Văn hóa đức và những khía cạnh văn hóa của hofstede

II. Văn hóa của Đức và các khía cạnh văn hóa của Hofstede
A. Các khía cạnh văn hoá của Hofstede

Power distance
(PDI)
Indulgence vs.
restraint
(IND)

Individualism vs.
collectivism
(IDV)

Hofstede's cultural
dimensions
Long-term orientation
vs. short-term
orientation
(LTO)

Uncertainty
avoidance
(UAI)
Masculinity vs
femininity
(MAS)

Lí thuyết chiều văn hóa của Hofstede
Khái niệm: Lí thuyết chiều văn hóa của Hofstede trong tiếng Anh là Hofstede's Cultural
Dimensions Theory. Lí thuyết chiều văn hóa của Hofstede là một khuôn khổ được sử dụng để hiểu
sự khác biệt giữa văn hóa của các quốc gia và phân biệt cách thức kinh doanh giữa các nền văn hóa

khác nhau. Nói cách khác, lí thuyết này tạo ra khuôn khổ để phân biệt các nền văn hóa quốc gia
khác nhau, các khía cạnh của văn hóa và tác động của chúng đối với việc kinh doanh.
Chiều văn hóa của Hofstede: Geert Hofstede là một giáo sư nghiên cứu cách mọi người từ các quốc
gia và nền văn hóa khác nhau tương tác dựa trên các chiều văn hóa khác nhau; bao gồm:
- Khoảng cách quyền lực: Miêu tả cách một xã hội ứng xử với sự bất bình đẳng về quyền lực giữa
người với người trong xã hội.


- Chủ nghĩa cá nhân so với chủ nghĩa tập thể: Tập trung vào các câu hỏi về việc mọi người muốn có
một mạng lưới kết nối chặt chẽ với người khác; hay thích độc lập, ít kết nối và ít chia sẻ với người
khác ngoại trừ một số ít bạn thân và gia đình.
- Nam tính và Nữ tính: Nam tính đại diện cho việc xã hội ưu tiên thành tích, chủ nghĩa anh hùng, sự
quyết đoán và phần thưởng vật chất cho thành công. Ngược lại, nữ tính tượng trưng cho sự hợp tác,
khiêm tốn, chăm sóc cho những người yếu đuối và chất lượng cuộc sống.
- Tránh sự không chắc chắn: Thể hiện mức độ mà thành viên trong một xã hội cảm thấy không thoải
mái với sự mơ hồ và không chắc chắn.
- Định hướng dài hạn và ngắn hạn: Các giá trị liên quan đến định hướng dài hạn là tiết kiệm và kiên
trì; các giá trị liên quan đến định hướng ngắn hạn là tôn trọng truyền thống, thực hiện các nghĩa vụ
xã hội và bảo vệ thể diện của cá nhân.
- Tính tự do, thoải mái: Những cá nhân sống trong môi trường có văn hóa tự do sẽ luôn chủ động
làm những gì mình thích, nhưng đôi khi việc họ làm vượt quá tầm kiểm soát của bản thân. Bên cạnh
đó, văn hóa tự do cũng tạo điều kiện cho mỗi cá nhân tự do trong quyết định và không phải chịu sự
kiểm soát quá nhiều của hệ thống quy tắc. Ngược lại, đặc điểm văn hóa hạn chế là mức độ mà các
thành viên trong xã hội cố gắng kiểm soát những mong muốn và sự bốc đồng của mình.

Ý nghĩa của lí thuyết chiều văn hóa của Hofstede
Khi xem xét các khía cạnh và định nghĩa khác nhau về các chiều văn hóa, chúng ta có thể
thấy được người quản lí sẽ phải hiểu và đối phó với sự khác biệt của những nền văn hóa khác nhau
trong bối cảnh quốc tế. Ví dụ, chủ nghĩa cá nhân so với chủ nghĩa tập thể cho thấy rằng có những xã
hội, hoặc những người thích làm việc một mình và đánh giá sự tồn tại của bản thân dưới khía cạnh

là một cá nhân, chứ không phải là một phần của một nhóm.
Tuy nhiên, một người theo chủ nghĩa tập thể sẽ hướng tới thành công của nhóm nhiều hơn là sự hài
lòng hoặc thành tích cá nhân của chính họ. Ví dụ, phần đông người Mỹ theo chủ nghĩa cá nhân, còn
người Nhật Bản lại nghiêng về phía tập thể. Ngoài ra, điểm số tránh sự không chắc chắn của người
Mỹ thấp hơn. Về cơ bản, họ dễ chấp nhận và thoải mái với sự mơ hồ và không chắc chắn. Ngược
lại, điểm số này của người Nhật rất cao, thể hiện họ đề cao sự thật, và tránh né những thứ không
chắc chắn.


Tuy nhiên, khi so sánh về khoảng cách quyền lực, thì việc chấp nhận sự bất bình đẳng về quyền lực
giữa người với người trong xã hội của Mỹ và Nhật lại gần như tương đương nhau.
Tóm lại, điều mà Hofstede cố gắng chỉ ra là tất cả chúng ta thực sự không giống nhau;
những nền văn hóa khác nhau có quan điểm khác nhau về cuộc sống và kinh doanh. Chúng không
được chia thành đúng hay sai, mà đơn giản chỉ là khác nhau. Các nền văn hóa khác nhau có quan
điểm khác nhau về thế giới tùy theo văn hóa và lịch sử. Hiểu biết về những lĩnh vực này và việc xác
định được chúng sẽ giúp dễ làm việc cùng nhau và thấu hiểu những người có nền tảng văn hóa
khác.

Văn hoá của Đức theo các khía cạnh văn hoá của Hofstede
Hofstede's Cultural Dimention Of Germany
90

83

80
67

70

66

65

60
50
40

40

35

30
20
10
0

w
Po

e

an
st
i
rD

ce
In

d

vi
di

l
ua

m
is

c
Un

er

t

v
yA
t
n
ai

n
da
oi

ce

 
as

M

c

in
ul

ity

n
Lo

g

r
Te

m

O

e
ri

n
tio
a
nt

d

In

ul

n
ge

ce

Khoảng cách quyền lực - Power Distance (PDI)
Theo kích thước văn hóa của Hofstede, Đức là một quốc gia có khoảng cách quyền lực thấp
với số điểm 35. Kích thước khoảng cách quyền lực cho thấy mức độ bình đẳng của người dân trong
xã hội (Đức). Do đó, điểm số khoảng cách quyền lực thấp của Đức cho thấy sự bình đẳng của người


dân bất kể vị trí và địa vị của họ. Người Đức tin vào sự bình đẳng, mối quan hệ tại nơi làm việc có
nhiều khả năng là mối quan hệ nhiệm vụ, người Đức tôn trọng với những người làm việc hiệu quả
chứ không phải những người có vị trí cao.
Chủ nghĩa cá nhân – Individualism (IDV)
Theo kích thước văn hóa của Hofstede, Đức được chấm điểm 67 IDV, thể hiện tính cá nhân
mạnh mẽ. Người Đức có xu hướng giữ một không gian cá nhân rộng lớn để bảo vệ cuộc sống riêng
tư của mình. Họ đôi khi hoàn toàn hạnh phúc khi làm một số hoạt động một mình. Mặc dù người
Đức độc lập, gia đình luôn được quan tâm đầu tiên, họ đặt tầm quan trọng của việc chăm sóc gia
đình lên trên. Tuy nhiên, vì gia đình Đức không phải là một gia đình mở rộng vì ông bà của họ
thường sống yên ổn. Vì lý do này, thay vì chăm sóc ông bà, thanh thiếu niên Đức có nhiều thời gian
hơn để kiếm việc làm, để kiếm thêm tiền, cũng để giúp vợ / chồng của họ có thêm thu nhập. Do đó,
người Đức ngày càng trở nên cá nhân hơn.
Nam tính – Masculinity (MAS)
Đức được coi là một xã hội nam tính với số điểm 66 trên khía cạnh nam tính. Chiều kích
này cho thấy giá trị cuộc sống của những người trong xã hội. Được coi là một xã hội nam tính,

người Đức có cuộc sống nghiêm túc, cạnh tranh và quan tâm rất nhiều đến tiêu chuẩn về chất
lượng.Các hệ thống trường học nghiêm khắc và môi trường cạnh tranh khác khiến người dân Đức
thường có tư tưởng nam tính.
Hơn nữa, nam tính cũng đề cập đến tính quyết đoán cao, có nghĩa là người Đức đang đối đầu giữa
những người bạn của họ. Nói thẳng là chấp nhận được thậm chí nó có thể gây ra một cuộc
chiến. Tuy nhiên, một cuộc chiến chỉ diễn ra trong một thời gian ngắn vì người Đức thích tranh luận
và thảo luận vấn đề một cách hợp lý.
Về mặt kinh doanh, Đức là người bảo thủ, về mặt hài hước không được đánh giá cao. Người Đức
cũng dễ dàng trở nên hung hăng, khi họ không đồng ý với ý kiến của người khác.
Né tránh sự không chắc chắn – Uncertainty avoidance (UAI)
Kích thước tránh sự không chắc chắn cho thấy khả năng mà mọi người trong xã hội đối phó
với các tình huống không thể đoán trước. Đức có số điểm 65 trong chiều này, làm cho nó trở thành
một quốc gia tránh sự không chắc chắn cao. Điều này chỉ ra rằng người Đức không thực sự khoan
dung với những thay đổi và tình huống không chắc chắn. Họ thích cấu trúc và tổ chức tốt, và điều
này nhấn mạnh thực tế rằng người Đức không thích sự bất ngờ. Do đó, ở Đức các doanh nghiệp, các


quy tắc, quy định, kế hoạch và hợp đồng là rất quan trọng. Các doanh nhân Đức tập trung chặt chẽ
vào các quy tắc; đôi khi dẫn đến một hạn chế của sáng tạo. Một ví dụ khá rõ ràng, trong xã hội Đức,
người Đức thực sự tuân thủ luật pháp của họ, khi họ vứt rác, họ phải đảm bảo rằng nó thực sự vào
một thùng. Hơn nữa để tạo nên một xã hội có tổ chức, người Đức thực sự đặt một thứ quan trọng
theo thứ tự, hoặc xếp hàng. Không cắt đường, chen hàng hoặc xếp hàng được coi là một điều cơ bản
ở Đức.
Định hướng dài hạn – Long term orientation ( LTO)
Định hướng dài hạn là mức độ mà mọi người trong xã hội xem xét quan điểm dài hạn thực
dụng của một tình huống. Người Đức với số điểm 83, là văn hóa định hướng dài hạn, họ thường tập
trung vào công việc, coi trọng kết quả cuối cùng.Vì thế mà khi làm việc họ không bận tâm nhiều
đến mối quan hệ cá nhân mà chỉ làm việc với thái độ chuyên nghiệp để cho ra kết quả cuối cùng tốt
nhất có thể.
Tính tự do, thoải mái – Indulgence (IND)

Là mức độ mà các thành viên trong xã hội cố gắng kiểm soát những mong muốn và sự bốc
đồng của mình. Với Đức, họ quan niệm làm hết sức và chơi hết mình, tuy nhiên họ không quá
nuông chiều bản thân để ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Ở số điểm 40, người Đức thường
không quá chú trọng nhiều đến thời gian giải trí, hơn nữa quan niệm của họ và những quy tắc xã hội
ở Đức khiến người dân cảm thấy rằng nuông chiều bản thân là có phần sai.

B. Văn hóa của Đức
1. Ngôn ngữ
Hơn 95% người Đức nói ngôn ngữ mẹ đẻ. Tiếng Đức là ngôn ngữ chính thức và chiếm ưu thế tại
Đức. Đây là một trong 24 ngôn ngữ chính thức và công việc của Liên minh châu Âu, và là một
trong ba ngôn ngữ công việc của Ủy ban châu Âu. Tiếng Đức là ngôn ngữ thứ nhất được nói phổ
biến nhất trong Liên minh châu Âu, với khoảng 100 triệu người bản ngữ. Ngoài ra, chính phủ Đức
công nhận bốn ngôn ngữ thiểu số khác là tiếng Sorbia, tiếng Romani, tiếng Đan Mạch và tiếng
Frisian. Những ngôn ngữ này được sử dụng bởi một phần nhỏ cộng đồng người Thổ Nhĩ Kỳ, Nga,


Hy Lạp, Ba Lan sinh sống tại Đức. Người Đức có đặc trưng là đa ngôn ngữ: 67% công dân Đức cho
biết có thể giao thiệp bằng ít nhất một ngoại ngữ và 27% bằng ít nhất hai ngoại ngữ.
2. Tôn giáo
Dân tộc: người Đức là chủ yếu. Ngoài ra còn có dân tộc thiểu số Doben sống ở Đông Đức.
Hai tôn giáo chính ở Đức là đạo Cơ Đốc và đạo Do Thái. Hồi giáo chỉ mới xuất hiện và lan rộng ở
Đức sau chiến tranh thế giới lần thứ hai. Phần lớn dân số Đức theo đạo Cơ Đốc: 32,0% theo đạo Tin
Lành (Bắc và Đông Đức), 31,7% theo đạo thiên chúa La Mã (Tây và Nam Đức), 1,14% theo đạo
Cơ Đốc chính thống và 27% là những người không theo tôn giáo nào. Số còn lại theo các đạo khác.
3. Trang phục
Cũng như Việt Nam, mỗi một vùng, miền tại Đức sẽ có những trang phục truyền thống riêng và có
đôi chút khác biệt với nhau. Ví dụ, ở Bavaria, trang phục truyền thống dành cho nam giới là quần da
dài đến đầu gối, còn phụ nữ sẽ mặc váy kết hợp áo cánh và tạp dề. Người Bavaria mặc trang phục
này trong những ngày lễ truyền thống như Lễ hội bia tươi Oktoberfest.
4. Biểu tượng

Biểu tượng của Đức thay đổi qua các giai đoạn trong lịch sử, bị ảnh hưởng bởi các sự kiện định
hình văn hóa của đất nước này. Từ khi chiến thắng quân Phổ vào năm 1886, hình ảnh con đại bàng
đã trở thành biểu tượng của nước Đức cho đến bây giờ. Có thể thấy rất rõ hình ảnh này trên logo
của đội tuyển bóng đá quốc gia Đức. Ngoài ra, cùng với Bỉ, màu sắc được gợi nhớ đến Đức nhiều
nhất là đen, đỏ, vàng, cũng chính là ba màu trên quốc kỳ.
5. Ẩm thực
Người Đức uống rất nhiều bia, ăn xúc xích và làm nhiều loại bánh mì có hương vị khác nhau. Theo
ước tính, trung bình một người dân Đức tiêu thụ khoảng 140 lít bia một năm. Đây là mức tiêu thụ
bia lớn thứ hai ở châu Âu, chỉ sau Cộng hòa Czech.
6. Âm nhạc
Nếu so sánh với Anh hay Mỹ, âm nhạc Đức không được biết đến rộng rãi tại Việt Nam. Tuy nhiên,
những nhà soạn nhạc thiên tài nổi tiếng thế giới như Beethoven, Brahms, Schubert, Handel... đều là
người Đức. Chính vì vậy, Đức là quốc gia có rất nhiều nhà hát opera. Ngày nay, Đức là quốc gia tổ


chức nhiều lễ hội âm nhạc với màu sắc đa dạng hơn. "Rock am Ring" là sự kiện âm nhạc lớn nhất
tại Đức, quy tụ nhiều nghệ sĩ nổi tiếng trong và ngoài nước.
7. Kiến trúc
Do chiến tranh, biến động kéo dài và đến tận năm 1990 mới thống nhất đất nước, các công trình
kiến trúc ở Đức mang đậm dấu ấn lịch sử và nhiều nơi còn giữ được nét nguyên trạng vốn có. Một
số công trình tiêu biểu tại Đức mà du học sinh có thể ghé thăm: Tu viện Saint Michael, có từ đầu thế
kỷ 10 là một công trình kiến trúc tiền La Mã. Trong thời kỳ này, rất nhiều nhà thờ được xây dựng và
tồn tại cho đến ngày nay. Lâu đài Heidelberg được xây dựng vào thế kỷ 13, khu nhà ở Landshut thế
kỷ 15-17.
8. Văn hóa đọc sách
Theo nghiên cứu được thực hiện với Allensbach Media Market, Đức là một trong những quốc gia đi
đầu về tỷ lệ người dân đọc sách với khoảng 44,6% người dân đọc ít nhất một cuốn sách một tuần và
58,3% người dân mua ít nhất một cuốn sách một năm. Các nhà xuất bản Đức cho biết đã xuất bản
khoảng 94.000 cuốn sách mỗi năm và sự kiện sách quốc tế Frankfurt lớn nhất thế giới cũng được tổ
chức tại Đức.

9. Lễ hội
- Weihnachten – Lễ Giáng sinh (24/12 - 26/12): Đây là mùa lễ kỉ niệm sự ra đời của Chúa nên được
nhiều người quan tâm. Lễ Giáng sinh là lễ hội dành cho gia đình quan trọng nhất ở Đức, bắt đầu từ
tháng 12 không khí Giáng sinh đã tràn ngập trên các đường phố. Các chợ phiên Giáng sinh bắt đầu
mở cửa, các cây thông Giáng sinh được dựng lên và trang trí với các sắc màu lung linh. Những
ngày trước khi đến đêm Giáng Sinh (24/12) được tính theo lịch mùa Vọng. Lịch Vọng bao gồm
nhiều ô chứa kẹo, mỗi ngày người ta lại bóc 1 ô nhỏ trên lịch để lấy kẹo ăn, thường là sô cô la. Ở
nhiều thành phố, chợ giáng sinh đông như hội, trong nhà mọi người treo những chiếc vòng hoa làm
từ cây thông, được trang trí với nến. Đặc biệt, truyền thống quan trọng nhất đó chính là việc cùng
nhau trang trí cây thông Noel với những quả cầu, nến và cùng nhau ăn một bữa thật ấm cúng,
thường có món xúc xích nhỏ, salat khoai tây và ngỗng quay. Buổi tối là lúc của những điều bất ngờ
khi mọi người cùng trao đổi quà.Người ta thường tận hưởng đêm Giáng sinh và 2 ngày nghỉ lễ tiếp
theo bên gia đình.


- Ostern – Lễ Phục sinh (cuối tháng 3 đến cuối tháng 4): Đây là một ngày lễ tôn giáo để tưởng nhớ
sự hồi sinh của Chúa từ cõi chết, ngày lễ này chiếm một vị trí vô cùng quan trọng trong Đức tin của
Kitô giáo.Vào cuối tuần mọi người thường đốt lửa trại Phục sinh, ở giữa lửa trại có một hình nộm
bằng rơm, gọi là Judas, tượng trưng cho kẻ phản bội. Đối với nhiều người thì việc đốt lửa Phục sinh
chỉ là một truyền thống vốn có chứ cũng không mang ý nghĩa nhiều về tôn giáo. Bên cạnh đó, còn
có một phong tục tương tự chính là những quả trứng phục sinh với mọi kích cỡ nhuộm màu, được
vẽ các họa tiết dễ thương. Đây là một phong tục truyền thống gắn liền với Lễ Phục sinh, những quả
trứng sặc sỡ và có thể ăn được là biểu tượng cho sự tái sinh khi xuân về. Những quả trứng dù bằng
sô cô la hoặc vỏ trứng nhuộm vẽ màu cũng sẽ có mặt một cách trang trọng trên bàn phục sinh, trứng
thường được trang trí với cây và bụi.
- Oktoberfest – Lễ hội bia (cuối tháng 9 đến đầu tháng 10): Là một trong những lễ hội nổi tiếng nhất
trên Thế giới, thu hút hàng triệu người trên khắp nơi tham dự mỗi năm. Được bắt đầu vào trung tuần
tháng 9 kéo dài hết tuần đầu tiên của tháng 10, mở cửa đón khách từ 10h sáng đến 23h30 hằng ngày
trong suốt quá trình diễn ra lễ hội. Lễ hội này nhằm kỉ niệm và quảng bá hình ảnh bia Đức đến với
bạn bè quốc tế. Có một điều thú vị là trong thời gian 3 tuần diễn ra lễ hội bia ở Đức, ngày thứ ba

hàng đầu được coi là ngày của gia đình, trong ngày này, bố mẹ và con cái có thể cùng nhau tham
gia vào 1 số dịch vụ vui chơi giải trí và các gian hàng đặc biệt ở đây.
- Carnival – Lễ hội hóa trang (tháng 11): Thời gian bắt đầu vào lúc 11 giờ 11 phút, ngày 11 tháng 11
kéo dài hơn 3 tháng sau đó cho tới ngày 22/2 năm sau và còn được gọi là “Mùa thứ Năm” tại Đức.
Điểm nổi bật của lễ hội này là Rose Monday Parade - Cuộc diễu hành Hoa hồng Thứ Hai (20/2) với
nhiều quả bóng màu sắc, các ban nhạc diễu hành, vũ công và dòng người hóa trang tràn xuống các
đường phố trên nước Đức.
- Lễ hội bí ngô ở Ludwigsburg: Lễ hội Ludwigsburg tại Đức được tổ chức hàng năm trước lễ hội
Halloween một tháng, là dịp để trưng bày những tác phẩm nghệ thuật độc đáo được sắp xếp từ hàng
trăm ngàn quả bí ngô thuộc nhiều chủng loại trên thế giới. Cuộc thua đua thuyền bí ngô là một điểm
nhấn nổi bật của lễ hội, những chiếc bí ngô được khoét rỗng thành những chiếc thuyền vừa đủ cho 1
người ngồi tham gia cuộc đua. Ngoài ra, bạn sẽ được thưởng thức nhiều món ăn ngon được chế biến
từ trái bí ngô.
- Lễ hội ánh sáng Berlin (12/10 - 23/10): Trong khoảng thời gian diễn ra lễ hội, các địa danh nổi
tiếng của thủ đô Berlin sẽ trở thành các tác phẩm nghệ thuật độc đáo với hàng ngàn các chùm ánh


sáng tươi sắc cùng những màn trình diễn tuyệt vời từ ban tổ chức. Các buổi trình diễn ánh sáng
trong lễ hội này thường bắt đầu vào 7 giờ tối và kéo dài đến nửa đêm.
10. Tính cách
- Người Đức có tính kỉ luật cao, có tinh thần tập thể, có khiếu thẩm mỹ và trí thức luôn có vị trí
quan trọng (đặc biệt là các nhà triết học). Người Đức thường được coi là có kỷ cương và ý chí trong
công việc và trong cuộc sống, chặt chẽ trong chi tiêu và lạnh lùng trong giao tiếp.
- Thẳng thắn và rõ ràng: Người Đức nổi tiếng thẳng thắn, rõ ràng, minh bạch trong mọi vấn đề.
Thẳng thắn trong việc góp ý, đánh giá, từ chối hoặc yêu cầu nhờ giúp đỡ… Đừng bất ngờ và buồn
nếu ai đó cho bạn lời góp ý thẳng thắn hay từ chối, điều này chỉ tốt cho bạn thôi.
- Chủ nghĩa cá nhân: Ở Đức, đức tính độc lập cá nhân và tự chủ được đánh giá rất cao. Điều này có
nghĩa, bạn sắp xếp, tổ chức công việc một cách khoa học, hợp lí, làm việc hăng say, đầy trách
nhiệm. Đặc biệt khi cần giúp đỡ, hoặc muốn tìm hiểu thông tin thì phải tự chủ động liên lạc với
người Đức, đừng ngồi đó đợi họ liên lạc với bạn nếu không bạn sẽ thấy thất vọng.

- Thân thiện và lịch sự: Người Đức rất lịch sự, cẩn thận, chu đáo trong giao tiếp và ứng xử khi họ
tiếp xúc với đối tác thuộc nền văn hóa khác họ. Trên thực tế, người Đức ứng xử thân thiện và chân
thành với nhau, nhưng điều này lại ít được thể hiện ra khi họ tiếp xúc với người nước ngoài. Chính
vì vậy, một điều cần thiết trước khi sang Đức sinh sống nói riêng hay bất cứ một đất nước nào cũng
nên tìm hiểu kĩ tính cách người dân bản xứ, nâng cao kiến thức, năng lực liên văn hóa tránh Shock
văn hóa hoặc những tình huống khó xử, có thể gây cho bạn thất vọng… Vì vậy, trang bị đầy đủ kiến
thức là cách tốt nhất giúp hòa nhập nhanh hơn với cuộc sống ở Đức.
11. Giao tiếp trong đời sống
- Văn hóa chào hỏi: Người Đức chào nhau bằng những cái ôm, cái bắt tay để tạo thiện cảm, tôn
trọng với người đối diện. Bạn nên chủ động trước cho những việc này, chứ không nên đợi chờ từ
phía đối phương. Việc nở 1 nụ cười xã giao và không nên vì họ sẽ cho rằng bạn kiêu căng, tự cao.
- Cách xưng hô: Trong giao tiếp người Đức rất coi trọng cách xưng hô. Có sự khác biệt rõ rệt giữa 2
cách xưng ngôi đặc trưng “Du” và “Sie” . Và đòi hỏi kiến thức cũng như cảm quan ngôn ngữ để sử
dụng 2 cách xưng cho đúng.


+ Ngôi “Sie” dùng trong quan hệ công việc, với những người không thân quen. Nó thường được gọi
kèm với tên họ và chức danh hoặc học hàm, học vị (tiến sĩ, giáo sư). Ví dụ: “Ich freue mich Sie zu
treffen, Herr Dr. Müller.” (Rất hân hạnh được gặp ngài, tiến sĩ Müller).
+ Ngôi “Du” thường dùng trong quan hệ bạn bè, gia đình, đồng nghiệp thân quen và gọi kèm với
tên. Ví dụ: “Schön Dich zu treffen, Andreas.” (Andreas, rất vui khi được gặp bạn).
- Coi trọng phái nữ: “Ladies First” chỉ áp dụng trong cuộc sống thường nhật. Còn trong quan hệ
công việc, làm ăn thì nam nữ bình đẳng, thông thường cấp dưới sẽ nể cấp trên. Ai cũng có thể vui
vẻ giúp đỡ hay đơn giản là mở cửa cho người khác.
- Phong cách giao tiếp: Người Đức không thích dài dòng, vòng vo khi nói chuyện. Họ luôn giao
tiếp, trao đổi mọi vấn đề một cách trực tiếp, thẳng thắn và chân thành. Họ cũng đặc biệt thích tranh
luận về những vấn đề đang nhận được nhiều sự quan tâm của xã hội. Với tính cách này thì ở các nền
văn hóa khác rất dễ gây hiểu lầm hoặc xung đột . Trong giao tiếp, họ cũng hay dùng ngụ ý, ẩn dụ,
ngôn ngữ cơ thể để đối phương hiểu được thông điệp mà họ muốn nhắn nhủ.
- Lời khen: Khi muốn khen ai thì phải đảm bảo khen họ chân thành, tránh những lời khen quá lộ

liễu nhất là nên tránh đề cập đến ngoại hình, trang phục… Chỉ nên tán dương những đức tính tốt,
tinh thần làm việc của họ. Những lời nói sáo rỗng, không nhằm vào mục đích gì tuyệt đối không
nên sử dụng.
- Nguyên tắc trao nhận quà: Một phép lịch sự khi được mời tới nhà khiến cả bạn và chủ nhà đều rất
vui đó là bạn nên mang theo quà tặng, thường hoa và socola. Người Đức thích hoa màu vàng,
không nên tặng hoa hồng đỏ, vì tượng trưng cho tình yêu lứa đôi, tặng hoa lily, hoa cúc cũng không
nên vì thường dùng trong đám tang. Mở quà sau khi được nhận cũng là nét thú vị trong văn hóa trao
nhận quà của người Đức. Sau khi tham dự bữa tiệc, bạn cũng nên viết thư cảm ơn vì sự chăm sóc
chu đáo của chủ nhà.
“Bạn muốn được tặng gì trong ngày sinh nhật?” Nghe tưởng chừng câu hỏi này có vẻ không phổ
biến ở Việt Nam, vì có suy nghĩ không nên hỏi trực tiếp như vậy, nhưng ở Đức điều này hoàn toàn
bình thường, thậm chí họ còn lên một danh sách những thứ mong muốn trong dịp sinh nhật để tiện
theo dõi. Đây là ý tưởng hay nếu bạn không muốn tặng món quà mà không phù hợp với người nhận.


12. Văn hóa trong kinh doanh
- Đàm phán kinh doanh cũng phải ngay thẳng: Trước khi đàm phán với đối tác Đức cần có sự chuẩn
bị thật kỹ về mọi mặt, đưa ra nhiều phương án lựa chọn. Đừng cố tìm cách để đạt được mục tiêu
nào đó "trên bàn đàm phán" trừ khi bạn muốn ra về tay không. Những “chiêu trò” nhằm thu được
lợi ích ngắn hạn, xâm hại đến lợi ích của người khác, chỉ chú trọng đến lợi nhuận mà bỏ qua chất
lượng sản phẩm, dịch vụ sẽ chỉ dẫn tới thất bại. Các doanh nghiệp Đức rất thận trọng. Vì thế bài
thuyết trình của một nhà đầu tư vào Đức nên thật chi tiết và đừng quá cường điệu. Hãy đi thẳng vào
những điểm chính và trình bày thật rõ ràng. Người Đức thích các kế hoạch và quan hệ đối tác dài
hạn. Nếu đối tác Đức tin và hiểu bạn, họ sẽ hợp tác và cùng phát triển, kể cả khi bạn gặp khó khăn.
- Bất kể một hành vi phi đạo đức nào cũng sẽ là nguyên nhân dẫn tới sự thất bại: Các doanh nghiệp
Đức không cạnh tranh nhau bằng giá rẻ mà chỉ cạnh tranh bằng chất lượng sản phẩm. Họ sẵn sàng
chuyển phần lớn lợi nhuận để đầu tư vào chất lượng sản phẩm, phục vụ hậu mãi, nhằm đảm bảo
phát triển doanh nghiệp bền vững. Những trường dạy nghề ở Đức luôn có môn học về đạo đức kinh
doanh. Một trong hai trường dạy nghề đầu tiên nổi tiếng ở Berlin đã lấy lời của chính trị gia
Christian Beuth để làm khẩu hiệu: "Trường này chỉ dành cho những người có khả năng, chăm chỉ,

có tư cách đàng hoàng và có đạo đức. Được học tập tại trường là một sự khích lệ lớn. Sự siêng năng
trong kinh doanh không thể không đi kèm với đạo đức. Nhà trường không có hình phạt nào khác
ngoài việc buộc thôi học những người đạo đức kém".
- Hối lộ và tham nhũng không nằm trong văn hóa kinh doanh của người Đức: Theo trang đánh giá
www.transparency.org, Đức đạt 79/100 điểm về việc chống tham nhũng và chỉ số tham nhũng là
13/176. Lĩnh vực xây dựng và đấu thầu được chính phủ Đức đặc biệt quan tâm nhằm cắt giảm nạn
tham nhũng trong và ngoài nước. Các luật chống tham nhũng áp dụng nghiêm ngặt cho các hoạt
động kinh tế trong nước. Đức đã phê chuẩn Công ước về chống hối lộ năm 1998 qua đó làm giảm
việc hối lộ của các quan chức nước ngoài của công dân Đức và các công ty ở nước ngoài. Cán bộ
Chính phủ bị cấm nhận quà tặng liên quan đến công việc của họ. Vì thế khi làm ăn, giao thương với
người Đức, nếu có ý định “đi cửa sau” hoặc “bôi trơn” thì bạn sẽ có nhiều khả năng đánh mất niềm
tin của họ vì đó không phải là hành vi được ủng hộ trong kinh doanh ở đất nước này.
- Bảo vệ môi trường là chìa khóa trong kinh doanh: Chính phủ Đức nhìn nhận vô cùng nghiêm túc
về vấn đề môi trường, việc thúc đẩy liên minh hợp tác giữa các đảng, giữa doanh nghiệp và chính
phủ trong những năm qua đã tác động to lớn đến mục tiêu chính sách về năng lượng và môi trường.


Những hoạt động kinh doanh có yếu tố bảo vệ hoặc gây ít tác hại tới môi trường sẽ được cộng thêm
điểm trong thứ tự ưu tiên của đối tác Đức.
- Vạch rõ giới hạn và tuân thủ theo các nguyên tắc, quy định: Xét về nhiều góc độ thì người Đức
được đánh giá là bậc thầy trong việc lập kế hoạch. Người Đức suy nghĩ rất thấu đáo, mỗi một khía
cạnh của một dự án đều có một phương án chi tiết, kĩ càng. Thận trọng trong việc lập kế hoạch giúp
cho người Đức luôn có phương án tối ưu nhất trong cả kinh doanh và cuộc sống, họ luôn đặt mình
vào trong một giới hạn an toàn. Mọi việc trong cuộc sống và công việc của người Đức hầu hết đều
được vạch rõ và điều chỉnh bởi những quy định, thông qua luật pháp, nguyên tắc và thủ tục. Trong
văn hóa kinh doanh của người Đức thì điều này được phản ánh trong việc tuân thủ các nguyên tắc
kinh doanh, làm giảm đi các phương án dự phòng hay hạn chế các tình huống tự phát trong quá
trình diễn biến sự việc. Người Đức không thích sự bất ngờ. Những thay đổi đột xuất trong các
thương vụ kinh doanh thường không được chào đón mặc dù họ có thể đưa ra phương án giải quyết
ngay lúc đó.

- Nguyên tắc đúng giờ là bước đầu dẫn tới thành công: Đức là một xã hội có trật tự và chính xác về
giờ giấc. Người Đức quan niệm rằng người lịch sự bao giờ cũng đến đúng giờ. Nếu chủ ý đến muộn
để thể hiện cấp bậc của mình, hay quan niệm người quan trọng thì phải xuất hiện sau cùng sẽ phản
tác dụng đối với người Đức. Việc đến muộn dù chỉ là vài phút khi gặp gỡ với người Đức cũng thể
hiện ra sự thiếu tôn trọng đối với đối phương, do vậy đừng trễ hẹn khi có cuộc gặp với họ. Nếu vì
một lí do nào đó mà đến trễ, hãy gọi điện và giải thích cho họ về tình huống khiến bạn trễ hẹn. Để
có một cuộc hẹn thể hiện sự tôn trọng với đối tác, hãy đến sớm 5 đến 10 phút.
- Trang phục công sở cũng phải đẹp mắt và lịch sự: Diện mạo và khả năng thuyết trình là những
điểm quan trọng của người Đức, đặc biệt là trong môi trường kinh doanh thực tế. Trang phục được
làm bằng những chất liệu tốt là rất quan trọng, ăn mặc tùy tiện và cẩu thả trong cả trang điểm đối
với nữ giới đều không được đánh giá cao. Khi làm việc với người Đức, không nên cởi áo choàng
hay tháo cà vạt trước họ. Phụ nữ được quy định là không trang điểm đậm hoặc đeo những bộ trang
sức lớn lộng lẫy. Tuy nhiên cũng đừng ngạc nhiên khi thấy một người mang tất trắng với giầy và
trang phục tối màu.
- Nếu được đối tác mời đi cùng trong xe - do đối tác lái - thì tuyệt đối không được ngồi ở hàng ghế
sau. Nếu đi taxi, vị khách danh dự được dành cho ngồi ở hàng ghế sau, phía tay phải. Người nào trả
tiền taxi thì ngồi ở phía trước hay ở sau người lái xe.


- Cách ứng xử qua điện thoại: Người gọi đến thường phải chào và xưng danh, tự giới thiệu về mình.
Người được gọi điện thoại thường ít nhất nên xưng tên, không khi nào được sử dụng ngôi thứ ba để
trả lời, chẳng hạn như “Đây là ông Schmidt”. Khi gọi điện thoại từ các máy điện thoại công cộng
không nên nói tên cụ thể, đề phòng bị nghe trộm.
- Trao danh thiếp: Khách là người đầu tiên trao danh thiếp. Nếu trao cho nhóm người thì người có
cấp bậc cao nhất được trao đầu tiên. Nếu không biết thứ tự cấp bậc của chủ nhà thì trao danh thiếp
cho tất cả, bắt đầu từ người ở bên cạnh mình. Phải xem danh thiếp trước khi cất đi.
- Khu vực riêng tư: Trong văn phòng, ở hành lang hay khi gặp nhau nên chú ý giữ khoảng cách.
Khoảng cách 60 cm được coi là khu vực dành cho bạn bè thân thiết. Khi trao đổi về công chuyện
làm ăn nên đứng cách nhau khoảng 1 mét nếu chỉ có hai người, nếu đứng thành nhóm thì khoảng
cách từ 1 - 2 mét. Để thể hiện sự tin cậy, tốt nhất là sử dụng động tác, cách nói và lựa chọn từ ngữ

thích hợp.
- Làm quen: Khi làm quen chú ý nhấn mạnh những tương đồng để tạo bầu không khí thân thiện,
không nên đề cập đến những chủ đề chính trị hay tôn giáo. Những nhận xét nên mang tính tích cực,
không nên chỉ trích hay phê trách, không nên lôi kéo hay để bị sa đà vào cuộc tranh luận về vấn đề
to tát.
13. Những nét kỳ lạ trong văn hóa ở Đức
- Ngày Chủ nhật “yên lặng”: Nếu bạn cho rằng ngày Chủ nhật luôn là thời điểm thích hợp để đi
mua sắm, sửa sang phòng ốc, cắt cỏ ngoài vườn,… thì có thể bạn sẽ hơi sốc vì ở Đức bạn không thể
làm những điều trên vào ngày Chủ nhật. Tại quốc gia này, Chủ nhật được xem là “ngày yên lặng”
để người dân có thể nghỉ ngơi và thư giãn sau một tuần làm việc mệt nhọc. Điều đó có nghĩa mọi
cửa hàng bán lẻ hoặc ăn uống vào ngày này đều sẽ đóng cửa. Bạn vẫn có thể dọn dẹp nhà cửa nếu
muốn miễn là hoạt động đó không phát ra tiếng ồn làm ảnh hưởng đến hàng xóm xung quanh. Điều
luật bất thành văn này cũng được áp dụng cho các ngày lễ lớn tại Đức.
- Gió từ cửa sổ có… độc! Nếu bạn là người thích ở trong một gian phòng thông thoáng có gió thổi
nhè nhẹ thì bạn sẽ thấy hơi ngột ngạt khi du học Đức vì người dân ở đây có thói quen đóng kín mọi
cửa sổ trong nhà. Người Đức tin rằng gió thổi từ cửa sổ có thể khiến họ đổ bệnh.
- Chúc mừng sinh nhật sớm là điềm xui: Bạn đừng bao giờ chúc mừng sinh nhật người Đức trước
ngày sinh thật sự của họ nếu không muốn nhận những tia nhìn giận dữ hoặc thậm chí là cơn thịnh


nộ từ họ. Người Đức quan niệm chúc mừng sinh nhật sớm là một điềm không may. Người Đức
thường mời bạn bè đến nhà của mình ăn uống vào buổi tối ngay trước ngày sinh nhật. Chỉ khi đồng
hồ điểm đúng 12 giờ đêm, nhân vật chính mới chính thức nhận những lời chúc mừng từ bạn bè của
mình.
- “Please” có nghĩ là “yes” và “thanks” có nghĩa là “no”: Lấy một ví dụ cho bạn dễ hiểu, nếu người
Đức hỏi bạn có muốn uống thêm bia không thì khi bạn trả lời “danke” (thanks) họ sẽ hiểu ý của bạn
là “no, thanks”. Ngược lại, nếu bạn trả lời rằng “bitte” (please) thì họ sẽ hiểu rằng “yes, please”. Do
đó, nếu bạn muốn uống thêm bia hãy trả lời “bitte” còn không muốn uống thì dùng “danke” nhé.
- Vừa ăn trưa vừa uống… bia: Người Đức rất thích uống bia và là nơi tiêu thụ bia lớn thứ hai trên
thế giới (chỉ xếp sau Ireland). Bia tại quốc gia này phổ biến đến mức tiền mua bia còn rẻ hơn mua…

nước. Họ thậm chí còn có cả một lễ hội bia rất lớn tên là Oktoberfest được diễn ra hàng năm. Vì vậy
nếu trong bữa trưa họ có mời bạn uống bia thì cũng đừng lấy điều đó làm lạ. Uống bia khi làm việc
và trong lúc mặt trời còn sáng tỏ là một nét văn hóa rất riêng tại nước Đức.
- Thói quen nói những gì họ nghĩ: Bạn nên chuẩn bị tinh thần trước khi hỏi ý kiến của người Đức vì
họ không có thói quen nói giảm nói tránh hoặc những lời nói dối ngọt ngào (white lies). Thậm chí
nếu bạn không hỏi ý kiến gì cả thì vẫn có nguy cơ nhận được những lời góp ý hoặc phàn nàn trực
tiếp khi bạn vô tình phạm phải luật lệ nào đó của họ. Nước Đức là nơi có nhiều luật lệ và một số
điều luật lại bất thành văn nên bạn khó tránh khỏi việc vô tình phạm luật trước khi biết về nó. Nếu
bạn lỡ dùng máy cắt cỏ vào ngày Chủ nhật hoặc để chó cưng của mình sủa vào giờ mọi người nghỉ
ngơi thì hãy chuẩn bị nhận lời phàn nàn từ hàng xóm. Nếu tình hình vẫn không thay đổi, bạn có thể
còn bị chính quyền gửi thư nhắc nhở.
- Chỉ trả lời đúng ý câu hỏi: Người Đức thích sự chính xác. Do đó, nếu bạn hỏi câu yes-no thì câu
trả lời bạn nhận được cũng chỉ là “yes” hoặc “no”. Ví dụ, nếu bạn hỏi “đây có phải là đường đến ga
tàu hỏa không?” thì bạn sẽ chỉ nhận được câu trả lời gọn lỏn “đúng” hoặc “không”. Nhưng nếu bạn
hỏi rằng “vui lòng cho hỏi phải đi đường nào để đến ga tàu hỏa?” thì người Đức sẽ sẵn sàng hướng
dẫn cho bạn một cách cặn kẽ.
- Muốn uống nước lọc cũng không dễ: Khi bạn đi ăn nhà hàng và muốn uống nước lọc thì phục vụ
sẽ không đem ra cho bạn nước lọc bình thường mà sẽ là một loại nước có gas nào đấy. Người Đức
không bao giờ mời khách uống nước lọc vì theo quan điểm của họ điều đó thể hiện sự không lịch
sự. “Nước lọc” theo định nghĩa của người Đức ít nhất phải có sủi bọt hoặc đóng trong chai.


- Tìm được của rơi hãy treo chúng… lên cây: Trong trường hợp bạn vô tình đánh rơi đôi găng tay
của mình ở trạm tàu hỏa thì hãy đến ngay các gốc cây tìm vì người nhặt được găng tay của bạn sẽ
treo chúng ở đó. Các vật dụng thất lạc được treo trên cây là một điều khá phổ biến trên hầu hết các
đoạn đường hoặc các ga tàu điện tại Đức. Đặc biệt là người dân nước này sẽ không đến lấy bất cứ
món đồ nào không thuộc về mình. Do đó, nếu bạn có nhặt được của rơi thì hãy treo chúng lên cây
để giúp chủ nhân của nó tìm lại được tài sản nhé.
- “Cross your fingers” có nghĩa là nói dối: Trong văn hóa Mỹ và Anh, việc bạn bắt chéo ngón trỏ và
ngón giữa có ý nghĩa là “chúc may mắn”. Ở Đức, mọi người lại cho rằng hành động này thể hiện

rằng bạn không trung thực với lời nói của mình. Nếu bạn hứa hẹn với ai đó và “cross your fingers”
thì họ sẽ hiểu rằng bạn không thật sự muốn giữ lời hứa đó của mình.