Bài giảng Các khái niệm cơ bản (trong sinh bệnh học) - TS. Trần Ngọc Dung

CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN 
(TRONG SINH BỆNH HỌC)
Ts. Trần Ngọc Dung
BM. Sinh lý bệnh – Miễn dịch

 

1


MỤC TIÊU BÀI GIẢNG
  1. Trình bày được thế nào là một quan niệm khoa 
học về bệnh.
   2. Trình bày được quan niệm khoa học về bệnh 
nguyên học, mối quan hệ nhân quả trong bệnh 
nguyên học 
  3. Trình bày được quan niệm khoa học về bệnh 
sinh học, mối liên quan giữa bệnh nguyên và bệnh 
sinh
  4. Hiểu được khái niệm về tính phản ứng của cơ 
thể
 
2 ệnh lý 
  5. Hiểu được khái ni
ệm về vòng xoắn b


QUAN NIỆM KHOA HỌC VỀ BỆNH NGUYÊN

1. Một số quan niệm sai lầm về bệnh 
nguyên:

­ Thuyết nguyên nhân đơn thuần
­ Thuyết điều kiện gây bệnh
­ Thuyết thể tạng
 

3


    2.   Quan niệm khoa học về bệnh nguyên 

học:

• Mối quan hệ giữa nguyên nhân và điều 
kiện:
    ­ Nguyên nhân quyết định và điều kiện 
phát huy tác dụng của nguyên nhân
+ Nguyên nhân gây bệnh quyết định sự 
phát sinh và các đặc điểm của bệnh
+ Điều kiện gây bệnh hỗ trợ sự phát sinh 
bệnh.
   ­ Tác động qua lại giữa nguyên nhân và 
 
4
điều kiện gây bệnh


• Quy luật nhân quả trong bệnh nguyên học:

+ Mỗi bệnh (hậu quả) đều có nguyên nhân 
nhất định quyết định và nguyên nhân có 

trước hậu quả. 
+ Có nguyên nhân nhưng không nhất thiết 
phải có hậu quả nếu không có điều kiện 
+ Cùng một nguyên nhân có thể có những 
hậu quả khác nhau tùy theo điều kiện:
+ Một hậu quả (triệu chứng bệnh) có thể do 
nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra
 

5


    3.   Phân loại yếu tố bệnh nguyên:

 Yếu tố bệnh nguyên bên ngoài:
∙ Yếu tố cơ học
∙ Yếu tố lý học
∙ Yếu tố hóa học
∙ Yếu tố sinh học
∙ Yếu tố xã hội
 Yếu tố bệnh nguyên bên trong:
∙ Yếu tố di truyền
∙ Yếu tố thể tạng
 

6


QUAN NIỆM KHOA HỌC VỀ BỆNH 
SINH

  ­ Khái niệm
  ­ 4 thời kỳ: Ủ bệnh, tiền phát, toàn phát và kết 
thúc. 
1.  Vai trò của yếu tố bệnh nguyên trong 
bệnh sinh:  phụ thuộc vào
­ Liều lượng của yếu tố bệnh nguyên

­ Thời gian tác dụng của yếu tố bệnh nguyên
­ Vị trí tác dụng của yếu tố bệnh nguyên
 

7


2.  Vai trò của phản ứng tính trong bệnh 
sinh:
­ Tuổi
­ Giới
­ Hoạt động thần kinh nội tiết
­ Thể tạng
­ Ngoại môi
3. Mối liên quan giữa cục bộ và toàn thân 
trong quá trình bệnh sinh:
­ Liên quan giữa toàn thân và cục bô
­ Liên quan giữa cục bộ và toàn thân
 

8