QUY TRÌNH XỬ LÝ TÌNH HUỐNG SƯ PHẠM
NỘI DUNG
I. CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN
II. PHÂN LOẠI TÌNH HUỐNG SƯ PHẠM
III. QUY TRÌNH XỬ LÝ TÌNH HUỐNG SƯ PHẠM
IV. VẬN DỤNG
I. CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN
1. Khái niệm tình huống:
Tình huống: là nói tới một sự kiện thực tế khách quan nào đó xuất hiện, đặt ra yêu cầu phải
xử lý, giải quyết một cách cụ thể.
Tình huống
Chứa đựng vấn đề
Giải quyết
2. Khái niệm tình huống có vấn đề:
Toàn bộ những sự việc, hiện tượng nảy sinh trong chính hoạt động, gây khó khăn cho cho chủ thể
thực hiện mục đích hoạt động, nó chứa đựng những mâu thuẫn buộc chủ thể phải suy nghĩ và tìm
tòi cách giải quyết.
Tình huống có vấn đề chỉ kích thích tư duy hoạt động khi có đủ các điều kiện sau:
THCVĐ chứa đựng mâu thuẫn và chủ thể nhận thức được mâu thuẫn đó
Chủ thể có nhu cầu giải quyết tình huống đó
Chủ thể phải có tri thức, phương thức hoạt động cần thiết để giải quyết tình
huống đó
2. Khái niệm tình huống sư phạm:
TÌNH HUỐNG SƯ PHẠM
Sự việc, hiện tượng, sự kiện bất ngờ, nảy sinh
Tình huống có vấn đề
Giải
Xảy ra trong hoạt
quyết
động sư phạm
Nhằm thực hiện có hiệu quả mục tiêu
dạy học - giáo dục.
Tình huống sư phạm chỉ xuất hiện khi có nội dung, một nhiệm vụ nào đó trong
quá trình DH-GD cần được giải quyết hoặc tháo gỡ.
Người giáo dục
QUAN HỆ GIAO TIẾP
THSP là một dạng đặc biệt
Người được giáo dục
Trong đó, để giải quyết tình huống, nhà GD phải cần đến tri thức mới, cách thức mới chưa hề biết
trước đó, còn ở đối tượng GD là nhu cầu nhận thức hoặc hành động trong tình huống tương ứng.
Kết quả việc giải quyết những tình huống SP sẽ là sự thỏa mãn (hoặc chưa thỏa mãn)
những mâu thuẫn đã nảy sinh do thực tiễn DH-GD đặt ra, đồng thời cùng với nó là sự gia
tăng những tri thức mới, những phương thức hành động mới với chủ thể GD và đối
tượng GD.
ĐIỀU KIỆN ĐỂ CÓ ĐƯỢC THSP:
Tập thể sư phạm và cá nhân nhà SP phải nhận thức được khó khăn (mâu thuẫn nhận thức chứa
đựng trong tình huống đó)
Tập thể sư phạm và cá nhân nhà sư phạm thấy cần thiết phải tìm cách giải quyết tình huống
Tập thể sư phạm và cá nhân nhà sư phạm phải cps tri thức sư phạm đáp ứng nội dung cụ thể của
tình huống
BẢNG SO SÁNH
TH thông thường
THSP
Xảy ra trong đời thường
Xảy ra trong công tác giáo dục
Đối tượng
Mọi đối tượng
GV và HS
Mục đích
Giải quyết mâu thuẫn
Giáo dục nhân cách
Phạm vi
II. PHÂN LOẠI TÌNH HUỐNG SƯ PHẠM
Phân loại THSP
Căn cứ vào không gian và thời gian diễn ra THSP
Căn cứ vào mục đích của hoạt động sư phạm mà ở đó nảy sinh
THSP
Căn cứ vào tính chất của mâu thuẫn nhận thức có trong THSP
Căn cứ vào những nguyên nhân gây nên tình huống sư phạm
Căn cứ vào không gian và thời gian diễn ra tình huống sư phạm
THSP diễn ra trong
THSP diễn ra trong
các hoạt động dạy
các hoạt động dạy
học – giáo dục ở
học – giáo dục ở
trong nhà trường
ngoài nhà trường
Căn cứ vào mục đích của hoạt động sư phạm mà ở đó nảy sinh THSP
THPS nảy sinh
trong quá trình
lĩnh hội tri thức,
KN, KX của học
sinh
THSP nảy sinh
trong quá trình
giáo dục đạo đức
cho học sinh
THSP nảy sinh
THSP nảy sinh
trong quá trình
trong quá trình
giao tiếp giữa GV
thực hành
– HS, GV – phụ
huynh, HS – HS
Học sinh bị kỷ luật, phụ huynh nhờ giáo viên chủ nhiệm can thiệp
Bạo lực học đường
Căn cứ vào tính chất của mâu thuẫn nhận thức có trong tình huống
THSP bình thường hay gặp trong hoạt động giáo dục hằng ngày, nhà sư phạm đã có ít nhiều
kinh nghiệm để giải quyết chúng.
THSP không bình thường, đột xuất, mới lạ, nhà sư phạm chưa có kinh nghiệm giải quyết các
loại tình huống này, mâu thuẫn căng thẳng có sự đụng chạm đến uy tín, phẩm chất của các đối
tượng trong tình huống.
Căn cứ vào
Tình huống nảy sinh do sai sót của giáo viên trong hoạt động sư
những
phạm
nguyên nhân
gây nên
THSP
Tình huống nảy sinh do đối tượng dạy học – giáo dục gây nên
III. QUY TRÌNH XỬ LÝ TÌNH HUỐNG SƯ
PHẠM
XỬ LÝ TÌNH HUỐNG SƯ PHẠM
1.
2.
Phân tích được các hướng tiếp cận và giải quyết tình huống.
Xác định được quy trình giải quyết tình huống sư phạm.