Bài giảng Lập và thẩm định dự án đầu tư: Chương 7 - PGS.TS. Nguyễn Thống

LẬP & THẨM ðỊNH DỰ ÁN ðẦU TƯ

TRƯỜNG ðẠI HỌC BÁCH KHOA TP. HCM

NỘI DUNG MƠN HỌC

Giảng viên: PGS. TS. NGUYỄN THỐNG
E-mail: or
Web: />Tél. (08) 38 640 979 - 098 99 66 719

7/22/2010

1

CHƯƠNG 1: Khái niệm về kinh tế đầu tư.
CHƯƠNG 2: Nội dung lập dự án đầu tư.
CHƯƠNG 3: Dự báo.
CHƯƠNG 4: Hoạch định dự án.
CHƯƠNG 5: Chỉ tiêu đánh giá & lựa chọn dự án.
CHƯƠNG 6: Phân tích Kinh tế, xã hội - Tài chính
CHƯƠNG 7: Phân tích rủi ro.
CHƯƠNG 8 : Phân tích lạm phát.
CHƯƠNG 9: Thẩm định dự án.
Giới
thiệu phần mềm CRYSTAL BALL
7/22/2010
2
PGS. Dr. Nguyễn Thống

LẬP & THẨM ðỊNH DỰ ÁN ðẦU TƯ

LẬP & THẨM ðỊNH DỰ ÁN ðẦU TƯ

Chương 7-2: Phân tích độ nhạy, rủi ro - Monte Carlo

Chương 7-2: Phân tích độ nhạy, rủi ro - Monte Carlo

Trên cơ sở phương án kiến nghò được xác
đònh từ phân tích Kinh tế – Tài chính:
PHÂN TÍCH RŨI RO NHẰM
- Tính toán sự thay đổi của tham số đánh
giá tính hiệu quả của phương án chọn khi
giá trò biến đầu vào thay đổi.
- Nhận biết các biến ảnh hưởng quan trọng
nhất đến tính hiệu quả dự án.

CÁ
CÁC PHƯ
PHƯƠNG PHÁ
PHÁP PHÂN TÍ
TÍCH
Thơng thường ta có các phương pháp
phân tích rủi ro sau:
- Phân tích độ nhạy.
- Phân tích tình huống.
- Phân tích rủi ro bằng mơ phỏng.

7/22/2010

3

PGS. Dr. Nguyễn Thống

7/22/2010

LẬP & THẨM ðỊNH DỰ ÁN ðẦU TƯ

LẬP & THẨM ðỊNH DỰ ÁN ðẦU TƯ

Chương 7-2: Phân tích độ nhạy, rủi ro - Monte Carlo

Chương 7-2: Phân tích độ nhạy, rủi ro - Monte Carlo

PHÂN TÍCH ðỘ NHẠY
Thay đổi từng biến đầu vào với một gia số nhất
đònh và xem xét sự thay đổi tương ứng của chỉ
tiêu đánh giá dự án. Các gia số áp dụng phổ
biến là so với giá trò ban đầu của yếu tố đầu
vào.
Cần lưu ý đặc biệt đến các yếu tố đầu vào khi
thay đổi có thể làm đảo ngược kết luận về dự
án : từ dự án đáng giá thành dự án không đáng
giá hoặc ngược lại.

PHÂN TÍCH ðỘ NHẠY

7/22/2010

PGS. Dr. Nguyễn Thống

4

PGS. Dr. Nguyễn Thống

5

7/22/2010

PGS. Dr. Nguyễn Thống

6


LẬP & THẨM ðỊNH DỰ ÁN ðẦU TƯ

LẬP & THẨM ðỊNH DỰ ÁN ðẦU TƯ

Chương 7-2: Phân tích độ nhạy, rủi ro - Monte Carlo

Chương 7-2: Phân tích độ nhạy, rủi ro - Monte Carlo

Phương pháp phân tích độ nhạy có những nhược
điểm sau :
- Chỉ xem xét từng biến đầu vào lên kết quả,
trong khi thực tế có thể nhiều yếu tố đầu vào
cùng thay đổi.
- Không trình bày được bản chất ngẫu nhiên của
số liệu đầu vào, trong khi bản chất các số liệu
đầu vào thường là các đại lượng ngẫu nhiên.

Bµi tËp : XÐt mét dù ¸n ®Çu t− cã s¬ ®å dßng tiỊn

nh− sau. §Çu t− x©y dùng ®−ỵc thùc hiƯn trong
1 n¨m vµ khai th¸c dù ¸n trong 7 n¨m. Gi¶ thiÕt
vèn ®Çu t− cã thĨ thay ®ỉi vµ thu nhËp cã thĨ
thay ®ỉi . LÊy st chiÕt khÊu i=10%/n¨m, tÝnh
NPV cđa dù ¸n. Ph©n tÝch ®é nh¹y cđa c¸c u
tè ®Çu vµo lªn chØ tiªu NPV cđa dù ¸n.

7/22/2010

7

3tû

0

1

2

7

t

10tû

7/22/2010

8

PGS. Dr. Nguyễn Thống

LẬP & THẨM ðỊNH DỰ ÁN ðẦU TƯ

LẬP & THẨM ðỊNH DỰ ÁN ðẦU TƯ

Chương 7-2: Phân tích độ nhạy, rủi ro - Monte Carlo

Năm

Đầu tư
Thu nhập
Dòng tiền
Đầu tư tăng

1
10
0,0
-10

2
0
3,0
3,0

3

4

5

3,0
3,0

3,0
3,0

3,0
3,0

Đầu tư
Thu nhập
Dòng tiền
Thu nhập tăng

10,50
0,0
-10,5

0,00
3,0
3,0

3,0
3,0

3,0
3,0

3,0
3,0

Đầu tư
Thu nhập
7/22/2010
Dòng tiền

10,0
0,0
-10,0

0,0
3,2
3,2

3,2
3,2

3,2
3,2

3,2
3,29

Chương 7-2: Phân tích độ nhạy, rủi ro - Monte Carlo

Năm
Đầu tư
Thu nhập
Dòng tiền
Đầu tư tăng

Đầu tư
Thu nhập
Dòng tiền
Thu nhập tăng
Đầu tư
Thu
nhập
7/22/2010
Dòng tiền

6

7

8

3,0

3,0

3,0

3,0

3,0

3,0

3,0

3,0

3,0

3,0

3,0

3,0

3,2

3,2

3,2

3,2

3,2

3,2

NPV
10,00
14,61

(%)NPV

4.61
10,50

14,61

4.11
10,00
15,58

5.58

LẬP & THẨM ðỊNH DỰ ÁN ðẦU TƯ

LẬP & THẨM ðỊNH DỰ ÁN ðẦU TƯ

Chương 7-2: Phân tích độ nhạy, rủi ro - Monte Carlo

Chương 7-2: Phân tích độ nhạy, rủi ro - Monte Carlo

10

PHÂN TÍCH TÌNH HUỐNG
Khác với phân tích độ nhạy, trong phân tích tình huống
ta xem xét sự biến đổi đồng thời của các số liệu đầu
vào lên kết quả của chỉ tiêu đánh giá hiệu quả dự án.

PHÂN TÍCH TÌNH HUỐNG

7/22/2010

PGS. Dr. Nguyễn Thống

Một số tình huống thường được phân tích là tình huống

tốt nhất, tình huống thường xảy ra và tình huống xấu
nhất. Trong mỗi tình huống người ta sẽ xác đònh tổ
hợp các biến đầu vào.
- Tình huống tốt nhất ;
- Tình huống thường xảy ra ;
- Tình huống xấu nhất.
11

7/22/2010

PGS. Dr. Nguyễn Thống

12


LẬP & THẨM ðỊNH DỰ ÁN ðẦU TƯ

LẬP & THẨM ðỊNH DỰ ÁN ðẦU TƯ

Chương 7-2: Phân tích độ nhạy, rủi ro - Monte Carlo

Chương 7-2: Phân tích độ nhạy, rủi ro - Monte Carlo

Phương pháp phân tích tình huống có những
nhược điểm sau :
- Xác suất để xảy ra các tổ hợp tình huống xấu
nhất, tốt nhất là bé và ít phản ảnh trong thực
tế.
- Chưa trình bày hết được bản chất ngẫu nhiên
của số liệu đầu vào, trong khi bản chất các số

liệu đầu vào thường là các đại lượng ngẫu
nhiên.
7/22/2010

13

PGS. Dr. Nguyễn Thống

Bài tập XÐt mét dù ¸n ®Çu t− cã s¬ ®å dßng tiỊn
nh− sau. §Çu t− x©y dùng ®−ỵc thùc hiƯn trong
2 n¨m vµ khai th¸c dù ¸n trong 8 n¨m. Gi¶ thiÕt
vèn ®Çu t− có thể thay đổi ±5% vµ thu nhËp cã
thĨ thay ®ỉi với gia số ±10%.
LÊy st chiÕt khÊu i=10%/n¨m, tÝnh B/C trong
tr−êng hỵp b×nh th−êng. TÝnh B/C trong c¸c
t×nh hng sau:
- Tèt nhÊt.
- XÊu nhÊt.
- §Çu t− tăng & thu nhập tăng.
7/22/2010
14
- §Çu t− giảm & thu nhập giảm.

LẬP & THẨM ðỊNH DỰ ÁN ðẦU TƯ

LẬP & THẨM ðỊNH DỰ ÁN ðẦU TƯ

Chương 7-2: Phân tích độ nhạy, rủi ro - Monte Carlo

Chương 7-2: Phân tích độ nhạy, rủi ro - Monte Carlo

Đầu tư
Thu nhập
Dòng tiền
T/h tèt
Đầu tư
Thu nhập
Dòng tiền
T/h xÊu
Đầu tư
Thu nhập
Dòng tiền
ð/t tăng,

BiĨu ®å dßng tiỊn:
2,5tû
1

0

2

3

t

9

2 tû
10 tû
7/22/2010

15

PGS. Dr. Nguyễn Thống

Chương 7-2: Phân tích độ nhạy, rủi ro - Monte Carlo
8

9

10

2,50
2,50

2,5
2,5

2,50
2,50

2,50
2,50

Đầu tư
Thu nhập
Dòng tiền
T/h tèt
Đầu tư
Thu nhập

Dòng tiền
T/h xÊu
Đầu tư
Thu nhập
Dòng tiền
ð/t tăng,

2,75
2,75

2,75
2,75

2,75
2,75

2,75
2,75

2,25
2,25
T/n tăng

2,25
2,25

2,25
2,25

2,25

2,25

Đầu tư
7/22/2010
Thu nhập

2,75

2,75

2,75

2,75

NPV
11,09
12,12

2
10
0,00
-10

3

4

5

6

2,50
2,50

2,50
2,50

2,50
2,50

2,50
2,50

1,90
0,00
-1,9

9,50
0,00
-9,50

2,75
2,75

2,75
2,75

2,75
2,75

2,75
2,75

2,10
0,00
-2,1
T/n tăng

10,5
0,00
-10,5

2,25
2,25

2,25
2,25

2,25
2,25

2,25
2,25

2,10
0,00

10,50
0,00

2,75

2,75

2,75

16
2,75

Đầu tư
Thu nhập

7/22/2010

LẬP & THẨM ðỊNH DỰ ÁN ðẦU TƯ

LẬP & THẨM ðỊNH DỰ ÁN ðẦU TƯ
7

1
2
0,00
-2

Chương 7-2: Phân tích độ nhạy, rủi ro - Monte Carlo

B/C

1,09
10,54

13,34
1,27

PHÂN TÍCH RỦI RO VỚI MÔ
PHỎNG MONTE CARLO

11,65
10,91
0,94
11,65
13,34

17

7/22/2010

PGS. Dr. Nguyễn Thống

18


LẬP & THẨM ðỊNH DỰ ÁN ðẦU TƯ

LẬP & THẨM ðỊNH DỰ ÁN ðẦU TƯ

Chương 7-2: Phân tích ñộ nhạy, rủi ro - Monte Carlo

Chương 7-2: Phân tích ñộ nhạy, rủi ro - Monte Carlo

ðẶT VẤN ðỀ

Các phương pháp PHÂN TÍCH ðỘ
NHẠY, PHÂN TÍCH TÌNH HUỐNG
chỉ xem xét một sô tô hợp của
biến ñầu vào ñê khảo sát kết quả
biến nghiên cứu
CHƯA tô hợp
hết các tình huống & sẽ không giải
quyết ñược vấn ñê khi biến ñầu
vào có dạng XÁC SUẤT.

Các biến ñầu vào tuân theo các
quy luật xác suất
Biến ñầu ra (biến nghiên cứu)
cũng sẽ tuân theo một quy luật
xác suất nào ñó.

7/22/2010

19

PGS. Dr. Nguyễn Thống

7/22/2010

LẬP & THẨM ðỊNH DỰ ÁN ðẦU TƯ

LẬP & THẨM ðỊNH DỰ ÁN ðẦU TƯ

Chương 7-2: Phân tích ñộ nhạy, rủi ro - Monte Carlo

Chương 7-2: Phân tích ñộ nhạy, rủi ro - Monte Carlo

Mô phỏng Monte Carlo là tìm
quy luật của biến nghiên cứu
với giả thiết quy luật xác suất
biến ñầu vào ñã xác ñịnh.
Lời giải ñược phát biểu dưới
dạng biến xác suất.
7/22/2010

21

PGS. Dr. Nguyễn Thống

7/22/2010

22

LẬP & THẨM ðỊNH DỰ ÁN ðẦU TƯ

Chương 7-2: Phân tích ñộ nhạy, rủi ro - Monte Carlo

Chương 7-2: Phân tích ñộ nhạy, rủi ro - Monte Carlo

XEM CHƯƠNG 2BIS
LÝ THUYẾT MONTE CARLO

7/22/2010

ƯU ðIÊM

Sự thay ñổi biến gần với thực
tế.
Cho phép nghiên cứu tất cả
các tổ hợp thay ñổi biến ñầu
vào.
PGS. Dr. Nguyễn Thống

LẬP & THẨM ðỊNH DỰ ÁN ðẦU TƯ

PGS. Dr. Nguyễn Thống

20

PGS. Dr. Nguyễn Thống

23

Bài tập: Xem số liệu dự án sau:
a. Tính B/C sửa ñổi của dự án với i=12%/năm
b. Phân tích số liệu quá khứ cho thấy giá trị ñầu tư
tuân theo phân phối chuẩn với ñộ lệch chuẩn
bằng 8% giá trị trung bình. Chi phí tuân theo
phân phối tam giác với giá trị max và min lần
lượt là 120% và 90% giá trị TB. Lợi nhuận thô
tuân theo quy luật tam giác với giá trị max, min
lần lượt là 110% và 85% giá trị trung TB.
Dùng mô phỏng Monte Carlo với Crystal Ball xác
ñịnh:
Xác suất ñể B/C <1
Xác suất ñể B/C>=1.1

7/22/2010
24
PGS. Dr. Nguyễn Thống


LẬP & THẨM ðỊNH DỰ ÁN ðẦU TƯ

LẬP & THẨM ðỊNH DỰ ÁN ðẦU TƯ

Chương 7-2: Phân tích độ nhạy, rủi ro - Monte Carlo

Số liệu
Đầu tư ban đầu (t=0)
Chi phí hàng năm (t=1 ..)
Thu nhập hàng năm (t=1 ..)
Giá trò còn lại
Tuổi thọ (năm)

Chương 7-2: Phân tích độ nhạy, rủi ro - Monte Carlo

Bài tập: Xét dự án giao thơng BOT khai
thác trong 20 năm có các số liệu sau:

Gía trị TB
10
2.2
4.7
2
8

7/22/2010

Hạng mục
Giá trị TB
ðầu tư (t=0, 1)
10 tỷ VNð/năm
Số lượng xe thu phí 200.000 lượt/năm
(t=2 21)
Phí giao thơng
10.000VNð/lượt
25

PGS. Dr. Nguyễn Thống

LẬP & THẨM ðỊNH DỰ ÁN ðẦU TƯ

26

LẬP & THẨM ðỊNH DỰ ÁN ðẦU TƯ

Chương 7-2: Phân tích độ nhạy, rủi ro - Monte Carlo

Chương 7-2: Phân tích độ nhạy, rủi ro - Monte Carlo

a. Tính NPV của dự án với i=12%/năm
b. Kinh nghiệm số liệu q khứ cho thấy giá trị đầu
tư tn theo phân phối chuẩn với độ lệch chuẩn
bằng 10% giá trị TB. Số lượt xe tn theo phân
phối tam giác với giá trị max và min lần lượt là
125% và 80% giá trị TB.

Dùng mơ phỏng Monte Carlo với Crystall Ball xác
định:
Xác suất để NPV<0 (dự án khơng khả thi)
Xác suất để NPV>=3 tỷ VNð
7/22/2010

7/22/2010

PGS. Dr. Nguyễn Thống

27

PGS. Dr. Nguyễn Thống

Bài tập: Một dự án có đầu ban đầu là 4 tỷ phân phối đều
trong 2 năm xây dựng (t=0, t=1). Dự án khai thác trong 10
năm sau khi đi vào khai thác và lợi nhuận ròng là 0.8 tỷ/năm
(thu lần đầu tại t=2).
• a. Tính IRR của dự án.
• b. Cho biết MARR=12%/năm. Theo kinh nghiệm giá trò đầu
tư thay đổi theo phân phối chuẩn với độ lệch chuẩn là
10%giá trò trung bình. Lợi nhuận ròng theo quy luật tam
giác với giá trò max, min lần lượt là 115% và 95% giá trò
trung bình. Dùng mô phỏng Monte Carlo tính:
• Giá trò trung bình IRR.
• Xác suất để IRR>MARR.
• - 7/22/2010
Lấy suất chiết khấu i=12%/năm. Tính xác suất để NPV<0.
28
PGS. Dr. Nguyễn Thống

LẬP & THẨM ðỊNH DỰ ÁN ðẦU TƯ

LẬP & THẨM ðỊNH DỰ ÁN ðẦU TƯ

Chương 7-2: Phân tích độ nhạy, rủi ro - Monte Carlo

Chương 7-2: Phân tích độ nhạy, rủi ro - Monte Carlo

Bài tập: Mét dù ¸n s¶n xt ®iƯn cã c¸c sè liƯu kinh
doanh dù b¸o nh− sau:
• S¶n l−ỵng ®iƯn kinh doanh Q (tr.kWh/n¨m).
• §¬n gi¸ b¸n ®iƯn kinh doanh P (VN§/kWh).
• §¬n gi¸ s¶n xt vµ chi phÝ qu¶n lý vµ vËn hµnh
R(VN§/kWh).
• Chi phÝ cè ®Þnh T: 100 tr. VN§
Lỵi nhn cđa dù ¸n ®−ỵc x¸c ®Þnh bëi:
Pr ofit = Q * (P − R) − T
Theo sè liƯu thèng kª trong qu¸ khø cho thÊy Q tu©n theo
ph©n phèi chn N(500,45). §¬n gi¸ b¸n ®iƯn kinh
doanh P thay ®ỉi theo quy lt:
7/22/2010

PGS. Dr. Nguyễn Thống

29

Tr−êng hỵp
P (VND/kWh)

Nhá nhÊt Binh th−êng Lín nhÊt
450

550

600

X¸c st (%)

40

60

R (VND/kWh)

420

470

7/22/2010

PGS. Dr. Nguyễn Thống

30


LẬP & THẨM ðỊNH DỰ ÁN ðẦU TƯ
Chương 7-2: Phân tích ñộ nhạy, rủi ro - Monte Carlo

HEÁT CHÖÔNG

PHAÂN TÍCH RUÕI RO

7/22/2010

PGS. Dr. Nguyễn Thống

31