Tải bản đầy đủ (.pdf) (646 trang)

Le vicomte de bragelonne tome II

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.53 MB, 646 trang )

ProjectGutenberg'sLevicomtedeBragelonne,TomeII.,byAlexandreDumas
ThiseBookisfortheuseofanyoneanywhereatnocostandwithalmostno
restrictionswhatsoever.Youmaycopyit,giveitawayorre-useitunderthe
termsoftheProjectGutenbergLicenseincludedwiththiseBookoronlineat
www.gutenberg.net
Title:LevicomtedeBragelonne,TomeII.
Author:AlexandreDumas
ReleaseDate:November4,2004[EBook#13948]
Language:French
***STARTOFTHISPROJECTGUTENBERGEBOOKLEVICOMTEDE
BRAGELONNE,TOMEII.***

ThisEtextwaspreparedbyEbookslibresetgratuitsandisavailableat
inWordformat,MobipocketReaderformat,
eReaderformatandAcrobatReaderformat.

AlexandreDumas
LEVICOMTEDEBRAGELONNE
TOMEII

(1848—1850)


Tabledesmatières
ChapitreLXXII—Lagrandeurdel'évêquedeVannes
ChapitreLXXIII—OùPorthoscommenceàêtrefâchéd'êtrevenu
avecd'Artagnan
ChapitreLXXIV—Oùd'Artagnancourt,oùPorthosronfle,où
Aramisconseille
ChapitreLXXV—OùM.Fouquetagit
ChapitreLXXVI—Oùd'Artagnanfinitparmettreenfinlamainsur


sonbrevetdecapitaine
ChapitreLXXVII—Unamoureuxetunemaîtresse
ChapitreLXXVIII—Oùl'onvoitenfinreparaîtrelavéritable
héroïnedecettehistoire
ChapitreLXXIX—MalicorneetManicamp
ChapitreLXXX—ManicampetMalicorne
ChapitreLXXXI—Lacourdel'hôtelGrammont
ChapitreLXXXII—LeportraitdeMadame
ChapitreLXXXIII—AuHavre
ChapitreLXXXIV—Enmer
ChapitreLXXXV—Lestentes
ChapitreLXXXVI—Lanuit
ChapitreLXXXVII—DuHavreàParis
ChapitreLXXXVIII—CequeleChevalierdeLorrainepensaitde
Madame
ChapitreLXXXIX—LasurprisedemademoiselledeMontalais
ChapitreXC—Leconsentementd'Athos
ChapitreXCI—MonsieurestjalouxduducdeBuckingham
ChapitreXCII—Forever!
ChapitreXCIII—OùsaMajestéLouisXIVnetrouveMelledeLa
Vallièreniassezriche,niassezjoliepourungentilhommedu
rangduvicomtedeBragelonne
ChapitreXCIV—Unefouledecoupsd'épéedansl'eau
ChapitreXCV—M.BaisemeauxdeMontlezun
ChapitreXCVI—Lejeuduroi
ChapitreXCVII—LespetitscomptesdeM.BaisemeauxdeMontlezun
ChapitreXCVIII—LedéjeunerdeM.deBaisemeaux
ChapitreXCIX—LedeuxièmedelaBertaudière
ChapitreC—Lesdeuxamies
ChapitreCI—L'argenteriedeMmedeBellière



ChapitreCII—Ladot
ChapitreCIII—LeterraindeDieu
ChapitreCIV—Tripleamour
ChapitreCV—LajalousiedeM.deLorraine
ChapitreCVI—MonsieurestjalouxdeGuiche
ChapitreCVII—Lemédiateur
ChapitreCVIII—Lesconseilleurs
ChapitreCIX—Fontainebleau
ChapitreCX—Lebain
ChapitreCXI—Lachasseauxpapillons
ChapitreCXII—Cequel'onprendenchassantauxpapillons
ChapitreCXIII—LeballetdesSaisons
ChapitreCXIV—LesnymphesduparcdeFontainebleau
ChapitreCXV—Cequisedisaitsouslechêneroyal
ChapitreCXVI—L'inquiétudeduroi
ChapitreCXVII—Lesecretduroi
ChapitreCXVIII—Coursesdenuit
ChapitreCXIX—OùMadameacquiertlapreuvequel'onpeut,en
écoutant,entendrecequisedit
ChapitreCXX—Lacorrespondanced'Aramis
ChapitreCXXI—Lecommisd'ordre
ChapitreCXXII—Fontainebleauàdeuxheuresdumatin
ChapitreCXXIII—Lelabyrinthe
ChapitreCXXIV—CommentMalicorneavaitétédélogédel'hôteldu
Beau-Paon
ChapitreCXXV—Cequis'étaitpasséenréalitéàl'aubergedu
Beau-Paon
ChapitreCXXVI—Unjésuitedelaonzièmeannée

ChapitreCXXVII—Lesecretdel'État
ChapitreCXXVIII—Mission
ChapitreCXXIX—Heureuxcommeunprince
ChapitreCXXX—Histoired'unenaïadeetd'unedryade
ChapitreCXXXI—Findel'histoired'unenaïadeetd'unedryade

ChapitreLXXII—Lagrandeurdel'évêquedeVannes


Porthosetd'Artagnanétaiententrésàl'évêchéparuneporteparticulière,connue
desseulsamisdelamaison.
IlvasansdirequePorthosavaitservideguideàd'Artagnan.Ledignebaronse
comportaitunpeupartoutcommechezlui.Cependant,soitreconnaissancetacite
decettesaintetédupersonnaged'Aramisetdesoncaractère,soithabitudede
respectercequiluiimposaitmoralement,dignehabitudequiavaittoujoursfait
dePorthosunsoldatmodèleetunespritexcellent,partoutescesraisons,disonsnous,Porthosconserva,chezSaGrandeurl'évêquedeVannes,unesortede
réservequed'Artagnanremarquatoutd'aborddansl'attitudequ'ilpritavecles
valetsetlescommensaux.
Cependantcetteréserven'allaitpasjusqu'àsepriverdequestions,Porthos
questionna.
OnappritalorsqueSaGrandeurvenaitderentrerdanssesappartements,etse
préparaitàparaître,dansl'intimité,moinsmajestueusequ'ellen'avaitparuavec
sesouailles.
Eneffet,aprèsunpetitquartd'heurequepassèrentd'ArtagnanetPorthosàse
regardermutuellementleblancdesyeux,àtournerleurspoucesdansles
différentesévolutionsquivontdunordaumidi,uneportedelasalles'ouvritet
l'onvitparaîtreSaGrandeurvêtuedupetitcostumecompletdeprélat.
Aramisportaitlatêtehaute,enhommequial'habitudeducommandement,la
robededrapvioletretrousséesurlecôté,etlepoingsurlahanche.
Enoutre,ilavaitconservélafinemoustacheetlaroyaleallongéedutempsde

LouisXIII.
Ilexhalaenentrantceparfumdélicatqui,chezleshommesélégants,chezles
femmesdugrandmonde,nechangejamais,etsembles'êtreincorporédansla
personnedontilestdevenul'émanationnaturelle.Cettefoisseulementleparfum
avaitretenuquelquechosedelasublimitéreligieusedel'encens.Iln'enivrait
plus,ilpénétrait;iln'inspiraitplusledésir,ilinspiraitlerespect.
Aramis,enentrantdanslachambre,n'hésitapasuninstant,etsansprononcer
uneparolequi,quellequ'ellefût,eûtétéfroideenpareilleoccasion,ilvintdroit
aumousquetairesibiendéguisésouslecostumedeM.Agnan,etleserradans
sesbrasavecunetendressequeleplusdéfiantn'eûtpassoupçonnéedefroideur


oud'affectation.
D'Artagnan,desoncôté,l'embrassad'uneégaleardeur.Porthosserralamain
délicated'Aramisdanssesgrossesmains,etd'ArtagnanremarquaqueSa
Grandeurluiserraitlamaingaucheprobablementparhabitude,attenduque
Porthosdevaitdéjàdixfoisluiavoirmeurtrisesdoigtsornésdebaguesen
broyantsachairdansl'étaudesonpoignet.Aramis,avertiparladouleur,se
défiaitdoncetneprésentaitquedeschairsàfroisseretnondesdoigtsàécraser
contredel'oroudesfacettesdediamant.
Entredeuxaccolades,Aramisregardaenfaced'Artagnan,luioffritunechaiseet
s'assitdansl'ombre,observantquelejourdonnaitsurlevisagedeson
interlocuteur.
Cettemanoeuvre,familièreauxdiplomatesetauxfemmes,ressemblebeaucoup
àl'avantagedelagardequecherchent,selonleurhabiletéouleurhabitude,à
prendrelescombattantssurleterrainduduel.D'Artagnannefutpasdupedela
manoeuvre;maisilneparutpass'enapercevoir.
Ilsesentaitpris;mais,justementparcequ'ilétaitpris,ilsesentaitsurlavoiede
ladécouverte,etpeuluiimportait,vieuxcondottiere,desefairebattreen
apparence,pourvuqu'iltirâtdesaprétenduedéfaitelesavantagesdelavictoire.

CefutAramisquicommençalaconversation.
—Ah!cherami!monbond'Artagnan!dit-il,quelexcellenthasard!
—C'estunhasard,monrévérendcompagnon,ditd'Artagnan,quej'appelleraide
l'amitié.Jevouscherche,commetoujoursjevousaicherché,dèsquej'aieu
quelquegrandeentrepriseàvousoffrirouquelquesheuresdelibertéàvous
donner.
—Ah!vraiment,ditAramissansexplosion,vousmecherchez?
—Eh!oui,ilvouscherche,moncherAramis,ditPorthos,etlapreuve,c'estqu'il
m'arelancé,moi,àBelle-Île.C'estaimable,n'est-cepas?
—Ah!fitAramis,certainement,àBelle-Île…
«Bon!ditd'Artagnan,voilàmonbutordePorthosqui,sansysonger,atirédu


premiercouplecanond'attaque.»
—ÀBelle-Île,ditAramis,danscetrou,danscedésert!C'estaimable,eneffet.
—Etc'estmoiquiluiaiapprisquevousétiezàVannes,continuaPorthosdu
mêmeton.
D'Artagnanarmasabouched'unefinessepresqueironique.
—Sifait,jelesavais,dit-il;maisj'aivouluvoir.
—Voirquoi?
—Sinotrevieilleamitiétenaittoujours;si,ennousvoyant,notrecoeur,tout
racorniqu'ilestparl'âge,laissaitencoreéchapperceboncridejoiequisaluela
venued'unami.
—Ehbien!vousavezdûêtresatisfait?demandaAramis.
—Couci-couci.
—Commentcela?
—Oui,Porthosm'adit:«Chut!»etvous…
—Ehbien!etmoi?
—Etvous,vousm'avezdonnévotrebénédiction.
—Quevoulez-vous!monami,ditensouriantAramis,c'estcequ'unpauvre

prélatcommemoiadeplusprécieux.
—Allonsdonc,moncherami.
—Sansdoute.
—OnditcependantàParisquel'évêchédeVannesestundesmeilleursde
France.
—Ah!vousvoulezparlerdesbienstemporels?ditAramisd'unairdétaché.


—Maiscertainementj'enveuxparler.J'ytiens,moi.
—Encecas,parlons-en,ditAramisavecunsourire.
—VousavouezêtreundesplusrichesprélatsdeFrance?
—Moncher,puisquevousmedemandezmescomptes,jevousdiraique
l'évêchédeVannesvautvingtmillelivresderente,niplusnimoins.C'estun
diocèsequirenfermecentsoixanteparoisses.
—C'estfortjoli,ditd'Artagnan.
—C'estsuperbe,ditPorthos.
—Maiscependant,repritd'ArtagnanencouvrantAramisduregard,vousne
vousêtespasenterréiciàjamais?
—Pardonnez-moi.Seulementjen'admetspaslemotenterré.
—Maisilmesemblequ'àcettedistancedeParisonestenterré,oupeus'enfaut.
—Monami,jemefaisvieux,ditAramis;lebruitetlemouvementdelavillene
mevontplus.
«Àcinquante-septans,ondoitchercherlecalmeetlaméditation.Jelesai
trouvésici.Quoideplusbeauetdeplussévèreàlafoisquecettevieille
Armorique?Jetrouveici,cherd'Artagnan,toutlecontrairedecequej'aimais
autrefois,etc'estcequ'ilfautàlafindelavie,quiestlecontrairedu
commencement.Unpeudemonplaisird'autrefoisvientencorem'ysaluerde
tempsentempssansmedistrairedemonsalut.Jesuisencoredecemonde,et
cependant,àchaquepasquejefais,jemerapprochedeDieu.
—Éloquent,sage,discret,vousêtesunprélataccompli,Aramis,etjevous

félicite.
—Mais,ditAramisensouriant,vousn'êtespasseulementvenu,cherami,pour
mefairedescompliments…Parlez,quivousamène?Serais-jeassezheureux
pourque,d'unefaçonquelconque,vouseussiezbesoindemoi?
—Dieumerci,non,moncherami,ditd'Artagnan,cen'estriendecela.Jesuis


richeetlibre.
—Riche?
—Oui,richepourmoi;paspourvousnipourPorthos,bienentendu.J'aiune
quinzainedemillelivresderente.
Aramisleregardasoupçonneux.Ilnepouvaitcroire,surtoutenvoyantson
ancienamiaveccethumbleaspect,qu'ileûtfaitunesibellefortune.
Alorsd'Artagnan,voyantquel'heuredesexplicationsétaitvenue,racontason
histoired'Angleterre.
Pendantlerécit,ilvitdixfoisbrillerlesyeuxettressaillirlesdoigtseffilésdu
prélat.QuantàPorthos,cen'étaitpasdel'admirationqu'ilmanifestaitpour
d'Artagnan,c'étaitdel'enthousiasme,c'étaitdudélire.Lorsqued'Artagnaneut
achevésonrécit:
—Ehbien?fitAramis.
—Ehbien!ditd'Artagnan,vousvoyezquej'aienAngleterredesamisetdes
propriétés,enFranceuntrésor.Silecoeurvousendit,jevouslesoffre.Voilà
pourquoijesuisvenu.
Siassuréquefûtsonregard,ilneputsoutenirencemomentleregardd'Aramis.
IllaissadoncdéviersonoeilsurPorthos,commefaitl'épéequicèdeàune
pressiontoute-puissanteetchercheunautrechemin.
—Entoutcas,ditl'évêque,vousavezprisunsinguliercostumedevoyage,cher
ami.
—Affreux!jelesais.Vouscomprenezquejenevoulaisvoyagerniencavalier
nienseigneur.Depuisquejesuisriche,jesuisavare.

—EtvousditesdoncquevousêtesvenuàBelle-Île?fitAramissanstransition.
—Oui,répliquad'Artagnan,jesavaisytrouverPorthosetvous.
—Moi!s'écriaAramis.Moi!depuisunanquejesuisicijen'aipointuneseule
foispassélamer.


—Oh!fitd'Artagnan,jenevoussavaispassicasanier.
—Ah!cherami,c'estqu'ilfautvousdirequejenesuisplusl'hommed'autrefois.
Lechevalm'incommode,lamermefatigue;jesuisunpauvreprêtresouffreteux,
seplaignanttoujours,grognanttoujours,etenclinauxaustérités,quime
paraissentdesaccommodementsaveclavieillesse,despourparlersaveclamort.
Jeréside,moncherd'Artagnan,jeréside.
—Ehbien!tantmieux,monami,carnousallonsprobablementdevenirvoisins.
—Bah!ditAramis,nonsansunecertainesurprisequ'ilnecherchamêmepasà
dissimuler,vous,monvoisin?
—Eh!monDieu,oui.
—Commentcela?
—JevaisacheterdessalinesfortavantageusesquisontsituéesentrePiriacetLe
Croisic.Figurez-vous,moncher,uneexploitationdedouzepourcentderevenu
clair;jamaisdenon-valeur,jamaisdefauxfrais;l'océan,fidèleetrégulier,
apportetouteslessixheuressoncontingentàmacaisse.Jesuislepremier
Parisienquiaitimaginéunepareillespéculation.N'éventezpaslamine,jevous
enprie,etavantpeunouscommuniquerons,J'auraitroislieuesdepayspour
trentemillelivres.
AramislançaunregardàPorthoscommepourluidemandersitoutcelaétait
bienvrai,siquelquepiègenesecachaitpointsouscesdehorsd'indifférence.
Maisbientôt,commehonteuxd'avoirconsultécepauvreauxiliaire,ilrassembla
toutessesforcespourunnouvelassautoupourunenouvelledéfense.
—Onm'avaitassuré,dit-il,quevousaviezeuquelquedémêléaveclacour,mais
quevousenétiezsorticommevoussavezsortirdetout,moncherd'Artagnan,

avecleshonneursdelaguerre.
—Moi?s'écrialemousquetaireavecungrandéclatderireinsuffisantàcacher
sonembarras;car,àcesmotsd'Aramis,ilpouvaitlecroireinstruitdeses
dernièresrelationsavecleroi;moi?Ah!racontez-moidonccela,moncher
Aramis.
—Oui,l'onm'avaitraconté,àmoi,pauvreévêqueperduaumilieudeslandes,


onm'avaitditqueleroivousavaitprispourconfidentdesesamours.
—Avecqui?
—AvecMlledeMancini.
D'Artagnanrespira.
—Ah!jenedispasnon,répliqua-t-il.
—Ilparaîtqueleroivousaemmenéunmatinau-delàdupontde
Bloispourcauseravecsabelle.
—C'estvrai,ditd'Artagnan.Ah!voussavezcela?Maisalors,vousdevezsavoir
que,lejourmême,j'aidonnémadémission.
—Sincère?
—Ah!monami,onnepeutplussincère.
—C'estalorsquevousallâteschezlecomtedeLaFère?
—Oui.
—Chezmoi?
—Oui.
—EtchezPorthos?
—Oui.
—Était-cepournousfaireunesimplevisite?
—Non;jenevoussavaispointattachés,etjevoulaisvousemmeneren
Angleterre.
—Oui,jecomprends,etalorsvousavezexécutéseul,hommemerveilleux,ce
quevousvoulieznousproposerd'exécuterànousquatre.Jemesuisdoutéque

vousétiezpourquelquechosedanscettebellerestauration,quandj'apprisqu'on
vousavaitvuauxréceptionsduroiCharles,lequelvousparlaitcommeunami,


ouplutôtcommeunobligé.
—Maiscommentdiableavez-voussutoutcela?demandad'Artagnan,qui
craignaitquelesinvestigationsd'Aramisnes'étendissentplusloinqu'ilnele
voulait.
—Cherd'Artagnan,ditleprélat,monamitiéressembleunpeuàlasollicitudede
ceveilleurdenuitquenousavonsdanslapetitetourdumôle,àl'extrémitédu
quai.Cebravehommeallumetouslessoirsunelanternepouréclairerles
barquesquiviennentdelamer.Ilestcachédanssaguérite,etlespêcheursnele
voientpas;maisluilessuitavecintérêt;illesdevine,illesappelle,illesattire
danslavoieduport.Jeressembleàceveilleur;detempsentempsquelquesavis
m'arriventetmerappellentausouvenirdetoutcequej'aimais.Alorsjesuisles
amisd'autrefoissurlamerorageusedumonde,moi,pauvreguetteurauquelDieu
abienvouludonnerl'abrid'uneguérite.
—Et,ditd'Artagnan,aprèsl'Angleterre,qu'ai-jefait?
—Ah!voilà!fitAramis,vousvoulezforcermavue.Jenesaisplusriendepuis
votreretour,d'Artagnan;mesyeuxsesonttroublés.J'airegrettéquevousne
pensiezpointàmoi.J'aipleurévotreoubli.J'avaistort.Jevousrevois,etc'est
unefête,unegrandefête,jevouslejure…CommentseporteAthos?
—Trèsbien,merci.
—Etnotrejeunepupille?
—Raoul?
—Oui.
—Ilparaîtavoirhéritédel'adressedesonpèreAthosetdelaforcedesontuteur
Porthos.
—Etàquelleoccasionavez-vouspujugerdecela?
—Eh!monDieu!laveillemêmedemondépart.

—Vraiment?


—Oui,ilyavaitexécutionenGrève,et,àlasuitedecetteexécution,émeute.
Nousnoussommestrouvésdansl'émeute,et,àlasuitedel'émeute,ilafallu
jouerdel'épée;ils'enesttiréàmerveille.
—Bah!etqu'a-t-ilfait?ditPorthos.
—D'abordilajetéunhommeparlafenêtre,commeileûtfaitd'unballotde
coton.
—Oh!trèsbien!s'écriaPorthos.
—Puisiladégainé,pointé,estocadé,commenousfaisionsdansnotrebeau
temps,nousautres.
—Etàquelproposcetteémeute?demandaPorthos.
D'Artagnanremarquasurlafigured'Aramisunecomplèteindifférenceàcette
questiondePorthos.
—Mais,dit-ilenregardantAramis,àproposdedeuxtraitantsàquileroifaisait
rendregorge,deuxamisdeM.Fouquetquel'onpendait.
Àpeineunlégerfroncementdesourcilsduprélatindiqua-t-ilqu'ilavaitentendu.
—Oh!oh!fitPorthos,etcommentlesnommait-on,cesamisde
M.Fouquet?
—MM.d'EmerysetLyodot,ditd'Artagnan.Connaissez-vouscesnoms-là,
Aramis?
—Non,fitdédaigneusementleprélat;celam'al'airdenomsdefinanciers.
—Justement.
—Oh!M.Fouquetalaissépendresesamis?s'écriaPorthos.
—Etpourquoipas?ditAramis.
—C'estqu'ilmesemble…
—Sionapenducesmalheureux,c'étaitparordreduroi.Or,M.Fouquet,pour



êtresurintendantdesfinances,n'apas,jepense,droitdevieetdemort.
—C'estégal,grommelaPorthos,àlaplacedeM.Fouquet…
AramiscompritquePorthosallaitdirequelquesottise.Ilbrisalaconversation.
—Voyons,dit-il,moncherd'Artagnan,c'estassezparlerdesautres;parlonsun
peudevous.
—Mais,demoi,vousensaveztoutcequejepuisvousendire.
Parlonsdevous,aucontraire,cherAramis.
—Jevousl'aidit,monami,iln'yaplusd'Aramisenmoi.
—Plusmêmedel'abbéd'Herblay?
—Plusmême.VousvoyezunhommequeDieuaprisparlamainetqu'ila
conduitàunepositionqu'ilnedevaitnin'osaitespérer.
—Dieu?interrogead'Artagnan.
—Oui.
—Tiens!c'estétrange;onm'avaitdit,àmoi,quec'était
M.Fouquet.
—Quivousaditcela?fitAramissansquetoutelapuissancedesavolontépût
empêcherunelégèrerougeurdecolorersesjoues.
—Mafoi!c'estBazin.
—Lesot!
—Jenedispasqu'ilsoithommedegénie,c'estvrai;maisilmel'adit,etaprès
lui,jevouslerépète.
—Jen'aijamaisvuM.Fouquet,réponditAramisavecunregardaussicalmeet
aussipurqueceluid'unejeuneviergequin'ajamaismenti.
—Mais,répliquad'Artagnan,quandvousl'eussiezvuetmêmeconnu,iln'y
auraitpointdemalàcela;c'estunfortbravehommequeM.Fouquet.


Ah!
Ungrandpolitique.
Aramisfitungested'indiffộrence.

Untout-puissantministre.
Jenerelốvequeduroietdupape,ditAramis.
Dame!ộcoutezdonc,ditd'Artagnandutonleplusnaùf,jevousdiscela,moi,
parcequetoutlemondeicijureparM.Fouquet.LaplaineestM.Fouquet,les
salinesquej'aiachetộessontM.Fouquet,l'ợledanslaquellePorthoss'estfait
topographeestM.Fouquet,lagarnisonestM.Fouquet,lesgalốressontM.
Fouquet.J'avouedoncqueriennem'eỷtsurprisdansvotreinfộodation,ouplutụt
danscelledevotrediocốse,m.Fouquet.C'estunautremaợtrequeleroi,voil
tout,maisaussipuissantqu'unroi.
Dieumerci!jenesuisinfộodộpersonne;jen'appartienspersonneetsuis
toutmoi,rộponditAramis,qui,pendantcetteconversation,suivaitdel'oeil
chaquegesteded'Artagnan,chaqueclind'oeildePorthos.
Maisd'ArtagnanộtaitimpassibleetPorthosimmobile;lescoupsportộs
habilementộtaientparộsparunhabileadversaire;aucunnetoucha.
Nộanmoinschacunsentaitlafatigued'unepareillelutte,etl'annoncedusouper
futbienreỗuepartoutlemonde.Lesouperchangealecoursdelaconversation.
D'ailleurs,ilsavaientcomprisque,surleursgardescommeilsộtaientchacunde
soncụtộ,nil'unnil'autren'ensauraitdavantage.
Porthosn'avaitriencomprisdutout.Ils'ộtaittenuimmobileparcequ'Aramislui
avaitfaitsignedenepasbouger.Lesoupernefutdoncpourluiquelesouper.
Maisc'ộtaitbienassezpourPorthos.Lesoupersepassadoncmerveille.
D'Artagnanfutd'unegaietộộblouissante.Aramissesurpassaparsadouce
affabilitộ.PorthosmangeacommefeuPộlops.Oncausaguerreetfinance,artset
amours.Aramisfaisaitl'ộtonnộchaquemotdepolitiquequerisquait
d'Artagnan.Cellelonguesộriedesurprisesaugmentaladộfianceded'Artagnan,
commel'ộternelleindiffộrenceded'Artagnanprovoquaitladộfianced'Aramis.


Enfind'ArtagnanlaissaàdesseintomberlenomdeColbert.Ilavaitréservéce
couppourledernier.

—Qu'est-cequeColbert?demandal'évêque.
«oh!pourlecoup,seditd'Artagnan,c'esttropfort.Veillons,mordioux!
veillons.»
EtildonnasurColberttouslesrenseignementsqu'Aramispouvaitdésirer.
Lesouperouplutôtlaconversationseprolongeajusqu'àuneheuredumatin
entred'ArtagnanetAramis.
Àdixheuresprécises,Porthoss'étaitendormisursachaiseetronflaitcommeun
orgue.
Àminuit,onleréveillaetonl'envoyacoucher.
—Hum!dit-il;ilmesemblequejemesuisassoupi;c'étaitpourtantfort
intéressantcequevousdisiez.
Àuneheure,Aramisconduisitd'Artagnandanslachambrequiluiétaitdestinée
etquiétaitlameilleuredupalaisépiscopal.Deuxserviteursfurentmisàses
ordres.
—Demain,àhuitheures,dit-ilenprenantcongéded'Artagnan,nousferons,si
vouslevoulez,unepromenadeàchevalavecPorthos.
—Àhuitheures!fitd'Artagnan,sitard?
—Voussavezquej'aibesoindeseptheuresdesommeil,dit
Aramis.
—C'estjuste.
—Bonsoir,cherami!
Etilembrassalemousquetaireaveccordialité.D'Artagnanlelaissapartir.
—Bon!dit-ilquandsaportefutferméederrièreAramis,àcinqheuresjeserai
surpied.


Puis,cettedispositionarrêtée,ilsecouchaetmit,commeondit,lesmorceaux
doubles.
ChapitreLXXIII—OùPorthoscommenceàêtrefâchéd'êtrevenuavec
d'Artagnan

Àpeined'Artagnanavait-iléteintsabougie,qu'Aramis,quiguettaitàtraversses
rideauxlederniersoupirdelalumièrechezsonami,traversalecorridorsurla
pointedupiedetpassachezPorthos.Legéant,couchédepuisuneheureetdemie
àpeuprès,seprélassaitsurl'édredon.Ilétaitdanscecalmeheureuxdupremier
sommeilqui,chezPorthos,résistaitaubruitdesclochesetducanon.Satête
nageaitdanscedouxbalancementquirappellelemouvementmoelleuxd'un
navire.Uneminutedeplus,Porthosallaitrêver.
Laportedesachambres'ouvritdoucementsouslapressiondélicatedelamain
d'Aramis.
L'évêques'approchadudormeur.Unépaistapisassourdissaitlebruitdesespas;
d'ailleurs,Porthosronflaitdefaçonàéteindretoutautrebruit.
Illuiposaunemainsurl'épaule.
—Allons,dit-il,allons,moncherPorthos.
Lavoixd'Aramisétaitdouceetaffectueuse,maisellerenfermaitplusqu'unavis,
ellerenfermaitunordre.Samainétaitlégère,maiselleindiquaitundanger.
Porthosentenditlavoixetsentitlamaind'Aramisaufonddesonsommeil.
Iltressaillit.
—Quivalà?dit-ilavecsavoixdegéant.
—Chut!c'estmoi,ditAramis.
—Vous,cherami!etpourquoidiablem'éveillez-vous?
—Pourvousdirequ'ilfautpartir.


—Partir?
—Oui.
—Pouroù?
—PourParis.
PorthosbonditdanssonlitetretombaassisenfixantsurAramissesgrosyeux
effarés.
—PourParis?

—Oui.
—Centlieues!fit-il.
—Centquatre,répliqual'évêque.
—Ah!monDieu!soupiraPorthosenserecouchant,pareilàcesenfantsqui
luttentavecleurbonnepourgagneruneheureoudeuxdesommeil.
—Trenteheuresdecheval,ajoutarésolumentAramis.Voussavezqu'ilyade
bonsrelais.
Porthosbougeaunejambeenlaissantéchapperungémissement.
—Allons!allons!cherami,insistaleprélatavecunesorted'impatience.
Porthostiral'autrejambedulit.
—Etc'estabsolumentnécessairequejeparte?dit-il.
—Detoutenécessité.
Porthossedressasursesjambesetcommençad'ébranlerleplancheretlesmurs
desonpasdestatue.
—Chut!pourl'amourdeDieu,moncherPorthos!ditAramis;vousallez
réveillerquelqu'un.


—Ah!c'estvrai,réponditPorthosd'unevoixdetonnerre;j'oubliais;mais,soyez
tranquille,jem'observerai.Et,endisantcesmots,ilfittomberuneceinture
chargéedesonépée,desespistoletsetd'uneboursedontlesécuss'échappèrent
avecunbruitvibrantetprolongé.
Cebruitfitbouillirlesangd'Aramis,tandisqu'ilprovoquaitchezPorthosun
formidableéclatderire.
—Quec'estbizarre!dit-ildesamêmevoix.
—Plusbas,Porthos,plusbas,donc!
—C'estvrai.
Etilbaissaeneffetlavoixd'undemi-ton.
—Jedisaisdonc,continuaPorthos,quec'estbizarrequ'onnesoitjamaisaussi
lentquelorsqu'onveutsepresser,aussibruyantquelorsqu'ondésireêtremuet.

—Oui,c'estvrai;maisfaisonsmentirleproverbe,Porthos,hâtons-nouset
taisons-nous.
—Vousvoyezquejefaisdemonmieux,ditPorthosenpassantsonhaut-dechausses.
—Trèsbien.
—Ilparaîtquec'estpressé?
—C'estplusquepressé,c'estgrave,Porthos.
—Oh!oh!
—D'Artagnanvousaquestionné,n'est-cepas?
—Moi?
—Oui,àBelle-Île?
—Paslemoinsdumonde.


—Vousenêtesbiensûr,Porthos?
—Parbleu!
—C'estimpossible.Souvenez-vousbien.
—Ilm'ademandécequejefaisais,jeluiaidit:«Delatopographie.»J'aurais
vouludireunautremotdontvousvousétiezserviunjour.
—Delacastramétation?
—C'estcela;maisjen'aijamaispumelerappeler.
—Tantmieux!Quevousa-t-ildemandéencore?
—Cequec'étaitqueM.Gétard.
—Etencore?
—Cequec'étaitqueM.Jupenet.
—Iln'apasvunotreplandefortifications,parhasard?
—Sifait.
—Ah!diable!
—Maissoyeztranquille,j'avaiseffacévotreécritureavecdelagomme.
Impossibledesupposerquevousavezbienvoulumedonnerquelqueavisdans
cetravail.

—Iladebienbonsyeux,notreami.
—Quecraignez-vous?
—Jecrainsquetoutnesoitdécouvert,Porthos;ils'agitdoncdeprévenirun
grandmalheur.J'aidonnél'ordreàmesgensdefermertouteslesportes.Onne
laisserapointsortird'Artagnanavantlejour.Votrechevalesttoutsellé;vous
gagnezlepremierrelais;àcinqheuresdumatin,vousaurezfaitquinzelieues.
Venez.


OnvitalorsAramisvêtirPorthospièceparpièceavecautantdecéléritéqu'eût
pulefaireleplushabilevaletdechambre.Porthos,moitiéconfus,moitié
étourdi,selaissaitfaireetseconfondaitenexcuses.
Lorsqu'ilfutprêt,Aramislepritparlamainetl'emmena,enluifaisantposerle
piedavecprécautionsurchaquemarchedel'escalier,l'empêchantdeseheurter
auxembrasuresdesportes,letournantetleretournantcommesilui,Aramis,eût
étélegéantetPorthoslenain.Cetteâmeincendiaitetsoulevaitcettematière.Un
cheval,eneffet,attendaittoutsellédanslacour.Porthossemitenselle.
AlorsAramispritlui-mêmelechevalparlabrideetleguidasurdufumier
répandudanslacour,dansl'intentionévidented'éteindrelebruit.Illuipinçaiten
mêmetempslesnaseauxpourqu'ilnehennîtpas…
—Puis,unefoisarrivéàlaporteextérieure,attirantàlui
Porthos,quiallaitpartirsansmêmeluidemanderpourquoi:
—Maintenant,amiPorthos,maintenant,sansdébriderjusqu'àParis,dit-ilàson
oreille;mangezàcheval,buvezàcheval,dormezàcheval,maisneperdezpas
uneminute.
—C'estdit;onnes'arrêterapas.
—CettelettreàM.Fouquet,coûtequecoûte;ilfautqu'ill'aitdemainavant
midi.
—Ill'aura.
—Etpensezàunechose,cherami.

—Àlaquelle?
—C'estquevouscourezaprèsvotrebrevetdeducetpair.
—Oh!oh!fitPorthoslesyeuxétincelants,j'iraienvingt-quatreheuresence
cas.
—Tâchez.
—Alorslâchezlabride,etenavant,Goliath!


Aramislâchaeffectivement,nonpaslabride,maislesnaseauxducheval.
Porthosrenditlamain,piquadesdeux,etl'animalfurieuxpartitaugalopsurla
terre.
Tantqu'ilputvoirPorthosdanslanuit,Aramislesuivitdesyeux;puis,lorsqu'il
l'eutperdudevue,ilrentradanslacour.Rienn'avaitbougéchezd'Artagnan.
Levaletmisenfactionauprèsdesaporten'avaitvuaucunelumière,n'avait
entenduaucunbruit.
Aramisrefermalaporteavecsoin,envoyalelaquaissecoucher,etluimêmese
mitaulit.
D'Artagnannesedoutaitréellementderien;aussicrut-ilavoirtoutgagné,
lorsquelematinils'éveillaversquatreheuresetdemie.Ilcouruttoutenchemise
regarderparlafenêtre:lafenêtredonnaitsurlacour.Lejourselevait.
Lacourétaitdéserte,lespouleselles-mêmesn'avaientpasencorequittéleurs
perchoirs.
Pasunvaletn'apparaissait.
Touteslesportesétaientfermées.
«Bon!calmeparfait,seditd'Artagnan.N'importe,mevoiciréveillélepremier
detoutelamaison.Habillons-nous;ceseraautantdefait.»
Etd'Artagnans'habilla.
Maiscettefoisils'étudiaànepointdonneraucostumedeM.Agnancette
rigiditébourgeoiseetpresqueecclésiastiquequ'ilaffectaitauparavant;ilsut
même,enseserrantdavantage,enseboutonnantd'unecertainefaçon,enposant

sonfeutreplusobliquement,rendreàsapersonneunpeudecettetournure
militairedontl'absenceavaiteffarouchéAramis.Celafait,ilenusaouplutôt
feignitd'enusersansfaçonavecsonhôte,etentratoutàl'improvistedansson
appartement.Aramisdormaitoufeignaitdedormir.
Ungrandlivreétaitouvertsursonpupitredenuit;labougiebrûlaitencoreaudessusdesonplateaud'argent.


C'étaitplusqu'iln'enfallaitpourprouveràd'Artagnanl'innocencedelanuitdu
prélatetlesbonnesintentionsdesonréveil.
Lemousquetairefitprécisémentàl'évêquecequel'évêqueavaitfaitàPorthos.
Illuifrappasurl'épaule.
Évidemment;Aramisfeignaitdedormir,car,aulieudes'éveillersoudain,luiqui
avaitlesommeilsiléger,ilsefitréitérerl'avertissement.
—Ah!ah!c'estvous,dit-ilenallongeantlesbras.Quellebonnesurprise!Ma
foi,lesommeilm'avaitfaitoublierquej'eusselebonheurdevousposséder.
Quelleheureest-il?
—Jenesais,ditd'Artagnanunpeuembarrassé.Debonneheure,jecrois.Mais,
vouslesavez,cettediabled'habitudemilitairedem'éveilleraveclejourmetient
encore.
—Est-cequevousvoulezdéjàquenoussortions,parhasard?demandaAramis.
Ilestbienmatin,cemesemble.
—Ceseracommevousvoudrez.
—Jecroyaisquenousétionsconvenusdenemonteràchevalqu'àhuitheures.
—C'estpossible;mais,moi,j'avaissigrandeenviedevousvoir,quejemesuis
dit:«Leplustôtseralemeilleur.»
—Etmesseptheuresdesommeil?ditAramis.Prenezgarde,j'avaiscomptélàdessus,etcequ'ilm'enmanquera,ilfaudraquejelerattrape.
—Maisilmesemblequ'autrefoisvousétiezmoinsdormeurquecela,cherami;
vousaviezlesangalerteetl'onnevoustrouvaitjamaisaulit.
—Etc'estjustementàcausedecequevousmediteslàquej'aimefortày
demeurermaintenant.

—Aussi,avouezquecen'étaitpaspourdormirquevousm'avezdemandé
jusqu'àhuitheures.


—J'aitoujourspeurquevousnevousmoquiezdemoisijevousdislavérité.
—Ditestoujours.
—Ehbien!desixàhuitheures,j'ail'habitudedefairemesdévotions.
—Vosdévotions?
—Oui.
—Jenecroyaispasqu'unévêqueeûtdesexercicessisévères.
—Unévêque,cherami,aplusàdonnerauxapparencesqu'unsimpleclerc.
—Mordioux!Aramis,voiciunmotquimeréconcilieavecVotreGrandeur.Aux
apparences!c'estunmotdemousquetaire,celui-là,àlabonneheure!Viventles
apparences,Aramis!
—Aulieudem'enféliciter,pardonnez-le-moi,d'Artagnan.C'estunmotbien
mondainquej'ailaissééchapperlà.
—Faut-ildoncquejevousquitte?
—J'aibesoinderecueillement,cherami.
—Bon.Jevouslaisse;maisàcausedecepaïenqu'onappelled'Artagnan,
abrégez-les,jevousprie;j'aisoifdevotreparole.
—Ehbien!d'Artagnan,jevousprometsquedansuneheureetdemie…
—Uneheureetdemiededévotions?Ah!monami,passez-moicelaauplus
juste.Faites-moilemeilleurmarchépossible.
Aramissemitàrire.
—Toujourscharmant,toujoursjeune,toujoursgai,dit-il.Voilàquevousêtes
venudansmondiocèsepourmebrouilleraveclagrâce.
—Bah!
—Etvoussavezbienquejen'aijamaisrésistéàvosentraînements;vousme



coûterezmonsalut,d'Artagnan.
D'Artagnansepinçaleslèvres.
—Allons,dit-il,jeprendslepéchésurmoncompte,débridez-moiunsimple
signedecroixdechrétien,débridez-moiunPateretpartons.
—Chut!ditAramis,nousnesommesdéjàplusseuls,etj'entendsdesétrangers
quimontent.
—Ehbien!congédiez-les.
—Impossible;jeleuravaisdonnérendez-voushier:c'estleprincipalducollège
desjésuitesetlesupérieurdesdominicains.
—Votreétat-major,soit.
—Qu'allez-vousfaire?
—JevaisallerréveillerPorthosetattendredanssacompagniequevousayez
finivosconférences.
Aramisnebougeapoint,nesourcillapoint,neprécipitanisongestenisaparole.
—Allez,dit-il.
D'Artagnans'avançaverslaporte.
—Àpropos,voussavezoùlogePorthos?
—Non;maisjevaism'eninformer.
—Prenezlecorridor,etouvrezladeuxièmeporteàgauche.
—Merci!aurevoir.
Etd'Artagnans'éloignadansladirectionindiquéeparAramis.
Dixminutesnes'étaientpointécouléesqu'ilrevint.IltrouvaAramisassisentre
leprincipalducollègedesjésuitesetlesupérieurdesdominicainsetleprincipal
ducollègedesjésuites,exactementdanslamêmesituationoùill'avaitretrouvé


autrefoisdansl'aubergedeCrèvecoeur.
Cettecompagnien'effrayapaslemousquetaire.
—Qu'est-ce?dittranquillementAramis.Vousavezquelquechoseàmedire,ce
mesemble,cherami?

—C'est,réponditd'ArtagnanenregardantAramis,c'estque
Porthosn'estpaschezlui.
—Tiens!fitAramisaveccalme;vousêtessûr?
—Pardieu!jeviensdesachambre.
—Oùpeut-ilêtrealors?
—Jevousledemande.
—Etvousnevousenêtespasinformé?
—Sifait.
—Etquevousa-t-onrépondu?
—QuePorthossortantsouventlematinsansriendireàpersonne,était
probablementsorti.
—Qu'avez-vousfaitalors?
—J'aiétéàl'écurie,réponditindifféremmentd'Artagnan.
—Pourquoifaire?
—PourvoirsiPorthosestsortiàcheval.
—Et?…interrogeal'évêque.
—Ehbien!ilmanqueunchevalaurâtelier,lenuméro5,Goliath.
Toutcedialogue,onlecomprend,n'étaitpasexemptd'unecertaineaffectation
delapartdumousquetaireetd'uneparfaitecomplaisancedelapartd'Aramis.


×