Đề cương ôn tập địa lý 8

CÂU HỎI THAM KHẢO ÔN TẬP ĐỊA 8
1) Nêu đặc điểm chung của địa hình VN? Địa hình nước ta hình thành và biến đổi do
những nhân tố nào?
- Đặc điểm chung của địa hình VN: Phần kết luận sgk/102 hoặc nêu 3 đề mục trong bài.
- Nhân tố chủ yếu hình thành nên địa hình VN là: Lịch sử phát triển tự nhiên lâu dài và phức
tạp, tính chất nhiệt đới ẩm gió mùa và tác động mạnh mẽ của con người.
2) Địa hình nước ta chia làm mấy khu vực? Nêu đặc điểm từng khu vực
- Địa hình chia làm 3 khu vực: Khu đồi núi, khu đồng bằng, bờ biển và thềm lục địa.
- Đặc điểm từng khu vực:
* Khu đồi núi:
Khu vực Đông Bắc Tây Bắc Trường Sơn
Bắc
Trường Sơn
Nam
Vị trí Tả ngạn
S.Hồng
Hữu ngạn
S.Hồng
Từ S.Cả ->
Dãy Bạch Mã
Phía tây
NTBộ
Đặc điểm ĐH
- Ngoài ra còn vùng bán bình nguyên ĐN Bộ và vùng đồi trung du Bắc bộ: Là vùng chuyển
tiếp giữa đồi núi với đồng bằng
* Khu vực đồng bằng: Chia 2 loại đồng bằng châu thổ và đồng bằng duyên hải:
- ĐB châu thổ: ĐB sông Hồng và ĐB sông Cửu Long.
+ Giống nhau: Đều hình thành ở vùng sụt lún lớn do phù sa các sông bồi đắp nên, có diện
tích rộng, bề mặt tương đối bằng phẳng.
+ Khác nhau:
Đồng bằng Sông Hồng Sông Cửu Long

Diện tích 15.000 km
2
40.000 km
2
Đặc điểm
bề mặt
- Là một tam giác châu, đỉnh ở
Việt Trì, đáy ở ven vịnh Bắc Bộ.
- Địa hình thấp dần ra tới biển
theo hướng TB -> ĐN
- Có HT đê điều dài >2700 km.
trong đê có nhiều ô trũng thấp
hơn mực nước ngoài đê từ 3->7m
- Cao TB 2->3m so với mực
nước biển.
- Không có HT đê ngăn lũ nên
vào mùa lũ nhiều vùng bị
chìm ngập sâu: Đồng Tháp
Mười, tứ giác Long Xuyên...
- Nước biển xâm nhập sâu
- ĐB duyên hải Trung bộ: Nhỏ hẹp bị chia cắt thành nhiều ô nhỏ
* Bờ biển và thềm lục địa:
- Bờ biển: Chia 2 loại bờ biển bồi tụ và bờ biển mài mòn chân núi hải đảo.
- Thềm lục địa biển là phần nối tiếp giữa đất liền với biển, mở rộng tại các vùng biển thuộc
vịnh Bắc Bộ và Nam Bộ độ sâu không quá 100m.
3) Đặc điểm chung của khí hậu nước ta là gì? Nét độc đáo của khí hậu thể hiện như thế
nào?
- Đặc điểm chung của KH:Mang tính chất nhiệt đới ẩm gió mùa và tính chất đa dạng, thất
thường.
- Nét độc đáo của KH là tính chất nhiệt đới ẩm gió mùa:

+ Nước ta nhận được một nguồn nhiệt năng to lớn: BQ/1m
2
lãnh thổ nhận được >1triệu kilo
calo, số giờ nắng đạt từ 1400 -> 3000 giờ/năm.
+ T
0
TB năm >21
0
C, ta ưng dần từ Bắc -> Nam.
+ Lượng mưa ẩm lớn đạt từ 1500 -> >2000mm/năm. Độ ẩm đạt >80%.
+ Chia thành 2 mùa gió khác nhau rõ rệt: Mùa đông có gió mùa đông bắc lạnh, khô. Mùa hạ
có gió mùa tây nam nóng, ẩm, mưa nhiều.
4) Nước ta có mấy miền KH? Nêu đặc điểm của từng miền?
- Nước ta có 4 miền khí hậu: Miền KH phía Bắc, miền KH đông Trường Sơn, miền KH phía
Nam, miền KH biển Đông.
- Đặc điểm từng miền:
Miền khí hậu Đặc điểm khí hậu từng miền
Phía Bắc - Có mùa đông lạnh nhất cả nước, tương đối ít mưa, nửa
cuối mùa đông ẩm ướt. Mùa hạ nóng ẩm mưa nhiều.
Đông Trường Sơn - Có mùa mưa lệch hẳn sang thu đông.
Phía Nam - Có khí hậu cận xích đạo: T
0
độ quanh năm cao, có 1
mùa mưa và 1 mùa khô tương phản sâu sắc.
Biển Đông - Mang tính chất gió mùa nhiệt đới hải dương rõ rệt.
5) Nước ta có mấy mùa KH? Nêu đặủatưng khí hậu từng mùa?
- Nước ta có 2 mùa khí hậu: Mùa gió đông bắc và mùa gió tây nam
- Đặc điểm từng mùa:
Mùa khí hậu Mùa gió đông bắc Mùa gió tây nam
Thời gian Từ tháng 11 đến tháng 3 Từ tháng 4 đến tháng 10

Đặc điểm khí
hậu
- Nét đặc trưng là sự hoạt động
mạnh mẽ của gió đông bắc và
xen kẽ là những đợt gió đông
nam
- Khí hậu các miền khác nhau
rõ rệt:
+ Miền Bắc có mùa đông lạnh
không thuần nhất: Đầu mùa
thời tiết se lạnh, khô hanh.
Cuối mùa là tiết xuân với mưa
phùn ẩm ướt.
+ Miền Trung có mưa lớn.
+ Miền Nam Bộ và Tây
Nguyên: Thời tiết nóng khô ổn
định suốt mùa.
- Nét đặc trưqng là mùa
thịnh hành của gió tây nam
và gió tín phong của NC
Bắc, xen kẽ là gió đông nam.
- Nền nhiệt độ cao trên cả
nước TB >25
0
C. Lượng mưa
lớn chiếm >80% lượng mưa
cả năm. Riêng phía đông
Trường Sơn thời tiết khô,
nóng ít mưa.
- Trong mùa này thường xảy

ra bão nhiệt đới.
6) Nêu đặcđiểm chung của sông ngòi VN?
- Mạng lưới SN dày đặc, phân bố rộng khắp trên cả nước.
- Sông ngòi nước ta chảy theo 2 hướng chính: Hướng TB - ĐN và hướng vòng cung.
- Sông ngòi nước ta có 2 mùa nước: Mùa cạn và mùa lũ. Mùa lũ chiếm 70 - 80% lượng nước
cả năm.
- Sông ngòi VN mang nhiều phù sa: Mỗi năm sông ngòi nước ta chở ra biển khoảng 200 tấn
phù sa.
7) Nước ta có mấy khu vực sông lớn? Nêu đặc điểm từng khu vực sông?
Các khu vực sông Bắc Bộ Trung Bộ Nam Bộ
HT sông lớn Sông Hồng,
sông Thái Bình,
sông Kì Cùng -
Bằng Giang,
sông Mã
Sông Cả, sông
Thu Bồn, sông Đà
Rằng
Sông Cửu Long,
sông Bé.
Đặc điểm - Chế độ chảy
thất thường,
sông có hình nan
quạt.
- Lũ nhanh và
kéo dài 5 tháng
từ tháng 5-10
- Sông nhỏ, ngắn,
độ dốc lớn.
- Lũ lên nhanh,

đột ngột rút nhanh
- Lũ vào cuối năm
từ tháng 9 -12
- Có lượng nước
chảy lớn, chế độ
chảy theo mùa
nhưng điều hòa hơn
- Lòng sông rộng và
sâu, ảnh hưởng của
thủy triều lớn.
7) Đặc điểm chung của đất VN? So sánh 3 nhóm đất chính về đặc tính, sự phân bố và giá
trị sử dụng?
- Đất VN rất đa dạng, thể hiện rõ tính chất nhiệt đới gió mùa ẩm của thiên nhiên VN.
+ Có nhiều loại đất khác nhau, nhưng chia làm 3 nhóm đất chính: đất Feralit, đất phù sa, đất
mùn núi cao.
+ Có nhiều nhân tố hình thành đất: Đá mẹ, địa hình, khí hậu, thủy văn, sinh vật và cả tác
động của con người
- So sánh 3 nhóm đất:
Nhóm đất Feralit Phù sa Mùn núi cao
Tỉ lệ, nơi phân bố 65%, tập trung ở
vùng đồi núi thấp
24%, tập trung ở
đồng bằng
11%, chỉ có ở các
vùng núi cao
Đặc tính - Chua, nghèo
mùn, nhiều sét, có
màu đỏ vàng.
- Thường kết vón
lại thành đá ong

- Đất tơi, xốp, độ
phì cao.
- Chia làm nhiều
loại khác nhau
- Hình thành trên
thảm thực vật
rừng cận nhiệt và
ôn đới.
- Đất tơi xốp,
nhiều mùn
Giá trị sử dụng - Trồng rừng và
cây công nghiệp
dài ngày.
- Có giá trị lớn đối
trồng cây lương
thực lúa, hoa màu,
cây CN hàng năm
- Có giá trị lớn đối
với trồng rừng đầu
nguồn, cây công
nghiệp dài ngày
8) Nêu đặc điểm chung của sinh vật VN? Chứng minh sinh vật VN có giá trị to lớn về
nhiều mặt? (kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống, bảo vệ môi trường sinh thái)
- Đặc điểm chung của sinh vật VN: Đa dạng, phong phú
+ Về thành phần loài sinh vật
+ Về kiểu gen di truyền
+ Về kiểu hệ sinh thái
+ Về công dụng của các sản phẩm sinh học.
- Sinh vật VN có giá trị to lớn về nhiều mặt:
+ Cung cấp nguyên liệu cho công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp: Gỗ, tre, nứa, mây, song,

da, xương, sừng...
+ Cung cấp thực phẩm: Thịt, trứng, sữa...
+ Cung cấp dược liệu: Mật gấu, cao xương các laòi động vật...
+ Làm cảnh
+ Phục vụ cho nghiên cứu khoa học...
9) Nêu những đặc điểm chung của thiên nhiên VN:
- VN là một nước nhiệt đới gió mùa ẩm.
- ......................... ven biển.
- ...........xứ sở của cảnh quan đồi núi
- Thiên nhiên VN phân hóa đa dạng, phức tạp.
10) Vì sao tính chất nhiệt đới của miền Bắc và ĐB Bắc Bộ lại bị giảm sút khá mạnh?
- Do ảnh hưởng của vị trí địa lí và địa hình:
+ Vị trí địa lí: Nằm ở gần khu vực ngoại chí tuyến của Hoa Nam Trung Quốc=> chịu ảnh
hưởng mạnh mẽ của gió mùa cực đới.
+ Do địa hình thấp có các cánh cung núi mở rộng về phía Bắc, quy tụ ở Tam Đảo trực tiếp
đón gió mùa đông Bắc tràn sâu vào nội địa của miền làm cho mùa đông ở đây lạnh nhất so
với cả nước. Mùa đông đến sớm và kết thúc muộn.
11) Đặc điểm tự nhiên nổi bật của miền Tây Bắc và Bắc Trung Bộ?
- Địa hình cao nhất nước ta: Là miền núi non trùng điệp, hiểm trở, núi cao, thung lũng sâu,
sông lắm thác, ghềnh.
- Khí hậu đặc biệt do tác động của địa hình: Mùa đông đến muộn, kết thúc khá sớm kéo dài
trong 3 tháng (tháng 11 -> 1). Mùa hạ đếm sớm có gió tây khô, nóng. Ngoài ra còn có sự
phân hóa theo độ cao.
- Tài nguyên phong phú, đa dạng đang được điều tra, khai thác:
+ Tiềm năng thủy điện.
+ Khoáng sản : Có hàng trăm mỏ và điểm quặng khác nhau.
+ Tài nguyên rừng: Có đủ các vành đai rừng (nhiệt đới, cận nhiệt và ôn đới)
+ Tài nguyên biển: Hải sản, danh lam thắng cảnh đẹp.