Nhận định môn tội phạm học có Đáp Án

• ,

•./•

BE CUONG ON TAP MON TOI PHAM HOC
I. PHAN CAU HOI NHAN BINH.

Cau 1: So lieu toi pham dtuoc thong ke dong nhat voi so lieu toi pham hien.
Tra loi: Sai.
Vi chi co so lieu thong ke toi pham duoc quy ctinh tai dieu 5 Luat to cao VKSND
nam 2002 va thong tu lien tich sd 01/2005 gi^a VKSTC-TATC-BCA thi sd lieu toi pham
dupe thong ke mdi d6ng nhat voi so lieu toi pham hien.
Cau 2: Phong ngira toi pham la can ciir vao sy tang, giam so toi pham va nguM
pham toi da bi phat hien, xii ly.
Tra loi: Sai.
Vi phong ngura toi pham bao gom: tien hanh cac hoat dong phong ngura toi pham
(phong ngua XH) khoi phuc ngnhan va dieu kien pham toi va phat hien xir ly toi pham ma
trong tam la hoat dong dieu tra xet xu cai t^o ngudi pham toi. Do do neu danh gia hieu qua
phong ngira toi pham chi can cu vao ty le tang, giam so toi pham va ngudi pham toi da bi
phat hien xu ly la chua day du.
Cau 3: Su thay (loi cua phap luat hinh sir khong lam thay doi co' cau fmh hinh
toi pham.

Tra loi: Sai.
Vi co cau THTP la thanh phan, ty trong sir tuang quan giira cac toi pham, loai toi
pham trong 1 chinh thl THTP. Hien nay BLHS thirdng duoc su dung lam can cu, tieu chi
xac dinh co cau THTP do do neu co sir thay doi cua phap luat hinh sir cung lam thay doi co
c^uTHTP.
Cau 4: Tat ca nhfrng toi pham diryc thuc hi^n dku co vai tro khia canh nan
nhan trong nguyen nhan va dieu kien pham toi.
Tra loi: Sai.

••••f

Vi khong phai bat cur tpi pham nao trong thuc te ciing co vai tro cua nan nhan. Trong
thyc tien phong chdng toi pham chi co 1 so loai toi pham mbi co vai tro cua nan nhan nhu:
toi xam pham so huu, sue khoe, danh du, nhan pham mdi phai xem xet den vai tro cua nan
nhan; con nhu toi xam pham an ninh quoc gia, toi ve chute vu... khong co vai tro cua nan
nhan.

Caii 5: Khong phai toi pham nao dupe thirc hien cung co khau hinh thanh dong
co va khau thirc hien toi pham.
Tra loi: Dung.

Vi can cur vao mure do hoan thanh ciia co che tarn ly XH thi co 2 loai co che la co che
boc 16 day dii va co che bp 16 khong day du.
Trong co che bpc 16 khong day dii co 2 trirong hop:
-La hinh thanh dpng co va kl hoach hoa viec thuc hien toi pham (nhung khong co
khau thuc hien toi pham trong thuc tien).
-La chi co khau thuc hien toi pham trong thirc te nhu voi loi vo y: vo y vi qua tu tin,
vo y do cau tha.
VD: vo y lam chet nguoi...

Cau 6: Chi nhung toi pham da qua xet xir moi dupe coi la toi pham ro.
Tra 1M: Sai.

Vi toi pham ro la so vu toi pham, nguoi pham toi da bi phat hien, cac co quan da co
thong tin va tien hanh giai quyet theo thu tuc to tung hinh su nhimg co 2 loai:
-La loai da qua xet xu ban an da co hieu lire phap luat.

-La loai khong qua giai doan xet xu, phu thupc vao 2 ly do: do quan diem chinli sach
hinh su cua nha nude, y chi cua giai cap thong tri; hoac phu thupc vao kha nang, nang luc
thuc te cua co quan to tung.

Cau 7: Chua benh khong dupe coi la bien phap phong ngura toi pham.
Tra loi: Sai.

Vi doi vdi cac bien phap chua benh nham giupjio cac thanh vien trong cpng dong,
xoa bd-cac tinh huong, hoan canh pham toi, k>ai tru kha nang lam phat sinh, tai pham cac tpi

pham cu the cung dupe coi la bien phap phong ngua tpi pham.


VD: Chfta cai nghien ma tuy tai cac trung tam cai nghien hoac chira cho cac benh
nhan tarn than.

Cau 8: Du* bao tinh hinh toi pham bang phu*o*ng phap thong ke deu cho ket qua
tin cay trong moi dieu kien dir bao va doi vdi tat ca cac loai toi pham duoc du* bao.

Tra Idi: Sai.
Vi dir bao THTP bang phirang phap thong ke chi cho ket qua chinh xac doi vdi du
bao trong dieu kien ngan han va chi co the dir bao vdi cac loai tpi pham co do In thap trong
xa hoi (nhir toi giet ngudi, gay thurong tich,...) va phai day dii thong tin ve THTP trong qua
khir va hien tai va THTP tren dia ban phai co mnc do on dinh tuong doi (neu co bien dong
thi cung phai on dinh ve mat thdi gian).
Chi dp bao trong dieu kien ngan han mdi cho ket qua chinh xac. chi co the dir bao
cac loai toi pham co do an thap trong xa hoi, con ngiroc lai thi khong dirge dung tat ca.
Tra Idi khac.
Vi toi pham an khong nen sir dung phirong phap nay vi so lieu thong ke nhirng toi
pham co tinh do an cao khong phan anh day du thuc trang tinh hinh toi pham.Vi the chi dua

vao so lieu thong ke de dir bao chac chan se cho khdng thieu chinh xac.
Cau 9: Toi pham hoc la linh vuc chuyen sau ciia luat hinh sur.
Tra 161: Sai.
Vi toi pham hpc co doi tugng nghien ciru va phucmg phap nghien cuu rieng.
Cau 10: Toi pham hoc co dien coi nhe vai tro cua hinh phat trong hoat dong

phong ngua toi pham.^r^\][ -If ^^f ^"^^^fc
Tra 1M: Sai
Vi no de cao vai tro cua Hinh phat theo quan diem cua Cesare Beccaria.
Cau 11: Chi so toi pham phan anh tinh chat cua tinh hinh toi pham.
Tra Idi: Sai
Vi chi s6 toi pham chi phan anh tinh hinh toi pham, con ca cau toi pham mdi phan
anh tinh chat ctia tinh hinh toi pham.
Cau 12: Toi pham ro la toi pham dirge phat hien, dirge xir ly va dirge thong ke
chinh thuc.


TralohSai
Vi co toi pham ro ko dugc thong ke ehinh thuc vi sai so thong ke.
Cau 14: Viec xay dung cac bien phap phong ngua toi pham khong can nghien
cuu tinh hinh toi pham.
Tra liri: Sai.
Vi c^n phai nghien cuu tinh hinh toi pham mdi biet nguyen nhan, ttr do mdi dira ra
bien phap phdng ngira dirge.
Cau 15: Tinh huong cu the dong vai tro la nhan to hinh thanh dong co* cua
nguffi pham toi.

Tra 161: Sai.
Vi chi co 1 so tinh huong cu the mdi hinh thanh dong co cua ngudi pham toi, con cac
tinh huong khac thi co vai tro khac.

Cau 16: Trong nguyen nhan va dieu kien cua toi pham cu the luon ludn co
nguyen nhan tur phia nguoi pham toi.
Tra loi: Diing.
Vi neu khong cd nguyen nhan thi hanh vi khach quan khong trai phap luat, khong
pham toi, khong bi buoc phai chiu trach nhiem hinh su.
Cau 17: Toi pham va THTP la dong nhk.
Tra ldi: Sai.
Vi theo quy dinh tai khoan 1 dieu 8 BLHS " Toi pham la hanh vi nguy hiem cho xa
hoi dirge quy dinh trong BLHS, do ngudi cd NLTNHS thuc hien mot each co y hoac vd y,
xam pham doc lap, chu quyen, thong nhat, toan ven lanh tho to qudc, xam pham den che do

chinh tri, che do kinh te, van hda, qudc phdng, an ninh, trat tu AT - XH, quyen lgi ich hgp
phap cua to chuc, xam pham tinh mang, sue khde, danh du, nhan phim, tu do, tai san, cac

quyen lgi ich hgp phap cua cdng dan, xam pham nhung linh vuc phap cua trat tu phap luat
XHCN.

Con THTP dugc toi pham hoc nghien cuu d gdc do la hien tugng XH trai PL hinh su
mang tinh giai cap va thay ddi theo quy trinh lich su bao gdm 1 thi thdng nhlt cua cac TP
cu the da xay ra trong mot khdng gian va thdi gian xac dinh.


^

Suy ra TP va THTP khdng ddng nhat.
Cau 18: Te nan XH ddng nhat vdi THTP.
Tra led: Sai.
Td nan XH la hien tirong XH bao gdm nhung hanh vi sai lech chuan muc XH, vi
pham dao dire, VPPL va gay hau qua xau ve moi mat ddi vdri ddi song XH. Te nan XH la
mot trong nhirng nguyen nhan phat sinh TP.

Con THTP dirge TPH nghien ciiu d gdc do la hien tugng XH trai PL hinh su mang
tinh mang tinh giai cap va thay doi theo quy trinh lich sir bao gdm 1 the thong nhat cua cac
TP cu the da xay ra trong mot khong gian va thai gian xac dinh.
Suy ra te nan XH khong dong nhat voi THTP.
Cau 19: Toi pham hoc nghien cihi tat ca nhan than nguroi pham toi.
Tra l(ri: Sai.
Vi toi pham hoc khong nghien curu tat ca nhan than ngudi pham toi ma chi nghien
cuu nhftng d|c diem, dac trimg dien hinh, phan anh ban chat XH cua ngudi PT.
Cau 20: Toi pham an la TP chua duoc bat ky nguoi nao phat hien.
Tra loi: Sai.
Vi toi pham an la TP cho den thai diem nghien curu ca quan chuc nang khong cd
thong tin ve chiing. Nhung TP nay cd the khong cd trong thong ke ve hinh su va cung cd the
khong chiu bat ky hinh thuc xir ly nao.
Cau 21: So luong thong ke va toi pham hien gia tang tuc la ndi den sir gia tang
cua TP cua THTP tren thu-c t^.
Tra loi: Sai.

Vi thuc trang THTP gdm cd hai bd phan hop thanh: So vu PT va so ngudi PT bi phat
hien goi la phan toi pham hien ciia THTP. So vu PT va so ngudi PT chua bi phat hien goi la
pMn TP In cua THTP.
Nhu vay thuc trang cua THTP dugc thl hien thong qua tdng so toi pham hien va toi
pham an. Tuy nhien tren thuc te cac ca quan chire nang chi cd thl xem xet den phan toi
pham hien vi viec danh gia toi pham an gap rat nhieu khd khan.r'
Cau 22: Sir giam so lirong toi pham hien se lam gia tang toi pham an.


Traloi:Sai.

Vi toi pham hien va toi pham cung ton tai trong mot chinh the toi pham noi chung,

turc la ti le phan toi pham hien cang Ion thi toi pham an cang bi thu hep. Nguoc lai, ti le phan
toi pham hien cang giam thi ti le an cang gia tang.
Cau 23: C& cau ciia cac toi pham nguy hiem se anh huong den tinh nguy hilm
cua THTP.
Tra 1M: Dung.
Vi xac dinh ca cau cua THTP se co vai tro quan trong trong viec danh gia muc do
tinh chat nguy hiem cua THTP.
Cau 24: Giam toi pham hien cung se dan den giam so lieu toi pham an tren thuc
tl.
Tra loi: Sai.
Vi toi pham hien va toi pham cimg ton tai trong mot chinh thi toi pham noi chung,
tire la ti le phan toi pham hien cang Ion thi toi pham an cang bi thu hep. Ngugc lai, ti le phan
tgi pham hien cang giam thi ti le an cang gia tang.
Suy ra giam toi pham hien se khong lam giam so lieu toi pham an tren thuc te ma con
lam cho toi pham an tang theo ty le giam tuong ling vbd toi pham hien.
Cau 24: Nan nhan ludn co loi trong nguyen nhan va dieu kien ciia toi pham cu
thi.
Tra loi: Sai.
Nan nhan co vai tro gan lien vdi hanh vi cua nan nhan, the hien thong qua ba hanh vi:
-Hanh vi tich cue: La hanh vi chinh dang, hop phap nhung lai gay thiet hai cho chinh
ban than cua nan nhan.

-Hanh vi tieu cue: La hanh vi khong chinh dang, bat hop phap vi pham dao due, vi
pham phap luat.
-Hanh vi co y do cau tha: La hanh vi the hi^n sir tu tin, chu quan , de dai doi voi su
an toan ve sue khoe, tinh mang, tai san, danh du, nhan pham cua ban than nan nhan.

=> Nan nhan co the khong cd loi trong nguyen nhan va dieu kien cua toi pham cu the
do hanh vi tich cue cua nan nhan.

Caii 25: TPH nghien ciiu tat ca nhung dac diem thudc ve nhan than ngiroi pham
toi.

TraldkSai.
Vi eac dac diem nhan than ngudi pham toi cua dirge TPH nghien cuu d 1 so khia
canh:

Khia canh sinh hoc;
Khia canh XH;
Khia canh tam ly phan anh nhan thurc XH tieu cue;
Khia canh nhan than mang tinh phap ly hinh su.
<=> TPH chi nghien cuu nhung dac dilm mang tinh dac trung, pho bien, diem hinh.
Cau 26: Chi dura vao s6 lieu thdng ke ve THTP co thl du bao THTP trong tirong
lai.

Traloi:Sai.
Du bao THTP la hoat dong dua tren co sd ly luan va thuc tien de ra nhdng nhan dinh
mang tinh phan doan ve THTP trong tuong lai. nhung thay ddi ve nlian than ngudi pham
toi, nhftng yen to anh hudng trugc tiep den THTP va kha nang phdng chdng toi pham cua
cac chu the tu do kien nghi cac phuo^ig cac phuomg hudng de phdng ngua toi pham.
Do do, sd lieu thdng ke ve THTP khdng the du bao THTP trong tuong lai. D6 du bao
THTP trong tuong lai mot each chinh xac can:
-Thdng tin ve THTP trong qua khu va hien tai.
-Thdng tin ve cac loai te nan XH co mdi quan he gan gui vdi loai toi pham can du
bao trong XH.
-Cac yeu to ve KT - XH, tam ly, quan ly con tiep tuc tac ddng din TPITP trong
tuong lai.

-Thdng tin ve he thdng PL va dinh hudng hoan thien PL trong thai gian tdi.

-Nhung thdng tin ve cac chu the cua hoat ddng phdng chdng tdi pham, dac biet la
nhdm chu the chuyen trach ve viec to chuc, sac xep, trang thiet bi trong viec phdng chdng
tdi pham.•:-.^*>-

Cau 27: Chi co cu quan NN mdi co chuc nang phong ngira toi pham.


Tra 161: Sai.
Phong ngira toi pham la vice sur dung he thong cac bien phap mang tinh XH va tinh
NN nham khac phuc nhung nguyen nhan va DK cua THTP, han che va loai trir toi pham ra
khoi ddi song xa hoi. Phong ngira toi pham la trach nhiem cua NN, XH va cua moi cong dan
bao ve quyen va loi ich hop phap ciia ho. Vi vay nhung bien phap phdng ngira toi pham
khong chi do chu the la ca quan NN thuc hien ma con do cac chii thi khac nhu cac to chuc
chinh tri xa hoi, cong dan cung co chuc nang phong ngira toi pham thirc hien theo nguyen
tac dan chu: Moi ca quan to chuc va cong dan deu co the tham gia vao hoat dong phong
ngira toi pham.
Cau 28: Ngudi pham toi da hinh thanh dong co" tru^c khi thuc hien toi pham.
Tra loi: Sai.
Vi khong phai ngudi pham toi nao khi thuc hien toi pham cung hinh thanh dong ca.
Can cii vao mire do hoan thanh, ca che tarn ly xa hoi cua hanh vi pham toi dugc chia lam 2
loai:
-Ca che tarn ly xa hiet hai
den hang nghin ty ddng nhu vu EPCO - Minh Phung, Tan Tradng Sanh (khoang tren 7 ngan
ty dong)...

c.Toi pham sir dung thanh tun cua khoa hoc - cdng nghe vao qua trinh pham toi ngay
cang nhieu, so ngirdi pham toi la ngirdi cd trinh do hoc van cao ngay cang gia tang.
Trong dieu kien khoa hoc - cdng nghe phat trien d mde cao, trinh do nhan thirc cua
ngudi dan dirge nang len, khoa hoc phdng ngira, dau tranh chdng toi pham ngay cang phat
trien. Cac co quan dieu tra toi pham dirge trang bi nhieu cdng cu. phirong tien, ky thuat hien

dai, nhat la trong qua trinh nghien cdu, phat hien, thu, bao quan, giam dinh cac loai dau vet
hinh sn. Mpi dau vet do toi pham gay ra deu cd the dirge phat hien, nghien curu, khai thac,
sir dung nham churng minh toi pham. Do do, de thuc hien hanh vi pham toi, tranh dirge sg
phat hien, dieu tra, xir ly cua cac co quan chuyen mdn, bgn toi pham thirdng nghien cdu sir
dung cac thanh tyu cua khoa hgc - cdng nghe de thirc hien hanh vi pham toi mot each trot
lot, dat dirge muc dich va khd bi phat hien. Hem nfta, chiing con sir dung thanh tyu cua khoa
hoc - cdng nghe de tieu huy chirng cir, gay khd khan cho qua trinh didu tra. Sd ngudi pham
toi cd trinh do hgc van cao ngay cang tang, nhat la trong cac vu pham toi ve kinh te, tham
nhung, lgi dung chuc vu, quyen han, giet ngudi, cd y gay thuong tich...

d.Tdi pham ngay cang gan vdi te nan ma tuy.
Phan ldn cac vu pham tdi deu lien quan tdi ma tuy va cac ddi tugng nghien ma tuy,
dac biet la cac vu trdm cap, giet ngudi, cudp cua, cudp giat tai san...

Tdng ket cho thay: (70 - 80)% sd vu pham tdi it nhieu cd lien quan den ma tuy va
ngudi nghien ma tuy. Rieng tdi pham cudp, cudp giat cd tdi 95% sd vu do cac ddi tugng
nghien ma tuy gay ra.

e.Tinh xa hdi cua tdi pham ngay cang the hien rd net, the hien nhirng dac trung rieng
cua nen kinh te thi tradng phat trien..

56


Phan Ian eac vu viec pham toi xam pham trat tu an toan xa hoi deu co nguyen nhan
tir cac mau thuan, tranh chap, thu tuc, ghen tudng, xich mich (nguyen nhan xa hoi)... cac

van de nay thudng nay sinh nhieu trong cube song, dac Met trong dieu kien kinh te thi
trudng dang phat tribn nhu Men nay, neu khong dugc giai quyet kip thdi thuong din den
nhung hanh vi pham toi nghiem trong. Rieng trong cac vu an giet ngudi thi giet ngiroi do

nguyen nhan xa hoi chiem ty le cao (khoang 90%), co nhieu vu nguyen nhan rat dcm gian
chi vi mau thuan, cai, chui nhau dan den pham toi giet ngirbi. Trong do, 81% la do mau
thuan thu tuc; 1,54% do me tin di doan; 3,6% de bit dau moi... Dang chu y la tinh trang
ngiroi than trong gia dinh giet hai Ian nhau, nhu vg giet chong, chong giet vg, bo giet con,
con giet bo... co xu hudng tang chiem 15% - 20% tong so vu xay ra. Dieu nay phan anh

nhung hien tugng tarn ly khong binh thucmg cua mot bo phan dan cu trong xa hoi. So vu
giet nguoi de cudp tai san chi chilm khoang 10%.
Mot so loai toi pham ve kinh te gan lien voi viec thuc hien cac chinh sach phat trien
kinh te - xa hoi cua Dang va Nha nuoc ta. Hau nhu khi ban hanh mot chinh sach mdi, se
xuat hien mot loai toi pham dac trung, neu nhu chung ta khong kip thai phat hien, bo sung
hoan chinh nhOng so hd, thieu sot ngay tu khi ban hanh cung nhu trong qua trinh thuc hien.
Vi du, khi chung ta ap dung Luat thue gia tri gia tang (VAT), lien sau do hang loat
hanh vi lgi dung quy trinh hoan thue, lap ho so khong de lua dao nit tien ciia Nhthiet hai hang tram ty dong
2. Nguyen nhan cua tinh trang toi pham.
a. Nguyen nhan khach quan
- Tinh chat giai cap cua toi pham: Chirng nao xa hoi con phan chia giai cap, chirng do
van con toi pham, bdi nguyen nhan, dieu kien hinh thanh va phat trien toi pham van tiep tuc
ton tai. Tuy nhien, mdi xa hoi, vdi nhung hinh thai kinh te xa hoi khac nhau thi hinh thiic va
muc do hoat dong cua toi pham cd khac nhau. Su xult Men, ton tai va hoat dong ciia toi
pham phu thuoc vao nen tang vat chat - ky thuat, mdi quan he giua kien true thugng tang
vdi ha tang ca sd va cdng tac dau tranh phdng, chdng toi pham trong xa hdi do.
.:Ttr mot nude ndng nghiep lac hau, nude ta di len chii nghia xa hdi khdng qua giai
doan phat trien tu ban chu nghia, ha tang ca sd - ky thuat con ngheo nan, lac hau; thugng

57


ting kiln true chua phat triln day du, nhat la he thong cac quy pham phap luat. Nhieu van

ban phap luat con thieu, y thuc chap hanh phap luat ciia ngudi dan chua cao; su phan hoa
giai cap va phan tang xa hdi giua ngudi giau. ke ngheo ngay cang gia tang trong dieu kien
kinh te thi trudng dinh hudng xa hoi chu nghia.
Tinh trang that hoc, mu chu va tai mu chu tiep tuc gia tang; dao due xa hoi bi xudng
cap. Mot bo phan dan cu chay theo ldi song thuc dung, xa hoa truy lac, coi thudng phap
luat, chay theo gia tri cua ddng tien, lam giau bat chinh... So ngudi that nghiep, thieu viec
lam, vice lam khdng on dinh ngay mot tang (hien nay 2/3 lao ddng d ndng thdn khdng du
viec lam va ca nude cd 7 - 8 trieu ngudi khdng cd viec lam va thieu viec lam)... Cac yeu to

do da anh hudng, tac ddng den su hinh thanh va phat trien cua tdi pham.
-Tinh hinh kinh te, chinh tri, van hoa, xa hoi tren the gidi dien ra kha phuc tap, da
tac ddng xau den sir hinh thanh va phat trien tdi pham d nude ta, lam nhieu loai tdi pham
mdi nay sinh, phat trien nhu: tdi pham khung bd qudc te, tdi pham rira tien, sir dung bom
thu, phong bi thu ed vi trimg gay benh, an cap cudc dien thoai qua ve tinh; rut tien ngan
hang bang cac the tin dung gia, pha song, gay nhieu song dien thoai...
Cudc khung hoang kinh te - tai chinh d nhieu nude tren the gidi; su kien nude My bi
tan cdng (11-9-2001); chien tranh chdng khung bd d apganixtan va chien tranh xam luge
Irac do lien quan My - Anh phat ddng; cac vu khung bd tren the gidi da anh hudng, tac ddng
xau den tinh hinh kinh te, chinh tri, trat tu an toan xa hdi d nhieu nude, trong do cd nude ta,
lam tdi pham cd dieu kien phat trien, gia tang.
b. Nguyen nhan chii quan.

-Cdng tac quan ly kinh te - xa hdi con nhieu so hd, thilu sot, chua dap ung day du
cac yeu cau cua thai ky day manh cdng nghiep hoa, hien dai hoa dat nude.
Ca che, chinh sach khdng ddng bd va chua tao ddng luc manh dl phat triln. Mot sd
ca che, chinh sach con thieu, chua nhat quan, chua sat vdi cudc sdng, thilu tinh kha thi.
Nhung yeu kem, bat cap do khong chi anh hudng den qua trinh phat triln kinh tl - xa hoi

ndi chung, ma cdn la nhung dieu kien tot de tdi pham, te nan xa hdi lgi dung hoat ddng, tilp
tuc phat sinh, phat trien.

58


Trong lmh vuc quan ly kinh te: con nhieu bat cap, nhat la trong lrnh vuc ngan hang,
tai chinh. Do chira co co che giam sat chat che, khac phuc nhung so ho, thieu sot nen mot so

co quan, doanh nghiep da loi dung ehiem doat hang nghin ty ddng. Dae biet trong lTnh virc
hoan thue gia tri gia tang, do chira co kinh nghiem, chua loai bo dirge nhung so ho, thieu
sot, nhieu doanh nghiep da loi dung, lap ho so, churng tir gia, rdi mdc ndi vdi nhan vien hai
quan, thue vu chiem doat hang tram ty dong tu ngan sach nha nude.
Trong quan ly van hoa - tu tudng: do chua quan ly tot cac san pham van hoa, mot so

van hoa pham cd noi dung khdng lanh manh, doi truy, kich dong bao luc,... da gay ra nhung
anh hudng, tac dong xau den mot bo phan dan cu, nhat la tang lop thanh thieu nien, hoc
sinh, sinh vien. Dieu nay lam cho mot so chay theo loi song thuc dung, de cao "sue manh"

cua dong tien, vi ky ca nhan, coi thudng phap luat, ke ca di vao con dudng pham toi, hoat
dong te nan xa hoi...
Trong quan ly nha nude ve an ninh, trat tu: chua duqc thudng xuyen quan tarn, dau

tu dung muc. Co noi, co luc con buong long, chua cd cac bien phap huu hieu trong phdng
ngua, dau tranh chdng toi pham, te nan xa hoi va cac hanh vi vi pham phap luat khac...
Cong tac quan ly, giao due can bp, cdng nhan vien, doan vien, hoi vien, hoc sinh,
sinh vien... trong cac nha trudng, co quan, doanh nghiep, doan the nhan dan... con chua tot.

Su phoi ket hop giua cac rnoi trudng, cac luc lupng xa hoi trong phdng ngua, dau tranh
chdng toi pham hieu qua chua cao. Viec quan ly, giao due con em trong cac gia dinh con
nhieu bat cap, nhat la trong dieu kien song hien dai.
- Dao due xa hoi bi xudng cip, y thuc chap hanh phap luat cua ngudi dan chua cao

do bi tac dong eua loi song thuc dung, tien te hoa cac quan he xa hoi. Cdng tac tuyen truyen,
phd bien phap luat hieu qua chua cao, chua tao ra duoc thdi quen "song va lam vice theo
Hien phap, phap luat", song cd van hoa, ton trong ky cuong, phep nude, khdng pham toi,
khdng hoat ddng te nan xa hoi...

Cau 23: BOi vdi mot nganh khoa hoe ndi ehung va toi pham hoc ndi rieng thi
van de gi phai tim hieu truoc tien khi nghien eihi nganh khoa hoc do? Vi sao?
Tra loi:

59


Van de phai tim hieu trudc tien khi nghien cuu mot nganh khoa hoc ndi chung va toi
pham hoc noi rieng chinh la doi tircmg nghien cuu. Vi xac dinh doi tirong nghien cuu se
giup chung ta co co so de phan biet nganh khoa hoc do vdi cac nganh khoa hoc khac va qua
do chung ta co thl xac dinh chinh xac noi dung cua nganh khoa hoc ma minh can nghien
cuu.

Cau 24: Vi sao phai tim hieu phirong phap nghien cuu cua TPH, cac phuong
phap nghien cuu do la gi? Vi sao lura chon cac phuong phap do ma khong lua chon cac
phuong phap khac?
TralM:
Phuong phap nghien cuu cua TPH la nham tun ra nhung bien phap, each thuc cu the
nghien cuu nhung van de thuoc doi tuong nghien cuu cua TPH.

Cac phuong phap nghien cuu do la:
-Phuong phap thong ke.
-Cac phuong phap xa hoi hoc duoc su dung nghien cuu TPH chon loc.
-Phuong phap phieu dieu tra (tham do du luan).
-Phuong phap phong van.

-Phuong phap quan sat.

-Phuong phap thuc nghiem.
Viec lua chon cac phuong phap nay vi TPH khac vdi cac khoa hoc phap ly khac, tren
co so phuong phap luan duy vat bien chung va duy vat lich su.
Nhung phuong phap nay deu duoc su dung phoi hop vdi nhau nham thu thap tai lieu
mot each day du, toan dien, chinh xac, han che duoc nhCrng sai lam, bao dam cho chung ta

thu dupe nhung ket qua nghien cuu dung dan, khach quan, hieu qua nhat.

Cau 25:Vai tro cua TPH la gi? So sanh vdi cac khoa hoc phap ly khac nghien

curu ve phong chong toi pham (khoa hoc Luat Hinh Su, Khoa hoc Luat To tung Hinh
Su) thi TPH co vai tro gi dac biet?
Tra loi:

60


TPH ddng vai trd la mot nganh khoa hoc phap ly - xa hoi doc lap, the hien nhung
Men tirpng ma TPH nghien cuu vtra mang tinh xa hoi, vura mang tinh phap ly.
*So sanh vdi cac nganh luat hoc ve moi quan he vdi toi pham hoc:
-Doi vdi khoa hoc luat hinh sir thi: TPH sur dung cac khii niem, cac thuat ngu trong
Luat hinh sir, dong thai xem hinh phat la mot trong nhung phuang phap dau tranh phdng
ngira toi pham va ngugc lai TPH giup hoan thien phap Luat hinh sir nhu dira ra cac dir bao
tinh hinh toi pham, cac che tai phu hap, ke ca viec thay the hinh phat bang cac bien phap tac
dong hinh sir khac.
-Doi vai khoa hoc TNHS: TPH da cung cap cho cac ca quan va nguai tien hanh to
tung cac phuang phap de xac dinh nguyen nhan va dieu kien gay ra toi pham cu the trong
qua trinh ho thirc hien cac cong viec khac nhau cua qua trinh to tung.

*Moi quan he xa hoi giua TPH vdi cac nganh khoa hoc - xa hoi:
-Doi vdi xa hoi hoc: Nhung so lieu thu thap dugc bang nghien cuu XHH se giup ich
rat nhieu cho viec nghien cuu TPH ve ngudi thanh nien pham toi, nguyen nhan tai pham,...

-Doi vdi tam ly hgc: Giup TPH cd dieu kien tot han trong viec nghien cuu ve nhan
than ngudi pham toi, phan loai ngudi pham toi dong thai thong qua nghien cuu ve nguyen
nhan va dieu kien pham toi, TPH se tim ra ca che cua hanh vi pham toi cu the.
-Doi vdi giao due hgc: Thong qua cac nghien cuu cua giao due hgc ve thanh thieu
nien, TPH se tim ra nguyen nhan va de ra giai phap phdng ngira toi pham trong lira tudi nay.

Cau 26: Cd thi ndi TPH la mot khoa hoc doc lap trong he thong cac khoa hoc
dugc khdng? Tai sao? Xac dinh vi tri cua TPH trong he thong cac khoa hoc cd y nghia

gi?
Tra ldi:
THP chinh la mot khoa hoc doc lap trong he thong cac khoa hoc, vi TPH cd doi
tugng nghien cuu rieng, khac vdi cac nganh khoa hoc phap ly khac. TPH nghien cuu ve
THTP, cac nguyen nhan va dieu kien cua THTP, cac nguyen nhan va dieu kien cua TLITP,
nhan than ngudi pham toi va phuang hudng cung nhu cac bien phap phdng ngira THTP
trong xa hoi.

61


Viec xac dinh vi tri cua TPH trong he thong khoa hoc cho thay dirge tinh bao tram
cua nhung vdn de ma toi pham hoc nghien cuu, no khong chi la mot nganh khoa hoc phap ly
hinh sir hay thupc ve xa hoi hoc phap ly hoac tarn ly phap ly, ma TPH la nganh khoa hoc
phap ly - xa hoi doc lap, vi nhung Men tirgng ma TPH nghien ciru vira mang tinh phap ly,
vira mang tinh xa hoi.

Cau 27: Vi sao THTP trd thanh hien tirong co ban va duoc nghien ciru truoc
tien trong TPH? Vi tri eiia TPH trong moi quan he vdi nhfrng hien tirgng khac ma
TPH nghien ahi?
Tra loi:
Vi THTP la hien tirgng xa hoi mang tinh tieu cue. Khi nghien emi THTP se tim ra
dirge sir phu thugc cua toi pham vao cac hien tugng, qua trinh xa hoi khac mang tinh chat
kinh te, chinh tri, tu tirbmg, xa hoi, van hoa,... Tir do TPH co the dira ra nhung du doan ve

THTP trong tuong lai va &b ra eac bien phap tac dong thich hgp trong cong tac phong chong
toi pham.

Doi voi nhung hien tugng ma TPH nghien cuu nhu: Ly luan va thuc tien dau tranh
vdi toi ph^m a cac nuoc tren the gidi. Su ra doi va phat trien cua TPH trong lich su, nan
nhan hgc, vln db hgp tac quoc te trong viec dau tranh phong chong toi phamVi tri cua
TPH dong vai tro r^t quan trpng, TPH qua do dua ra nhung du bao vb THTP doi voi cac
hien tugng nay trong tuong lai va de ra cac giai phap phong chong toi pham co hieu qua.

Cau 28: Vi sao phai nghien ciru cac thong so THTP? Cac loai thong so ciia
THTP? Noi dung cac thong s6 do?
Tra liri:
Cac thong s6 cua THTP la thuc trang, co cau va dong thai cua THTP, phai su dung
nhung thong so nay moi co the hieu va ly giai dugc dae trung ve lugng va ch^t cua THTP.

Npi dung cac thong so cua THTP la:
* Thuc trang cua THTP: La tong so cac TP cu the da say ra va so lugng nhung ngudi
thuc hien TP do trong mot khoang thdi gian nhat dinh va d mot dia ban nhat dinh.

62

f Jr

De tong hop thirc trang nguoi ta thudng sur dung 2 phuong phap tinh: Chi so tuyet
doi va chi so tuong doi.
-Chi sorr>9•>•>
tuyet doi bao gom: TP ro va TP an. ( co toi pham an tu nhien va toi pham an
nhan tao).

De xac dinh toi pham an co phuong phap nhu: Phat phieu dieu tra? su dung kien thirc
cua cac chuyen gia trong timg ITnh vuc chuyen mon.

-Chi so tuong doi bao gom:
+ So sanh nhurig khoang thoi gian khac nhau trong cung mot khong gian.
+ So sanh o nhiing dia phuong khac nhau trong cung mot thdi gian.
*Co c^u cua THTP:
-Chi so bieu thi ciia co cau la chi so tuong doi.
-Xac dinh nhorn toi va loai toi can cii vao BLHS.
-Thong qua co cau se danh gia duqc tinh chat nguy hiem cua THTP.
-De giai thich sir thay doi cua thuc trang va co cau, dua vao tinh xa hoi, tinh giai
cap, tinh phap luat hinh su de ly giai.

Cau 29: Vi sao nguyen nhan va dieu kien THTP trd' thanh doi tuong nghien ciru
cua TPH? Nguyen nhan va dieu kien THTP la gi? Cac dac dilm chung cua no?
Tralol:
Vi dl phong chdng toi pham co hieu qua va nh^m lam sang to cac nguyen nhan va
dieu kien gay nen hau qua cua nhung anh hudng xa hoi tieu cue - do la TP.
Qua nghien ciru nham xac dinh nhtrng hien tuong, qua trinh xa hqi nao la nguyen
nhan - dieu kien cua TPH nham tac dong vao nhung hien tuong, qua trinh do de phong
ngua tpi pham.
*Nguyen nh^n va di^u kien cua THTP la tong hop nhung hien tuong qua trinh xa

hoi co kha nang lam phat sinh THTP.
Cac dac diem chung cua nguyen nhan dieu kien cua THTP bao gom:
-Tinh xa hoi:^

63


+ La nhung ydu to true tidp lam phat sinh hoac nhung yeu to tao dieu kien thuan loi
de THTP xay ra, no co nguon gdc va ban chat xa hoi, chiu sir tac ddng cua nhung dieu kien
xa hoi.

+ Nguyen nhan va dieu kien cua THTP khdng phai la mot hien tucmg xa hoi mang
tinh bat bien ma ludn ludn thay ddi ciing vui sir thay ddi cua dieu kien xa hoi.
-Tinh tieu cue:
+ La nhung dieu kien kim ham sir phat trien chung cua xa hoi.

+ Nhung hien tupng tieu cue trong xa hoi deu co kha nang phat sinh THTP.
+ Nhung yeu to xa hoi tieu cue, nhimg anh hudng tieu cue ciia cac yeu to xa hoi co

the tro thanh nguyen nhan va dieu kien cua THTP.

Caii 30: Vi sao nguyen nhan va dieu kien toi pham cu the trd" thanh doi tirong
nghien ciiu cua TPH? Nguyen nhan va dieu kien toi pham cu the la gi? Cac dac diem
chung cua no?

Tra loi:
Vi khi nghien cuu nguyen nhan va dieu kien toi pham cu the se giup chung ta xac
dinh dugc tinh chat nguy hiem cua hanh vi pham toi, xac dinh khung hinh phat doi vdi
ngudi pham toi va du bao kha nang tai pham cua nguoi pham toi.
Nguyen nhan va dieu kien toi pham cu the: La nhung nhan to xa hoi thuoc ve ca nhan

va nhung tinh hudng hoan canh mdi trudng ben ngoai trong sir tuong tac Ian nhau giira
chung quyet dinh su hinh thanh dong ca va sir quyet tarn thuc hien toi pham.
* Cac dac diem chung cua nguyen nhan va dieu kien toi pham cu the:
-The hien nhung dac diem tieu cue cua ca nhan, xem xet cac dac diem ve sinh hoc
va tarn ly xa hoi.

-La nhung tinh hudng va su kien don nhat: tinh hudng nay chi xay ra mot Ian va
nguoi pham toi dua vao do de thuc hien toi pham.
-La su thong nhat giua nhung yeu to thudc ve khach quan va nhung yeu to mang

tinh chii quan (nhung yeu to thude ve tam ly xa hoi tieu cue cita ca nhan). Be phdng ngira

64


toi pham, ngudi ta thudng dung each tac dong vao cac tinh hudng, hoan canh, vi viec phat
hien cac tam ly ca nhan tieu cue la rdt khd khan va nk khd tac dong.

Ou 31: Tu* nhung hieu biet gi ve toi pham cu the de co the xac dinh duuc
nguyen nhan va dieu kien cua no?

Tra loi:
D^ co the xac dinh dugc nguyen nhan va dieu kien cua toi pham cu the, ta phai hieu
noi dung cua no bao gom:

-Nguyen nhan tu phia nguoi pham toi: Co cac nguyen nhan nhu sinh hoc (do tuoi,
gioi tinh...), xa hoi (trinh do hoc van, nghe nghiep...), tam ly (moi trudng song)...

-Tinh huong hoan canh: Khong gian (dia diem ngudi pham toi lira chon), thai gian,
con nguoi (nan nhan), tai san...

-Khia canh nan nhan: Hanh vi cua nan nhan.

+ Tieu cue: Nan nhan vi pham phap luat, vi pham dao due, khieu khich ngudi pham
toi...

+ Hanh vi tich cue: Truy bat ngudi pham toi, to giac ngudi pham toi...
+ Nhan than ciia nan nhan: Do tuoi, gidi tinh, hoan canh.

Cau 32: Co nhung nganh khoa hoc nao cung nghien cuu ve phdng ngua (hoac
phong chong) toi pham? Anh chi co nhan xet gi ve su khac biet trong pham vi nghien
cu-u PNTP giua TPH voi cac khoa hoc do?
Tra loi:
Ngoai TPH con co cac nganh khoa hoc khac cung nghien cuu ve PNTP: Khoa hoc
hinh su, khoa hoc TTHS, dieu tra hinh su, Xa hoi hoc, Tam ly hoc...
Tuy nhien nhung nganh nay chi nghien cuu ve phdng ngura toi pham trong mot pham
vi hep va cu the, trong khi do TPH co pham vi nghien cuu rong va muc do nghien cuu cao
hon tren ca sd khoa hoc va tien bo.

65


Cau 33: Co the ap dung bat ky bien phap co tac dung PNTP de PNTP duoc
khong? Tai sao?
Tralcri:
Trong cong tac phong ngira toi pham khong duoc tuy tien ap dung bat ky bien phap
ma phai tuyet ddi tuan theo nguyen tac phap che. Vi nhilng bien phap PNTP mang tinh
cirong che bat buoc thyc hien hoac nhttng bien phap phong ngua la nhimg duong loi, chinh
sach phat trien xa hoi co anh hudng quan trong den quyen va loi ich hop phap cua nguoi
dan, nen hoat dong PNTP phai triet de tuan thu nguyen tac phap che.

66