Bài giảng Y học - Bài 2: Xây dựng câu hỏi lâm sàng

Bài 2: Xây dựng câu hỏi lâm sàng
P (patient…)
I ( intervention)
C(Comparison)
O (Outcome)
Lê Hoàng Ninh
Viện Vệ Sinh Y Tế Công Cộng
www.ihph.org.vn


Biết đúng vấn đề sức khỏe
của
ủ bệnh
bệ h nhân?
hâ ?
• Biết
ế đúng
ú vấn
ấ đề
ề sức
ứ khỏe
ỏ
bệnh nhân của bạn ?
ƒ Bắt đầ
đầu từ bệ
bệnh
h nhân,
hâ nhận
hậ ra vấn
ấ
đề lâm sàng của bệnh nhân từ quá

trình chăm sóc của bạn

• Chuyển vấn đề sức khỏe đó
thành câu hỏi lâm sàng tốt ?
ƒ Câu hỏi lâm sàng là gì ? Trả lời giúp
giải quyết vấn đề lâm sàng của
bệnh
ệ nhân


Tình huống lâm sàng
Bà A
A, ngụ ttạii phường
hườ 7 quận
ậ 5,
5 67 tuổi
t ổi có
ó tiền
tiề sử
ử suy ti
tim và
à có
ó
những cơn nhồi máu cơ tim
Bà đã nhập viện 2 lần trong 6 tháng qua. Hiện tại tim mạch bà vẫn
g và đang
g dùng
g các loại
ạ thuốc sau đây:
y enalapril,

p , aspirin
p
bình thường
và vastatin. Bà muốn duy trì tình trạng của bà như hiện tại và
không muốn nhập viện. Bà hiện sống một mình sau khi chồng bà
qua đời cách đây 5 năm, không con cái hay người thân nào sống
ạ bà
cạnh
Bà A là bệnh nhân mới của bác sĩ N , và sau khi khám bác sĩ nầy
cho rằng nên cho bà dùng Digoxin, nhưng không chắc là digoxin
có giúp cho bà không phải nhập viện nửa không. Do vậy, bác sĩ
nầy quyết định nghiên cứu giải quyết vấn đề lâm sàng của bà A
trong lần tái khám sau
Câu hỏi lâm sàng trong tình huống nầy là gì?


Bộ khung câu hỏi lâm sàng tốt:
PICO
• P ( bệnh
bệ h nhân)
hâ )

ƒ Nhóm bệnh nhân giống bà A, những đặc trưng cơ bản nhất của bà A là
gì? Kể cả vấn đề nguyên phát, bệnh tật, bệnh kết hợp, có khi tuổi, phái
tính, chủng tộc….

• I ( yếu
ế tố
ố can thiệp
ệ là

à gìì ?) :
ƒ Điều trị, nguyên nhân/ yếu tố nguy cơ hay tiên lượng ?

bạn muốc cái gì trên bệnh nhân nầy? Cho thuốc? Cho xét nghiệm/ chẩn
đoán hình ả
đoá
ảnh? C
Chỉ đị
định p
phẩu
ẩu thuật?
t uật Yếu
ếu tố ttiên
ê lượng
ượ g ? Tiếp
ếp xúc
úc gì:
g
thuốc lá…?

• C ( So sánh ):

ƒ Cái gì quan trọng nhất trong so sánh? Thuốc/ thuốc ? Thuốc/ giả dược?
Thuốc / không dùng thuốc ?

• O ( Hệ quả)
ƒ Bạn kỳ vọng gì ? Hệ quả tốt hơn; khỏi bệnh / không khỏi bệnh; hết
triệu chứng; giảm tác dụng phụ?

Cấu trúc câu hỏi lâm sàng
của bà A ?
P =
suy tim , người lớn tuổi
I =
Digoxin
g
C =
giả dược / không
O = nguyên phát :giảm nhập viện
thứ phát : giảm tử vong


Câu hỏi lâm sàng của bà A
Ở bệnh nhân lớn tuổi bị suy tim thì digoxin có
hiệu quả trện việc giảm nhu cầu nhập viện
không ?
In elderly patient with congestive heart
f il
failure,
is
i digoxin
di
i effective
ff ti in
i reducing
d i the
th
need for rehospitalization?

Các dạng câu hỏi lâm sàng
Chẩn đoán / test chẩn đoán

chọn và lý giải một test chẩn đoán?

Điều trị

chọn cách điều trị tốt nhất cho
b hâ ?
b.nhân?
Cách điều trị đó có hệu quả, đáng
được
ợ áp
p dụng?
ụ g
Chi phí sử dụng là xác đáng?

Tiên lượng

Diễn biến lâm sàng?
Tiên lượng các biến chứng?

Bệnh căn

xác định nguyên nhân của bệnh


Các dạng nghiên cứu
•

•
•
•
•
•
•
•

1. Đánh
á giá
á hệ
ệ thống
ố
2.Phân tích meta
3 Critical
3.
C iti l appraised
i d evidence
id
syntheses
th
4. Thử nghiêm có nhóm chứng ngẫu
nhiên ( RCT)
5. Nghiên cứu đoàn hệ
6 Nghiên cứu bệnh chứng
6.
7. Nghiên cứu cắt ngang
8. Nghiên cứu trường hợp/ n trường hợp

Tháp chứng cứ
theo các dạng nghiên cứ
cứu
P.t meta
Đánh g
giá hệ
ệ thống
g
Thử nghiệm lâm sàng (RCT)
Nghiên cứu đoàn hệ
Nghiên
cứu bệnh chứng
Nghiên
cứu trên động vật/ Lab


Dạng câu hỏi lâm sàng vàTKNCứu
• Can thiệp
• Chẩn đoán
•
•
•
•

RCT, TNTĐ, TNCĐ,
Giá trịị của test
( tiêu chuẩn vàng)
Bệnh căn
Đoàn hệ/ bệnh chứng
Tiên lượng

Đ.H/ B-C/ hàng loạt ca
Tỷ lệ hiện mắc
cắt ngang
Phát hiện
ệ bệnh
ệ mới : ca// n cas


FIND

APPRAISE

SYNTHESISE

TRANSFERABLE

What it the review question (PICO)?
•
•
•
•

Population
Intervention
Comparison
Outcome(s)
( )

Types of question: stroke
Risk Factors
Cohort Study

F
Frequency

Prognosis

Inception Cohort Study
Survey

Treatments

T t
Treatment
t Effect
Eff t

Randomised Trial

Symptoms
Si
Signs,
T
Tests
t

Cause(s)
Past

current

future


The best evidence for
different types of question
Level

Treatment

Prognosis

I

Systematic
Review of …

Systematic
Systematic
Review of … Review of …

II

Randomised
trial

Inception
Cohort

III

Diagnosis

Cross
sectional