Bài giảng Tư pháp quốc tế - Chương 8: Quan hệ hôn nhân và gia đình trong Tư pháp quốc tế Việt Nam

Chương 8: Quan hệ hôn nhân và
gia đình trong Tư pháp quốc tế
Việt Nam


I.
II.

Khái niệm
Nội dung của quan hệ hôn nhân và
gia đình
III. Phạm vi nghiên cứu của TPQT về
quan hệ hôn nhân và gia đình


I. Khái niệm (Điều 3.25 Luật
HNGĐ 2014)
• Quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố
nước ngoài là quan hệ hôn nhân và gia đình 
mà: 
 ít nhất một bên tham gia là người nước ngoài, 
người Việt Nam định cư ở nước ngoài; 
 quan hệ hôn nhân và gia đình giữa các bên 
tham gia là công dân Việt Nam nhưng căn cứ 
để xác lập, thay đổi, chấm dứt quan hệ đó theo 
pháp luật nước ngoài, phát sinh tại nước ngoài 
hoặc
 tài sản liên quan đến quan hệ đó ở nước ngoài. 


II. Nội dung của quan hệ hôn

nhân và gia đình
•
•
•
•
•
•
•

Kết hôn
Ly hôn
Quan hệ nhân thân giữa vợ và chồng
Quan hệ tài sản giữa vợ và chồng
Quan hệ giữa cha mẹ và con
Quan hệ nuôi con nuôi
Giám hộ


III. Phạm vi nghiên cứu của TPQT
về quan hệ hôn nhân và gia
đình
1. Giải quyết xung đột thẩm quyền xét xử
2. Giải quyết xung đột pháp luật
3. Công nhận và cho thi hành bản án, quyết 
định của tòa án nước ngoài


2. Giải quyết xung đột pháp luật
•

VỀ KẾT HÔN
Điều 126. Luật HNGĐ 2014: Kết hôn có yếu tố nước
ngoài
1. Người nước ngoài kết hôn với công dân Việt Nam 
tại Việt Nam
2. Người nước ngoài thường trú ở Việt Nam kết hôn 
với nhau tại Việt Nam
=>áp dụng hệ thuộc luật lex patriae kết hợp với lex loci 
celebrationis về điều kiện kết hôn
=>áp dụng lex loci celebrationis về hình thức kết hôn. 
Điều 36.1.a Nghị định 126/2014


VỀ LY HÔN

• Điều 127 Luật HNGĐ 2014. Ly hôn có yếu
tố nước ngoài
1. Người nước ngoài và người VN thường trú tại 
VN xin ly hôn tại VN: áp dụng PLVN
2. Người nước ngoài và người VN không thường 
trú tại Việt Nam xin ly hôn tại VN: áp dụng luật 
của nước nơi hai vợ chồng thường trú chung. 
Nếu  ko  có  nơi  thường  trú  chung  thì  áp  dụng 
PLVN
3. Giải  quyết bất động sản sau ly hôn  tuân  theo 
hệ thuộc luật nơi có vật Lex rei sitae


VỀ QUAN HỆ NHÂN THÂN, QUAN HỆ TÀI
SẢN GIỮA VỢ VÀ CHỒNG THEO THỎA

THUẬN
• Luật hôn nhân và gia đình quy định áp 
dụng PLVN để giải quyết trong trường 
hợp vụ việc đặt ra trước cơ quan có thẩm 
quyền của Việt Nam (Đ130)


VỀ QUAN HỆ GIỮA CHA MẸ VÀ
CON
• Xác định cha mẹ cho con:áp dụng PLVN 
nếu vụ việc đặt ra trước cơ quan có thẩm 
quyền của VN (Đ122.1)


CẤP DƯỠNG
• Áp dụng pháp luật của nước mà người 
yêu cầu cấp dưỡng có quốc tịch, nếu 
người đó cư trú tại Việt nam thì áp dụng 
pháp luật Việt nam (Điều 129 Luật hôn 
nhân gia đình 2014)


VỀ NUÔI CON NUÔI
• Người nước ngoài hoặc người VN định cư 
ở nước ngoài nhận trẻ em VN làm con nuôi 
cần tuân theo pháp luật VN và pháp luật 
nơi người đó thường trú
• Người VN nhận trẻ em nước ngoài làm con 
nuôi cần tuân theo pháp luật VN và pháp 
luật của nước nơi con nuôi thường trú

(theo Luật nuôi con nuôi 2010)


VỀ GIÁM HỘ
• Điều 682 BLDS 2015
Giám hộ được xác định theo pháp luật của 
nước nơi người được giám hộ cư trú


3. Công nhận và cho thi hành
bản án, quyết định của tòa án
nước ngoài
• Đối với việc kết hôn tiến hành ở nước ngoài 
cần được công nhận tại Việt Nam: làm thủ 
tục ghi vào sổ đăng ký kết hôn
• Đối với việc ly hôn chỉ có yêu cầu công nhận 
mà ko có yêu cầu thi hành tại VN: thủ tục ghi 
vào sổ hộ tịch  
(theo nghị định 126/2014 hướng dẫn thi hành
Luật hôn nhân gia đình 2014)