Bài giảng Kinh tế phát triển - Chương 7: Xây dựng cơ bản với phát triển kinh tế

 Chương 7
XÂY DỰNG CƠ BẢN VỚI
PHÁT TRIỂN KINH TẾ
 


MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU
Mục đích
–Nghiên cứu những vấn đề cơ bản của ngành xdcb
–Những nguyên nhân, khó khăn trong quản lý ngành
Yêu cầu
–Nắm được đặc điểm của xdcb và những vấn đề cần
quan tâm từ mỗi đặc điểm
–Nắm được vai trò của xdcb và nhận thức, vận dụng
trong phát triển ngành
–Những vấn đề chủ yếu trong phát triển ngành               


I. ĐẶc điỂm cỦa XDCB
1.1. Một số khái niệm
- XDCB là ngành sản xuất vật chất có chức năng tạo ra
TSCĐ cho nền kinh tế quốc dân
- Công trình xây dựng là sản phẩm của công nghệ xây
lắp gắn liền với đất đai được tạo thành bằng vật liệu xây
dựng, thiết bị và lao động.
- Công nghiệp xây dựng bao gồm các doanh nghiệp xây
dựng chuyên nhận thầu xây lắp công trình cho các chủ đầu
tư xây dựng ở mọi lĩnh vực.
- Tư vấn đầu tư và xây dựng là một dịch vụ trí tuệ, cung
ứng cho khách hàng những lời khuyên và giúp đỡ, hướng
dẫn khách hàng thực hiện những lời khuyên đó.                      

                                                                


1.2. ĐẶc điỂm cỦa XDCB
1. Sản phẩm xây dựng có tính chất cố định
•Vấn đề lựa chọn địa điểm xây dựng phải cẩn trọng
•Lực lượng thi công phải di chuyển dẫn đến tốn kém
và ảnh hưởng tới người lao động. Cần chú trọng sử
dụng các nguồn lực tại chỗ và có chính sách với
người lao động.
•Điều kiện làm việc phụ thuộc vào địa điểm thi công.
Cần có biện pháp bảo đảm an toàn và hiệu quả của
hoạt động sản xuất.


1.2. ĐẶc điỂm cỦa XDCB
2. Sản phẩm xây dựng có thời gian sử dụng lâu
dài
•Sản phẩm xây dựng từ khi hoàn thành đưa vào khai
thác, sử dụng đến khi phải loại bỏ trải qua thời gian
dài nhiều năm (Thậm chí vĩnh cửu).
•Phải đặc biệt coi trọng công tác quản lý chất lượng
công trình
•Phải chú ý đến xu hướng phát triển lâu dài của nhu
cầu, xu hướng tiến bộ khoa học và công nghệ


1.2. ĐẶc điỂm cỦa XDCB
3. Sản phẩm xây dựng có quy mô lớn, kết cấu
phức tạp.

Nội dung
- Sản phẩm xây dựng quy mô lớn về vật chất, tiêu hao
lớn vật tư, lao động, tiền vốn.
- Sản phẩm xây dựng có phần nổi, phần chìm, bị che
khuất.
- Có nhiều bộ phận, kết cấu, chất lượng không đồng
đều…
•Vấn đề cần quan tâm
–Việc phối hợp giữa các lực lượng thi công cần được coi trọng
–Công tác quản lý chất lượng phải được thực hiện trong từng
giai đoạn tạo nên sản phẩm.


1.2. ĐẶc điỂm cỦa XDCB
4. Thời gian xây dựng công trình thường
dài
Vấn đề đặt ra
– Thiệt hại do ứ đọng vốn có thể rất lớn
– Làm tăng các yếu tố rủi ro (thời tiết, các điều kiện kinh
tế vĩ mô, công nghệ thay đổi).
=> Vì vậy
Tìm cách rút ngắn thời gian thi công đến mức hợp lý.
Lựa chọn phương thức thanh toán thích hợp.
Đưa vào sử dụng từng phần theo phương thức cuốn
chiếu.


1.2. ĐẶc điỂm cỦa XDCB
5. Sản phẩm mang tính chất đơn chiếc
theo đơn đặt hàng dẫn đến rủi ro và chi

phí tăng lên
Vấn đề đặt ra
- Nâng cao chất lượng thiết kế công trình
xây dựng
- Tăng cường tiêu chuẩn hóa để giảm tính
đặc thù
- Việc định giá công trình phải thực hiện
trước khi
triển khai xây dựng


1.2. ĐẶc điỂm cỦa XDCB
6. Hoạt động xây dựng chủ yếu ở ngoài trời
phải chịu ảnh hưởng rất lớn của các yếu tố tự
nhiên, điều kiện làm việc nặng nhọc.
Vấn đề đặt ra
- Phải lập kế hoạch tiến độ thi công hợp lý phù hợp với điều kiện
thời tiết, khí hậu.
- Có chính sách thích hợp đối với người lao động (chế độ bảo
hiểm, bảo hộ lao động, tiền lương, tiền thưởng, cải thiện điều kiện
lao động, đảm bảo an toàn lao động)
- Xử lý các thiệt hại do thiên nhiên gây ra đối với công trình xây
dựng.
- Tổ chức tốt việc bảo quản vật tư, sản phẩm dở dang để tránh hư
hỏng, mất mát.


II. Vai trò cỦa xây dỰng cơ bẢn
• Tạo ra hệ thống cơ sở vật chất kỹ thuật cho
toàn bộ nền kinh tế quốc dân.

• Có vai trò quan trọng trong chuyển dịch cơ
cấu kinh tế.
• Góp phần đẩy nhanh việc đưa các tiến bộ
khoa học và công nghệ vào sản xuất và đời
sống.
• Là điều kiện quan trọng để cải thiện đời sống
Nhân dân.
• Có vai trò quan trọng trong việc làm tăng tiềm
lực quốc phòng của đất nước.   


III. NhỮng vẤn đỀ chỦ yẾu
phát triỂn
xây
dỰng
cơ
bẢn
Ở
ViỆt
Nam
3.1. Hoàn thiện công tác quy hoạch trong
XDCB
Quy hoạch xây dựng bao gồm: quy hoạch
xây dựng vùng, xây dựng đô thị, xây dựng
điểm dân cư nông thôn
–Quy hoạch xây dựng vùng là việc bố trí hợp lý các đô thị,
điểm dân cư, các cơ sở sản xuất chủ yếu, hệ thống công trình
hạ tầng trên phạm vi địa giới hành chính.
–Quy hoạch xây dựng đô thị là việc tổ chức không gian đô thị,
các công trình hạ tầng đô thị phù hợp với quy hoạch tổng thể.

–Quy hoạch xây dựng điểm dân cư nông thôn là việc tổ chức
không gian, hệ thống công trình hạ tầng của điểm dân cư


Yêu cẦu đỐi vỚi công tác quy 
hoẠch 
• Cần có tầm nhìn chiến lược, phải thể hiện
được xu hướng phát triển kinh tế - xã hội
dài hạn. Cần đặc biệt coi trọng công tác
dự báo, dự đoán.
• Quy hoạch phải đảm bảo tính khoa học:
thông tin đầy đủ và tin cậy, phương pháp
khoa học.
• Đảm bảo tính đồng bộ trong công tác quy
hoạch.
• Đảm bảo tính linh hoạt trong công tác quy


III. NhỮng vẤn đỀ chỦ yẾu…
(TiẾp)

3.2. Chống thất thoát, lãng phí và nâng cao
chất lượng công trình trong xây dựng cơ
bản.
• Thất thoát: Là tình trạng một phần vốn đầu tư
dự kiến bỏ vào công trình bị rút ra và sử dụng
sai mục đích.
• Lãng phí: Là việc sử dụng vốn đầu tư vượt
quá mức cần thiết, không hợp lý, không đúng
mục tiêu hoặc không hiệu quả, hiệu quả thấp.

• Chất lượng công trình xây dựng: Là thỏa


MỐi quan hỆ thẤt thoát, lãng phí vỚi chấ t lượng 
công trình không bẢo đẢm

Thất thoát, lãng phí thường dẫn đến chất
lượng công trình không đảm bảo vì một phần
vốn bị mất đi và không tạo nên giá trị công
trình.
Ngược lại, xác định yêu cầu chất lượng
không phù hợp hoặc xây dựng công trình
không đảm bảo chất lượng lại là nguyên
nhân quan trọng của sự lãng phí.


Nguyên nhân cơ bẢn cỦa tình trẠng thẤt thoát, lãng phí
và chẤt lưỢng kém cỦa các công trình XDCB

• Do đặc điểm của XDCB làm cho tình trạng thất
thoát, lãng phí cũng như chất lượng sản phẩm
thấp dễ xảy ra.
• Do duy trì khu vực kinh tế nhà nước quá lớn dẫn
đến tình trạng “vô chủ” là mảnh đất màu mỡ cho
tham nhũng và tiêu cực.
• Do hệ thống Luật pháp thiếu đồng bộ và còn nhiều
kẽ hở, việc thực thi pháp luật chưa nghiêm cộng
thêm tình trạng tham nhũng, tiêu cực tràn lan.

Nguyên nhân cơ bẢn (TiẾp)
• Do tồn tại cơ chế “xin-cho” dẫn đến tình trạng
không cần quan tâm đến hiệu quả.
• Do yếu kém trong công tác qui hoạch (Mang tính
nhiệm kỳ).
• Do xác định chủ trương đầu tư và quyết định đầu tư
không chính xác.
• Do bố trí vốn đầu tư còn phân tán, dàn trải.
• Do hạn chế của người lao động về: Trình độ, đạo
đức nghề nghiệp.
• Do tính cạnh tranh trên thị trường xây dựng chưa
cao.


MỘt sỐ giẢi pháp chỐng thẤt thoát, lãng phí và
nâng cao chẤt lưỢng công trình XDCB
• Thu hẹp khu vực kinh tế nhà nước để có thể quản
lý một cách hiệu quả, khắc phục tình trạng “vô chủ”
trong khu vực này.
• Hoàn thiện hệ thống pháp luật và thực thi luật pháp.
• Nâng cao trách nhiệm cá nhân trong xác định chủ
trương đầu tư và quyết định đầu tư.
• Làm tốt công tác quy hoạch, kế hoạch và phân bổ
kế hoạch vốn đầu tư.