Bài giảng Kinh tế vi mô 2: Chương 7 - ĐH Thương Mại

8/9/2017

LOGO

LOGO

Chương 7

Kinh tế vi mô 2

KHUYẾT TẬT CỦA THỊ TRƯỜNG
VÀ VAI TRÒ CỦA CHÍNH PHỦ

(Microeconomics 2)

Bộ môn Kinh tế vi mô
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI
1

U
M
_T
TM
H
D

Nội dung chương 7

7.1. Các khuyết tật của thị trường

7.1. Các khuyết tật của thị trường

7.2. Vai trò của Chính phủ



Bàn tay vô hình

 Nền kinh tế thị trường tự do được điều tiết bằng
“bàn tay vô hình” của thị trường
✤

Các quy luật kinh tế khách quan

 Thị trường cạnh tranh hoàn hảo
dẫn dắt các cá nhân tối đa hóa lợi ích của bản thân
sự lựa chọn cá nhân mang lại lợi ích lớn nhất cho xã
hội  đạt hiệu quả Pareto

✤
✤

2

7.1. Các khuyết tật của thị trường


Khuyết tật của thị trường xảy ra khi bàn tay vô hình
làm cho các quyết định của cá nhân không đưa đến
sản lượng mà xã hội mong đợi

7.1.1. Hàng hóa công cộng



Chi phí biên của việc cung cấp hàng hóa cho thêm một
người tiêu dùng bằng 0

✤

Các khuyết tật của thị trường:





Có hai đặc tính:
 Không cạnh tranh:

 lý do để chính phủ can thiệp vào thị trường


3

 Không thể loại trừ

Hàng hóa công cộng
Thông tin không hoàn hảo
Các ngoại ứng
Sức mạnh thị trường





Ví dụ:
Hậu quả:
 Vấn đề “những kẻ ăn không”
 Cần sự can thiệp của Chính phủ

4

5

1


8/9/2017

7.1.2. Thông tin không hoàn hảo

7.1.2. Thông tin không hoàn hảo
Thị trường xe ô tô đã qua sử dụng

Xảy ra khi những người tham gia trên thị
trường nhận được thông tin không đầy đủ,
hoặc không chính xác về giá cả thị trường,
chất lượng sản phẩm, …
 thị trường không đạt hiệu quả



Giá

D0

D1

S1

P2
P1

a

Q1

Q2 Q

6

7

U
M
_T
TM
H
D

7.1.3. Các ảnh hưởng ngoại ứng


7.1.3. Các ảnh hưởng ngoại ứng

Các ảnh hưởng ngoại ứng:



 là những ảnh hưởng của một quyết định đến bên
thứ ba mà ảnh hưởng này không được tính đến
trong quá trình đưa ra quyết định
 Ví dụ và phân tích




Ngoại ứng tiêu cực xảy ra khi một giao dịch
thị trường có ảnh hưởng gây bất lợi, gây thiệt
hại đến những người khác
Ví dụ:
 Người hút thuốc lá
 Hãng xả chất thải ra môi trường

Có hai loại:

 Ngoại ứng tích cực
 Ngoại ứng tiêu cực

8

7.1.3. Các ảnh hưởng ngoại ứng




9

Ngoại ứng tiêu cực

Ngoại ứng tích cực xảy ra khi giao dịch thị
trường có ảnh hưởng có lợi đến những người
khác
Ví dụ:



Khi có ngoại ứng tiêu cực, chi phí xã hội cận
biên (MSC) lớn hơn chi phí cá nhân cận biên
(MPC)
MSC = MPC + MEC

 Trồng rừng

10

11

2


8/9/2017

Ngoại ứng tiêu cực
MSC

P

Hạn chế ảnh hưởng ngoại ứng tiêu cực

P



MSCI

MC

 Đối với người sản xuất
 Đối với người tiêu dùng

S = MCI


P*
P1

P1

Đánh thuế

Đặt ra hạn mức sản xuất

MECI

MEC
D
q* q1

Q1

Q*

q

Q

Ngành CTHH

Hãng CTHH

12

U
M
_T
TM
H
D

Hạn chế ảnh hưởng ngoại ứng tiêu cực
P

C

$1.00

S

Sản lượng
hiệu quả

Q

100

A
D

125

Q

Sản lượng cân bằng mới
sau khi đánh thuế

Sản lượng
cân bằng

14

Ngoại ứng tích cực


S

$1.00

$2.00
$1.60

D

125

SSau thuế

B

$2.60

A

100

Hạn chế ảnh hưởng ngoại ứng tiêu cực

P

MSC

B

$2.00

13

15

Ngoại ứng tích cực
$

Khi có ngoại ứng tích cực, lợi ích cận biên xã
hội (MSB) lớn hơn lợi ích cận biên cá nhân
(MPB)

S (MC)
Tổn thất
xã hội

MSB = MPB + MEB

5

MSB

4

MPB
Q*

Q

Q1
16

17

3


8/9/2017

7.1.4. Sức mạnh độc quyền

7.1.4. Sức mạnh độc quyền
£

£

MC

MC = MSC

Pm

P1
P2 = MSB

Ppc

= MSC

MC1

Sản lượng độc quyền

Q

Q2

Q1

Sản lượng CTHH

O

18







a

Thặng dư
nhà sản xuất

AR = D

MR

Qm

Qpc

U
M
_T
TM
H
D



Tổn thất
xã hội

Xây dựng các quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế
xã hội
Xây dựng pháp luật, các quy định và quy chế điều tiết
Ổn định và cải thiện các hoạt động nền kinh tế
Tác động đến việc phân bổ các nguồn lực
Quy hoạch và tổ chức thu hút các nguồn đầu tư về kết
cấu hạ tầng
Đảm bảo công bằng xã hội

20

Q

19

7.2.2. Các công cụ và biện pháp can thiệp
của Chính phủ

7.2.1. Các chức năng kinh tế của Chính phủ



b

AR = MSB

MR

O

Thặng dư
người TD



Các công cụ điều tiết:





Chi tiêu của Chính phủ
Kiểm soát lượng tiền lưu thông

Thuế
Tổ chức và sử dụng hệ thống kinh tế nhà nước

21

7.2.2. Các công cụ và biện pháp can thiệp
của Chính phủ


Điều tiết giá cả, điều tiết sản lượng
P

$80

$38
$20

A

C
F

B

MR
50,000

LRATC
MC

D

100,000

Q

85,000
22

4