Biên soạn: HỨA NHẬT VI– Điện thoại: 0965.867.429
HÌNH HỌC 11
CHỦ ĐỀ: QUAN HỆ VUÔNG GÓC
BÀI 1: CHỨNG MINH ĐƯỜNG THẲNG VUÔNG GÓC MẶT PHẲNG
LIVESTREAM THỰC HIỆN BỞI: GV HỨA NHẬT VI
Bài 1: Cho hình chóp S.ABCD có đáy ABCD là hình thoi tâm O và SA SC . Chứng minh rằng
AC ( SBD) .
Lời giải:
Tam giác SAC có SA SC nên là tam giác cân tại đỉnh S .
Mặt khác O là trung điểm AC nên SO vừa là đường trung
tuyến vừa là đường cao nên SO AC . 1
Ta có BD AC (hai đường chéo của hình thoi).
S
2
AC SO
AC SBD .
Từ 1 và 2 , ta có
AC BD
B
C
O
A
D
Bài 2: Cho hình chóp S.ABCD có đáy ABCD là hình vuông cạnh a , tam giác SAB đều và SC a 2 .
Chứng minh rằng BC SAB .
Lời giải:
Tam giác SAB đều cạnh a nên SB AB a .
Xét tam giác SBC , ta có
S
SB 2 BC 2 a 2 a 2 2a 2
2
2
2
SB BC SC .
2
2
SC 2a
Suy ra tam giác SBC vuông tại B nên BC SB .
D
A
1
2
Mặt khác, BC AB (do ABCD là hình vuông).
Từ 1 và 2 , suy ra BC SAB .
C
B
Bài 3: Cho hình chóp S.ABC có đáy là tam giác ABC , SA vuông góc với đáy. Gọi H , K lần lượt là trực tâm
các tam giác ABC và SBC . Chứng minh SC BHK và HK SBC .
Lời giải:
S
Ta có
BH AC
BH SAC BH SC . 1
BH SA
P
Mặt khác, BK SC (theo giả thiết). 2
Từ 1 và 2 , suy ra SC BHK .
Do SC BHK SC HK .
A
3
BC AM
Ta có
BC SAM BC HK .
BC SA
N
C
K
4
Từ 3 và 4 , suy ra HK SBC .
LUYỆN TOÁN TỰ LUẬN – TRẮC NGHIỆM ÔN THI THPT QUỐC GIA
H
M
B
Trang
1/4
Biên soạn: HỨA NHẬT VI– Điện thoại: 0965.867.429
Bài 4. Cho hình chóp S.ABCD có đáy ABCD là hình vuông. Gọi H là trung điểm của cạnh AB và
SH
ABCD . Gọi K là trung điểm của cạnh AD . Chứng minh
a) AC
.
SHK
b) CK SD .
Lời giải:
a) Ta có SH ABCD
Lại có
AC
BD
AC
BD / / HK
AC .
SH
HK
.
2
Từ 1 và 2 , suy ra AC
SHK .
b) Dễ thấy
suy ra AHD DKC .
AHD
DKC
S
1
Mà AHD ADH 900 nên
DKC
ADH
A
900 hay DH
Mặt khác, ta có SH
ABCD
Từ 3 và 4 , suy ra CK
CK .
SH
SDH
3
CK .
CK
4
B
H
K
D
C
SD .
Bài 5: Cho đường tròn tâm O , đường kính AB nằm trong mặt phẳng P . Trên đường vuông góc với P
tại A lấy điểm S , trên đường tròn O lấy điểm C , kẻ AI vuông góc SC và AK vuông góc SB .
a) Chứng minh rằng các mặt bên tứ diện S.ABC là các tam giác vuông.
b) Chứng minh AI IK và IK SB .
Lời giải:
a) Theo giả thiết SA ABC nên SA AB và SA AC .
Do đó các tam giác SAB và SAC vuông tại A .
Ta có BCA 900 (chắn nửa đường tròn) nên BC AC 1
Mặt khác, từ SA ABC SA BC . 2
Từ 1 và 2 , suy ra BC SAC BC SC .
Do đó tam giác SBC vuông tại C .
BC SAC
Ta có
BC AI . 3
AI
SAC
Theo giả thiết AI SC . 4
Từ 3 và 4 , suy ra AI SBC AI IK .
Theo chứng minh trên AI SBC AI SB . 5
Theo giả thiết AK SB . 6
Từ 5 và 6 , suy ra SB AIK SB IK .
BÀI TẬP TỰ LUYỆN
Bài 1: Cho tứ diện OABC có các cạnh OA, OB, OC đôi một vuông góc với nhau. Gọi H là hình chiếu vuông
góc của điểm O trên mặt phẳng ABC .
a) Chứng minh rằng BC OAH , CA OBH , AB OCH .
LUYỆN TOÁN TỰ LUẬN – TRẮC NGHIỆM ÔN THI THPT QUỐC GIA
Trang
2/4
Biên soạn: HỨA NHẬT VI– Điện thoại: 0965.867.429
b) Chứng minh rằng H là trực tâm của tam giác ABC .
Lời giải:
a) Từ giả thiết ta có OH ABC suy ra OH BC .
A
1
OA OB
OA OBC OA BC .
Ta có
OA OC
2
Từ 1 và 2 , suy ra
H
BC OAH .
C
O
Chứng minh tương tự ta được CA OBH , AB OCH .
K
b) Từ kết quả câu a, ta có BC OAH suy ra BC AH . 3
Tương tự, từ AC OBH suy ra AC BH .
B
4
AH BC
Từ 3 và 4 , ta có
suy ra H là trực tâm của ABC .
BH AC
Bài 2. Cho hình chóp S.ABCD có đáy ABCD là hình vuông cạnh a , mặt bên SAB là tam giác đều và
SC a 2 . Gọi H là trung điểm của cạnh AB . Chứng minh rằng SH
ABCD .
S
Lời giải:
Vì H là trung điểm của AB và tam giác SAB đều nên
1
SH AB .
Ta có SH
A
a 3
, SC
2
B
H
Do đó HC 2 HS2
D
Suy ra
C
HSC
DH 2
a 2 , HC
3a 2
4
5a 2
4
2a2
SC 2 .
vuông tại H nên SH
HC .
Từ 1 và 2 , suy ra SH
a 5
2
DC 2
.
2
.
ABCD
Bài 3. Cho hình chóp S.ABCD có đáy ABCD là hình chữ nhật, SA vuông góc với đáy. Gọi H , K lần lượt là
hình chiếu vuông góc của A lên SB và SD . Mặt phẳng AHK cắt SC tại L . Chứng minh AL SC .
Lời giải:
S
Ta có
BC
AB
BC
SA
BC
SAB
BC
AH .
1
Hơn nữa, theo giả thiết AH SB .
L
K
H
Từ 1 và 2 , suy ra AH
Tương tự, ta có
A
B
DC
AD
DC
SA
Hơn nữa, theo giả thiết AK
O
D
Từ 3 và 4 , suy ra AK
C
Từ * và * * , suy ra SC
LUYỆN TOÁN TỰ LUẬN – TRẮC NGHIỆM ÔN THI THPT QUỐC GIA
2
SBC
AH
DC
SAD
SC .
DC
SD .
SDC
AHK
*
AK .
3
4
AK
SC .
SC
AL .
Trang
**
3/4
Biên soạn: HỨA NHẬT VI– Điện thoại: 0965.867.429
Bài 4. Cho hình chóp S.ABCD có đáy ABCD là hình thang vuông tại A và B ; AD 2a, AB BC a ; SA
vuông góc với đáy. Gọi M , N lần lượt là trung điểm SD , SA . Chứng minh rằng
a) Tam giác SCD vuông.
b) Tứ giác BCMN là hình chữ nhật.
Lời giải:
1
a) Ta có SA ABCD suy ra SA CD .
Gọi I là trung điểm CD . Khi đó ABCI là hình vuông nên CI
a
AD
.
2
Tam giác ACD có trung tuyến CI bằng nửa cạnh đáy AD nên tam giác ACD vuông tại C . Suy ra CD CA .
2
Từ 1 và 2 , suy ra CD
SAC
CD
SC .
Vậy tam giác SCD vuông tại C .
S
b) Ta có M , N lần lượt là trung điểm SD , SA nên MN
là đường trung bình của tam giác SAD .
N
M
A
I
AD
. Do đó MN song
2
song và bằng BC . Điều này chứng tỏ tứ giác BCMN là
Suy ra MN song song và bằng
D
hình bình hành.
Ta có
B
BC
AB
BC
SA
3
BC
SAB
BC
BN .
4
Từ 3 và 4 , suy ra tứ giác BCMN là hình chữ nhật.
C
Bài 5. Cho tứ diện ABCD có AB CD và AC BD . Gọi H là hình chiếu vuông góc của A xuống mặt phẳng
BCD . Chứng minh rằng H là trực tâm của tam giác BCD và AD BC .
Lời giải:Vì H là hình chiếu vuông góc của A xuống mặt phẳng BCD nên AH
BCD
suy ra AH CD .
1
A
Theo giả thiết AB CD .
2
Từ 1 và 2 , suy ra CD ABH CD BH .
Chứng minh tương tự, ta được BD CH .
Từ đó suy ra H là trực tâm của tam giác BCD .
Ta có
BC
DH
BC
AH
BC
ADH
BC
AD .
B
C
H
D
LUYỆN TOÁN TỰ LUẬN – TRẮC NGHIỆM ÔN THI THPT QUỐC GIA
Trang
4/4