Một số biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ 4 5 tuổi trong trường mầm non

1. PHẦN MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài.
Trong bối cảnh hiện nay, các nước trên thế giới nói chung và ở Việt Nam
nói riêng đang phải đối mặt với những vấn đề rất cấp bách về nạn ô nhiễm môi
trường, mà một trong những nguyên nhân cơ bản của hiện tượng đó là ý thức
của con người.
Ô nhiễm môi trường ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống và sinh hoạt hằng
ngày của con người đặc biệt đối với trẻ em mầm non. Bởi vì cơ thể trẻ còn non
yếu, rất dễ bị các yếu tố môi trường tác động làm ảnh hưởng đến sức khỏe và sự
phát triển trí tuệ của trẻ, do đó trẻ em cần được sống trong môi trường thật sự an
toàn, bầu không khí trong lành không bị ô nhiễm.
Muốn làm được điều đó thì trước hết chúng ta phải xây dựng cho trẻ ý thức
vệ sinh và biết bảo vệ môi trường trong đời sống hàng ngày của trẻ. Bảo vệ môi
trường là nhiệm vụ sống còn của mỗi chúng ta, không phải riêng một ai, không
phân biệt già trẻ, lớn nhỏ.
Vì vậy việc giáo dục bảo vệ môi trường là nhiệm vụ vô cùng quan trọng,
đây là một quá trình lâu dài, phải được thực hiện trong quá trình giáo dục của cả
hệ thống giáo dục quốc dân và trong cộng đồng.
Giáo dục mầm non là cấp học đầu tiên trong hệ thống giáo dục, tạo nền
tảng, cơ sở ban đầu hết sức quan trọng cho việc giáo dục trẻ trở thành công dân
tốt cho đất nước. Ở lứa tuổi đang phát triển và định hình về nhân cách, trẻ mầm
non dễ tiếp thu những giá trị mới, do đó việc đưa giáo dục bảo vệ môi trường
vào các hoạt động giáo dục hằng ngày của trẻ sẽ giúp cho trẻ có thái độ và hành
vi tích cực đối với môi trường xung quanh, biết yêu quý và trân trọng những giá
trị cuộc sống, biết sống thân thiện với môi trường ngay từ nhỏ.
Muốn trẻ có ý thức với môi trường thì người giáo viên phải biết cung cấp
những hiểu biết về môi trường cho trẻ, trên cơ sở đó hình thành thái độ tích cực
của trẻ đối với môi trường xung quanh. Chính vì vậy để quá trình chuyển những
tri thức hiểu biết về môi trường thành thái độ, hành vi tích cực của trẻ đối với
môi trường sống, thì việc giáo dục này cần được tiến hành ngay trong chính môi
trường sống của trẻ. Do đó giáo viên cần lựa chọn đưa các nội dung giáo dục

bảo vệ môi trường vào các hoạt động và sinh hoạt hằng ngày của trẻ, giúp trẻ có
những hiểu biết ban đầu về môi trường sống, về mối quan hệ giữa động vật, thực
vật, con người với môi trường, sự ô nhiễm môi trường và bảo vệ môi trường,
cách chăm sóc bảo vệ cây cối, bảo vệ con vật và bảo vệ môi trường nơi trẻ sống.
Giúp trẻ biết chăm sóc giữ gìn vệ sinh cơ thể sạch sẽ. Trẻ hiểu được môi trường
sạch và tác hại của môi trường bẩn đối với cuộc sống con người, từ đó trẻ biết
nói lên những việc làm cụ thể để giữ gìn bảo vệ môi trường: Giữ gìn vệ sinh cá
nhân, vệ sinh lớp học, cất đồ dùng đồ chơi gọn gàng đúng nơi quy định, biết
1


chia sẽ hợp tác với bạn bè và người thân xung quanh trong việc thực hiện các
hành vi tích cực bảo vệ môi trường.
Tuy nhiên trong quá trình thực hiện bản thân tôi là một giáo viên trực tiếp
đứng lớp nhỡ, tôi nhận thấy rằng: Chất lượng giáo dục ý thức bảo vệ môi trường
ở trẻ còn nhiều hạn chế. Trẻ phần lớn chưa có thói quen vệ sinh cá nhân, vệ sinh
trường lớp, chưa biết bỏ rác vào thùng rác, chưa sắp xếp đồ dùng, đồ chơi đúng
nơi quy định…
Với tình hình thực tế này tôi mạnh dạn chọn đề tài “Một số biện pháp giáo
dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ 4-5 tuổi trong trường mầm non” nhằm
cung cấp cho trẻ một số tri thức cơ bản về bảo vệ môi trường, hình thành kĩ năng
quan trọng trong giáo dục ý thức bảo vệ môi trường đối với trẻ mầm non đáp
ứng mục tiêu giáo dục môi trường cho trẻ.
1.2. Điểm mới của đề tài.
Việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường, tôi xác định đây là một trong
những nhiệm vụ quan trọng được tiến hành có kế hoạch ngay từ đầu năm học
nhằm phát triển toàn diện nhân cách trẻ.
Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường được lồng ghép vào các hoạt động hằng
ngày, tạo điều kiện để trẻ được trải nghiệm vốn sống của bản thân.
Tôi cho rằng sự thành công của công tác này không thể thiếu sự kết hợp

chặt chẽ từ 3 lực lượng giáo dục: Gia đình, nhà trường, xã hội, đây chính là điểm
mới của đề tài.
1.3. Phạm vi áp dụng của đề tài: Phạm vi mà đề tài đề cập đến là độ tuổi 45 tuổi ở trường Mầm non nơi tôi đang công tác.
Thời gian thực hiện năm học 2018 - 2019 và sẽ thực hiện cho các năm
học kế tiếp.
Đề tài nêu ra “Một số biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho
trẻ 4-5 tuổi trong trường mầm non” và tập trung vào những mặt đã làm được,
đề xuất những quan điểm phù hợp cho quá trình hoạt động ở trường mần non có
hiệu quả.
2. PHẦN NỘI DUNG
2.1. Thực trạng.
Với tầm quan trọng của việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ
trong trường mầm non, trong những năm qua Phòng Giáo dục Lệ Thủy đã chỉ
đạo các trường thực hiện tốt chuyên đề “Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ
làm trung tâm”, chuyên đề đó được triển khai dưới nhiều hình thức …
Đối với trường mầm non tôi công tác đã triển khai với nhiều hình thức
như: Bồi dưỡng lý thuyết, xây dựng tiết dạy mẫu, cung cấp tài liệu, băng đĩa,
sách bồi dưỡng hè cho giáo viên nghiên cứu… Song ý thức bảo vệ môi trường
của trẻ còn nhiều hạn chế.
2


Năm học 2018-2019 nhà trường phân công tôi dạy lớp mẫu giáo nhỡ cụm
trung tâm với số lượng 34 cháu. Trong quá trình thực hiện bản thân tôi nhận thấy
có những thuận lợi và khó khăn sau:
* Thuận lợi.
Được sự chỉ đạo sát sao của Ban giám hiện Nhà trường, tổ chuyên môn về
công tác bồi dưỡng lý thuyết cũng như thực hành.
Nhà trường tổ chức tốt hội thi “ Xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung
tâm” cấp trường, tham gia hội thi cấp huyện, cấp tỉnh đều đạt giải.

Sự quan tân của Phòng giáo dục, lãnh đạo địa phương, phụ huynh tạo điều
kiện đầu tư trang thiết bị cơ sở vật chất, đồ chơi ngoài trời, các đồ dùng học tập,
đồ chơi của trẻ, thùng đựng rác…
Bản thân tôi chịu khó học hỏi đồng nghiệp, nghiên cứu các tài liệu hướng
dẫn bảo vệ môi trường cho trẻ trong trường mầm non.
* Khó khăn.
Nhận thức của một số trẻ về việc bảo vệ môi trường còn hạn chế.
Nhiều phụ huynh chưa nhiệt tình trong việc hướng dẫn ý thức bảo vệ môi
trường cho trẻ, chưa kết hợp chặt chẽ với giáo viên để cùng thực hiện.
* Điều tra thực tiễn.
Vào đầu năm học thông qua các hoạt động hằng ngày ( chơi tập trong lớp,
cũng như các hoạt động chơi ngoài trời, hoạt động vệ sinh cá nhân trẻ…) tôi
thấy ý thức bảo vệ môi trường của trẻ còn nhiều hạn chế.
+ 70% trẻ có thói quen vệ sinh cá nhân, vệ sinh trong ăn uống.
+ 60% trẻ biết cất dọn đồ dùng, đồ chơi đúng quy định.
+ 50% trẻ có ý thức không vứt rác bừa bãi, biết bỏ rác vào thùng rác.
+ 40% trẻ biết giữ gìn vệ sinh môi trường trong và ngoài lớp.
+ 40% trẻ biết chăm sóc bảo vệ cây cối.
Với kết quả trên, bản thân tôi mạnh dạn đưa ra một số giải pháp sau giúp
trẻ có ý thức tốt với môi trường.
2.2. Các giải pháp.
2.2.1. Làm tốt công tác tham mưu
Để việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ có hiệu quả, vào đầu
năm học tôi cùng giáo viên trong lớp phải rà soát lại các điều kiện để phục vụ
nội dung giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ đã đầy đủ chưa nếu chưa
đầy đủ tôi mạnh dạn đề xuất với Ban dám hiệu nhà trường, phụ huynh để có kế
hoạch bổ sung kịp thời.
Ví dụ: Đối với nhà trường: Có kế hoạch tu sữa lại 1 số vòi ru-mi-nê hỏng
trước khi trẻ vào học, mua bổ sung thùng đựng rác ở sân trường, các băng đĩa về
bảo vệ môi trường lứa tuổi mầm non.

3


+ Về phụ huynh: Nộp kịp thời các đồ dùng cá nhân trẻ, đồ chơi ở các góc
chơi. Hỗ trợ cây xanh ở góc thiên nhiên, cây xanh bóng mát.
2.2.2. Xây dựng kế hoạch lồng ghép các nội dung giáo dục bảo vệ môi
trường vào các chủ đề.
Đối với trẻ lứa tuổi mẫu giáo, các hoạt động giáo dục ở trường mầm non
bao gồm: Hoạt động vui chơi, hoạt động học, hoạt động lao động, hoạt động ăn,
ngũ, vệ sinh. Việc giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ mầm non hầu như không
được tổ chức dưới dạng các hoạt động riêng biệt mà chủ yếu được tiến hành
dưới hình thức lồng ghép, tích hợp vào các hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ ở
trường mầm non. Để hình thành các kĩ năng về ý thức bảo vệ môi trường ở trẻ
thì giáo viên cần phải biết xây dựng kế hoạch lồng ghép các nội dung cho phù
hợp với từng chủ đề và các nội dung hướng dẫn trẻ phải đi từ dễ đến khó. Khi
xây dựng kế hoạch dần dựa vào khả năng tiếp thu của trẻ ở lớp mình phụ trách,
các nội dung không ôm đồm.
* Ví dụ: Chủ đề trường mầm non.
+ Thông qua hoạt động học, lĩnh vực phát triển nhận thức ( MTXQ)
chúng tôi giới thiệu cho trẻ biết các khu vực trong trường, khu vệ sinh, nơi bỏ
rác, vứt rác.
+ Thông qua hoạt động chiều: Chúng tôi trò chuyện với trẻ vì sao phải rữa
tay, lau mặt, hướng dẫn trẻ quy trình rữa tay, lau mặt.
* Chủ đề bản thân
+ Thông qua hoạt động học giáo viên giới thiệu cho trẻ biết các bộ phận
trên cơ thể bé, tác dụng của các bộ phận như mắt để các con nhìn mọi người,
mọi cảnh vật, tai để các con nghe mọi người nói cái gì.. cách giữ gìn và bảo vệ
các bộ phận đó.
Thông qua giờ vệ sinh, giáo viên hướng dẫn trẻ biết giữ gìn vệ sinh cơ thể
trẻ ( tắm rữa sạch sẽ, rữa tay , lau mặt đúng quy trình, biết tiết kiệm nước, không

xã nước bừa bãi…
* Chủ đề: Gia đình bé.
+ Thông qua trò chuyện sáng: Tôi trò chuyện với trẻ về công việc của trẻ
ở nhà, chúng tôi giáo dục trẻ biết giúp bố mẹ quét nhà, lau bàn ghế…
+ Thông qua giờ hoạt động góc: Chúng tôi hướng dẫn trẻ lau chùi các góc
chơi, sắp xếp đồ chơi gọn gàng đúng nơi quy định.
+ Ở góc phân vai: Cho trẻ chơi nấu ăn, dọn bàn ăn, bát đũa.
+ Góc xây dựng: Xây nhà cữa, các nguyên vật liệu phải sắp xếp gọn gàng,
hợp lý,…
* Chủ đề: Thế giới thực vật.
+ Ở góc thiên nhiên: chúng tôi hướng dẩn trẻ biết trồng cây, chăm sóc cây.
4


+ Thông qua hoạt động học: Tôi trò chuyện với trẻ về cây xanh, ích lợi
của cây xanh đối với con người, cách chăm sóc, bảo vệ…
+ Thông qua hoạt động ngoài trời: Tôi cho trẻ quan sát cây, cho trẻ nhặt lá
vàng rơi bỏ vào sọt rác.
* Chủ đề: Tết và mùa xuân.
+ Thông qua hoạt động học tôi trò chuyện với trẻ về trang trí, lau chùi nhà
cửa để đón tết.
+ Thông qua các buổi sinh hoạt chiều: tôi cho trẻ sắp xếp lau chùi đồ dùng
đồ chơi trong lớp để đón tết.
* Chủ đề : Nước và hiện tượng tự nhiên.
+ Thông qua hoạt động giờ học: chúng tôi cung cấp kiến thức cho trẻ về
các nguồn nước, ích lợi của nước đối với con người, sự vật, giáo dục trẻ ý thức
bảo về nguồn nước.
+ Thông qua các trò chơi chiều: Cho trẻ nhận biết các trường hợp đúng,
sai về bảo vệ môi trường…
Để kế hoạch thực hiện một cách có hiệu quả bản thân tôi phải làm tốt

công tác tham mưu.
2.2.3. Cung cấp các kiến thức bảo vệ môi trường cho trẻ.
Để trẻ có ý thức với môi trường thì giáo viên phải biết cung cấp những
hiểu biết về môi trường cho trẻ thông qua băng đĩa, thông qua bài thơ, câu đố,
thông qua trò chuyện, thông qua tranh ảnh môi trường … , đây là hình thức quan
trọng, nó hỗ trợ và làm giàu vốn hiểu biết cho trẻ một cách có hiệu quả.
* Thông quá các đoạn phim, băng đĩa về bảo vệ môi trường.
Ví dụ: Chúng tôi cho trẻ xem các đoạn băng về cảnh trẻ vứt rác bừa bãi và
cảnh trẻ có ý thức bỏ rác đúng nơi quy định. Sau khi trẻ xem xong chúng tôi cho
trẻ nhận xét những hình ảnh trên. Các con vừa xem các hình ảnh trên, hình ảnh
nào đúng, hình ảnh nào sai? Vì sao? Khi trẻ thảo luận xong chúng tôi nhấn mạnh
lại và lòng giáo dục cho toàn thể lớp hiểu ra vấn đề đó là: Muốn có được một
môi trường trong sạch lành mạnh thì các con phải có ý thức thường xuyên bỏ rác
đúng nơi quy định và cụ thể khi các con uống sữa hoặc ăn bánh xong cần phải
bỏ rác vào thùng rác.
+ Cho trẻ xem hình ảnh về nguồn nước sạch, nguồn nước bị ô nhiễm, qua
đó cho trẻ nhận xét, nguồn nước nào có lợi cho sức khỏe? Vì sao các con biết.
Vậy để có nguồn nước sạch các con phải làm gì?
Từ những hình ảnh đó đã giúp trẻ có một hiểu biết nhất định về môi
trường và trẻ sẽ có những hành động đúng với môi trường.
* Thông qua các bài thơ, bài đồng dao giúp trẻ có thói quen vệ sinh
sạch sẽ
5


VD: Bài thơ: Em rữa tay sạch
Mới ngồi vào bàn
Xúc cơm ăn ngon
Em ngoan, ngoan quá
Khi trẻ đọc xong bài thơ tôi đưa ra các câu hỏi, bài thơ nhắc nhỡ các con

trước khi ăn cơm các con làm gì?
Bài thơ:
Không vứt rác ra đường
Cái bánh có lá gói
Quả chuối võ rất trơm
Giẫm phải là ngã luôn
Nhớ bỏ vào thùng rác
Bài thơ nhắc nhỡ các con khi ăn chuối, ăn bánh xong phải bỏ rác vào đâu?
Nếu không bỏ vào thùng rác thì giẫm phải thì bị như thế nào? Nếu như các con
vứt rác bừa bãi thì môi trường có được sạch sẽ không?...
* Thông qua trang trí các tranh ảnh về bảo vệ môi trường gần gũi đối
với trẻ.
Tùy theo từng chủ đề và nội dung lồng ghép ý thức bảo vệ môi trường cho
trẻ mà tôi chọn tranh trang trí cho phù hợp.
Ví dụ: Chủ đề trường Mầm non
+ Thông qua hoạt động học chúng tôi giới thiệu cho trẻ các khu vực trong
trường, khu vệ sinh, nơi bỏ rác, vứt rác. Thì ở phía ngoài lớp tôi treo tranh về
các biểu tượng bỏ rác đúng nơi quy định.
+ Thông qua hoạt động chiều: Chúng tôi trò chuyện với trẻ vì sao phải rữa
tay, lau mặt, hướng dẫn trẻ quy trình rữa tay, lau mặt. Thì ở khu vực trẻ vệ sinh
tôi treo tranh vẽ về quy trình rữa tay cho trẻ xem…nhằm khắc sâu kiến thức cho
trẻ.
2.2.4. Cho trẻ trải nghiệm thông qua các hoạt động hằng ngày.
Sau khi trẻ đã được làm quen các kiến thức về bảo vệ môi trường, thì
chúng tôi cho trẻ trải nghiệm với các kĩ năng đó. Qua quá trình trẻ trải nghiệm
chúng tôi đánh giá thực chất những trẻ nào làm được, những trẻ nào chưa làm
được để có biện pháp giúp đỡ trẻ kịp thời.
*Thông qua hoạt động học.
Hoạt động học là một trong những hoạt động cơ bản của trẻ mầm non.
Hoạt động học giúp cho trẻ củng cố và hệ thống hóa các kiến thức mà trẻ tích

lũy được trong cuộc sống hàng ngày. Vì vậy có thể sử dụng hoạt động học để
thực hiện lồng ghép, tích hợp nội dung giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ có
hiệu quả
VD: Chủ đề: Thế giới thực vật
6


Thông qua giờ học trò chuyện về cây xanh. Mục tiêu của giờ học trẻ phải
nắm được lợi ích của cây xanh đối với đời sống con người và môi trường. Giáo
dục trẻ không được ngát lá, bẻ cành, để cây xanh tốt cho ta bóng mát, tạo môi
trường trong lành cho chúng ta vui chơi.
Ví dụ: Chủ đề: Nước và các hiện tượng tự nhiên.
+ Thông qua giờ hoạt động học: Khám phá sự kì diệu của nước. Chúng tôi
cung cấp kiến thức cho trẻ biết được tính chất của nước (nước là một chất lỏng,
không màu, không mùi, không vị, có thể hòa tan, không hòa tan được một số
chất, sự đổi màu của nước…ích lợi của nước đối với môi trường, sự vật..).
Thông qua tiết học này giáo dục trẻ biết bảo vệ nguồn nước, vì nước rất cần cho
con người, khi sử dụng nước vệ sinh cần tiết kiệm cho vòi nước chảy vừa đủ,
không xả nước tự do…
Trong hoạt động học, chúng tôi có thể sử dụng nhiều phương pháp khác
nhau để giáo dục môi trường cho trẻ, giúp trẻ tiếp thu bài một cách tốt nhất.
* Thông qua các giờ chơi.
Hoạt động chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ lứa tuổi mẫu giáo. Chính vì
vậy hoạt động chơi đóng vai trò quan trọng đối với việc giáo dục trẻ nói chung
cũng như giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ nói riêng. Hoạt động chơi có thể
tiến hành ở ngoài trời hoặc trong không gian lớp học. Trong lớp học, hoạt động
chơi được tiến hành dưới dạng trò chơi tại góc chơi. Khi trẻ hoạt động ở các góc,
trẻ học được nhiều kỹ năng quan trọng như: Giao tiếp, nhận thức, vận động,
cảm xúc, tình cảm, sáng tạo… dựa vào đặc điểm của mỗi góc tôi chọn nội dung
chơi phù hợp.

VD: Chủ đề: Gia đình: Ở góc phân vai tôi rèn kỹ năng bảo vệ môi trường
thông qua trò chơi nấu ăn, trẻ biết chế biến các món ăn, hợp vệ sinh, thu dọn đồ
dùng, đồ chơi sau khi nấu ăn xong vào đúng vị trí gọn gàng ngăn nắp.
Hoặc khi đóng vai mẹ cho bé ăn, trẻ phải biết rữa tay, lau mặt cho bé,
thông qua hoạt động chơi không những hình thành kỹ năng cho trẻ mà còn giúp
trẻ phát triển sự giao lưu tình cảm giữ trẻ với đồ chơi một cách gần gũi.
Ví dụ: Ở góc học tập chủ đề thế giới thực vật: Tôi chuẩn bị nhiều tranh
hoặc báo về những hình ảnh chăm sóc bảo vệ môi trường và những hình ảnh có
hành vi không tốt đối với môi trường, sau đó tôi hướng dẫn trẻ tìm những hình
ảnh về ý thức bảo vệ môi trường, cho trẻ cắt dán làm bộ sưu tập về các hình ảnh
chăm sóc cây cối, bảo vệ môi trường sau đó tôi cho trẻ nêu ý tưởng của trẻ về bộ
tranh sưu tầm đó, thông qua các câu hỏi gần gũi, thân thiện với trẻ.
Khi trẻ chơi ở các góc tôi rèn cho trẻ ý thức cất dọn đồ chơi đúng nơi quy
định, trong khi chơi không nên ném phá đồ chơi, cuối buổi chơi tôi luôn cho trẻ
tự nhận xét ý thức của trẻ trong quá trình chơi. Góc chơi nào chơi trật tự, cách
7


chọn đồ chơi đúng nơi quy định … Khi trẻ nhận xét xong tôi đánh giá lại và
nhắc nhỡ động viên những trẻ chưa thực hiện tốt.
Ngoài những nội dung chơi ở các góc tôi luôn tổ chức cho trẻ vào các giờ
họat động chiều, với những thời điểm chơi này tôi chọn những trò chơi mang
tính tập thể như trò chơi gạch bỏ các trường hợp sai, ô cửa bí mật.. nhằm tạo
cho trẻ sự mạnh dạn trước đông người, đồng thời thông qua các trò chơi này
củng cố kiến thức cho trẻ.
*Thông qua hoạt động lao động
Hoạt động lao động đối với tuổi mẫu giáo không nhằm tạo ra sản phẩm
vật chất mà được sử dụng như một phương tiện giáo dục. Điều quan trọng là
chúng tôi tổ chức hoạt động lao động cho trẻ giúp trẻ cảm nhận được niềm vui
từ thành quả lao động của mình, từ đó giúp trẻ có thái độ thân thiện, tích cực và

có trách nhiệm đối với môi trường xung quanh. Vì thế nhiệm vụ lao động mà
chúng tôi giao cho trẻ cần phù hợp với khả năng của trẻ và tăng dần mức độ từ
dễ đến khó, tạo cơ hội cho trẻ thể hiện tính tự lực và sáng tạo.
+ Ví dụ: Khi hoạt động chăm sóc cây, tôi cho một nhóm từ 5-7 cháu và
hướng dẫn mỗi nhóm làm việc khác nhau: Nhóm nhặt lá vàng, nhóm tưới cây,
nhóm xới đất… Trong quá trình trẻ làm tôi luôn trò chuyện với trẻ vì sao phải
chăm sóc cây? Sau khi kết thúc công việc tôi khuyến khích các nhóm kể lại các
việc các con đã làm cho lớp, con chăm sóc cây như thế nào? Đây là hoạt động
rất thú vị và bổ ích dành cho trẻ đồng thời rất hiệu quả đối với giáo viên trong
qúa trình giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ.
*Thông qua hoạt động ăn ngũ, vệ sinh.
Đây là hoạt động nhằm hình thành một số nề nếp, thói quen trong sinh
hoạt, đáp ứng nhu cầu sinh lý của trẻ, tạo cho trẻ trạng thái thoải mái, vui vẽ.
+ Ví dụ: Khi cho trẻ ăn, tôi nhắc nhỡ động viên trẻ ăn hết suất, ăn không
rơi vãi ra ngoài, trong quá trình ăn không được nói chuyện, sau khi ăn xong
cùng cô thu dọn bàn ghế gọn gàng, ngăn nắp, xếp bát thìa đúng nơi quy định,
khi ăn xong cô nhắc nhở trẻ đánh răng và uống nước. Lấy nước uống vừa đủ,
không vặn vòi chảy mạnh khi đánh răng. Chúng tôi luôn nhắc trẻ giữ gìn vệ sinh
cá nhân sạch sẽ, đi vệ sinh đúng nơi quy định, đồ dùng cá nhân sắp xếp gọn
gàng ngăn nắp. Rữa tay lau mặt đúng quy trình, ăn mặc gọn gàng, sạch sẽ phù
hợp với các mùa…
Trong quá trình trẻ thực hiện tôi luôn ghi chép lại một số trẻ những kỹ
năng chưa làm được, để có kế hoạch bồi dưỡng kịp thời.
Ngoài việc lồng ghép các nội dung trên, giáo viên luôn là tấm gương sáng
để trẻ noi theo ( gương mẫu trong mọi hành động cử chỉ, trong giao tiếp ứng xữ
với trẻ…).
8


2.2.5. Phối kết hợp với phụ huynh.

Vai trò phụ huynh rất quan trọng trong việc giáo dục ý thức bảo vệ môi
trường cho trẻ. Vì thế tôi luôn tranh thủ mọi cơ hội gần gũi với phụ huynh, nắm
bắt sự quan tâm của phụ huynh đối với con cái, đối với giáo viên. Ngay từ đầu
năm học khi họp phụ huynh tôi gợi ý những phụ huynh có điều kiện quan tâm
con cái tham gia vào ban chấp hành hội phụ huynh của lớp, để họ động viên lôi
cuốn những phụ huynh khác quan tâm đến việc rèn luyện ý thức bảo vệ môi
trường cho trẻ. Trong khi họp phụ huynh tôi đưa ra các nội dung giáo dục ý thức
bảo vệ môi trường cho phụ huynh cùng rõ và thống nhất chung trong giáo dục
con cái. Ngoài ra tôi nhờ Ban đại diện cha mẹ tuyên truyền, động viên các phụ
huynh trong lớp mua sắm đồ dung học tập, đồ dùng vệ sinh đầy đủ, đồng loạt.
Nhờ phụ huynh thu gom nguyên liệu, giúp giáo viên vẽ tranh, sáng tác thơ ca về
chủ đề bảo vệ môi trường… Tất cả những công việc đó đã tạo cho lớp tôi có môi
trường khá phong phú.
Hằng ngày vào những giờ đón trả trẻ tôi gặp gỡ phụ huynh để trao đổi
tình hình học tập cũng như các nề nếp thói quen vệ sinh cá nhân của trẻ. Đối với
những cháu bảo vệ môi trường còn hạn chế như: Vứt rác bừa bãi, chưa nắm
vững quy trình vệ sinh cá nhân trẻ… tôi nhờ phụ huynh trẻ luyện thêm cho cháu
bằng nhiều hình thức như: Cho xem băng đĩa, đưa ra các tình huống đúng sai
bảo vệ môi trường, tập cho trẻ có nề nếp vệ sinh thân thể sạch sẽ…Động viên,
truyên truyền những phụ huynh có năng khiếu kể chuyện, đọc thơ có nội dung
về việc bảo vệ môi trường cho trẻ em, để cung cấp thêm kiến thức cho trẻ.
Ngoài ra tôi nhờ Ban đại diện phụ huynh đến động viên những gia đình có hoàn
cảnh khó khăn, gia đình chưa thực sự quan tâm đến việc giáo dục bảo vệ môi
trường cho con cái, để họ có nhận thức đúng đắn hơn về việc bảo vệ môi trường.
Ngoài ra chúng tôi thường xuyên kết hợp với phụ huynh lao động tu sửa
bồn hoa, trồng thêm cây xanh xunh quanh trường lớp, đặc biệt qua các hội thi “
Xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm” cấp trường, phụ huynh lớp tôi tham
gia tích cực trong việc thu gom nguyên vật liệu để trang trí môi trường trong và
ngoài lớp học. sơn quét lại các cử sổ, mảng tường của lớp… tạo cho môi trường
có cảnh quan luôn sạch sẽ, bầu không khí trong lành, an toàn thoáng mát, thân

thiện đối với trẻ. Phụ huynh phấn khởi, hiểu rõ tầm quan trọng của việc bảo vệ
mổi trường đối với cuộc sống con người.
2.3. Kết quả đạt được.
Từ những biện pháp trên và bằng việc làm cụ thể của bản thân, sự quan
tâm, chỉ đạo sát sao của Ban giám hiệu, tập thể sư phạm trong trường, nên chất
lượng giáo dục ý thức bảo vệ môi trường của lớp tôi so với đầu năm có nhiều
chuyển biến rõ rệt.
* Đối với trẻ
9


+ 97% trẻ có thói quen vệ sinh cá nhân, vệ sinh trong ăn uống.
+ 95% trẻ biết cách dọn đồ dùng đồ chơi đúng nơi quy định.
+ 95% trẻ có ý thức không vứt rác bừa bãi, biết bỏ rác vào thùng rác.
+ 90% trẻ biết giữ gìn vệ sinh môi trường trong và ngoài lớp.
+ 90% trẻ biết chăm sóc bảo vệ cây cối.
*Đối với giáo viên
Giáo viên nắm vững mục tiêu, nội dung, phương pháp giáo dục ý thức bảo
vệ môi trường đối với trẻ mầm non.
Biết lồng ghép các nội dung giáo dục ý thức bảo vệ môi trường vào các
hoạt động hằng ngày của trẻ.
Giáo viên biết lập kế hoạch thực hiện linh hoạt, sáng tạo phù hợp với
nhóm, lớp của mình.
* Đối với phụ huynh.
- Nhận thức của phụ huynh ngày càng được nâng cao, quan tâm đến việc
hướng dẫn các kĩ năng bảo vệ môi trường cho trẻ.
- Phụ huynh tin tưởng vào việc dạy dỗ của cô giáo và làm tốt công tác
tuyên truyền về vấn đề an toàn chăm sóc giáo dục trẻ trong cộng đồng.
- Sưu tầm giúp giáo viên về các loại tranh ảnh, áp-phích… có nội dung về
bảo vệ môi trường.

3. KẾT LUẬN
3.1. Ý nghĩa của đề tài, sáng kiến, giải pháp.
Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường có ý nghĩa rất lớn đối với việc hình
thành nhân cách cho trẻ. Bởi vì giáo dục môi trường góp phần phát triển về đức,
trí, thể, mĩ cho trẻ. Thông qua quá trình lĩnh hội tri thức về thế giới xung quanh
từ đó tạo mối quan hệ đơn giản giữa các sự vật và hiện tượng tự nhiên phù hợp
với đặc điểm nhận thức của trẻ, sẽ hoàn thiện các giác quan, tích lũy được một
số kinh nghiệm, hình thành các khái niệm đơn giản trong cuộc sống. Việc lĩnh
hội tri thức về môi trường có liên quan trực tiếp đến sự phát triển ở trẻ khả năng
nhận thức, tư duy lôgic, chú ý, ngôn ngữ, sự quan sát…
Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường còn góp phần phát triển tình cảm đạo
đức cho trẻ về tình yêu thiên nhiên, có thái độ giữ gìn bảo vệ động thực vật…
Trẻ thường gắn bó và coi trọng những gì chúng chăm sóc. Sự đa dạng của động
thực vật ở trường mầm non, việc trẻ trực tiếp chăm sóc chúng sẽ hình thành
những phẩm chất, nhân cách như thái độ lao động, biết yêu lao động, có thói
quen lao động, có trách nhiệm với công việc được giao.
Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường còn góp phần phát triển thể chất và lao
động: Hình thành ở trẻ tình yêu lao động, thái độ bảo vệ tự nhiên. Điều quan
trọng là trẻ phải cảm thấy thích thú trong quá trình lao động, kết quả lao động.
10


Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường còn là phương tiện phát triển thẩm
mỹ, cái đẹp của tự nhiên có thể ảnh hưởng đến mọi trẻ. Khi cho trẻ làm quen với
tự nhiên, cần hướng sự chú ý của trẻ đến hình dạng, sắc thái của hoa lá, sự vận
động của động vật. Trong quá trình đó, trẻ học được cách cảm nhận vẽ đẹp của
tự nhiên để từ đó chúng biết cảm nhận thế giới với sự hấp dẫn và đa dạng.
Vậy việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ sẽ góp phần giải
quyết nhiệm vụ phát triển trẻ một cách toàn diện các mặt trí tuệ, đạo đức, lao
động, thẩm mỹ.

Muốn thực hiện tốt việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ có hiệu
quả, trước hết giáo viên không ngừng tự học, tự bồi dưỡng về các kiến thức bảo
vệ môi trường cho trẻ.
+ Nắm vững mục tiêu, nội dung, phương pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi
trường đối với trẻ mầm non.
+ Biết xây dựng kế hoạch lồng ghép các nội dung giáo dục ý thức bảo vệ
môi trường vào các chủ đề và các hoạt động hằng ngày của trẻ.
+ Cung cấp các kiến thức về giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ
mọi lúc mọi nơi, thông qua băng, đĩa, bài thơ, bài đồng dao, thông qua việc
trang trí môi trường….
+ Cho trẻ trải nghiệm thông qua các hoạt động như: giờ chơi, thông qua
hoạt động lao động, hoạt động học…
+ Kết hợp chặt chẽ với phụ huynh trong việc giáo dục ý thức bảo vệ môi
trường, công tác tuyên truyền về vấn đề nuôi dạy con theo khoa học.
+ Thường xuyên theo dõi ghi chép những trẻ yếu để có kế hoạch bồi
dưỡng kịp thời.
+ Giáo viên luôn luôn gương mẫu, nêu cao ý thức bảo vệ môi trường, là
tấm gương sáng để trẻ noi theo.
Bởi vậy mỗi giáo viên cần phải xác định rõ đây là công việc thường
xuyên phải làm nhằm không ngừng nâng cao chất lượng về giáo dục ý thức bảo
vệ môi trường cho trẻ trong trường mầm non. Từ thực tế mà chúng tôi đang gặp
phải.
3.2. Kiến nghị, đề xuất:
* Đối với giáo viên:
- Tăng cường công tác tự học, tự bồi dưỡng về ý thức bảo vệ môi trường.
- Thường xuyên làm đồ dùng đồ chơi từ những nguyên vật liệu sẵn có ở địa
phương phù hợp với chủ đề, đảm bảo khoa học và an toàn cho trẻ hoạt động.
* Đối với nhà trường:
- BGH nhà trường tham mưu tích cực với các ban, ngành nhằm tăng trưởng
cơ sở vật chất như tao môi trường cảnh quan bên ngoài, nhằm thu hút trẻ đến với

11


thế giới tự nhiên, từ đó trẻ biết yêu thích thiên nhiên và hình thành được ý thức
bảo vệ môi trường.
- Đầu tư các trang thiết bị nhằm phục phụ nhu cầu cho trẻ như hệ thống vệ
sinh, áp phích, …
* Đối với phòng giáo dục:
- Tham mưu tích cực với lãnh đạo cấp trên để hỗ trợ kinh phí mua sắm
trang thiết bị đồ chơi ngoài trời,
- Mở các lớp bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên mầm non đặc biệt là ý
thức bảo vệ môi trường để kịp thời điều chỉnh theo sự đổi mới của chương trình
giáo dục mầm non.
Trên đây là một số kinh nghiệm nhỏ của bản thân tôi trong quá trình nghiên
cứu một số biện pháp giáo dục ý thức trẻ bảo vệ môi trường cho trẻ 4-5 tuổi tại
trường mầm non vào đầu năm học vừa qua dựa trên những biện pháp đó đã đem
lại những kết quả đáng kể. Song bản thân tôi nhận thấy còn nhiều vấn đề cần
tiếp tục học hỏi, tìm kiếm các giải pháp và kinh nghiệm của một số đồng nghiệp.
Tuy nhiên việc tích lũy kinh nghiệm của bản thân không tránh khỏi những thiếu
sót, hạn chế. Tôi rất mong nhận được những ý kiến đóng góp của hội đồng khoa
học các cấp để từ đó bản thân tôi rút ra được các kinh nghiệm sâu sắc hơn trong
quá trình tổ chức các hoạt động giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ.
Tôi xin chân thành cảm ơn.

12