Tôi xin được trình bày một số ý kiến về “Vai trò của Công đoàn trong
nền kinh tế thị trường”.
Trước những biến đổi về cơ cấu xã hội, quan hệ xã hội và tâm lý xã hội
do nền kinh tế thị trường tạo ra. Công đoàn với vị trí “Là tổ chức chính trị - xã
hội rộng lớn của giai cấp công nhân và người lao động tự nguyện lập ra dưới
sự lãnh đạo của Đảng CSVN, là thành viên trong hệ thống chính trị - xã hội
Việt Nam, là trường học chủ nghĩa xã hội của người lao động”. Đòi hỏi hoạt
động Công đoàn phải đổi mới các nội dung cơ bản sau:
1. Đổi mới tư duy nhận thức, lý luận:
Về 2 tính chất giai cấp và quần chúng: hai tính chất này có quan hệ gắn
bó với nhau. Trong hoạt động Công đoàn không được coi nhẹ một tính chất
nào. Nếu chỉ coi trọng tính chất giai cấp thì về mặt tổ chức sẽ bị bó hẹp, tự thu
mình lại và trên thực tế sẽ khó tồn tại đúng với bản chất của tổ chức Công
đoàn, ngược lại chỉ coi trọng tính chất quần chúng thì sẽ dẫn đến xa rời mục
tiêu chính trị, biến thành phường hội, sai lệch phương hướng hành động cách
mạng và cũng không đúng với bản chất của Công đoàn cách mạng.
Nên ta phải hiểu Đảng lãnh đạo Công đoàn, sự lãnh đạo đó không phải
ngẫu nhiên, áp đặt mà Đảng chỉ lãnh đạo về mặt chính trị, tư tưởng. Song rất
tôn trọng tính độc lập về mặt tổ chức và hoạt động của Công đoàn. Lênin đã
nói: “Trong công tác, Đảng dựa trực tiếp vào Công đoàn …” Do vậy Công
đoàn là chỗ dựa của Đảng.
Quan hệ giữa Công đoàn với Nhà nước là sự thống nhất công tác, giúp
đỡ lẫn nhau, tôn trọng, bình đẳng trong mọi hoạt động cùng vì mục đích chung
là xây dựng CNXH “Dân giàu, nước mạnh, Xã hội công bằng, dân chủ, văn
minh”. Công đoàn thực hiện kiểm tra hoạt động của Nhà nước, giúp các cơ
quan Nhà nước thực hiện tốt chức năng của mình, chống bệnh quan liêu, hành
chánh trong các hoạt động Nhà nước. Đó chính là quan điểm lấy dân làm gốc
“Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra” và cơ chế “Đảng lãnh đạo, Nhà
nước quản lý, Nhân dân làm chủ”. Nhà nước là người bảo đảm lợi ích người
lao động, Công đoàn là người bảo vệ lợi ích người lao động, có cái bảo đảm
mới có cái bảo vệ.
Với 3 chức năng: chăm lo, bảo vệ quyền lợi hợp pháp chính đáng của
CNVC-LĐ, tham gia quản lý và giáo dục, vận động. Trong đó chức năng bảo
vệ lợi ích mang ý nghĩa là trung tâm, là mục tiêu hoạt động của Công đoàn, bởi
vì “Công đoàn sinh ra, tồn tại và phát triển là để bảo vệ lợi ích cơ bản, lâu dài
và lợi ích hàng đầu của người lao động”. Trong kinh tế thị trường cần hết sức
coi trọng chức năng bảo vệ lợi ích CNVC-LĐ. Bảo vệ lợi ích người lao động
không mang tính chất đối kháng giai cấp, không mang tính chất một mất một
còn.
- Chức năng giáo dục mang ý nghĩa tạo động lực tinh thần, là điều kiện
xã hội để Công đoàn hoàn thành nhiệm vụ của mình.
- Chức năng tham gia quản lý mang ý nghĩa điều kiện, phương tiện đạt
mục tiêu.
2. Đổi mới các nội dung hoạt động của Công đoàn:
- Tổ chức các phong trào thi đua: phải coi trọng thi đua là phong trào
cách mạng quần chúng, vì vậy phải coi trọng công tác tuyên truyền, giáo dục
vận động quần chúng tự nguyện, tự giác thi đua. Thi đua phải gắn chặt và thúc
đẩy việc thực hiện nhiệm vụ của ngành, của đơn vị, coi trọng chất lượng và
hiệu quả.
- Bảo vệ lợi ích và chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho người lao
động: muốn vậy Công đoàn phải tham gia quản lý cơ quan, đơn vị. Cần nói rõ
thêm Công đoàn tham gia quản lý không có nghĩa là làm thay công việc quản
lý của Chính quyền. Việc tham gia quản lý thông qua các hình thức sau: Tổ
chức hội nghị CBCC nhằm “Thực hiện dân chủ trong hoạt động cơ quan”.
Tham gia các hội nghị tư vấn trong cơ quan như: Hội đồng khoa học, hội đồng
nâng lương, hội đồng kỷ luật, khen thưởng … Tổ chức đối thoại, hội nghị liên
tịch, tổ chức chỉ đạo hoạt động ban Thanh tra nhân dân, tổ chức các phong trào
thi đua, tham gia giải quyết khiếu nại - tố cáo các tranh chấp lao động, tổ chức
các hội nghị chuyên đề.
- Xây dựng CĐCS vững mạnh: Củng cố, ổn định hệ thống tổ chức Công
đoàn. Xây dựng quy chế làm việc Ban chấp hành, xây dựng quy chế phối hợp
làm việc với Chuyên môn. Đặc biệt chú trọng kiện toàn các tổ Công đoàn, nội
dung hoạt động của tổ Công đoàn “3 giúp, 1 thực hiện” phải được chương trình
hóa. Nâng cao chất lượng, năng lực hoạt động của cán bộ công đoàn.
3. Đổi mới phương pháp hoạt động Công đoàn: Trong hoạt động
không được mệnh lệnh, hách dịch, cửa quyền, quan liêu, độc đoán mà phải coi
trọng thuyết phục, giáo dục, vận động, phát huy tính tự nguyện, tích cực, năng
động, sáng tạo của quần chúng. Tránh nặng về hội họp, ra nhiều văn bản, nghị
quyết mà thiếu sự kiểm tra, đôn đốc.
4. Đổi mới tổ chức, cán bộ Công đoàn:
- Quy định rõ chức năng, nhiệm vụ, mối quan hệ. Bố trí, sắp xếp sử dụng
hợp lý cán bộ trên nguyên tắc: Vì việc tìm người chứ không vì người tìm việc.
- Cần đánh giá đúng năng lực cán bộ Công đoàn, coi trọng năng lực thực
tế, năng lực trí tuệ, năng lực khoa học. không đánh giá dựa theo cảm tính.
- Công tác Công đoàn được coi như một “nghề”. Từ đó có chiến lược
xây dựng đội ngũ cán bộ Công đoàn, có chế độ, chính sách động viên, khuyến
khích cán bộ tích cực trong hoạt động Công đoàn. Có cơ chế bảo vệ cán bộ
Công đoàn trong cơ chế thị trường.
5. Đổi mới công tác chỉ đạo, thực hiện:
Trong quá trình tổ chức, chỉ đạo, thực hiện hoạt động Công đoàn phải
thường xuyên tăng cường kiểm tra, đôn đốc, tránh coi kiểm tra là xử lý kỷ luật,
mà coi kiểm tra là giúp đỡ, uốn nắn.
- Trong kiểm tra đòi hỏi người cán bộ Công đoàn phải biết lắng nghe ý
kiến quần chúng, biết nắm bắt thông tin nhiều chiều, xử lý thông tin một cách
khách quan khoa học, nhằm phát huy dân chủ, phát huy trí tuệ quần chúng,
Ngoài ra còn đòi hỏi người cán bộ Công đoàn phải biết tự nghiên cứu, tìm hiểu
các chế độ chính sách để tham mưu chính quyền thực hiện đầy đủ các chế độ
chính sách cho CNVC.LĐ.
- Trong các hoạt động phải sơ kết, tổng kết để rút ra bài học kinh
nghiệm. Thường xuyên tổ chức giao lưu, trao đổi để không ngừng đổi mới,
nâng cao hiệu quả hoạt động Công đoàn.
Trên đây là một số kinh nghiệm, mà bản thân xin được chia sẻ và trao
đổi!
Nguyễn Đình Thám
(Chủ tịch CĐCS trường THPT Hoàng Văn Thụ - H. Châu Thành – T. Tây Ninh)
Bản thân tôi tham gia Công đoàn từ rất lâu (Ngay từ những ngày đầu Miền
Nam hoàn toàn giải phóng năm 1975) nên cũng có ít nhiều kinh nghiệm trong
công tác Công đoàn ở đơn vị trường học.
Bản thân từ là 1 công đoàn viên thường, sau đó một thời gian dài trải qua
các chức vụ trong Ban chấp hành Công đoàn, tham gia Ban giám hiệu, Bí thư chi
bộ cho đến nay sắp đến tuổi nghỉ hưu, nên cũng tạm rút ra được một số bài học
kinh nghiệm để giúp cho hoạt động Công đoàn đạt hiệu quả thiết thực:
Thứ nhất là về bản thân đồng chí chủ tịch Công đoàn, lấy kinh nghiệm từ
đồng chí chủ tịch Công đoàn trường tôi là một người có tuổi đời và tuổi nghề, có
uy tín trong trường và trong Ngành, có năng lực tập họp quần chúng, có năng lực
vận động quần chúng thực hiện tốt qui chế chuyên môn và các cuộc vận động của
công đoàncơ sở và Công đoàn cấp trên, có năng lực tham mưu với Chi bộ về
những cuộc vận động lớn của đơn vị, có năng lực phối hợp với BGH để thực hiện
nhiệm vụ chính trị và chuyên môn ở cơ quan. Đặc biệt là công tác giám sát, đề
xuất, kiến nghị và đấu tranh với BGH về việc thực hiện chính sách, chế độ, những
quyền lợi chính đáng của Công đoàn viên.
Thứ hai là công tác phối hợp của BGH với chủ tịch Công đoàn về việc thực
hiện nhiệm vụ chuyên môn. Kinh nghiệm cho thấy nếu BGH biết phối hợp tốt với
BCH Công đoàn nhất là với chủ tịch Công đoàn thì dù những việc khó khăn nhất
cũng có thể hoàn thành một cách tốt đẹp. Đơn cử một số việc cụ thể để thực hiện
nhiệm vụ năm học 2008-2009 theo chủ đề năm học của Bộ Giáo dục & Đào tạo là
“Năm học ứng dụng thông tin” trong dạy học. BGH đã phối hợp với Công đoàn tổ
chức phổ cập cho 100% giáo viên toàn trường, bằng cách tổ chức cho GV chưa
biết tin học phải học lấy bằng A tin học, việc học được tổ chức trong nhà trường,
học phí Công đoàn hỗ trợ 50% bằng nguồn quỹ Công đoàn. Đến nay toàn trường
đã xóa mù xong tin học cho GV, 100% GV có thể soạn giáo án điện tử phục vụ
đổi mới giảng dạy. Công tác thi đua của nhà trường cũng đã có bước chuyển đáng
kể nhờ vào các cuộc phát động thi đua của Công đoàn và nhà trường liên tục
trong những năm gần đây đạt danh hiệu trường tiên tiến, nhiều GV và cán bộ
quản lý đạt chiến sĩ thi đua cơ sở và tỉnh.
Thứ ba là công tác lãnh đạo của Chi bộ với các hoạt động Chuyên môn và
hoạt động của các Đoàn thể trong nhà trường. Chi bộ đứng đầu là đồng chí bí thư
kiêm hiệu trưởng đã thống nhất các đầu mối hoạt động trong nhà trường vào các
nghị quyết từng thời điểm của Chi bộ để các tổ chức đoàn thể thực hiện. Đồng chí
bí thư Chi bộ vừa ở cương vị lãnh đạo cao nhất ở đơn vị, quyết định mọi công
việc của đơn vị đồng thời là người cộng tác gần gũi với Chủ tịch Công đoàn, Bí
thư Đoàn trường và cả với ông Trưởng ban Đại diện cha mẹ học sinh trong trường
để thực hiện các nhiệm vụ trong nhà trường.
Với cơ chế làm việc như vậy nên trong nhiều năm qua, toàn trường đã tạo
được mối đoàn kết nhất trí, mọi Công đoàn viên đều an tâm công tác, mọi quyền
lợi từ vật chất đến tinh thần dù nhỏ nhất của Công đoàn viên đều được đảm bảo,
Công đoàn cơ sở hằng năm đều được công nhận Công đoàn vững mạnh và vững
mạnh xuất sắc, nhiều cá nhân trong ban Chấp hành Công đoàn, trong ban Giám
hiệu và Công đoàn viên được tặng nhiều giấy khen, bằng khen của Công đoàn
ngành và Công đoàn cấp trên.
Trương Văn Thanh
(Bí thưchi bộ - Hiệu trưởng trường THPT Hoàng Văn Thụ - H. Châu Thành - T.Tây Ninh)
Tôi còn nhớ, mùa hè năm 2002 Ban Chấp hành Công đoàn phối hợp với
Ban Giám hiệu trường tổ chức cho cán bộ-giáo viên-nhân viên đi tham quan nghỉ
mát tại một số nơi thuộc các tỉnh Miền Trung của Đất nước. Thông qua chuyến đi
này, một mặt Công đoàn muốn giáo dục về lĩnh vực đời sống văn hóa Việt Nam
cho Công đoàn viên, bổ sung các kỹ năng sống, giúp thu thập thông tin phục vụ
cho công tácgiảng dạy và giáo dục học sinh trong những năm tiếp theo v.v. Mặt
khác sẽ bồi bổ tinh thần cho cán bộ, giáo viên, nhân viên nhằm tái tạo lại sức lao
động phục vụ cho năm học sau tốt hơn.
Trong chuyến đi này, bản thân tôi có nhiều kỷ niệm đẹp và cũng không ít
khó khăn với vai trò là Chủ nhiệm Ủy ban kiểm tra Công đoàn, cùng với Chủ tịch
Công đoàn đứng ra chịu trách nhiệm tổ chức. Với mong uốn cho chuyến đi được
thành công và an toàn. Chăm lo đời sống tinh thần và một phần đời sống vật chất
cho cán bộ và công đoàn viên là trách nhiệm của tổ chức Công đoàn và cán bộ
Công đoàn cơ sở.
Khi đến Huế có rất nhiều cảnh đẹp, non nước hữu tình và nên thơ như Sông
Hương, Núi Ngự, Thành Nội, Chùa Thiên Mụ, Cầu Tràng Tiền…Nhưng rất tiếc
tôi không được ngắm nhìn thật lâu và thật kỹ bởi vì một phần lo nơi ăn chỗ nghỉ
cho đoàn, phần khác bản thân không tìm ra biện pháp hữu hiệu nhất trong việc
quản lý tài chính cho đoàn (vì nhà nghỉ không có tủ riêng) nên cứ tối về là tôi phải
ở lại phòng để trông coi “ Hồ bao” mà không được thỏa sức đi dạo chơi và chiêm
ngưỡng cảnh vật.
Tuy nhiên, chuyến đi rất thành công vượt lên trên cả mong đợi của mọi
người và ban tổ chức chuyến đi. Về đến nhà mọi người đều an toàn, lúc đó cảm
thấy mình như đang đứng trước dòng sông thơ mộng và ngập tràn hạnh phúc.
Lê Phước Mỹ
(Hiêu phó trường THPT Hoàng Văn Thụ)
Không phải ngẫu nhiên mọi người lại thường nói vui cùng nhau “Công
đoàn là mẹ, là cha…”! Sau khi tốt nghiệp tại trường sư phạm, tôi được phân công
về công tác tạihuyện Châu Thành, tỉnh Tây Ninh cách nhà tôi gần 100 km. xa ba
mẹ, xa gia đình bắt đầu một cuộc sống tự lậpvới nhiều bỡ ngỡ, lạ lẫm cả trong
công việc cũng như cuộc sống, lương tháng 60 đồng mỗi tháng. Công đoàn đã là
tổ ấm giúp cho tôi vượt qua được những bỡ ngỡ ban đầu, cung cấp cho tôi những
lon gạo hàng tháng. Sự động viên, quan tâm của các anh, các chị trong ban chấp
hành Công đoàn trường, đã giúp cho tôi được cảm giác ấm ápnhư đang sống ở
nhà mình. Trong giảng dạy, học tập ở các anh chị đồng nghiệp trong Công đoàn
tổ chuyên môn, những hoạt động Công đoàn như văn nghệ, thể thao… cùng với
những tiếng cười ấm áp của những học sinh thân yêu là liều thuốc quý giá đối với
tôi. Tôi sẽ không bao giờ quên được những ngày mưa đầu mùa tháng 5 năm 1985
tại con kênh ngã ba Vịnh ngày nào, Khi cùng học sinh và đồng nghiệp đào những
con cho nước tưới các cánh đồng lúa của dân huyện Châu Thành.
Bản thân xưa nay chỉ biết ăn học, là sinh viên tốt nghiệp đại học sư phạm
thành phố HCM, chưa bao giờ biết sống giữa trời mưa, giữa những cánh đồng bao
la, một con kênh dài vô tận, những cái cuốc, những giọt mồ hôi trưa nắng gay
gắt… không thể diễn tả nổi những phút giây đó! Có những lúc tôi gần như kiệt
sức – chính lúc ấy mới cảm nhận hết được tình yêu thương, đùm bọc của các anh
chị em trong Công đoàn trường. nhưng cũng chính lúc đó tôi mới cảm nhận hết sự
ấm áp đầy nghĩa tình của tổ ấm Công đoàn. Các chị, các anh đã sẻ chia cùng tôi
những khó khăn cả trong công việc cũng như cuộc sống, luôn bên tôi để động
viên và sẻ chiagiúp cho tôi vững vàng hơn để vượt qua được bước ngoặt khó
khăn, để có thể sớm đứng lên được, để tiếp tục vững bước.
Hai mươi lăm năm qua đi, từ cô bé hay khóc nhè vì nhớ mẹ ngày nào để
hôm nay trở thành người phụ nữ chín chắn và biết lo toan hơn. Là giáo viên nhiều
kinh nghiệm trong giảng dạy, là cô giáo được nhiều học sinh và đồng nghiệp yêu
mến, vững vàng hơn trong cuộc sống, tôi không thể quên được một “người đồng
hành” cùng tôi đó là tổ chức Công đoàn nơi tôi công tác.
Nếu người mẹ thân yêu của tôi đã cho tôi cuộc sống này, cho tôi được lớn
lên bằng lời ru ngọt ngào và tình yêu thương vô bờ bến thì tổ ấm công đoàn là
người mẹ thứ hai đã giúp cho tôi cứng cáp hơn, mạnh mẽ hơn để vượt qua mọi
khó khăn trong cuộc sống. Chính ở đây tôi đã được hoọc thật nhiều từ các anh,
các chị những người đi trước, chính ở đây tôi đã được sống trong sự đùm bọc và
tình yêu thương ấm áp nhất để vượt qua được mọi sóng gió, để sống tốt hơn.
Mừng sinh nhật Công đoàn Việt Nam tuổi 80, tôi xin chân thành cảm ơn
BTC cuộc thi đã cho tôi có dịp được thể hiện tình cảm của mình thay lời cảm ơn.
Nguyễn Thị Thành Danh
Là giáo viên trẻ mới ra trường còn nhiều bỡ ngỡ, tôi được học tập, tìm hiểu
về Công đoàn và trở thành Công đoàn viên trẻ nhất của trường năm học 2002-
2003. Thời gian thấm thoát thoi đưa nay tôi đã dần trưởng thành, cũng có đảm
nhận một vài chức vụ trong cơ quan. Thế nhưng , những thành quả tôi có được
như ngày hôm nay, tất cả vì có sự tin tưởng, dìu dắt của thầy Chủ tịch Công đoàn
trường, Ban Chấp hành Công đoàn và ban Giám hiệu.
Tôi vốn dĩ rất nhút nhát, ít nói và giao tiếp rất hạn chế. Thế nhưng vào năm
học 2003-2004 sau khi về trường công tác, vừa được kết nạp là Công đoàn viên
tôi đã được tín nhiệm bầu vào làm Thanh tra nhân dân. Tôi lo lắng, sợ mình
không thể làm được việc gì sẽ phụ tấm lòng của người Chủ tịch đáng kính ấy? Và
bằng với sự tận tình và cộng thêm cố gắng của bản thân, tôi đã hoàn thành tốt vai
trò của mình. Tôi cảm thấy thật vui khi đã góp chút công sức bé nhỏ làm thay đổi
bộ mặt Công đoàn trường ở cương vị Thanh tra nhân dân. Nhiều người cho rằng
cả đời mình sẽ chẳng làm được gì nếu không có ai đó phát hiện và tin tưởng giao
việc. Tôi đã dần trưởng thành hơn trong môi trường Công đoàn. Biết lắng nghe,
chia sẻ, quan tâm, hòa đồng với mọi người. Tất cả nhờ vào “con mắt biết nhìn
người của Thầy”. Thế rồi tôi trở thành người đồng nghiệp hòa đồng thân thiện với
mọi người lúc nào không biết. Giờ đây, tôi không còn là một cô giáo trẻ bẽn lẽn, e
thẹn nữa thay vào đó là một người giáo viên trẻ năng động luôn hoàn thành nhiệm
vụ dù đó là công tác gì. Tôi bây giờ có thể xây dựng kế hoạch, chuẩn bị tốt tất cả
các phong trào Đoàn thể. Khi giao việc cho tôi từ Chủ tịch Công đoàn đến Ban
giám hiệu đều tin tưởng. Quả thật đó là niềm hạnh phúc mà tôi không thể tìm
được lần thứ hai trong đời ở bất cứ môi trường nào khác. Tôi lớn lên, trưởng
thành tất cả là nhờ vào hoạt động Công đoàn.
Có lẽ ngàn lời tri ân cũng chưa đủ với Công đoàn trường nói chung và
Thầy Chủ tịch Công đoàn nói riêng đã chắp thêm đôi cánh để tôi vươn cao vươn
xa hơn trong cuộc sống trồng người của mình. Có thể ngày mai tôi sẽ đến một
môi trường mới để nhận công tác, cũng có thể cả đời tôi gắn bó với mái trường
này. Dù tôi có ở bất cứ nơi đâu, làm bất cứ công việc gì tôi cũng sẽ không bao giờ