Luận văn thạc sỹ - Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty cổ phần dược phẩm Hà Tây

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN


NGÔ THỊ THU TRANG

NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN
TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN DƯỢC PHẨM HÀ TÂY
CHUYÊN NGÀNH: KINH TẾ TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG

Người hướng dẫn khoa học:
TS. PHAN HỒNG MAI

Hà Nội - 2015


LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận văn thạc sỹ “Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn tại
Công ty cổ phần dược phẩm Hà Tây” hoàn toàn được hình thành và phát triển từ
những quan điểm của chính cá nhân tôi, dưới sự hướng dẫn khoa học của TS. Phan
Hồng Mai. Các số liệu và kết quả có được trong luận văn là hoàn toàn trung thực.
Nội dung của luận văn có tham khảo và sử dụng các tài liệu theo danh mục tài liệu
của luận văn.

Tác giả luận văn

Ngô Thị Thu Trang


LỜI CẢM ƠN
Trước hết tác giả xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới TS. PHAN HỒNG

MAI, người hướng dẫn khoa học đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tác giả trong suốt
quá trình thực hiện luận văn.
Tác giả xin trân trọng cảm ơn các thầy cô trong Viện Ngân hàng - Tài chính,
các thầy cô trong và ngoài trường Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội về những ý
kiến đóng góp hết sức quý báu để tác giả hoàn thiện luận văn.
Tác giả xin được bày tỏ lòng biết ơn đến Viện Đào tạo sau đại học - Trường
Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội và Công ty cổ phần dược phẩm Hà Tây đã tạo
điều kiện thuận lợi cho tác giả trong thời gian học tập và nghiên cứu để hoàn thành
chương trình đào tạo thạc sĩ.
Cuối cùng, tác giả xin gửi lời kính chúc sức khỏe, hạnh phúc, thành đạt tới
các thầy cô cùng toàn thể quý vị và các bạn.
Xin trân trọng cảm ơn!


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
LỜI CẢM ƠN
MỤC LỤC
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC BẢNG, BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ
TÓM TẮT LUẬN VĂN............................................................................................i
MỞ ĐẦU..................................................................................................................1
CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN TẠI
DOANH NGHIỆP....................................................................................................4
1.1. Những vấn đề tổng quát về vốn tại doanh nghiệp.......................................4
1.1.1.Khái quát về doanh nghiệp.......................................................................4
1.1.2. Khái niệm, đặc trưng, vai trò của vốn.....................................................5
1.1.3. Phân loại vốn...........................................................................................9
1.2. Hiệu quả sử dụng vốn tại doanh nghiệp.....................................................14
1.2.1. Khái niệm hiệu quả sử dụng vốn...........................................................14

1.2.2. Tầm quan trọng của việc nâng cao hiệu quả sử dụng vốn.....................16
1.2.3. Các chỉ tiêu đo lường hiệu quả sử dụng vốn tại doanh nghiệp..............17
1.2.4. Nhân tố ảnh hưởng tới hiệu quả sử dụng vốn tại doanh nghiệp.............23
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN TẠI CÔNG TY
CỔ PHẦN DƯỢC PHẨM HÀ TÂY.....................................................................31
2.1. Khái quát về Công ty cổ phần Dược phẩm Hà Tây...................................31
2.1.1. Quá trình hình thành và chức năng, nhiệm vụ của công ty....................31
2.1.2. Cơ cấu tổ chức và đặc điểm hoạt động kinh doanh của công ty............32
2.1.3. Kết quả hoạt động kinh doanh của công ty một số năm gần đây...........37
2.2. Thực trạng hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty cổ phần Dược phẩm Hà Tây.......39
2.2.1. Thực trạng tài sản tại Công ty cổ phần Dược phẩm Hà Tây..................40
2.2.2. Thực trạng hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty cổ phần Dược phẩm Hà Tây...67


2.3. Đánh giá thực trạng hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty cổ phần Dược
phẩm Hà Tây......................................................................................................76
2.3.1. Thành công............................................................................................76
2.3.2. Hạn chế.................................................................................................77
2.3.3. Nguyên nhân của hạn chế......................................................................79
CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN TẠI
CÔNG TY CỔ PHẦN DƯỢC PHẨM HÀ TÂY..................................................87
3.1. Định hướng phát triển của Công ty cổ phần Dược phẩm Hà Tây...........87
3.1.1. Định hướng phát triển...........................................................................87
3.1.2. Mục tiêu cụ thể của công ty trong giai đoạn 2015 – 2020.....................88
3.2. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty cổ phần
Dược phẩm Hà Tây............................................................................................90
3.2.1. Xác định và kiểm soát số dư tiền hợp lý................................................91
3.2.2. Quản lý chặt chẽ khoản phải thu...........................................................92
3.2.3. Điều tiết dự trữ hàng tồn kho phù hợp...................................................94
3.2.4. Tăng cường đầu tư đổi mới tài sản cố định...........................................96

3.2.5. Tiết giảm hợp lý các chi phí trong quá trình sử dụng vốn.....................98
3.2.6. Điều chỉnh cơ cấu nguồn vốn theo hướng tăng độ bẩy tài chính trong
phạm vi cần thiết...........................................................................................101
3.2.7. Tăng cường đầu tư, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực...................102
3.3. Một số kiến nghị.........................................................................................103
3.3.1. Kiến nghị với Nhà nước......................................................................103
3.3.2. Kiến nghị với Bộ Y tế..........................................................................104
KẾT LUẬN..........................................................................................................106
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO...............................................................108


DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
HTK
LNST
NSNN
SXKD
TSCĐ
TSLĐ
VCĐ
VCSH
VLĐ
XDCB
NG
GTCL

Hàng tồn kho
Lợi nhuận sau thuế
Ngân sách nhà nước
Sản xuất kinh doanh
Tài sản cố định

Tài sản lưu động
Vốn cố định
Vốn chủ sở hữu
Vốn lưu động
Xây dựng cơ bản
Nguyên giá
Giá trị còn lại


DANH MỤC BẢNG, BIỂU, HÌNH

Bảng 2.1:

Kết quả kinh doanh của Công ty cổ phần Dược phẩm Hà Tây
giai đoạn 2012-2014....................................................................38

Bảng 2.2:

Quy mô tổng tài sản của Công ty cổ phần Dược phẩm Hà Tây
giai đoạn 2012-2014....................................................................43

Bảng 2.3:

Cơ cấu tài sản Công ty cổ phần Dược phẩm Hà Tây giai đoạn
2012 – 2014.................................................................................46

Bảng 2.4:

Quy mô và cơ cấu tài sản lưu động Công ty cổ phần Dược
phẩm Hà Tây giai đoạn 2012 – 2014..........................................49

Bảng 2.5:

Tiền và các khoản tương đương tiền Công ty cổ phần Dược
phẩm Hà Tây giai đoạn 2012 – 2014..........................................51

Bảng 2.6:

Hệ số thanh toán tức thời công ty dược năm 2014......................52

Bảng 2.7:

Hàng tồn kho Công ty cổ phần Dược phẩm Hà Tây giai đoạn
2012 – 2014.................................................................................56

Bảng 2.8:

Tài sản cố định Công ty cổ phần Dược phẩm Hà Tây giai đoạn
2012 – 2014.................................................................................60

Bảng 2.9:

Cơ cấu tài sản cố định Công ty cổ phần Dược phẩm Hà Tây
giai đoạn 2012 – 2014.................................................................61

Bảng 2.10:

Tình hình biến động tài sản cố định tại Công ty cổ phần Dược
phẩm Hà Tây trong năm 2014.....................................................63

Bảng 2.11:

Giá trị còn lại tài sản cố định Công ty cổ phần Dược phẩm Hà
Tây giai đoạn 2012 - 2014...........................................................65

Bảng 2.12:

Báo cáo kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh Công ty cổ
phần Dược phẩm Hà Tây giai đoạn 2012 - 2014........................67

Bảng 2.13:

Chỉ tiêu ROS năm 2014 các công ty dược cùng ngành...............70


Bảng 2.14:

Chỉ tiêu ROE của Công ty cổ phần Dược phẩm Hà Tây giai
đoạn 2012 - 2014.........................................................................71

Bảng 2.15:

Các khoản mục cấu thành chỉ tiêu ROE của Công ty cổ phần
Dược phẩm Hà Tây giai đoạn 2012 - 2014.................................71

Bảng 2.16:

Chỉ tiêu ROE của các doanh nghiệp dược năm 2014..................72

Bảng 2.17:

Chỉ tiêu ROA của Công ty cổ phần Dược phẩm Hà Tây giai
đoạn 2012 - 2014.........................................................................73

Bảng 2.18:

Chỉ tiêu tình hình sử dụng vốn của Công ty cổ phần Dược
phẩm Hà Tây giai đoạn 2012 - 2014...........................................74

Bảng 3.1: Một số chỉ tiêu kế hoạch giai đoạn 2015 – 2020 của Công ty cổ
phần Dược phẩm Hà Tây.............................................................89
BIỂU ĐỒ:
Biểu đồ 2.1: Tổng tài sản Công ty cổ phần Dược phẩm Hà Tây giai đoạn
2012-2014....................................................................................40
Biều đồ 2.3: Khoản phải thu Công ty cổ phần Dược phẩm Hà Tây giai đoạn
2012-2014....................................................................................54
HÌNH:
Hình 1.1:

Chu trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.........................4

Hình 2.1:

Cơ cấu bộ máy quản lý của Công ty Cổ phần Dược phẩm Hà Tây......33


TRƯờNG ĐạI HọC KINH Tế QUốC DÂN


ngô thị thu trang

nâng cao hiệu quả sử dụng vốn
tại công ty cổ phần dợc phẩm hà tây
Chuyên ngành: KINH Tế TàI CHíNH - NGÂN HàNG

Hà Nội - 2015


i

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
Bất kỳ một doanh nghiệp nào muốn tồn tại và phát triển đều cần có vốn. Vốn
là yếu tố đầu tiên và tiên quyết để có thể bắt đầu hoạt động sản xuất kinh doanh.
Trong quá trình phát triển của mình, doanh nghiệp không những phải bảo toàn được
vốn mà còn phải quản lý và sử dụng vốn một cách có hiệu quả. Công tác tổ chức để
nâng cao hiệu quả sử dụng vốn luôn là vấn đề được các doanh nghiệp đặt lên hàng
đầu, bởi lẽ, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn là cơ sở để doanh nghiệp đứng vững trên
thương trường, mở rộng sản xuất kinh doanh. Hiệu quả sử dụng vốn cao hay thấp sẽ
quyết định đến sự thành công hay thất bại của doanh nghiệp trong nền kinh tế với
sự cạnh tranh ngày càng gay gắt như hiện nay.
Công ty cổ phần Dược phẩm Hà Tây là một trong những công ty sản xuất
Dược hàng đầu Việt Nam về chất lượng sản phẩm, sự đa dạng mẫu mã và hệ thống
kênh phân phối thuốc đến tay người tiêu dùng. Theo thống kê của Bộ y tế, Công ty
cổ phần Dược phẩm Hà Tây đứng thứ 8 trong Bảng xếp hạng các doanh nghiệp
dược lớn nhất năm 2014 của Việt Nam theo doanh thu và lợi nhuận, với doanh thu
đạt 775 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế đạt 24 tỷ đồng. Hiện nay thị trường dược Việt
Nam có khoảng 180 doanh nghiệp nội địa sản xuất thuốc tân dược, 370 doanh
nghiệp dược nước ngoài với nhiều Công ty có tiềm lực tài chính mạnh và công nghệ
hiện đại như Galaxo, United Pharma, Roussell… nên tạo ra môi trường cạnh tranh

mạnh mẽ hơn đối với các doanh nghiệp dược phẩm trong nước về mặt giá cả, chất
lượng và chủng loại sản phẩm. Trong bối cảnh thị trường dược phẩm Việt Nam có
mức tăng trưởng cao nhất Đông Nam Á, khoảng 16% hàng năm với tổng giá trị tiêu
thụ thuốc là 4,3 tỷ USD và dự báo sẽ tăng lên khoảng 10 tỷ USD vào năm 2020 thì
Công ty cổ phần Dược phẩm Hà Tây đang phải chịu áp lực cạnh tranh ngày càng
gay gắt từ nhiều đối thủ sản xuất thuốc cả trong và ngoài nước.
Trong vòng hai năm qua, hệ số lợi nhuận sau thuế trên vốn chủ sở hữu bình
quân (ROE) của công ty đã tăng từ 13,1% năm 2013 lên 17,8% năm 2014. Điều


ii

này cho thấy hiệu quả sử dụng vốn của công ty đã được cải thiện hơn khi khả năng
sinh lời của vốn chủ sở hữu đã tăng lên đáng kể. Tuy nhiên, khi so sánh với những
doanh nghiệp trong ngành có cùng quy mô như Công ty cổ phần Dược Phẩm
Imexpharm có ROE năm 2014 đạt 21,3% hay Công ty cổ phần Dược Trung ương
Medipharco-Tenamyd đạt 19,6% thì ROE của Công ty cổ phần Dược phẩm Hà Tây
vẫn ở mức thấp. Hệ số trên đã phần nào phản ánh được hiệu quả sử dụng vốn chưa
cao của Công ty cổ phần Dược phẩm Hà Tây so với các doanh nghiệp khác trong
ngành dược phẩm.
Nhận thức được vấn đề trên, xuất phát từ yêu cầu thực tế và thông qua việc
nghiên cứu một cách toàn diện thực trạng hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty cổ phần
Dược phẩm Hà Tây, phân tích để tìm ra những hạn chế và nguyên nhân, từ đó đưa
ra các giải pháp có tính khả thi, tác giả luận văn đã chọn đề tài nghiên cứu: “ Nâng
cao hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty cổ phần Dược phẩm Hà Tây” làm luận văn
thạc sỹ.

2. Mục đích nghiên cứu
- Xác định các chỉ tiêu đo lường hiệu quả sử dụng vốn và các nhân tố ảnh
hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty cổ phần dược phẩm Hà Tây.

- Phân tích tình hình sử dụng vốn tại công ty cổ phần Dược phẩm Hà Tây từ
đó đưa ra các đánh giá về hiệu quả sử dụng vốn tại công ty.
- Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn tại công ty cổ
phần dược phẩm Hà Tây.

3. Kết cấu của luận văn
Ngoài lời mở đầu, phần kết luận, bảng danh mục từ viết tắt, danh sách bảng biểu,
hình vẽ, danh mục tài liệu tham khảo, nội dung luận văn được trình bày thành 3 chương:
Chương 1: Những vấn đề cơ bản về hiệu quả sử dụng vốn tại doanh nghiệp
Chương 2: Thực trạng hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty cổ phần Dược phẩm
Hà Tây.
Chương 3: Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty cổ phần
Dược phẩm Hà Tây.


iii

CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN HIỆU QUẢ SỬ DỤNG
VỐN TẠI DOANH NGHIỆP
1.1. Những vấn đề tổng quát về vốn tại doanh nghiệp
1.1.1. Khái quát về doanh nghiệp
Theo điều 4 Luật Doanh nghiệp năm 2014: “Doanh nghiệp là tổ chức có tên
riêng, có tài sản, có trụ sở giao dịch, được đăng ký thành lập theo quy định của pháp
luật nhằm mục đích kinh doanh”.

1.1.2.

Khái niệm, đặc trưng, vai trò của vốn
“Vốn là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ giá trị tài sản được huy động, sử

dụng vào hoạt động sản xuất kinh doanh nhằm mục đích sinh lời” (Nguyễn Đình
Kiệm, 2008)
Để có thể quản lý và sử dụng vốn một cách có hiệu quả, các doanh nghiệp
cần nắm được các đặc trưng của vốn như: Vốn phải được đảm bảo bằng giá trị các
tài sản trong doanh nghiệp; vốn phải được tích tụ, tập trung đến một lượng nhất
định mới có thể phát huy tác dụng trong hoạt động kinh doanh; khi đã có đủ về
lượng, vốn phải vận động để sinh lời; vốn có giá trị về mặt thời gian; vốn là một
loại hàng hóa đặc biệt, một nhân tố cần thiết của sản xuất; vốn gắn liền với một chủ
sở hữu nhất định và phải được quản lý có hiệu quả
Vốn có vai trò quyết định trong việc thành lập, hoạt động và phát triển của
doanh nghiệp. Về mặt pháp lý, mỗi doanh nghiệp khi muốn có giấy phép để hoạt
động sản xuất kinh doanh thì cần phải chứng minh được một trong các yếu tố cơ
bản đó là vốn. Về mặt kinh tế, muốn đứng vững trên thị trường thì doanh nghiệp
cần phải có vốn để đảm bảo cho hoạt động sản xuất kinh doanh diễn ra liên tục.
Ngoài ra, vốn là điều kiện để doanh nghiệp mở rộng sản xuất cả về chiều rộng và
chiều sâu.

1.1.3.

Phân loại vốn
Căn cứ vào đặc điểm chu chuyển của vốn, vốn được chia thành hai loại: Vốn

cố định (VCĐ) và Vốn lưu động (VLĐ).


iv

Vốn cố định là vốn doanh nghiệp đầu tư ứng trước để hình thành nên các tài
sản cố định phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh nên tài sản cố định chính là
hình thái biểu hiện vật chất của vốn cố định.

Vốn lưu động là số vốn doanh nghiệp ứng ra để hình thành nên các TSLĐ nhằm
đảm bảo cho quá trình kinh doanh của doanh nghiệp được thực hiện thường xuyên, liên
tục. Do đó, tài sản lưu động chính là hình thái biểu hiện vật chất của vốn lưu động.

1.2. Hiệu quả sử dụng vốn tại doanh nghiệp
1.2.1. Khái niệm hiệu quả sử dụng vốn
Để đánh giá hiệu quả hoạt động có thể chia làm hai nhóm chỉ tiêu là
hiệu quả tuyệt đối và hiệu quả tương đối.
Hiệu quả tuyệt đối

=

Hiệu quả tương đối

=

Kết quả đạt được – Chi phí bỏ ra
Kết quả đạt được
Chi phí bỏ ra

“Hiệu quả sử dụng vốn là chỉ tiêu phản ánh trình độ sử dụng vốn của
doanh nghiệp, thể hiện qua mối quan hệ giữa kết quả kinh doanh và chi phí bỏ
ra tương ứng để đạt được kết quả đó”
1.2.2. Tầm quan trọng của việc nâng cao hiệu quả sử dụng vốn
Thứ nhất, trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp nâng
cao hiệu quả sử dụng vốn sẽ đảm bảo được tính an toàn về tài chính cho doanh
nghiệp, ảnh hưởng trực tiếp đến sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp.
Thứ hai, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn giúp doanh nghiệp nâng cao uy tín
trên thị trường, nâng cao mức sống của người lao động.
Thứ ba, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn tạo điều kiện giúp các doanh nghiệp

tăng khả năng cạnh tranh của mình trên thị trường.

1.2.3. Các chỉ tiêu đo lường hiệu quả sử dụng vốn tại doanh nghiệp
1.2.3.1. Các chỉ tiêu đo lường hiệu quả sử dụng vốn
a) Lợi nhuận sau thuế
Lợi nhuận trước thuế

=

Doanh thu trong kỳ – Chi phí bỏ ra trong kỳ

Lợi nhuận sau thuế

=

Lợi nhuận trước thuế - Thuế thu nhập doanh nghiệp

b) Tỷ lệ sinh lời trên vốn chủ sở hữu (ROE)


v

ROE

Lợi nhuận sau thuế
Vốn chủ sở hữu bình quân

=

c) Tỷ lệ sinh lời trên tổng vốn (ROA)

ROA

Lợi nhuận sau thuế + Lãi vay
Tổng vốn bình quân

=

1.2.3.1. Các chỉ tiêu tình hình sử dụng vốn
a) Vòng quay toàn bộ vốn
Vòng quay toàn bộ vốn

Doanh thu thuần
Tổng vốn bình quân trong kỳ

=

b) Số vòng quay hàng tồn kho
Số vòng quay hàng

Giá vốn hàng bán
Hàng tồn kho bình quân

=

tồn kho

c) Kỳ thu tiền bình quân
Kỳ thu tiền bình
quân (ngày)

=

360
Số vòng quay các khoản phải thu

1.2.4. Nhân tố ảnh hưởng tới hiệu quả sử dụng vốn tại doanh nghiệp
1.2.4.1. Nhân tố chủ quan
-

Lựa chọn cách thức sử dụng vốn
Kiểm soát các chi phí trong quá trình sử dụng vốn
Cách thức huy động nguồn vốn và lựa chọn cơ cấu nguồn vốn
Trình độ quản lý và tay nghề người lao động
Mức độ hiện đại của công nghệ tại doanh nghiệp

1.2.4.2. Nhân tố khách quan
-

Cơ chế quản lý của Nhà nước
Trạng thái nền kinh tế
Lãi suất thị trường
Yếu tố tự nhiên


vi

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN TẠI
CÔNG TY CỔ PHẦN DƯỢC PHẨM HÀ TÂY
2.1. Khái quát về Công ty cổ phần Dược phẩm Hà Tây
Tên doanh nghiệp: Công ty Cổ phần Dược phẩm Hà Tây

Trụ sở chính: Số 10A Quang Trung - Hà Đông - Hà Nội
Ngày 20/12/2000 theo quyết định số 1911/QĐ-UB của Ủy ban nhân dân tỉnh
Hà Tây đã chuyển đổi Công ty Dược phẩm Hà Tây thành Công ty Cổ phần Dược
phẩm Hà Tây với vốn điều lệ 8,4 tỷ đồng.
Ngành nghề hoạt động chính của Công ty là: Sản xuất kinh doanh dược
phẩm, dược liệu mỹ phẩm, thực phẩm và trang thiết bị y tế; Xuất nhập khẩu dược
phẩm, thực phẩm thuốc và trang thiết bị y tế; Mua bán hoá chất và hoá chất xét
nghiệm (trừ loại Nhà nước cấm); Kinh doanh vacxin, sinh phẩm y tế.
Công ty có tổng số lao động là: 1004 người được bố trí lao động trong các
phòng ban chức năng cùng 14 chi nhánh và các phân xưởng sản xuất thuốc. Hiện
nay, Công ty là một trong những Công ty Dược hàng đầu ở miền Bắc về chất lượng
sản phẩm, sự đa dạng mẫu mã cũng như việc phân phối thuốc.
Kết quả hoạt động kinh doanh của công ty một số năm gần đây
Nhìn chung, hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty ổn định và đạt hiệu quả
trong thời gian qua. Doanh thu thuần năm 2014 đạt 774.430 triệu đồng, tăng 62.818
triệu đồng so với năm 2013, tương ứng tăng 8,83%. Lợi nhuận sau thuế tăng thêm
6.416 triệu đồng và đạt 24.022 triệu đồng, tương ứng tăng 36% so với năm 2013.

2.2. Thực trạng hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty cổ phần Dược phẩm
Hà Tây
2.2.1. Thực trạng tài sản tại Công ty cổ phần Dược phẩm Hà Tây
Trong giai đoạn 2012-2014, quy mô tổng tài sản đã tăng thêm 40.977
triệu đồng, từ 293.031 triệu đồng năm 2012 lên 334.008 triệu đồng năm 2014,
với mức tăng trưởng khá cao là 14%. Cơ cấu tài sản của công ty cũng tương đối


vii

phù hợp với đặc thù của ngành kinh doanh khi tài sản ngắn hạn luôn chiếm tỷ
trọng khoảng 80%.

Sự biến động của tổng tài sản chủ yếu do sự tăng thay đổi của tài sản ngắn
hạn. Trong đó, tiền và các khoản tương đương tiền của Công ty chiếm tỷ trọng
khoản 8-13% trong tài sản ngắn hạn và có xu hướng tăng dần qua các năm. Các
khoản mục Khoản phải thu ngắn hạn và Hàng tồn kho là tăng nhiều nhất về giá trị
tuyệt đối, tương ứng với mức tăng là 27.173 triệu đồng và 21.496 triệu đồng so với
năm 2013. Tài sản dài hạn trong năm 2014 đã giảm 4.636 triệu đồng, tương đương
với mức giảm là 7,02%. Đây là do giá trị TSCĐ đầu tư mua mới không bù đắp được
sự giảm giá trị do khấu hao hàng năm.

2.2.2. Thực trạng hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty cổ
phần Dược phẩm Hà Tây
2.2.2.1. Chỉ tiêu đo lường hiệu quả sử dụng vốn
- Chỉ tiêu lợi nhuận sau thuế đã có mức tăng ấn tượng trong thời gian qua.
Năm 2013, lợi nhuận sau thuế đạt 17.606 triệu đồng. Đến năm 2014, lợi nhuận sau
thuế tăng thêm 6.416 triệu đồng và đạt 24.022 triệu đồng, tương ứng tăng 36% so
với năm 2013.
- Chỉ tiêu ROE đã từ tăng từ 11,7% năm 2012 lên 17,8% năm 2014. Theo đó,
chỉ tiêu ROE tăng thêm 4,7% so với năm 2013. Điều này phản ánh hiệu quả sử
dụng vốn nói chung và hiệu quả sử dụng vốn chủ sở hữu nói riêng của công ty ngày
càng cao
- Chỉ tiêu ROA đã giảm 2,2% từ 11,6% năm 2012 xuống còn 9,4% năm
2013. Đến năm 2014, chỉ tiêu tăng lên 1,3% từ 9,4% năm 2013 lên 10,7% năm
2014. Tuy nhiên, xét từ năm 2012 đến năm 2014, chỉ tiêu này đã giảm 9%.
2.2.2.2. Các chỉ tiêu tình hình sử dụng vốn
- Vòng quay toàn bộ vốn của Công ty năm 2014 đã tăng dần lên từ 2,27 vòng
năm 2012 thành 2,48 vòng năm 2013 và đạt 2,52 vòng vào năm 2014.
- Số vòng quay HTK đã tăng lên dần: năm 2012 là 4,25 vòng, năm 2013 là
4,68 vòng, đến năm 2014 đã tăng lên thành 4,74 vòng.

viii

- Vòng quay các khoản phải thu đã tăng lên dần: năm 2012 là 8,12 vòng, năm
2013 là 9,77 vòng, đến năm 2014 đã tăng lên thành 11,16 vòng.

2.3..Đánh giá thực trạng hiệu quả sử dụng vốn tại Công
ty cổ phần Dược phẩm Hà Tây
2.3.1. Thành công
- Lợi nhuận sau thuế có sự tăng trưởng mạnh mẽ.
- Chỉ tiêu ROE tăng đều qua các năm
2.3.2. Hạn chế
- ROE tăng nhưng vẫn ở mức thấp hơn so với các công ty khác cùng ngành.
- Lợi nhuận đạt được chưa tương xứng với mức doanh thu .
- ROA có xu hướng tăng nhưng chưa bằng mức đạt được trong năm 2012.
- Các chỉ tiêu tình hình sử dụng vốn đều có xu hướng tăng nhưng tốc độ lại
giảm dần.

2.3.3. Nguyên nhân của hạn chế
2.3.3.1. Nguyên nhân chủ quan
a) Cách thức sử dụng vốn chưa phù hợp
- Thứ nhất, lượng tiền của Công ty khá lớn.
- Thứ hai, khoản phải thu của công ty chưa được quản lý chặt chẽ.
- Thứ ba: Dự trữ hàng tồn kho chưa hợp lý.
- Thứ tư: Công tác đầu tư, đối mới tài sản cố định chưa được chú trọng.
b) Chưa kiểm soát tốt các chi phí phát sinh trong quá trình sử dụng vốn
c) Cơ cấu nguồn vốn thận trọng, chưa tận dụng được lợi ích của đòn bẩy
tài chính
d) Chưa chú trọng đầu tư nguồn nhân lực

2.3.3.2. Nguyên nhân khách quan

Thứ nhất, ảnh hưởng từ các cơ chế quản lý của Nhà nước
Thứ hai, ảnh hưởng từ trạng thái nền kinh tế


ix

CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG
VỐN TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN DƯỢC PHẨM HÀ TÂY
3.1. Định hướng phát triển của Công ty cổ phần Dược phẩm Hà Tây
Bảng số 3.1: Một số chỉ tiêu kế hoạch giai đoạn 2015 – 2020 của
Công ty cổ phần Dược phẩm Hà Tây

STT
1
2
3
4
5
6

Chỉ tiêu

Đơn vị

Thực hiện

Kế hoạch giai đoạn 2015-

năm 2014
2020 (bình quân)

Tổng doanh thu
Triệu đồng
777.551
800.000
Giá trị tổng sản lượng Triệu đồng
371.365
410.000
Giá trị hàng hóa
Triệu đồng
415.549
445.000
Nhập khẩu
USD
16.867.241
17.000.000
Lợi nhuận trước thuế Triệu đồng
29.549
33.000
Tỷ lệ chi trả cổ tức
%
20
20
Nguồn: Công ty cổ phần Dược phẩm Hà Tây

3.2. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty cổ phần
Dược phẩm Hà Tây
3.2.1. Xác định và kiểm soát số dư tiền hợp lý
3.2.2. Quản lý chặt chẽ khoản phải thu
3.2.3. Điều tiết dự trữ hàng tồn kho phù hợp
3.2.4. Tăng cường đầu tư đổi mới tài sản cố định

3.2.5. Tiết giảm hợp lý các chi phí trong quá trình sử dụng vốn
3.2.6. Điều chỉnh cơ cấu nguồn vốn theo hướng tăng độ bẩy tài chính
trong phạm vi cần thiết
3.2.7. Tăng cường đầu tư, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực
3.3. Một số kiến nghị
3.3.1. Kiến nghị với Nhà nước
3.3.2. Kiến nghị với Bộ Y tế

KẾT LUẬN
Vốn là vấn đề tiên quyết cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh
nghiệp. Việc tìm kiếm đủ vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh đã khó nhưng việc
sử dụng vốn như thế nào để đạt hiệu quả cao nhất lại càng khó khăn hơn. Đây cũng
chính là bài toán đặt ra cho các doanh nghiệp trong giai đoạn nền kinh tế ngày càng
hội nhập sâu rộng như hiện nay.


x

Qua phân tích cho thấy, thực trạng hiệu quả sử dụng vốn của Công ty cổ
phần dược phẩm Hà Tây còn gặp một số hạn chế như sau: Chỉ tiêu ROE ở mức thấp
hơn so với các công ty khác cùng ngành, lợi nhuận sau thuế đạt được chưa tương
xứng với mức doanh thu, tỷ lệ sinh lời trên tổng vốn có xu hướng tăng nhưng chưa
bằng mức đạt được trong năm 2012, các chỉ tiêu về tình hình sử dụng vốn có xu
hướng tăng nhưng tốc độ lại giảm dần. Thực trạng như trên do cả nguyên nhân chủ
quan và nguyên nhân khách quan mà công ty gặp phải.
Từ những thực tế như trên, luận văn đã đưa ra một số giải pháp chính nhằm
góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty cổ phần dược phẩm Hà Tây.
Công ty cần sử dụng vốn hợp lý hơn thông qua việc xác định và kiểm soát số dư
tiền, quản lý chặt chẽ khoản phải thu và điều tiết dự trữ hàng tồn kho hợp lý hơn.
Bên cạnh đó, công ty cần tăng cường đầu tư đổi mới tài sản cố định song song với

việc tiết giảm hợp lý các chi phí trong quá trình sử dụng vốn. Cơ cấu nguồn vốn
cũng cần được điều chỉnh theo hướng tăng độ bẩy tài chính trong phạm vi cần thiết
nhằm giảm chi phí vốn bình quân.
Sau một thời gian nghiên cứu và tìm hiểu, em đã hoàn thành đề tài nghiên
cứu: "Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty cổ phần Dược phẩm Hà Tây"
và đề xuất một số giải pháp nhằm góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng vốn dựa trên
tình hình thực tế của Công ty cổ phần Dược phẩm Hà Tây và nền kinh tế hiện nay.
Tuy nhiên đây là vấn đề rộng lớn và phức tạp, cùng sự hạn chế về mặt thời gian nên
bài viết của em khó tránh khỏi còn những thiếu sót. Em rất mong nhận được ý kiến
đóng góp của các thầy cô giáo để có kiến thức toàn diện hơn về đề tài đã nghiên
cứu.


TRƯờNG ĐạI HọC KINH Tế QUốC DÂN


ngô thị thu trang

nâng cao hiệu quả sử dụng vốn
tại công ty cổ phần dợc phẩm hà tây
Chuyên ngành: KINH Tế TàI CHíNH - NGÂN HàNG

Ngời hớng dẫn khoa học:
ts. phan hồng mai

Hà Nội - 2015


1

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
Bất kỳ một doanh nghiệp nào muốn tồn tại và phát triển đều cần có vốn. Vốn
là yếu tố đầu tiên và tiên quyết để có thể bắt đầu hoạt động sản xuất kinh doanh.
Trong quá trình phát triển của mình, doanh nghiệp không những phải bảo toàn được
vốn mà còn phải quản lý và sử dụng vốn một cách có hiệu quả. Công tác tổ chức để
nâng cao hiệu quả sử dụng vốn luôn là vấn đề được các doanh nghiệp đặt lên hàng
đầu, bởi lẽ, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn là cơ sở để doanh nghiệp đứng vững trên
thương trường, mở rộng sản xuất kinh doanh. Hiệu quả sử dụng vốn cao hay thấp sẽ
quyết định đến sự thành công hay thất bại của doanh nghiệp trong nền kinh tế với
sự cạnh tranh ngày càng gay gắt như hiện nay.
Công ty cổ phần Dược phẩm Hà Tây là một trong những công ty sản xuất
Dược hàng đầu Việt Nam về chất lượng sản phẩm, sự đa dạng mẫu mã và hệ thống
kênh phân phối thuốc đến tay người tiêu dùng. Theo thống kê của Bộ y tế, Công ty
cổ phần Dược phẩm Hà Tây đứng thứ 8 trong Bảng xếp hạng các doanh nghiệp
dược lớn nhất năm 2014 của Việt Nam theo doanh thu và lợi nhuận, với doanh thu
đạt 775 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế đạt 24 tỷ đồng. Hiện nay thị trường dược Việt
Nam có khoảng 180 doanh nghiệp nội địa sản xuất thuốc tân dược, 370 doanh
nghiệp dược nước ngoài với nhiều Công ty có tiềm lực tài chính mạnh và công nghệ
hiện đại như Galaxo, United Pharma, Roussell… nên tạo ra môi trường cạnh tranh
mạnh mẽ hơn đối với các doanh nghiệp dược phẩm trong nước về mặt giá cả, chất
lượng và chủng loại sản phẩm. Trong bối cảnh thị trường dược phẩm Việt Nam có
mức tăng trưởng cao nhất Đông Nam Á, khoảng 16% hàng năm với tổng giá trị tiêu
thụ thuốc là 4,3 tỷ USD và dự báo sẽ tăng lên khoảng 10 tỷ USD vào năm 2020 thì
Công ty cổ phần Dược phẩm Hà Tây đang phải chịu áp lực cạnh tranh ngày càng
gay gắt từ nhiều đối thủ sản xuất thuốc cả trong và ngoài nước.
Trong vòng hai năm qua, hệ số lợi nhuận sau thuế trên vốn chủ sở hữu bình
quân (ROE) của công ty đã tăng từ 13,1% năm 2013 lên 17,8% năm 2014. Điều này

2

cho thấy hiệu quả sử dụng vốn của công ty đã được cải thiện hơn khi khả năng sinh lời
của vốn chủ sở hữu đã tăng lên đáng kể. Tuy nhiên, khi so sánh với những doanh
nghiệp trong ngành có cùng quy mô như Công ty cổ phần Dược Phẩm Imexpharm có
ROE năm 2014 đạt 21,3% hay Công ty cổ phần Dược Trung ương MedipharcoTenamyd đạt 19,6% thì ROE của Công ty cổ phần Dược phẩm Hà Tây vẫn ở mức thấp.
Hệ số trên đã phần nào phản ánh được hiệu quả sử dụng vốn chưa cao của Công ty cổ
phần Dược phẩm Hà Tây so với các doanh nghiệp khác trong ngành dược phẩm.
Nhận thức được vấn đề trên, xuất phát từ yêu cầu thực tế và thông qua việc
nghiên cứu một cách toàn diện thực trạng hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty cổ phần
Dược phẩm Hà Tây, phân tích để tìm ra những hạn chế và nguyên nhân, từ đó đưa ra
các giải pháp có tính khả thi, tác giả luận văn đã chọn đề tài nghiên cứu: “Nâng cao
hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty cổ phần Dược phẩm Hà Tây” làm luận văn thạc sỹ.

2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở hệ thống hóa những vấn đề cơ bản về hiệu quả sử dụng vốn tại
Công ty cổ phần dược phẩm Hà Tây trong những năm vừa qua, luận văn được thực
hiện với các mục đích chính như sau:
- Xác định các chỉ tiêu đo lường hiệu quả sử dụng vốn và các nhân tố chủ
quan cũng như nhân tố khách quan ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty
cổ phần dược phẩm Hà Tây.
- Phân tích tình hình sử dụng vốn của công ty cổ phần Dược phẩm Hà Tây
hiện nay từ đó đưa ra các đánh giá về hiệu quả sử dụng vốn tại công ty (dựa vào các
chỉ tiêu đã đề ra)
- Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn tại công ty cổ
phần dược phẩm Hà Tây.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài: Hiệu quả sử dụng vốn tại doanh nghiệp.
Phạm vi nghiên cứu: Nghiên cứu tình hình hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty

cổ phần Dược phẩm Hà Tây, thời gian thu thập dữ liệu nghiên cứu từ năm 2012 đến
năm 2014.

4. Phương pháp nghiên cứu


3

Phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp:
+ Luận văn sử dụng nguồn dữ liệu thu thập từ các tài liệu, thông tin nội bộ:
phòng kế toán, phòng kinh doanh, phòng kế hoạch tổng hợp…
+ Nguồn dữ liệu thu thập từ bên ngoài: Bộ Y tế, Cục quản lý dược, Tạp chí
Kinh tế…
Các nguồn dữ liệu này được trích dẫn trực tiếp trong luận văn và được ghi
chú chi tiết trong tài liệu tham khảo.
Phương pháp xử lý số liệu: các dữ liệu sẽ được kiểm tra sau đó các dữ liệu sẽ
được chuyển sang phần mềm excel để phân tích.
Phương pháp phân tích số liệu: Sử dụng riêng rẽ hoặc kết hợp các phương
pháp: phân tích, tổng hợp, thống kê, so sánh … trong quá trình nghiên cứu.

5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
Về lý luận, luận văn đã tập hợp và hệ thống hóa những nội dung lý luận cơ
bản về vốn, hiệu quả sử dụng vốn, các chỉ tiêu đo lường hiệu quả sử dụng vốn tại
doanh nghiệp.
Về thực tiễn, luận văn phân tích, đánh giá cụ thể thực trạng hiệu quả sử dụng
vốn của Công ty cổ phần Dược phẩm Hà Tây để tìm ra các hạn chế và nguyên nhân.
Từ đó, đề xuất các giải pháp chủ yếu nhằm góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng
vốn tại Công ty cổ phần Dược phẩm Hà Tây trong điều kiện hiện nay.

6. Kết cấu của luận văn

Ngoài lời mở đầu, phần kết luận, bảng danh mục từ viết tắt, danh sách bảng
biểu, hình vẽ, danh mục tài liệu tham khảo, nội dung luận văn được trình bày thành
3 chương:
Chương 1: Những vấn đề cơ bản về hiệu quả sử dụng vốn tại doanh nghiệp
Chương 2: Thực trạng hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty cổ phần Dược phẩm
Hà Tây.
Chương 3: Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty cổ phần
Dược phẩm Hà Tây.


4

CHƯƠNG 1
NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN
TẠI DOANH NGHIỆP
1.1. Những vấn đề tổng quát về vốn tại doanh nghiệp
1.1.1. Khái quát về doanh nghiệp
Hiện nay, trong nền kinh tế có nhiều loại hình doanh nghiệp với đặc điểm về
vốn, về sản xuất kinh doanh rất khác nhau nhưng chúng đều được điều chỉnh bởi
luật Doanh nghiệp do Nhà nước ban hành. Theo điều 4 Luật Doanh nghiệp năm
2014: “Doanh nghiệp là tổ chức có tên riêng, có tài sản, có trụ sở giao dịch, được
đăng ký thành lập theo quy định của pháp luật nhằm mục đích kinh doanh”.
Mọi doanh nghiệp khi tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh đều phải trải
qua chu trình như sau:
Hàng hóa

Đầu vào

Hàng hóa

Sản xuất chuyển hóa

Đầu ra

Dịch vụ

Dịch vụ

Hình 1.1: Chu trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp

hóaDịch

Nguồn: Lưu Thị Hương, 2010
Doanh nghiệp sử dụng vốn để mua sắm các yếu tố đầu vào như máy móc,
công cụ dụng cụ, nguyên vật liệu phục vụ cho việc sản xuất, hay hàng hóa cho hoạt
động thương mại của doanh nghiệp. Vốn được đưa vào quá trình sản xuất sẽ biến
đổi thành các sản phẩm đầu ra là hàng hoá, dịch vụ phục vụ cho tiêu dùng hay sản
xuất. Hàng hoá, dịch vụ đầu ra được đưa vào thị trường lưu thông sẽ tạo ra doanh
thu cho doanh nghiệp. Ngoài các chi phí trực tiếp để sản xuất kinh doanh, doanh


5

nghiệp còn phát sinh các chi phí khác liên quan đến việc tiêu thụ sản phẩm như chi
phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp. Chênh lệch giữa doanh thu và chi phí là
phần lợi nhuận của doanh nghiệp. Và mục tiêu hàng đầu của mọi doanh nghiệp
cũng chính là tối đa hoá lợi nhuận.

1.1.2. Khái niệm, đặc trưng, vai trò của vốn
1.1.2.1 Khái niệm vốn

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, để có thể cạnh tranh và đứng vững
trên thị trường, các doanh nghiệp Việt Nam đã và đang phát huy sức mạnh tổng hợp
từ các nguồn vốn, kết hợp nội lực với ngoại lực để phát triển nhanh hơn. Vốn là
điều kiện tiên quyết không thể thiếu được để một doanh nghiệp có thể thành lập và
tiến hành hoạt động sản xuất – kinh doanh.
Quá trình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp cũng là quá trình kết hợp
các yếu tố đầu vào như nhà xưởng, thiết bị, nguyên vật liệu… và sức lao động để
tạo ra yếu tố đầu ra là hàng hóa và tiêu thụ hàng hóa để thu lợi nhuận. Do đó, để
tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp cần phải có một lượng vốn
nhất định. Doanh nghiệp dùng số vốn có được đó để mua sắm các yếu tố đầu vào
của quá trình sản xuất nhằm biến đổi thành các sản phẩm đầu ra là hàng hóa, dịch
vụ phục vụ cho tiêu dùng hay sản xuất.
Từ thời kinh tế học cổ điển, vốn (tư bản) đã được xác định là một trong
bốn yếu tố sản xuất. Các nghiên cứu thống nhất giữa các nhà kinh tế rằng vốn
tự nhiên và vốn xã hội đều là tư bản/vốn giống như vốn cơ sở hạ tầng phục vụ
sản xuất và chúng là những dạng tư bản tách biệt. Trong học thuyết kinh tế
chính trị của Karl Marx (1895), “tư bản lưu động là khoản đầu tư của nhà tư
bản vào lực lượng sản xuất, là nguồn tạo ra giá trị thặng dư. Nó được coi là
"lưu động" vì lượng giá trị mà nó tạo ra khác với lượng giá trị nó tiêu dụng, có
nghĩa là tạo ra giá trị mới. Tư bản cố định là khoản đầu tư vào yếu tố sản xuất
không phải con người như máy móc, nhà xưởng, những tư bản chỉ tạo ra lượng
giá trị để thay thế chính bản thân chúng”.
Sau Marx, các nhà kinh tế học đại diện cho các trường phái kinh tế khác
nhau đã đưa ra nhiều quan điểm về vốn. Nổi bật là quan điểm của tác giả P.