H2A.12-GA Vật lý CB 12 - Tiết 7

Giáo án vật lý - Chơng trình lớp 12 GV: Nguyễn Thị Thanh Hà
Ngy son: 10/9/2010
Tit: 07
DAO NG TT DN. DAO NG CNG BC
A. MC TIấU
1. Kin thc
- Nờu c nhng c im ca dao ng tt dn, dao ng duy trỡ, dao ng cng
bc, s cng hng.
- Nờu c iu kin hin tng cng hng xy ra.
- Nờu c mt vi vớ d v tm quan trng ca hin tng cng hng
2. K nng
- Gii thớch c nguyờn nhõn ca dao ng tt dn.
- V v gii thớch c ng cong cng hng.
- Vn dng c iu kin cng hng gii thich mt s hin tng liờn quan
v gii bi tp tng t nh trong bi.
3. Thỏi
Rốn luyn phong cỏch lm vic khoa hc, c lp nghiờn cu, tỏc phong lnh
mnh v cú tớnh tp th.
B. PHNG PHP GING DY : Gi m, nờu vn
C. CHUN B :
1. Giỏo viờn: Chun b thờm mt s vớ d v dao ng cng bc v hin tng cng
hng cú li, cú hi
2. Hc sinh: ễn tp v c nng ca con lc: W =
1
2
m
2
A
2
D. TIN TRèNH DY HC:
1.n nh lp (...phỳt)

2.Bi c (...phỳt)
3. Bi mi:
a.t vn : Ti sao ụ tụ, xe mỏy cn cú gim xúc?
Ti sao mt on quõn i u bc qua cu li lm sp cu?
b. Trin khai bi dy:
Hot ng 1: (...phỳt) Tỡm hiu Dao ng tt dn
Hot ng ca Giỏo viờn - Hc sinh Ni dung
GV: Lm thớ nghim v dao ng con lc
lũ xo, con lc n.
* T thc t hóy nhn xột con lc cú dao
ng iu hũa k?
* Biờn con lc nh th no?
HS: Theo dừi TN
* HS t thớ nghim tr li
I. DAO NG TT DN:
1. Th no l dao ng tt dn
L dao ng m biờn gim dn theo
thi gian.
2. Gii thớch:
Năm học 2010 - 2011
X
O t
Giáo án vật lý - Chơng trình lớp 12 GV: Nguyễn Thị Thanh Hà
* GV a ra dao ng tt dn v th ca
dao ng tt dn.
* T hai TN cho bit con lc no dao ng
tt nhanh hn?
* Nguyờn nhõn no dn n hin tng
trờn?
HS: Q.sỏt v rỳt ra cỏc nhn xột.

- HS suy ngh tr li ng thi gii thớch
nguyờn nhõn dn n dao ng tt dn.
* GV nờu ng dng dao ng tt dn, gii
thớch c ch ca cỏc hot ng.
* a ra dao ng riờng vi tn s riờng kớ
hiu f
0
HS: Theo dừi tip thu kin thc
- Lc cn mụi trng luụn luụn ngc
chiu chuyn ng ca vt nờn luụn luụn
sinh cụng õm, lm cho c nng vt dao
ng gim, dn n biờn dao ng
cng gim theo thi gian.
3. ng dng
- Thit b úng ca t ng,
- Gim xúc ca ụtụ, xe mỏy
Hot ng 2 : (...phỳt) Tỡm hiu Dao ng duy trỡ
Hot ng ca Giỏo viờn - Hc sinh Ni dung
GV: D oỏn xem cho dao ng khụng
tt dn v cú chu kỡ khụng i nh chu kỡ
dao ng riờng thỡ ta phi lm gỡ?
HS: Cung cp nng lng
GV:
- Thng ngi ta dựng mt mt ngun
nng lng v mt
c cu truyn nng
lng thớch hp
cung cp nng lng
cho vt dao ng trong
mi chu kỡ. Gii thiu

c ch duy trỡ dao
ng con lc hỡnh
bờn.
Hs: Nờu nguyờn tc
duy trỡ dao ng trong
a vừng.
GV: Nhn xột - b sung
HS: Ghi nh kin thc
II. DAO NG DUY TRè .
- Nu cung cp thờm nng lng cho vt
dao ng bự li phn nng lng tiờu
hao do ma sỏt m khụng lm thay i
chu kỡ dao ng riờng ca nú, khi ú vt
dao ng mi mi vi chu kỡ bng chu kỡ
dao ng riờng ca nú, gi l dao ng
duy trỡ.
- Vớ d v dao ng duy trỡ:
+ a vừng
+ Dao ng duy trỡ ca con lc ng h.
Năm học 2010 - 2011
a
t
b
Giáo án vật lý - Chơng trình lớp 12 GV: Nguyễn Thị Thanh Hà
Hot ng 3: (...phỳt) Tỡm hiu Dao ng cng bc
Hot ng ca Giỏo viờn - Hc sinh Ni dung
GV:
V: Mt
ngi t cỏi
u quay

nhy xung.
* Nhn xột
dao ng ca
cỏi u quay
lỳc ny nh
th no?
* Mun cho cỏi u quay vn dao ng
khụng tt thỡ thng chỳng ta lm gỡ? (tỏc
dng ngoi lc)
HS: Quan sỏt thớ nghim.
Quan sỏt v rỳt ra cỏc c im ca dao
ng cng bc.
Tr li C1
* GV a ra dao ng cng bc, thụng
bỏo lc ny cung cp mt NL cho cỏi u
quay bự li NL mt mỏt do ma sỏt.
- Lm thớ nghim o v dao ng cng
bc.
* Phõn tớch vớ d trong SGK,cho HS c
cỏc c im ca dao ng cng bc,
ging gii lm rừ A
d
ph thuc A
lccb
,
lch f v f
0

* Lm TN hỡnh 4.3. ( C
1

)
- Cỏc con lc khỏc cú dao ng khụng?
- Con lc no dao ng mnh nht, ti sao?
GV: Nhn xột - b sung
III. DAO NG CNG BC:
1. Th no l dao ng cng bc?
Nu tỏc dng mt ngoi lc bin i
iu ho F = F
0
sin(t + ) lờn mt h.
Lc ny cung cp nng lng cho h
bự li phn nng lng mt mỏt do ma
sỏt. Khi ú h s gi l dao ng cng
bc.
2. Vớ d: SGK
3. c im:
Sau khi dao ng ca h c n nh
thỡ:
- Dao ng ca h l dao ng iu ho
cú tn s bng tn s ngoi lc
- Biờn ca dao ng khụng i:
+ Ph thuc vo s chờnh lch gia tn
s ngoi lc v tn s dao ng riờng
ca h dao ng t do.
+ T l vi biờn F
0
ca ngoi lc
Năm học 2010 - 2011
x
t

O
b
A
B
C
E
G
D
Giáo án vật lý - Chơng trình lớp 12 GV: Nguyễn Thị Thanh Hà
HS: Ghi nh kin thc
Hot ng 4 : (...phỳt) Tỡm hiu Hin tng cng hng, s nh hng ca cng
hng
Hot ng ca Giỏo viờn - Hc sinh Ni dung
GV: Cho HS c nh ngha ca dao ng
cng bc.
* Gii thiu th ca dao ng cng
bc.
HS: Quan sỏt v rỳt ra hin tng v khỏi
nim cng hng
GV: Ging gii, phõn tớch vn HS
nm c hin tng cng hng, cn núi
li dao ng riờng ca con lc.
* Phõn tớch vn lm rừ phn gii
thớch.
HS: Thc hin lnh C
2
GV: Ti sao biờn dao ng cng bc.
ca thõn xe trong vớ d II.2 li nh?
- Ti sao lc y nh ta cú th lm cho
chic u quay cú ngui ngi ung a vi

biờn ln
HS: Tr li C2
GV: Nhn xột- kt lun
* Phõn tớch tm quan trng ca hin tng
cng hng, tỏc dng cú li v hi ca cng
hng!
+ Tỏc dng cú hi:
Cu, b mỏy, trc mỏy khung xe
u l cỏc chi tit cú th xem nh mt dao
ng t do cú tn s riờng f
0
no ú. Khi
thit k cỏc chi tit ny cn phi chỳ ý n
s trựng nhau gia tn s ngoi lc f v
tn s riờng f
0
. Nu s trựng nhau ny xy
ra (cng hng) thỡ cú th lm góy cỏc chi
tit ny.
HS: Ghi nh kin thc
IV. HI N TNG CNG HNG
1. nh ngha: Nu tn s ngoi lc (f)
bng vi tn s riờng (f
0
) ca h dao
ng t do, thỡ biờn dao ng cng
bc t giỏ tr cc i.
Hin tng ny gi l hin tng cng
hng.
f = f

0
thỡ A
cb
= A
max
.
Nu ma sỏt gim thỡ giỏ tr cc i ca
biờn tng.
2. Gii thớch : Khi f =f
0
: h c cung
cp nng lng mt cỏch nhp nhng
ỳng lỳc , do ú biờn dao ng ca h
tng dn lờn . A =A
max
khi tc tiờu
hao nng lng bng tc cung cp
nng lng cho h
3. Tm quan trng ca hin tng
cng hng :
Da vo cng hng m ta cú th dựng
mt lc nh tỏc dng lờn mt h dao
ng cú khi lng ln lm cho h
ny dao ng vi biờn ln (em bộ a
vừng cho ngi ln )
Dựng o tn s dũng in xoay
chiu, lờn dõy n.
Năm học 2010 - 2011
f
0

A
A
max
f
O
x
t
O
b
f
0
A
A
max
fO
Giáo án vật lý - Chơng trình lớp 12 GV: Nguyễn Thị Thanh Hà
4. Cng c: (...phỳt)
- Th no l dao ng tt dn?
- Gii thớch ti sao dao ng tt dn.
- Dao ng cng bc?
- Hin tng cng hng
5. Dn dũ: (...phỳt)
- Cõu hi 1, 2, 3, 4 - trang 21- SGK.
- Bi tp 5, 6 trang 21 - SGK.
- Cỏc bi tp liờn quan sỏch bi tp.
RT KINH NGHIM
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................

.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
..................................................................................................................
Năm học 2010 - 2011