Bài giảng Nguyên lý thống kê kinh tế: Chương 5 - TS. Hồ Ngọc Ninh

Tại sao phải điều tra mẫu
Nguyên lý thống kê kinh tế

• Tiết kiệm thời gian
• Tiết kiệm tiền bạc

Chương 5
Điều tra chọn mẫu

• Đỡ “rộng” và dễ thực hiện

Các công việc cần làm trong
Điều tra chọn mẫu

Điều tra chọn mẫu
$
$

$
$

$
$
$

Nguyên tắc chọn mẫu điều tra
•

Mẫu quá lớn: chi phí lớn

•

Mẫu quá nhỏ : Thiếu độ tin cậy

•

Mẫu phải được chọn ngẫu nhiên, theo đúng chỉ
dẫn về phương pháp:
- Ngẫu nhiên / Ngẫu nhiên hệ thống

•

Nhận dạng vấn đề (đặt câu hỏi) điều tra

•

Đặt giả thuyết điều tra

•

Xây dựng bảng câu hỏi

•

Chọn mẫu điều tra

•

Chọn kỹ thuật điều tra

Các phương pháp chọn mẫu

Mẫu

Mẫu phi ngẫu
nhiên

Mẫu ngẫu nhiên
Giản đơn
Phân tầng

- Ngẫu nhiên hệ thống phân tầng
- v.v...

Nhóm
Hệ thống

1


Mẫu ngẫu nhiên giản đơn

Mẫu ngẫu nhiên

• Mỗi phần tử hoặc đơn vị có cơ hội được lựa chọn
là như nhau

• Chọn mẫu dựa vào xác suất
• Tổng thể xác định và không xác định

• Chọn có hoàn lại hoặc không hoàn lại
• Mẫu được chọn bằng cách bốc thăm ngẫu nhiên

hoặc dùng máy tính để lựa chọn (nếu là tổng thể
xác định)

Chọn mẫu ngẫu nhiên
(Probability Samples)

• Áp dụng:
Giản đơn

Hệ thống

Phân tầng

Nhóm

(máy móc)

Chọn mẫu hệ thống(systematic)

Chọn mẫu phân tầng (Stratified)

• Quyết định đơn vị mẫu: n

• Tổng thể được chia thành hai hay nhiều nhóm

• Chia TT thành các nhóm gồm k đơn vị: k=N/n

• Mỗi nhóm chọn một mẫu ngẫu nhiên

• Chọn ngẫu nhiên 1 đơn vị từ nhóm thứ nhất

• Sau đó cứ mỗi k phần tử lại chọn 1 đơn vị mẫu

• Hai hay nhiều mẫu được ghép vào với nhau tạo
thành tổng thể mẫu

N = 64
n=8

First Group

k=8

Chọn mẫu theo nhóm (Cluster)
• Tổng thể được chia thành các “clusters,” mỗi cluster
đại diện cho tổng thể
• Mẫu ngẫu nhiên được chọn từ mỗi cluster
• Tổng hợp các mẫu thành tổng thể mẫu

Ưu – Nhược điểm
• Mẫu ngẫu nhiên và máy móc
– Dễ thực hiện
– Mẫu có thể ít đại diện cho tổng thể

• Chọn mẫu phân tầng
– Đảm bảo tính chất đại diện cho tổng thể

• Chọn mẫu theo nhóm
Tổng thể
được chia
thành 4

clusters

– Tốn chi phí
– Hiệu quả thấp (cần mẫu rộng hơn với cùng mức độ chính
xác)

2


Slovin’s formula

N: Số đơn vị tổng thể
n: Số đơn vị mẫu chọn
e: Kỳ vọng sai số biên
Lưu ý: + Công thức này chỉ dùng cho một chỉ tiêu
+ Nếu muốn sử dụng cho nhiều chỉ tiêu thì phải
làm thế nào?

3