp trêng, cã 22 em tham gia và đợc công
nhận là 20 "Phụ trách sao giỏi cấp trờng".
Chọn 2 em xuất sắc nhất, bồi dỡng để đi dự thi phụ trách sao giỏi cấp
huyện là:
1- Ngô Thị Phơng
Chi đội 5B - Phụ trách sao lớp 3A
2- Nguyễn Thị Trang
Chi đội 5C - Phụ trách lớp sao 3B.
Lập danh sách đi dự thi tuyến huyện là em: Nguyễn Thị Trang. Kết quả đÃ
đạt giải khuyến khích tại huyện năm học 2005-2006.
Qua những hoạt động đó, nhi đồng phần nào hiểu và gắn bó với các anh
chị phụ trách sao, mong muốn đợc sinh hoạt sao nhiều hơn và cũng thật vui có
những giờ sinh hoạt Sao, bố mẹ các em cũng rất hài lòng phấn khởi khi thấy con
mình mạnh dạn hớng dẫn cho các em. Nhiều khi còn làm khán giả, lúc hớng dẫn
trò chơi, hoặc cùng hát với tập thể, làm cho phong trào hoạt động Sao ngày càng
sôi nổi hơn. Chính vậy mà:
- 100% nhi đồng có đạo đức tốt.
- 100% nhi đồng hiểu và thực hiện tốt 5 điều Bác Hồ dạy.
- 95% nhi đồng đạt danh hiệu "Cháu ngoan Bác Hồ".
- 98% nhi đồng đợc kết nạp vào Đội TNTP Hồ Chí Minh.
Đối với phụ trách sao, các em cũng đợc học hỏi lần nhau, tự rèn luyện bản
thân trong chơng trình rèn luyện đội viên để phấn đáu trở thành đoàn viên Đoàn
TNCS Hồ Chí Minh.
11
Phần IV
Bài học kinh nghiệm
Qua thực tế và kết quả thu đợc nh trên, bản thân là giáo viên âm nhạc TPT tôi nhận thấy:
Để đạt đợc kết quả tốt thì trớc hết bản thân ngời phụ trách phải thực sự tâm
huyết, yêu nghề, yêu trẻ và thấy rõ đợc trách nhiệm của mình.
- Có sự quan tâm, chỉ đạo của chi bộ - BGH - Công đoàn - Hội đồng s
phạm và một số đoàn thể trong trờng về tinh thần, cơ sở vật chất, thiết bị và kinh
phí cho hoạt động Đội và Sao nhi đồng.
- Có sự kết hợp chặt chẽ giữa nhà trờng, gia đình và xà hội cùng quan tâm
thực hiện.
- Thông qua các hoạt động đà lôi cuốn các em rất cao, mang đến cho các
em say mê, hứng thú, sảng khoái sau những giờ học căng thẳng, giúp các em có ý
thức tổ chức kỷ luật cao, có tinh thần đoàn kết.
Bản thân tôi trực tiếp đứng lớp dạy không những hiểu đợc tâm lý của các
em mà còn trực tiếp điều hành công việc, hớng dẫn các em sinh hoạt, tôi cảm
thấy nh bị cuốn hút vào để cùng hoà nhập với các em.
Phần V:
Kiến nghị
Đứng trớc nhu cầu và sự phát triển phong phú của nhi đồng nên đòi hỏi ngời phụ trách phải nắm vững kiến thức cơ bản về nhi đồng. Chính vì vậy mà tôi đề
nghị với Hội ®ång ®éi cÊp hun kiÕn nghÞ sau:
- Më líp tËp huấn công tác Đội 1 lần/năm.
- Tài liệu tập san dành cho Tổng phụ trách.
- Tổ chức các hội thi cho nhi ®ång.
12
Phần VI:
Kết luận
Mô hình sinh hoạt Sao trong trờng Tiểu học là một trong những hoạt động
quan trọng của công tác Đội. Để không ngừng nâng cao "Mô hình hoạt động
Sao" mỗi ngời cán bộ tổng phụ trách Đội phải không ngừng rèn luyện, cần phải
trang bị cho bản thân đầy đủ kiến thức, thờng xuyên bồi dỡng nghiệp vụ, tự
nghiên cứu, tìm tòi cho mình một phơng pháp, hình thức hoạt động trong công
việc cho phù hợp với đối tợng mà mình phụ trách. Phải biết sáng tạo trong công
việc để dần hoàn thiện mình hoà nhập với sự ®ỉi míi chung cđa ®Êt níc, gãp mét
phÇn nhá bÐ vào xây dựng đất nớc.
Nhằm đa đất nớc ra ngày một phát triển phù hợp với thời đại mới. Thời đại
thực hiện công nghiệp hoá - hiện đại hoá, phấn đấu để nớc ta trở thành một nớc
công nghiệp giàu mạnh.
Nguyên Bình, ngày 12 tháng 4 năm 2006
ý kiến đánh của BGH nhà trờng
Ngời viết
Lê Mạnh Hùng
TM/ BCH Đoàn xà Nguyên Bình
13