Đề cương môn học Thiết bị chẩn đoán hình ảnh y học (Medical imaging)

Đại Học Quốc Gia TP.HCM
Trường Đại Học Bách Khoa
Khoa Khoa học Ứng dụng

Vietnam National University – HCMC
Ho Chi Minh City University of Technology
Faculty of Applied Science

Đề cương môn học

THIẾT BỊ CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH Y HỌC
(MEDICAL IMAGING)
Số tín chỉ
Số tiết
Tỉ lệ đánh giá
Hình thức đánh giá
Môn tiên quyết
Môn học trước
Môn song hành
CTĐT ngành
Trình độ đào tạo

MSMH
3 (2.2.5)
Tổng: 60
LT:30
TH:30
TN: 0
BTL/TL:
BT: 20%
TN: 0

KT: 30%
BTL/TL: 00% Thi: 50%
- Kiểm tra: tự luận 60 phút
- Thi: tự luận, 90 phút
- GV linh hoạt bổ sung các hình thức đánh giá theo quá trình
Không
Không
Không
Vật lý Kỹ thuật
Đại học

Cấp độ môn học

3

Ghi chú khác

Nội dung tóm tắt môn học
Nội dung môn học là những kiến thức cơ sở về nguyên lý hoạt động và nguyên tắc vận hành
của các thiết bị chẩn đoán hình ảnh y học thông dụng bao gồm: X-quang, máy chụp cắt lớp
điện toán (CT), máy siêu âm, máy chụp cộng hưởng từ (MRI) và tổng quan về các thiết bị
hình ảnh hiện đại khác.
Course outline:

This subject presents fundamental knowledge on principles and operating techniques of
popular medical imaging equipment such as x-ray radiology, computed tomography,
ultrasound system, magnetic resonance imaging system and overview of some other modern
medical imaging equipment..

Tài liệu học tập

[1] Bushberg J.T. et al., The essential physics of medical imaging, Lipp.Williams&Wilkins,
2011.
[2] Iniewski K. : Medical imaging: Principles, Detectors, and Electronics, John Wiley &
Sons, Inc., 2009.
[3] Wolbarst A.B.: Physics of Radiology, Medical Physics Pub.Corp., 2005.

1/5


Mục tiêu của môn học
- Áp dụng kiến thức khoa học cơ bản (toán, vật lý, sinh học) và cơ sở (tin học, y học, điện – điện tử)
để hiểu được nguyên lý hoạt động và nguyên tắc vận hành của các thiết bị chẩn đoán hình ảnh y học
- Nắm vững và vận dụng các kiến thức tổng quan và cơ sở của các thiết bị chẩn đoán hình ảnh y học
- Có khả năng suy luận khoa học, tìm hiểu tài liệu, soạn thảo, thuyết trình báo cáo và làm việc theo
nhóm các chủ đề về thiết bị chẩn đoán hình ảnh y học
- Sử dụng phần mềm và các công cụ mô phỏng thực hiện các bài thực hành về mô phỏng hoạt động
thiết bị và xử lý ảnh.
- Thể hiện nhận thức toàn diện về lĩnh vực thiết bị chẩn đoán hình ảnh và vai trò của kỹ sư kỹ thuật
y sinh trong lĩnh vực đó

Chuẩn đầu ra môn học
STT
L.O.1

L.O.2

L.O.3

L.O.4

L.O.5

Chuẩn đầu ra môn học
CDIO
Áp dụng kiến thức khoa học cơ bản (toán, vật lý, sinh học) và cơ sở (tin
1.1
1.2
học, y học, điện – điện tử) để hiểu được nguyên lý hoạt động và nguyên tắc
vận hành của các thiết bị chẩn đoán hình ảnh y học
L.O.1.1 – Hiểu được các kiến thức toán, vật lý, hóa nền tảng của thiết bị
1.1.1-10
chẩn đoán hình ảnh y học
1.2.2
L.O.1.2 – Hiểu được cơ sở điện tử và tin học về thiết bị chẩn đoán hình
1.2.12
ảnh y học
Nắm vững và vận dụng các kiến thức tổng quan và cơ sở của các thiết bị
2.1, 2.2
chẩn đoán hình ảnh y học
L.O.2.1 – Nắm vững nguyên lý vật lý về của các thiết bị chẩn đoán hình
2.1.1
ảnh y học
2.2.1
L.O.2.2 – Nắm vững cơ sở kỹ thuật và y sinh học về các thiết bị chẩn đoán
hình ảnh y học
Có khả năng suy luận khoa học, tìm hiểu tài liệu, soạn thảo, thuyết trình
2.1, 2.3
báo cáo và làm việc theo nhóm các chủ đề về thiết bị chẩn đoán hình ảnh y
học
L.O.3.1 – Kỹ năng làm việc theo nhóm trong việc tìm tài liệu, soạn thảo,

3.1.1
thuyết trình báo cáo và làm việc theo nhóm các chủ đề ứng dụng thực tế
liên quan đến thiết bị chẩn đoán hình ảnh y học.
Sử dụng phần mềm và các công cụ mô phỏng thực hiện các bài thực hành
4.4, 4.5
về mô phỏng hoạt động thiết bị và xử lý ảnh.
L.O.4.1 – Sử dụng công cụ MATLAB mô phỏng thực hiện các bài thực 4.4.3, 4.5.3
hành về mô phỏng hoạt động thiết bị và xử lý ảnh.
Thể hiện nhận thức toàn diện về lĩnh vực thiết bị chẩn đoán hình ảnh và vai
2.3, 3.1,
trò của kỹ sư kỹ thuật y sinh trong lĩnh vực đó
4.1
L.O.5.1 – Giới thiệu về bạn một cách tự tin và ngắn gọn
L.O.5.2 – Thiết lập hợp đồng nhóm
3.1.1,
L.O.5.3 – Minh họa việc ứng dụng thiết bị chẩn đoán hình ảnh y học trong
3.1.2,
Vật lý kỹ thuật .
4.1.1
L.O.5.4 – Nhận thức vai trò và trách nhiệm của người kỹ sư Vật lý Kỹ
thuật trong chuyên ngành nói riêng và xã hội nói chung.

2/5


STT
L.O.1

L.O.2

L.O.3

L.O.4

L.O.5

Course learning outcomes
CDIO
Apply knowledge of basic sciences (mathematics, physics, computer
1.1
1.2
science) and technologies and to understand specific knowledge of
biomedical imaging
L.O.1.1 - Understand fundamental mathematic, physics and chemistry 1.1.1-10
knowledge of biomedical imaging
1.2.2
L.O.1.2 - Understand electronic and informatics fundamental of
1.2.12
biomedical imaging
Mastering and applying fundamental concepts and knowledge of
2.1, 2.2
biomedical imaging.
L.O.2.1 - Mastering the physics principles of biomedical imaging
2.1.1
L.O.2.2 – Mastering the technological and biomedical fundamentals of
2.2.1
biomedical imaging.
Having scientific reasoning skills, material searching, presentation drafting
2.1, 2.3
and teamworking on biomedical imaging

L.O.3.1 – teamwork skills to collect and process information and material
3.1.1
for practical application of mentioned knowledge
Using software and simulation tools to practice and simulate operation of
4.4, 4.5
equipment; to process bioimages.
L.O.4.1 – Using MATLAB and simulation tools to practice and simulate 4.4.3, 4.5.3
operation of equipment; to process bioimages.
Demonstrate comprehensive knowledge of biomedical imaging
in
2.3, 3.1,
engineering physics and understand the useful role of the applicability of
4.1
mentioned field in practical problems encountered in specialized issues.
L.O.5.1 – Introducing oneself confidently and briefly
L.O.5.2 - Setting group contracts
3.1.1,
L.O.5.3 - Illustrating the application of b iomedical imaging.
3.1.2,
L.O.5.4 - Recognize the importance of mentioned knowledge in the
4.1.1
progress of Engineering Physics.

Hướng dẫn cách học - chi tiết cách đánh giá môn học
Tài liệu được đưa lên BKEL hàng tuần. Sinh viên tải về, in ra và mang theo khi lên lớp học.
Điểm tổng kết môn học được đánh giá xuyên suốt quá trình học. Hình thức đánh giá bổ
sung (bài tập, thuyết trình, ngoại khóa…) tùy thuộc vào sự linh động của GV.
 Bài tập: 20%
 Kiểm tra: 30%
 Thi: 50%

Dự kiến danh sách Cán bộ tham gia giảng dạy
 PGS.TS. Huỳnh Quang Linh
 TS. Trân Trung Nghĩa
 TS. Võ Nhật Quang

- Khoa KHUD
- Khoa KHƯD
- Khoa KHƯD

Nội dung chi tiết
Tuần /

Nội dung

Chuẩn đầu ra

3/5

Hoạt động


Chương
1

Giới thiệu về môn học

chi tiết
L.O.5.1 – Giới thiệu về GV và SV
L.O.5.2 – Thiết lập hợp đồng nhóm

đánh giá

- Thông tin Thầy/Cô
- Các vấn đề liên quan đến môn học
- Cách thức dạy và học
2

Đại cương về thiết bị chẩn đoán
hiển thị hình ảnh trong y học
-Phân loại thiết bị hiển thị trong y học
-Thông số chất lượng hình ảnh y học
-Tương tác của bức xạ điện tử với vật
chất.
-Nguyên lý hệ thống thu nhận, truyền
tải và xử lý ảnh trong y học

L.O.1 - Áp dụng kiến thức khoa học
cơ bản (toán, vật lý) và cơ sở kỹ thuật
L.O.3.1 – Kỹ năng làm việc theo
nhóm

Bài tập trên lớp
Bài tập về nhà

3

Phương pháp X-quang
-Cơ sở vật lý và kỹ thuật: nguồn X
quang, phổ bức xạ hãm và bức xạ đặc

trưng, đặc điểm kỹ thuật đèn X quang,
các dạng lọc tia.
-X quang thường quy. X quang kỹ
thuật số. X quang huỳnh quang. X
quang nhũ ảnh. Phương pháp chụp
mạch kỹ thuật số (DSA).

L.O.1 - Áp dụng kiến thức khoa học
cơ bản (toán, vật lý) và cơ sở kỹ thuật
L.O.2.1 – Nắm vững nguyên lý vật lý
thiết bị
L.O.2.2 – Nắm vững cơ sở kỹ thuật
và y sinh học
L.O.3.1 – Kỹ năng làm việc theo
nhóm
L.O.4 - Sử dụng phần mềm và các
công cụ mô phỏng

Bài tập trên lớp
Bài tập về nhà

4

Kỹ thuật chụp cắt lớp điện toán
(CT)
-Tổng quan và lịch sử
-Nguyên lý tạo ảnh cắt lớp
-CT xoắn ốc
-CT đa lớp cắt.

L.O.1 - Áp dụng kiến thức khoa học
cơ bản (toán, vật lý) và cơ sở kỹ thuật
L.O.2.1 – Nắm vững nguyên lý vật lý
thiết bị
L.O.2.2 – Nắm vững cơ sở kỹ thuật
và y sinh học
L.O.3.1 – Kỹ năng làm việc theo
nhóm
L.O.4 - Sử dụng phần mềm và các
công cụ mô phỏng

Bài tập trên lớp
Bài tập về nhà
Kiểm tra giữa kỳ

5

Phương pháp chụp ảnh cộng hưởng
từ (MRI)
-Cơ sở vật lý hiện tượng cộng hưởng
từ.
-Nguyên lý tạo ảnh. Các chế độ chuỗi
xung.
-Nguyên lý và sơ đồ cấu tạo phần
cứng.
-Ứng dụng

L.O.1 - Áp dụng kiến thức khoa học
cơ bản (toán, vật lý) và cơ sở kỹ thuật
L.O.2.1 – Nắm vững nguyên lý vật lý

thiết bị
L.O.2.2 – Nắm vững cơ sở kỹ thuật
và y sinh học
L.O.3.1 – Kỹ năng làm việc theo
nhóm
L.O.4 - Sử dụng phần mềm và các
công cụ mô phỏng

Bài tập trên lớp
Bài tập về nhà

6

Phương pháp siêu âm

L.O.1 - Áp dụng kiến thức khoa học

Bài tập trên lớp

4/5


7

8

-Tính chất sóng âm. Tương tác siêu
âm với vật chất
-Máy chụp siêu âm: nguyên lý và cấu
tạo. Xử lý và phân tích ảnh siêu âm

-Nguyên lý máy siêu âm màu :
Nguyên lý đo dòng chảy bằng hiệu
ứng Doppler. Phương pháp ghi nhận
xung Doppler. Sự hiển thị màu dòng
chảy của máu.

cơ bản (toán, vật lý) và cơ sở kỹ thuật
L.O.2.1 – Nắm vững nguyên lý vật lý
thiết bị
L.O.2.2 – Nắm vững cơ sở kỹ thuật
và y sinh học
L.O.3.1 – Kỹ năng làm việc theo
nhóm
L.O.4 - Sử dụng phần mềm và các
công cụ mô phỏng

Bài tập về nhà

Tổng quan về các phương pháp hiển
thị hình ảnh y học khác
(giới thiệu sơ lược về nguyên lý và
lĩnh vực ứng dụng)
-Electrical Impedance Tomography
(EIT)
-Electrical Source Imaging (ESI)
-Magnetic Source Imaging (MSI)
-Laser Optical Imaging: Optical
Coherence Tomography (OCT),
Optical Diffusion Tomography
(ODT).

Tổng kết môn học và Ôn tập

L.O.1 - Áp dụng kiến thức khoa học
cơ bản (toán, vật lý) và cơ sở kỹ thuật
L.O.2.1 – Nắm vững nguyên lý vật lý
thiết bị
L.O.2.2 – Nắm vững cơ sở kỹ thuật
và y sinh học
L.O.3.1 – Kỹ năng làm việc theo
nhóm
L.O.4 - Sử dụng phần mềm và các
công cụ mô phỏng

Bài tập trên lớp
Bài tập về nhà

L.O.5.3 – Minh họa việc ứng dụng
trường điện từ trong y tế cũng như
trong ứng dụng cuộc sống.
L.O.5.4 – Nhận thức vai trò và trách
nhiệm của người kỹ sư Kỹ thuật Y
sinh ngành nói riêng và xã hội nói
chung.

Thi cuối kỳ

Thông tin liên hệ
Bộ môn/Khoa phụ trách

BM Vật lý Kỹ thuật Y sinh – Khoa Khoa học Ứng dụng

Văn phòng

P.102B4

Điện thoại
Giảng viên phụ trách

PGS.TS. Huỳnh Quang Linh

Email



Tp. Hồ Chí Minh, ngày
TRƯỞNG KHOA

CHỦ NHIỆM BỘ MÔN

5/5

tháng

năm 2015

CB PHỤ TRÁCH LẬP ĐỀ CƯƠNG