Bài giảng Lịch sử kinh tế - Chương 5: Kinh tế Nhật Bản

CH

NG 5

KINH T
NH T B N


N I DUNG CHÍNH
5.1. Kinh t Nh t B n tr c Cách m ng Minh
tr (1861)
5.2. Kinh t Nh t t Cách m ng Minh tr n
Chi n tranh th gi i th hai
5.3. Kinh t Nh t t Chi n tranh th gi i th
hai n nay
5.4. Bài h c kinh nghi m
L ch s kinh t

2


5.1. KT NH T B N TR
MINH TR

C CM

5.1.1. c i m c a
n n KT PK Nh t
* Tri u i Tokugawa
(1615 – 1868)
S th ng tr c a lãnh

chúa phong ki n
Tokugawa Ieyasu
L ch s kinh t

3


5.1. KT NH T B N TR
MINH TR

C CM

5.1.1. c i m c a n n KT PK Nh t
* Tri u i Tokugawa (1615 – 1868)
4 t ng l p xã h i: Samurai, nông dân, th th
công, th ng nhân
Kh ng giáo th ng tr , xã h i ng c p
Nông nghi p là c s c a n n kinh t
Kinh t hi n v t
L ch s kinh t

4


5.1. KT NH T B N TR
MINH TR

C CM

“B quan t a c ng”

N m 1636 th

ng nhân Hà Lan ch giao d ch gi i h n
L ch s kinh t

o Dejima.

5


5.1. KT NH T B N TR
MINH TR

C CM

5.1.2. Nh ng m m m ng c a Ch ngh a t
b n Nh t
Cu i th k 17, n i th ng m r ng
Tách r i nông nghi p và th công nghi p,
thành th và nông thôn
Tích l y v n l n d n
Phân hóa xã h i sâu s c
Công tr ng th công ra i và phát tri!n
L ch s kinh t

6


5.2. KT NH T B N T CM MINH

TR
N CHI N TRANH TG II
5.2.1. N i dung KT c a cu c CM Minh tr
Minh Tr Thiên Hoàng (1868) c i cách toàn
di n, i m i n c Nh t
Xóa b
ng c p, cát c PK
Xóa b các lo i thu c , ban hành lu t pháp,
th ng nh t ti n t , thu khóa
C i cách ru ng t, t o i u ki n phát tri!n
kinh t hàng hóa trong NN
L ch s kinh t

7


5.2. KT NH T B N T CM MINH
TR
N CHI N TRANH TG II
5.2.1. N i dung KT c a cu c CM Minh tr
Khuy n khích công nghi p hi n i
M c a, quan h kinh t , k" thu t v i ph ng
Tây
Phát tri!n h th ng giáo d#c ph thông,
khuy n khích t do h c t p, làm vi c
C i cách Minh Tr mang tính ch t c a CMTS

L ch s kinh t

8

5.2. KT NH T B N T CM MINH
TR
N CHI N TRANH TG II
5.2.2. Cách m ng Công nghi p Nh t
Ngu$n v n: ban u t nông nghi p (XK nông
s n, thu NN); chi n tranh xâm l c;
Vai trò quan tr ng c a nhà n c ( u t h
t ng, phát tri!n CN, khuy n khích u t t
nhân, tr c p XK, khuy n khích NK nguyên
v t li u và công ngh ; Bán l i c s kinh t
c a nhà n c cho t nhân)
L ch s kinh t

9


5.2. KT NH T B N T CM MINH
TR
N CHI N TRANH TG II
5.2.2. Cách m ng Công nghi p Nh t
Ti n trình: kh i u t CN nh% nh ng CN
n&ng, giao thông v n t i và CN qu c phòng
phát tri!n s m
S tách r i gi'a CN và NN, nông nghi p ngày
càng l c h u so v i công nghi p.
G n li n v i quá trình chuy!n bi n t CNTB
t do c nh tranh sang CNTB c quy n
Ch ngh a qu c phong ki n quân phi t

L ch s kinh t

10


5.3. KT NH T B N T CHI N
TRANH TG TH HAI
N NAY
5.3.1. Giai o n khôi ph c KT (1946 – 1951)
CNTB Nh t

c M" h( tr ph#c h$i

Gi i th! các nhóm Zaibatsu, xóa b
thúc )y c nh tranh t do
C i cách ru ng

c quy n,

t

Gi i quy t vi c làm, c i thi n i u ki n lao
ng, t ng l ng cho công nhân.
L ch s kinh t

11


5.3. KT NH T B N T CHI N
TRANH TG TH HAI

N NAY
5.3.2. Giai o n phát tri n th n k (1952 1973)
T ng tr ng kinh t trung bình 8,5%/n m
CN phát tri!n v t b c, d*n u các n c TB v
nhi u ngành
NN phát tri!n nh ng t tr ng giá tr và lao ng nông
nghi p gi m
Giao thông v n t i phát tri!n
Ngo i th ng – “nh p th c a n n KT”
L ch s kinh t

12


5.3. KT NH T B N T CHI N
TRANH TG TH HAI
N NAY
5.3.2. Giai o n phát tri n th n k (1952 - 1973)
Nguyên nhân:
Phát huy vai trò nhân t con ng i
Duy trì m c tích l y cao th ng xuyên, s d#ng v n
u t có hi u qu cao
Ti p c n, ng d#ng nhanh chóng ti n b KHKT
Chú tr ng vai trò i u ti t kinh t c a nhà n c
M r ng th tr ng trong n c và n c ngoài
K t h p hài hòa khu v c KT hi n i và khu v c
truy n th ng


5.3. KT NH T B N T CHI N

TRANH TG TH HAI
N NAY
5.3.3. Giai o n t 1974

n nay

Kh ng ho ng chu k+ trong th gi i TB
Kh ng ho ng s n xu t th a + l m phát
Mâu thu*n v i M" và Tây Âu v kinh t
S xu t hi n và c nh tranh c a NICs châu Á
Nh t ph i ti n hành i u ch nh chi n l
c u kinh t
L ch s kinh t

c, c i t c

14



5.4. BÀI H C KINH NGHI!M
Duy trì t l tích l y v n cao th ng xuyên
S d#ng v n táo b o, hi u qu
Nhà n c can thi p sâu vào kinh t
M r ng th tr ng trong n c và phát tri!n
kinh t
i ngo i
L c l ng lao ng c n cù, t n tâm, có k
lu t, trình
v n hóa ph c p khá cao

T n d#ng xu th h i nh p kinh t qu c t
L ch s kinh t

16


TH O LU N
T i sao t sau n"m 1974,
Nh t B n không còn
nh ng i u ki n cho s#
t"ng tr $ng kinh t
“th n k ” nh các giai
o n tr %c?

L ch s kinh t

17