Sáng kiến kinh nghiệm phát huy tính sáng tạo của học sinh trong dạy học môn tin học K11

TÓM TẮT SÁNG KIẾN
1. Hoàn cảnh nảy sinh sáng kiến:
Trong quá trình giảng dạy bộ môn tin học từ năm 2008 đến nay. Khi
thực hiện giảng dạy cho các học sinh khối lớp 11 đặc biệt là các em học sinh
khá, giỏi và các em trong đội tuyển HSG, tôi nhận thấy năng lực tư duy trong
việc mô tả bài toán, xây dựng thuật toán, phương pháp giải và lập trình của
các em còn có nhiều hạn chế.
Đặc biệt là tình trạng học sinh chưa đưa ra được cách thức phân tích
tiếp cận bài toán một cách hiệu quả, hay xây dựng được các thuật toán hữu
hiệu để qua đó xây dựng ra được các chương trình. Mà chỉ dựa vào các thuật
toán sẵn có trong thực tế tự nhiên được nảy sinh trong đầu ngay khi học sinh
đọc đầu bài ( Ta gọi là Thuật toán tự nhiên). Hoặc là dựa vào các thuật toán
mà giáo viên hướng dẫn cho các em và một vài thuật toán do các em tìm hiểu
thông qua các tài liệu.
Khi đó những ý tưởng trong đầu hoặc những thuật toán có sẵn đó
thường gây khó cho học sinh trong việc tiếp cận vấn đề và giải quyết vấn đề
khi áp dụng vào trong các bài toán lập trình cụ thể. Dẫn đến vấn đề là học
sinh khó khăn rất nhiều trong việc xây dựng ra các chương trình cụ thể để mô
tả cho các bài toán mà mình cần thực hiện.
Xuất phát từ những bất cập trên tôi thấy cần có phương pháp hiệu quả
để giúp cho học sinh có thể tiếp cận bài toán, phân tích bài toán một cách chủ
động và hiệu quả hơn, qua đó đưa ra phương pháp giải, và các thuật toán hữu
hiệu để giải quyết bài toán. Vậy nên tôi xây dựng đề tài: Phát triển năng lực
sáng tạo trong xây dựng thuật toán và lập trình Pascal để khắc phục
những tồn tại và khó khăn mà tôi đã trình bày ở trên nhằm mục đích giúp cho
học sinh có một cách tiếp cận, phân tích một bài toán một cách hiệu quả hơn,
hoặc các em có thể tự mình thực hiện cải tiến được phương pháp giải dựa vào
cách phân tích, mô tả bài toán. Qua đó giúp học sinh hiểu rõ hơn các yêu cầu


của bài toán, xây dựng được các thuật giải hiệu quả và các chương trình tối

ưu nhất.
2. Điều kiện, thời gian, đối tượng áp dụng sáng kiến
Đối tượng áp dụng sáng kiến là bồi dưỡng các học sinh có lực học
khá, giỏi có sự đam mê bộ môn của khối 11, 12 và đội tuyển học sinh giỏi.
3. Nội dung sáng kiến :
“Giúp học sinh nâng cao năng lực tự học, tự nghiên cứu bằng việc
cụ thể là có thể vận dụng sáng tạo trong tư duy thuật toán, triển khai phân
tích một bài toán một cách Logic, qua đó hình thành các thuật toán tự
nhiên rồi chuyển được các thuật toán tự nhiên đó trở thành các thuật toán
hữu hiệu. Giúp cho học sinh có thể phân tích một bài toán theo chiều sâu,
từ trên xuống dưới, từ tổng quát đến chi tiết, từ chi tiết rồi nảy sinh các
thuật toán, áp dụng thuật toán hoặc cải tiến thuật toán.
Từ đó học sinh tiếp tục xử lý lần ngược để viết chương trình 
hiệu quả tất yếu là năng lực của học sinh đã được phát huy thông qua quá
trình tự sáng tạo trong thuật toán và lập trình của các em”.
Đề tài đã được tôi vận dụng giảng dạy cho toàn bộ học sinh khá giỏi
bộ môn tin của khối 11, 12 đặc biệt là các học sinh có đam mê ngành CNTT
và đội tuyển học sinh giỏi.
Qua những năm tôi thực hiện theo ý tưởng này thì năng lực lập trình
của học sinh đã được cải thiện rõ rệt, học sinh đã theo học bộ môn với tinh
thần tự nguyện ngày một nhiều hơn.
Ý tưởng của tôi đã được vận dụng trong bồi dưỡng đội tuyển tin của
trường để tham gia kỳ thi chọn HSG tỉnh của vài năm trở lại đây, và cũng đã
đạt được một số thành công nhất định (Đội tuyển HSG đã thường xuyên xếp
trong vị trí khá cao của toàn tỉnh, và cũng đã đạt được những giải cá nhân
trong những năm vừa qua; và các em trong đội tuyển cũng đã đạt được giải
thưởng trong kỳ thi tin học trẻ của tỉnh nhà trong năm vừa qua)


4. Khẳng định giá trị, kết quả đạt được của sáng kiến: Qua đây tự bản

thân tôi và đồng nghiệp trong cơ quan cũng đã có những nhận xét rất tích cực
về ý tưởng sáng kiến của tôi trong bồi dưỡng đối tượng học sinh khá giỏi, và
đội tuyển HSG tỉnh. Qua đó góp phần nâng cao thành tích của nhà trường
trong các kì thi chọn HSG cấp tỉnh và các kì thi khác mà nhà trường đăng ký
tham gia.
5. Đề xuất kiến nghị để thực hiện áp dụng hoặc mở rộng sáng kiến. Qua
bản trình bày về y tưởng sáng kiến của tôi kính mong các thầy cô đồng
nghiệp hãy góp ý kiến thêm để bản đề tài của tôi được hoàn thiện hơn, và
rộng hơn là có thể góp một phần nhỏ nào đó cùng các thầy cô bộ môn trong
tỉnh có thể cùng nhau bồi dưỡng được nhiều học sinh giỏi hơn nữa, nâng cao
tinh thần tự học, tự sáng tạo, nâng cao năng lực khai phá vấn đề của học sinh
nhiều hơn nữa góp phần vào thành công chung của giáo dục tỉnh nhà.