Nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhân lực khoa học và công nghệ cấp tỉnh Nghiên cứu trường hợp tỉnh Kiên Giang

DAI HOC QUÒC GIÀ HA NÓI
TRl/ÒNG DAI HOC KHOA HOC XÀ HÒI VA NHÀN VÀN

PHUNG VÀN THANH

NANG GAG HIÉU QUA GÒNG TAC QUAN LY NHAN Lire
KHOA HOC VA GÒNG NGHE GAP TÌNH
( N G H I É N GÙU T R U Ò N G H O P TÌNH KIÈN GIANG)

LUAN VÀN THAG SI KHOA HOC

Chuyén ngành: Quàn ly Khoa hoc va Gòng nghé
Ma s o : 9.01

Ngu'òi hiróng dàn khoa hoc: GS.TS Pham Tàt Dong
{)Ai HOC O ' J O C G i ^ . HA

TRUNGTÀMTHÒN^nN.Ti'UVir^'l

Ne

Ha nói - 2002

.J1J\


MIJC LUC CHI TIÈT
Trang
Bang ehiJ viét tàt

2

A-PHÀNMÒDAU

3

B-PHAN NOI DUNG

7

Cbuong 1: Casa ly luan va thirc tién
I. Tinh hình nghién cuu de tài

7
7

IL Ly luan ve vai trò KH&CN va nguón nhàn lue KH&CN

10

III.Mot sókhài niem lién quan

15

Chuong 2: Thiic trang dói ngu KH&CN va còng tàc quàn ly nhàn
lucKH&CNàdjaphuang

35

I. Vài net ve dia bàn nghién ciiu

35

IL Thtre trang nguón nhàn lue KH&CN qua so lieu thó'ng ké

44

HI. Thue trang dói ngù nhàn lue KH&CN trong càe ea quan bànb
chinh sunghiep thuoe tinh qua so lieu thóng ké

60

IV. Thuc trang vàn de quàn ly nhàn lue KH&CN a dia phuang

67

Chuang 3: Nhùng vàn de dàt ra va già! phàp nàng cao hiéu qua
còng tàc quàn ly nhàn lue KH&CN a dja phuang
I. Nbutig vàn de càn quan tàm

76
76

IL Giài phàp nàng cao hiéu qua quàn ly nhàn lue KH&CN a dia
phuang

93

C- KET LUAN

101

Tài lieu tham khào

103

Phuluc

108


BANG CHU VIET TÀT TRONG LUAN VAN
GNH, HDH
KH&CN
KHCN&MT
UBND
GD&DT
KT-XH

Còng nghiép hoà, hièn dai hóa
Khoa hoc va còng nghè
Khoa hoc, còng nghè va mòi truòng
Uy ban nhàn dàn
Giào due va dào tao
Kinh té - xà hòi


A. PHAN MO DÀU
L LY DO CHON DE TÀI
Ngày nay, dói mói quàn ly da trò thành nhiem vu bang dàu trong chién
lugc phàt trién kinh té - xà boi. Dai bòi Dàng làn thù* IX khang dinh: "Tiép

tue dói mói càe còng cu quàn ly vi mò eùa nhà nuae doi vói nén kinh té" va "
tàng cuóng còng tàc qiiiin ly ó lai cà càe ITnh virc, càe vùng" de buy dong càe
nguón lue càn thiét cho còng nghiép hóa, hién dai hóa dàt nuóc (CNH,HDH),
tàng truong nhanh kinh té, co hiéu qua va ben vQng.
Quàn ly khoa hoc va còng nghe ( KH&CN) là mot bò phàn khòng the
tàeh rói eùa quàn ly kinh té - xà hoi ( KT-XH ), vi vay nò phài duae cài tién,
dói mói cho phìi bop vói xu thè chung eùa su' phàt trién KT-XH.
Trong quàn ly KH&CN, quàn ly nhàn lue KH&CN co vai trò quyét
dinh, bòi con nguòi vita là ebù the sàng tao KH&CN, vira là dò'i tuang eùa
nghién culi KH&CN. O day là nhu'ng con nguòi nàm duae KH&CN, co tinh
sàng tao, con nguòi lao dong co chat luang cao.
Quàn ly KH&CN nói chung cQng nhu nhàn lue KH&CN nói riéng a dia
phuang hién nay phài dugc thóng nhàt trong he thóng quàn ly kinh té - xà bòi
thi mói eó thè dua càe già iri dfch thuc eùa KH&CN deh vói càe de àn,
chuang trình phàt trién eùa dia phuang, mói phàt buy tói da nguón lue tri tue
eùa nhàn lue KH&CN vào su nghiép CNH,HDH.
Su nghiép CNH, HDH yéu càu nguón nhàn lue KH&CN phài dòng ve
so luang, manh ve eliàl lugng, co dù nàng lue noi sinh ve KH&CN phuc vu
cho phàt trién KT-XH. 0 dia phuang hién nay nhàn lue KH&CN con mòng ve
so luang, chua bop ly ve ea càu ngành nghé , chua dugc su dung mot càch
hiéu qua nhàt, dùng nhir nhan dinh Irong Bào cào trình truóe Dai bòi làn thù
IX: "càn bò klioa hoc va còng nghc co trình dò cao tuy con it, song chua su
dung tot" [49,tr 56]


Nhu vay, vàn de "Nàng cao hiéu qua còng tàc quàn ly nhàn lire
KH&CN cà'p tinh" eó y nghia quan trong dói vói vièc phàt trién, bó tri, su
dung va phàt buy dgi ngu KH&CN phuc vu còng euòe day manh qua trình
thuc hién CNH,HDH dal nuóc .

IL MUC DICH VA NHIEM VU DE TÀI
1- Muc dich
Tim kiém giài phàp nàng cao hieu qua còng tàc quàn ly nhàn lue
KH&CN a dia pbuang(Kién Giang) de góp phàn thuc day nhanh qua trình
chuyén dich ea càu kinh le thco huóng CNH.HDH, ma truóc bét là CNH,HDH
nòng nghiép, nòng tbòn.
2- Nhiem vu
- Tim hiéu thuc trang còng tàc quàn ly nhàn lue KH&CN a dia phuang,
néu lén mal manh, mal ycu \'à biét dugc nguyén nhàn eùa nò.
- Phàn tich co sa ly luan va thuc tién eùa viee quàn ly nguón nhàn lue
nói chung va nhàn lue KH&CN nói riéng a dia phuang truóe yéu càu eùa su
nghiép CNH, HDH.
- Góp phàn làm rò y nghla, tàm quan trong eùa còng tàc quàn ly nhàn
lue KH&CN phuc vu cho phàt trién KH&CN nói riéng ciing nhu phàt trién
KT-XH nói chung.
III. GIÀ THUYET NGHIÉN CÙU
Còng tàc quàn ly nhàn lue KH&CN chua dàp ùtig nhu càu cho phàt
trién KT-XH nói chung, KH&CN nói riéng a dia phuang. Do dò nàng cao
hiéu qua còng tàc quàn ly nhàn lue KH&CN là góp phàn thuc day nhanh
chuyén dich co càu kinh té, day nhanh qua trình CNH,HDH dàt nuóc ina truóc
bét là CNH,HDH nòng nghiép, nòng tbòn.


Già thuyét trén dugc hình thành trén co sa nhung nhàn dinh sau :
•

Nàng lue dgi ngu KH&CN eùa tinh chua dàp ùng yéu càu phàt trién
KH&CN va phàt trìén KT-XH ó dia phuang.

•

Quàn ly nguón nhàn lue KH&CN eó vai trò quan trong trong viee
thuc day phàt trién KH&CN nói riéng, KT-XH nói chung. Tuy nhién
còng tàc quàn ly nguón nhàn lue KH&CN hién nay chua thóng nhàt
va thiéu cu thè.

•

Giào due, dào tao a dia phuang chua dù manh de tao nguón cung
cà'p nhàn lue KH&CN va thuc day phàt trién KH&CN.

•

Càn phài eó chinh sàeh uu tién dàc biét trong viee dào tao, su dung
va thu hùt nhàn lue KH&CN Ibi dia phuang mói dàp ling dugc nhu
càu dffy manh CNH,HDH .

IV. DÓI TLTONG, KHÀCH THE VA PHAM VI NGHIÉN CÙU DE TÀI
Dói tugng nghién eùu eùa de tài là hiéu qua còng tàc quàn ly nhàn lue
KH&CN a dia phuang thòng qua nhù'ng bicn phàp tàc dong dén thuc trang
quàn ly.
De tài giói ban pham vi khào sàt eùa mình a mot dia phuang, càe ea
quan quàn ly cà'p tinh va càe don vi boat dòng KH&CN thuóc tinh.
Khàeh thè nghicn cùu là nguón nhàn lue KH&CN eó trình dò tir cao
dàng, dai hoc tra lén.

V. PHUONG PHÀP TIÉP CÀN VA PHUDNG PHÀP CU THE
1- Phuang phàp tiép càn he thóng
Theo phàn càp quàn ly hành chinh thì cà'p tinh là eàp dia phuang, chiù
su "diéu khién" eùa trung uang, là mot eàp trong he thóng hành chinh nhà

nuóc. Nhung néu xét theo chù'e nàng quàn ly nhàn ItJ'c KH&CN thi cà'p tinh là
ehù thè quàn ly eùa nhiéu sa, ngành eàp tinh; dén càe sa, ngành lai là ebù thè
quàn ly càe don vi true thuge; càe don vi true thuòc là ehù thè quàn ly nhàn
lue trong don vi mình. Theo ly thuyét he thóng thì day là he thóng eó phàn
càp, là he phuc tap va là he ma.
2- Phuang phàp cu thè:
Càe phuang phàp ehù yéu dùng de thuc hién de tài:
-

Phuang phàp phàn tich he thóng.

-

Phuang phàp thóng ké, phàn tich, so sành.

-

Nghién cùu tài lieu.


B. PHÀN NOI DUNG
CHUONG1
CO SO LY LUAN VA THUC TIÉN
L TÌNH HÌNH NGHIÉN CÙU DE TÀI
Quàn ly nhàn lue va quàn ly nhàn lue KH&CN trong su nghiép CNH,
HDH ò nuóc ta là mot vàn de lóti hién nay. Vàn de này dugc nhiéu nhà khoa
hoc, nhà quàn ly dà de eàp duói nhiéu góc dò khàe nbau, tij' nhiJng bài viét dén
nbìrng de tài nghién cùu eàp Nhà nu'óe nbu: " Plìàt trién nguón nhàn lue eùa

Viét nam deh nàm 2010 " eùa. Nguyén Thi Hàng, tap chi Dién dàn dàn so va
phàt trién so 7 nàm 1999 ; " Mot vài khia cqnh ve dào tqo nguón nhàn lue
cho CNH,HDH " eùa Dinh Xuan Ly, tap chi Tluic tién - kinh nghiém , so
3/2000; " Phàt trién nguón nhàn lue cho su nghiép CNH, HDH" eùa Phan
Xuàn Dùng, tap ehi Còng san, so 17/1997 ; " Cóng nghiép hoà va hién dai
hoà nhìn tu vàn de càn hff' eùa Tran Viét Hoàng, tap chi Còng san, so
12/1997 ; ''Dào tqo nlìàn li/c cho cóng nghiép hoà, hién dqi hoà a thành phó
Ho Chi Minh " eùa Minh Sàm, tap ehi Gòng san so 21/1997; " Dói mai ca che
quàn ly theo huóng tqo Iqp thi truòng cho hoqt dong khoa hgc va cóng nghé "
eùa Bùi Manh Hai , tap ehi Gòng san so 21/2000 ; luan àn PTS kinh té chinh
tri XHCN eùa Le Thi Ngàn " Vón nhan lue trong ncn kinh té thi truóng óViét
Nam " ( DH KHXHNV 1996); Luan vàn thae si kinh té chinh tri XHCN eùa
Bùi Thi Thém ''Mot so vdn de phàt trién nguón lue trong qud trình cóng
nghiép hoà, hién dqi hoà a Viét Ncnv' ( DH.KHXHNV 1998 ); luan vàn thae
si kinh té chinh tri XHCN eùa l^iàn Due Vui "' Quàn ly lao dòng a Nhàt Bàn
va kinh nghiém dói vói Viét Naiv' ( DH.KHXHNV -1998 )v..v...
Nhùng bài viét ve de tài néu trén déu eó néu lén vai trò eùa nhàn lue
KH&CN trong su nghiép CNH,HDH; néu lén su thiéu bui nhàn lue KH&CN


hién nay va yéu càu phài dào tao nhiéu ban mói dàp ùng dugc nhung yéu càu
CNH, HDH trong nhùng nàm tói.
Vàn de eó lién quan dén nhàn lue KH&CN dugc nghién cùu khà còng
phu trong de tài càp Nhà nu'ó'c thuoc chuang trình KHXH-03, de tài KHXH
03.09 " Tdng lój? tri thuc trong qua trình CNH,HDH

va xày dung quan he

san xuàt theo dinh huóng XHCN - Nhùng dinh huóng chinh sàeh'' do GSTS
Pham Tàt Dong làm ehù nhiem - 1997 , bao góm hàng loat càe chuyén de nhu:

"Thuc trqng dói ngù tri linfe vàn nghé sì va iri thùc nhà bào" (1997) eùa
Nguyén Vàn Truy; "Thuc trqng dói ngù tri thùc trong càe doanh nghiép ngoài
quóe doanh va càe tri thùc làm nghé tu do" (1997) eùa Bùi SI Hòe; " Thuc
trqng dgi ngù tri thùc làm cóng tàc Idnh dqo quàn ly" (1998) eùa Nguyén
Trgng Bào; "Thuc trqng dgi ngù ni ihùc tré va sinh vién" (1997) eùa Bùi Khàe
Viét; "Thuc trqng dói ngù tri thùc cao tuoi va tri thùc nghi huu" (1997) eùa
Dò Trgng Khué; "Thuc trqng dói ngù tri thùc trong cóng dóng nguói Viét Nam
a nuóc ngoài" (1997) eùa Ùy ban ve nguói Viét Nam a nuóc ngoài...Tàt cà
déu khang dinh vai trò eùa tri thùc trong sii' nghiép CNH,HDH dàt nuóc va
déu khang dinh su nghiép CNH,HDH muón thành còng thì phài eó nhùng
chinh sàeh dào tao, boi duang, phàt trién nguón nhàn lue mot càch manh me,
phàt buy bét tiém nàng "chài xàm" de moi cà nhàn déu eó thè dóng góp sue
lue, tri tue vào su nghiép CNH, HDH, phài eó nhùng bién phàp quàn ly, su
dung tot nguón lue "chat xàm" de muc tiéu CNH,HDH nhanh ehóng tra thành
hién thuc.
Vàn de nhàn \\.ÌQ KH&CN irong càe co quan nghién cùu - phàt trìén
dugc trình bay trong euón sàeh '^ Dói mói chinh sàeh su dung nhàn lue
KH&CN trong ca quan nghién cùu - phàt trién ", nhà xuàt bàn KHXH - Ha
Nói, 2000 do TS Nguyén Tlii Anh Tlui ehù bién. Tàc già phàn tich chinh sàeh
su dung nhàn lue KH&CN ó mot so nuóc, so sành vói chinh sàeh su dung


nhàn lue KH&CN hièn nay ò nuóc ta, tu dò de xuàt nhiéu bién phàp nhàm sir
dung tòt nhàn lue KH&CN ó nuóc ta trong càe ca quan nghién cùu va phàt
trién (day là de tài càp Bò)
Dàc biét dàng quan tàm là chuyén de " ThUc trqng dgi ngu tri thùc
KH&CN trong bién che' Nhà nUóc'' do GSTS Dang Nggc Dinh ehù bién 1997. Trén ca so phàn tich thuc trang dòi ngù tri thùc KH&CN hién nay, tàc
già cho thày nhiìng yéu càu eùa CNH,HDH dói vói nhàn lue KH&CN nuóc ta
là rat lón va néu so vói hién tai thì ta chua dàp ùng ve so luong làn chat lugng
cung nhu co càu va su phàn bó giùa càe vùng, mién va à dia phuang con qua

nhiéu bàt bop ly. O dia phuang va càe dia bàn, noi ma nhu càu ùng dung còng
nghe, chuyén giao còng nghe rat lón va hét sue càn thiét thì nguón nhàn lue lai
qua mòng. Trong phàn cuoi eùa bào cào eó nhiéu khuyén nghi dói vói Dàng
va Nhà nuóc ma tap trung vàn là chinh sàeh dào tao, su dung nham phàt buy
sue manh tri tue eùa dói ngù càn bò KH&CN phuc vu cho su nghiép CNH,
HDH dàt nuóc.
0 dia phuang càp tinh, vàn de nhàn lue KH&CN cung dugc nghién cùu
nhu "Thuc trqng hoqt dóng, di dóng xd hai eùa còng dóng KH&CN Qudng
Ngdi"(cÙ3. Tran Kim Mòn va Vò Tuàn Nhàn - Nhà xuàt bàn chinh tri quóe
già. Ha Noi - 2000). Day là de tài càp tinh dugc dành già xuàt sàe. Nói dung
vàii de nghién cùu là su di dòng xà bòi trong còng dóng KH&CN ò tinh.
Tu thuc trang di dòng xà bòi eùa cóng dóng KH&CN ò tinh theo càe
"luóng" va càe "huóng" khàe nhau, tàc già dà de xuàt nhiéu giài phàp nhàm
phàt buy tinh nàng dòng, sàng tao, tich cue eùa còng dóng KH&CN ò dia
phuang. Trong càe de xuàt dò eó vàn de tó ehùe va quàn ly nham tao diéu kien
cho dgi ngù càn bò KH&CN dóng góp nhiéu nhàt vào còng cuòc phàt trién
KT-XH ò dia phuang.
Nhìn chung, càe bài viét, càe de tài trén dà de càp nhiéu dén vai trò quan
trgng eùa nhàn lue KH&CN trong su nghiép CNH,HDH va néu lén thuc trang


bàt càp eùa nhàn lue KH&CN ó nuóc ta hién nay. Càe tàc già cùng dua ra
nhiéu kién nghi vói Dàng va Nhà nuóc ve chinh sàeh dào tao, su dung nhàn
lue KH&CN. Tuy nhién, ve quàn ly nhàn lue KH&CN ó dia phuang càp tinh,
noi dang dién ra qua trình CNH,HDH ma truóc hét là CNH,HDH nòng
nghiép, nòng tbòn, noi yéu càu rat lón ve chuyén giao còng nghé, ve ùng
dung càe tién bò eùa KH&CN vào dòi song va san xuàt thì chua co nhiéu tàc
già de eàp.

IL LY LUAN VE VAI TRÒ KH&CN VA NGUON NHÀN LUC

KH&CN.
1, Nhung yéu tó mói eùa thòi dai dòi hòi nàng cao chat lugng nguón
nhàn lue KH&CN.
Cuòc càch mang KH&CN dang dién ra manh me trén pham vi toàn thè giói
hién nay da day KH&CN tra thành lue lugng san xuàt true tiép, quyét dinh
nàng suàt lao dòng, chat lugng san phàm, dich vu va hiéu qua quàn ly xà bòi
v.v... KH&CN dà eó nhùng làc dòng nàng cao nàng lue canh tranh eùa nén
kinh té.
Cuòc càch mang KH&CN hién dai dang tiép tue phàt trién vói trình dò
ngày càng cao, tàng nhanh lue lugng san xuàt, dóng tbòi thùc day qua trình
chuyén dich ea càu kinh té ihé giói, quóe te hóa nén kinh té va dòi song xa
bòi.
Nhìn lai lieh su phàt trién eùa thè giói ta thày con nguòi luòn su dung
KH&CN de làm làng thém sue nianh cho nùnh . Cuòc càch mang còng nghe
làn thù nhàt ( théky XVlll ) dua vào nguón lue eùa mày hai nuóc va nguyén
lieu than va sat. Cupe càch mang còng nghé làn thù bai ( nùa sau thè ky XIX )
dira vào nguón nàng lugng mai trén ea sa dién nàng va dóng ea dot trong. Dén
cuòc càch mang làn thù ba ( nùa sau théky XX ), khoa hoc dà tra thành lue
lugng san xuàt truc tiép. Yéu tó co linb quyét dinh va phó bién eùa cuòc càch
mang làn thù ba là tu dòng bòa va tin hoc hóa.

10


Nhiéu linh vue ky thuàt dà dugc ùng dung chuang trình so (CNC), mày
tinh dién tu dà trg giùp dàc lue cho " thiét ké " va che tao, nén san xuàt tu tu
dòng hóa cue bò chuyén sang tu dóng hóa long hgp.
Tu cuòi thè' ky XX dén nay, thè giói buóe vào giai doan mói eùa cuòc
càch mang KH&CN hién dai, vói nhùng ngành còng nghé cao nhu còng nghe
thòng tin, còng nghé sinh hoccòng nghe vài lieu mai, còng nghé tu dòng hóa

trén ea so vi dién tu , co khi dà chuyén sang co dién tu.
Su ra dói va phàt trién eùa ngành tin hgc dà làm thay dói nhiéu du doàn
truóe day ve thói gian dua càe phàt minh, sàng che vào dói song xà bòi.
Co thè nói KH&CN ngày nay eó y nghia song con vói su phàt trién kinh
té- xà bòi cùng nhu an ninh quóe phòng eùa nhiéu quóe già. Thè manh dà
thuòc ve quóe già nào ehiém linb dugc nhiéu thành tuu KH&CN.
Nhùng thành tuu KH&CN dà thùc day nhanh su phàt trién eùa lue
lugng san xuàt, làm thay dói càe quan he giù'a càe quóe già, tao ra tién de
quan trgng cho viéc mó ròng su' phàn còng, hgp tàc lao dòng va càe vàn de
khàe trén thè'giói.
Khi dàt nuóc ta buóe vào tbòi ky CNH,HDH, Dàng va Nhà nuóc nhàn
manh vi tri va vai trò quan trong eùa dòi ngù càn bò KH&CN, boi nói dén
CNH,HDH ò nuóc ta là nói dén su ùng dung nhùng phàt minh, nhù'ng thành
tmj mói eùa khoa hgc va còng nghé trong càe ITnh vuc còng nghiép, nòng
nghiép, quàn ly va dich vu nhàm tao ra mot buóe tién mói cho nén san xuàt.
Nghi quyét 02-NQ/HNTW (khoa Vili) néu rò: "Nàng cao nàng lue noi sinh ve
khoa hoc va còng nghé de co kha nang tiép thu càe tri thùc mói eùa thè giói,
tbich nghi, làm ebù càe còng nghé tién tién tu nuóc ngoài; nghién cùu giài
quyét càe vàn de KH&CN do thuc tién dàt ra trong qua trình phàt trién, bào
dàm càn eùkhoa hoc cho càe c|u\' hoacb, kéhoach phàt trién "|44,lr28|
Nhu vay, con duòng CNH,HDH 'Yùt ngàn" eùa nuóc ta phu thuòc rat
lón vào khà nàng tiép thu tri thùc mói eùa thè giói, vào khà nàng tbich nghi va

11


làm ehù càe còng nghé tién tién nhàp tu nuóc ngoài ... eùa con nguói Viét
Nam, ma truóe lién phài ké dén dòi ngù càe càn bó KH&CN. Vi vay, tao
dòng lue phàt trién toàn dién dòi ngù càn bó KH&CN, thuc hién chinh sàeh
tao nguón va su dung nhàn lue KH&CN vào muc tiéu phàt trién dàt nuóc là

còng viee quan trgng va càn thiét .
Nuóc ta tién hành CNH,MDI1 trong dicu kicn vùa eó thuàn Igi vùa eó
khó khan bòi tàc dóng eùa xu ihé toàn càu hóa kinh tè. Ve mal thuàn Igi, toàn
càu hoà kinh té thùc day nhanh su phàt trién eùa lue lugng san xuàt, day
nhanh qua trình giao luu kinh té, tri thùc , vàn hoà ... giùa càe quóe già, góp
phàn làm chuyén bién ea càu kinh te thè giói, làm thay dói tu duy, tap quàn,
tàng sue canh tranh eùa càe nén kinh té, kich tbich xà bòi phàt trién nàng dòng
ban. Tuy nhién, toàn càu hoà kinh tè cùng con là thàch thùc vói nhiéu quóe
già, dàc biét là càe nuóc nghèo, chàm phàt trién nhu nuóc ta.Toàn càu hoà làm
tram trgng thém su bài còng xà bòi, dào sàu ho ngàn càch giàu-nghèo; mòi
truóng sinh thài ngày càng bi ò nhiém. Do tinh chat canh tranh trong toàn càu
hoà kinh tè, viee vuon lén de kbàng dinh dia vi kinh tè, chinh tri, xà bòi trén
truóng quóe té' eùa càe nuóc nghèo sé rat khó khan, bòi nén kinh té bi bop
chet, càe già tri vàn hoà iruycn thóng, phong tue tap quàn, lò'i song eùa càe
dàn toc bi phà va; su an toàn ve mat kinh té, vàn hoà va cà chinh tri eùa càe
quóe già, su dòc lap tu ehù eùa càe dàn toc bi de doa.
Thè giói ngày nay dang bién dòng day tfnh phùe tap: vùa hgp tàc vùa
dàu tranh, vùa lién kéi vùa caiih tranh; vùa phài co sue manh kinh té va chinh
tri vùa phài eó dói sàeh mém déo. Chùng ta vùa phài dàu tranh de khàng dinh
vai trò, vi tri eùa mình trén truòng quóe té, vùa phài bòi nhap kinh tè thè giói,
vùa dàu tranh de bào ve dòc lap ehù quyén va Igi ich quóe già..
Còng viéc dò rat khó khan, phùe lap. dòi hoi dgi ngù càn bò quàn ly
nói chung va càe càn bò KH&CN nói riéng phài dàp ùng dugc yéu càu eùa su
nghiép CNH,HDH, phài dóng dào ve so lugng, phài manh ve chat litgng, phài

12


là nhùng con nguói vùa eó tri tue vùa biét dal quyén Igi dàn toc, quóe già trén
hét.

2, Su nghiép CNH,HDH dòi hòi nguón nhàn lire KH&CN khòng
ngùng phàt trién cà ve so lugng va chat lugng,
Dàng ta xàe dinh trong vòng vài ba thap ky tói, nuóc ta ve ca bàn phài
trò thành nuóe còng nghiép. Trong qua trình CNH,HDH dàt nuóe,"CNH,HDH
nòng nghiép, nòng tbòn là mot nhiém vu quan trgng hàng dàu", "CNH,HDH
nòng nghiép, nòng thòn phài Uu tién phàt trién lue lugng san xuàt, ùng dung
ròng rài càe thành tuu KH&CN, thùc day chuyén dich ca càu kinh té theo
huóng phàt buy Igi the eùa tùng vùng de san xuài hàng hóa quy mó lón vói
chat lugng va hiéu qua cao../', "CNH,HDH nòng nghiép, nòng thòn phài dua
vào noi lue là chinh ..."
Chùng ta buóe vào tbòi ky day manh CNH,HDH trong tinh trang nén
san xuàt eùa nuóc ta vàn là nén nòng nghiép kcm phàt trién, ty xuàt hàng hóa
chua cao ( khoàng 30% ), ky ihuàt san xuàt ó trình dò thàp, nhiéu nai con lac
bau, sue canh tranh hàng nòng san xuàt kbàu eùa ta thàp. Vi thè chùng ta phài
nhanh ehóng hién dai hóa nòng nghiép nòng thòn phù hgp vói tiitig vùng sinh
thài, phù hgp vói tùng dia phuang.
Mot trong nhùng giài phàp eó tinh càp bàch hién nay là phài phàt trién
nguón nhàn lue eó chat lugng cao cho kbu vue nòng nghiép va nòng thòn.
Hién nay so lao dòng làm nòng nghiép ehiém 62% lao dóng toàn xà hgi[47].
Lao dóng nòng thòn chu yéu h^ thù còng. làm theo kinh nghiém truyén thóng,
mói chi eó 8% dugc qua dào tao, do vay ma thu nhàp eùa lao dòng nòng
nghiép thàp. De nhùng thành tuu KH&CN dugc chuyén giao cho nòng dàn va
hg tiép nhàn, ùng dung dugc vào san xuàt nòng nghiép thì lao dóng trong
nòng nghiép phài dugc dào tao ve chuyén mòn. Mal khàe dòi ngù càn bò
KH&CN cho CNH,HDH phài dugc tàng cuòng cà ve so lugng va chat lugng,
dóng thói càe ca quan boat dòng KH&CN cùng phài phàt trién va phàn bó hgp

13

ly ban, nhàt là ò dia bàn nòng nghiép, nòng thòn. Hién nay, càe vùng, mién
kinh tè khó khan thì dòi ngù KH&CN eó nàng lue trién khai , chuyén giao tién
bò ky thuàt va còng nghé cho nguòi san xuàt lai qua it, bau bét càn bò nghién
cùu trong he thóng càe vién thuge Bò Nòng nghiép va Phàt trién nòng thòn lai
tàp trung ò Ha Nói va thành phó Ho Chi Minh; trong tóng so 32 vién true
thuòc Bò thi 22 vién o" Ha Nói, 3 vién ò' thành phó Ho Chi Minh va 7 vién ò
càe thành phó khàe. Trong tóng so 3028 càn bó nghién cùu khoa hgc eó trình
dò tu dai hgc trò lén trong he thóng nghién cùu khoa hgc eùa Bò Nòng nghiép
va Phàt trién nòng thòn thì 78% làm viee lai 24 vién dóng bang song Hong.
Tai khu vue phia nam gòm dòng bang song Cùu Long va Dòng Nam bò ehi eó
6 vién vói 551 càn bò nghién cùu ( 18,2% ); khu vue Tày Nguyén eó 1 vién
vói 61 c à n b g ( 2 % ) [ 3 5 ] .
Ca càu kinh té nòng thòn con nàng ve nòng nghiép ( khoàn 70%), trong
nòng nghiép nàng ve trong trot ( ly'c ). san xuàì con phàn làn. 0 dóng bang
song Cùu Long, noi dòng góp 48 % san lugng luang thuc cà nuóe, noi eó so
lugng nòng san, thùy san xuàt khàu lón nhàt, thi trình dò dàn tri con rat thàp.
So lao dòng tu 15 tuoi trò lén biét ebù là 93,7%, trong dò eó 39,1% tot nghiép
tiéu hgc; 13,9% dà tòt nghicp trung hgc co so; 8V; tòi nghiép trung hgc phó
thòng; 32,7% chua tòt nghiép tiéu hoc. So nàm hoc bình quàn eùa nguói dàn
là 5,9 (toàn quóe là 7,4%)[45,tr 48J. Do qui mò dào tao eùa càe truóng ò dóng
bang song Cùu Long con nhò nén lao dòng qua dào tao tàng chàm, nàm 2000
tàng 10,1% (toàn quóe là L'>,5''/^ ). So eó trình dò cao dàng Irò lén tàng ehi eó
1,4% (cà nuóe là 3,39^0- Nàm 2000, qui mò càe truòng dai hgc, cao dang
trong vùng là 50.027 sinh vién, dal 31 sinh vién trén mot van dàn, so giào vién
eó trình dò sau dai hoc con rat thàp. Nàm hoc 2000 - 2001 ò dai hgc Càn Tha
so giàng vién eó trình dò thae si tio' lén chicuì 5(Y/( nhung ehi eó 6% eó trình
dò tién si; truóng dai hoc An Giang, so giào vién eó trình dò thae sT tra lén
ehiém 21%; truóng dai hgc dàn lap Cùu Long 12/28 giàng vién eó trình dò

14

thae sT trò lén. Càe truòng cao dàng su pham trong vùng, ty le thae sT trò lén
chi ehiém 9% dòi ngù giào vicn. liong lue dò nguón dào tao bó sung con
nhiéu ban che [46,tr48|.

3. Dói mói, nàng cao hiéu qua còng tàc quàn ly KH&CN nói chung
va nhàn lue KH&CN nói riéng là yéu càu eùa su nghiép CNH,HDH ,
Nghi quyét dai hòi làn thù IX eùa Dàng xàe dinh : Nhiém vu dói mói va
nàng cao hiéu lue quàn ly kinh té eùa Nhà nuóe phài nhàm thùc day su hình
thành phàt trién va tùng buóe hoàn thien càe loai thi Iruòng theo dinh huóng
XHCN, trong dò eó thi truòìig KH&CN.
Mói day, trong Nghi quyét 05-NQ/HNTW ( khóa IX), Dàng ta tiép tue
xàe dinh: " Dói mói ea che quàn ly khoa hgc de nàng cao hiéu qua va chuyén
giao khoa hoc va còng nghé cho nòng dàn " là mot trong nhùng chinh sàeh
nhàm thùc day phàt trién nhanh nòng nghiép va kinh té nòng thòn.
Su nghiép CNH,HDH dàt nuóe, truóe hét là CNH,HDH nòng nghiép,
nòng thòn, dòi hòi càe boat dóng KH&CN phài huóng vào viee nghién cùu
ùng dung, trién khai va chuyén giao còng nghè vào nòng nghiép va nòng thòn,
dàc biét là càe gióng eày, con mói, quy irìinh san xuàt mói, còng nghé bào
quàn va che bién nòng san... De eó su' chuyén bién dò phài eó su dói mai quàn
ly KH&CN, truóe hét là quàn ly nhàn lue KH&CN, vi nhàn lue KH&CN luòn
giù vai trò quyét dinh trong boat dòng KH&C^N.

III. MOT SO KHÀI NIEM LlÈN QUAN
1. Khài niem ve quàn ly:
Ngày nay, quan ly hièn clicn trong tàt cà càe ITnh vu'c boat dòng, là nhàn
tó càn thiét, tàt yéu de duy trì su" tòn lai va phàt trién eùa càe loai hình tó ehùe
eùa con nguói vói mgi quy mò va pham vi khàe nhau.

15


Tùy theo càch lié'p càn nguòi ta dinh nghia quàn ly nhiéu càch khàe
nhau
- Theo hoc thuyét quàn ly khoa hgc eùa Frederick Winslow
Taylor(l856-1915 ), quàn ly là biét dugc chinh xàe diéu ban muón nguói khàe
làm, va sau dò, hiéu dugc ràng ho dà hoàn thành còng viee mot càch tòt nhàt
va rò nhàt.
- Theo thuyét quàn ly hành chinh ( Hemry Fayol, 1841-1925 ), quàn ly
hành chinh là du doàn va lap ké boach, tó ehùe diéu khién phói hgp vói kiém
tra.
-Theo thuyét quàn ly tó ehùe (Cleesler Irwing Barnard, 1886-1961),
quàn ly bao gió cùng là viéc quàn ly mot he thóng tó ehùe nhàt dinh, eó muc
dich làm tàng sue manh eùa tó ehùe dò.
Theo càe thuyét vàn boa c|uàn ly (tu cuoi nhùng nàm 1970), quàn ly
khòng nhùng là viéc tao ra co" càu va còng nghé ma con sàng tao ra nhùng
biéu tugng, he tu tuòng, ngón ngù, tin nguóng, nghi le va nhùtig huyén thoai.
Nhu vay, "quàn ly là su tàc dóng lién tue eó tó ehùe, eó huóng dinh eùa
ehù thè quàn ly lén dói tugng nhànì duy trì tfnh trói eùa he thóng, su dung mot
càch tòt nhàt càe tiém nàng, càe ca bòi eùa he thóng nhàm dua he thóng dén
muc tiéu mot càch tot nhàt trong diéu kien mòi truóng luòn bién dòng. Quàn
ly là su tàc dòng eùa ehù ibè quàn ly lén dói tugng va khàeh thè nhàm dal
dugc muc tiéu de ra liong dicu kièn cua mòi tru'òng"|38,tr3 11.
Càe yéu tó quàn ly bao góm : ebù thè quàn ly, dò'i tugng bi quàn ly
khàeh thè quàn ly va muc tiéu quàn ly.

16

Cluì tlic quàn ly

1
Dò'i Urpìig quàn ly

t
Muc tiéu quàn ly

t
Khach llié quàn ly

Sa do khài niém quàn ly

Quàn ly chinh là su diéu khién eùa con nguói lén càe dói tugng.
Trong càe ITnh vue kinh té, vàn bòa, KH&CN... dói tugng quàn ly là con
nguòi, vi vay, nò thuge dang quàn ly xà bòi, Néu xét tu góc dò eùa ehù thè
quàn ly dói vói dang quàn ly xà bòi, thì ehù thè quàn ly là nhà nuóe, là ehù
doanh nghiép....
2. Quàn ly KH&CN va vai trò eùa no :
Quàn ly KH&CN là mot loai quàn ly hién dai, tàt nhién nò eó nhiéu
dièm chung vói càe quàn ly khàe, nhung san xuàt tri thùc va san xuàt vài chat
eó tinh chat khàe nhau nén quàn ly KH&CN khòng phài là quàn ly vat chat.
Quàn ly KH&CN eó thè dugc dinh nghla là quàn ly càe boat dóng eó
lién quan chat che tói san xuàt, nàng cao, truyén bà va ùng dung càe kién thùc
KH&CN trong thuc lién san xuàt va dói song.
Quàn ly KH&CN là mot boat dòng eó tfnh vT mò, bao gòm nhù'ng còng
viee nhu boach dinh chién lugc phàt trién KH&CN, ké hoacb va quy hoacb dai
han, xày dung chinh sàeh KH&CN, cài càch thè che boat dòng KH&CN, ban
hành càe vàn bàn Phàp luat KH&CN , sàp xép tò chùc mang luói càe ca quan
t>Al HOC c u c e GIÀ HA fJCl

MrUjIbS

V::^

17

J


khoa hgc, thuc hién càe chuang trình nghién cùu khoa hgc, quàn ly va àp dung
ròng rài càe thành qua thu dugc, chuyén giao còng nghé, cùng nhùng boat
dòng ve quàn ly kinh phi, quàn ly nguón nhàn lue KH&CN, quàn ly vài tu
phuc vu nghién cùu khoa hgc, thòng tin khoa hgc va còng nghé , thanh tra
khoa hgc va còng nghé...
Quàn ly KH&CN dugc de eàp ò day là quàn ly Nhà nuóe ve KH&CN.
O càe nuóe còng nghiép, tu làu Nhà nuóc dà eó chién lugc phàt trién
KH&CN. Va ngày nay , trén ihc giói bau hét càe quóe già déu thuc hién quàn
ly Nhà nuóe ve KH&CN vói nhùng mùc dò va yéu càu khàe nhau.
Co thè nói mgi linh vue, néu eó quan he dén Igi ieh quóe già thì Nhà
nuóe déu eó ehù truang quàn ly. Ngày nay KH&CN eó tàc dòng dén bau bét
càe ITnh vue quan trgng nhu kinh le, an ninh quóe phòng, giào diic, y té', tài
nguyén, mói truóng..., nò tao nén uu thè tuyét dói trong quan he kinh té, quàn
su, ngoai giao... ,là ea so de theo duói nhù'ng chinh sàeh dò'i noi, dò'i ngoai.
Nguói ta nói KH&CN là bién so chién lugc eùa su phàt trién. Vi thè, mèi quóe
già déu bang mgi càch va mgi già de vuon tói niòl liém lue KH&CN dù manh
de giù thè " ehièu trén '' trong dàm phàn vói nuóc khàe hoàc de thoàt khòi
nghèo, lac bau va giù vùng dòc lap.
Dàng va Nhà nuóe ta xàe dinh KH&CN cùng vói giào due va dào tao là
quóe sàeh hàng dàu, KH&CN là nén làng va là dòng lue thùc day phàt trìén

kinh t è - xàhòi.
Ve quàn ly KH&CN, hién nay ta eó cà mot he thóng tó ehùe tu Trung
uang dén dia phuang. Bò Khoa hgc, Còng nghe va Mòi tmòng là mot ea quan
Nhà nuóe quàn ly ve ITnh vue này. Ò 61 tinh thành eó So Khoa hgc, Còng
nghé va Mòi truóng, càe Bò, ngành Trung uang déu eó bò phàn quàn ly khoa
hgc, còng nghé va mòi truóng, tuy mùc dò tùìig ngành eó khàe nhau.
Ve còng cii quàn ly KH&CN, ta dà eó Luat cùng vói càe Phàp lenh va
nhiéu vàn bàn duói luat khàe. Hièn eó dén gàn 200 vàn bàn phàp luat dang eó

18


hiéu lue. Ngoài ra con nhiéu Vàn kién, Nghi quyét eùa Dàng eó già tri dinh
huóng chinh sàeh va chién lugc rat quan trgng cho phàt trién KH&CN eùa cà
nuóe.
Quàn ly KH&CN Irong dicu kién bién nay khòng thè tàeh rói quàn ly
kinh té. Trén thuc tè, càe du àn phàt trién kinh tè luòn luòn hàm ebùa nhùng
vàn de ky thuàt, KH&CN càn giài quyét de phuc vu cho viee thuc thi eó hiéu
qua muc tiéu eùa du àn. Trong càe co sa san xuà'l cóng, nòng nghiép lón cùng
nhu nhò eùa Nhà nuóc va eùa càe thành phàn kinh té khàe, viee tàng nàng
suàt va nàng cao chat lugng va hiéu qua déu khòng thè khòng àp dung càe giài
phàp ve khoa hgc, ky thuàt va còng nghé trong quàn ly, trong san xuàt.
Mot trong nhùng nbu'oc dièm eùa quàn ly KH&CN bién nay là chua eó
ca che thóng nhàt vói quàn ly KT-XH, nhàt là ó dia phuang. Do dò, KH&CN
chua phàt buy tàc dirng manh me dói vói càe de àn phàt trién eùa dia phuang.
3. Khài niem nhàn lue khoa hoc va còng nghé
Con nguòi a vi fri trung funi trong qiuin /v nliàn luc KH&CN
Trong quàn ly, muón dal dugc muc tiéu eùa KH&CN, thì tàt cà càe boat
dòng déu phài tinh dén tinh tich cue, tinh sàng tao, tinh ehù dòng eùa nhàn lue
KH&CN. Day là vàn de co bàn de tién hành còng tàc quàn ly.

Nhàn lue KH&CN là lue lugng lao dòng gành vàc còng viee KH&CN,
phàt minh sàng tao, truyén bà va ù'ng dung ròng rài còng nghé mói. Lieh su
phàt trién KH&CN trén thè giói dà nói rò, so lu'gìig va chat lugng eùa dgi ngù
nhàn lue KH&CN ò mot quóe già tao ra Igi thè so sành giùa càe nuóe trén thè
giói, co lién quan mal thiét vói trìiìh dò va toc dò phàt trién KH&CN eùa ttrng
nuóe. Do dò, trong quàn ly KH&CN yéu tó con nguòi phài dugc eoi là trung
tàm, con nguói vùa là ebù thè sàng tao KH&CN, vùa là dò'i tugng nghién cùu
KH&CN. Con nguói ò day khòng phài là con nguòi trùu tugng ma là nguói lao
dòng eó day dù tó chat vàn hóa, nàm dugc KH&CN va eó tinh sàng tao cao.


Khài niem nhàn lue KH&CN hién nay chua dugc hiéu mot càch thóng
nhàt. Tuy càch tiép càn khàe nhau ma nguòi ta hiéu nhàn lue KH&CN cùng
khàe nhau.
* Càch tiép càn trình dò dào tao xem xét nhàn lue KH&CN là toàn bò
lao dòng xà bòi dà dugc qua dào tao ve chuyén mòn ky thuàt nhàt dinh tu ky
thuàt vién, còng nhàn, ky su cho tói nhùng nguói eó trình dò thae sT, tién si.
Trén thuc té' dgi ngù này dù ft bay nhiéu, dù true tiép hay gian tié'p déu eó
dóng góp cho su phàt trién eùa KH&CN.
* Theo càch tiép càn ehùe nàng nghé nghiép, thì nhàn lue KH&CN là
toàn bò lao dòng xà hòi true tiép góp phàn tao ra su tién bó eùa KH&CN
nhàm thùc day phàt Irièn san xuàt, dòi song va tién bò xà bòi. Theo càch tiép
càn này thì nhàn lue KH&CN là lue lugng tién hành càe boat dòng sàng tao,
dò là " toàn bó eùa nhùng nguòi true tié'p lién quan tói càe boat dòng eó ké
hoacb, lién quan mài thiét dén su ra dòi, phàt trién, truyén bà va ùng dung tri
thùc KH&CN trong càe ITnh \uv khoa hoc lu nhién. khoa hgc ky ibuat, khoa
hgc xa bòi va nhàn vàn, y hgc, khoa hgc nòng nghiép". Theo dinh nghTa này
thì chùc nàng eùa nhàn lue KH&CN rat ròng, bao góm: nghién cùu sàng tao;
giàng day; quàn ly; khai tbàc su dung va tàc nghiep|48,tr 502-503].
a.

Chùc nàng nghién cùu sàng tao;
Chùc nàng này thu'òng dành cho càe nhà nghién cùu, càe nhà khoa

hgc (thuóng tu dai hgc tra lén) làm viéc trong càe tó ehùe nghién cùu
KH&CN, càe vién, truòng, càe trung tàm v.v.... De thuc hién chùc nàng này
càn eó mot ca so ha làng va niòi truóng thuàii lai ( thiéi bi mày móc, thòng
tin...) thì càe nhà khoa hgc làm vice mói eó hiéu qua. Dói vói dia phuang thì
nhàn lue KH&CN thuc hién chùc nàng này rat it hoàc khòng eó do diéu kién
ea so ha tàng khòng thuàn Igi.

20


b.

Chùc nàng giàng day:

Hoat dòng giào due va dào tao dóng vai trò vò cùng quan trgng trong viee
chuan bi cho con nguòi van hành nén kinh té, sàng tao ra va truyén bà su dói
mói, thùc d^y tién bò xà bòi.
Hgat dòng giào due va dào tao, khoa hgc va còng nghe dugc ehia ra thành
nhiéu loai, vói càe eàp dò khàe nhau, trong dò ca bàn nhàt là dào tao eàp dai
hgc. Càe hình thùc dào lao cùng rat phong phù, bao góm dào tao chinh qui,
khòng chinh qui, dào tao trong viéc làm thuc té... Ben canh do cùng phài kè
dén càe hình thùc boi duang, nàng cao trình dò, truyén nghé, nàng cao ky
nàng, ky xào ... ve khoa hgc va còng nghé. Tàt cà càe hình thùc dào tao va boi
duang néu trén déu co lién quan dén còng vice eùa nguòi ky su va nhà khoa
hgc cùng nhu ò nhàn vién, càn bò vói trình dò thàp han.
e.

Chùc nàng quàn ly:

Ve mat so lugng thì nhóm nguói quàn ly it ban so vói càe nhóm khàe
nhung là nhóm nguói co vi trf vò cùng quan trgng. Nhóm này khòng chi bao
góm càe ky su, ma con càe nhà quàn ly (làm nhiém vu lua chgn còng nghè) ,
càe còng ehùe nhà nuóe ( hg dua ra càe quyét dinh ve chinh sàeh nhu : thué
nhàp khau còng nghé, quotas nhàp khàu va càe chfnh sàeh eó khuyén kbich
khàe...); càe kuit su (hg làm vice ve nhùng vàn de co lién quan dén càe diéu
khoàn eùa lieene) va càe nhà kinh té (dành già hiéu qua eùa thay dói còng
nghé). Vai trò eùa càe ky su trong viee thuc hién chùc nàng này khòng rò làm.
Nhu vay ehùe nàng quàn ly dói hòi ò nhóm nguói này khòng ehi trình dò
dào tao ky thuàt, chuyén mòn ma con ca he quan dièm, kién thùc kinh té, luàt
phàp va nhiéu khà nàng khàe. Khòng phài nguói ky su nào, nhà nghién cùu
nào cùng làm dugc tòt chùc nàng này.
d.

Chùc nàng khai tbàc, su dung:

Nhóm nguòi này co so lugng dòng dao hon cà. Yèn càu dói vói ho là phài
biét còng nghé hoàc tùng phàn còng nghé. Hg boat dòng trén bình dién rat

21


ròng tu viéc chàm sòc mùa màng hoàc bào trì va sua chua thiét bi dén viéc su
dung còng nghé de dua càe nhà mày vào boat dòng; tu vàn hành càe bò mày
thòng tin, in àn dén dién tfn... Yèu càu dói vói nhóm này tùy thuge nhùng
còng nghe dugc àp dung.
e.

Chùc nàng tàc nghiép (ehùe nàng eùa còng nhàn lành nghé va chua
lành nghé):

Nhóm này là nhùng nguói co trình dò vàn hóa nhàt dinh, thuóng là cà'p trung
hgc phó thòng, dugc dào tao, huàn luyen ve nghé nghiép trong mot tbòi gian
ngàn dù làm mot còng viee cu thè nào dò. Day là nhùng nguòi tham già trUc
tiép vào càe boat dòng san xuàt va xày dung. Hg tham già vào qua trình còng
nghé vói tu càch là nguói làc nghicp, nguói ihù'a hành càe còng viéc dugc
giao. Hg cùng eó thè hoàn thành còng viéc eùa nhùng còng nghé mói néu
dugc dào tao thém hoàc eó nhiéu khà nàng tu hgc hòi trong qua trình làm viee.
Nhu vay, nhàn lue KH&CN là mot bò phàn eùa lao dòng xà hòi dugc dào
tao va huàn luyén ó' nhùng trình dò nhàt dinh. góp phàn quyét dinh tao ra su
tién bò eùa KH&CN, su phàt trién cua san xuàt xà bòi.
Tu càe càch tiép càn trén ve nhàn lue KH&CN, ta eó thè phàn loai
nguón nhàn lue nhu sau:
* Nhàn lue ky ihuqt : Bao gòm toàn bò lue lugng lao dòng xà bòi dà qua
dào tao, tu còng nhàn tói ky thuàt vién, ky su va nhùng nguòi eó trình dò dào
tao cao han (cu nhàn, thae si, tién sT...) tham già càe hoat dóng san xuàt ra eùa
cài vat chat trong xà bòi.
* Nhàn lue KH&CN: Bao góm toàn bó lue lugng lao dóng xà hòi true
tiép góp phàn tao ra su lién bó eùa KH&CN, thùc day phàt trién san xuàt, dói
song va tién bó xà hòi.
Càch tié'p càn khài niem KH&CN theo loai hình trình dò dào tao hién
nay con rat phó bién ò càe dia phuang, hg coi trgng qua trình dào tao vói càe

22


càp bàc khàe nhau, it thày su vàn dòng eùa nghé nghiép va su phàt trién eùa

KH&CN.
Càch phàn biél loai hình nhàn lue KH&CN thù hai là dua trén viéc làm
cua cà nhàn ehù khòng dua trén qua trình dào tao. Trong nén kinh té thi
truóng, viee chuyén dói nghé nghiép, chùc vu, vi thè xà bòi là chuyén thuóng
xuyén xày ra va khòng the chi càn cu vào quyét dinh dào tao de phàn lóp càe
loai nhàn lue khàe nhau irong lK)at dòng kinh te xà bòi.
Dgi ngù KH&CN eó thè ehia thành nhàn lue KH&CN ngành, dia
phuang, don vi ea so, vién nghién cùu v.v... va càn cu vào ngành nghé kinh té
ky thuàt nhu ca khi, vién thòng

Do dò dòi ngù nhàn lire KH&CN là mot thè

tóng hgp nhiéu loai bình, nhiéu tàng bàc.
Nhàn lue KH&CN là lue lugng lao dòng xà bòi tham già true tiép vào
càe boat dòng KH&CN vói chùc nàng nghé nghiép là nghién cùu sàng tao,
giàng day, quàn ly khai tbàc su diing còng nghé va tàc nghiép, góp phàn quan
trgng nhàt tao ra lién bo KH&CN. tien bò xà bòi, phài trién san xuàt.
4. Quàn ly nhàn lue Khoa hgc va cóng nghé:
a. Khài niem
Quàn ly nhàn lue KH&CN là tàc dòng ehù quan eùa ehù the quàn ly
dé'n dòi ngù KH&CN de dal dugc muc tiéu cua he ihòng
Mot càch tóng quàt, quàn ly nhàn lue KH&CN là tap hgp càe hành vi
quàn ly nhàm dinh huóng chién lugc va qui hoacb phàt trién nguón nhàn lue
KH&CN, xày dung càe chinh sàeh dào tao, su dung, khuyén kbich dói ngù, tó
chùc trién khai dòi ngù, buy dòng tói da tiém lue eùa mgi nguòi va toàn dòi
ngù phuc vu cho càe muc tiéu phàt trién KH&CN nói riéng va KT-XH nói
chung.

23

Quàn ly nhàn lire KH&CN

Phàt trién

SU dung

nhàn lue KH&CN
- Dào tao
- Dào tao lai
- Boi duòng
- Huà'n luyén
- Tu dào tao

nhàn lue KH&CN

-

Tu yèn dung
Sàng loc
Bó tri
Dành già
Dai ngò
Ke hoach hoà
sire lao dóng

]Mòi

truóng

nhàn lue KH&CN
-Ma ròng chùng
loai vièc làm
-Ma ròng qui mò
viéc làm
- Phàt trién lo
choc mói, tao ra
vièc làm

( Leoììanì NacUer. Phot triefi ni^nófi nhàn lifc. New York, 1980)

Quàn ly nhàn lue KH&CN, truóc hét là dàm bào phàt trién mot dòi ngù
KH&CN dóng ve so lugng, manh ve chat lugng, hgp ly ve ea càu, tuang tbich
vói nhu càu phàt trién KH&CN cùng nhu kinh té xà hòi.
Quàn ly nhàn lue KH&CN trong nén kinh tè thi truóng theo dinh huóng
XHCN Viét nam, duae thuc hièn ehi'i yèu thòng qua càe cóng cu diéu tièt vT
mò eùa Nhà nuóe, càe chnih sàeh dào tao, bó in su dung, khuyén kbich, khen
thuóng,v.v... dói vói nhàn lue, càe còng cu tài chinh de che tài va dinh huóng
phàt trién dòi ngù.
Co che quàn ly này khòng diéu khién lùng hành vi cà nhàn ma ehi dinh
huóng de mòi nguói tu minh diéu chinh hành dòng thòng qua càe quyén tu do
dàn ehù dà dugc phàp luat qui dinh, giùa nghia vu vói quyén Igi, giùa Igi ieh
cà nhàn vói còng dóng...

24