Vấn đề tuyên truyền xây dựng nông thôn mới trên báo chí quảng ninh

1

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Đảng ta luôn khẳng định: “Nông nghiệp là cơ sở để phát triển công
nghiệp”. Công nghiệp muốn tiến nhanh và tiến vững chắc phải dựa trên cơ sở
sự phát triển mạnh mẽ và toàn diện của nông nghiệp.
Sau gần 30 năm thực hiện đường lối đổi mới, dưới sự lãnh đạo của
Đảng, nông nghiệp, nông dân, nông thôn nước ta đã đạt được thành tựu khá
toàn diện và to lớn. Đảng và Nhà nước luôn khẳng định: Nông nghiệp, nông
dân, nông thôn có vị trí chiến lược trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại
hoá, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, là cơ sở và lực lượng quan trọng để phát
triển kinh tế - xã hội bền vững, giữ vững ổn định chính trị, đảm bảo an ninh,
quốc phòng; giữ gìn, phát huy bản sắc văn hoá dân tộc và bảo vệ môi trường
sinh thái của đất nước.
Các vấn đề nông nghiệp, nông dân, nông thôn phải được giải quyết
đồng bộ, gắn với quá trình đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.
Trong mối quan hệ mật thiết giữa nông nghiệp, nông dân và nông thôn, nông
dân là chủ thể của quá trình phát triển, xây dựng nông thôn mới gắn với xây
dựng các cơ sở công nghiệp, dịch vụ và phát triển đô thị theo quy hoạch là
căn bản; phát triển toàn diện, hiện đại hóa nông nghiệp là then chốt.
Ngày 5/8/2008, Hội nghị lần thứ 7, Ban chấp hành TW khóa X đã ban
hành Nghị quyết số 26 – NQ/TW về nông nghiệp, nông dân, nông thôn với
mục tiêu: Xây dựng nền nông nghiệp phát triển toàn diện theo hướng hiện đại,
bền vững, sản xuất hàng hoá lớn, có năng suất, chất lượng, hiệu quả và khả
năng cạnh tranh cao, đảm bảo vững chắc an ninh lương thực quốc gia cả trước
mắt và lâu dài. Xây dựng nông thôn mới có kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội
hiện đại; cơ cấu kinh tế và các hình thức tổ chức sản xuất hợp lý, gắn nông
nghiệp với phát triển nhanh công nghiệp, dịch vụ, đô thị theo quy hoạch; xã

2

hội nông thôn ổn định, giàu bản sắc văn hoá dân tộc; dân trí được nâng cao,
môi trường sinh thái được bảo vệ; hệ thống chính trị ở nông thôn dưới sự lãnh
đạo của Đảng được tăng cường.
Ngày16/4/2009, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định 491/2009/QĐTTg ban hành Bộ tiêu chí Quốc gia xây dựng nông thôn mới.
Tiếp đó là Quyết định 800/2010/QĐ-TTg ngày 4/6/2010 về chương
trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM giai đoạn 2010 – 2020, trong đó xác
định đến năm 2015 có 20% số xã trên cả nước đạt tiêu chí nông thôn mới và
đến năm 2020 con số này là 50%.
Ngày 8/6/2011, Thủ tướng Chính phủ đã phát động phong trào “Cả
nước chung sức xây dựng nông thôn mới”. Đây là chương trình có tầm chiến
lược quan trọng của Đảng, Nhà nước. Xây dựng nông thôn mới vừa là mục
tiêu, yêu cầu của sự phát triển bền vững vừa là nhiệm vụ cấp bách, lâu dài đòi
hỏi phải được tiến hành đúng quy trình, đồng bộ và được triển khai trên phạm
vi toàn quốc.
Để góp phần đưa chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về xây
dựng nông thôn mới vào cuộc sống, có vai trò quan trọng của công tác tuyên
truyền, đặc biệt là các cơ quan báo chí. Nhiệm vụ xuyên suốt của báo chí là
tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức của các cấp ủy, chính quyền và
người dân về chương trình xây dựng nông thôn mới. Làm sao để mỗi người
dân nhận thức được mình chính là chủ thể của nông thôn mới. Báo chí cũng
phải tạo sự đồng thuận, đoàn kết của các tầng lớp nhân dân chung tay xây
dựng nông thôn mới.
Quảng Ninh là tỉnh nằm ở phía Đông Bắc, có đường biên giới giáp
Quảng Tây, Trung Quốc. Những năm gần đây, tỉnh Quảng Ninh phát triển khá
năng động, là động lực phát triển kinh tế khu vực phía Bắc cùng với Hà Nội,
Hải Phòng. Mục tiêu tới năm 2015 là sẽ cơ bản trở thành tỉnh dịch vụ, công
nghiệp theo hướng hiện đại. Ngoài thế mạnh công nghiệp khai khoáng, dịch

3

vụ, du lịch, Đảng bộ và chính quyền tỉnh Quảng Ninh xác định xây dựng
nông thôn mới cũng chính là một nội dung quan trọng thực hiện công nghiệp
hóa, hiện đại hóa. Với nhận thức này và sự đầu tư tập trung trong thời gian
qua, Quảng Ninh đã đạt được những thành tích đáng kể sau 3 năm xây dựng
nông thôn mới. Tính đến hết năm 2012, tỉnh Quảng Ninh đã có 100% xã đã
xây dựng xong Quy hoạch và Đề án xây dựng nông thôn mới, là địa phương
đi đầu cả nước về bước khởi đầu này. Có 5 địa phương đã được tỉnh phê duyệt
Quy hoạch và Đề án là: Thị xã Quảng Yên, huyện Đông Triều, huyện Cô Tô,
huyện Bình Liêu, huyện Đầm Hà. Năm 2013 tỉnh đã có 34 xã về đích xây
dựng nông thôn mới, là địa phương dẫn đầu cả nước.
Trong thời gian qua, báo chí Quảng Ninh đã góp phần không nhỏ vào
việc xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh. Đây là lực lượng xung kích,
đóng vai trò quan trọng vào những kết quả xây dựng nông thôn mới của tỉnh
Quảng Ninh trong 3 năm qua. Xây dựng nông thôn mới là mảng đề tài quan
trọng, phong phú được báo chí tỉnh Quảng Ninh dành một phần thời lượng
đáng kể để tuyên truyền. Các tin, bài, chuyên trang, chuyên mục, chuyên đề
về xây dựng nông thôn mới xuất hiện trên báo Quảng Ninh và Truyền hình
Quảng Ninh ngày càng nhiều với chất lượng nội dung và hình thức ngày càng
tiến bộ, đã từng bước làm chuyển biến mạnh mẽ nhận thức của các cấp,
ngành, người nông dân về xây dựng nông thôn mới.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả nhất định, vấn đề tuyên truyền xây
dựng nông thôn mới trên báo chí Quảng Ninh thời gian qua cũng bộc lộ nhiều
hạn chế. Việc tuyên truyền về chủ đề này còn chưa chưa sâu, chưa sinh động
và hiệu quả, chưa sát thực tiễn cuộc sống, đôi lúc còn dập khuôn và còn thiếu
tính phản biện. Việc nghiên cứu những việc đã làm được và chưa làm được
của báo chí Quảng Ninh trong tuyên truyền vấn đề xây dựng nông thôn mới là
rất cần thiết. Từ đó đưa ra những giải pháp để nâng cao hiệu quả, chất lượng

tuyên truyền về mảng đề tài này. Điều này càng trở nên cấp bách, khi tỉnh


4

Quảng Ninh đang phát động phong trào 2 năm thần tốc (2014 - 2015) đẩy
nhanh tiến trình, xây dựng nông thôn mới. Phấn đấu đến năm 2015 sẽ trở
thành tỉnh nông thôn mới.
Từ thực tiễn đó, học viên đã lựa chọn đề tài: “Vấn đề tuyên truyền xây
dựng nông thôn mới trên báo chí Quảng Ninh” làm đề tài nghiên cứu cho
luận văn Thạc sĩ truyền thông đại chúng, nhằm góp phần làm rõ thêm những
vấn đề cơ bản xung quanh nội dung này.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Các nghiên cứu về vai trò của báo chí với viêc tuyên truyền các chính
sách của Đảng và Nhà nước về vấn đề nông nghiệp, nông thôn, nông dân đã
xuất hiện khá nhiều, đặc biệt những năm sau đổi mới. Các đề tài này đã làm
rõ và nêu bật tầm quan trọng của nông nghiệp, nông thôn, nông dân trong sự
nghiệp xây dựng, phát triển đất nước. Đặc biệt là xây dựng nông thôn mới
phù hợp với sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Trong các
công trình nghiên cứu về nông nghiệp, nông dân, nông thôn đáng chú ý là các
công trình:
- “Con đường công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn”PGS.TS Chu Hữu Quý và PGS.TS Nguyễn Kế Tuấn đồng chủ biên, Nxb
Chính trị Quốc gia.
- “Nông nghiệp, nông dân, nông thôn trong quá trình đẩy mạnh công
nghiệp hóa, hiện đại hóa ở nước ta”- GS.TS Hoàng Ngọc Hòa, Nxb Chính trị
Quốc gia.
- “Nông nghiệp nông thôn Việt Nam sau 20 năm đổi mới: Quá khứ và
hiện tại”- Nguyễn Văn Bích, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
- Con đường công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn của
PGS.TS Chu Hữu Quý và PGS.TS Nguyễn Kế tuấn đồng chủ biên do NHà

xuất bản chính trị Quốc gia xuất bản.


5

- Nông nghiệp, nông dân, nông thôn trong quá trình đẩy mạnh công
nghiệp hóa, hiện đại hóa ở nước ta của GS.TS Hoàng Ngọc Hòa, Nhà xuất
bản Chính trị quốc gia.
- 55 năm nông nghiệp, nông thôn Việt Nam, PGS.TS Nguyễn Sinh Cúc,
Nhà xuất bản nông nghiệp (2001).
- Sổ tay hướng dẫn xây dựng nông thôn mới (cấp xã), tác giả Hồ Xuân
Hùng, Nhà xuất bản lao động, Hà Nội (2010).
Các công trình nghiên cứu nói trên đã hệ thống và nêu bật quan điểm
của Đảng, Nhà nước về nông nghiệp, nông thôn, nông dân. Nêu bật vai trò
trọng yếu của nông nghiệp, nông dân, nông thôn trong quá trình thực hiện
công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Những thành công và hạn chế của
quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp cũng như sự cần thiết
phải tiến hành xây dựng nông thôn mới.
Trong lĩnh vực truyền thông đại chúng, việc nghiên cứu các vấn đề liên
quan đến nông nghiệp, nông dân, nông thôn và đặc biệt là xây dựng nông
thôn mới đã được thể hiện trong nhiều luận văn, luận án như:
- “Báo chí An giang tuyên truyền chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông
nghiệp” – Luận văn thạc sĩ chuyên ngành báo chí học của tác giả Nguyễn
Hoàng Anh Tuấn., Học viện Báo chí và Tuyên truyền.
- “Báo chí Hưng Yên tuyên truyền chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông
nghiệp, nông thôn trên địa bàn tỉnh” - Luận văn thạc sĩ chuyên ngành Báo chí
học của tác giả Nguyễn Hoàng Linh, Học viện Báo chí và Tuyên truyền
- “Báo in với việc tuyên truyền xây dựng nông thôn mới trong thời kỳ
hội nhập kinh tế quốc tế” - Luận văn thạc sĩ truyền thông đại chúng của tác
giả Hoàng Thị Phương., Học viện Báo chí và Tuyên truyền

- “Nâng cao chuyên đề nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới của
Đài PT-TH Hà Nội”-Luận văn thạc sĩ Báo chí của tác giả Lê Thu Phương,
Học viện Báo chí và Tuyên truyền.


6

- Vấn đề tuyên truyền tam nông trên sóng truyền hình các Đài Phát
thanh truyền hình Khu vực Đồng Bằng sông Cửu Long, Tác giả Ngô Thị
Ngọc Hạnh, Học viên báo chí và tuyên truyền, 2009.
- Tuyên truyền chuyển dịch cơ cấu kinh tế, nông nghiệp nông thôn miền
núi phía Bắc, Luận văn thạc sĩ chuyên ngành báo chí học, Phân viện báo chí
và tuyên truyền, 2004.
- Ngoài ra tác giả luận văn còn tham khảo các tham luận tại một số
cuộc hội thảo về vai trò của báo chí trong việc xây dựng nông thôn mới do
Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức, như: Hội thảo khu vực duyên hải và đồng
bằng Bắc bộ “Báo chí với vấn đề xây dựng nông thôn mới” do Ban Nghiệp vụ
Hội Nhà báo Việt Nam phối hợp với Hội Nhà báo tỉnh Thái Bình tổ chức ngày
6/12/2012. Hội thảo báo Đảng các tỉnh, thành phố phía Bắc lần thứ XXI được
tổ chức tại tỉnh Hưng yên về vấn đề tuyên truyền xây dựng nông thôn mới,
diễn ra vào tháng 8/2013.
Qua tham khảo, nghiên cứu học viên nhận thấy các công trình nghiên
cứu, tài liệu nói trên đều nhấn mạnh đến tầm quan trọng của nông nghiệp
trong nền kinh tế quốc dân. Nông nghiệp, nông dân, nông thôn luôn là
mảng đề tài hết sức phong phú và quan trọng của báo chí nói chung. Các
công trình nghiên cứu đã tập trung đi sâu phân tích, tìm hiểu cụ thể từng
vấn đề, từng khía cạnh của lĩnh vực nông nghiệp, nông dân, nông thôn.
Không chỉ đề cập đến lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn, nông dân của một
địa phương cụ thể mà nhiều công trình nghiên cứu còn đề cập bao trùm cả
1 khu vực, vùng miền đặc thù.

Tuy nhiên, qua tham khảo các nghiên cứu học viên nhận thấy chưa có
nhiều luận văn, luận án đi sâu nghiên cứu về vấn đề tuyên truyên xây dựng
nông thôn mới. Nghiên cứu thư mục tóm tắt luận án, luận văn, đề tài khoa học
từ năm 2000 đến năm 2011 có Luận văn thạc sỹ truyền thông đại chúng “Báo


7

in với việc tuyên truyền xây dựng nông thôn mới trong thời kỳ hội nhập kinh
tế quốc tế” của tác giả Hoàng Thị Phương, Học viện Báo chí và Tuyên truyền.
Các công trình nghiên cứu khác trong quá trình triển khai cũng có đề cập đến
nội dung xây dựng nông thôn mới như luận văn thạc sỹ truyền thông đại
chúng “Báo chí Thanh hóa với vấn đề phát triển nôn thôn trên địa bàn tỉnh
hiện nay” của tác giả Nguyễn Thanh Hương, Học viện báo chí và tuyên
truyền. Tuy nhiên, nội dung về xây dựng nông thôn mới chỉ là một tiểu mục
nhỏ trong tổng thể công trình nghiên cứu.
Đến nay vẫn chưa có một đề tài khoa học nào, một công trình khoa học
nghiên cứu, đánh giá một cách toàn diện, đầy đủ về vấn đề tuyên truyền xây
dựng nông thôn mới trên báo chí Quảng Ninh. Xây dựng nông thôn mới đang
là vấn đề được cả hệ thống chính trị tỉnh Quảng Ninh đặc biệt quan tâm và
dành nhiều tâm huyết. Đây cũng là mảng đề tài hết sức phong phú và quan
trọng của báo chí Quảng Ninh.
Lựa chọn đề tài về xây dựng nông thôn mới ở một tỉnh công nghiệp
như Quảng Ninh, tác giả luận văn dựa vào thực tiến công tác trên địa bàn tỉnh
nhận thấy rằng:
- Đảng bộ, chính quyền tỉnh Quảng Ninh thời gian qua đặc biệt quan
tâm đến vấn đề xây dựng nông thôn mới. Coi xây dựng nông thôn mới là một
phần không thể tách rời trong tiến trình xây dựng tỉnh Quảng Ninh cơ bản trở
thành tỉnh công nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2015.
- Quảng Ninh là tỉnh công nghiệp nhưng đến một nửa dân số sống ở

vùng nông nghiệp. Ngoài 4 thành phố Hạ Long, Móng Cái, Uông Bí, cẩm Phả
có công nghiệp phát triển thì 10 địa phương còn lại là Hải Hà, Đầm Hà, Bình
Liêu, Tiên Yên, Ba Chẽ, Hoành Bồ, Quảng Yên, Đông Triều, huyện đảo Vân
Đồn, huyện đảo Cô tô sản xuất nông nghiệp vẫn là ngành kinh tế chính, chiếm
tỷ trọng lớn. Thu nhập của đại bộ phận người dân các địa phương này thấp.
Bài toán rút ngắn khoảng cách giàu nghèo giữa các vùng nông thôn với thành


8

thị, sự chênh lệch thu nhập, đời sống của nhân dân đã được tỉnh Quảng Ninh
đặt ra từ nhiều năm. Và chương trình xây dựng nông thôn mới được tỉnh
Quảng Ninh coi là một trong nhiều giải pháp.
- Xây dựng nông thôn mới ở Quảng Ninh cũng khác so với các địa
phương trong cả nước. Thay vì làm thí điểm ở một địa phương, tỉnh đã triển
khai toàn diện trong tỉnh. Cả tỉnh làm nông thôn mới. Báo chí Quảng Ninh,
một bộ phận cấu thành hệ thống chính trị của tỉnh cũng không nằm ngoài
dòng thời cuộc. Đẩy mạnh tuyên truyền xây dựng nông thôn mới, nòng cốt là
các cơ quan báo chí được coi là biện pháp hết sức quan trọng để người nông
dân hiểu và làm theo.
Luận văn “Vấn đề tuyên truyền xây dựng nông thôn mới trên báo chí
Quảng Ninh”, là công trình khoa học đầu tiên đề cập trực tiếp đến vấn đề
tuyên truyền xây dựng nông thôn mới trên báo chí Quảng Ninh. Qua nghiên
cứu để thấy những điểm riêng trong xây dựng nông thôn mới ở Quảng Ninh
so với các địa phương khác trong cả nước và vấn đề xây dựng nông thôn mới
đã được báo chí Quảng Ninh tuyên truyền như thế nào để từ đó rút ra những
bài học kinh nghiệm nhằm nâng cao chất lượng tuyên truyền về nông thôn
mới thời gian tới cũng như những vấn đề báo chí quan tâm.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu:

Trên cơ sở khảo sát đánh giá thực trạng tuyên truyền về xây dựng nông
thôn mới của báo chí Quảng Ninh những năm qua, đề tài làm rõ những thành
công, hạn chế và nguyên nhân của những thành công, hạn chế. Qua đó đưa ra
các giải pháp cụ thể để góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả tuyên truyền
xây dựng nông thôn mới trên báo chí Quảng Ninh.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu:
Căn cứ vào mục đích nghiên cứu, học viên đề ra cho mình những
nhiệm vụ nghiên cứu sau:


9

- Hệ thống hóa những khái niệm liên quan đến nông thôn mới, xây
dựng nông thôn mới, các chủ trương, quan điểm của Đảng, Nhà nước và quá
trình xây dựng nông thôn mới của tỉnh Quảng Ninh. Làm rõ vai trò của báo
chí với tuyên truyền các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước nói
chung và quá trình xây dựng nông thôn mới nói riêng.
- Trên cơ sở khảo sát báo chí Quảng Ninh, đánh giá thực trạng về cách
thức, nội dung, hình thức vấn đề tuyên truyền xây dựng nông thôn mới, từ đó
rút ra những thành công, hạn chế và nguyên nhân của những thành công, hạn
chế của việc tuyên truyền đó.
- Xác định phương hướng cơ bản và những giải pháp để nâng cao chất
lượng thông tin, truyên truyền vấn đề xây dựng nông thôn mới trên báo chí
Quảng Ninh.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu: Vấn đề tuyên truyền xây dựng nông thôn
mới trên báo chí Quảng Ninh hiện nay.
4.2. Khách thể nghiên cứu: Nội dung tin, bài liên quan về xây dựng
nông thôn mới.
4.3. Phạm vi nghiên cứu:

- Về không gian: Luận văn tập trung nghiên cứu và khảo sát các tin,
bài, phóng sự, các chương trình tọa đàm, trao đổi, phỏng vấn, chuyên trang,
chuyên mục trên báo Quảng Ninh và Kênh truyền hình Đài PT-TH Quảng
Ninh về vấn đề xây dựng nông thôn mới
- Về thời gian: Từ tháng 6/2012 đến tháng 6/2013.
5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
5.1. Cơ sở lý luận:
Luận văn được nghiên cứu dựa trên quan điểm của học thuyết Mác –
Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về báo chí cách mạng, theo quan điểm đường


10

lối của Đảng và Nhà nước đối với báo chí, lý luận báo chí, lý luận báo chí
truyền hình, tâm lý học báo chí.
Các chủ trương, quan điểm của Đảng, Nhà nước và của tỉnh Quảng
Ninh đối với vấn đề xây dựng, nông thôn mới.
5.2. Phương pháp nghiên cứu:
Trong quá trình nghiên cứu luận văn sử dụng các phương pháp nghiên
cứu sau:
- Phương pháp khảo sát, thống kê: Khảo sát, thống kế các tin, bài viết,
phóng sự, chuyên đề, chuyên mục.. trên Báo Quảng Ninh và kênh truyền hình
Đài Phát thanh – Truyền hình Quảng Ninh liên quan đến vấn đề xây dựng
nông thôn mới. Phương pháp này nhằm nghiên cứu tần suất xuất hiện, nội
dung tuyên truyền, phương thức, hình thức thể hiện của các tin, bài viết,
phóng sự, chuyên mục…liên quan đến xây dựng nông thôn mới trên Báo
Quảng Ninh và Đài Phát thanh – Truyền hình Quảng Ninh.
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Phương pháp này nhằm phân tích
nội dung văn bản: Bao gồm phân tích về mặt định tích nội dung các báo cáo,
tài liệu, giáo trình, các công trình nghiên cứu khoa học liên quan đến vấn đề

xây dựng nông thôn mới.
- Phương pháp chuyên gia: Phương pháp này nhằm trao đổi, phỏng vấn
với các chuyên gia, nhà quản lý trong lĩnh vực nông nghiệp để lấy ý kiến về
quan điểm tuyên truyền xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh Quảng
Ninh hiện nay cũng như đánh giá hiệu quả, tác động và những giải pháp tuyên
truyền xây dựng nông thôn mới. Tiếp xúc, trao đổi với các các phóng viên
hoạt động trong lĩnh vực có liên quan đến xây dựng nông thôn mới của Báo
Quảng Ninh và Đài Phát thanh truyền hình Quảng Ninh nhằm hiểu hơn về
công việc tuyên truyền xây dựng nông thôn mới.


11

6. Đóng góp mới của luận văn
Trên cơ sở nghiên cứu đồng bộ các tin, bài của báo Quảng Ninh và
Đài phát thanh – truyền hình Quảng Ninh luận văn sẽ hệ thống một cách
khoa học về thực trạng tuyên truyền vấn đề xây dưng nông thôn mới trên
báo chí Quảng Ninh.. Luận văn cũng chỉ ra những điểm khác biệt trong vấn
đề xây dựng nông thôn mới ở Quảng Ninh so với những địa phương khác
trong nước.
Luận văn đã đề ra những nhóm giải pháp hữu hiệu để nâng cao chất
lượng tuyên truyền về xây dựng NTM trên báo chí Quảng Ninh, từ đó, sẽ có
những cách thức, nội dung tuyên truyền phù hợp hơn trong thời gian tới. Luận
văn cũng sẽ bổ sung thêm tài liệu nghiên cứu khoa học về vai trò của báo chí
Quảng Ninh trong quá trình tuyên truyền về xây dựng nông thôn mới.
7. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
7.1. Ý nghĩa lý luận
- Thông qua khảo sát, phân tích các tư liệu trên báo Quảng Ninh và
Đài PT-TH Quảng Ninh, luận văn sẽ góp phần làm rõ vai trò của báo chí trong
vấn đề xây dựng nông thôn mới nói chung và ở Quảng Ninh nói riêng.

- Thông qua nghiên cứu, đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng
tuyên truyền về xây dựng nông thôn mới trên báo chí Quảng Ninh, luận văn
sẽ góp phần đẩy mạnh và nâng cao chất lượng tuyên truyền về xây dựng nông
thôn mới trên địa bàn. Góp phần cùng tỉnh Quảng Ninh thực hiện thành công
chương trình xây dựng nông thôn mới.
7.2. Ý nghĩa thực tiễn
- Các phân tích, lý giải về những mặt được và chưa được của vấn đề
tuyên truyền xây dựng nông thôn mới trên báo chí Quảng Ninh sẽ góp phần
nâng cao kiến thức chuyên môn cho người làm báo, đặc biệt là nhà báo
trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn. Ngoài ra, luận văn còn là tài liệu


12

tham khảo, vận dụng để triển khai thông tin, tuyên truyền về những vấn đề
khác đạt hiệu quả.
8. Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, phụ lục, danh mục tài liệu tham khảo,
nội dung chính của Luận văn được bố cục làm 3 chương:
Chương 1. CÁC VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ TUYÊN
TRUYỀN XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI.
Chương 2. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ TUYÊN TRUYỀN XÂY
DỰNG NÔNG THÔN MỚI TRÊN BÁO CHÍ QUẢNG NINH.
Chương 3. PHƯƠNG HƯỚNG, GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT
LƯỢNG TUYÊN TRUYỀN XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI TRÊN
BÁO CHÍ QUẢNG NINH.


13

Chương 1
CÁC VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ TUYÊN TRUYỀN
XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI
1.1. Các khái niệm
1.1.1. Tuyên truyền
Theo cách hiểu của học viên thì tuyên truyền là truyền bá, giáo dục,
giải thích nhằm chuyển biến và nâng cao về nhận thức, bồi dưỡng tư tưởng,
tình cảm, xây dựng thành niềm tin; thúc đẩy mọi người hành động một cách
tự giác, nhằm thực hiện thắng lợi những mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra.
Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói về tuyên truyền như sau: “ Tuyên
truyền là đem một việc gì đó nói cho dân hiểu, dân nhớ, dân theo, dân làm.
Nếu không đạt được mục đích đó, là tuyên truyền thất bại” ( Hồ Chí Minh
toàn tập, T5, NXB Chính trị quốc gia, HN, 1995, Tr 162)
1.1.2. Nông thôn
Nông thôn là một hệ thống xã hội, một cộng đồng xã hội có những đặc
trưng riêng hiệt như một xã hội thu nhỏ, trong đó có đủ các yếu tố, các vấn đề
xã hội và các thiết chế xã hội. Nông thôn được xem xét như một cơ cấu xã
hội, trong đó có hàng loạt các yếu tố, các lĩnh vực nằm trong mối quan hệ
chặt chẽ với nhau.
Theo Nghị định số 41/2010/NĐ-CP ngày 12/4/2010 của Chính phủ về
chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn: Nông nghiệp
là phân ngành trong hệ thống ngành kinh tế quốc dân, bao gồm các lĩnh vực
nông, lâm, diêm nghiệp và thủy sản.
1.1.3. Nông thôn mới
Nông thôn mới được hiểu là nông thôn có kinh tế phát triển, đời sống
vật chất tinh thần của người nông dân được nâng cao, có quy hoạch, kết cấu
hạ tầng hiện đại, môi trường sinh thái trong lành, dân trí cao, giữ gìn được bản
sắc văn hóa dân tộc, an ninh chính trị được giữ vững.

14

1.1.4. Sự khác biệt giữa xây dựng nông thôn trước đây và xây dựng
nông thôn mới
Có thể nói, xây dựng nông thôn cũng đã có từ lâu tại Việt Nam. Trước
đây, có thời điểm chúng ta xây dựng mô hình nông thôn ở cấp huyện, cấp
thôn, nay chúng ta xây dựng nông thôn mới ở cấp xã. Sự khác biệt giữa nông
thôn trước đây và nông thôn mới ở những điểm sau:
- Xây dựng nông thôn mới là xây dựng nông thôn theo tiêu chí chung
của cả nước.
- Xây dựng nông thôn trên địa bàn cấp xã và trong phạm vu cả nước,
không làm thí điểm, nơi làm nơi không.
- Cộng đồng dân cư là chủ thể của xây dựng nông thôn mới.
- Đây là chương trình khung, bao gồm 19 tiêu chí theo bộ theo chí quốc gia.
1.1.5. Xây dựng nông thôn mới
Hội nghị Trung Ương lần thứ bảy (khóa X) ra Nghị quyết số 26-NQ/TW,
ngày 5 tháng 8 năm 2008 đã nêu một cách toàn diện quan điểm của Đảng ta về
xây dựng nông thôn mới. Xây dựng nông thôn mới là xây dựng kết cấu hạ
tầng kinh tế - xã hội hiện đại ở nông thôn; xây dựng cơ cấu kinh tế và các
hình thức tổ chức sản xuất hợp lý, gắn nông nghiệp với phát triển nhanh công
nghiệp, dịch vụ, đô thị theo quy hoạch; Xây dựng giai cấp nông dân, củng cố
liên minh công nhân - nông dân - trí thức vững mạnh; Không ngừng nâng cao
đời sống vật chất, tinh thần của dân cư nông thôn, hài hoà giữa các vùng, tạo
sự chuyển biến nhanh hơn ở các vùng còn nhiều khó khăn; nông dân được
đào tạo có trình độ sản xuất ngang bằng với các nước tiên tiến trong khu vực
và đủ bản lĩnh chính trị, đóng vai trò làm chủ nông thôn mới.
Xây dựng nông thôn mới được xác định là nhiệm vụ của cả hệ thống
chính trị và toàn xã hội trong giai đoạn hiện nay ở nước ta, chính vì vậy nó
phải có hệ thống lí luận soi đường.

15

Trong xây dựng nông thôn mới phải đảm bảo các nguyên tắc sau:
- Các nội dung, hoạt động của Chương trình xây dựng nông thôn mới
phải hướng tới mục tiêu thực hiện 19 tiêu chí của Bộ tiêu chí Quốc gia.
- Phát huy vai trò chủ thể của cộng đồng dân cư địa phương là chính,
Nhà nước đóng vai trò định hướng, ban hành các chính sách, cơ chế hỗ trợ, đào
tạo cán bộ và hướng dẫn thực hiện. Các hoạt động cụ thể do chính cộng đồng
người dân ở xóm, xã bàn bạc dân chủ để quyết định và tổ chức thực hiện.
- Kế thừa và lồng ghép chương trình mục tiêu quốc gia, chương trình
hỗ trợ có mục tiêu, các chương trình, dự án khác đang triển khai trên địa bàn
nông thôn.
- Thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới phải gắn với kế
hoạch phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Có quy hoạch và cơ chế đảm
bảo thực hiện các quy hoạch xây dựng nông thôn mới đã được cấp có thẩm
quyền phê duyệt.
- Công khai, minh bạch về quản lý, sử dụng các nguồn lực; tăng cường
phân cấp, trao quyền cho cấp xã quản lý và tổ chức thực hiện các công trình,
dự án của Chương trình xây dựng nông thôn mới. Phát huy vai trò làm chủ
của người dân và cộng đồng, thực hiện dân chủ cơ sở trong quá trình lập kế
hoạch, tổ chức thực hiện và giám sát, đánh giá.
- Xây dựng nông thôn mới là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị và
toàn xã hội. Cấp ủy đảng, chính quyền đóng vai trò chỉ đạo, điều hành quá
trình xây dựng quy hoạch, đề án, kế hoạch và tổ chức thực hiện. Mặt trận Tổ
quốc và các tổ chức chính trị, xã hội vận động mọi tầng lớp nhân dân phát
huy vai trò chủ thể trong xây dựng nông thôn mới.
1.2. Quan điểm của Đảng và Nhà nước về xây dựng nông thôn mới
Văn kiện Hội nghị lần thứ bảy, Ban chấp hành Trung ương khóa X đã
khẳng định:

16

Trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước theo
định hướng xã hội chủ nghĩa, nông nghiệp, nông dân, nông thôn
tiếp tục giữ vị trí quan trọng …các vấn đề nông nghiệp, nông dân,
nông thôn phải được giải quyết đồng bộ, gắn với quá trình đẩy
mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Công nghiệp hóa,
hiện đại hóa đất nước phải hỗ trợ mạnh mẽ cho nông nghiệp, nông
dân, nông thôn.
Nước ta hiện nay vẫn là một nước nông nghiệp với hơn 70% dân cư
đang sống ở nông thôn. Phát triển nông nghiệp nông thôn đã, đang và sẽ còn
là mối quan tâm hàng đầu, có vai trò quyết định đối với việc ổn định kinh tế
xã hội đất nước.
Nghị quyết Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng xác định
mục tiêu xây dựng nông thôn mới là: “Xây dựng nông thôn mới ngày càng
giàu đẹp, dân chủ, công bằng, văn minh, có cơ cấu kinh tế hợp lý, quan hệ
sản xuất phù hợp, kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội phát triển ngày càng hiện
đại”. Các vấn đề nông nghiệp, nông dân, nông thôn phải được giải quyết
đồng bộ, gắn với quá trình đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Nông
nghiệp, nông thôn nước ta còn là khu vực giàu tiềm năng cần khai thác một
cách có hiệu quả. Phát triển nông nghiệp, nông thôn và nâng cao đời sống vật
chất, tinh thần của nông dân phải dựa trên cơ chế kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa, phù hợp với điều kiện của từng vùng, từng lĩnh vực,
để giải phóng và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực. Giải quyết vấn đề nông
nghiệp, nông dân, nông thôn không chỉ là nhiệm vụ của nông dân, ở khu vực
nông thôn mà còn là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội.
Nghị quyết 26/NQTW ngày 28/05/2008 đã nêu một cách tổng quát về
mục tiêu, nhiệm vụ cũng như phương thức tiến hành quá trình xây dựng nông

thôn mới trong giai đoạn hiện nay, phù hợp với điều kiện thực tiễn phát triển


17

của đất nước. Quan điểm đó của Đảng là sự kế thừa và phát huy những bài
học kinh nghiệm lịch sử về phát huy sức mạnh toàn dân, huy động mọi nguồn
lực để tạo ra sức mạnh tổng hợp xây dựng nông thôn mới.
Thực hiện đường lối của Đảng, ngày 28/10/2008, Chính phủ đã ra Nghị
quyết số 24/2008/NQ-CP ban hành một chương trình hành động của Chính
phủ về xây dựng nông nghiệp, nông dân và nông thôn, thống nhất nhận thức,
hành động về nông nghiệp, nông dân, nông thôn và Chương trình mục tiêu
Quốc gia về xây dựng nông thôn mới.
Nội dung chính của Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông
thôn mới là: xây dựng, tổ chức cuộc sống của dân cư nông thôn theo hướng
văn minh, hiện đại, giữ gìn bản sắc văn hóa và môi trường sinh thái gắn với
phát triển đô thị, thị trấn, thị tứ.
Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới là chương
trình mang tính tổng hợp, sâu, rộng, có nội dung toàn diện; bao gồm tất cả các
lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội, chính trị, an ninh - quốc phòng. Mục tiêu
chung của chương trình được Đảng ta xác định là: xây dựng nông thôn mới có
kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội từng bước hiện đại; cơ cấu kinh tế và các hình
thức tổ chức sản xuất hợp lý, gắn nông nghiệp với phát triển nhanh công
nghiệp, dịch vụ; gắn phát triển nông thôn với đô thị theo quy hoạch; xã hội
nông thôn dân chủ, ổn định, giàu bản sắc văn hóa dân tộc; môi trường sinh
thái được bảo vệ; an ninh trật tự được giữ vững; đời sống vật chất và tinh thần
của người dân ngày càng được nâng cao.
Trong Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kì quá độ lên chủ nghĩa
xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011) Đảng ta khẳng định: “Xây dựng nông
thôn mới là một nhiệm vụ quan trọng trong định hướng phát triển kinh tế xã

hội của đất nước”
Nghị quyết Đại hội lần thứ XI của Đảng đã nêu rõ phương hướng,
nhiệm vụ của xây dựng nông thôn mới đến năm 2020 là: “Tiếp tục triển khai


18

chương trình xây dựng nông thôn mới phù hợp với đặc điểm từng vùng theo
các bước đi cụ thể, vững chắc trong từng giai đoạn, giữ gìn và phát huy nét
văn hóa bản sắc của nông thôn Việt Nam.”
Thực hiện đường lối của Đảng, trong thời gian qua, phong trào xây
dựng nông thôn mới đã diễn ra sôi nổi ở khắp các địa phương trên cả nước,
thu hút sự tham gia của cả cộng đồng, phát huy được sức mạnh của cả xã hội.
Quá trình xây dựng nông thôn mới đã đạt được thành tựu khá toàn diện.
Kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội cơ bản đảm bảo, tạo sự thuận lợi trong
giao lưu buôn bán và phát triển sản xuât; Kinh tế nông thôn chuyển dịch theo
hướng tăng công nghiệp, dịch vụ, ngành nghề. Đã xuất hiện nhiều mô hình
kinh tế có hiệu quả gắn với xây dựng nông thôn mới, nâng cao thu nhập và đời
sống vật chất tinh thần cho người dân; Hệ thống chính trị ở nông thôn được
củng cố và tăng cường; Dân chủ cơ sở được phát huy; An ninh chính trị, trật
tự an toàn xã hội được giữ vững; Vị thế của giai cấp nông dân ngày càng được
nâng cao. Những thành tựu đó đã góp phần thay đổi toàn diện bộ mặt nông
thôn, tạo cơ sở vững chắc nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân
dân.
Tuy nhiên, quá trình xây dựng nông thôn mới còn bộc lộ nhiều khó
khăn hạn chế, nhất là về công tác quy hoạch. Quy hoạch nông thôn mới là
một vấn đề mới, liên quan đến nhiều lĩnh vực và phải mang tính chiến lược
phát triển kinh tế - xã hội. Đội ngũ cán bộ còn nhiều hạn chế về năng lực, nên
trong quá trình triển khai còn nhiều lúng túng. Bên cạnh đó chúng ta còn gặp
khó khăn về huy động nguồn vốn cho xây dựng nông thôn mới. Đời sống của

người dân nông thôn còn nhiều khó khăn. Mặt khác, trong nhận thức nhiều
người còn cho rằng xây dựng nông thôn mới phải do nhà nước đầu tư xây
dựng nên còn có tâm lí trông chờ, ỷ lại.
Chính vì vậy trong thời gian tới bên cạnh việc đào tạo nâng cao chất
lượng đội ngũ cán bộ, cần phải đẩy mạnh công tác giáo dục tuyên truyền chủ
trương đường lối của Đảng, Nhà nước để mọi người dân đều nhận thức rằng:


19

Xây dựng nông thôn mới là công việc thường xuyên của mỗi người, mỗi nhà,
mỗi thôn xóm và từng địa phương; tất cả cùng chung sức dưới sự lãnh đạo
của Đảng.
Thực tiễn cho thấy, những xã hội tiến bộ bao giờ cũng chú ý tới việc
thu hẹp khoảng cách sự phát triển giữa thành thị và nông thôn, phát triển lực
lượng sản xuất, quan hệ sản xuất và quan hệ xã hội, cải thiện điều kiện sinh
hoạt ở nông thôn, làm cho thành thị và nông thôn xích lại gần nhau. Xây dựng
nông thôn nước ta trở nên văn minh, tiên tiến hiện đại nhưng vẫn mang đậm
bản sắc văn hóa và nét đẹp truyền thống của nông thôn Việt Nam
* Các tiêu chí xây dựng nông thôn mới. Ngày 16/4/2009 Thủ Tướng
Chính Phủ đã ban hành quyết định 491/QĐ/ttg về việc Ban hành bộ tiêu chí
Quốc gia về xây dựng nông thôn mới để làm căn cứ thực hiện. Theo quyết
định, để thực hiện thành công xây dựng nông thôn mới phải đạt đủ 19 tiêu chí.
Cụ thể:
Tiêu chí 1: Quy hoạch và thực hiện quy hoạch
Quy hoạch sử dụng đất và hạ tầng thiết yếu cho phát triển sản xuất
nông nghiệp, hàng hóa, công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, dịch vụ. Quy
hoạch phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội - môi trường theo chuẩn mới. Quy
hoạch phát triển các khu dân cư mới và chỉnh trang các khu dân cư hiện có
theo hướng văn minh, bảo tồn được bản sắc văn hóa tốt đẹp

Tiêu chí 2: Giao thông
Tỷ lệ km đường trục xã, liên xã được nhựa hóa hoặc bê tông hóa đạt
chuẩn theo cấp kỹ thuật của Bộ GTVT. Tỷ lệ km đường trục thôn, xóm được
cứng hóa đạt chuẩn theo cấp kỹ thuật của Bộ GTVT. Tỷ lệ km đường ngõ,
xóm sạch và không lầy lội vào mùa mưa. Tỷ lệ km đường trục chính nội đồng
được cứng hóa, xe cơ giới đi lại thuận tiện
Tiêu chí 3: Thủy lợi
Hệ thống thủy lợi cơ bản đáp ứng yêu cầu sản xuất và dân sinh. Tỷ lệ
km kênh mương do xã quản lý được kiên cố hóa


20

Tiêu chí 4: Điện
Hệ thống điện đảm bảo yêu cầu kỹ thuật của ngành điện. Tỷ lệ hộ sử
dụng điện thường xuyên, an toàn từ các nguồn
Tiêu chí 5: Trường học
Tỷ lệ trường học các cấp: mầm non, mẫu giáo, tiểu học, THCS có cơ sở
vật chất đạt chuẩn quốc gia
Tiêu chí 6: Cơ sở vật chất văn hóa
Nhà văn hóa và khu thể thao xã đạt chuẩn của Bộ VH-TT-DL. Tỷ lệ
thôn có nhà văn hóa và khu thể thao thôn đạt quy định của Bộ VH-TT-DL
Tiêu chí 7: Chợ nông thôn
Chợ đạt chuẩn của Bộ Xây dựng
Tiêu chí 8: Bưu điện.
Có điểm phục vụ bưu chính viễn thông.
Có Internet đến thôn
Tiêu chí 9: Nhà ở dân cư
Nhà tạm, dột nát.
Tỷ lệ hộ có nhà ở đạt tiêu chuẩn của Bộ Xây dựng

Tiêu chí 10: Thu nhập
Thu nhập bình quân đầu người /năm so với mức bình quân chung của tỉnh
Tiêu chí 11: Hộ nghèo
Tỷ lệ hộ nghèo
Tiêu chí 12: Cơ cấu lao động
Tỷ lệ lao động trong độ tuổi làm việc trong lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp
Tiêu chí 13: Hình thức tổ chức sản xuất
Có tổ hợp tác hoặc hợp tác xã hoạt động có hiệu quả
Tiêu chí 14: Giáo dục
Phổ biến giáo dục trung học.


21

Tỷ lệ học sinh tốt nghiệp THCS được tiếp tục học trung học (phổ
thông, bổ túc, học nghề).
Tỷ lệ lao động qua đào tạo
Tiêu chí 15: Y tế
Tỷ lệ người dân tham gia các hình thức bảo hiểm y tế.
Y tế xã đạt chuẩn quốc gia
Tiêu chí 16: Văn hóa
Xã có từ 70% số thôn, bản trở lên đạt tiêu chuẩn làng văn hóa theo quy
định của Bộ VH-TT-DL
Tiêu chí 17: Môi trường
Tỷ lệ hộ được sử dụng nước sạch hợp vệ sinh theo quy chuẩn Quốc gia.
Các cơ sở SX-KD đạt tiêu chuẩn về môi trường. Không có các hoạt động gây
suy giảm môi trường và có các hoạt động phát triển môi trường xanh, sạch,
đẹp. Nghĩa trang được xây dựng theo quy hoạch. Chất thải, nước thải được
thu gom và xử lý theo quy định
Tiêu chí 18: Hệ thống tổ chức chính trị xã hội vững mạnh

Cán bộ xã đạt chuẩn. Có đủ các tổ chức trong hệ thống chính trị cơ sở
theo quy định. Đản bộ, chính quyền xã đạt tiêu chuẩn "trong sạch, vững mạnh".
Các tổ chức đoàn thể chính trị của xã đều đạt danh hiệu tiên tiến trở lên
Tiêu chí 19: An ninh, trật tự xã hội được giữ vững
An ninh, trật tự xã hội được giữ vững.
1.3. Quan điểm của tỉnh Quảng Ninh về xây dựng nông thôn mới
Bên cạnh việc đẩy mạnh phát triển công nghiệp, dịch vụ, tỉnh Quảng
Ninh cũng đặc biệt tam tâm đến công tác phát triển nông nghiệp, nông dân,
nông thôn. Thực hiện chương trình nông thôn mới, tỉnh Quảng Ninh đã giành
nhiều tâm, lực để triển khai nhằm thay đổi diện mạo nông thôn. Nâng cao đời
sống của người dân nông thôn. Phát triển nông nghiệp, nông thôn, nông dân


22

và xây dựng thành công nông thôn mới là yếu tố quan trọng để thực hiện
thành công công nhiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng tỉnh Quảng Ninh cơ bản
trở thành tỉnh công nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2015.
Quán triệt tinh thần Nghị quyết số 26- NQ/TW ngày 05/08/2008 của
Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa X “về nông nghiệp, nông thôn, nông
dân”; thực hiện Quyết định số 800/QĐ – TTg ngày 04/6/2010 của Thủ tướng
Chính phủ về xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2010 – 2020; cụ thể hóa
Nghị quyết Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh lần thức XIII và từ
tình hình thực tế của địa phương Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh đã ban hành
Nghị quyết số 01 về xây dựng nông thôn mới tỉnh Quảng Ninh đến năm 2020.
Tỉnh Quảng Ninh xác định quan điểm xây dựng nông thôn mới là
nhiệm vụ trọng yếu của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội; là cuộc vận động
toàn diện trên tất cả các lĩnh vực; là cơ sở để xây dựng tỉnh Quảng Ninh trở
thành tỉnh Công nghiệp vào năm 2015.
Chủ thể xây dựng nông thôn mới là nông hộ. Xây dựng nông thôn mới

được thực hiện theo phương châm dựa vào nội lực của cộng đồng dân cư, vì
vậy mọi việc phải được dân biết, dân bàn, dân làm và dân được hưởng thụ.
Tỉnh Quảng Ninh tập trung đầu tư xây dựng các kết cấu hạ tầng kinh tế
- xã hội trọng yếu; triển khai đến đâu phải hoàn thành dứt điểm đến đó nhằm
phát huy hiệu quả mang lại lợi ích thiết thực cho người dân.
Khác với các địa phương trong cả nước, thực hiện xây dựng nông thôn
mới, tỉnh Quảng Ninh tiến hành đồng thời ở tất cả các xã, thực hiện đồng bộ
tất cả các tiêu chí. Ưu tiên vốn ngân sách đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng
kinh tế xã hội cho các địa phương thực hiện tốt các tiêu chí không cần vốn
đầu tư như: Xây dựng hệ thống chính trị trong sạch vững mạnh, giữ vững an
ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội nông thôn.
Tỉnh Quảng Ninh đã xác định thời gian hoàn thành từng mục tiêu cụ
thể, từng tiêu chí theo bộ tiêu chí Nông thôn mới của quốc gia. Trong đó, mục


23

tiêu chung là đến năm 2015, có 75 % số xã đạt tiêu chuẩn nông thôn mới;
10/13 huyện thị xã thành phố đạt tiêu chí nông thôn mới, bộ mặt nông thôn có
sự thay đổi căn bản, có 100% số xã có đường trục xã, liên xã được nhựa hóa
hoặc bê tông hóa, đường liên thôn được cứng hóa đạt chuẩn; 100% xã đồng
bằng, 50% xã miền núi có hệ thống kênh mương được kiên cố hóa. Đến năm
2020 toàn tỉnh có 100% số xã có hạ tầng kinh tế xã hội cơ bản đạt chuẩn nông
thôn mới, có khoảng 100 xã (chiếm 80% số xã của tỉnh) đạt tiêu chuẩn nông
thôn mới; có 50% hộ dân có nhà ở đạt tiêu chuẩn, chợ nông thôn được xây
dựng chuẩn theo quy hoạch.
Về kinh tế và tổ chức sản xuất tỉnh Quảng Ninh xác định đến năm
2015 thu nhập bình quân đầu người/năm, gấp 1,5 đến 2 lần so với năm
2010; tỷ lệ hộ nghèo các xã miền núi dưới 10%, các xã đồng bằng dưới 6%.
Mỗi xã có ít nhất 1 hợp tác xã hoạt động có hiệu quả; 100% xã đã có nghề

truyền thống được khôi phục và phát triển; xây dựng các khu chăn nuôi gia
súc gia cầm, nuôi thủy sản tập trung có hệ thống xử lý chất thải đảm bảo
tiêu chuẩn môi trường.
Về văn hóa – xã hội – môi trường, tỉnh Quảng Ninh duy trì 100% xã
đạt chuẩn phổ cập giáo dục Trung học cơ sở; 100% y tế xã đạt chuẩn quốc
gia. Đến 2012, có 95% hộ dân nông thôn được dùng nước hợp vệ sinh. Đến
2013, có 100% xã có nghĩa trang được xây dựng theo quy hoạch, 100% xã
đồng bằng có bộ phận thu gom, xử lý rác thải; 100% trung tâm xã và cụm dân
cư có hệ thống thoát nước thải hoàn chỉnh.
Về hệ thống chính trị, tỉnh Quảng Ninh xác định đến năm 2015, có
90% cán bộ xã đạt chuẩn; hàng năm có 80% đảng bộ và các tổ chức đoàn thể
xã đạt trong sạch vững mạnh; 100% các xã không có khiếu kiện đông người
vượt cấp.
Để thực hiện các mục tiêu xây dựng nông thôn mới, tỉnh Quảng Ninh
đã đề ra nhiều giải pháp cụ thể. Trong đó, một trong những giải pháp hàng


24

đầu được tỉnh hết sức quan tâm là công tác tuyên truyền. Nhấn mạnh đến vai
trò của báo chí (đặc biệt là Báo Quảng Ninh, Đài Phát thanh và Truyền hình
Quảng Ninh) đối với việc tuyên truyên các chủ trương của Đảng, Nhà nước
và của tỉnh về xây dựng nông thôn mới,
1.4. Vai trò của báo chí với tuyên truyền xây dựng nông thôn mới
1.4.1 Vai trò báo chí tuyên truyền các chính sách, chủ trương của
Đảng và Nhà nước
Trước hết, phải khẳng định, hoạt động báo chí là hoạt động chính trị.
Bản chất này xuất phát từ đặc điểm, tính chất và mục đích chính trị của
thông tin báo chí. Không có một lực lượng cách mạng nào không dùng báo
chí làm phương tiện tuyên truyền cho mục đích, tôn chỉ và tập hợp lực

lượng quần chúng.
Trong sự nghiệp cách mạng Việt Nam, báo chí đóng vai trò quan trọng.
Báo chí cách mạng không chỉ là vũ khí sắc bén của những người cộng sản
trong tuyên truyền, thức tỉnh, giác ngộ quần chúng, mà còn là “cầu nối” giữa
Đảng, Nhà nước với nhân dân trong công cuộc xây dựng CNXH và bảo vệ
vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN. Luật báo chí Việt Nam khẳng định: Báo
chí là tiếng nói của Đảng, các cơ quan Nhà nước, của các đoàn thể và là diễn
đàn của nhân dân. Tiếng nói của báo chí không chỉ phán ánh kịp thời, đưa
đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước vào
cuộc sống mà còn là kênh thông tin tin cậy để nhân dân “gửi gắm” tâm tư
nguyện vọng, “vũ khí” giám sát của mình đối với Đảng và Nhà nước. Từ đó,
tìm ra tiếng nói chung của “ý Đảng lòng dân”, tăng cường sức mạnh đại đoàn
kết toàn dân tộc, đồng tâm hợp lực, quyết tâm thực hiện thắng lợi mục tiêu
cách mạng đề ra.
Báo chí luôn là “người” đi tiên phong, chủ động, tích cực tuyên truyền
đường lối, chủ trương của Đảng, sự điều hành của Chính phủ về phát triển kinh


25

tế, đảm bảo an sinh xã hội, tăng cường an ninh quốc phòng, đối ngoại. Báo chí
còn góp phần củng cố và nâng cao niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà
nước trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Báo chí tham gia tích cực
đấu tranh kiên quyết chống các tư tưởng thù địch, phản động, đi ngược lại lợi
ích quốc gia, dân tộc và nhân dân lao động. Báo chí luôn sống trong lòng nhân
dân, khách quan và trung thực chia sẻ với nhân dân về niềm hy vọng và sự lo
lắng của họ, tình yêu và lòng căm thù của họ, niềm vui và nỗi buồn của họ đối
với Đảng và chế độ! Báo chí kịp thời phản ánh, đánh giá các hiện tượng và sự
kiện của đời sống theo lập trường của giai cấp công nhân, đại diện và bảo vệ
cho quyền lợi của nhân dân, trực tiếp tham gia vào cuộc đấu tranh của nhân dân

vì sự công bằng, dân chủ và tiến bộ xã hội. Báo chí đã, đang góp phần kiến tạo
bầu không khí dân chủ trong xã hội, ngày càng thể hiện tốt hơn vai trò vừa
hướng dẫn dư luận xã hội, tham gia có hiệu quả phản biện xã hội vừa góp phần
quan trọng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Trong hoạt động báo chí, những tác phẩm thông tin, lý giải các sự kiện
nóng hổi, những vấn đề sát sườn đặt ra từ đời sống dưới ánh sáng đường lối,
quan điểm của Đảng, phù hợp với nguyện vọng chính đáng của nhân dân trở
thành những tác phẩm gây được tiếng vang lớn, có hiệu quả cao đối với xã
hội, được đông đảo quần chúng lao động đồng tình. Vì vậy, báo chí cách
mạng phải luôn là người đầu tiên được tiếp nhận thông tin từ Đảng, đòi hỏi
Đảng phải thông tin những vấn đề cần thiết cho báo chí một cách kịp thời và
chính xác, coi thông tin đó cũng là thông tin cho toàn Đảng và cho xã hội.
Được cung cấp các thông tin chính xác, đầy đủ, kịp thời là cơ sở để báo chí
đảm bảo tính đảng, tính chân thật ngay từ khâu đầu tiên và làm tốt chức năng
thông tin đại chúng của mình, giúp quần chúng cập nhật thông tin, đánh giá
đúng bản chất sự việc, hiểu được đầy đủ các nguyên nhân khách quan và chủ
quan dẫn đến các thành tích hoặc khuyết điểm, biết nên đưa tin, ý kiến bình
luận như thế nào là đúng. Việc cung cấp thông tin đầy đủ chính xác, kịp thời