sang kiến kinh nghiệm Lịch Sử

Một số biện pháp tạo hứng thú học tập bộ môn Lịch sử cho học sinh bậc THCS
Sáng kiến kinh nghiệm
Đề tài
Một số biện pháp Tạo hứng thú
học tập bộ môn lịch sử
Cho học sinh bậc trung học cơ sở
**************
A. Đặt vấn đề .
I. Cơ sở lí luận
Dạy học là một quá trình dới sự hoạt động tổ chức, điều khiển của ngời
giáo viên, còn ngời học tự giác tích cực, chủ động biết tự tổ chức điều khiển hoạt
động học tập của mình.
Đặc thù học tập môn lịch sử của bậc trung học cơ sở là các em phải tiếp
cận với nhiều sự kiện lịch sử , với những vị anh hùng, những danh nhân lịch sử vĩ
đại không chỉ của dân tộc mà cả của thế giới từ cổ đến kim, từ cận đại đến hiện
đại . Khi học lịch sử thì yêu cầu các em phải nhớ sự kiện và hiểu nội dung bài
học một cách chính xác, đầy đủ. Bởi vậy khi học, buộc các em phải cần cù, chịu
khó lĩnh hội kiến thức thì mới thực sự đạt đợc kết quả cao. Vì thế bộ môn Lịch sử
khó gây đợc hứng thú học tập ở các em.
Theo tôi, để học sinh tiếp thu nhanh, nhớ lâu, trong giảng dạy bộ môn lịch
sử ở trờng THCS giáo viên phải phát huy đợc tính tích cực của học sinh. Muốn
vậy, giáo viên phải tạo đợc hứng thú học tập của các em, để các em dễ dàng tiếp
thu kiến thức mà không bị gò ép.
II. Cơ sở thực tiễn .
Trong thực tế, hầu hết học sinh cha ham học, cha thực sự yêu thích bộ
môn lịch sử, chỉ đối phó tức thời, năng lực tiếp thu còn hạn chế, điều kiện học tập
của các em còn cha đáp ứng đợc với yêu cầu nội dung và đổi mới phơng pháp
giáo dục hiện nay. Chất lợng của bộ môn lịch sử đã đến lúc báo động.
Sáng kiến kinh nghiệm - Năm học 2008-2009
GV: Nguyn ng Khoa

TRng THCS Vnh Thỏi
1
Một số biện pháp tạo hứng thú học tập bộ môn Lịch sử cho học sinh bậc THCS
Bên cạnh đó một số giáo viên soạn bài cha chu đáo, có phần còn khiếm
khuyết khi xác định nhiệm vụ và vai trò bộ môn lịch sử trong nhà trờng. Hoặc
có thể khi giảng dạy, ngời giáo viên cha thực sự tâm huyết với bộ môn, giảng dạy
còn nặng một chiều truyền thụ kiến thức, tạo sự gò bó, nhàm chán trong lĩnh hội
kiến thức của học sinh.
Là ngời giáo viên trực tiếp cầm phấn giảng dạy bộ môn Lịch sử, tôi rất
băn khoăn về vấn đề học tập của các em. Làm thế nào để nâng cao chất lợng dạy
và học bộ môn lịch sử là cả một vấn đề. Đặt ra yêu cầu đối với cả ngời dạy và ng-
ời học. Trò phải hứng thú, say mê; thầy phải phát huy đợc tính tích cực ở trò, phải
khơi dậy đợc niềm đam mê ở trò. Trong quá trình giảng dạy tôi đã cố gắng học
hỏi bạn bè, đồng nghiệp, đồng thời nghiên cứu về một số giải pháp nhằm tạo
hứng thú học tập cho học sinh, góp phần nâng cao chất lợng dạy học ở bộ môn
Lịch sử.
Sáng kiến kinh nghiệm - Năm học 2008-2009
GV: Nguyn ng Khoa





TRng THCS Vnh Thỏi
2
Một số biện pháp tạo hứng thú học tập bộ môn Lịch sử cho học sinh bậc THCS

B. Giải quyết vấn đề .
I. Thực trạng .
Thực ra từ trớc đến nay, đa số giáo viên ở trờng do điều kiện dạy học, thiết
bị còn có phần hạn chế nên khi giảng dạy hầu nh giờ học cha sôi nổi, học sinh
cha có hứng thú học tập, giờ học nhàm chán, nên hiệu quả gìơ học đạt kết quả ch-
a cao. Qua khảo sát đầu năm tôi thu đợc kết quả nh sau:
Kết quả.
Khối lớp.
Tổng số
học sinh
Khá-Giỏi Trung bình Dới trung bình
8
177
34 %
51 % 15 %
9
216
36 % 51 % 13 %
II. Nguyên nhân .
Theo tôi, những nguyên nhân dẫn đến thực trạng trên là:
- Giáo viên cha thực sự đầu t cho giờ dạy.
- Các giờ học lịch sử cha gây đợc sự hứng thú cho học sinh.
- Học sinh cha yêu thích bộ môn lịch sử.
- Giáo viên và học sinh cha bắt kịp với sự đổi mới phơng pháp dạy và học.
- Thiết bị dạy học còn hạn chế.
III . Giải pháp.
Xuất phát từ thực tế bộ môn và qúa trình giảng dạy của mình tôi thấy cần
tạo ra cho học sinh một không khí học tập sôi nổi, hứng thú hơn trong khi dạy
học lịch sử. Có nh vậy học sinh mới yêu thích bộ môn và sẽ nâng cao đợc chất l-
ợng dạy học bộ môn. Thiết nghĩ rằng trò chơi trong các giờ học Lịch sử không

chỉ nhằm mục đích giải trí cho học sinh mà còn tạo nên một không khí hăng say
học tập. Các em phải có thể độc lập suy nghĩ tìm tòi hoặc phối hợp với các bạn
trong nhóm để có đáp án nhanh, chính xác. Vì thế khi các em đợc học Lịch sử
Sáng kiến kinh nghiệm - Năm học 2008-2009
GV: Nguyn ng Khoa





TRng THCS Vnh Thỏi
3
Một số biện pháp tạo hứng thú học tập bộ môn Lịch sử cho học sinh bậc THCS
qua hình thức trò chơi sẽ thấy thoải mái hơn, hứng thú hơn, từ đó mà ghi nhớ tốt
những kiến thức cơ bản.
Có nhiều biện pháp để tạo hứng thú học tập cho học sinh. Trong khuôn
khổ của một bài kinh nghiệm, tôi xin trình bày một số biện pháp mà tôi đã sử
dụng trong quá trình soạn giảng và đã thu đợc kết quả tốt trong các hội thi giáo
viên giỏi, đợc bạn bè đồng nghiệp đánh giá cao.
1. Trò chơi ô chữ.
a. Cách tạo ô chữ.
Khi soạn bài, tôi thiết kế một hệ thống ô chữ lịch sử với các ô chữ hàng
ngang và một ô chữ hàng dọc. Mỗi ô chữ hàng ngang là một đơn vị kiến thức
trong bài học và sẽ có một chữ cái chìa khoá. Mỗi ô hàng ngang có một câu hỏi
để học sinh giải đáp. Sau khi giải hết các ô chữ hàng ngang với các chữ cái xuất
hiện, học sinh sẽ tìm đợc ô chữ hàng dọc. Ô chữ hàng dọc sẽ là nội dung kiến
thức cơ bản nhất của bài học.
b. Sử dụng ô chữ.
Với ô chữ lịch sử, tôi thờng sử dụng vào khâu củng cố bài học, hoặc có thể
sử dụng để kiểm tra kiến thức sau khi học một chơng, một giai đoạn lịch sử. Để

thực hiện trò chơi giải ô chữ, tôi dành thời gian khoảng 5 phút.
* Cách thứ nhất: Hoạt động nhóm.
B1: Chia lớp làm ba nhóm, giáo viên phát phiếu học tập cho các em thảo
luận nhóm.
B2: Giáo viên chiếu ô chữ lên máy chiếu hắt. Đồng thời kẻ ô chữ vào ba
bảng phụ treo lên bảng.
B3: Học sinh ba nhóm thi đua nhau lên bảng điền vào các ô chữ. Nhóm
nào hoàn thành ô chữ trớc và đúng sẽ chiến thắng.
B4: Giáo viên yêu cầu học sinh tìm ô chữ hàng dọc và trình bày hiểu biết
của em về ô chữ hàng dọc đó.
B5: Giáo viên chiếu ô chữ hoàn chỉnh lên máy chiếu hắt. Nhận xét và
tuyên dơng nhóm làm tốt.
* Cách thứ hai: Hoạt động độc lập.
B1: Giáo viên đóng vai trò là một ngời dẫn chơng trình.
B2: Cho học sinh tự do lựa chọn ô chữ hàng ngang tuỳ thích, giáo viên đọc
câu hỏi, học sinh trả lời.
Sáng kiến kinh nghiệm - Năm học 2008-2009
GV: Nguyn ng Khoa





TRng THCS Vnh Thỏi
4
Một số biện pháp tạo hứng thú học tập bộ môn Lịch sử cho học sinh bậc THCS
B3: Sau khi lần lợt học sinh giải các ô chữ hàng ngang, các chữ cái chìa
khoá sẽ xuất hiện; giáo viên cho học sinh tìm ô chữ hàng dọc và trình bày hiểu
biết của em về ô chữ hàng dọc.
B4: Giáo viên nhận xét và tuyên dơng những học sinh làm tốt.

c. Thiết kế ô chữ.
* Ô chữ thứ nhất:
Bài 25. Phong trào nông dân Tây Sơn.
Tiết 53. I. Khởi nghĩa nông dân Tây Sơn. ( Lịch sử lớp 7)
Ô chữ gồm có 6 ô chữ hàng ngang và một ô chữ hàng dọc:
1
2
3
4
5
6
- Hàng ngang số 1: Có 6 chữ cái: Một loại lâm sản mà nhân dân Đàng Trong phải
nộp cho quan lại.
- Hàng ngang số 2: Có 6 chữ cái: Một hình thức bóc lột của quan lại đối với nông
dân
- Hàng ngang số 3: Có 8 chữ cái: Tên một nhà bác học nớc ta thế kỉ XVIII.
- Hàng ngang số 4: Có 10 chữ cái: Tên một trong những ngời lãnh đạo cuộc khởi
nghĩaTây Sơn.
- Hàng ngang số 5: Có5 chữ cái: Nơi lập căn cứ đầu tiên của cuộc khởi nghĩa Tây
Sơn.
- Hàng ngang số 6: Có 9 chữ cái: Căn cứ của cuộc khởi nghĩa Chàng Lía.
Đáp án ô chữ:
1
S
ừ
N G T Ê
2
3
4
T Ô T H

U
ế
L Ê Q
ú
Y
Đ Ô N
N G U
Y
ễ
N N H
ạ
C
A N K H
Ê
Sáng kiến kinh nghiệm - Năm học 2008-2009
GV: Nguyn ng Khoa





TRng THCS Vnh Thỏi
5