Đổi mới giáo dục quản trị kinh doanh bậc đại học nhằm nâng cao trách nhiệm trong kinh doanh vì sự phát triển bền vững của xã hội

TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC SÀI GÒN

Số 22 (47) - Tháng 11/2016

Đổi mới giáo dục quản trị kinh doanh bậc đại học
nhằm nâng cao trách nhiệm trong kinh doanh vì
sự phát triển bền vững của xã hội
Reform higher management education to enhance corporate responsibility
for sustainable development

Tr
Nguyen Thuc Anh, Ph.D.
Foreign Trade University
Tóm tắt
G á d đó mộ va rò q a r
r
q á rì
â
a
ậ
ứ ,
ể đổ à v và ì
à
â á
G á d q ả rị k
d a
â
a k ả ă đá
á ũ
á kỹ
ă

ằm ả q ế á vấ đề về p á r ể bề vữ
ăm 2007, ậ
ứ đ ợ
ầ
a đổ
độ đà
k
d a p
v ê ầ p á r ể bề vữ , sá
ê ắ G á d Q ả rị
k
d a
ó rá
ệm (Pr ciples of Responsible Management Education – PRME) đã đ ợ xâ
dự
ằm đị
ớ
á d để â
a ă lự ủa ữ
àk
d a
la r
vệ
ra á rị lâ dà , bề vữ
d a
ệp,
ề k
ế và xã ộ ơ q a v ệ a đổ ộ
d
,p

p áp ũ
mơ r
á d , kế ợp ặ
ẽ vớ
ê ứ và ra đổ vớ
d a
ệp, ộ đồ
Bà v ế à p â í
ộ àm k
d a
ó rá
ệm, mố q a ệ ữa k
d a
ó rá
ệm
và p á r ể bề vữ , va rò ủa á d và ộ d
á
ê ắ
á d k
d a
ó rá
ệm, làm ề đề
ữ
ê ứ sâ
về v ệ đổ mớ á d k
d a
r
r
đ
đáp ứ

ữ
a đổ r
mơ r
và ê ầ q ả rị k
d a
r
a đ
mớ
Từ khóa: quản trị có trách nhiệm, kinh doanh có trách nhiệm, phát triển bền vững, đổi mới giáo dục.
Abstract
Education plays a vital role in knowledge enhancement, behavior direction and ethic development.
Management education empowers individuals and businesses to better evaluate problems and provide
solutions for sustainable development. In 2007, recognizing changes in the demand for business
education for a more sustainable world, six Principles of Responsible Management Education were
introduced to promote a reform in education in order to create a generation of future business leaders
who are able to create long-term and sustainable values for their organizations as well as society. The
principles initiate changes in educational content, methods, and environment, encouraging a closer tie to
researching and exchanging with businesses and the community.
This article analyzes the concept of responsible business, its connection with sustainability, the role of
education and the content of the six Principles of Responsible Management Education in order to invite
more in-depth studies in higher education reform to cater to the needs of business management and
leadership in the new era.
Keywords: responsible management, responsible business, sustainability, education reform.

55


r
k
d a vì mộ ề k

ếp á
r ể bề vữ là ê ầ ấp bá
2. Kinh doanh có trách nhiệm và
sự phát triển bền vững của doanh nghiệp
K
d a
ó rá
ệm, rá
ệm xã ộ ủa d a
ệp là á
ậ
ữ à à đ ợ sử d
ề r
á
độ k
d a , ấ là k sự
p á rể m
mẽ ủa ề k
ế ế ớ
k ế
á
độ k
d a
rở
à
độ
í và q a r
r
xã ộ
r ớ

ữ
ểm a ó ể ả
ở đế sự p á r ể bề vữ
r
la
b ế đổ k í ậ vớ
ữ
a
a ê
ê k ủ k ếp, ô
m
mô r
số và sự
kệ
ồ à
ê
ê
ê đặ ra ữ
á
ứ
vô ù lớ
sự p á r ể bề vữ
ủa
bả
â á d a
ệp ũ
ộ
đồ
á
ế ệ

la ì rá
ệm
xã ộ ủa mỗ á â , mỗ ập ể à
à
rở ê q a r
r
ế kỷ XX, m
ê à đầ
ủa á d a
ệp là ố đa óa á rị
ủa ổ đô
ê , á d a
ệp
k ô
ồ
mộ á độ lập ù vớ
á ổ đô
ủa mì mà ồ
r
mộ
ề k
ế, mộ xã ộ à ầ vớ
ề
bê ó q ề lợ và
ĩa v l ê q a Lợ
í
ủa mộ d a
ệp, mộ
độ
k

d a đ ợ đá
á bằ
ề ê
ík á
a ,k ô đ
ầ
ỉ ó lợ
í
à
í
r ớ
ự ế đề kệ k í
ậ , mô r
à à
a đổ p ứ
p,
ồ à
ê
à à
kệ,
rủ r k
ế, rủ r
í
rị ũ
bấ
ổ xã ộ
à à
êm r , sự ổ
đị và ị v ợ
ủa mộ d a

ệp
ó rê
ũ
ề k
ếq ố
a và
ế ớ ó
k ô
ỉđ
ầ là
sự a ă
ủa á vậ
ấ V ệ đề a
q á mứ lợ
ậ à
í
ề k đã

1. Đặt vấn đề
P á
r ể bề vữ
(s s a able
devel pme ) là mộ vấ đề đ ợ đề ập
à à
ề
á d đà k
ế xã
ộ và k a
à a k mà á
độ

ủa
ôm a đe d a â ra
ữ
ậ q ảk ô l
sự ồ
và p á r ể ủa xã ộ
à ma Cá vấ
đề về a đổ k í ậ , bề vữ s
á,
bề vữ
í
rị xã ộ rở à
ữ
vấ đề đ ợ q a âm à đầ
ề ổ
ứ q ố ế lớ
L ê ợp q ố ,
â
à
ế ới… Ở V ệ am, p á r ể bề
vữ đa là vấ đề đ ợ đặ b ệ q a
âm r
bố ả
ộ
ập q ố ế và mô
r
ra k ố l ệ
à a
ê , đâ l là l là vấ đề
a đ ợ

á d a
ệp q a âm đú mứ Ô
m mô r
â ra ừ á k
ô
ệp, k k
ế và á
độ k
d a đa
ó
v ợ
ỡ
ị
đự
ủa ệ s
á Hà l
á
độ
k
d a
â ổ
mô
r
, ộ đồ
ầ đâ
r
ợp
các công ty Vedan, Tung Kuang, giấ â
ô, H
r ad, mía đ

Lam s , mía
đ
ô Cố , b a
s , ô
Masa và ầ đâ
ấ là sự k ệ r
độ
ủa F rm sa làm ô
m ớ bể
mề
r , ô
Vệ P ớ â ô
m sô
à ò , mía đ
Hòa bì
â ô
m sô
B ở, á
độ
ô
ệp â ô
m k ô k í, ệ
ợ sử d
ấ ấm r
ă
ô
â ra ì
r
ự p ẩm bẩ rà la
â ậ q ả

êm r
sứ k ỏe
ộ đồ v v là ữ
ồ
ô
ả
ỉ về sự ế rá
ệm, ế đ đứ
k
d a , đe d a sự ồ v
ủa d a
ệp ũ
ộ
đồ
r
bố
ả đó, v ệ p á
va rò ủa á d
để ă
ậ
ứ , kỹ ă , đ đứ
56


dẫ đế

ữ

ậ q ả k ô l
, ủ

ềm
ủa ộ đồ đố vớ á
d a
ệp, đe d a sự ồ
lâ dà ủa
í
á d a
ệp
K
d a
ó
rá
ệm
(responsible b s ess) a v ệ
ự
ệ
rá
ệm xã ộ ủa d a
ệp
( rp ra e resp s b l ) đ ợ
ể
ừ
ề k ía
k á
a
Aguilera,
Rupp, Williams, and Ganapathi (2007) sử
d
k á ệm về rá
ệm xã ộ đã

đ ợ đề ập đế r
Davis (1973), theo
đó, rá
ệm xã ộ ủa d a
ệp là
vệ d a
ệp “xem xé và đáp ứ
á
ê ầ k ô
ỉ ba ồm á ê ầ về
kin ế, kỹ
ậ và p áp lý để ma l lợ
í về xã ộ , mô r
ù vớ lợ í
k
ế mà d a
ệp
ớ
ớ”
Morgan, Ryu, and Mirvis (2009) xá đị
d a
ệp ó rá
ệm là d a
ệp e đ ổ m
ê
ế ố đa
á độ xấ và ma l lợ í lớ
ấ
ữ đố ợ
ó l ê q a Ủ ba

C â Â (E r pea C mm ss ) đ a ra
k á ệm về rá
ệm xã ộ ủa d a
ệp là v ệ á ô
“ự
ệ í
ợp á ế ố mô r
và xã ộ r
độ k
d a và r
a dị
vớ
ữ đố
ợ
ó lê q a
rá
ệm xã ộ k ô
ỉđ
ầ là v ệ
ự ệ á q đị p áp l ậ mà ò ó
ĩa là d a
ệp ự
ệ “đầ
”
và
ồ
â lự , mô r
và á mố
q a ệ vớ á đố
ợ

ó lê q a
rá
ệm xã ộ ủa d a
ệp
a
làm a
óm: rá
ệm r
ộ bộ và
vớ bê
à
rá
ệm r
ộ bộ
d a
ệp là rá
ệm vớ
â vê
r
v ệ đầ
p á rể
ồ
â
lự , bả đảm a
à sứ k ỏe
la độ
ũ
q ả lý sử d
ồ
à

ê r
sả x ấ
e
ớ
ó

rá
ệm vớ mô r
rá
ệm
vớ bê
à ể ệ rá
ệm đó g
óp
sự ổ đị , p á r ể , ị v ợ
ủa ộ đồ địa p
, xâ dự mố
lê ệ ặ
ẽ vớ đố á , à
ấp
và k á
à , bả vệ q ề
và
rộ
là đó
óp và v ệ
ả q ế
mố q a âm
ủa à
ế ớ về

vấ đề mô r
ệ a
à a , á
k á ệm về rá
ệm xã ộ đã đ ợ
mở rộ , k ô
ỉ ba
ồm ó rá
ệm vớ ộ đồ xã ộ , rá
ệm
vớ mô r
mà ò
ứa đự
ữ
ê ầ về m
b , q ả rị ô
K d a
ệp ự ệ đầ
và
độ sả x ấ ,
ấp à
óa và
dị v
e
ớ
ó rá
ệm vớ mô
r
và xã ộ , á d a
ệp k ô

ỉđ
ầ
â
ủ á q đị p áp
l ậ mà ò â
a đ ợ k ả ă
ra
ủa mì
ố kê
ấ , á
d a
ệp ự
ệ k
d a
ó
rá
ệm đ đ ợ kế q ả à
í
ố
Ví d , í
r
bì
á d a
ệp
r
ỉ số D m 400
al I dex ó
á rị đầ
ổp ế a
á d a

ệp
ộ
ỉ số &P500 k ả
1%/ ăm, mứ lợ ứ đầ
và
ỉ số
D w J es s a able I dex ă k ả
180% s vớ mứ ă 125% ủa ỉ số
Dow Jones Global Index.1
Lợ í
ể r
vệ
ự
ệ
rá
ệm xã ộ ủa á d a
ệp
ó ể kể đế
sa :
- V ệ ự ệ rá
ệm xã ộ ủa
d a
ệp sẽ á độ đế mố q a ệ
vớ
â v ê , đố á , k á
à , ă
sự r
à
ủa á á â đố
vớ d a

ệp ũ
ă
ă s ấ la độ
ủa â v ê V ệ ự
ệ rá
ệm xã ộ sẽ làm ă
í
ủa d a
ệp, dẫ đế sự ắ kế
57


ủa

â vê , k á
à
vớ d a
ệp (Aguilera et al., 2007) Cam kế ự
ệ rá
ệm xã ộ ủa d a
ệp
â
a ì ả
ủa d a
ệp, ă
dự đị m a à
ũ
sự ủ
ộ ủa
khách hàng (Park & Kim, 2015).

- ô
q a vệ
ự
ệ
rá
ệm xã ộ , á mố q a ệ r
ộ bộ
d a
ệp ũ
ữa d a
ệp
vớ ộ đồ đ ợ ủ
ố (Aguilera et
al., 2007).
- V ệ đầ
p á rể ô
ệ â
ệ vớ mô r
, ế k ệm
ồ lự ,
d a
ệp sẽ ự
ệ đ ợ vệ ắ
ảm
p í dà
, q a đó â
a
ệ
q ả sả x ấ k
d a

- ố vớ xã ộ , v ệ
ự
ệ rá
ệm xã ộ ủa d a
ệp sẽ ảm bớ
áp lự ủa á
độ k
ế ủa
lê mô r
, ệs
á , â bằ
ữa k a á và á
ồ lự , ữ ì
rậ ự, ổ đị xã ộ và d đó đảm bả
ồ lự
sự p á r ể r
la .
Mặ dù r
ắ
, á
ê ứ
về mố q a ệ ữa lợ
ậ và v ệ ự
ệ rá
ệm xã ộ ò đ a ra á kế
q ảk á
a , ữ
ê ứ về mố
q a ệ ữa rá
ệm xã ộ và kế q ả

à
í
ủa d a
ệp r
a đ
dà
ấ vệ
ự ệ
ấ q á rá
ệm xã ộ r
mộ a đ à dài có tác
độ
í
ự đế kế q ả k
d a
(P r er & M les, 2013), ợ ý mộ mố q a
ệ í
ự
ữa rá
ệm xã ộ ủa
d a
ệp và sự bề vữ dà
.
3. Sự thay đổi môi trường kinh doanh
và yêu cầu quản trị kinh doanh có
trách nhiệm trong giai đoạn mới
Q á rì
à ầ óa d
ra m
mẽ ù vớ á vấ đề về xã ộ , s

á , q ả rị, k a
ếm
ồ lự đa
đặ á d a
ệp r ớ
ữ
á

ứ mớ , đò ỏ á
à q ả rị d a
ệp ầ ó êm
ề kỹ ă
Ủ ba
Kin d a vì sự p á r ể bề vữ
ủa
ế
ớ (W rld B s ess C
l f r
s a able Devel pme )
rằ
“ á
à lã đ
la sẽ ầ ó á kỹ
ă và k ả ă đố vớ
ữ
a đổ
r
xã ộ và mô r
dự q a
đ ểm p á r ể bề vữ

ó va rò q a
r
r
v ệ đ ề òa á mố q a ệ,
ra a đổ và
đị
la ”
Cù q a đ ểm
ự, á k ế Lã
đ
ó rá
ệm à
ầ (Gl ball
Responsible Leadership Initiative – GRLI)
rằ lã đ
á d a
ệp r
la sẽ p ả đố mặ vớ á
á
ứ : ()
độ
r
mô r
à
ầ óa; ( ) mở rộ m đí
độ
ủa d a
ệp ba ồm ả rá
ệm
đố vớ xã ộ ; ( ) đ đứ sẽ là mộ ế

ốq a r
à đầ r
s
ĩ và
à độ ; ( v)
ể đổ r
âm á
d k
d a
ớ
ớ rá
ệm à
ầ ủa d a
ệp (Bá á
à lập
GRLI – Globally Responsible Leadership –
A Call for Engagement, 2005, trang 2).
Bả bá á rê ủa GRLI ũ
ỉ ra
rằ
r
mô r
à ầ mớ , k á
ệm k
d a
ầ
a đổ , v ợ ra
à m đí vì lợ
ậ
e q a

ệm r ớ đâ để ba àm m
ê
ra
ế bộ xã ộ và k
ế mộ á bề
vữ
và ó rá
ệm à ầ K á
ệm về q ả rị k
d a d đó ầ p ả
đ ợ
a đổ để đáp ứ
á ê ầ mớ
r
mô r
Q ả rị k
d a
ó
rá
ệm k ô
ò
ỉ ba ồm v ệ
đị , ổ ứ , lã đ và k ểm s á
độ
ủa á
à vê ũ
ổ
ứ sử d
á
ồ lự để đ đ ợ

á m
ê đã đ ợ xá đị , mả đ ợ
mở rộ vớ ộ àm p ứ p
58


Cấp độ q ả
lý

Q ả

rị k

d a

ó rá

Q bề vữ
(Sustainability Mgt)

K

Q rá
ệm
(Responsibility Mgt)

K á

ố lõ

ệm ố lõ (C re

Lợ í 3 ầ ( r ple
bottom line)

Cấp độ
doanh
ệp

K

d a

ệm (Resp s ble ma a eme )

ố ợ
ó q ề lợ
liên quan (Stakeholders)

ó rá

ự bề vữ (B s ess
sustainability)

ệm (Resp
rá
ệm KD
(Bizresponsibility)

Q

đứ (E
s
management)

ep s)
Cá vấ đề về đ đứ
(Ethical issues)

s ble b s ess)
đứ KD (B s ess
ethics)

Nguồn: Trích dẫn Principles of Responsible Management: Global sustainability,
Responsibility, and Ethics, Cengage learning 2013, trang viii.

Cù

vớ x
ớ
q ố ế,
ữ
ứ đố vớ sự p á r ể bề vữ
r
la ũ đã đ ợ ả và
à
ớ Vệ
am đặ ra Q ế đị
số
432/Q -TTg p ê d ệ C ế l ợ P á

r ể bề vữ V ệ am a đ
2011 –
2020
ị q ế r
24-NQ/TW
à 3/6/2013 Hộ
ị r
7
k óa XI về ủ độ ứ p ó vớ b ế đổ
k í ậ , ă
q ả lý à
ê và
bả vệ mô r
đã xá đị đị
ớ
ê à đầ là p á r ể k
ế bề
vữ và ả p áp q a r
là ă
sự am a ủa ộ đồ d a
ệp,
ú đẩ á d a
ệp ự
ệ rá
ệm xã ộ , rá
ệm vớ mô r
,
sử d
ệ q ả á
ồ lự

vậ ,
để ếp
ộ
ập sâ rộ và ề k
ế ế ớ ũ
để đảm bả d
rì và
đẩ m
p á rể , á d a
ệp V ệ
am ũ
ầ
ế p ả í
ợp á m
ê p á r ể bề vữ , rá
ệm xã
ộ k xá đị
á m
ê k
d a
đồ
á
à q ả rị d a
ệp
ũ
ầ p ả ự ra bị á kỹ ă và

k ả ă
ầ
ế để ó ể q ả rị d a

ệp à
ô
r ớ
ữ
a đổ
r
mô r
k
d a và xã ộ
4. Sự cần thiết phải đổi mới đào tạo
quản trị kinh doanh bậc đại học nhằm
nâng cao trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp
G á d đó mộ va rò q a r
r
q á rì
â
a
ậ
ứ ,
ể
đổ à
v, ì
à
â
á
C
36,
rì
ị sự 21
ủa L ê H ệp Q ố ăm 1992 ( e da

21) xá đị
“ á d
ó va rò q a
r
r
vệ
ú đẩ p á r ể bề
vữ và â
a k ả ă
ủa
r
vệ
ả q ế á vấ đề về p á
r ể và mô r
”2 . r
á
độ
á d , á d q ả rị k
d a
đ ợ
là mộ độ lự à đầ
ằm
a đổ ế ớ
G á d q ả rị k
d a
ô
đ ợ
ự
ệ ừ bậ đ
Xé

về k ía
âm lý, ở lứa ổ đ
, sự
p á r ể rí ệ ủa
đầ đủ
,
k ả ă
d sâ sắ và rộ mở, ă
lự
ậ
ứ
ế ớ a
ũ

á

59


đ ề k ệ ếp xú vớ mô r
, ị ả
ở
ủa mô r
ề
ựp á
r ể về rí lự và ể lự sẽ
k ả ă
lĩ
ộ mộ á
ố

,k ả ă
ấp
r ứ m
mẽ ấ ũ
sá
ấ r
vệ ứ d
á r ứ đã ó
G á d q ả rị k
d a ở lứa ổ
này ó ể ó á độ
ữ
ệ
ằm a
đổ
ậ
ứ , á độ và à
v ủa
ữ
à lã đ d a
ệp
la
để ó ể đố p ó vớ
ữ vấ đề về xã
ộ, ự
ê ũ
đáp ứ
á ê ầ
về q ả lý à à
ặ

ẽ ằm đảm
bả
ồ lự xã ộ đ ợ sử d
ó ệ
q ả ấ
Cá r
đà
k
d a đó
mộ va rò q a r
r
vệ
ấp
ồ
â lự lự p
v p á rể k
ế Cù vớ sự x ấ ệ và p á r ể ủa
á r
k
d a ở á
ớ ê ế
rê
ế ớ
H a Kỳ, C â Â
ập
ê 1960, 1970 ế kỷ r ớ , k
ế ế
ớ b ớ và
kỳ p á r ể m
mẽ

ấ vớ q mô ă
ầ 5 lầ sa 50
ăm3
ê , sự ập r
q á
ề
và lợ í vậ
ấ
ắ
, ộ
ập
k
ế q ố ế ù vớ sự
ẹ á ế
ố xã ộ , s
á , dâ ộ , địa p
,
đ đứ , rá
ệm r
á
độ
đà
k
d a đã óp p ầ
ê
ữ
ự
k
d a đe d a í bề
vữ

ủa mô r
ũ
ề k
ế
(Doherty, 2015). Vớ sự a đổ r
mô
r
và q a
ệm về q ả rị k
d a ,
độ
á d q ả rị k
d a
ầ p ả đ ợ
a đổ để ra bị
đầ đủ á k ế
ứ , kỹ ă
ầ
ế
ữ
à lã đ d a
ệp
la
đáp ứ
ữ
a đổ r
mô r
mớ , ấ m
và đề a rá
ệm vớ

ộ đồ , xã ộ và mô r
ủa d a
ệp
ằm đảm bả
ắ kế
ặ
ẽ

ữa

á d vớ ự
ầ ủa ị
r
la độ
r
á
rì đà
k
ế, k
d a và q ả lý ở V ệ am ệ
a , vấ đề rá
ệm, đ đứ k
d a
ủ ế đ ợ xâ dự d ớ d
mộ mô
r ê b ệ bắ b ộ
ặ ự
Mộ số mô k
d a
à

í , kế á
ũ
ó mộ p ầ
ỏ,
ô
ở ữ
đầ ó về
đ đứ à
ề vớ ộ d
ma
ề í lý
ế và
a ự sự á
độ
đế
ậ
ứ , à
v ủa
Kế q ả k ả sá 178 s
vê
à
q ả rị k
d a
ủa mộ r
đ
ó
í
V ệ am
ấ ,s
vê

vẫ đề a á m tiêu tài chính cá nhân
là ữ m
ê vì sự p á r ể bề
vữ
ộ
đồ
và ỉ ó k ả
50%
s
v ê đá
á á ộ d
về đ đứ
k
d a ,k
d a
ó rá
ệm đã
đ ợ
ớ
ệ r
rì và ự
sự ữ í
ề à
ấ , á d
k
d a
ó rá
ệm, ó đ đứ
a ự sự ó ệ q ả r
á

rì k
d a
ệ
rê
sở q a đ ểm
rằ
á
d
ó á độ làm a đổ
ể bế,
q a đ ểm, á độ và à v ủa
và d đó s
v ê q ả rị k
d a
ầ p ả đ ợ ra bị ữ k ế
ứ và
kỹ ă
ầ
ế r
la mà ữ
rì q ả rị k
d a
ệ
a đáp ứ đ ợ , năm 2007, rấ
ề
r
đ
đà
về k
d a

à
đầ rê
ế ớ đã ù xâ dự
ê Cá
ê ắ G á d Q ả rị k
d a
ó rá
ệm (Pr ples f Resp s ble
Management Education – PRME). Các
n ê ắ à đò ỏ á d p ả â
a đ ợ ă
lự ủa
ữ
à k
d a
la r
vệ
ra á rị lâu
60


dà , bề vữ
d a
ệp,
ề
k
ế và xã ộ ô q a v ệ
a đổ
ộ d , p
p áp ũ

mô
r
á d , kế ợp
ặ
ẽ vớ
ê ứ và ra đổ vớ d a
ệp,
ộ đồ
rê
sở á
ê ắ à ,
ề
r
đ
đà
k
d a /q ả lý rê
ế ớ đã và đa
ự
ệ đổ mớ
độ
á d và đà
ủa mì
ằm â
a ý ứ , rá
ệm k
d a
ủa ữ
à q ả lý
d a

ệp
la vì mộ mô r
,
xã ộ p á r ể bề vữ
à
ể
ộ đồ
Cù vớ x
ớ
a đổ
độ đà
k
d a
rê
ế ớ
e
ớ
ă
rá
ệm k
d a
ủa d a
ệp để đáp ứ
ê
ầ ủa xã ộ , á r
đà
k
d a
V ệ am ầ đổ mớ ộ d ,
p

p áp đà
, á
độ
ê
ứ k a
, kế ố ộ đồ v v để ó
ể á d
ữ
à q ả rị
la
ữ kế
ứ , kỹ ă kế ố và í
ợp á vấ đề xã ộ , mô r
và á
q ế đị k
d a để xâ dự mộ
ề k
ế à ầ
ấ ảm
,
kế ợp lợ
ậ vớ á lợ í về xã ộ
và bề vữ
5. Nguyên tắc giáo dục quản trị
kinh doanh có trách nhiệm
Cá
ê ắ G á d Q ả rị
k
d a
ó rá

ệm (Pr ples f
Management Education - PRME) ba ồm
sá (06)
ê ắ ma
í đị
ớ
đ ợ xâ dự
ăm 2007 bở mộ
óm 60
ệ r ở và đ d ệ á r
k
d a và á ổ ứ
ê ứ à đầ
ế ớ đề x ấ
ằm xâ dự
ề ả
vệ
ự
ệ
độ q ả rị k
d a
ó rá
ệm r
á ổ ứ
á d
à
ế ớ để đảm bả sự p á
r ể bề vữ
á ế ệ
la rê

ầ ủa
ỏa
ậ
à ầ Lê
Hợp Q ố M
ê ủa sá
k ế xâ
dự
á
ê ắ q ả rị k
d a
ó
rá
ệm là ằm k ế k í và ê
p
r
độ
á d ,
ê
ứ ũ
d lã đ
e đị
ớ
ó rá
ệm rê
à
ế ớ
rê
sở á

ê ắ à , á r
k
d a sẽ ự
ệ đổ mớ
rì mô
, á
độ
ả d ,
ê ứ , ợp á ô –
ũ
xâ dự mô r
đà
ằm â
a
ậ
ứ về p á r ể bề vữ và
rá
ệm ủa d a
ệp, q a đó
ra sự a đổ r
à v , q ế đị
ủa
á
à lã đ d a
ệp
la
e
ớ ma l lợ í
à
ể

ộ đồ , xã ộ
ứk ô
ỉ e đ ổ
á m
ê k
ếp
v ổ đô
5.1. Nội dung của các Nguyên tắc
Giáo dục kinh doanh có trách nhiệm
Cá
ê ắ
á d q ả rị k
d a
ó rá
ệm đ ợ xâ dự
ập
r
và : ( ) m đí
ủa
độ
á
d
ằm p á r ể k ả ă
ra á rị
bề vữ
à
ể xã ộ và ề k
ế
à ầ ; ( ) đề a rá
ệm đố vớ

á vấ đề xã ộ đã đ ợ đ a ra r
ỏa
ậ
à ầ ủa L ê Hợp Q ố ;
( )p
p áp đổ mớ
rì và
á
ếp ậ để
ra ữ lã đ
ó
rá
ệm; ( v)
ê ứ để â
a
ể b ế về á á độ
ủa d a
ệp
đế v ệ
ra á
á rị bề vữ
xã
ộ , mô r
và ề k
ế; (v) xâ
dự
mố q a
ệ đố á
ữa d a
ệp và r

để ìm ể á vấ
đề về rá
ệm xã ộ ; (v ) đố
để
ra đổ á vấ đề về xã ộ , bề vữ
vậ , mặ dù là á
ê ắ
á
d
ữ
ữ
ê ắ
á d
q ả rị k
d a
ó rá
ệm k ô
61


ỉ ập r
và lĩ vự
ả d mà
ò
ấ m
đế v ệ
ê ứ ũ
mô r
để ó
ể đà

ra ữ
à q ả rị ó rá
ệm r
la
Nguyên tắc 1: “Chúng ta sẽ phát triển
khả năng của sinh viên để trở thành những
người tạo ra giá trị bền vững cho doanh
nghiệp và cho xã hội nói chung và làm việc
trong một nền kinh tế toàn cầu bền vững và
mang lại lợi ích cho tất cả các thành viên”.
ê ắ à là m đí
ủa v ệ xâ
dự
á
ê ắ q ả rị k
d a
ó
rá
ệm và ũ
í là m đí
ủa
á ổ ứ
á d q ả rị k
d a
k
rể k a
ự
ệ á
ê ắ
q ả rị k

d a
ó rá
ệm, đò ỏ
à
ể độ
ũ á bộ, ả v ê ũ
lã đ p ả
ậ
ứ và xá đị
m
ê đà
để ự
ệ á
ê
ắ rê
Nguyên tắc 2: “Chúng ta sẽ đưa vào
các hoạt động học thuật cũng như chương
trình học các giá trị trách nhiệm xã hội đã
được đề cập đến trong các sáng kiến quốc
tế như Thỏa thuận Toàn Cầu của Liên Hợp
Quốc (UN Global Compact)”. ỏa
ậ
à ầ đ a ra mộ ập ợp á á rị k
d a
ằm xâ dự mộ ế ớ ố đẹp,
p á r ể bề vữ
r
la Cá
á rị à là ữ đị
ớ mà

độ đà
ớ
ớ
ê , ũ
ó ữ q a đ ểm
rằ
ỏa
ậ
à ầ k ô p ả bộ á rị d
ấ và
d đó, á ổ ứ
á d q ả rị k
d a
ó ể ập r
e đ ổ
ữ
á
rị mà mì lựa
, e
ữ
ứ ự
tiên khác.
Nguyên tắc 3: “Chúng ta sẽ xây dựng
khung chương trình, học liệu, quy trình và
môi trường đào tạo nhằm tạo điều kiện học
tập để trở thành những nhà lãnh đạo có

trách nhiệm một cách hiệu quả”. Nguyên
ắ à đề ập rự ếp đế v ệ
a đổ

rì , p
p áp, và à l ệ
ả d
ằm í
ợp á ế ố rá
ệm ủa d a
ệp và mô
rừ
mộ số
rì q ả rị k
d a
à
đầ
ệ
a , ầ
ế á
ng
rì đà
q ả rị k
d a
rê
ế
ớ đề
a ự sự ó sự í
ợp á
vấ đề rá
ệm xã ộ và á mô
a và đó, r
á
rì

sẽ ó mộ ấ p ầ
ả d về đ đứ
k
d a
rê
ê ắ
á d
kinh doanh có rá
ệm k ế k í
vệ í
ợp á ộ d
á d q ả
rị ó rá
ệm và
rì , và
ừ mô
êm và đó,
ê ắ
á d
k
d a
ó rá
ệm
k ế k í v ệ đổ mớ p
p áp
ả d để s
v ê ó ể rả
ệm
á ộ d
về đ đứ k

d a ,d
rì ả
ở
ủa ữ
ộ d
à ớ
á q ế đị , à v ủa
Nguyên tắc 4: “Chúng ta sẽ tham gia
vào các nghiên cứu lý thuyết và thực tiễn
nhằm nâng cao nhận thức về vai trò, cơ
chế hoạt động và tác động của các doanh
nghiệp trong việc tạo ra giá trị kinh tế, môi
trường và xã hội bền vững” Cù
vớ
ả d ,
ê ắ
á d k
d a
ó rá
ệm ũ
ấ m
và p á
rể
độ
ê
ứ để ỗ rợ,
k ế k í
ìm ể về á vấ đề l ê
q a đế đ đứ , rá
ệm k

d a ,
q a đó ứ d
ũ
mở ma
á
kế
ứ ả d r
rì
Nguyên tắc 5: “Chúng ta sẽ trao đổi
với các nhà quản lý doanh nghiệp để nâng
cao hiểu biết về những thách thức mà
doanh nghiệp gặp phải khi thực hiện trách
nhiệm xã hội và môi trường và cùng tìm
kiếm những hướng đi hiệu quả để vượt qua
62


các thách thức này” Mố q a ệ đố á
vớ á d a
ệp ầ đ ợ k ế
k í để ă
sự ắ kế ữa k ế
ứ
ả d
r
à r
và ữ
vấ đề ự
r
k

d a
ằm
ra bị
á kế
ứ
ự
sự ữ d
ự am a ủa d a
ệp
r
độ
á d q ả rị k
d a
ó ểđ ợ
ự
ệ
ô q a ộ
ả ,m
ả , ra đổ ,
ê ứ Q a
ữ
độ
à ,
ữ
á
ứ
ự ế ũ
á
ả q ế ủa d a
ệp k

d a đ ợ ra đổ , p â í ,
ỏ, ữ
â ỏ đặ ra r
k
đ ợ
ê ứ , ìm ể để k ế
ị ả
p áp ỗ rợ á d a
ệp
Nguyên tắc 6: “Chúng ta sẽ hỗ trợ đối
thoại và tranh luận giữa những nhà giáo
dục, sinh viên, doanh nghiệp, chính phủ,
người tiêu dùng, truyền thông, các tổ chức
xã hội và các tổ chức liên quan hoặc có
quan tâm khác về các vấn đề quan trọng
liên quan đến bền vững và trách nhiệm xã
hội toàn cầu”.
ê ắ à mở rộ
mố q a ệ ợp á ữa sở á d và
ộ
đồ , k ô
ỉ đ
ầ là á
d a
ệp M
ê ủa
ê ắ à
là k ế k í lắ
e và ra đổ vớ
á

óm đố ợ
ó q ề lợ và lợ í
l ê q a đế á
độ k
d a để
q a đó ìm ể á q a đ ểm, ó
ì
k á
a về vấ đề q ả rị k
d a
ó
rá
ệm
vậ , á
ê ắ
á d
q ả rị k
d a
ó rá
ệm xâ
dự đị
ớ
v ệ đổ mớ
àn
dệ
độ
đà
ũ
mô
r

đà
ằm ra bị á kỹ ă
đị
í sá , ổ ứ và đ ề à
d a
ệp vớ m
ê ma l lợ í
ấ ả á đố ợ l ê q a , k ô
ỉ ập r
và
ủ sở ữ d a
ệp

ằm d sự ồ
và p á r ể bề vữ
ủa d a
ệp, ủ
ố á rị ủa d a
ệp đố vớ xã ộ , mô r
5.2. Đặc điểm của các Nguyên tắc
Giáo dục quản trị kinh doanh có trách nhiệm
- Cá
ê ắ ma
í kỳ v
(asp ra
al), đị
ớ :
ê
ắ
á d k

d a
ó rá
ệm đ ợ
ế kế để k ế k í ( sp re) ũ
đị
ớ ( amp )
độ
á d
k
d a
ó rá
ệm Cá
ê ắ
à
ra mộ k
k ổ
vệ
ự
ệ
x ê và l ê
ữ
ả
tế r
ê ứ và ả d
r
lĩ vự q ả rị k
d a
ằm ra bị
ữ kế
ứ và ữ

kỹ ă
ữ í , đáp ứ đ ợ ê ầ
k
d a
ằm bả vệ sự bề vữ
ủa
rá đấ
- C ỉ ma
í
ê ắ , mỗ ổ
ứ á d về q ả rị k
d a sẽ lựa
á
ế l ợ ,b ớ đ
ể để ệ
ự óa á
ê ắ rê K
ệm
ủa ừ
ổ ứ
à v ê sẽ đ ợ
a
sẻ, đ ợ
ỏ và làm đị
ớ
ữ
à vê k á
- Cá
ê ắ ó ểđ ợ ệ
ự

óa ừ p ầ ở á ấp độ k á
a ừ
bả , rê
sở đề x ấ ủa á á â
ả vê , s
vê
ặ d a
ệp
đế ấp độ a vớ
ữ
a đổ về
ế l ợ đà
, ấ rú
rì ,
mô r
đà
, đị
ớ
ê ứ
và ợp á vớ d a
ệp dựa rê sự
a đổ
ậ
ứ ủa bả
â
lã
đ
ũ
á đề x ấ , k ế
ị ủa

á bộ, ả v ê
- Cá
ê ắ ó mố q a ệ
ỗ vớ a và
k ô á r .
- Cá
ê ắ
á d
q ả rị
kinh doanh có rá
ệm k ô p ả bộ
ê
ẩ để đá
á ấ l ợ
63


rì

đà

C ấ l ợ
đà
á
rì d á ổ ứ ó ứ ă
k ểm đị , đá
á ấ l ợ
ự ệ
5.3. Kinh nghiệm và kết quả
thực hiện Nguyên tắc giáo dục Quản trị

kinh doanh có trách nhiệm tại các cở sở
đào tạo quản trị kinh doanh trên thế giới
í
đế
đ ểm á
12 ăm
2015, sa
8 ăm ra đ , đã ó 6374
r
đ
và r
đà
k
d a
am a ứ d
ê ắ Gá
d q ả rị k
d a
ó rá
ệm
rê
sở
ê ắ
á d k
d a
ó rá
ệm, ũ
ự r
và
đị

ớ p á r ể ủa ừ
r
, mỗ
r
sẽ ó á
ếp ậ ũ
lộ
rì k á
a để đ a ộ d
q ả rị
k
d a
ó rá
ệm và p á r ể
bề vữ
í
ợp r
á
độ đà
,
ê ứ , á
ệp để â
a
ậ
ứ , ì
à ý ứ và kỹ ă
ả vê ũ
Kế
q ả ự
ệ

ê ắ
á d q ả rị
k
d a
ó ể đ ợ óm ắ
sa 5:
- V ệ áp d
ê ắ q ả rị
k
d a
ó rá
ệm là độ lự để
k ở độ
á
a đổ
à dệ , ó ệ
ố
r
á r
đa
k
d a
Vệ
a đổ à d ệ đầ ê là đổ mớ
rì đà
và ộ d
ủa
ề
mô
Q ế đị

r ể k a áp d
ê ắ á d q ả rị k
d a
ó
rá
ệm ú đẩ v ệ
độ lự
l ợ
để đổ mớ
rì
và ă
ợp á , ra đổ ữa á đ vị ó
ê mô k á
a , a đổ vă óa
ũ
á ứ xử ủa bả
â
sở
á d
r
á
rì
k óa, ă
á
độ
ập
q a rả
ệm, ứ d
ề r
đã ử

ệm a đổ
ậ
ứ về rá
ệm r
k
d a
s
vê
a

k bắ đầ á
rì
(ví d
r
k
d a
C pe a e ),
ớ
dẫ s
v ê xá đị
ầm ì mộ á
ó ệ ố về q ả rị k
d a
ó rá
ệm, í
ợp rá
ệm k
d a
r
m đ

vị ứ ă
ủa d a
ệp (
al ,
re
Dame,
Was
v v.) thông qua
vệ
a đổ bố rí
a , kế ấ mô
,p
p áp ả d và đá
á
Ví d , mô
về đ đứ , p á r ể bề
vữ
đ ợ xâ dự
là mộ mô
í , bắ b ộ
a vì ự
và đ ợ bố
rí và
đ ểm đầ ủa mỗ k óa
n ằm ra bị ữ k ế
ứ
bả về
đ đứ , rá
ệm k
d a

r ớ k
á mô
ê mô G ữa á mô
ó sự ắ kế , l ê
ô và để
x ê ủ
ố á kế
ứ , kỹ ă và
d về rá
ệm xã ộ , ộ d
rá
ệm xã ộ đ ợ í
ợp và
ề mô
r
s ố q á rì
đà
ủa
rì
ô q avệ p â í , ả
l ậ
ữ vấ đề về rá
ệm
ể
r
á ì
ố k
d a
r
á

mô
.
- ự a đổ ộ d
r
á mô
đ ợ
ự
ệ thông qua 2 kênh
í : ứ ấ, á ộ d
về đ đứ
k
d a đ ợ í
ợp và r
ầ ế
á mô
, sử d
á bà ập ì
ố
ô d
ứ a , á vấ đề về
p á r ể bề vữ đ ợ đề ập đế r
á vă k ệ ủa q ố ế
M iêu phát
rể
ê
ê
kỷ
(M lle m
Devel pme G als) đã đ ợ đ a và
r

ộ d
ề mô
- Q á rì
í
ợp á ộ d
ủa
p á r ể bề vữ là độ lự để
ê
ứ p
p áp ả d và mô r
ập mớ , k ô
ỉ đ
ầ
ả
d
rê lớp mà p ả rự ếp rả
ệm,
64


p ù ợp vớ v ệ
ả
d
á vấ đề
p ứ p về p á r ể bề vữ
Ví d á
r
Leeds,
â
q ố ,

Be le ,
Erasm s
v v đã ự
ệ
a đổ mô r
ập k ô
ỉ
rê lớp mà
q a rả
ệm ở mô r
ự ế
ặ mô
p ỏ , am q a
ự địa, ổ ứ á
ộ
và am a á dự á
vấ ù
vớ d a
ệp.
- ố vớ v ệ p á r ể
độ
ê ứ về rá
ệm xã ộ và p á
r ể bề vữ d
là ữ
ê
ứ đa à
ê
ề r
đã à

lập á r
âm
ê rá để ập r
ồ lự
ê ứ và kế ố vớ á
đố á bê
à
- â
a ă lự ủa ả v ê là
ế ốq a r
đ ợ á r
đặ b ệ
quan tâm.
- Cá r
k
ế
à
đổ mớ
độ đà
q ả rị k
d a
e
đị
ớ
ủa á
ê ắ
á d
q ả rị k
d a
ó rá

ệm đã ế
lập
ề q a ệ đố á vớ d a
ệp,
á ổ ứ p
í p ủ, ộ đồ địa
p
ng, các khoa chuyên môn khác trong
bả
â ổ ứ ủa mì
ặ á r
à H
ế ữa, mố l ê ệ vớ s
vê , ự s
vê
ặ
ẽ và ă độ
s , C ve r , E DE đã
rể k a á ộ d
về p á r ể bề
vữ k ô
ỉ trong ngành kinh doanh
mà ò á lĩ vự k á ,
ra mộ sự
a đổ ổ
ể về ý ứ , ậ
ứ về
rá
ệm xã ộ r
à bộ ổ ứ

ủa mì
ề r
ũ đã ế lập
q a ệ ợp á vớ á ổ ứ bê
à
ằm đẩ m
độ đà
q ả rị
k
d a
ó rá
ệm ủa mì , ví d
á ổ ứ
ộ m
l ớ
ỏa
ậ
à ầ
Glas w Caled a ,

s

vê k ô
ỉ am a
ập mà
ò
am a
ê ứ về á độ xã ộ
ủa
độ k

d a
Vệ ứ d
ê ắ
á d k
d a
ó rá
ệm ũ
ă
ô k a, m
b
và rá
ệm ủa á r
, q a đó
â
a
í ủa r
ề r
đã
mì
mộ ổ
sở ự
ệm
rá
ệm xã ộ và ự
ệ í
ợp
trách nh ệm xã ộ và á
độ
á
ệp r

ộ bộ r
6. Một số bài học rút ra cho Việt Nam
rê
sở k
ệm ứ d
ủa
á r
rê
ế ớ , mộ số bà
ó
ể rú ra
á r
đ
ở Vệ
Nam
sa :
- V ệ áp d
ê ắ q ả rị
k
d a
ó rá
ệm là độ lự để
đổ mớ
độ đà
e x
ớ
k
d a q ố ế ệ a ê để v ệ
ự
ệ ó ệ q ả ầ sự ếp ậ ừ

ó độ
ế l ợ ứ là r
bả
â
lã đ
á r
đ
ầ ó sự q a
tâm, ủ
ộ và đặ à mộ r
ữ
ệm v đà
ủa r
-Vệ
a đổ à d ệ r ớ ế là
đổ mớ
rì đà
và ộ d
ủa
ề mô
V ệ bố rí mộ mô
đ lẻ sẽ k ô
ệ q ả mà ầ p ả
ó sự í
ợp ộ d
k
doanh có
rá
ệm và á mô
ũ

ả d l ê mô V ệ bố rí
a và
p
p áp ả d và đá
á ó va
rò q a r , để ă
sự ắ kế
ữa á mô và ă
rả
ệm
ự ế
s
vê
- Bê
v ệ đổ mớ
rì
và mô
, ầ ă
ợp á , ra
đổ ữa á đ vị ó
ê mô k á
a , a đổ vă óa ũ
á ứ
xử ủa bả
â
sở á d
ằm â
a ý ứ , í
ự á ủa ả v ê ũ
65

s
v ê về rá
ệm vớ ộ đồ
và mô r
- H độ
ê ứ về rá
ệm
và bề vữ
ầ đ ợ k ế k í
ô
q a á dự á , r
âm ỗ rợ
ê ứ
liên ngành.
ế lập
ề q a ệ đố á vớ
d a
ệp, á ổ ứ p
í p ủ,
ộ đồ địa p
, uyên gia trong
ề lĩ vự
ô q a
a sẻ ô
(q a ộ ả , a đàm),
độ
ê
ứ ,

vấ ũ
độ đà
( am q a
ự địa, ổ ứ á
rì đà
lê
)…
7. Kết luận
a đổ
ó q e k
d a , ê
dù
e
ớ
ó rá
ệm để bả vệ
sự p á r ể ủa í
bả
â d a
ệp ũ
bả đảm sự a
à ủa
mô r
, sự p á r ể ủa ộ đồ ,
xã ộ là mộ đò ỏ ấp bá r
ự ế
k
d a
à a k
đa

p ả đố mặ vớ
ữ
ệ q ả k ô
l
ủa á
độ k
d a
ỉ vì
m
ê lợ
ậ
bộ G á d q ả
rị k
d a vớ va rò
ra độ
ũ
q ả lý, k
d a
r
ề k
ế ầ
p ả đ ợ đổ mớ
ằm â
a
ể bế
về á á độ
ủa d a
ệp đế v ệ
ra á
á rị bề vữ

xã ộ , mô
r
và ề k
ế, ra bị k ế
ứ ,
kỹ ă lã đ
r
mô r
à
ầ , ă
đ đứ k
d a vì sự
p á r ể lâ dà và bề vữ
r
x
ế đổ mớ á d q ả rị kinh doanh
à ầ , ứ d
á
ê ắ
á
d q ả rị k
d a
ó rá
ệm
ằm â
a
ệ q ả đà
, xâ dự
ồ
â lự ó ầm ì dà

, óđ
à

ậ bà : 17/10/2016

Bê

đứ và rá
ệm k
d a , ó k ả
ă ứ p ó vớ á
a đổ ủa mô
r
là mộ
ớ đ p ù ợp ằm ă
ữa sự ộ
ập ũ
ập
ậ ủa á d đ
V ệ am, â
a
ấ l ợ đà
, đáp ứ
ầ
mớ ủa ề k
ế xã ộ
Chú thích:
1
e bá
á “Pr m

a E r pea
framework for Corporate S al Resp s b l ”,
PRME Green paper 2001, trang 7.
2
M 3, p ầ
,C
36,
rì
ị
sự 21 ( e da 21), Hộ
ị
ợ đỉ
rá
đấ (Ear
mm ), R de Ja e r , 1992
3
ố kê ủa W rld Res r e I s
e, 2013
4
Bá á về à v ê
am a PRME, ập
ậ
à 20/3/2016 www prme r
5
ổ
ợp ừ H ớ
dẫ
ự
ệ PRME
(PRME I sp ra

al G de) á ăm 2012, 2013
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Aguilera, R. V., Rupp, D. E., Williams, C. A.,
& Ganapathi, J. (2007). Putting the S back in
corporate social responsibility: A multilevel
theory of social change in organizations.
Academy of Management. The Academy of
Management Review, 32(3), 836-863.
2. Davis, K. (1973). The case for and against
business assumption of social responsibilities.
Academy of Management Journal(16), 312-323.
3. Doherty, B. (2015). The business case and
barriers
for
responsible
management
education in business schools. Journal oof
Management Development, 34(1), 34-60.
4. Morgan, G., Ryu, K., & Mirvis, P. (2009).
Leading corporate citizenship: governance,
structure, systems. Corporate Governance,
9(1), 39-49.
5. Park, H., & Kim, S.-Y. (2015). A moderated
mediation model of corporate social
responsibility. Journal of Communication
Management, 19(4), 306-323.

ập x

: 15/11/2016

66

D ệ đă : 20/11/2016