ĐÁNH GIÁ VÀ BIỆN PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU CÀ PHÊ TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN TẬP ĐOÀN INTIMEX

Thành phố Hồ Chí Minh - 2018
........................................................................................

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
Ngành

Thương mại quốc tế
Đề tài

ĐÁNH GIÁ VÀ BIỆN PHÁP NÂNG
CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG
XUẤT KHẨU CÀ PHÊ TẠI CÔNG
TY CỔ PHẦN TẬP ĐOÀN INTIMEX

Giảng viên hướng dẫn
TS. LÊ VĂN BẢY
Sinh viên
ĐẶNG NỮ NHƯ QUỲNH
MSSV: 84011400871



GVHD: TS. LÊ VĂN BẢY

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

LỜI CẢM ƠN
Trong cuộc sống, ai cũng phải trải qua những bước ngoặt đáng nhớ trong cuộc đời để trưởng
thành hơn, một trong những bước ngoặt đó là thời kì thực tập đầy mới mẻ và thử thách góp phần hoàn
thành chặng đường học tập của sinh viên để bước sang một trang mới, chặng đường mới.

Đầu tiên, em xin gửi lời cảm ơn chân thành nhất đến quý thầy cô giáo đang giảng dạy và làm
việc tại Trường Đại học Tư thục Quốc tế Sài Gòn đã dạy cho em những kiến thức từ cơ bản đến chuyên
ngành trong suốt khoảng thời gian em học tập tại trường, để em có được một hành trang vững chắc
phục vụ cho công việc sau này.
Đặc biệt, em xin cảm ơn thầy Lê Văn Bảy đã hướng dẫn, tận tình giúp đỡ em trong suốt quá
trình thực tập để em có thể hoàn thành tốt bài báo cáo thực tập tốt nghiệp cũng như khóa luận tốt
nghiêp.
Em xin gửi lời biết ơn đến Công ty Cổ phần Tập đoàn Intimex khi được quý công ty ưu ái nhận
vào để chỉ dạy những kiến thức mà không sách vở, trường lớp nào có thể dạy được, nơi đã trang bị cho
em những kinh nghiệm quý báu để bước chân vào một môi trường mới đầy mới mẻ.
Em cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành đến các anh chị ở Phòng Xuất nhập khẩu đã nhiệt tình
giúp đỡ em có thêm kiến thức về chuyên ngành của mình.
Một lần nữa em xin chúc tất cả mọi người sức khỏe dồi dào và luôn thành công trong công việc
và trong cuộc sống.
Em

xin

SV: ĐẶNG NỮ NHƯ QUỲNH

trân

trọng

cảm

ơn.

i

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

GVHD: TS. LÊ VĂN BẢY

NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
TP. Hồ Chí Minh, ngày 14 tháng 07 năm 2018

SV: ĐẶNG NỮ NHƯ QUỲNH

ii


KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

GVHD: TS. LÊ VĂN BẢY

NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN PHẢN BIỆN

...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
TP. Hồ Chí Minh, ngày 14 tháng 07 năm 2018

SV: ĐẶNG NỮ NHƯ QUỲNH

iii


GVHD: TS. LÊ VĂN BẢY

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
NGHĨA

STT

TỪ VIẾT TẮT

1

BKS

Ban kiểm soát

2

BĐH

Ban điều hành
(Comprehensive and Progressive Agreement for Trans-Pacific

3

CPTPP

Partnership): Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái
Bình Dương

4

EU

Châu Âu

5

FDI

(Foreign Direct Investment): Đầu tư trực tiếp nước ngoài

6

FTA

(Free Trade Agreement): Hiệp định Thương mại Tự do

7

GDP

(Gross Domestic Product): Tổng sản phẩm nội địa, tức tổng sản phẩm
quốc nội
8

HĐQT

9

IPC

10

LNST

Lợi nhuận sau thuế

11

TNHH

Trách nhiệm hữu hạn

12

Vốn CSH

Vốn Chủ sở hữu

13

VNĐ

Việt Nam đồng

14

WTO

(World Trade Organization): Tổ chức Thương mại Thế giới

SV: ĐẶNG NỮ NHƯ QUỲNH

Hội đồng Quản trị
(International Pepper Community): Hiệp hội Hồ tiêu Quốc tế

iv

GVHD: TS. LÊ VĂN BẢY

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

DANH MỤC BẢNG BIỂU
•

Bảng 3.1: Lịch sử hình thành và phát triển của công ty qua các năm

•

Bảng 3.2: Tình hình xuất khẩu nông sản của Intimex Group năm 2015 – 2017

•

Bảng 3.3: Kim ngạch xuất nhập khẩu của Intimex Group qua các năm 2015 – 2017

•

Bảng 4.1: Tình hình tồn kho sản phẩm cà phê của Intimex Group các năm 2015 - 2017

•

Bảng 4.2: Tốc độ lưu chuyển mặt hàng cà phê xuất khẩu năm 2015 - 2017

•

Bảng 4.3: Tình hình xuất khẩu cà phê tại Intimex Group từ năm 2015 đến 2017

•

Bảng 4.4: Bảng kim ngạch xuất khẩu cà phê của Intimex Group từ năm 2015 – 2017

•

Bảng 4.5: Chỉ tiêu thể hiện kết quả hoạt động kinh doanh từ năm 2015 đến năm 2017

•

Bảng 4.6: Số liệu phân tích sự chênh lệch giữa các chỉ tiêu của hoạt động kinh doanh của doanh
nghiệp năm 2015-2017

•

Bảng 4.7: Doanh thu, chi phí, lợi nhuận của Intimex Group năm 2015 - 2017

•

Bảng 4.8: Tỉ suất lợi nhuận trên doanh thu của Intimex Group năm 2015 - 2017

•

Bảng 4.9: Tỉ suất lợi nhuận trên chi phí của sản lượng cà phê xuất khẩu năm 2015 - 2017

•

Bảng 4.10: Số liệu thể hiện số vòng quay của vốn (hiệu suất sử dụng vốn)

•

Bảng 4.11: Tỉ suất sinh lợi trên tổng tài sản và tỉ suất sinh lợi trên vốn chủ sở hữu

•

Bảng

4.12:

SV: ĐẶNG NỮ NHƯ QUỲNH

Kế

hoạch

kinh

doanh

năm

2018

của

Intimex

Group

v

GVHD: TS. LÊ VĂN BẢY

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

DANH MỤC HÌNH
•

Hình 3.1: Sơ đồ cơ cấu tổ chức của công ty cổ phần Intimex

•

Hình 3.2: Sơ đồ bộ máy tổ chức Intimex Group

•

Hình 4.1: Biểu đồ thể hiện sản lượng cà phê xuất khẩu

•

Hình 4.2: Biểu đồ kim ngạch cà phê xuất khẩu năm 2015 - 2017

•

Hình 4.3: Biểu đồ thể hiện tỉ suất lợi nhuận trên doanh thu và tỉ suất lợi nhuận trên chi phí năm
2015 - 2017

•

Hình 4.4: Biểu đồ thể hiện ROA và ROE của doanh nghiệp qua các năm 2015 – 2017

SV: ĐẶNG NỮ NHƯ QUỲNH

vi


GVHD: TS. LÊ VĂN BẢY

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

MỤC LỤC
CHƯƠNG 1: PHẦN MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
1.1.

Lý do chọn đề tài .................................................................................................................. 1

1.2.

Mục tiêu của đề tài ............................................................................................................... 2

1.3.

Phạm vi nghiên cứu đề tài.................................................................................................... 3

1.4.

Phương pháp nghiên cứu ..................................................................................................... 3

1.5.

Kết cấu của khóa luận.......................................................................................................... 3

CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN........................................................................................................ 4
2.1.

Cơ sở lý luận về xuất khẩu................................................................................................... 4

2.1.1.

Khái niệm xuất khẩu...................................................................................................... 4

2.1.2.

Một số hình thức xuất khẩu........................................................................................... 4

2.1.3.

Vai trò của xuất khẩu .................................................................................................... 5

2.2.

Cơ sở lý luận về hiệu quả ..................................................................................................... 5

2.2.1.

Khái niệm hiệu quả........................................................................................................ 5

2.2.2.

Khái niệm hiệu quả kinh doanh .................................................................................... 5

2.2.3.

Khái niệm hiệu quả xuất khẩu....................................................................................... 6

2.2.4.

Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả xuất khẩu ............................................................. 7

2.2.5.

Chỉ tiêu dùng để đánh giả hiệu quả xuất khẩu ............................................................ 12

2.2.6.

Sự cần thiết phải phân tích hình hình và hiệu quả xuất khẩu .................................... 15

CHƯƠNG 3: GIỚI THIỆU TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY CỔ PHẦN TẬP ĐOÀN INTIMEX .. 17
3.1.

Giới thiệu chung về công ty ............................................................................................... 17

3.2.

Lịch sử phát triển ............................................................................................................... 18

3.3.

Chức năng và nhiệm vụ của công ty.................................................................................. 21

3.3.1.

Chức năng ................................................................................................................... 21

SV: ĐẶNG NỮ NHƯ QUỲNH

vii


KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
GVHD: TS. LÊ VĂN BẢY
3.3.2. Nhiệm vụ ...................................................................................................................... 21
3.4.

Tổ chức bộ máy và quản lý của đơn vị .............................................................................. 22

3.4.1.

Sơ đồ tổ chức ............................................................................................................... 22

3.4.2.

Chức năng và nhiệm vụ của từng Phòng ban tại công ty ............................................ 25

3.5.

Các lĩnh vực kinh doanh của công ty ................................................................................ 28

3.5.1.

Xuất khẩu .................................................................................................................... 28

3.5.2.

Nhập khẩu ................................................................................................................... 30

3.5.3.

Kim ngạch xuất nhập khẩu qua các năm của công ty ................................................. 30

3.5.4.

Kinh doanh nội địa ...................................................................................................... 30

3.6.

Thị trường xuất khẩu chính của công ty ........................................................................... 31

3.7.

Đối thủ cạnh tranh ............................................................................................................. 31

3.7.1.

Đối thủ cạnh tranh trong nước .................................................................................... 31

3.7.2.

Đối thủ cạnh tranh nước ngoài ................................................................................... 32

CHƯƠNG 4: THỰC TRẠNG KINH DOANH XUẤT KHẨU VÀ HIỆU QUẢ XUẤT KHẨU CÀ
PHÊ TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN TẬP ĐOÀN INTIMEX .............................................................. 33
4.1.

Tình hình mua dự trữ phục vụ xuất khẩu ........................................................................ 33

4.2.

Tình hình xuất khẩu cà phê tại Intimex Group ................................................................ 35

4.3.

Kim ngạch xuất khẩu cà phê đến các khu vực qua các năm của Intimex Group............ 38

4.4.

Hoạt động kinh doanh của Intimex Group ....................................................................... 41

4.5.

Đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh xuất khẩu của Intimex Group ....................... 43

4.5.1.

Một số chỉ tiêu tài chính đánh giá hiệu quả xuất khẩu của công ty ............................ 44

4.5.2.

Nhận xét....................................................................................................................... 50

CHƯƠNG 5: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU CÀ
PHÊ TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN TẬP ĐOÀN INTIMEX .............................................................. 52
5.1.

Cơ hội và thách thức của xuất khẩu cà phê ...................................................................... 52

5.1.1.

Cơ hội........................................................................................................................... 52

SV: ĐẶNG NỮ NHƯ QUỲNH

viii


KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
GVHD: TS. LÊ VĂN BẢY
5.1.2. Thách thức ................................................................................................................... 52
5.2.

Giải pháp nâng cao hiệu quả xuất khẩu cà phê ................................................................ 54

5.2.1.

Tiết kiệm chi phí xuất khẩu ......................................................................................... 54

5.2.2.

Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn .................................................................................. 55

5.2.3.

Giải pháp mở rộng thị trường ...................................................................................... 56

5.2.4.

Nâng cao chất lượng sản phẩm ................................................................................... 57

5.2.5.

Nâng cao trình độ công nhân viên ............................................................................... 58

5.3.

Kết luận và kiến nghị ......................................................................................................... 59

5.3.1.

Kết luận........................................................................................................................ 59

5.3.2.

Kiến nghị...................................................................................................................... 60

TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................................................................ 62

SV: ĐẶNG NỮ NHƯ QUỲNH

ix

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

SV: ĐẶNG NỮ NHƯ QUỲNH

GVHD: TS. LÊ VĂN BẢY

x


KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

GVHD: TS. LÊ VĂN BẢY

CHƯƠNG 1: PHẦN MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài
Cùng với xu hướng vận động mạnh mẽ của nền kinh tế thế giới mà đặc biệt là sự tác động ngày
càng sâu sắc của xu hướng toàn cầu hóa của nền kinh tế quốc gia và nền kinh tế thế giới. Hoạt động
xuất khẩu đã trở thành một chiến lược phục vụ cho mục tiêu phát triển đất nước, là cánh cửa mở ra các
hoạt động giao dịch kinh tế của một quốc gia, một đất nước.
Phạm vi tác động của thương mại quốc tế ngày nay mang ý nghĩa vô cùng sâu rộng, tạo nên một
mạng lưới kinh tế chằng chịt toàn cầu, hoàn thiện hơn, gắn kết hơn đối với các mối quan hệ kinh tế
song phương, đa phương đã hình thành trước đó. Từ sự hợp tác đó sẽ dẫn đến tốc độ phát triển ngày
càng tăng, sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt trên thị trường, đòi hỏi doanh nghiệp cần có sự đổi mới,
đa dạng hơn để thích nghi tốc độ xoay chuyển chóng mặt của nền kinh tế.
Trong xu thế hội nhập kinh tế khu vực thế giới, việc giao thương trao đổi hàng hóa diễn ra giữa
các nước ngày càng mạnh mẽ. Việt Nam có đường bờ biển dài hơn 3.260 km với nhiều sông, cảng biển
lớn như: Cảng Hải Phòng, Cảng Vũng Tàu, Cảng Quy Nhơn, Cảng Đà Nẵng, Cảng Sài Gòn…nên có
rất nhiều điều kiện thuận lợi cho việc giao thương, xuất – nhập khẩu hàng hóa.
Trong những năm gần đây, cà phê là một trong những mặt hàng xuất khẩu nông nghiệp quan

trọng nhất của Việt Nam với thu nhập hàng năm từ 400 triệu đến 600 triệu USD. Ngành cà phê Việt
Nam là một ngành có truyền thống sản xuất lâu đời, trải qua hơn 100 năm hình thành và phát triển,
ngành cà phê đã đạt được nhiều thành tựu to lớn và đang trở thành mặt hàng xuất khẩu mũi nhọn mang
tính chiến lược trong cơ cấu hàng xuất khẩu Việt Nam.

SV: ĐẶNG NỮ NHƯ QUỲNH

1


KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
GVHD: TS. LÊ VĂN BẢY
Ngày nay, sản xuất cà phê thế giới đang tập trung chủ yếu ở các nước đang phát triển nằm ở
vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới. Nên Việt Nam có rất nhiều điều kiện thuận lợi phù hợp với việc canh
tác cà phê. Đây là một trong những ưu thế lớn để có thể đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu cà phê Việt
Nam trong thời gian tới.
Bên cạnh đó, nhiều năm qua thị trường cà phê thế giới cũng có nhiều diến biến sôi động do
lượng cung cao hơn lượng cầu, giá cả luôn luôn biến động làm cho người xuất khẩu và người nhập
khẩu đều càm thấy lo lắng. Thị trường ngày nay cạnh tranh mạnh hơn bất cứ thời điểm nào khác trong
quá khứ, người tiêu dùng ngày càng trở nên khó tính. Cho nên việc nghiên cứu, đánh giá và tìm ra giải
pháp mới thúc đẩy hoạt động xuất khẩu cà phê đối với các doanh nghiệp có ý nghĩa hết sức quan trọng,
đặc biệt là Công ty Cổ phần tập đoàn Intimex. Công ty Cổ phần Tập đoàn Intimex là một công ty xuất
nhập khẩu có bề dày kinh nghiệm, các mặt hàng xuất khẩu của công ty thường chiếm tỷ trọng cao trong
kim ngạch xuất khẩu của cả nước và cà phê lại là mặt hàng xuất khẩu chủ yếu của công ty trong nhiều
năm qua.
Xuất phát từ những vấn đề nêu trên, em quyết định chọn Đề tài Khóa luận Tốt nghiệp là : “
Đánh giá và biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động xuất khẩu cà phê tại Công ty Cổ phần Tập đoàn
Intimex”.

1.2. Mục tiêu của đề tài

Dựa vào tình hình kinh tế hiện nay, việc xuất khẩu sang các nước đang gặp nhiều khó khăn vì
gặp nhiều đối thủ cạnh tranh như nước hiện đứng đầu về xuất khẩu cà phê trên thế giới là Brazil, tiếp
theo đó có thể kể đến các nước Colombia, Indonesia, Guatemala, Honduras…Do đó đề tài được đặt ra
nhằm mục tiêu: Phân tích tình hình xuất khẩu của công ty; đánh giá doanh thu, chi phí, lợi

SV: ĐẶNG NỮ NHƯ QUỲNH

2


KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
GVHD: TS. LÊ VĂN BẢY
nhuận…nhằm đưa ra những biện pháp để nâng cao hiệu quả xuất khẩu cà phê của công ty trong những
năm tiếp theo.
Tìm hiểu những thuận lợi khó khăn của công ty làm cơ sở hoạch định chiến lược mới.

1.3. Phạm vi nghiên cứu đề tài
•

Đối tượng nghiên cứu: Công ty Cổ Phần Tập đoàn Intimex

•

Phạm vi giới hạn đề tài: trong phạm vi Công ty Cổ phần Tập đoàn Intimex.

•

Thời gian nghiên cứu: từ năm 2015 – 2017

1.4. Phương pháp nghiên cứu

Các phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong khóa luận: phương pháp hệ thống, phân tích
tổng hợp, thống kê, phương pháp so sánh, phương pháp thu thập số liệu từ công ty.

1.5. Kết cấu của khóa luận
Chương 1. Phần mở đầu
Chương 2. Cơ sở lý luận
Chương 3. Giới thiệu tổng quan về Công ty Cổ phần Tập đoàn Intimex
Chương 4. Thực trạng kinh doanh xuất khẩu và hiệu quả xuất khẩu cà phê tại Công ty Cổ phần
Intimex
Chương 5. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh xuất khẩu cà phê tại Công ty Cổ
phần

SV: ĐẶNG NỮ NHƯ QUỲNH

Tập

đoàn

Intimex

3


GVHD: TS. LÊ VĂN BẢY

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN
2.1. Cơ sở lý luận về xuất khẩu
2.1.1. Khái niệm xuất khẩu

Khái niệm xuất khẩu theo Luật Thương mại 2005, quy định tại Khoản1 Điều 28: “Xuất khẩu
hàng hóa là việc hàng hoá được đưa ra khỏi lãnh thổ Việt Nam hoặc đưa vào khu vực đặc biệt nằm trên
lãnh thổ Việt Nam được coi là khu vực hải quan riêng theo quy định của pháp luật”.
Xuất khẩu là việc đưa hàng hóa và dịch vụ ra khỏi biên giới quốc gia, và khu vực mậu dịch
riêng theo quy định pháp luật. Như vậy, đối tượng xuất khẩu là sản phẩm hoặc dịch vụ, còn ranh giới
xác định là biên giới quốc gia.
2.1.2. Một số hình thức xuất khẩu
Xuất khẩu trực tiếp
Là việc xuất khẩu các loại hàng hoá và dịch vụ do chính doanh nghiệp sản xuất ra hoăc thu mua
từ các đơn vị sản xuất trong nước tới khách hàng ngoài thông qua các tổ chức của mình.
Xuất khẩu gia công uỷ thác
Đây là hình thức kinh doanh mà trong đó đơn vị ngoại thương đứng ra nhập nguyên liệu hoặc
bán thành phẩm do xí nghiệp gia công sau đó thu hồi thành phẩm để xuất cho bên nước ngoài. Đơn vị
được

hưởng

phí

SV: ĐẶNG NỮ NHƯ QUỲNH

uỷ

thác

theo

thoả

thuận

với

các

xí

nghiệp

sản

xuất.

4


KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

GVHD: TS. LÊ VĂN BẢY

Xuất khẩu uỷ thác
Đây là hình thức kinh doanh trong đó đơn vị ngoại thương đóng vai trò là người trung gian thay
cho các đơn vị sản xuất điều hành kí kết hoạt động mua bán ngoại thương, tiến hành các thủ tục cần
thiết để xuất khẩu hàng hoá cho nhà sản xuất và qua đó thu được một số tiền nhất định.
2.1.3. Vai trò của xuất khẩu
•

Đóng góp của xuất khẩu vào tăng trưởng kinh tế

•

Đóng góp của hoạt động xuất khẩu vào nâng cao chất lượng sản phẩm

•

Đóng góp của hoạt động xuất khẩu vào chuyển dịch cơ cấu kinh tế sang nền kinh tế hướng
ngoại

•

Đóng góp của hoạt động xuất khẩu vào giải quyết công ăn việc làm, nâng cao đời sống nhân
dân

•

Xuất khẩu là cơ sở để mở rộng và thúc đẩy các quan hệ kinh tế đối ngoại

2.2. Cơ sở lý luận về hiệu quả
2.2.1. Khái niệm hiệu quả
Hiệu quả là sự liên quan giữa nguồn lực đầu vào khan hiếm (như lao động, vốn, máy móc…) với
kết quả trung gian hay kết quả cuối cùng. Hiệu quả là một phạm trù được sử dụng rộng rãi trong tất cả
các lĩnh vực kinh tế, kỹ thuật, xã hội. Hiểu theo nghĩa rộng, hiệu quả thể hiện mối tương quan giữa các
biến số đầu ra thu được so với các biến số đầu vào đã được sử dụng để tạo ra những kết quả đầu ra đó.
2.2.2. Khái niệm hiệu quả kinh doanh

SV: ĐẶNG NỮ NHƯ QUỲNH

5

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
GVHD: TS. LÊ VĂN BẢY
Hiệu quả kinh doanh là một phạm trù kinh tế phản ánh trình độ sử dụng các nguồn lực sản xuất
như lao động, vốn, máy móc thiết bị, nguyên vật liệu để thực hiện ở mức cao nhất các mục tiêu kinh tế
- xã hội với những chi phí thấp nhất. Nói cách khác, hiệu quả kinh doanh thể hiện mối quan hệ tương
quan giữa sự vận động của kết quả với sự vận động chi phí tạo ra kết quả đó trong những điều kiện nhất
định trên cơ sở tối ưu hóa việc khai thác các nguồn lực sản xuất.
Về mặt hình thức, hiệu quả kinh doanh là một đại lượng so sánh. Công thức chung đánh giá
hiệu quả kinh doanh là:

Hiệu quả kinh doanh =

Kết quả đầu ra được đo bằng các chỉ tiêu như: giá trị tổng sản lượng, tổng doanh thu thuần, lợi
nhuận thuần, lợi tức gộp…Còn chi phí đầu vào bao gồm các yếu tố lao động, tư liệu lao động, đối
tượng lao động, đối tượng lao động, vốn chủ sở hữu, vốn vay…(nghĩa là chi phí lao động xã hội). Công
thức này phản ánh sức sản xuất (hay sức sinh lợi) của các chỉ tiêu phản ánh đầu vào, được tính cho tổng
số và cho riêng phần gia tăng.
2.2.3. Khái niệm hiệu quả xuất khẩu
Trên cơ sở nhận thức về hiệu quả kinh doanh được nói đến ở phần 2.2.2., khái niệm hiệu quả
xuất khẩu có thể được phát biểu như sau:
Hiệu quả xuất khẩu là một phạm trù kinh tế phản ánh trình độ khai thác các yếu tố trong quá
trình sản xuất kinh doanh xuất khẩu như lao động, vốn, máy móc thiết bị, nguyên vật liệu…để đạt được
các mục tiêu kinh doanh xuất khẩu.
Như vậy hiệu quả xuất khẩu không tồn tại một cách biệt lập với sản xuất. Chi phí lao động xã
hội chính là nền tảng của hiệu quả xuất khẩu. Nội dung cơ bản của hiệu quả xuất khẩu là nâng cao năng

SV: ĐẶNG NỮ NHƯ QUỲNH

6

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
GVHD: TS. LÊ VĂN BẢY
suất lao động xã hội hay tiết kiệm lao động xã hội. Chính sự khan hiếm của các nguồn lực và việc sử
dụng chúng có tính cạnh tranh nhằm thỏa mãn nhu cầu ngày càng tăng của xã hội đã đặt ra yêu cầu
phải khai thác và sử dụng tối đa nhưng tiết kiệm các nguồn lực. Để đạt được mục tiêu của mình các
doanh nghiệp bắt buộc phải phát huy tối đa các yếu tố “nội lực”, phát huy năng lực và hiệu năng của
các yếu tố sản xuất và tiết kiệm tối đa các chi phí bỏ ra.
2.2.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả xuất khẩu
Các nhân tố quốc tế
Đây là các nhân tố ảnh hưởng đến xuất khẩu nằm ngoài phạm vi điều khiển của quốc gia. Có
ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp tới hoạt động xuất khẩu của doanh nghiệp. Có thể kể đến các nhân
tố:
•

Môi trường kinh tế
Tình hình phát triển kinh tế của thị trường xuất khẩu có ảnh hưởng tới nhu cầu và khả năng

thanh toán của khách hàng, do đó có ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu của doanh nghiệp. Các nhân
tố ảnh hưởng tới sự phát triển kinh tế của thị trường xuất khẩu là tổng sản phẩm quốc nội (GDP) thu
nhập của dân cư, tình hình lạm phát, tình hình lãi suất.
•

Môi trường luật pháp
Tình hình chính trị hợp tác quốc tế được biểu hiện ở xu thế hợp tác giữa các quốc gia Điều này

sẽ dẫn đến sự hình thành các khối kinh tế, chính trị của một nhóm các quốc gia do đó sẽ ảnh hưởng đến
tình hình thị trường xuất khẩu của doanh nghiệp.
•

Môi trường văn hóa xã hội

SV: ĐẶNG NỮ NHƯ QUỲNH

7


KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
GVHD: TS. LÊ VĂN BẢY
Đặc điểm và sự thay đổi của văn hóa – xã hội của thị trường xuất khẩu có ảnh hưởng lớn đến
nhu cầu của khách hàng, do đó ảnh hưởng đến các quyết định mua hàng của khách hàng và ảnh hưởng
đến

hoạt

SV: ĐẶNG NỮ NHƯ QUỲNH

động

xuất

khẩu

của

doanh

nghiệp.

8

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

•

GVHD: TS. LÊ VĂN BẢY

Môi trường cạnh tranh
Mức độ cạnh tranh quốc tế biểu hiện ở sức ép từ phía các doanh nghiệp, các công ty quốc tế đối

với doanh nghiệp, khi cùng tham gia vào một thị trường xuất khẩu nhất định. Sức ép ngày càng lớn thì
ngày càng khó khăn cho doanh nghiệp muốn thâm nhập, duy trì, mở rộng thị trường xuất khẩu cho
mình.
Các nhân tố quốc gia
Đây là các nhân tố ảnh hưởng đến xuất khẩu bên trong đất nước nhưng ngoài sự kiểm soát của
doanh nghiệp. Các nhân tố đó bao gồm:
•

Nguồn lực trong nước
Một nước có nguồn lực dồi dào là điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp trong nước có điều kiện

phát triển xúc tiến các mặt hàng có sử dụng sức lao động. Về mặt ngắn hạn, nguồn lực được xem là
không biến đổi vì vậy chúng ít tác động đến sự biến động của xuất khẩu. Nước ta nguồn nhân lực dồi
dào, giá nhân công rẻ là điều kiện thuận lợi để xuất khẩu các sản phẩm sử dụng nhiều lao động như
hàng thủ công mỹ nghệ, may mặc giày dép…
•

Nhân tố công nghệ
Ngày nay khoa học công nghệ tác động đến tất cả các lĩnh vực kinh tế xã hội, và mang lại nhiều

lợi ích, trong xuất khẩu cũng mang lại nhiều kết quả cao. Nhờ sự phát triển của bưu chính viễn thông,
các doanh nghiệp ngoại thương có thể đàm phán với các bạn hàng qua điện thoại, fax…giảm bớt chi
phí, rút ngắn thời gian.

SV: ĐẶNG NỮ NHƯ QUỲNH

9


KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
GVHD: TS. LÊ VĂN BẢY
Giúp các nhà kinh doanh nắm bắt các thông tin chính xác, kịp thời. Yếu tố công nghệ cũng tác
động đến quá trình sản xuất, gia công chế biến hàng hóa xuất khẩu. Khoa học công nghệ còn tác động
tới lĩnh vực vận tải hành hóa xuất khẩu, kỹ thuật nghiệp vụ trong ngân hàng…
•

Cơ sở hạ tầng
Đây là yếu tố không thể thiếu nhằm thúc đẩy hoạt động xuất khẩu. Cơ sở hạ tầng gồm: đường

xá, bến bãi hệ thống vận tải, hệ thống thông tin, hệ thống ngân hàng… có ảnh hưởng lớn tới hoạt động
xuất khẩu nó thúc đẩy, hoặc kìm hãm hoạt động xuất khẩu.
•

Hệ thống chính trị pháp luật của nhà nước
Nhân tố này không chỉ tác động đến hoạt động xuất khẩu của doanh nghiệp ở hiện tại mà còn

ảnh hưởng trong tương lai. Vì vậy doanh nghiệp phải tuân theo và hưởng ứng nó ở hiện tại, mặt khác
doanh nghiệp phải có kế hoạch trong tương lai cho phù hợp.
Các doanh nghiệp ngoại thương khi tham gia hoạt động xuất khẩu cần nhận biết và tuân theo

các quy định của pháp luật về hoạt động xuất khẩu nói riêng và hoạt động kinh doanh nói chung. Do
vậy doanh nghiệp cần lợi dụng các chính sách của nhà nước về hoạt động xuất khẩu cũng như không
tham gia vào các hoạt động xuất khẩu mà nhà nước không cho phép.
•

Tỷ giá hối đoái
Tỷ giá hối đoái và chính sách tỷ giá hối đoái là nhân tố quan trọng thực hiện chiến lược hướng

ngoại, đẩy mạnh xuất khẩu trong hoạt động xuất khẩu. Do vậy doanh nghiệp cần quan tâm đến yếu tố
tỷ giá vì nó liên quan đến việc thu đổi ngoại tệ sang nội tệ, từ đó ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất của
doanh nghiệp. Để biết được tỷ giá hối đoái, doanh nghiệp phải hiểu được cơ chế điều hành tỷ giá hiện
hành

của

nhà

SV: ĐẶNG NỮ NHƯ QUỲNH

nước,

theo

dõi

biến

động

của

nó

từng

ngày.

10


KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

•

GVHD: TS. LÊ VĂN BẢY

Mức độ cạnh tranh của các doanh nghiệp xuất khẩu trong nước
Cạnh tranh một mặt có tác động thúc đẩy sự vươn lên của các doanh nghiệp, mặt khác nó cũng

dìm chết các doanh nghiệp yếu kém. Mức độ cạnh tranh ở đây biểu hiện ở số lượng các doanh nghiệp
tham gia xuất khẩu cùng ngành hoặc các mặt hàng khác có thể thay thế được.
Hiện nay, nhà nước Việt Nam có chủ trương khuyến khích mọi doanh nghiệp mới tham gia xuất
khẩu đã dẫn đến sự bùng nổ số lượng doanh nghiệp tham gia xuất khẩu do đó khi có sự cạnh tranh
không lành mạnh.
Các nhân tố ảnh hưởng đến xuất khẩu bên trong doanh nghiệp
Là các nhân tố thuộc về bản thân doanh nghiệp mà doanh nghiệp có thể tác động làm thay đổi
nó để phục vụ cho hoạt động xuất khẩu của mình. Bao gồm các nhân tố sau:
•

Bộ máy quản lý hay tổ chức hành chính của doanh nghiệp

Là sự tác động trực tiếp của các cấp lãnh đạo xuống các cán bộ, công nhân viên đến hoạt động

tổ chức sản xuất và xuất khẩu hàng hóa. Việc thiết lập cơ cấu tổ chức của bộ máy điều hành cũng như
cách thức điều hành của các cấp lãnh đạo là nhân tố quyết định tính hiệu quả trong kinh doanh. Một
doanh nghiệp có cơ cấu tổ chức hợp lí cách điều hành hoạt động kinh doanh sẽ quyết định tới hiệu quả
kinh doanh nói chung và hoạt động xuất khẩu nói riêng.
•

Yếu tố lao động
Con người luôn được đặt ở vị trí trung tâm của mọi hoạt động. Hoạt động xuất khẩu hàng hóa

đặc biệt phải nhấn mạnh đến yếu tố con người bởi vì nó là chủ thể sáng tạo và trực tiếp điều hành các

SV: ĐẶNG NỮ NHƯ QUỲNH

11


KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
GVHD: TS. LÊ VĂN BẢY
hoạt động. Trình độ và năng lực trong hoạt động xuất khẩu của các bên kinh doanh sẽ quyết định tới
hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp.
•

Khả năng tài chính của doanh nghiệp
Một trong những yếu tố quan trọng tác động tới hoạt động của doanh nghiệp là vốn. Bên cạnh

yếu tố về con người, tổ chức quản lý thì doanh nghiệp phải có vốn để thực hiện các mục tiêu về xuất
khẩu mà doanh nghiệp đã đề ra. Năng lực tài chính có thể làm hạn chế hoặc mở rộng các khả năng của
doanh nghiệp vì vốn là tiền đề cho mọi hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

Như vậy, có rất nhiều các nhân tố ảnh hưởng đến xuất khẩu theo chiều hướng khác nhau, tốc độ
và thời gian khác nhau…tạo nên một môi trường xuất khẩu phức tạp đối với doanh nghiệp, các doanh
nghiệp phải thường xuyên nắm bắt, những thay đổi này để có những phản ứng kịp thời, tránh rủi ro
đáng tiếc xảy ra khi tiến hành hoạt động xuất khẩu.
2.2.5. Chỉ tiêu dùng để đánh giả hiệu quả xuất khẩu
Đánh giá hiệu quả hoạt động xuất khẩu của doanh nghiệp là rất quan trọng và cần thiết. Qua đó,
cho phép doanh nghiệp xác định được hiệu quả của mỗi hợp đồng xuất khẩu cũng như một giai đoạn
hoạt động xuất khẩu của doanh nghiệp. Nhờ các đánh giá đó doanh nghiệp sẽ có những biênh pháp ứng
xử phù hợp với việc thực hiện các hợp đồng xuất khẩu tiếp theo.
Yêu cầu đối với hệ thống chỉ tiêu đánh giá
•

Phản ánh được đầy đủ chính xác hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp

•

Phải đảm bảo được tính so sánh giữa các chỉ tiêu

•

Phải là một hệ thống chỉ tiêu mang tính chất chung đánh giá tổng hợp và đánh giá từng mặt hoạt
động của doanh nghiệp

•

Chỉ tiêu mang tính thiết thực phục vụ yêu cầu nghiên cứu hiệu quả của doanh nghiệp

SV: ĐẶNG NỮ NHƯ QUỲNH

12