(Luận văn thạc sĩ) XÉT XỬ SƠ THẨM VỤ ÁN HÌNH SỰ ĐỐI VỚI NGƯỜI DƯỚI 18 TUỔI PHẠM TỘI THEO PHÁP LUẬT TỐ TỤNG HÌNH SỰ VIỆT NAM TỪ THỰC TIÊN HUYỆN HÓC MÔN, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

NGHIÊM ĐÌNH THÁP
XÉT XỬ SƠ THẨM VỤ ÁN HÌNH SỰ ĐỐI VỚI NGƯỜI DƯỚI 18
TUỔI PHẠM TỘI THEO PHÁP LUẬT TỐ TỤNG HÌNH SỰ
VIỆT NAM TỪ THỰC TIÊN HUYỆN HÓC MÔN,
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ
LUẬT HÌNH SỰ VÀ TỐ TỤNG HÌNH SỰ

HÀ NỘI, năm 2019


VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

NGHIÊM ĐÌNH THÁP
XÉT XỬ SƠ THẨM VỤ ÁN HÌNH SỰ ĐỐI VỚI NGƯỜI DƯỚI 18 TUỔI
PHẠM TỘI THEO PHÁP LUẬT TỐ TỤNG HÌNH SỰ
VIỆT NAM TỪ THỰC TIÊN HUYỆN HÓC MÔN,
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
Ngành: Luật hình sự và Tố tụng hình sự
Mã số: 8.38.01.04

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS.TS TRẦN HỮU TRÁNG

HÀ NỘI, năm 2019

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan công trình nghiên cứu luận văn Thạc sĩ “Xét xử sơ thẩm
vụ án hình sự đối với đối với người dưới 18 tuổi phạm tội theo pháp luật tố tụng
hình sự Việt Nam từ thực tiễn huyện Hóc Môn, TP. HCM” là công trình do tôi tự
nghiên cứu. Ngoài những thông tin tham khảo được trích dẫn nguồn, toàn bộ kết
quả trình bày trong công trình nghiên cứu được phân tích từ các số liệu do tôi tự
thu thập. Tất cả các số liệu đều trung thực, phù hợp với thực tiễn và nội dung
nghiên cứu trong luận văn chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình nào
khác. Tôi đã hoàn thành xong tất cả chương trình học và nghĩa vụ tài chính theo
quy định của Học viện khoa học xã hội.
Vậy, tôi viết lời cam đoan này đề nghị Học viện khoa học xã học xã hội xem
xét để tôi có thể bảo vệ luận văn “Xét xử sơ thẩm vụ án hình sự đối với đối với
người dưới 18 tuổi phạm tội theo pháp luật tố tụng hình sự Việt Nam từ thực tiễn
huyện Hóc Môn, Tp. HCM”.
Tôi xin trân trọng cảm ơn!
NGƯỜI CAM ĐOAN

NGHIÊM ĐÌNH THÁP

I


LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thiện tốt khóa học cũng như bài Luận văn Thạc sĩ của mình tác giả
xin chân thành gửi lời cảm ơn đến quý thầy cô Học viện Khoa học và xã hội cùng
các bạn học đã nhiệt tình giúp đỡ và hỗ trợ truyền đạt kiến thức trong quá trình
nghiên cứu đề tài cũng như quá trình học tập.
Tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến giáo viên hướng dẫn PGS TS Trần Hữu
Tráng đã trực tiếp hướng dẫn, định hướng chuyên môn và tạo điều kiện hết sức để

tác giả có thể hoàn thành tốt bài luận văn của mình.
Mặc dù đã rất cố gắng trong quá trình thực hiện và hoàn thành luận văn nhưng
không thể tránh khỏi những thiếu sót. Tác giả mong nhận được sự góp ý chân
thành nhất từ quý thầy cô nhằm góp phần tốt hơn nữa cho bài luận văn này.

Tác giả
NGHIÊM ĐÌNH THÁP

II


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN .................................................................................................. i
LỜI CẢM ƠN ....................................................................................................... ii
DANH MỤC BẢNG, BIỂU ĐỒ ........................................................................ vii
PHẦN MỞ ĐẦU ................................................................................................viii
1.

Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu .......................................................viii

2.

Tình hình nghiên cứu .................................................................................. xi

3.

Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ...........................................................xiii

4.

3.1.

Mục đích nghiên cứu .........................................................................xiii

3.2.

Nhiệm vụ nghiên cứu ........................................................................xiii

Đối tượng và phạm vi nghiên cứu............................................................ xiv
4.1.

Đối tượng nghiên cứu ........................................................................ xiv

4.2.

Phạm vi nghiên cứu ........................................................................... xiv

5.

Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu .................................... xiv

6.

Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài ..................................................... xv

7.

Kết cấu của luận văn ................................................................................. xvi

CHƯƠNG 1 NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LUẬT TỐ TỤNG

HÌNH SỰ VIỆT NAM VỀ XÉT XỬ SƠ THẨM VỤ ÁN HÌNH SỰ ĐỐI VỚI
NGƯỜI DƯỚI 18 TUỔI PHẠM TỘI ................................................................ 1
1.1. Khái niệm, đặc điểm và ý nghĩa của xét xử sơ thẩm vụ án hình sự đối
với người dưới 18 tuổi phạm tội.......................................................................... 1
1.1.1.

Khái niệm xét xử sơ thẩm vụ án hình sự đối với người dưới 18 tuổi
............................................................................................................. 1

1.1.2.

Nguyên tắc xử lý người dưới 18 tuổi phạm tội ............................... 4

1.1.3.

Các nguyên tắc tiến hành tố tụng đối với người dưới 18 tuổi ....... 9

1.1.4.
tội.

Ý nghĩa quy định xét xử sơ thẩm đối với người dưới 18 tuổi phạm
........................................................................................................... 12

1.2. Lịch sử hình thành và phát triển các quy định pháp luật tố tụng hình sự
Việt Nam về xét xử sơ thẩm vụ án hình sự đối với người dưới 18 tuổi phạm
tội ..................................................................................................................... 14
III


1.2.1.

Giai đoạn từ 1945 đến 1954 ............................................................ 14

1.2.2.

Giai đoạn 1954 đến năm 1975 ........................................................ 14

1.2.3.

Giai đoan từ năm 1975 đến 2003 ................................................... 15

1.2.4.

Giai đoạn từ 2003 đến nay .............................................................. 16

1.3. Quy định của BLTTHS về xét xử sơ thẩm vụ án Hình sự đối với người
dưới 18 tuổi phạm tội ......................................................................................... 17
1.3.1. Thẩm quyền xét xử sơ thẩm vụ án Hình sự đối với người dưới 18
tuổi phạm tội ................................................................................................... 17
1.3.2. Chuẩn bị xét xử sơ thẩm vụ án Hình sự đối với người dưới 18 tuổi
phạm tội........................................................................................................... 18
1.3.2.1.

Thời hạn chuẩn bị xét xử sơ thẩm vụ án Hình sự.................. 18

1.3.2.2. Các quyết định của Tòa án trong giai đoạn chuẩn bị xét xử sơ
thẩm vụ án Hình sự .................................................................................... 20
1.3.3. Quy định chung về xét xử sơ thẩm vụ án Hình sự đối với người
dưới 18 tuổi phạm tội tại phiên tòa sơ thẩm ................................................ 20
1.3.3.1. Quy định chung về xét xử sơ thẩm vụ án Hình sự đối với người

dưới 18 tuổi phạm tội ................................................................................. 20
1.3.3.2. Nguyên tắc tuân thủ trong quá trình tiến hành xét xử sơ thẩm
vụ án Hình sự đối với người dưới 18 tuổi phạm tội ................................ 26
1.3.3.3.
1.3.4.

Hình phạt áp dụng đối với người dưới 18 tuổi phạm tội ...... 29

Trình tự xét xử sơ thẩm vụ án Hình sự đối với người dưới 18 tuổi
........................................................................................................... 31

TIỂU KẾT CHƯƠNG I ..................................................................................... 31
Chương 2 THỰC TRẠNG XÉT XỬ SƠ THẨM VỤ ÁN HÌNH SỰ ĐỐI VỚI
NGƯỜI DƯỚI 18 TUỔI PHẠM TỘI TẠI HUYỆN HÓC MÔN, THÀNH
PHỐ HỒ CHÍ MINH ......................................................................................... 33
2.1. Thực trạng áp dụng quy định của pháp luật Hình sự về xét xử sơ thẩm
vụ án hình sự đối với người dưới 18 tuổi phạm tội tại huyện Hóc Môn, thành
phố Hồ Chí Minh ................................................................................................ 33
2.1.1. Yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động xét xử sơ thẩm vụ án Hình sự mà
bị cáo là người dưới 18 tuổi ........................................................................... 33
IV


2.1.2. Tình hình xét xử sơ thẩm vụ án Hình sự đối với người dưới 18 tuổi
phạm tội trong 05 năm (từ năm 2014 đến năm 2018) trên địa bàn huyện
Hóc Môn, thành phố Hồ Chí Minh............................................................... 38
2.1.2.1. Khái quát tình hình tội phạm do người dưới 18 tuổi thực hiện trên
địa bàn huyện Hóc Môn, thành phố Hồ Chí Minh ..................................... 38
2.1.2.2. Thực trạng xét xử sơ thẩm các vụ án hình sự đối với người dưới 18
tuổi phạm tội ................................................................................................... 41

2.2. Những khó khăn vướng mắctrong thực tiễn xét xử sơ thẩm Hình sự đối
với người dưới 18 tuổi phạm tội........................................................................ 52
TIỂU KẾT CHƯƠNG 2 .................................................................................... 63
3.1. Một số giải giáp nâng cao hiệu quả xét xử sơ thẩm Hình sự người dưới
18 tuổi phạm tội tại huyện Hóc Môn, thành phố Hồ Chí Minh..................... 65
3.2. Một số kiến nghị nâng cao hiệu quả xét xử sơ thẩm Hình sự đối với
người dưới 18 tuổi phạm tội tại huyện Hóc Môn ............................................ 73
TIỂU KẾT CHƯƠNG 3 .................................................................................... 76
KẾT LUẬN ......................................................................................................... 77
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................... 78

V


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
BLTTHS :

Bộ luật tố tụng Hình sự

BLHS

:

Bộ luật Hình sự

NCTN

:

Người chưa thành niên

TP. HCM :

Thành phố Hồ Chí Minh

Ths.

:

Thạc sĩ

TTHS

:

Tố tụng Hình sự

TNHS

:

Trách nhiệm Hình sự

XHCN

:

Xã hội chủ nghĩa

VI

DANH MỤC BẢNG, BIỂU ĐỒ
Bảng 2.1

Thống kê số lượng vụ án Hình sự do người dưới 18 tuổi
thực hiện trong 05 năm từ 2014 đến 2018 trên địa bàn
huyện Hóc Môn, TP. HCM

Bảng 2.2

Thống kê số lượng bị cáo là người dưới 18 tuổi trong tổng
số bị cáo xét xử trong 05 năm từ năm 2014 đến năm 2018
trên địa bàn huyện Hóc Môn, TP. HCM

Bảng 2.3

Cơ cấu các loại hình tội phạm do người dưới 18 tuổi thực
hiện đã được xét xử từ năm 2014 đến năm 2018 trên địa
bàn huyện Hóc Môn, TP. HCM

Bảng 2.4

Thống kê mức hình phạt dành cho người dưới 18 tuổi phạm
tội từ năm 2014 đến năm 2018 trên địa bàn huyện Hóc
Môn, TP. HCM

Bảng 2.5

Thống kê người dưới 18 tuổi phạm tội trên địa bàn huyện

Hóc Môn, TP. HCM trong 05 năm từ năm 2014 đến năm
2018

VII


PHẦN MỞ ĐẦU
1.

Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu

Nước ta đang trong quá trình hội nhập và phát triển nhanh chóng của nền
kinh tế thị trường cùng với đó xã hội còn tồi tại nhiều trường hợp tiêu cực, gây ra
nhiều vấn đề nhức nhối và chưa được giải quyết. Đặc biệt, tình trạng người dưới
18 tuổi thực hiện hành vi phạm tội ngày càng nhiều gây nguy hiểm cho xã hội, và
ảnh hưởng không nhỏ đến tương lai của nhiều thế hệ trẻ. Việc gia tăng các vụ án
có bị cáo là người dưới 18 tuổi phạm tội không chỉ gia tăng về số lượng các bị cáo,
mà tuổi đời của họ cũng được trẻ hóa, có nhiều vụ án các bị cáo là người dưới 18
tuổi thực hiện hành vi phạm tội thuộc trường hợp phạm tội đặc biệt nghiêm trọng
có khung hình phạt cao nhất là 20 năm tù, chung thân hoặc tử hình như tội:, “giết
người”, “cướp tài sản”, “ma túy” [23].
Thời gian qua tình hình tội phạm của người dưới 18 tuổi trên địa bàn huyện
Hóc Môn, TP. HCM xảy rất thường xuyên. Theo thống kê của cơ quan chức năng
từ đầu năm 2015 đến nay toàn huyện đã phát hiện và đưa ra giải quyết 61 trường
hợp người dưới 18 tuổi thực hiện hành vi phạm tội. Trong đó, độ tuổi từ 16 đến
dưới 18 tuổi chiếm tỷ lệ cao, các thành viên vi phạm tập trung vào một số tội danh
chủ yếu như: Cố ý gây thương tích, trộm cắp tài sản, cướp giật, giết người,… Nhìn
chung, các đối tượng này đang trong độ tuổi phát triển về tâm sinh lý và nhân cách
nên dễ bị ảnh hưởng và tác động bởi môi trường sống. Trong số này có một số
trường hợp hành vi phạm tội là do nông nổi, thiếu suy nghĩ, do bị xuối dục, đua

đòi bạn bè và vì một số bất đồng mà bất chấp hậu quả xảy ra. Cải cách tư pháp
được Đảng và Nhà nước ta xác định nhiệm vụ trọng tâm trong quá trình xây dựng
nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa trong đó “Tòa án có vị trí trung tâm và xét
xử là hoạt động trọng tâm.” [2, tr.2]
Tình trạng người dưới 18 tuổiphạm tội ở Việt Nam hiện nay nói chung và
trên địa bàn huyện Hóc Môn nói riêng đang ngày càng diễn ra thường trong những
VIII


năm gần đây. Nguyên nhân chính một phần từ ảnh hưởng bởi gia đình, xã hội, bạn
bè, nghiện game, phim ảnh không lành mạnh, tình trạng bạo lực học đường cũng
ngày một đáng chú ý hay một số trường hợp khác từ việc phạm tội vì lý do bất khả
kháng hoặc phòng về chính đáng gây ra thiệt hại về sức khỏe, tính mạng và tài sản
của người khác. Chính vì vậy, khi có thiệt hại nghiêm trọng xảy ra thì người dưới
18 tuổi sẽ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về hành vi vi phạm của mình.
Từ những tư tưởng chỉ đạo xuyên suốt thì chính sách Hình sự được áp dụng
đối với dưới 18 tuổi phạm tội trong BLHS đều nhằm mục đích giáo dục, răn đe,
uốn nắn những hành vi lệch lạc đi ngược với chuẩn mực đạo đức xã hội. Từ đó,
giúp họ có cái nhìn đúng đắn và tự giác sửa chữa những sai lầm của bản thân cùng
với sự giúp đỡ và hỗ trợ gia đình, nhà trường, xã hội. Kế thừa từ những nguyên
tắc trên, BLHS 2015 đã sửa đổi, bổ sung chính sách áp dụng hình sự đối với người
dưới 18 tuổi phạm tội nhằm bảo vệ quyền là lợi ích hợp pháp tối đa cho người
dưới 18 tuổi phạm tội. Nghĩa là, trường hợp nếu thấy không cần thiết áp dụng hình
phạt thì Tòa án xét xử có thể áp dụng những biện pháp tư pháp. Do khi các cơ
quan thẩm quyền áp dụng biện pháp tư pháp sẽ giúp người dưới 18 tuổi phạm tội
không để lại án tích. Từ đó, giúp họ có thể dễ dàng hòa nhập lại với cộng đồng
hơn. Tuy nhiên, thực tế việc xây dựng và áp dụng việc thực hiện chính sách hình
sự đối với người dưới 18 tuổi phạm tội còn tồn tại nhiều hạn chế trong việc xét xử
sơ thẩm tại huyện Hóc Môn nói riêng và TP. HCM nói chung như việc áp dụng
quy định chưa thất sự thống nhất, tư tưởng chưa đúng đắn trong việc áp dụng biện

pháp tư pháp còn lỏng lẻo, đưa người phạm tội dưới 18 tuổi vào trại cải tạo và học
tập chưa đạt được kết quả như mong muốn (xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác
nhau như: Cơ sở vật chất, chương trình đào tạo, giáo viên,…), hiệu quả áp dụng
các chính sách chưa cao,…
Chính vì lý do trên việc giải quyết các vụ án đối với người dưới 18 tuổi phạm
tội đang là vấn đề cấp thiết. Giải quyết những vấn đề về lý luận và thực tiễn liên
IX


quan đến việc xét xử vụ án người phạm tội chưa thành niên trong những năm gần
đây, trên cơ sở đưa ra những giải pháp nhằm góp phần hoàn thiện hơn các quy
định trong pháp luật Hình sự cũng như những quy trình thực hiện tố tụng có ý
nghĩa quan trọng cả về mặt lý luận và thực tiễn trên địa bàn huyện Hóc Môn nói
riêng và TP. HCM nói chung. Quan điểm của Đảng và Nhà nước về vấn đề giải
quyết người dưới 18 tuổi phạm tội đang rất được quan tâm cụ thể: “Vấn đề không
phải chỉ đơn giản là một vụ án, trừng phạt một tội phạm nào đó, điều quan trọng
là phải tìm mọi cách để làm giảm bớt những hành động phạm pháp và tốt hơn là
ngăn ngừa đừng để các việc sai trái xảy ra” [17, tr30]. Trong những năm gần đây
cho thấy, tình trạng về người dưới 18 tuổivi phạm pháp luật trên địa bàn TP. HCM
nói chung và huyện Hóc Môn nói riêng ngày một tăng cao. Bên cạnh đó, hành vi
phạm tội của người dưới 18 tuổi trên địa bàn huyện lại có tính chất đặc biệt nghiêm
trọng và để lại hậu quả vô cùng lớn cho xã hội. Thực tế, việc xử lý loại tội phạm
này còn gặp nhiều vấn đề và khá phức tạp. Bởi nhận thức của người phạm tội chưa
đầy đủ, hành vi còn mang tính bộc phát, chưa suy nghĩ kĩ và chưa làm chủ được
hành vi của mình. Do đó, việc xử lý các vụ án liên quan đến người dưới 18 tuổi
thực hiện hành vi phạm tội không thể áp dụng như người từ đủ 18 tuổi trở lên,
cũng như cơ quan xét xử ngoài việc nắm vững các quy định thì cần tuân thủ chặt
chẽ các thủ tục tố tụng và đặc biệt nhất thiết cần tìm hiểu về đặc điểm tâm sinh lý
ở tuổi chưa thành niên nhằm giúp cho công việc xét xử tại tòa án đạt hiệu quả và
chất lượng tốt nhất. Trước những yêu cầu cấp thiết về tình hình xã hội đặc biệt loại

tội phạm dưới 18 tuổi cần phải đấu tranh và phòng ngừa thì cần tiến hành nghiên
cứu xét xử sơ thẩm vụ án hình sự đối với người chưa đủ 18 tuổi trong quy định
của pháp luật tố tụng hình sự Việt Nam trên địa bàn huyện Hóc Môn là vấn đề
quan trọng cả về mặt lý luận và thực tiễn áp dụng quy định pháp luật. Cũng như
đưa ra các giải pháp tốt nhất nhằm phòng, chống và cải thiện được tình trạng phạm
tội dưới 18 tuổi đang ngày càng tăng cao như hiện nay. Đây là lý do tác giả chọn
X


đề tài: “Xét xử sơ thẩm vụ án hình sự đối với người dưới 18 tuổi phạm tội theo
pháp luật tố tụng hình sự Việt Nam từ thực tiễn huyện Hóc Môn, TP. HCM”.Tác
giả quyết định nghiên cứu đánh giá các vấn đề liên quan đế thủ tục tố tụng về tội
phạm dưới 18 tuổi phạm tội, cũng như mong muốn đóng góp cho việc bảo vệ tốt
nhất quyền và lợi ích chính đáng của người dưới 18 tuổi góp phần phòng, chống
tội phạm.
2.

Tình hình nghiên cứu

Liên quan đến đề tài nghiên cứu, từ trước đến nay đã có một số công trình
tiêu biểu sau đây.
- Luận văn cao học “Thủ tục giải quyết các vụ án đối với người chưa thành
niên” của tác giả Võ Huỳnh Ngọc Thủy, bảo vệ tại Khoa Luật, Đại học Quốc gia
Hà Nội năm 2013.
Luận văn thạc sĩ luật học “Xét xử sơ thẩm theo luật Tố tụng hình sự Việt
Nam trên cơ sở số liệu thực tiễn tỉnh Đăk Lăk” của tác giả Nguyễn Sĩ Thành, bảo
vệ tại Khoa Luật, Học viện khoa học xã hội năm 2015.
- Luận văn Thạc sĩ luật học “Thủ tục xét xử sơ thẩm vụ án Hình sự mà bị cáo
là người dưới 18 tuổi theo pháp luật tố tụng Hình sự việt nam thực tiễn Thành Phố
Hồ Chí Minh” của tác giả Phạm Hồng Khải, bảo vệ tại Khoa Luật, Học viện Khoa

học xã hội năm 2017.
Luận án tiến sĩ luật học “Bảo đảm quyền của bị can, bị cáo là người chưa
thành niên trong Tố tụng hình sự Việt Nam” của tác giả Phan Thị Thanh Tâm, bảo
vệ tại Khoa Luật, Học viện khoa học xã hội năm 2017.
Luận văn thạc sĩ luật học “Miễn trách nhiệm hình sự đối với người dưới 18
tuổi phạm tội theo pháp luật hình sự Việt Nam, từ thực tiễn Thành phố Hồ Chí
Minh” của tác giả Trần Thị Phương Dung, bảo vệ tại Khoa Luật, Học viện khoa
học xã hội năm 2017.

XI


Luận văn thạc sĩ luật học “Nhân thân người dưới 18 tuổi phạm tội xâm phạm
sở hữu trên địa bàn quận Bình Tân, Thành phố Hồ Chí Minh” của tác giả Nguyễn
Thị Cẩm, bảo vệ tại Khoa Luật, Học viện khoa học xã hội năm 2017.
Luận văn thạc sĩ luật học “Bào chữa chỉ định theo pháp luật tố tụng hình sự
Việt Nam cho người dưới 18 tuổi phạm tội” của tác giả Trương Minh Hiếu, bảo
vệ tại Khoa Luật, Học viện khoa học xã hội năm 2018.
Luận văn thạc sĩ luật học “Áp dụng hình phạt tù có thời hạn đối với người
phạm tội dưới 18 tuổi từ thực tiễn Tòa án nhân dân Thành phố Hà Nội” của tác
giả Nguyễn Quốc Dũng, bảo vệ tại Khoa Luật, Học viện khoa học xã hội năm
2018.
Luận văn thạc sĩ luật học “Chính sách hình sự Việt Nam đói với người dưới
18 tuổi phạm tội: khía cạnh so sánh” của tác giả Ngô Thị Tuyết Thanh, bảo vệ tại
Khoa Luật, Học viện khoa học xã hội năm 2018.
Luận văn thạc sĩ luật học “Nguyên tắc phân hóa trách nhiệm hình sự đối với
người dưới 18 tuổi phạm tội trong pháp luật hình sự Việt Nam” của tác giả Nguyễn
Trường Xuân, bảo vệ tại Khoa Luật, Học viện khoa học xã hội năm 2018.
Luận văn thạc sĩ luật học “Đảm bảo quyền bào chữa của bị can, bị cáo dưới
18 tuổi từ thực tiễn Thành phố Hà Nội” của tác giả Hà Văn Nam, bảo vệ tại Khoa

Luật, Học viện khoa học xã hội năm 2019.
Từ các công trình nghiên cứu trên đã khái quát các vấn đề lý luận và thực tiễn
về hành vi phạm tội của người dưới 18 tuổi theo BLTTHS Việt Nam. Những
nghiên cứu trên chủ yếu nghiên cứu dưới góc độ phòng ngừa tội phạm, tội phạm
học, nghiên cứu vấn đề trên cơ sở chính sách pháp luật và quy định của BLHS,
BLTTHS và nghiên cứu vấn đề trên phạm vi nghiên cứu lớn như cả nước, Thành
phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh nên thường mang tính chất nghiên cứu chung
chung. Do vậy, vì là tính đặc thù là một huyện của Thành phố Hồ Chí Minh nhưng
huyện Hóc Môn lại có địa bàn rộng lớn, có mật độ dân cư cao, tình hình người
XII


dưới 18 tuổi thực hiện hành vi phạm tội hiện nay diễn ra thường xuyên và diễn
biến phức tạp đòi hỏi phải có sự nghiên cứu đầy đủ, cụ thể, rõ ràng trên địa bàn
huyên Hóc Môn không chỉ dưới góc độ khoa học pháp lý mà còn mở rộng nghiên
cứu dưới góc độ xã hội học để làm rõ vấn đề, làm rõ các luận cứ khoa học, làm cơ
sở cho những kiến nghị giải pháp hoàn thiện quy định pháp luật.
Tình hình nghiên cứu trong luận văn vào thời điểm này là rất quan trọng và
cần thiết. Bởi vì đây là thời điểm BLTTHS 2015, BLHS 2015 sửa đổi, bổ sung
năm 2017 mới có hiệu lực thi hành hơn một năm. Việc nghiên cứu sẽ đánh giá
hiệu quả quy định của pháp luật và thực tiễn xét xử, nhữngvướng mắc, bất cập
trong việc áp dụng quy định pháp luật và từ đó làm cơ sở đề xuất kiến nghị sửa
đổi, bổ sung luật và các văn bản hướng đã thi hành cho phù hợp với thực tiễn. Kiến
nghị những giải pháp hữu ích để hoàn thiện hệ thống pháp luật, đặc biệt là thủ tục
trình tự tố tụng xét xử sơ thẩm đối với người dưới 18 tuổi.
3.

Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

3.1. Mục đích nghiên cứu

Mục đích nghiên cứu của luận văn là làm rõ các vấn đề lý luận và thực tiễn
xét xử vụ án sơ thẩm liên quan đến người phạm tội dưới 18 tuổi tại TAND trên
địa bàn huyện Hóc Môn, TP. HCM luận văn hướng tới mục đích đưa ra một số
giải pháp nâng cao hiệu quả xét xử sơ thẩm vụ án Hình sự mà bị cáo là người dưới
18 tuổi tại huyện Hóc Môn, TP. HCM.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt được mục đích trên, luận văn cần thực hiện các nhiệm vụ sau:
-

Phân tích, làm rõ về khái niệm thủ tục xét xử sơ thẩm đối tượng dưới

18 tuổi; đặc điểm tâm lý ở độ tuổi chưa thành niên (dưới 18 tuổi);

XIII


Làm rõ các quy định pháp luật hiện hành về tội phạm dưới 18 tuổi cũng

-

như các quy định của pháp luật TTHS về thủ tục xét xử hình sự sơ thẩm đối với
đối tượng phạm tội dưới 18 tuổi;
Làm rõ thực trạng và đánh giá từ thực tiễn xét xử sơ thẩm các vụ án

-

hình sự đối với người phạm tội dưới 18 tuổi trên địa bàn huyện Hóc Môn, TP.
HCM;
Phân tích làm rõ kết quả đạt được, những hạn chế, vướng mắc cũng

-

như thực trạng hiện nay, nguyên nhân và đề xuất giải pháp.
Đưa ra những giải pháp tăng cường hiệu quả xét xử sơ thẩm vụ án hình

-

sự đối với người dưới 18 tuổi phạm tội trên địa bàn huyện Hóc Môn, TP HCM.
Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

4.

4.1.

Đối tượng nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu của luận vănhướng đến là người dưới 18 tuổi phạm
tội trên địa bàn huyện Hóc Môn, TP. HCM
4.2.

Phạm vi nghiên cứu

Luận văn tập trung nghiên cứu về cơ sở lý luận và thực tiễn xét xử sơ thẩm
vụ án Hình sự đối với bị cáo là người dưới 18 tuổi phạm tội trên địa bàn huyện
Hóc Môn.
Về mặt pháp luật, luận văn tập trung nghiên cứu những quy định về thủ tục
tố tụng đặc biệt trong việc xét xử sơ thẩm vụ án Hình sự đối với bị cáo là người
ngưới 18 tuổi trong BLTTHS 2015.
5.

Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu

Phương pháp luận: Luận văn được thực hiện dựa trên cơ sở phương pháp
luận của chủ nghĩa Mác Lênin; tư tưởng Hồ Chí Minh; quan điểm đường lối, chính
sách của Đảng và Nhà nước; sử dụng phương pháp luận từ lý luận đến thực tiễn
XIV


và tính độc lập tương đối của thực tiễn tác động ngược trở lại nhận thức, lý luận.
Trong quá trình thực hiện và nghiên cứu luận văn thông qua các quy định của luật
chuyên ngành kết hợp với khoa học tội phạm học, tâm lý học, xã hội học, nhằm
làm sáng tỏ bản chất của vấn đề xét xử sơ thẩm tội phạm dưới 18 tuổi tại huyện
Hóc Môn và giúp hiểu rõ hơn về tâm lý ở độ tuổi dưới 18 tuổi phạm tội.
Phương pháp nghiên cứu: Trong quá trình thực hiện và nghiên cứu luận
văn, tác giả đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu cụ thể như sau:
Sử dụng phương pháp nghiên cứu thông tin tài liệu, cũng như các công trình
nghiên cứu trước đó về quy định tội phạm dưới 18 tuổi nhằm đưa ra cách thức,
hoạch định, tổ chức thực hiện đến việc phân tích là đưa ra đánh giá.
Sử dụng phương pháp phỏng vấn, thu thập các thông tin thực tế. Sau đó tổng
hợp số liệu thống kê, khảo sát tình hình thực tế. Từ đó, đưa ra những giải pháp tốt
nhất nhằm hoàn thiện quy định về tội phạm dưới 18 tuổi.
Ngoài ra, áp dụng phương pháp, tham khảo ý kiến đóng góp của các chuyên
gia, thẩm phán, kiểm sát viên, điều tra viên.
Phương pháp so sánh quy định pháp luật về xét xử người dưới 18 tuổi phạm
tội giữa các thời kì lịch sử, giữa các BLTTHS.
Phương pháp tra thông tin và trích lọc thông tin trên báo, đài, internet, sách,
tạp chí,…
6.

Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài

Ý nghĩa lý luận: Nghiên cứu Luận văn góp phần bổ sung thêm những vấn
đề lý luận về xét xử sơ thẩm vụ án hình sự nói chung cũng như xét xử sơ thẩm vụ
án hình sự đối với người dưới 18 tuổi phạm tội nói riêng.

XV


Ý nghĩa thực tiễn: Kết quả nghiên cứu của luận văn có thể được sử dụng làm
tài liệu tham khảo thiết thực cho những người nghiên cứu các vấn đề có liên quan
đến đề tài này. Bên cạnh đó, từ nội dung phân tích và đánh giá cũng như đưa ra số
liệu thống kê từ thực tiễn góp phần đưa ra cái nhìn tổng quang hơn về tình hình
xét xử cũng như tâm lý tội phạm dưới 18 tuổi phạm tội. Đồng thời, đưa ra những
giải pháp nhẳm hoàn thiện hơn về quy trình xét xử, các chính sách để phù hợp với
tình hình phát triển xã hội hiện nay hướng đến mục đích cuối cùng là hạn chế và
đẩy lùi được số lượng người dưới 18 tuổi phạm tội trên địa bàn huyện Hóc Môn
nói riêng và Việt Nam nói chung.Những kết quả nghiên cứu này là tài liệu tham
khảo hữu ích cho các cơ quan tiến hành tố tụng trên địa bàn huyện Hóc Môn tham
khảo trong quá trình giải quyết các vụ án liên quan đến người phạm tội dưới 18
tuổi.
7.

Kết cấu của luận văn

Kết cấu của luận văn được chia thành 3 chương, cụ thể:
Chương 1: Những vấn đề lý luận và pháp luật tố tụng hình sự Việt Nam về
xét xử sơ thẩm vụ án hình sự đối với người dưới 18 tuổi phạm tội.
Chương 2: Thực tiễn xét xử sơ thẩm vụ án Hình sự đối với người dưới 18
tuổi phạm tội tại huyện Hóc Môn, TP. HCM.
Chương 3: Các giải pháp nâng cao hiệu quả xét xử người dưới 18 tuổi phạm

tội trên địa bàn huyện Hóc Môn, TP. HCM.
Tác giả là người trực tiếp nghiên cứu các nội dụng và thiết kế nội dung luận
văn thành 3 chương. Trong mỗi chương, các nội dung nghiên cứu được sắp xếp
một cách khoa học và hợp lý, sau khi trình bày nội dung của mỗi chương đều có
phần kết luận chương. Điều này giúp người đọc và tham khảo luận văn nắm được

XVI


nội dung của từng chương và tổng thể luận văn, không bị bỡ ngỡ khi kết thúc mỗi
chương và chuyển sang vấn đề khác.

XVII


CHƯƠNG 1 NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LUẬT TỐ
TỤNG HÌNH SỰ VIỆT NAM VỀ XÉT XỬ SƠ THẨM VỤ ÁN HÌNH SỰ
ĐỐI VỚI NGƯỜI DƯỚI 18 TUỔI PHẠM TỘI
1.1. Khái niệm, đặc điểm và ý nghĩa của xét xử sơ thẩm vụ án hình sự
đối với người dưới 18 tuổi phạm tội
1.1.1.

Khái niệm xét xử sơ thẩm vụ án hình sự đối với người dưới

18 tuổi
Từ điển Tiếng Việt “Xét xử” là việc xem xét và xử lý các vụ án” [14]. Đây
được xem là một trong những hoạt động quan trọng của quá trình tố tụng hình sự,
trong đó Tòa án thực hiện vai trò xét xử vụ án nhằm mục đích bảo vệ pháp luật,
bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của con người và quyền công dân. Theo từ điển
Luật học của Viện Khoa học thì cho rằng: “Xét xử là hoạt động xem xét, đánh giá

bản chất pháp lý của vụ việc nhằm đưa ra một phán xét về tính chất, mức độ pháp
lý của vụ việc, từ đó nhân danh Nhà nước đưa ra một phán quyết tương ứng với
bản chất, mức độ trái hay không trái với pháp luật của vụ việc” [25, tr.316]. Theo
cách hiểu khác của từ điển Luật học thì “xét xử” là xem xét và xử các vụ án, “sơ
thẩm” là xét xử lần thứ nhất [1], về phương diện khoa học pháp lý thì “xét xử sơ
thẩm” là việc lần đầu tiên đưa vụ án ra xét xử ở tòa án có thẩm quyền. Bản án,
quyết định của Tòa án có thể bị kháng cáo, kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm.
Nếu không bị kháng cáo, kháng nghị trong thời hạn do pháp luật quy định thì có
hiệu lực thi hành [20, tr. 325].
Xét xử sơ thẩm vụ án Hình sự là cấp xét xử đầu tiên của tố tụng Hình sự,
trong đó Tòa án có thẩm quyền tiến hành xét xử, giải quyết vụ án, ra bản án, quyết
định tố tụng theo quy định của pháp luật [21].Với nhiệm vụ cơ bản và quan trọng
nhất là tiến hành giải quyết vụ án bằng việc ra bản án quyết định việc bị cáo có tội
1


hay không phạm tội. Nhằm đánh giá toàn bộ những chứng cứ có được trong vụ án
hình sự để đưa ra kết luận cuối cùng, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ quyền
và lợi ích hợp pháp của con người, giáo dục mọi người ý thức cao về việc tuân thủ
pháp luật. Theo quy định tại Bộ luật tố tụng hình sự Việt Nam thì xét xử sơ thẩm
được xác định là giai đoạn kết thúc một vụ án Hình sự với mọi chứng cứ của cả
vụ án đềudo cơ quan điều tra thu thập được trong quá trình điều tra, xét xử và sẽ
được công khai tại phiên tòa. Khi đó, người tham gia tố tụng được nghe trực tiếp
lời khai và cũng được tranh luận trực tiếp tại phiên tòa. Như vậy có thể thấy xét
xử sơ thẩm được xem là trung tâm của quyền tư pháp. Xét xử sơ thẩm là giai đoạn
tố tụng mà khi đó đòi hỏi người tiến hành tố tụng và người tham gia tố tụng phải
hết sức tập trung để xử lý các tình huống hết sức nhanh chóng và đưa ra các lý lẽ
không những đòi hỏi sự chính xác mà còn sắc bén, có sức thuyết phục cao, đồng
thời phải tuân thủ theo những quy định của pháp luật thông qua đó có thể đánh giá
trình độ nghiệp vụ của Thẩm phán, Luật sự, Kiểm sát viên và những người tham

gia tố tụng khác. Vì vậy, việc tổ chức phiên tòa sơ thẩm tốt có tác dụng to lớn
không chỉ đối với vụ án mà còn có tác dụng đối với việc nâng cao ý thức chấp
hành pháp luật mọi công dân [16, tr.1]. Xét xử sơ thẩm vụ án Hình sự hiện nay
theo quy định thuộc thẩm quyền của Tòa án nhân dân cấp huyện và Tòa án nhân
dân cấp tỉnh [24].
Người dưới 18 tuổi là người chưa phát triển đầy đủ về mặt tâm sinh lý, đang
trong giai đoạn hình thành và phát triển cả về nhân cách, trí lực và thể lực, chưa
có được một nhân sinh quan và thế giới quan một cách đầy đủ như người trưởng
thành, chưa có suynghĩ chín chắn trong việc quyết định hành vi họ làm, chưa có
đầy đủ khả năng về nhận thức tính chất nguy hiểm của hành vi mà họ gây ra cho
xã hội là như thế nào. Bên cạnh đó, họ còn dễ bị tổn thương, đặc biệt là khi họ
2


tham gia tố tụng trong quá trình giải quyết các vụ án. Vì thế, chính sách hình sự
đối với người dưới 18 tuổi phạm tội của Nhà nước ta chủ yếu là giáo dục, giúp đỡ
họ sửa chữa những sai lầm, tạo điều kiện để họ phát triển lành mạnh, trở thành
công dân có ích cho xã hội. Với tư cách là Luật hình thức, thủ tục tố tụng đối với
người dưới 18 tuổi quy định trong BLTTHS cũng phải phù hợp với lứa tuổi nêu
trên nhằm mục đích bảo đảm một cách tối đa các quyền và lợi ích hợp pháp cũng
như những lợi ích tốt nhất của người dưới 18 tuổi khi tham gia tố tụng.
Thủ tục tố tụng đối với người dưới 18 tuổi nằm trong nhóm thủ tục đặc biệt
của BLTTHS 2015. Thủ tục này đóng vai trò quan trọng trong việc áp dụng giải
quyết các vụ án Hình sự có người bị bắt, bị tạm giam, bị can, bị cáo, người bị hại,
người làm chứng là người dưới 18 tuổi (người chưa thành niên) chỉ áp dụng đối
với người bị bắt, người bị tạm giam, bị can, bị cáo. Thực tiễn thi hành cho thấy,
quy định phạm vi áp dụng nêu trên là chưa đầy đủ và cũng chưa tương thích với
Công ước quốc tế về quyền trẻ em mà Việt Nam là thành viên. Vì thế, cùng với
thay đổi tên gọi của Chương (thay cụm từ “đối với người chưa thành niên” thành
cụm từ “đối với người dưới 18 tuổi”), BLTTHS 2015 đã mở rộng phạm vi áp dụng

theo hướng không chỉ áp dụng với người bị bắt, người bị tạm giữ, bị can, bị cáo là
người dưới 18 tuổi mà cong áp dụng cả đối với người bị hại, người làm chứng là
người dưới 18 tuổi. Theo quy định tại Điều 413 BLTTHS 2015 thì thủ tục tố tụng
đối với người bị buộc tội, người bị hại, người làm chứng là người dưới 18 tuổi
được áp dụng theoq quy định của Chương XXVIII, đồng thời những quy định khác
của BLTTHS 2015 không trái với quy định của Chương này.
Quá trình giải quyết vụ án trong từng trường hợp cụ thể phải trải qua nhiều
giai đoạn khác nhau trong đó có xét xử sơ thẩm là giai đoạn quan trọng không thể
thiếu trong một quá trình tiến hành tố tụng Hình sự. Theo quy định tại Khoản 1
3


Điều 27 BLTTHS 2015 quy định: “Chế độ xét xử sơ thẩm, phúc thẩm được đảm
bảo. Bản án, quyết định sơ thầm của Tòa án có thể bị kháng cáo, kháng nghị trong
thời hạn do Bộ luật này quy định thì có hiệu lực pháp luật. Bản án, quyết định sơ
thẩm bị kháng cáo, kháng nghị thì vụ án phải được xét xử phúc thẩm. Bản án,
quyết định phúc thẩm của Tòa án có hiệu lực pháp luật” [12]. Như vậy, xét xử sơ
thẩm là việc xét xử lần thứ nhất được Tòa án giao thẩm quyền thực hiện theo pháp
luật quy định và cũng là giai đoạn kết thúc giải quyết một vụ án hình sự. Mọi
chứng cứ của vụ án được Cơ quan điều tra thu thập lại trong quá trình điều tra sẽ
đều được xem xét công khai tại phiên tòa, những người tiến hành tố tụng và người
tham gia tố tụng sẽ được nghe trực tiếp những lời khai. Tại phiên tòa sẽ tiến hành
tranh luận, chất vấn các vấn đề mà tại Cơ quan điều tra chưa có điều kiện thực
hiện. Qua đó, xét xử sơ thẩm được coi là đỉnh cao của quyền tư pháp.
1.1.2.

Nguyên tắc xử lý người dưới 18 tuổi phạm tội

Bộ luật Hình sự 2015 quy định người từ đủ 14 tuổi phải chịu trách nhiệm
hình sự về những hành vi phạm tội mà mình thực hiện. Tuy nhiên, vì độ tuổi từ 14

đến dưới 18 được cho là chưa có sự nhận thức đầy đủ về hành vi mình thực hiện.
Do đó, các nhà làm luật xây dựng những quy định riêng đối với các đối tượng
phạm tội từ đủ 14 tuổi đến dưới 18 tuổi (gọi chung là “người dưới 18 tuổi phạm
tội”.
Theo quy định tại điều 91 BLHS 2015 thì khi xử lý người dưới 18 tuổi phạm
tội cần phải tuân thủ thủ các nguyên tắc sau:
Thứ nhất, việc xử lý người dưới 18 tuổi phạm tội phải đảm bảo lợi ích tốt
nhất của người dưới 18 tuổi và nhằm mục đích giáo dục, giúp đỡ họ sữa chữa
những sai lầm, phát triển lành mạnh, sớm hòa nhập lại với cộng đồng và góp ích
cho xã hội.
4


Thứ hai, người dưới 18 tuổi vi phạm thuộc một trong các trường hợp quy
định trong BLHS và có nhiều tình tiết giảm nhẹ, tự nguyện khắc phục phần lớn
hậu quả, nếu không thuộc trường hợp đương nhiên được miễn trách nhiệm hình
sự, thì có thể được miễn trách nhiệm hình sự và áp dụng một trong các biện pháp
giám sát, giáo dục, giáo dưỡng được quy định riêng cho đối tượng này.
Thứ ba,việc truy cứu trách nhiệm hình sự và đưa ra xét xử người dưới 18 tuổi
phạm tội chỉ trong trường hợp cần thiết và phải căn cứ vào những đặc điểm về
nhân thân của họ, tính chất nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội và yêu cầu
của việc phòng ngừa tội phạm
Thứ tư, khi xét xử Tòa án chỉ áp dụng hình phạt đối với người dưới 18 tuổi
phạm tội nếu xét thấy việc miễn trách nhiệm hình sự và áp dụng một trong các
biện pháp giám sát, giáo dục, hoặc việc áp dụng biện pháp giáo dục tại trường giáo
dưỡng quy định riêng cho những đối tượng này không đảm bảo hiệu quả giáo dục,
phòng ngừa
Thứ năm, trong xét xử Tòa án không áp dụng hình phạt tù chung thân hoặc
tử hình đối với người dưới 18 tuổi phạm tội, mà chỉ được áp dụng hình phạt cao
nhất đối với đối tượng này ở mức tù có thời hạn.

Thứ sáu, Toà án chỉ áp dụng hình phạt tù có thời hạn đối với người dưới 18
tuổi phạm tội khi xét thấy các hình phạt và biện pháp như giáo dục, giáo dưỡng
khác không có tác dụng răn đe, phòng ngừa, đối tượng nguy hiểm cần thiết phải
tách riêng ra khỏi xã hội.
 Khi xử phạt tù có thời hạn, tòa án cho người dưới 18 tuổi được hưởng
mức án nhẹ hơn mức án áp dụng đối với người đủ 18 tuổi trở lên phạm tội tương
ứng với thời hạn thích hợp ngắn nhất.
 Không áp dụng hình phạt bổ sung đối với người dưới 18 tuổi phạm tội.
5


Thứ bảy, bản án đã tuyên đối với người chưa đủ 16 tuổi thì không tính để xác
định tái phạm hoặc tái phạm nguy hiểm.
Thứ tám, quyền bào chữa của bị can, bị cáo là người dưới 18 tuổi là quyền
và nhằm bác bỏ một phần hoặc toàn bộ sự buộc tội. Cụ thể Điều 31 Hiến pháp
2013, Điều 16 BLTTHS năm 2015 quy định về bảo đảm quyền bào chữa của người
dưới 18 tuổi như sau: “Người dưới 18 tuổi có quyền tự bào chữa, nhờ luật sư hoặc
người khác bào chữa. cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng có trách
nhiệm thông báo, giải thích và đảm bảo cho người dưới 18 tuổi, bị hại, đương sự
thực hiện đầy đủ quyền bào chữa, quyền và lợi ích hợp pháp của họ theo quy
định”. Trong những trường hợp luật định, nếu người bị buộc tội hoặc người đại
diện hợp pháp của người bị buộc tội không mời người bào chữa thì cơ quan có
thẩm quyền phải yêu cầu đoàn luật sư cử người bào chữa cho họ. Mặt khác, để
đảm bảo cho việc giải quyết vụ án được khách quan, bảo vệ quyền và lợi ích hợp
pháp của bị can, bị cáo, không để lọt tội phạm, tránh oan sai. Sự tham gia bắt buộc
của người bào chữa trong tố tụng hình sự là quy định mang tính nhân đạo.
Thứ chín, xét về người tiến hành tố tụng: Đối với người dưới 18 tuổi thì khả
năng nhận thức của họ có những đặc điểm, tâm sinh lý, trình độ chưa được hoàn
thiện. Chính vì vậy mà pháp luật Tố tụng hình sự có quy định đặc biệt để áp dụng
riêng đối với những trường hợp mà người bị buộc tội dưới 18 tuổi. Đối với Thẩm

phán, hội thẩm, Kiểm sát viên khi tham gia xét xử vụ án có người phạm tội dưới
18 tuổi, thì bắt buộc phải là người đã được đào tạo hoặc có kinh nghiệm điều tra,
truy tố, xét xử vụ án có liên quan đến người dưới 18 tuổi, có hiểu biết về tâm lý
học, khoa học giáo dục đối với người dưới 18 tuổi. Ngoài ra, bắt buộc phải có 01
Hội thẩm là giáo viên, cán bộ Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh hoặc người
có kinh nghiệm, hiểu biết tâm lý người dưới 18 tuổi. Về đặc điểm của thành phần
hội đồng xét xử được quy định rất cụ thể Tại Điều 6 Thông tư số 02/2018/TT6