DINH DƯỠNG QUA SONDE DẠ DÀY CHO TRẺ SƠ SINH, BV NHI ĐỒNG 1

DINH DƯỠNG QUA THÔNG DẠ DÀY
1. CHỐNG CHỈ ĐỊNH DINH DƯỠNG QUA TIÊU HÓA:
- LS chưa ổn định: đang SHH, sốc, đang co giật.
- Trong 6 giờ đầu sau thay máu
- Viêm ruột hoại tử giai đoạn đầu.
- Dị tật tiêu hóa tiền, hậu phẫu. Dịch dạ dày có mật hoặc máu.
2. CHỈ ĐỊNH DINH DƯỠNG QUA THÔNG DẠ DÀY:
Khi trẻ không có chống chỉ định dinh dưỡng qua tiêu hóa, nhưng không thể bú hoặc
bú không đủ lượng.
1. Sanh non < 32 tuần hoặc sanh non > 32 tuần + bú nuốt yếu. Trẻ sanh non khi bú
làm tăng tình trạng SHH hoặc cơn ngưng thở.
2. SHH nặng: đang được giúp thở, nhịp thở > 60l/p.
3. Không khả năng bú hoặc nuốt hoặc dễ bị sặc khi bú nuốt:
- Bệnh lý não: sanh ngạt, XHNMN, vàng da nhân, VMN.
- Bệnh lý thần kinh cơ, suy giáp.
- Bất thường vùng mặt, hầu họng, sứt môi, chẻ vòm hầu, tịt mũi sau, lưỡi to.
3. THỰC HÀNH DINH DƯỠNG QUA ỐNG THÔNG DẠ DÀY:
 Loại sữa: Sữa mẹ là tốt nhất (0,67cal/ml).Sữa công thức phù hợp tuổi thai. Trẻ cực
nhẹ cân nếu cữ ăn đầu tiên không có sữa non thì dùng nước cất, sau đó nên dùng sữa
thành phần (Pregestimil).
 Số lần & lượng sữa cho ăn qua thông dạ dày:
Cân nặng
N1
Số ml tăng / bữa Lượng sữa tối
Số lần ăn / ngày
(g)
(số ml / bữa ăn)
ăn / ngày
đa / lần (ml)
< 1000
2

1–2
20
10 – 12
1000 -1400
3
3–5
30
8 – 10
1500 – 2000
5
5 – 10
40
8
> 2000
10
10 – 15
60
8
Tổng thể tích sữa cần đạt đến 150 – 180ml/kg/ngày. Cho trẻ rất nhẹ cân có thể cần đến
200ml/kg/ngày. Năng lượng lúc này có thể đạt đến 100 – 130kcal/kg/ngày.
 Cách cho ăn: (xem sách thủ thuật Bai dinh dưong qua thông dạ dày)
 Theo dõi dinh dưỡng qua thông dạ dày:
-

Dịch dư dạ dày:
+ Dịch mật, máu: dẫn lưu dạ dày. Đánh giá lại để tầm sóat Dị tật tiêu hóa, NEC,
nhiễm trùng, rối loạn đông máu, ...
+ Sữa hoặc sữa đang tiêu hóa:

T

 > 20% thể tích của cữ ăn trước (dd ngắt quãng) hoặc > lượng sữa đang bơm vào
trong 1 giờ (dd liên tục): bơm dịch dư trở vào dạ dày để tránh rối loạn điện giải và
men tiêu hóa, nhịn ăn 1cữ, đánh giá lại cữ kế tiếp. Nếu lập lại 2 lần liên tiếp: dẫn
lưu dạ dày và đánh giá lại.
 < 20% thể tích của cữ ăn trước (dd ngắt quãng): bơm dịch dư trở vào dạ dày, giảm
lượng sữa cữ ăn này = lượng sữa lý thuyết – dịch dư dạ dày. Nếu lập lại 2 lần liên
tiếp: giảm lượng sữa mỗi cữ hoặc kéo dài khoảng cách 2 cữ ăn.
- Dấu hiệu chướng bụng, quai ruột nổi, tiêu chảy, tiêu máu.
- TC tòan thân: chậm nhịp tim, cơn ngưng thở, nhiễm trùng, ...
 Yếu tố nguy cơ khi thực hiện DD qua thông dạ dày:
1. Nôn ói, chướng bụng, gây viêm phổi hít, viêm thực quản.
2. Cách lấy sữa và bảo quản sữa không đúng, dùng sữa công thức pha chế không đúng,
dụng cụ cho ăn bị nhiễm bẩn: ăn không tiêu, tiêu chảy, viêm ruột hoại tử, nhiễm
nấm đường tiêu hoá.
3. Đặt thông dạ dày nhiều lần do sút thông dạ dày hoặc thông dạ dày to quá cỡ: gây tổn
thương cơ học: trầy xướt thực quản, có thể gây xuất huyết tiêu hoá.
 Lưu ý: Cần đảm bảo cho ăn qua thông dạ dày đúng chỉ định. Rút ngắn thời gian nuôi
ăn qua thông dạ dày càng sớm càng tốt để giảm thiểu nguy cơ NTBV và mất phản xạ bú
nuốt do không được ăn bằng đường miệng kéo dài
DINH DƯỠNG QUA TIÊU HÓA TỐI THIỂU (MINIMAL ENTERAL
FEEDINGS; TROPHIC FEEDINGS)
 Định nghĩa: là sự cung cấp qua tiêu hóa một lượng sữa rất nhỏ với mục đích duy trì
chức năng ruột hơn là để cung cấp năng lượng.
 Ưu điểm:
-

Giúp duy trì nhu động ruột, giảm bất dung nạp thức ăn.
Tránh teo niêm mạc tiêu hóa, giúp niêm mạc tiêu hóa và các ống tiết trưởng thành

nhanh hơn. Cải thiện mức hormones ruột.
- Sớm cung cấp đủ chất dinh dưỡng. Rút ngắn thời gian dinh dưỡng tĩnh mạch.
- Giảm tần suất nhiễm trùng nặng, không gia tăng tần suất viêm ruột họai tử.
- Xuất viện sớm.
 Cách thực hiện: áp dụng cho các TH trẻ sanh non rất nhẹ cân < 1500gr, bệnh màng
-

trong đang thở máy.
Bắt đầu sau sanh ngay khi có thể, thường bắt đầu từ N2 – 3.
Thể tích sữa  12 ml/kg/ngày. Mỗi 4 – 6 hoặc 8 giờ.


-

Không nên thực hiện dinh dưỡng qua tiêu hóa tối thiểu: ở những trẻ chưa ổn định
huyết động học, viêm ruột hoại tử, hội chứng nút phân su, bệnh đường tiêu hóa, đang
điều trị Indomethacin để đóng ống động mạch, đang có catheter rốn./.