Giao an vat ly 7 tron bo 2010 - 2011

Giaựo aựn Vaọt lyự 7

Tiết
1

Phân phối chơng trình Vật lí 7
Bài
1

Tên bài
Nhận biết ánh sáng. Nguồn sáng vật sáng

2

2

Sự truyền ánh sáng

3

3

ứng dụng của định luật truyền thẳng ánh sáng

4

4

Định luật phản xạ ánh sáng

5

5

ảnh của một vật tạo bởi gơng phẳng

6

6

Thực hành: Quan sát và vẽ ảnh của một vật tạo bởi gơng phẳng

7

7

Gơng cầu lồi

8

8

Gơng cầu lõm

9

9

Tổng kết chơng I: Quang học

10

Kiểm tra 1 tiết

11

10

Nguồn âm

12

11

Độ cao của âm

13

12

Độ to của âm

14

13

Môi trờng truyền âm

15

14

Phản xạ âm. Tiếng vang

16

15

Chống ô nhiễm tiếng ồn

17

16

Tổng kết chơng II: Âm học

18

Ôn tập

19

Kiểm tra học kì I

20

17

Sự nhiễm điện do cọ xát

21

18

Hai loại điện tích

22

19

Dòng điện. Nguồn điện

23

20

Chất dẫn điện và chất cách điện. Dòng điện trong kim loại

24

21

Sơ đồ mạch điện. Chiều dòng điện

25

22

Tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện

26

23

Tác dụng từ, tác dụng hoá học, tác dụng sinh lí của dòng điện

27

ôn tập
Trang 1


Giaựo aựn Vaọt lyự 7

28

Kiểm tra 1 tiết

29

24

Cờng độ dòng điện

30

25

Hiệu điện thế

31

26

Hiệu điện thế giữa hai đầu dụng cụ dùng điện

32

27

33

28

34

29

35

30

Thực hành: Đo cờng độ dòng điện và hiệu điện thế đối với đoạn mạch mắc
nối tiếp
Thực hành: Đo cờng độ dòng điện và hiệu điện thế đối với đoạn mạch mắc
song song
An toàn khi sử dụng điện
Tổng kết chơng 3: Điện học

36

Ôn tập

37

Kiểm tra học kì II

TUAN: 1 TIẾT: 1

BÀI 1 : NHẬN BIẾT ÁNH SÁNG – NGUỒN SÁNG VÀ VẬT SÁNG

I. MỤC TIÊU:
1.
Khẳng định được rằng ta nhận biết được ánh sáng khi có ánh sáng truyền vào mắt ta và ta
nhìn thấy các vật khi có ánh sáng từ các vật đó truyền vào mắt ta.
2.
Phân biệt được nguồn sáng và vật sáng.
II. CHUẨN BỊ:
Đối với mỗi nhóm học sinh: Một hộp kín trong đó có dán sẵn một mảnh giấy trắng; bóng đèn pin được gắn
trong hộp như hình 1.2a SGK; pin; dây nối; công tắc. Nhóm trưởng nhận dụng cụ và giao lại cho giáo viên
cuối tiết học.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
1.
Ổn định lớp( 1’): Lớp trưởng báo cáo só số.
2.
Kiểm tra bài cũ: ( Không )
3.
Giảng bài mới:
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung ghi bảng

HĐ1: (3’) Tổ chức tình huống học tập.
Bài 1: Nhận biết ánh
Ở hình 1.1 bạn học sinh có nhìn thấy ánh
sáng – Nguồn sáng và
sáng trực tiếp từ bóng đèn pin phát ra
vật sáng.
Tùy câu trả lời của học sinh. I.Nhận biết ánh
không ?
Trang 2


Giáo án Vật lý 7

Hoạt động của giáo viên
- Có khi nào mở mắt mà ta không nhìn
thấy vật để trước mắt không ?
- Khi nào ta mới nhìn thấy một vật ?
Để có câu trả lời đúng, chúng ta cùng
nghiên cứu nội dung bài học 1. Giáo viên
ghi bảng.
HĐ2: (3’) Khi nào ta nhận biết được
ánh sáng ?
Giáo viên bật đèn pin và để ở 2 vị trí: để
ngang trước mặt giáo viên và để chiếu về
phía học sinh.
HĐ3: ( 10’) Khi nào mắt ta nhận biết
được ánh sáng ?
Trong các câu hỏi sau đây, trường hợp nào
mắt ta nhận biết có ánh sáng ?
- Ban đêm đứng trong phòng có cửa sổ

đóng kín,không bật đèn, mở mắt.
- Ban đêm đứng trong phòng có cửa sổ
đóng kín, bật đèn, mở mắt.
- Ban ngày, đứng ngoài trời, mở mắt.
- Ban ngày,đứng ngoài trời, mở mắt, lấy
tay che kín mắt.
C1. Trong những trường hợp mắt ta nhận
biết được ánh sáng , có điều kiện gì giống
nhau ?
Vậy khi nào ta nhìn thấy một vật ?
Giáo viên ghi bảng.
HĐ4: ( 10’) Điều kiện nào ta nhìn thấy
một vật ?
Cho học sinh đọc mục II, làm thí nghiệm,
thảo luận và trả lời câu hỏi C2. Sau đó
thảo luận chung để rút ra kết luận.
C2: Cho học sinh thí nghiệm như hình
1.2a; 1.2b.
a. Đèn sáng.
b. Đèn tắt.
Giáo viên cho học sinh nhận xét: Vì sao
lại nhìn thấy mảnh giấy trong hộp khi bật
đèn ?
Cho học sinh nêu kết luận và giáo viên
ghi bảng.
Chúng ta nghiên cứu tiếp nội dung III
HĐ5: (15’) Phân biệt nguồn sáng và vật
sáng.
Yêu cầu học sinh nhận xét sự khác nhau
giữa dây tóc bóng đèn đang sáng và mảnh

giấy trắng.

Hoạt động của học sinh

Nội dung ghi bảng
sáng.

Học sinh nhận xét và trả lời.
( Thí nghiệm cho thấy: Kể
cả khi đèn pin bật sáng có
khi ta cũng không nhìn thấy
được ánh sáng từ bóng đèn
pin phát ra )

( Không có ánh sáng truyền
vào mắt )
(Có ánh sáng truyền vào
mắt )
//
( Không có ánh sáng truyền
vào mắt )
C1: Học sinh tự đọc SGK,
thảo luận nhóm và trả lời
câu hỏi C1. Cả lớp thảo luận
chung và rút ra kết luận.

Mắt ta nhận biết được
ánh sáng khi có ánh
sáng truyền vào mắt
ta.

II.Nhìn thấy một vật.

(H 1.2a)
Ta nhìn thấy một vật
khi có ánh sáng truyền
từ vật đó đến mắt ta.
III.Nguồn sáng và
vật sáng.
(H 1.2b)
C3: Dây tóc bóng đèn tự nó
phát ra ánh sáng gọi là
nguồn sáng.
Nguồn sáng là vật tự
Mảnh giấy trắng hắt lại
nó phát ra ánh sáng.
ánh sáng từ đèn chiếu vào
nó gọi là vật sáng.
Trang 3


Giáo án Vật lý 7

Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung ghi bảng
Thông báo từ mới: Nguồn sáng, vật sáng.
Vật sáng gồm nguồn
C3: Ở thí nghiệm hình 1.2a; 1.2b vật nào C4: Bạn Thanh đúng. Vì tuy sáng và những vật hắt
tự phát ra ánh sáng, vật nào hắt lại ánh đèn có bật sáng nhưng lại ánh sáng chiếu vào
sáng do vật khác chiếu tới ?

không chiếu thẳng vào mắt nó.
ta, không có ánh sáng từ đèn
truyền vào mắt ta nên ta
không nhìn thấy ánh sáng
HĐ6: (2’) Vận dụng.
trực tiếp từ đèn.
C4: Tranh luận phần mở bài, bạn nào C5: Khói gồm nhiều hạt nhỏ
đúng? Vì sao ?
li ti . Các hạt khói được đèn
chiếu sáng trở thành các vật
sáng. Các vật sáng nhỏ li ti
xếp gần nhau tạo thành một
vệt sáng mà ta nhìn thấy
được.
C5:Trong thí nghiệm ở hình 1.1, nếu ta
thắp một nắm hương để cho khói bay lên ở
phía trước đèn pin, ta sẽ nhìn thấy một vệt
sáng từ đèn phát ra xuyên qua khói. Giải
thích vì sao ? Biết rằng khói gồm các hạt
nhỏ li ti bay lơ lửng.
4.Củng cố: Cho học sinh nhắc lại nội dung ghi nhớ.
5.Dặn dò: Học thuộc lòng nội dung ghi nhớ. Làm các bài tập ở nhà: 1.1; 1.2; 1.3; trang 3 sách bài tập Vật
lý 7. Xem trước nội dung bài học 2 chuẩn bị cho tiết học sau.

Trang 4


Giáo án Vật lý 7

TUẦN: 2

TIẾT: 2

BÀI 2 : SỰ TRUYỀN ÁNH SÁNG
I.MỤC TIÊU:
1.Biết thực hiện một thí nghiệm đơn giản để xác định đường truyền của ánh sáng.
2.Phát biểu được định luật về sự truyền thẳng của ánh sáng.
3.Biết vận dụng định luật truyền thẳng của ánh sáng để ngắm các vật thẳng hàng.
4.Nhận biết được ba loại chùm sáng (song song, hội tụ, phân kì).
II.CHUẨN BỊ:
Đối với mỗi nhóm học sinh: 1 đèn pin, 1 ống trụ thẳng, 1 ống trụ cong không trong suốt, 3 màn chắn có đục
lỗ, 3 cái đinh ghim ( hoặc kim khâu ).
III.HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
1.Ổn định lớp( 1’): Lớp trưởng báo cáo só số.
2.Kiểm tra bài cũ: Câu hỏi: Khi nào ta nhận biết được ánh sáng ?
Khi nào ta nhìn thấy một vật ?
Nguồn sáng là gì ? Vật sáng là gì ?
3.Giảng bài mới:
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung ghi bảng
HĐ1: (3’) Tổ chức tình huống học tập.
Bài 2: Sự truyền ánh
Ở bài trước ta đã biết ta chỉ nhìn thấy một
sáng .
vật khi có ánh sáng truyền từ vật đó đến mắt
I.Đường truyền của
ta ( lọt qua lỗ con ngươi vào mắt ).
ánh sáng.
Cho học sinh vẽ trên giấy những con đường

Đường truyền của
ánh sáng có thể truyền đến mắt ( kể cả
ánh sáng trong
đường thẳng, đường cong và các đường
không khí là đường
ngoằn ngoèo ).
thẳng.
Có vô số đường.
Có bao nhiêu đường có thể đi đến mắt ?
Vậy ánh sáng đi theo đường nào trong những
con đường đó để truyền đến mắt ?
Cho học sinh sơ bộ trao đổi về thắc mắc của Học sinh trao đổi.
Hải nêu ra ở đầu bài.
HĐ2: Nghiên cứu tìm qui luật về đường
truyền của ánh sáng (mục 1).
Cho học sinh dự đoán xem ánh sáng đi theo Tùy câu trả lời của học
đường nào ? Đường thẳng, đường cong hay sinh.
đường gấp khúc ?
Giới thiệu thí nghiệm ở hình 2.1. Cho học Học sinh tiến hành thí
sinh tiến hành thí nghiệm sau đó cho nhận nghiệm và rút ra nhận xét.
Tuỳ câu trả lời của học
xét.
Yêu cầu học sinh nghó ra 1 thí nghiệm khác sinh.
Học sinh điền vào chỗ
để kiểm tra lại kết quả trên.
Cho học sinh điền vào chỗ trống trong phần trống và đọc cho cả lớp
kết luận và đọc lên cho cả lớp nghe và nhận nghe.
Lớp nhận xét.
xét.
HĐ3: Khái quát hóa kết quả nghiên cứu,

phát biểu định luật.
Giới thiệu thêm cho học sinh không khí là
Trang 5


Giáo án Vật lý 7

Hoạt động của giáo viên
môi trường trong suốt, đồng tính. Nghiên cứu
sự truyền ánh sáng trong các môi trường
trong suốt đồng tính khác cũng thu được kết
quả tương tự, cho nên có thể xem kết luận
trên như là một định luật gọi là định luật
truyền thẳng của ánh sáng.
HĐ4: Giáo viên thông báo từ ngữ mới: tia
sáng và chùm sáng
Qui ước biểu diễn đường truyền của ánh
sáng bằng một đường thẳng gọi là tia sáng.
Yêu cầu học sinh quan sát hình 2.3 và cho
biết đâu là tia sáng.
HHĐ5: Giáo viên làm thí nghiệm cho học
sinh quan sát, nhận biết ba dạng chùm tia
sáng : song song, hội tụ, phân kì.
Cho học sinh mô tả thế nào là chùm sáng
song song, hội tụ , phân kì ?
HĐ6: Vận dụng.
Hướng dẫn học sinh thảo luận các câu hỏi
C4, C5.
Cho học sinh đọc phần ghi nhớ và chép phần
ghi nhớ vào tập.

Yêu cầu học sinh đọc phần có thể em chưa
biết cho cả lớp nghe.

Hoạt động của học sinh

Nội dung ghi bảng

II.Tia sáng và chùm
sáng.
Chùm sáng song song
gồm các tia sáng
không giao nhau trên
đường truyền của
chúng.
Chùm sáng hội tụ
Học sinh trả lời.
gồm các tia sáng giao
nhau
trên
đường
truyền của chúng.
Chùm sáng phân kì
gồm các tia sáng loe
Học sinh mô tả.
rộng ra trên đường
truyền của chúng.
III.Ghi nhớ.
Học sinh thảo luận các - Định luật truyền
câu hỏi và trả lời.
thẳng của ánh sáng:

Học sinh đọc phần ghi nhớ
Trong môi trường
trong suốt và đồng
và chép vào tập.
tính,
ánh
sáng
truyền đi theo đường
thẳng.
- Đường truyền của
ánh sáng được biểu
diễn
bằng
một
đường thẳng có
hướng gọi là tia
sáng.

4.Củng cố: Cho học sinh nhắc lại nội dung ghi nhớ.
5.Dặn dò: Về học nội dung ghi nhớ. Làm các bài tập ở nhà: 2.1; 2.2; 2.4; trang 4 sách bài tập Vật lý 7.
Xem trước nội dung bài học kế chuẩn bị cho tiết học sau.

Trang 6


Giáo án Vật lý 7

TUẦN: 3 TIẾT: 3

BÀI 3 : ỨNG DỤNG ĐỊNH LUẬT TRUYỀN THẲNG CỦA ÁNH SÁNG

I.MỤC TIÊU:
1.Nhận biết được bóng tối, bóng nửa tối và giải thích.
2.Giải thích được vì sao có nhật thực, nguyệt thực.
II.CHUẨN BỊ:
Đối với mỗi nhóm học sinh: 1 đèn pin, 1 bóng đèn điện dây tóc loại 220V – 40W, 1 vật cản bằng bìa, 1 màn
chắn sáng, 1 hình vẽ nhật thực và nguyệt thực lớn.
III.HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
1.Ổn định lớp( 1’): Lớp trưởng báo cáo só số.
2.Kiểm tra bài cũ: Đọc nội dung ghi nhớ. Giải bài tập 2.1
3.Giảng bài mới:
Hoạt đông của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung ghi bảng
HĐ1: Tổ chức tình huống học tập.
Bài 3: Ứng dụng định
Nêu hiện tượng ở phần mở đầu bài học.
luật truyền thẳng của
HĐ2: Tổ chức cho học sinh làm thí
ánh sáng .
nghiệm, quan sát và hình thành khái
I.Bóng tối – bóng
niệm bóng tối.
nửa tối.
Bóng tối nằm ở phía
sau vật cản, không
nhận được ánh sáng từ
C1: Phần màu đen hoàn
nguồn sáng truyền tới.
toàn không nhận được ánh
C1: Hãy chỉ ra trên màn chắn vùng sáng,

Bóng nửa tối nằm phía
sáng từ nguồn sáng tới vì
vùng tối. Giải thích vì sao các vùng đó lại tối
sau vật cản, nhận được
ánh sáng truyền theo
hoặc sáng ?
ánh sáng từ một phần
đường thẳng, bị vật chắn
của nguồn sáng truyền
cản lại gọi là bóng tối.
tới.
C2: Trên màn chắn ở sau
HĐ3: Quan sát và hình thành khái niệm
vật cản : vùng 1 là bóng
bóng nửa tối.
tối, vùng 2 chỉ nhận được
C2: Hãy chỉ ra trên màn chắn vùng nào là
ánh sáng từ một phần của
bóng tối, vùng nào được chiếu sáng đầy đủ ?
nguồn sáng nên không
Nhận xét độ sáng của vùng còn lại so với hai
sáng bằn vùng 3 là vùng
vùng trên và giải thích vì sao có sự khác
được chiếu sáng đầy đủ.
nhau đó ?
Đọc mục II và nghiên cứu
câu C3 và chỉ ra trên hình
3.3, vùng nào trên mặt đất
có nhật thực toàn phần và
vùng nào có nhật thực một

phần.
C3: Nơi có nhật thực toàn
II.Nhật
thực
–
HĐ4: Hình thành khái niệm nhật thực.
phần nằm trong vùng
Nguyệt thực.
Cho học sinh đọc thông báo ở mục II.
bóng tối của Mặt Trăng,
Nhật thực toàn phần
C3: Giải thích vì sao đứng ở nơi có nhật thực
bị Mặt Trăng che khuất
(hay một phần) quan
toàn phần lại không nhìn thấy mặt trời và
không cho ánh sáng Mặt
sát được ở chỗ có bóng
trời tối lại ?
Trời chiếu đến, vì thế
tối ( hay bóng nửa tối )
đứng ở đó, ta không nhìn
của Mặt Trăng trên
HĐ5: Hình thành khái niệm nguyệt thực.
Trang 7


Giáo án Vật lý 7

Hoạt đông của giáo viên

C4: Hãy chỉ ra trên hình 3.4, Mặt Trăng ở vị
trí nào thì người đứng ở điểm A trên Trái
Đất thấy trăng sáng, thấy có nguyệt thực ?
HĐ6: Hướng dẫn học sinh làm bài tập và
vận dụng C5, C6.
C5: Làm lại thí nghiệm ở hình 3.2. Di
chuyển miếng bìa từ từ lại màn chắn. Quan
sát bóng tối và bóng nửa tối trên màn, xem
chúng thay đổi như thế nào ?

C6: Ban đêm, dùng một quyển vở che kín
bóng đèn dây tóc đang sáng, trên bàn sẽ tối,
có khi không thể đọc sách được. Nhưng nếu
dùng quyển vở che đèn ống thì ta vẫn đọc
sách được. Giải thích vì sao lại có sự khác
nhau đó ?

Hoạt động của học sinh
thấy Mặt Trời và trời tối
lại.
C4:
Vị trí 1: có nguyệt thực.
Vị trí 2 và 3 : trăng sáng.
C5: Khi miếng bìa lại gần
màn chắn hơn thì bóng tối
và bóng nửa tối đều thu
hẹp lại hơn. Khi miếng bìa
gần sát màn chắn thì hầu
như không còn bóng nửa
tối nữa, chỉ còn bóng tối

rõ nét.
C6: Khi dùng quyển vở
che kín bóng đèn dây tóc
đang sáng, bàn nằm trong
vùng bóng tối sau quyển
vở, không nhận được ánh
sáng từ đèn truyền tới nên
ta không thể đọc được
sách.
Khi dùng quyển vở che
kín bóng đèn ống, bàn
nằm trong vùng bóng nửa
tối sau quyển vở, nhận
được một phần ánh sáng
của đèn truyền tới nên
vẫn đọc sách được.

Nội dung ghi bảng
Trái Đất.
Nguyệt thực xảy ra khi
Mặt Trăng bị Trái Đất
che khuất không được
Mặt Trời chiếu sáng.

Măt Trăng

3
2

1

Mặt
Trời

Trái Đất

4.Củng cố: Cho học sinh nhắc lại nội dung ghi nhớ.
5.Dặn dò: Học thuộc lòng nội dung ghi nhớ. Làm các bài tập ở nhà : 3.1, 3.2, 3.3 trang 5 sách bài tập
Vật lý 7. Xem trước nội dung bài học 4 chuẩn bị cho tiết học sau.

Trang 8


Giáo án Vật lý 7

TUẦN: 4 TIẾT: 4

BÀI 4 : ĐỊNH LUẬT PHẢN XẠ ÁNH SÁNG
I.MỤC TIÊU:
1.Biết tiến hành thí nghiệm để nghiên cứu đường đi của tia sáng phản xạ trên gương phẳng.
2.Biết xác định tia tới, tia phản xạ, pháp tuyến, góc tới, góc phản xạ trong mỗi thí nghiệm.
3.Phát biểu được định luật phản xạ ánh sáng.
4.Biết ứng dụng định luật phản xạ ánh sáng để thay đổi hướng đi của tia sáng theo ý muốn.
II.CHUẨN BỊ:
Đối với mỗi nhóm học sinh: Một gương phẳng có giá đỡ thẳng đứng, 1 đèn pin có màn chắn đục lỗ để tạo ra
tia sáng (chùm sáng hẹp song song ), 1 tờ giấy dán trên mặt tấm gỗ phẳng nằm ngang, thước đo góc mỏng.
III.HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
1.Ổn định lớp( 1’): Lớp trưởng báo cáo só số.
2.Kiểm tra bài cũ: Đọc nội dung ghi nhớ của bài học trước. Giải bài tập 3.1 (B), 3.2 (B), 3.3
Vì đêm rằm, Mặt Trời, Trái Đất, Mặt Trăng mới có khả năng nằm trên cùng một đường thẳng. Trái Đất

mới có thể chặn ánh sáng Mặt Trời không cho chiếu sáng Mặt Trăng.
3.Giảng bài mới:
Hoạt đông của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung ghi bảng
HĐ1: Tổ chức tình huống học tập.
Bài 4: Định luật phản
Làm thí nghiệm ở phần mở đầu bài SGK.
xạ ánh sáng.
Phải đặt đèn pin thế nào để thu được tia sáng
A
hắt lại trên gương chiếu sáng đúng điểm A
trên màn ? Điều này có liên quan đến định
luật phản xạ ánh sáng.
HĐ2: Sơ bộ đưa ra khái niệm gương
I.Gương phẳng.
Học sinh tự trả lời.
phẳng.
Gương soi có mặt
Yêu cầu học sinh cầm gương lên soi và nói
gương là một mặt
xem các em nhìn thấy gì trong gương ?
phẳng nhẵn bóng nên
Hình của một vật mà ta nhìn thấy trong
gọi là gương phẳng.
Học sinh thảo luận để đi
gương gọi là ảnh của vật đó tạo bởi gương.
đến kết luận.
Mặt gương có đặc điểm gì ?
Gương soi có mặt gương là một mặt phẳng

C1: Học sinh tự trả lời.
và nhẵn bóng nên gọi là gương phẳng.
C1: Em hãy chỉ ra một số vật có bề mặt
phẳng, nhẵn bóng có thể dùng để soi ảnh
II.Định luật phản xạ
của mình như một gương phẳng.
ánh sáng.
HĐ3: Sơ bộ hình thành biểu tượng về sự
Hiện tượng tia sáng sau
Học sinh làm thí nghiệm khi tới mặt gương
phản xạ ánh sáng.
Giới thiệu các dụng cụ thí nghiệm ở hình theo nhóm.
phẳng bị hắt lại theo
4.2. Tổ chức cho học sinh làm thí nghiệm.
một hướng xác định
Thông báo: Hiện tượng tia sáng sau khi tới
gọi là sự phản xa, tia
mặt gương phẳng bị hắt lại theo một hướng
hắt lại gọi là tia phản
xác định gọi là sự phản xạ ánh sáng, tia sáng
xạï
Học sinh hoạt động theo
bị hắt lại gọi là tia phản xạ.
1 Tia phản xạ nằm
HĐ4: Tìm quy luật về sự đổi hướng của nhóm.
trong mặt phằng
tia sáng khi gặp gương phẳng.
nào?
Hướng dẫn học sinh cách tạo tia sáng và
SI :gọi là tia tới

theo dõi đường truyền của ánh sáng.
Trang 9


Giáo án Vật lý 7

Hoạt đông của giáo viên
Chiếu một tia sáng tới gương phẳng sao cho
tia sáng đi là là trên mặt tờ giấy đặt trên
bàn, tạo ra một vệt sáng hẹp trên mặt tờ
giấy. Gọi tia đó là tia tới SI.
Khi tia tới gặp gương phẳng thì đổi hướng
cho tia phản xạ. Thay đổi hướng đi của tia
tới xem hướng của tia phản xạ phụ thuộc vào
hướng của tia tới và gương như thế nào ?
Giới thiệu pháp tuyến IN, tia phản xạ IR.
Tia phản xạ nằm trong mặt phẳng nào ?
Tia phản xạ nằm trong cùng một mặt phẳng
với tia tới và pháp tuyến.
Cho học sinh điền từ vào câu kết luận.
Tìm phương của tia phản xạ.
ˆ
Giới thiệu góc tới SIN = i
ˆ
Giới thiệu góc phản xạ NIR = i’
Cho học sinh dự đoán xem góc phản xạ quan
hệ với góc tới như thế nào ? Thí nghiệm
kiểm chứng.
Cho học sinh điền từ vào câu kết luận.
HĐ5: Phát biểu định luật.

Người ta đã làm thí nghiệm với các môi
trường trong suốt và đồng tính khác cũng đưa
đến kết luận như trong không khí. Do đó kết
luận trên có ý nghóa khái quát có thể coi như
là một định luật gọi là định luật phản xạ ánh
sáng.
HĐ6: Qui ước cách vẽ gương và tia sáng.
C3: Vẽ tia phản xạ IR.
HĐ7: Vận dụng.
C4: Cách đặt vị trí gương ? ( hình 4.4 ).

Hoạt động của học sinh

Nội dung ghi bảng
IR: gọi là tia phản xạ
IN: đường pháp tuyến
C2:
Kết luận:
Tia phản xạ nằm trong
cùng mặt phẳng với tia
tới và đường pháp
tuyến.

Học sinh chú ý nghe giáo
viên giới thiệu về tia tới,
tia phàn xạ, đường pháp
tuyến, sau đó áp dung kết
quả thí nghiêm nêu lên 2 phương của tia
kết luận
phản xạ quan hệ

Học sinh tiến hành thí
nghiệm nhiều lần với các
góc tới khác nhau, đo các
góc phản xạ tương ứng và
ghi số liệu vào bảng. Các
nhóm rút ra kết luận
chung về mối quan hệ
giữa góc tới và góc phản
xạ.
Kết luận: Góc phản xạ
luôn luôn bằng góc tới.
S

N

R
I

Học sinh cả lớp làm C4
vào vở , một học sinh lên
bảng vẽ hình.
S

thế nào với phương
của tia tới
ˆ
Góc tới SIN = i
ˆ
Góc phản xạ NIR =
i’

Kết luận:
Góc phản xạ luôn luôn
bằng
góc
tới

3Định luật phản xạ
ánh sáng.

Tia phản xạ nằm
trong mặt phẳng
chứa tia tới và
đường pháp tuyến
của gương ở điểm
tới.
- Góc phản xạ bằng
góc tới.
R
C4:
N
-

I

4.Củng cố: Cho học sinh nhắc lại nội dung ghi nhớ.
5.Dặn dò: Học thuộc lòng nội dung ghi nhớ. Làm các bài tập ở nhà : 4.1, 4.2 bài tập Vật lý 7. Xem
trước nội dung bài học 5 chuẩn bị cho tiết học sau.
3

Mặt Trăng

2
1

Mặt
Trời
Trang 10
Trái Đất


Giáo án Vật lý 7

TUẦN: 5 TIẾT: 5

BÀI 5 : ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI GƯƠNG PHẲNG

I.MỤC TIÊU:
1.Bố trí được thí nghiệm để nghiên cứu ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng.
2.Nêu được những tính chất của ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng.
3.Vẽ được ảnh của một vật đặt trước gương phẳng.
II.CHUẨN BỊ:
Đối với mỗi nhóm học sinh: Một gương phẳng có giá đỡ thẳng đứng, 1 tấm kính trong suốt., màn chắn.
III.HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
1.Ổn định lớp( 1’): Lớp trưởng báo cáo só số.
2.Kiểm tra bài cũ: Đọc nội dung ghi nhớ của bài học trước. Giải bài tập 4.1, 4.2.
3.Giảng bài mới:
Hoạt đông của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung ghi bảng

Trang 11

Giáo án Vật lý 7

HĐ1: Tổ chức tình huống học tập.
Học sinh đọc nội dung phần mở đầu bài.
Bé Lan nhìn thấy ảnh của tháp trên mặt
nước.
Bài này sẽ nghiên cứu những tính chất của
ảnh tạo bởi gương phẳng.
HĐ2: Hướng dẫn học sinh làm thí nghiệm
để quan sát ảnh của một chiếc pin hay một
viên phấn trong gương phẳng.

Bài 5: Ảnh của một
Đọc nội dung phần mở vật tạo bởi gương
bài.
phẳng.

Học sinh làm việc theo
nhóm , chú ý đặt gương
thẳng đứng vuông góc với
tờ giấy phẳng.
HĐ3: Xét xem ảnh tạo bởi gương phẳng Học sinh làm việc theo
nhóm: dự đoán rồi làm thí
có hứng được trên màn không ?
nghiệm kiểm tra.
C1: Đưa màn chắn ra sau gương để kiểm tra C1: Ảnh của vật tạo bởi
gương phẳng không hứng
dự đoán. Kết luận ?

HĐ4: Nghiên cứu độ lớn của ảnh tạo bởi được trên màn chắn, gọi
là ảnh ảo.
gương phẳng.
Yêu cầu học sinh dự đoán độ lớn của ảnh
của viên phấn so với độ lớn của viên phấn.
Quan sát bằng mắt một vài vị trí rồi đưa ra
dự đoán, sao đó làm thí nghiệm để kiểm tra Học sinh làm việc theo
nhóm.
dự đoán.
C2: Dùng viên phấn thứ hai đúnh bằng viên C2: Độ lớn của ảnh của
phấn thứ nhất, đưa ra sau tấm kính để kiểm một vật tạo bởi gương
phẳng bằng độ lớn của
tra dự đoán về độ lớn của ảnh. Kết luận ?
HĐ5: So sánh khoảng cách từ một điểm của vật.
vật đến gương và khoảng cách từ ảnh của Học sinh theo nhóm
làmC2
điểm đó gương.
C3: Hãy tìm cách kiểm tra xem AA’ có C3: Điểm sáng và ảnh của
vuông góc với MN không ? A và A’ có cách nó tạo bởi gương phẳng
cách gương một khoảng
đều MN không ?
HĐ6: Giải thích sự tạo thành ảnh của vật bằng nhau.
bởi gương phẳng. Vì sao ta nhìn thấy ảnh và
vì sao ảnh đó lại là ảnh ảo ?
Một điểm sáng A được xác định bằng hai tia
sáng giao nhau xuất phát từ A. Ảnh của A là
điểm giao nhau của hai tia phản xạ tương C4: Mắt ta nhìn thấy S’ vì
các tia phản xạ lọt vào
ứng.
mắt ta coi như đi thẳng từ

C4: Vẽ hình 5.4 theo yêu cầu câu hỏi.
S’ đến mắt. Không hứng
Kết luận.
được S’ trên màn vì chỉ có
đường kéo dài của các tia
phản xạ gặp nhau ở S’
chứ không có ánh sáng
thật đến S’.

I.Tính chất của ảnh
tạo bởi gương phẳng.
1.nh của vật tạo bởi
gương phẳng có hứng
được trên màn chắn
không?
C1:kết luân
nh của một tạo bởi
gương phẳng không
hứng được trên màn
chắn, gọi là ảnh ảo
2. Độ lớn của ảnh có
bằng độ lớn của vật
không?
C2:kết luận
Độ lớn của ảnh của
một vật tạo bởi gương
phẳng bằng độ lớn của
vật.
3.So sánh khoảng cách
từ một điểm của vật

đến gương và khoảng
cách từ ảnh của điểm
đó gương.
C3:kết luận
Điểm sáng và ảnh của
nó tạo bởi gương phẳng
cách
gương
một
khoảng bằng nhau
II.Giải thích sự tạo
thành ảnh bởi gương
phẳng.
Các tia sáng từ điểm
sáng S tới gương phẳng
cho tia phản xạ có
đường kéo dài đi qua
ảnh ảo S’.
B
N N
S
R
A R
2

K H
K
A’

Trang 12

S B’
’

1

2

I

1


Giáo án Vật lý 7

Trang 13


Giáo án Vật lý 7

TUẦN: 6 TIẾT: 6

BÀI 6 : THỰC HÀNH: QUAN SÁT VÀ VẼ ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI GƯƠNG
PHẲNG

I.MỤC TIÊU:
1.Luyện tập vẽ ảnh của các vật có hình dạng khác nhau đặt trước gương.
2.Tập xác định vùng nhìn thấy của gương phẳng.
II.CHUẨN BỊ:
Đối với mỗi nhóm học sinh: Một gương phẳng, 1 cái bút chì, 1 thước chia độ, mỗi

mẫu báo cáo ra giấy.
III.HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
1.Ổn định lớp( 1’): Lớp trưởng báo cáo só số.
2.Kiểm tra bài cũ: Câu hỏi: Đọc nội dung ghi nhớ
3.Giảng bài mới:
Hoạt đông của giáo viên
Hoạt động của học sinh
HĐ1: Giáo viên phân phối dụng cụ thí Các nhóm trưởng lên nhận
nghiệm cho các nhóm học sinh ( như nội dụng cụ thí nghiệm cho nhóm
mình.
dung chuẩn bị cho mỗi nhóm học sinh).
Giáo viên tổ chức các hoạt động thực hành: Nghe giáo viên nêu các mục
HĐ2: Giáo viên nêu hai nội dung của bài đích, yêu cầu của buổi thực
thực hành và nói rõ nội dung thứ hai (xác hành.
định vùng nhìn thấy của gương ) học sinh Tiến hành làm thí nghiệm và
chưa được học trong các bài trước. Lưu ý học ghi những kết luận thu được vào
trong mẫu báo cáo.
sinh tự xác định lấy.
HĐ3: Giáo viên hướng dẫn cho học sinh về
cách đánh dấu vùng nhìn thấy của gương.
Khi làm thực hành học sinh căn cứ vào tài
liệu hướng dẫn, đây cũng là một cách để rèn
luyện cho học sinh kỹ năng thu thập thông
tin qua tài liệu.
HĐ4: Giáo viên yêu cầu học sinh tự làm bài
A
A’
theo tài liệu, lần lượt trả lời các câu hỏi vào
mẫu báo cáo đã được chuẩn bị trước ở nhà.
Giáo viên theo dõi, giúp đỡ riêng cho nhóm

B
B’
gặp khó khăn, làm chậm hơn so với các
nhóm khác.
HĐ5: Giáo viên thu các bản báo cáo và yêu
cầu các nhóm học sinh thu dọn dọn dụng cụ
A
B
B’
A’
thí nghiệm của nhóm.
C1: Cho một gương phẳng và một bút chì.
Hãy tìm cách đặt bút chì trước gương để ảnh
của nó tạo bởi gương có tính chất sau đây;
N’
N
- Song song, cùng chiều với vật.
- Cùng phương, ngược chiều với vật.
M
M
C2, C3: Vùng nhìn thấy của gương giảm.

Gương phẳng

Trang 14

tường

học sinh chép sẵn một

Nội dung ghi bảng
Bài 6: Thực hành:
Quan sát và vẽ ảnh
của một vật tạo
bởi gương phẳng.
I.Chuẩn bị.
II.Nội dung thực
hành.
1.Xác định ảnh
của một vật tạo bởi
gương phẳng.
2.Xác định vùng
nhìn
thấy
của
gương phẳng.


Giáo án Vật lý 7

Hoạt đông của giáo viên

Hoạt động của học sinh

C4:
Ta nhìn thấy ảnh M của M khi có tia phản xạ
trên gương vào mắt ở O có đường kéo dài đi
qua M’.
- Vẽ M’: Đường M’O cắt gương, như vậy
tia sáng đi từ điểm M đã cho tia phản xạ

qua gương truyền vào mắt, ta nhìn thấy
ảnh M’.
- Vẽ ảnh N’ của N: Đường N’O không cắt
mặt gương, vậy không có tia phản xạ lọt
vào mắt nên ta không nhìn thấy ảnh N’
của N.
4.Củng cố: Cho học sinh nộp bảng báo cáo.
5.Dặn dò: Xem trước nội dung bài học 7 chuẩn bị cho tiết học sau.

Trang 15

Nội dung ghi baûng


Giáo án Vật lý 7

TUẦN: 7 TIẾT: 7

BÀI 7 : GƯƠNG CẦU LỒI

I.MỤC TIÊU:
1.Nêu được những tính chất của ảnh của một vật tạo bởi gương cầu lồi.
2.Nhận biết được vùng nhìn thấy của gương cầu lồi rộng hơn so với gương phẳng có cùng kích thước.
3.Giải thích được ứng dụng của gương cầu lồi.
II.CHUẨN BỊ:
Đối với mỗi nhóm học sinh: Một gương cầu lồi, 1 gương phẳng tròn có cùng kích thước với gương cầu lồi, 1
cây nến, 1 bao diêm.
III.HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
1.Ổn định lớp( 1’): Lớp trưởng báo cáo só số.
2.Kiểm tra bài cũ: Không có.

3.Giảng bài mới:
Hoạt đông của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung ghi
bảng
HĐ1:Tổ chức tình huống học tập.
Bài 7: Gương
Đưa cho học sinh một số đồ vật nhẵn bóng,
cầu lồi.
không phẳng ( thìa, muỗng múc canh được
I.nh của một
mạ bóng ). Yêu cầu học sinh quan sát xem
vật tạo bởi
có nhìn thấy ảnh của mình trong các vật ấy
gương cầu lồi.
không và có giống ảnh nhìn thấy trong Tùy câu trả lời của học sinh.
C1:Là nh ảo,
gương phẳng không?
không hứng được
Ta cùng nghiên cứu ảnh của một vật tạo bởi Học sinh làm thí nghiệm theo trên màn chắn
nhóm. Dự đoán.
gương cầu, trước hết là gương cầu lồi.
nh tạo bởi
HĐ2: Quan sát ảnh của một vật tạo bởi
gương cầu lồi
gương cầu lồi.
nhỏ hơn vật.
HĐ3: Làm thí nghiệm kiểm tra theo Học sinh làm thí nghiệm kiểm Kết luận:
tra theo nhóm.
nh của một vật

nhóm
Chú ý đặt vật cách gương phẳng và gương
tạo bởi gương
cầu với cùng một khoảng cách ( điểm nhô C1:
cầu lồi có tính
cao nhất trong gương cầu ngang với mặt 1.Là ảnh ảo không hứng được chất sau đây:
trên màn chắn.
gương phẳng ).
1.Là
ảnh
ảo
2.nh quan sát được nhỏ hơn không hứng được
C1: Hãy so sánh độ lớn ảnh của hai cây nến
vật.
tạo bởi hai gương.
trên màn chắn.
Học sinh thảo luận theo nhóm. 2.nh quan sát
Cho học sinh nêu kết luận.
HĐ4: Nêu vấn đề xác định vùng nhìn thấy Thảo luận kết quả chung ở được nhỏ hơn vật
( thị trường ) của gương cầu lồi, so sánh với nhóm.
.II.Vùng
nhìn
Học sinh làm việc theo nhóm.
vùng nhìn thấy của gương phẳng. Hướng dẫn
thấy của gương
Học sinh làm việc cá nhân.
học sinh bố trí thí nghiệm.
cầu lồi.
C2: So sánh bề rộng vùng nhìn thấy của hai
C2:Kết luân: Nhìn

C3: Vùng nhìn thấy của gương vào gương cầu lồi
gương.
cầu lồi rộng hơn vùng nhìn thấy ta quan sát được
HĐ5: Trả lời các câu hỏi C3, C4
Yêu cầu một số học sinh trả lời trước rồi cả của gương phẳng ( có cùng kích một vùng rộng
thước), vì vậy giúp cho người hơn so với khi
lớp nhận xét.
C3: Trên ôtô, xe máy người ta thường lắp lái xe nhìn được khoảng rộng nhìn vào gương
một gương cầu lồi ở phía trước người lái để hơn ở đằng sau.
phẳng có cùng bề
C4: Người lái xe nhìn thấy rộng
quan sát ở phía sau mà không lắp một gương
trong gương cầu lồi xe cộ và
phẳng. Làm như thế có lợi gì ?
Trang 16


Giáo án Vật lý 7

Hoạt đông của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Nội dung ghi
bảng

người bị các vật cản ở bên
đường che khuất, tránh được tai
C4: Ở những chỗ đường gấp khúc có vật cản nạn.
che khuất, người ta thường đặt một gương

cầu lồi lớn. Gương đó giúp ích gì cho người
lái xe ?
S

S’
O
H

C
H’

F

4.Củng cố: Cho học sinh đọc nội dung ghi nhớ.
5.Dặn dò: Học thuộc long nội dung ghi nhớ, làm các bài tập: 7.1, 7.2, 7.4 trang 8 sách bài tập VL7.
Nghiên cứu trước nội dung bài học keá.

Trang 17


Giáo án Vật lý 7

TUẦN: 8

TIẾT: 8

BÀI 8 : GƯƠNG CẦU LÕM

I.MỤC TIÊU:
1.Nhận biết được ảnh ảo tạo bởi gương cầu lõm.

2.Nêu được những tính chất của ảnh ảo tạo bởi gương cầu lõm.
3.Biết cách bố trí thí nghiệm để quan sát ảnh ảo của một vật tạo bởi gương cầu lõm.
4.Giải thích được ứng dụng của gương cầu lồi.
II.CHUẨN BỊ:
Đối với mỗi nhóm học sinh: Một gương cầu lõm có giá đỡ thẳng đứng, 1 gương phẳng tròn có cùng kích
thước với gương cầu lõm, 1 viên phấn, 1 màn chắn sáng, 1 đèn pin để tạo chùm tia sáng song song và phân
kì.
III.HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
1.Ổn định lớp( 1’): Lớp trưởng báo cáo só số.
2.Kiểm tra bài cũ: Đọc thuộc lòng nội dung ghi nhớ. Sửa bài tập 7.1 (A); 7.2(C).
3.Giảng bài mới:
Hoạt đông của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung ghi bảng
HĐ1: Nghiên cứu ảnh ảo của mộ t vật
Bài 8:Gương cầu lõm.
tạo bởi gương cầu lõm. (3’)
I.Ảnh tạo bởi gương
Cho học sinh quan sát một gương cầu lồi
cầu lõm.
và một gương cầu lõm. Yêu cầu học sinh
1.Thí nghiệm:
nhận xét sự giống và khác nhau của hai Học sinh nhận xét và trả lời. C1: Ảnh ảo, lớn hơn cây
gương.
nến.
Nêu câu hỏi: Ảnh của một vật tạo bởi Học sinh làm thí nghiệm
gương cầu lõm có giống với ảnh của một kiểm tra dự đoán trên.
vật tạo bởi gương cầu lồi không ?
HĐ2: Học sinh quan sát ảnh của một vật
2.Kết luận:

đặt gần sát mặt phản xạ của một gương
Đặt một vật gần sát
cầu lõm, dự đoán những tính chất của
gương cầu lõm, nhìn vào
ảnh này. Trả lời câu hỏi C1 và C2. (18’)
gương thấy một ảnh ảo
C1: Ảnh của cây nến quan sát được
trong gương cầu lõm ở thí nghiệm trên là C2: Tự học sinh thảo luận và không hứng được trên
màn chắn và lớn hơn
ảnh gì ? So với cây nến thì lớn hơn hay trả lời.
Sau khi thảo luận xong thì vật.
nhỏ hơn ?
C2: Hãy bố trí một thí nghiệm để so học sinh phát biểu và các
sánh ảnh ảo của một vật tạo bởi gương nhóm bổ sung để thống nhất
cầu lõm với ảnh của cùng vật đó tạo bởi ý kiến, hoàn thành phần kết II.Sự phản xạ ánh sáng
gương phẳng. Mô tả cách bố trí thí luận.
trên gương cầu lõm:
nghiệm. Nêu kết quả so sánh.
1.Đối với chùm tia tới
HĐ3: Nghiên cứu sự phản xạ của một số
song song.
chùm tia tới trên gương cầu lõm. Chùm
a.Thí nghiệm:
C3:Chùm tia phản xạ
tia tới song song; chùm tia tới phân kì.
hội tụ tại một điểm.
(15’)
C3: Đối với chùm tia tới song song, quan Làm thí nghiệm, rút ra nhận b:Kết luận:
sát chùm tia phản xạ xem nó có đặc xét, viết đầy đủ câu kết Chiếu một chùm tia tới
luận, sau đó vận dụng kết song song lên một

điểm gì ?
luận để trả lời câu hỏi C3, gương cầu lõm, ta thu
C4.
được một chùm tia phản
.
xạ hội tụ tại một điểm
Trang 18


Giáo án Vật lý 7

Hoạt đông của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Hình 8.2
C4: Hình 8.3 là một thiết bị dùng gương
cầu lõm hứng ánh sáng Mặt Trời để
nung nóng vật. Hãy giải thích vì sao vật
đó lại nóng lên ?

C5: Bằng cách di chuyển đèn pin, hãy
tìm vị trí của S để thu được chùm phản Học sinh tiến hành làm thí
xạ là một chùm sáng song song ?
nghiệm, thảo luận theo
nhóm làm C5, thống nhất ý
kiến nêu lên kết luận
S

Hình 8.4

Giáo viên yêu cầu học sinh vận dụng Học sinh vận dụng kiến thức
kiến thức bài học để trả lời câu C6, C7. đã học thảo luận theo nhóm
làm C6, C7

Nội dung ghi bảng
trước gương.
C4: Mặt trời ở rất xa ta
nên chùm sáng từ Mặt
Trời tới gương coi như
chùm tia tới song song,
cho chùm tia tới phản xạ
hội tụ tại một điểm ở
phía trước gương. Ánh
sáng Mặt Trời có nhiệt
độ cao cho nên vật để ở
chỗ ánh sáng hội tụ sẽ
nóng lên
2.Đối với chùm tia tới
phân kì:
.Thí nghiệm:
C5:.Kết luận:
Một nguồn sáng nhỏ S
đặt trước gương cầu lõm
ở một vị trí thích hợp, có
thể cho một chùm tia
phản xạ song song.
III.Vận dụng.
C6: Nhờ có gương cầu
lõm trong pha đèn pin
nên khi xoay pha đèn

đến vị trí thích hợp ta sẽ
thu được một chùm sáng
phản xạ song song, ánh
sáng sẽ truyền đi xa
được, không bị phân tán
mà vẫn sáng rõ.
C7: Điều chỉnh đèn ra xa
gương.

4.Củng cố: Cho học sinh đọc và ghi phầ ghi nhớ vào vở
GHI NHỚ:Ảnh ảo tạo bởi gương cầu lõm lớn hơn vật
.Gương cầu lõm có tác dụng biến đổi một chùm tia tới song song thành một chùm tia phản xạ hội tụ vào một
điểm và ngược lại, biến đổi một chùm tia tới phân kì thích hợp thành một chùm tia phản xạ song song.
.5.Dặn dò: Học thuộc long nội dung ghi nhớ, làm các bài tập: 8.1, 8.2 sách bài tập VL7. Ôn lại các bài đã
học để tiết sau tiến hành tổng kết chương.

Trang 19


Giáo án Vật lý 7

TUẦN: 9 TIẾT: 9

BÀI 9 : TỔNG KẾT CHƯƠNG I: QUANG HỌC

I.MỤC TIÊU:
1.Nhắc lại những kiến thức cơ bản có liên quan đến sự nhìn thấy vật sáng, sự truyền ánh sáng, sự phản
xạ ánh sáng, tính chất của ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng, gương cầu lồi và gương cầu lõm,
cách vẽ ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng, xác định vùng nhìn thấy trong gương phẳng. So sánh
với vùng nhìn thấy trong gương cầu lồi.

2.Luyện tập thêm về cách vẽ tia phản xạ trên gương phẳng và ảnh tạo bởi gương phẳng.
II.CHUẨN BỊ:SGK, Bảng phụ, Câu hỏi ôn tập chương.
III.HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
1.Ổn định lớp( 1’): Lớp trưởng báo cáo só số.
2.Kiểm tra bài cũ:
3.Giảng bài mới:
Hoạt đông của giáo viên
Hoạt động của học sinh
HĐ1: Ôn lại kiến thức cơ bản.
Yêu cầu học sinh lần lượt trả lời những câu hỏi ở phần
tự kiểm tra và thảo luận khi thấy có những chỗ cần điều
chỉnh.
C1: Chọn câu trả lời đúng cho câu hỏi: “Khi nào ta nhìn C1: Câu C.
thấy một vật ?”
A. Khi vật được chiếu sáng.
B. Khi vật phát ra ánh sáng.
C. Khi có ánh sáng từ vật truyền vào mắt ta.
D. Khi có ánh sáng từ mắt ta chiếu sáng vật.
C2: Chọn câu phát biểu đúng trong các câu dưới đây nói C2: Câu B.
về ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng.
A. Ảnh ảo bé hơn vật và ở gần gương hơn vật.
B. Ảnh ảo bằng vật và cách gương một khoảng
bằng khoảng cách từ vật đến gương.
C. Ảnh hứng được trên màn và lớn bằng vật.
D. Ảnh không hứng được trên màn và bé hơn vật.
C3: Định luật truyền thẳng của ánh sáng:
C3: Định luật truyền thẳng của ánh
Trong môi trường………và………, ánh sáng truyền đi sáng:
theo……………
Trong môi trường trong suốt và đồng

tính, ánh sáng truyền đi theo đường
thẳng.
C4: Tia sáng khi gặp gương phẳng thì bị phản xạ lại theo C4: Tia sáng khi gặp gương phẳng thì
định luật phản xạ ánh sáng:
bị phản xạ lại theo định luật phản xạ
a.Tia phản xạ nằm trong cùng mặt phẳng với………và ánh sáng:
đường…………
a.Tia phản xạ nằm trong cùng mặt
b.Góc phản xạ bằng……………….
phẳng với tia tới và đường pháp
tuyến.
b.Góc phản xạ bằng góc tới.
C5: Ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng là ảnh gì ? Độ C5: Ảnh ảo, có độ lớn bằng vật, cách
lớn của ảnh và khoảng cách từ ảnh đến gương thế nào so gương một khoảng bằng khoảng cách
với độ lớn của vật và khoảng cách từ vật đến gương ?
từ vật đến gương.
C6: Ảnh của một vật tạo bởi gương cầu lồi có những tính
chất gì giống và khác với ảnh của một vật tạo bởi gương C6:Giống nhau: Ảnh ảo.
Trang 20


Giáo án Vật lý 7

Hoạt đông của giáo viên
phẳng ?
C7: Khi vật ở khoảng nào thì gương cầu lõm cho ảnh
ảo ? Ảnh này lớn hơn hay nhỏ hơn vật ?
C8: Viết ba câu có nghóa, trong mỗi câu có bốn cụm từ
chọn trong bốn cột dưới đây:
gương cầu lõm hứng được trên màn chắn

gương phẳng không hứng được trên màn chắn
gương cầu lồi

bé hơn vật
bằng vật
lớn hơn vật

ảûnh ảo
ảûnh thật

C9:Cho một gương phẳng và một gương cầu lồi cùng
kích thước. So sánh vùng nhìn thấy của chúng.
Sang phần vận dụng
C1: Có hai điểm sáng S1, S2 đặt trước gương phẳng như
hình 9.1
a. Hãy vẽ ảnh của mỗi điểm tạo bởi gương .
b. Vẽ hai chùm tia tới lớn nhất xuất phát từ S 1, S2
và hai chùm tia phản xạ tương ứng trên gương.
c. Để mắt trong vùng nào thì sẽ nhìn thấy đồng thời
ảnh của cả hai điểm sáng trong gương ? Gạch
chéo vùng đó.

Hoạt động của học sinh
Khác nhau: Ảnh tạo bởi gương cầu
lồi nhỏ hơn ảnh tạo bởi gương phẳng.
C7: Khi một vật ở gần sát gương. Ảnh
này lớn hơn vật.
C8:
-Ảnh ảo tạo bởi gương cầu lõm không
hứng được trên màn chắn và lớn hơn

vật.
-Ảnh ảo tạo bởi gương cầu lồi không
hứng được trên màn chắn và bé hơn
vật.
-Ảnh ảo tạo bởi gương phẳng không
hứng được trên màn chắn và bằng vật.
C9:Vùng nhìn thấy của gương cầu lồi
lớn hơn vùng nhìn thấy của gương
phẳng có cùng kích thước.
C10:
S1’

S1

S1’, S2’

S2

S2’

S2’
S1’

C2: Một người đứng trước ba cái gương (gương phẳng,
gương cầu lồi, gương cầu lõm), cách các gương một
khoảng bằng nhau. Quan sát ảnh ảo của mình trong ba
gương sẽ thấy chúng có tính chất gì giống nhau, khác
nhau ?
C3: Có bốn học sinh đứng ở bốn vị trí quanh một cái tủ
đứng như trong hình 9.2. Hãy chỉ ra những cặp học sinh

có thể nhìn thấy nhau. Đánh dấu vào bảng sau đây
những cặp đó.
An

C2: Ảnh quan sát được trong 3 gương
đều là ảnh ảo: ảnh nhìn thấy trong
gương cầu lồi nhỏ hơn trong gương
phẳng, ảnh trong gương phẳng lại nhỏ
hơn ảnh trong gương cầu lõm.
C3:
An

Than
h
Hải
Hà

Thanh

Tủ đứng
Hà

Hải
Trang 21

Hải

x

An

Than
h

x
x

x
x

x

Hà

x
x


Giáo án Vật lý 7

Hoạt đông của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Sang phần trò chơi ô chữ:
Theo hàng ngang:
1. Vật hắt lại ánh sáng từ vật khác chiếu vào nó.
2. Vật tự nó phát ra ánh sáng.
3. Cái mà ta nhìn thấy trong gương phẳng.
4. Các chấm sáng mà ta nhìn thấy trên trời ban đêm

khi không có mây.
5. Đường thẳng vuông góc với mặt gương.
6. Chỗ không nhận được ánh sáng trên màn chắn.
7. Dụng cụ để soi ảnh của mình hàng ngày.
Từ hàng dọc là gì ?
4.Dặn dò: Về ôn bài chuẩn bị tiết tới kiểm tra một tiết.

Trang 22

1. Vật sáng.
2. Nguồn sáng.
3. Ảnh ảo.
4. Ngôi sao.
5. Pháp tuyến.
6. Bóng đen.
7. Gương phẳng.
Từ hàng dọc là: AÙnh saùng.


Giáo án Vật lý 7

TUẦN: 10

TIẾT: 10

KIỂM TRA MỘT TIẾT
I.Chọn câu trả lời đúng cho các câu hỏi dưới đây: (5 điểm)
1) Khi nào mắt ta nhìn thấy một vật ?
A. Khi mắt ta hướng vào vật.
B. Khi mắt ta phát ra những tia sáng đến vật.

C. Khi có ánh sáng truyền từ vật đó đến mắt ta.
D. Khi giữa vật và mắt không có khoảng tối.
2) Trong môi trường trong suốt và đồng tính, ánh sáng truyền đi theo đường nào ?
A. Theo nhiều đường khác nhau.
B. Theo đường gấp khúc.
C. Theo đường thẳng.
D. Theo đường cong.
3) Tia phản xạ trên gương phẳng nằm trong cùng mặt phẳng với:
A. Tia tới và đường vuông góc với tia tới.
B. Tia tới và đường pháp tuyến với gương.
C. Đường pháp tuyến với gương và đường vuông góc với tia tới.
D. Tia tới và đường pháp tuyến với gương ở điểm tới.
4) Mối quan hệ giữa góc tới và góc phản xạ khi tia sáng gặp gương phẳng như thế nào ?
A. Góc tới gấp đôi góc phản xạ.
B. Góc tới lớn hơn góc phản xạ.
C. Góc phản xạ bằng góc tới.
D. Góc phản xạ lớn hơn góc tới.
5) Ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng:
A. Lớn hơn vật.
B. Bằng vật.
C. Nhỏ hơn vật.
D. Gấp đôi vật.
6) Ảnh của một vật tạo bởi gương cầu lồi:
A. Nhỏ hơn vật.
B. Lớn hơn vật.
C. Bằng vật.
D. Gấp đôi vật.
7) Ảnh của một vật tạo bởi gương cầu lõm:
A. Nhỏ hơn vật.
B. Bằng vật.

C. Lớn hơn vật.
D. Bằng nửa vật.
8) Vì sao người lái xe ô tô không dùng gương cầu lõm đặt phía trước để quan sát ảnh của các vật ở trên
đường, phía sau xe ?
A. Vì gương cầu lõm chỉ cho ảnh thật, phải hứng trên màn mới thấy được.
B. Vì ảnh ảo quan sát được trong gương cầu lõm rất lớn nên chỉ nhìn thấy một phần.
C. Vì trong gương cầu lõm ta chỉ nhìn thấy ảnh ảo của những vật để gần gương ( không quan sát
được các vật ở xa ).
D. Vì vùng nhìn thấy của gương cầu lõm quá bé.
9) Lần lượt đặt mắt trước một gương cầu lồi, gương phẳng (cùng chiều rộng), cách hai gương một
khoảng bằng nhau. So sánh vùng nhìn thấy của hai gương:
Trang 23


Giáo án Vật lý 7

A. Vùng nhìn thấy của gương phẳng lớn hơn vùng nhìn thấy của gương cầu lồi.
B. Vùng nhìn thấy của gương cầu lồi lớn hơn vùnh nhìn thấy của gương phẳng.
C. Vùng nhìn thấy của hai gương bằng nhau.
D. Không thể so sánh được.
10) Vì sao nhốc gương phản xạ, đèn pin lại có thể chiếu sáng đi xa ?
A. Vì gương hắt ánh sáng trở lại.
B. Vì gương cho ảnh ảo rõ hơn.
C. Vì gương cầu lõm cho chùm phản xạ song song.
D. Vì nhờ có gương ta nhìn thấy những vật ở xa.
II.Tìm từ thích hợp điền vào chỗ trống trong các câu sau đây: (4 điểm)
1. Trong nước nguyên chất, ánh sáng truyên đi theo đường…………….
2. Khoảng cách từ một điểm trên vật đến gương phẳng…………khoảng cách từ ảnh của
điểm đó tới gương.
3. Ảnh……….tạo bởi gương cầu lõm không hứng được trên màn chắn.

4. Vùng nhìn thấy của gương cầu lồi……………..vùng nhìn thấy của gương phẳng có cùng
kích thước.
5. Ảnh ảo của một vật quan sát được trong gương cầu lõm………….ảnh ảo của cùng vật
đó quan sát được trong gương cầu lồi.
6. Định luật truyền thẳng của ánh sáng: Trong môi trường…………….và………ánh sáng
truyền đi theo đường thẳng.
III.Giải thích vì sao có thể dùng gương cầu lõm để tập trung ánh sáng Mặt Trời. (1 điểm)
------------HẾT------------Dặn dò: Về xem trước nội dung bài học keá.

Trang 24


Giáo án Vật lý 7

TUẦN: 11 TIẾT: 11

BÀI 10: NGUỒN ÂM

I.MỤC TIÊU:
1.Nêu được đặc điểm chung của các nguồn âm.
2.Nhận biết được một số nguồn âm thường gặp trong cuộc sống.
II.CHUẨN BỊ:
Đối với mỗi nhóm học sinh: Một sợi dây cao su mảnh, 1 thìa và cốc thủy tinh mỏng, 1 âm thoa và 1 búa cao
su.
III.HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
1.Ổn định lớp( 1’): Lớp trưởng báo cáo só số.
2.Kiểm tra bài cũ: (không)
3.Giảng bài mới:
Hoạt đông của giáo viên
Hoạt động của học sinh

Nội dung ghi bảng
HĐ1: Tổ chức tình huống học tập.
Bài 10: Nguồn âm.
Cho học sinh đọc nội dung phần mở đầu
I.Nhận biết nguồn âm.
bài.
Vật phát ra âm gọi là
HĐ2: Nhận biết nguồn âm. (5’)
nguồn âm.
Nêu 2 câu hỏi C1 và C2.
C1: Tất cả chúng ta hãy cùng nhau giữ Học sinh trả lời hai câu hỏi
im lặng và lắng tai nghe. Em hãy nêu C1, C2.
những âm mà em nghe được và tìm xem
chúng được phát ra từ đâu.
C2: Em hãy kể tên một số nguồn âm.
II.Các nguồn âm có
HĐ3: Nghiên cứu đặc điểm của nguồn
chung đặc điểm gì ?
âm (25’).
Thí nghiệm
Giáo viên điều khiển học sinh làm thí Học sinh làm thí nghiệm Kết luận: Khi phát ra
nghiệm, sau đó trả lời các câu hỏi C3, 10.1 – 10.2 – 10.3 trong âm, các vật đều dao
SGK, trả lời các câu hỏi C3, động.
C4, C5.
C4, C5.
Các vật phát ra âm đều
Học sinh thảo luận toàn thể dao động.
rút ra kết luận
C3: Hãy quan sát dây cao su và lắng C3: Dây cao su dao động và
nghe, rồi mô tả điều mà em nhìn và phát ra âm.

nghe được.
C4: Cốc thủy tinh phát ra
C4: Vật nào phát ra âm ?
âm. Thành cốc thủy tinh có
rung động.
C5: Âm thoa có dao động không ? Hãy C5:Âm thoa có dao động.
tìm cách kiểm tra xem khi phát ra âm thì Có thể kiểm tra bằng cách:
- Đặt con lắc bấc sát một III.Vận dụng.
âm thoa có dao động không ?
nhánh của âm thoa khi âm
HĐ4: Cho học sinh làm các bài tập ở
thoa phát ra âm.
phần vận dụng. Học sinh trả lời các câu
hỏi C6, C7, C8 và làm nhạc cụ ở câu C9. - Dùng tay giữ chặt hai
nhánh của âm thoa thì
không nghe âm phát ra
nữa.
C6: Em có thể làm cho một số vật như tờ
giấy, lá chuối…phát ra âm được không ? C6: Tùy câu trả lời của học
C7: Hãy tìm hiểu xem bộ phận nào dao sinh.
Trang 25