skkn một số giải pháp nâng cao hiệu quả giáo dục phẩm chất phát triển năng lực cho học sinh qua hoạt động dạy học

MỤC LỤC
I. LĨNH VỰC ÁP DỤNG SÁNG KIẾN

……………... Trang 2

II. CHỦ ĐẦU TƯ SÁNG KIẾN

……………... Trang 2

III. THỜI GIAN ÁP DỤNG

……………... Trang 2

IV. MÔ TẢ BẢN CHẤT SÁNG KIẾN

……………... Trang 2

1. Nội dung sáng kiến

……………... Trang 2

1.1. Giải pháp cũ thường làm

……………... Trang 4

1.2. Giải pháp mới cải tiến

……………... Trang 5

2. Khả năng áp dụng của sáng kiến

……………... Trang 11

V. CÁC ĐIỀU KIỆN CẦN THIẾT ĐỂ ÁP
DỤNG SÁNG KIẾN
……………... Trang 12
VI. HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN
……………... Trang 12
1 Hiệu quả đạt được
……………... Trang 12
2. Bảng thống kê số liệu hạnh kiểm, học lực 03

……………... Trang 12

3. Bài học kinh nghiệm

……………... Trang 13

1


CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập- Tự do- Hạnh phúc
ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN
Kính gửi: Hội đồng thẩm định sáng kiến Phòng giáo dục và đào tạo huyện
Nho Quan
Tôi:
Trình
Tỷ lệ đóng
Năm Nơi công Chức
độ

góp
vào
STT Họ và tên
sinh tác
danh
chuyên việc tạo ra
môn
sáng kiến
1

Trương Thị Hồng Thắm

1975

THCS
Lộc

Phú Phó hiệu
Đại học
trưởng

100%

Là tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiến: “Một số giải pháp nâng cao hiệu
quả giáo dục phẩm chất phát triển năng lực cho học sinh qua hoạt động dạy học ”
I. LĨNH VỰC ÁP DỤNG SÁNG KIẾN:
Áp dụng trong việc giáo dục phẩm chất, năng lực cho học sinh ở trường THCS.
II. CHỦ ĐẦU TƯ SÁNG KIẾN: Trương Thị Hồng Thắm
III. THỜI GIAN ÁP DỤNG: 2 năm học: 2016 - 2017 và 2017 - 2018
IV. MÔ TẢ BẢN CHẤT SÁNG KIẾN:

1. Nội dung sáng kiến:
Thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước về đổi mới giáo dục trong
quá trình dạy học. Chủ trương đổi mới giáo dục và đào tạo được thể hiện qua
nghị quyết 29-NQ/TVV về đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo,
nghị quyết 88/NQ-QH 13 về đổi mới chương trình sách giáo khoa giáo dục phổ
thông trong đó nêu rõ:
Tập trung phát triển trí tuế, thể chất, hình thành phẩm chất, năng lực công
dân, phát hiện và bồi dưỡng năng khướu, định hướng nghề nghiệp cho học sinh,
nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, chú trọng giáo dục lý tưởng, truyền
thống, đạo đức, lối sống, ngoại ngữ, tin học, năng lực và kỹ năng thực hành, vận
dụng kiến thức vào thực tiễn, phát triển khả năng sáng tạo, tự học, khuyến khích
học tập suốt đời
Xây dựng và chuẩn hóa nội dung giáo dục phổ thông theo hướng hiện đại,
tinh gọn, đảm bảo chất lượng, tích hợp cao ở các lớp dưới và phân hóa dần ở các
lớp trên, giảm số môn học bắt buộc, tăng môn học, chủ đề và hoạt động giáo dục
tự chọn………chú ý đến học sinh dân tộc thiểu số và học sinh khuyết tật.
Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học theo hướng hiện đại:
phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo và vận dụng kiến thức, kỹ năng của
người học; khắc phục lối truyền thống áp đặt một chiều, ghi nhớ máy móc, tập
2


trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích tự học, tạo cơ sở để người học tự
cập nhật và đổi mới tri thức, kỹ năng, phát triển năng lực, chuyển từ hình thức
học trên lớp sang hình thức học tập đa dạng, chú ý các hoạt động ngoại khóa,
nghiên cứu khoa học đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông
trong dạy học
Với những kinh nghiệm của bản thân tôi được đúc kết qua nhiều năm
công tác giảng dạy ở trường THCS. Qua nghiên cứu các chủ trương đường lối
của Đảng và nhà nước, văn bản chỉ thị của ngành giáo dục trong những năm gần

đây, tôi hiểu được cần phải trang bị cho những em học sinh hiện nay những
hành trang gì để các em có thể vững bước vào đời sau này. Hiện nay, với cương
vị là Phó hiệu trưởng trực tiếp chỉ đạo hoạt động chuyên môn của nhà trường tôi
nhận thức được tầm quan trọng của quản lý hoạt động dạy học và giáo dục trong
trường học thực chất là những tác động của chủ thể quản lý vào quá trình dạy
học (Đựơc tiến hành bởi giáo viên và học sinh với sự hỗ trợ đắc lực của các lực
lượng xã hội) nằm góp phần hình thành và phát triển toàn diện nhân cách học
sinh theo mục tiêu đào tạo của nhà trường.
Quản lý hoạt động dạy học giữ vị trí trong công tác quản lý nhà trường.
Mục tiêu quản lý chất lượng dạy học là nền tảng, là cơ sở để nhà nước quản lý
xác định các mục tiêu quản lý khác trong hệ thống mục tiêu quản lý của nhà
trường. quản lý hoạt động dạy học trong nhà trường hiện nay phải đổi mới theo
Nghi quyết/NQQH 13, trong đó nhấn mạnh: phân cấp quản lý, giao quyền tự
chủ để phát huy tính chủ động, sáng tạo phù hợp với thực tế của nhà trường, địa
phương. Chính vì thế ngay từ đầu mỗi năm học, trên cơ sở bám sát theo sự định
hướng chỉ đạo của Sở GD&ĐT Ninh Bình cũng như của Phòng GD&ĐT huyện
Nho Quan, tôi có những ý kiến tham mưu với đồng chí Hiệu trưởng, rồi cùng
bàn bạc trong Ban Chi ủy chi bộ, từ đó cùng đồng chí Hiệu trưởng lập ra kế
hoạch xuyên suốt cho cả năm học về các nội dung cụ thể của hoạt động dạy học
của nhà trường.
Vấn đề đặt ra làm sao để hoạt động dạy học trong nhà trường đạt được
mục tiêu. Dạy học theo hướng phát triển phẩm chất và năng lực. Từng bộ phận
đoàn thể trong nhà trường phối hợp thực hiện sao cho có hiệu quả nhất. Làm sao
phải quản lý tốt hoạt động dạy học để tạo điều kiện cho mỗi giáo viên, học sinh
phát huy tiềm năng và sức mạnh của mình. Nó là tiền đề cho việc xây dựng nề
nếp lao động, sinh hoạt trong nhà trường, đặt nền móng vững chắc để duy trì kỷ
cương trường lớp góp phần nâng cao chất lượng toàn diện của nhà trường.
Với những lý do trên tôi quyết định chọn đề tài “Một số giải pháp nâng
cao hiệu quả giáo dục phẩm chất, phát triển năng lực cho học sinh qua hoạt động
dạy học” Đề tài được nghiên cứu ứng dụng vào thực tế tại trường THCS Phú

Lộc, mong muốn đem lại những mặt tích cực trong công tác giáo dục, góp phần
nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường.
Thời gian nghiên cứu và áp dụng bắt đầu từ năm học 2016 - 2017 đến nay.

3


1.1. Giải pháp cũ thường làm:
1.1.1 Nội dung giải pháp:
Những năm trước đây thực hiện việc dạy học chỉ tập trung vào nội dung
trong chương trình và việc hoàn thành nội dung chương trình được xem là quan
trọng nhất vì thế cho nên người dạy luôn luôn cố gắng chuyển tải cho bằng hết
những nội dung theo phân phối chương trình quy định. Ta có thể hiểu rằng dạy học
là một quá trình cung cấp thông tin, kiến thức kỹ năng cho học sinh để học sinh từ
chỗ chưa biết gì thành người tiếp nhận những thông tin được dạy, trong quá trình
học người học được gắn lý thuyết với thực hành, được luyện tập kiến thức, được
củng cố, mở rộng, nâng cao kiến thức chủ yếu trong giờ học chính khóa.
Nhà trường luôn chú ý giáo dục phẩm chất phát triển năng lực cho học sinh
qua các giờ học chính khóa và kết hợp với phụ huynh học sinh. Mỗi năm nhà
trường tổ chức từ 2 đến 3 buổi họp phụ huynh học sinh vào đầu năm để thông qua
kế hoạch của nhà trường trong năm học, hết học kỳ I và cuối năm để thông báo kết
quả học tập rèn luyện của học sinh và nhận xét đánh giá của thầy cô về học tập và
hạnh kiểm của học sinh, ngoài ra thì giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn còn
liên hệ trực tiếp với phụ huynh về những vấn đề cần thiết.
Để hưởng ứng phong trào thi đua chào mừng các ngày lễ lớn trong năm như
ngày nhà giáoViệt Nam 20/11, ngày thành lập đoàn 26/3, ngày quốc tế phụ nữ
mùng 8/3 nhà trường tổ chức các hoạt động ngoại khóa cho học sinh như thi văn
nghệ, thi TDTT, thi viết báo tường, thi có nhiều giờ học tốt. Sau mỗi đợt thi đua
nhà trường sơ kết phong trào thi đua và khen thưởng cho các cá nhân, tập thể xuất
sắc.

Để khuyến khích động viên tinh thần học tập cho các em thì cuối các năm
học nhà trường chọn những em có thành tích học tập xuất sắc nhất đi thăm lăng
Bác để báo công với Bác.
1.1.2 Nhược điểm của giải pháp cũ:
Đối với việc dạy học tập trung chủ yếu vào trang bị kiến thức: Dạy học
chỉ tập trung vào trang bị kiến thức nên người giáo viên chỉ có vai trò là người
truyền thụ kiến thức cho học sinh và học sinh tập trung vào sự hướng dẫn của
giáo viên như vậy quá trình dạy học chủ yếu là truyền thụ và lĩnh hội vậy nên
dạy và học là sự tương tác giữa thày và trò là chính, các em ít được tương tác
với nhau đặc biệt là sự vận dụng kiến thức vào trải nghiệm thực tế còn rất ít dẫn
đến việc học sinh nắm kiến thức rất tốt xong khả năng thực hành lại yếu nên
không phát huy được hết những phẩm và chất năng lực cần thiết ở các em.
Đối với việc giáo dục phẩm chất và phát triển năng lực cho học sinh chủ
yếu tập trung vào các giờ học chính khóa thì hiệu quả giáo dục chưa cao vì rất
nhiều các hoạt động ngoại khóa chính là nội dung minh họa, kiểm chứng cho lý
thuyết rèn luyện và phát triển rất nhiều phẩm chất và các năng lực cho các em
mà trong giờ học chính khóa không có thời gian để trải nghiệm.Việc kết hợp với
phụ huynh học sinh qua số lần họp định kỳ còn ít và việc trao đổi cũng chưa

4


thường xuyên, liên tục đặc biệt là những nội dung cần trao đổi, tư vấn đối với
phụ huynh rất ít nên hiệu quả công tác phối kết hợp chưa cao.
Đối với việc tổ chức các hoạt động ngoại khóa bằng hình thức văn hóa,
văn nghệ, TDTT chào mừng các ngày lế lớn đã được thực hiện để hưởng ứng
phong trào nhưng hoạt động ngoại khóa còn nghèo về nội dung, hình thức tổ
chức chưa phong phú, đa dạng, những nội dung dưới các hình thức đó cứ được
lập đi lập lại trong nhiều năm liền khiến chi học sinh nhàm chán, các nội dung
lại còn là bắt buộc và mang tính chất thi đua giữa các lớp trong trường nên mới

chỉ có những nhân tố tích cực, điển hình và có năng lực thì tham gia còn những
học sinh khác chưa tham gia hoặc tham gia. Hoạt động ngoại khóa này cũng bắt
đầu và kết thúc theo phong trào nên tính kế thừa và bài học kinh nghiệm cũng
chưa được chú ý nhiều vậy nên hoạt động ngoại khóa chưa tạo hứng thú thu hút,
lôi cuốn được các em, chưa thực sự tạo ra được nhiều sân chơi để các em có cơ
hội bộc lộ hết năng lực và phẩm chất của mình.
Đối với hoạt động đi thăm quan lăng Bác để báo công với Bác: Hoạt động
này chỉ dành cho các em học sinh giỏi và có thành tích xuất sắc còn các em khác
chưa được tham gia và còn khống chế số lượng nên tạo ra khoảng cách giữa các
học sinh với nhau. Như vậy tính chất giáo dục của hoạt động này còn ít.
1.2. Giải pháp mới cải tiến
Xác định được mục tiêu là dạy học theo hướng phát triển phẩm chất và
năng lực. Muốn nâng cao hiệu quả giáo dục phẩm chất, năng lực cho học sinh
thì việc quản lý việc dạy học trong nhà trường đóng một vai trò rất quan trọng.
Trong những năm gần đây được sự định hướng chỉ đạo của Phòng GD&ĐT Nho
Quan, cụ thể bằng những buổi chuyên đề về Nghiên cứu bài học được thực hiện
ở các trường trong huyện, trong cụm. Qua đó tôi nhận thức được đó là một
nhiệm vụ của hoạt động chuyên môn mà vai trò của người cán bộ quản lý rất là
quan trọng. Sau thời gian nghiên cứu đề tài tôi đã rút ra được một số giải pháp
sau:
1.2.1. Biện pháp giáo dục nâng cao nhận thức chính trị, tư tưởng cho
cán bộ giáo viên, nhân viên trong nhà trường
- Tổ chức cho cán bộ, giáo viên học tập Nghị quyết đại hội Đảng lần thứ
XI, các nhiệm vụ của giáo dục đào tạo mà Đại hội Đảng đã định hướng; Ban chi
ủy của chi bộ chuẩn bị nội dung và tổ chức cho cán bộ, giáo viên nhân viên tham
gia học tập ngay từ tháng 8 và đầu tháng 01 của năm học sau mỗi buổi chuyên
đề và học tập đó cán bộ, giáo viên viết bài thu hoạch để nắm chắc chủ trương,
đường lối và chính sách của đảng về vấn đề đổi mới giáo dục trong giai đoạn
hiện nay để từ đó nâng cao tinh thần trách nhiệm, ý thức tự giác, tích cực trong
công tác giảng dạy của cán bộ, giáo viên.

- Xây dựng chương trình hành động: “Học tập và làm theo tấm gương đạo
đức Hồ Chí Minh”; “Mỗi thày cô giáo là một tấm gương sáng về đạo đức, tự học
và sáng tạo” chương trình được phát động thành một phong trào thi đua ngay từ
5


đầu năm học. Việc đăng ký thi đua sẽ giúp cán bộ, giáo viên xác định được mục
tiêu ngày từ đầu năm học để phấn đấu và phát huy tốt nhất khả năng của mình.
- Thay đổi phương pháp tổ chức hội nghị công nhân viên chức đầu năm học
bằng cách tạo ra diễn đàn báo cáo tham luận nhằm trao đổi kinh nghiệm để giáo
viên tham gia hiến kế cho lãnh đạo nhà trường nhằm giúp cán bộ quản lý có
được những giải pháp hữu hiệu hơn trong hoạt động dạy học, giáo dục. Trong
năm học 2016-2017 nhà trường đã tổ chức được hai diễn đàn báo cáo tham luận
của cán bộ công nhân viên chức đó là vào đầu năm học ở tháng 9 và giữa năm
học đầu học kỳ II ở tháng một. Hai diễn đàn báo cáo chủ yếu tập trung vào bàn
về các giải pháp nâng cao chất lượng dạy học và đã nhận được 9 tham luận, đề
xuất về biện pháp giúp nâng cao chất lượng dạy học và giáo dục trong đó đáng
chú ý là có giải pháp rất khả thi của một cán bộ phụ trách thiết bị tham gia góp ý
cho nhà trường về việc “Nâng cao trình độ tin học cho giáo viên” bằng cách tổ
chức học tập ngay tại trường bằng hình thức các đồng chí có năng lực trình độ
tin học tốt kèm cặp các đồng chí trình độ tin học yếu và giải pháp đã được áp
dụng thành công trong năm 2017 không còn đồng chí nào yếu về tin học 100%
giáo viên đã sử dụng thành thạo tin học cơ bản. Qua diễn đàn tham luận có thể
thấy được có rất nhiều cán bộ giáo viên, nhân viên trong nhà trường có những
giải pháp rất hay nếu chúng ta biết cách khai thác ở họ.
- Bồi dưỡng tình yêu nghề nghiệp, niềm say mê hứng thú trong công việc
tạo tinh thần kiên trì, bền bỉ khắc phục khó khăn, toàn tâm toàn ý trong công
việc của mình. Trong các ngày lễ lớn (20/11; 08/3; 26/3) tổ chức các buổi sinh
hoạt tập thể nhằm tôn vinh vị thế người thày, người phụ nữ, đồng thời nêu
gương những điển hình nhằm khích lệ tinh thần toàn đơn vị.

1.2.2 .Phát triển năng lực và phẩm chất cho học sinh qua giờ học chính
khóa
Không dạy học theo cách truyền thống chủ yếu là tập trung vào trang bị
nội dung kiến thức mà chuyển sang tập trung phát triển toàn diện năng lực,
phẩm chất học sinh. Năng lực, phẩm chất của học sinh phải được bồi dưỡng và
phát huy ngay trong chính bài giảng của giáo viên, thông qua các hoạt động
trong giờ giảng từ hoạt động khởi động cho đến hoạt động vận dụng tìm tòi và
mở rộng kiến thức đều có thể giáo dục năng lực và phát triển được phẩm chất
cho học sinh. Bằng việc dạy học theo chủ đề tích hợp kết hợp các môn như Ngữ
văn, Lịch sử, Địa lý, GDCD, Âm nhạc, Mỹ thuật không chỉ cung cấp kiến thức
cho học sinh mà giáo viên còn giáo dục cho các em những phẩm chất như sống
yêu thương, yêu gia đình, quê hương đất nước. Có lòng nhân ái khoan dung, biết
sông trung thực tự trọng, tự lập, tự tin, tự chủ và có tinh thần vượt khó. Sống có
trách nhiệm với bản thân, cộng đồng, đất nước, nhân loại và môi trường tự
nhiên. Tôn trọng, chấp hành kỷ luật, pháp luật và thực hiện nghĩa vụ đạo đức.
Kết hợp kiến thức trong các môn khoa học tự nhiên như Toán Lý, Hóa,
Sinh...giáo viên giáo dục các em các phẩm chất như kiên trì, chịu khó, trung
thực, vượt khó v. v. Bên cạnh giáo dục phẩm chất các giờ học chính khóa còn
phát triển cho học sinh rất nhiều năng lực như năng lực tính toán, năng lực tự
học, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo, năng lực tư duy và năng lực hành
6


động, năng lực thẩm mỹ, năng lực thể chất, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác,
năng lực CNTT và truyền thông (ICT)
Tất cả những phẩm chất và năng lực trên được thể hiện thông qua nội
dung bài học, qua cách tổ chức tiết học của giáo viên, qua việc hoạt động nhóm
trong giờ học và phần chuyển giao nhiệm vụ của giáo viên cho học sinh.
Để giờ dạy có hiệu quả và đạt được mục tiêu đề ra nhà trường chỉ đạo tập
trung đổi mới sinh hoạt chuyên môn của tổ nhóm chuyên môn dựa trên “Nghiên

cứu bài học” để giáo viên được nâng cao năng lực chuyên môn, vận dụng
phương pháp linh hoạt phù hợp với đối tượng học sinh. Chuyên đề “Nghiên cứu
bài học” không phải theo quy định mỗi tháng 2 lần mà được tổ chức thường
xuyên, liên tục mỗi ngày bằng cách mỗi một tổ chuyên môn, mỗi nhóm chuyên
môn vào trang “Trường học kết nối” để trao đổi về những vấn đề mới, khó trong
bài dạy, về bài giảng thành công, về kinh nghiệm dạy học v. v. việc trao đổi trên
trang này ở mọi lúc, mọi nơi và rất thuận lợi khi ta có thể lấy được các nguồn
liệu từ nhiều người.
Tổ chức họp chuyên môn thảo luận và trường THCS Phú Lộc thống nhất
quy định 5 yêu cầu đổi mới đối với mỗi giờ lên lớp là: Biết cách khởi động để
gây hứng thú cho học sinh, khích lệ học sinh tiếp thu bài đặc biệt phải tăng
cường sử dụng đồ dùng dạy học. Biết cách tổ chức giờ dạy để học sinh tích cực
tham gia khám phá, tìm tòi, chiếm lĩnh kiến thức, hạn chế tối đa việc giáo viên
diễn giảng đơn thuần trên lớp, giúp học sinh biết cách tự học. Luôn có ý thức
liên hệ kiến thức với bài giảng với thực tế để hướng dẫn học sinh vận dụng kiến
thức vào cuộc sống hoặc giáo dục tư tưởng cho học sinh. Qua bài giảng gắn với
thực hành. Tổ chức kiểm tra đánh sau mỗi tiết học, khích lệ kịp thời để học sinh
hứng thú học tập.
5 yêu cầu đổi mới đối với mỗi giờ lên lớp mà tất cả giáo viên đều phải
thực hiện.
Bên cạnh đó tăng cường chỉ đạo, quản lý hoạt động dạy học, giáo dục đến
từng tổ, nhóm chuyên môn và từng giáo viên bằng các xem xét, góp ý kiến trong
việc xây dựng kế hoạch giáo dục của các tổ chuyên môn, của mỗi giáo viên,
môn học để thống nhất trong việc quản lý, chỉ đạo và thực hiện.
Theo dõi, giám sát quá trình xây dựng kế hoạch, thực hiện theo kế hoạch.
Xây dựng kế hoạch giáo dục của tổ/nhóm chuyên môn, của mỗi giáo viên phải
được thảo luận trong tổ/nhóm chuyên môn để xây dựng được kế hoạch xuyên
suốt cho cả năm học sao cho khoa học, hợp lý.
Kiểm tra việc chuẩn bị bài giảng: Đây là sự chuẩn bị quan trọng nhất cần
phải có sự đầu tư thời gian, công sức vì thế việc nghiên cứu chuẩn bị bài của

giáo viên phải được trao đổi trong nhóm chuyên môn nhất là những bài mới, bài
khó. Mỗi bài giảng phải chỉ ra được mục tiêu cần đạt là gì, phát triển được
những năng lực, phẩm chất gì cho học sinh. Trong bài giảng phải có những yêu
cầu đặt ra phù hợp với từng đối tượng học sinh…..bài giảng cần sử dụng những
thiết bị dạy học, đồ dùng hay thí nghiệm nào, cần những kiến thức liên môn nào
để giáo viên và học sinh giải quyết vấn đề.
7


Để giáo viên thực hiện tốt việc này ban giám hiệu quy định việc ký duyệt
giáo án phải đảm bảo soạn chuẩn bị trước một tuần. Người duyệt giáo án là Ban
giám hiệu, tổ trưởng chuyên môn, những giáo viên có năng lực tốt. Những giáo
án chưa đảm bảo quy định yêu cầu soạn lại
Theo dõi, kiểm tra việc dạy học trên lớp: Chỉ đạo hai tổ chuyên môn tăng
cường công tác dự giờ góp ý, trao đổi kinh nghiệm qua trang “ trường học kết
nối” bên cạnh đó Ban giám hiệu thường xuyên kiểm tra, đánh giá giờ dạy để
nắm bắt thông tin một cách đầy đủ, khách quan, nhận biết được thực trạng dạy
học trong từng giai đoạn của nhà trường, đánh giá đúng, phát hiện kịp thời để
động viên, khuyến khích các nhân tố tích cực, uốn nắn, giúp đỡ, điều chỉnh
những sai lệch cho người dạy. Chú trọng đến kiểm tra phòng ngừa.
1.2.2 Phát triển năng lực và phẩm chất học sinh qua hoạt động ngoại
khóa.
Các hoạt động ngoại khóa được quan tâm sâu sắc vì đây là những hoạt
động trải nghiệm thực tế giúp cho việc giáo dục phẩm chất và phát triển năng
lực của học sinh được toàn diện hơn nên trong hai năm học qua chúng tôi đã
quyết định chọn lựa những hoạt động sao cho phù hợp với thực tế của nhà
trường đó là các hoạt động:
1.2.2.1 Thành lập câu lạc bộ nghiên cứu khoa học dành cho học sinh
lớp 8.9
Đây là hình thức sinh hoạt ngoại khóa của những học sinh có cùng sở

thích, niềm đam mê về các lĩnh vực như khoa học tự nhiên, khoa học xã hội, âm
nhạc, mỹ thuật v.v dưới sự định hướng của giáo viên
Ngay từ tháng 7 năm 2016 Ban giám hiệu đã lên kế hoạch dự thảo xây
dựng câu lạc bộ nghiên cứu khoa học sau đó họp hội đồng sư phạm cùng ban đại
diện hội cha mẹ học sinh để lấy ý kiến thống nhất. Câu lạc bộ được thành lập từ
tháng 8 của năm học 2016-2017 và duy trì phát triển kế tiếp các năm sau đó đến
năm 2017 câu lạc bộ đã thu hút được 15 học sinh và 15 giáo viên tham gia. Câu
lạc bộ hoạt động theo nguyên tắc tự nguyện, thống nhất, có lịch sinh hoạt theo
định kỳ
Ngay từ đầu năm học các thành viên trong câu lạc bộ trình bày ý tưởng
về dự án nghiên cứu khoa học của mình dưới sự định hướng của các thày cô
giáo, câu lạc bộ thảo luận thống nhất chọn từ 2 đến 3 dự án khoa học cho một
năm học để phân công nhiệm vụ cho các thành viên, các nhóm bắt tay vào
nghiên cứu, tìm tòi, cải tiến, sáng tạo cho đến khi hoàn thành dự án
Để thẩm định và đánh giá về dự án nghiên cứu khoa học của học sinh nhà
trường đã thành lập hội đồng đánh giá có thi đua, khen thưởng và động viên kịp
thời khuyến khích phong trào phát triển
Hoạt động câu lạc bộ nghiên cứu khoa học này đã tạo ra cơ hội để các em
chia sẻ những kiến thức hiểu biết của mình về các lĩnh vực mà các em quan tâm,
qua đó phát triển các kỹ năng của học sinh như kỹ năng giao tiếp, kỹ năng biểu
đạt ý kiến, kỹ năng lắng nghe, kỹ năng trình bày suy nghĩ, lý tưởng, kỹ năng viết
bài, kỹ năng chụp ảnh, kỹ năng hợp tác, hoạt động nhóm…..
8


Qua hoạt động nghiên cứu khoa học này mà các em lớp 8.9 đã chủ động
xây dựng được một số dự án khoa học có tính khả thi rất cao như dự án của em
Nguyễn Thùy Linh và em Phạm Đinh Tú Linh lớp 9 về đề tài: Phòng chống xâm
hại tình dục ở trẻ em. Khi thực hiện dự án khoa học này các em đã trở thành
những tuyên truyền viên rất tích cực tuyên truyền cho toàn bộ học sinh, phụ

huynh toàn trường (trong cuộc họp phụ huynh học sinh) về những nguy cơ, hiểm
họa mà trẻ em dễ bị xâm hại tình dục, về các cách phòng chống xâm hại tình dục
cho trẻ em. Các buổi tuyên truyền đã thu hút được tất cả học sinh tham gia và
đông đảo phụ huynh tán thưởng. Các buổi tuyên truyền đó giúp cho học sinh và
phụ huynh có thêm các kỹ năng phòng chống xâm hại tình dục với trẻ em, cho
thấy được trách nhiệm của gia đình, xã hội với vấn đề này. Giúp các em có thêm
kỹ năng giao tiếp, có thêm những phẩm chất tự tin, sống có trách nhiệm với
cộng đồng, xã hội. Cũng qua dự án mà các em thực hiện thành công ở nhà
trường em Phạm Đinh Tú Linh và em Nguyễn Thùy Linh đã có thêm kỹ năng
thuyết trình rất tốt hai em cũng đã trở thành những MC của trường, của xã trong
các cuộc thi, các hội thi và các chương trình giao lưu.
Hoặc dự án “Tạo chất chỉ thị màu từ lá khoai lang tím” trong môn Hóa
học của em Nguyễn Thu Hà và emTrần Chí Nghĩa lớp 9 cho thấy được việc học
phải áp dụng vào thực hành, từ sự tìm tòi nghiên cứu và sáng tạo các em đã tìm
ra được một chât chỉ thị màu có trong lá khoai lang tím. Dự án của các em đã
tham gia dự thi cấp tỉnh và đạt giải nhì cấp tỉnh trong năm học 2017-2018
Những dự án bước đầu đã thành công của câu lạc bộ nghiên cứu khoa học
đã lan tỏa tạo thành một phong trào nghiên cứu khoa học trong toàn bộ giáo viên
và học sinh tính đến thời điểm hiện tại tháng 5 năm 2018 câu lạc bộ đang có
thêm 5 dự án trong quá trình nghiên cứu và có 6 em học sinh lớp 7 chuẩn bị lên
8 viết đơn xin tham gia vào câu lạc bộ
Những thành công bước đầu của việc thành lập câu lạc bộ nghiên cứu
khoa học cho thấy được nhà trường phải luôn luôn tạo ra các sân chơi cho học
sinh trải nghiệm sáng tạo thì học sinh mới có cơ hội bộc lộ, phát huy được hết
khả năng, năng lực của mình.
1.2.2.2 Tổ chức hoạt động nhân đạo cho học sinh:
Xác định đây là hoạt động tác động đến trái tim, tình cảm, sự đồng cảm
của học sinh trước những con người có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Hoạt động
nhân đạo được xây dựng kế hoạch ngay từ đầu mỗi năm học và được thông qua
hội đồng sư phạm, ban đại diện hội cha mẹ học sinh, được sự nhất trí của UBND

xã. Hoạt động thường xuyên, liên tục và vào dịp tết nguyên đán, khi có hoàn
cảnh khó khăn đặc biệt cần sự giúp đỡ, động viên. Hoạt động bằng các hình thức
sau:
+ Xây dựng quỹ ủng hộ các bạn thuộc gia đình nghèo, có hoàn cảnh khó
khăn, những bạn học sinh mang bệnh hiểm nghèo ngay trong trường, trong
huyện
+ Thăm hỏi, động viên tặng quà giúp đỡ các bạn có hoàn cảnh khó khăn
Hoạt động nhân đạo này được đội thiếu niên và đoàn thanh niên của
trường phối kết hợp với hội cha mẹ học sinh của trường, đoàn xã đứng ra tổ
chức, nguồn kinh phí được huy động từ việc làm kế hoạch nhỏ của các em như
9


nhon các phế liệu trong gia đình bán lấy tiền xây dựng quỹ đội, kinh phí từ sự
ủng hộ của các anh chị đoàn viên thanh niên trong xã đã làm ra được kinh tế. Từ
sự tự nguyện đóng góp của chính các thày cô giáo trong trường.
Hoạt động nhân đạo có thể giúp đỡ bằng vật chất cũng có thể là sự thăm
hỏi, động viên tinh thần, bằng những trái tim yêu thương sẻ chia của các em
cũng khiến cho những mảnh đời bất hạnh có thêm nghị lực để vượt qua khó
khăn, thử thách chẳng hạn như hoàn cảnh của bạn Linh lớp 6A trong trường
mới vào học được tháng 9 năm 2017 thì phát hiện ra mình bị mắc bệnh ung thư
máu. Bạn nhỏ tuổi nhưng cũng biết được căn bệnh mình đang mang có thể sẽ
cướp đi tính mạng bất cứ lúc nào, bạn suy sụp, buồn không thiết ăn, thiết ngủ.
Các bạn trong trường và các thầy cô ai cũng thương cảm động viên, giúp đỡ
bằng vật chất, tinh thần thường xuyên nhưng có một điều mà các em cùng lớp đã
nghĩ ra một cách là mỗi người viết một lá thư yêu thương gửi đến cho bạn theo
từng tuần, hết bạn này rồi đến bạn khác, hết lớp này đến lớp khác những lá thư
ấy chứa đựng biết bao nhiêu tình cảm của mỗi người trong đó bao lời động viên,
an ủi giúp bạn mỗi khi đọc những bức thư của các bạn cùng lớp, của các anh chị
lớp trên thấy mình có thêm sức mạnh và bạn ấy đã vượt lên bệnh tật để hai lần

truyền hóa chất tóc rụng hết nhưng vẫn đến trường mỗi khi ra viện, vẫn học bài
trên giường bệnh vẫn đạt điểm toán 8.9
Ngoài ra thì nhà trường còn liên tục tổ chức cho các em học sinh đi thăm
hỏi, động viên, giúp đỡ những gia đình neo đơn, gia đình thương binh, liệt sỹ
trong xã vào dịp kỷ niệm ngày thương binh liệt sỹ 27/7 để trau dồi thêm tình
cảm yêu thương, giúp đỡ người khó khăn của các em, để giáo dục các em truyền
thống “Uống nước nhớ nguồn”, biết ơn những người có công với đất nước sau
từ đó các em sẽ phấn đấu rèn luyện tốt hơn để sau này trở thành những người có
ích cho quê hương, đất nước.
Thông qua hoạt động nhân đạo giáo dục các em những phẩm chất sống
yêu thương, chia sẻ, đồng cảm, sống có trách nhiệm với gia đình, người thân và
xã hội…
2.2.2.3 Tổ chức các hội thi/cuộc thi:
Hằng năm nhà trường tổ chức được từ ba đến bốn cuộc thi như: Cuộc thi
Tài năng tiếng anh, thi hội vui học tập, kể chuyện, sáng tác, vẽ tranh, tiểu phẩm
v.v.
Các cuộc thi được xây dựng kế hoạch rất chi tiết và được 100% các thành
viên trong hội đồng sư phạm thông qua. Hội thi được tổ chức vào dịp chào
mừng các ngày lễ lớn trong năm như ngày nhà giáo Việt Nam 20/11, ngày quốc
tế phụ nữ mùng 8/3, ngày thành lập đoàn 26/3 v.v. Cuộc thi giữa các chi đội
trong trường với nhau. Các cuộc thi, hội thi với nhiều chủ đề khác nhau như văn
nghệ, vẽ tranh, hội vui học tập, kể chuyện, tiểu phẩm, thời trang đặc biệt là quy
định ở một hội thi, cuộc thi nào cũng phải có ít nhất nội dung mà cả tập thể chi
đội phải tham gia và phần đánh giá thi đua khen thưởng động viên, khuyến
khích là chính vì vậy mà các hội thi, cuộc thi lôi cuốn được học sinh tham gia
một cách chủ động, tích cực vào các hoạt động giáo dục của nhà trường đáp
ứng được nhu cầu về vui chơi giải trí cho học sinh, thu hút tài năng và sáng tạo
của học sinh, phát triển được khả năng hoạt động tích cực và tương tác của học
10

sinh. Giáo dục được các em tinh thần tập thể sự đoàn kết với bạn bè trong lớp,
trong trường.
1.2.3 Phối hợp với các lực lượng xã hội tổ chức các hoạt động giáo
dục.
- Phối hợp với cha mẹ học sinh:
Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm lớp thông qua các cuộc họp cha mẹ học sinh
tuyên truyền để cha mẹ học sinh hiểu về các hoạt động giáo dục trong nhà
trường, thống nhất yêu cầu giáo dục giữa nhà trường và gia đình, trách nhiệm
của gia đình trong giáo dục con em, thống nhất kênh liên lạc giữa giáo viên chủ
nhiệm và cha mẹ học sinh là sổ liên lạc điện tử và liên lạc theo nhóm kín giữa
các cha mẹ học sinh cùng một lớp với giáo viên chủ nhiệm qua mạng xã hội.
Việc trao đổi giữa cha mẹ học sinh với giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn
diễn ra hằng ngày nên việc giáo dục, động viên, uốn nắn rất kịp thời. Bên cạnh
đó giáo viên chủ nhiệm và giáo viên bộ môn còn tư vấn cho phụ huynh về các
phương pháo giáo dục đối với con em họ
Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm phối hợp với ban đại diện cha mẹ học sinh
của lớp tham gia tổ chức hoạt động giáo dục học sinh thường xuyên tuyên
truyền về các hoạt động giáo dục của nhà trường để hội cha mẹ học sinh có sự
hỗ trợ về vật chất, trí tuệ, sức lực cho việc tổ chức những hoạt động quy mô toàn
trường.
- Phối hợp với cơ quan công an.
Phối hợp với cơ quan công an xã, khu vực Rịa để đảm bảo môi trường an
ninh cho trường
Mỗi năm hai lần vào tháng 8 và tháng 12 phối hợp với công an giao thông
của huyện Nho Quan tổ chức tuyên truyền giáo dục luật giao thông đường bộ
cho thày và trò nhà trường.
- Phối hợp với bộ phận phòng chống ma túy của công an huyện Nho Quan
để tổ chức hoạt động tuyên truyền phòng chống ma túy mỗi năm một lần vào
tháng 10 để học sinh hiểu biết hơn về hại của ma túy và cách phòng chống

- Phối hợp với hội phụ nữ xã và trung Tâm y tế địa phương tổ chức giáo
dục dân số, sức khỏe sinh sản vị thành niên cho học sinh vào tháng 10 để các em
có sự hiểu biết về sức khỏe sinh sản.
- Kết nghĩa với lữ đoàn 202 đóng trên địa bàn để cho các em thăm quan
nơi ăn, chốn ở của các chú bộ đội học tập tư thế tác phông của anh bộ đội và
nhân dịp kỷ niệm ngày quân đội nhân dân Việt Nam 22/12 nhà trường và ban
chỉ huy lữ đoàn tổ chức cho các em nghe các anh bộ đội nói chuyện về truyền
thống quân đội nhân dân Việt Nam để bồi dưỡng lý tưởng sống cao đẹp cho các
em.
Để công tác phối hợp đạt kết quả tốt mỗi tháng nhà trường và các tổ chức
được phối hợp đều có giao ban mỗi tháng một lần để công tác phối hợp được
duy trì thường xuyên và có kế hoạch.
2. Khả năng áp dụng của sáng kiến.
Có thể áp dụng cho tất cả các trường cấp THCS

11


V. CÁC ĐIỀU KIỆN CẦN THIẾT ĐỂ ÁP DỤNG SÁNG KIẾN.
Nhà trường phải luôn bám sát các chỉ đạo định hướng của phòng
GD&ĐT, và Sở GD&ĐT từ đó có sự bàn bạc trong chi ủy, trong ban giám hiệu
phải đề ra các kế hoạch đối với các hoạt động dạy học và giáo dục thông qua các
hoạt động trong cả năm học. Ban giám hiệu định hướng, triển khai tới các tổ
chức trong nhà trường như các tổ bộ môn, đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí
Minh, đội thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh, công đoàn, lập kế hoạch cho cả
năm học như kế hoạch của tổ chuyên môn, kế hoạch tổ chức các hoạt động
ngoại khóa của hai tổ Tự nhiên và Xã hội, các chuyên đề được lồng ghép trong
kế hoạch dạy học và giáo dục của từng cá nhân và tổ chức. Ban giám hiệu phải
thường xuyên bám sát, nhắc nhở, đôn đốc các tổ chức đoàn thể và mỗi cá nhân
thực hiện tốt nhiệm vụ của mình. Bên cạnh đó nhà trường cần làm tốt công tác

tham mưu với cấp ủy Đảng và chính quyền địa phương, làm tốt công tác xã hội
hóa giáo dục, tạo được sự ủng hộ về vật chất của các tổ chức cá nhân, doanh
nghiệp trên địa bàn.
Cán bộ giáo viên phải hiểu rõ vai trò quan trọng của hoạt động dạy học
hoạt động này đóng vai trò chính, chủ đạo trong việc hình thành phẩm chất và
năng lực cho học sinh vì vậy chung tay góp sức để nâng cao chất lượng giáo dục
của nhà trường là một nhiệm vụ cụ thể thiết thực của mỗi cán bộ giáo viên trong
thời kỳ hiện nay. Để hoàn thành tốt nhiệm vụ này đòi hỏi mỗi cán bộ giáo viên
trước tiên phải có lòng nhiệt tình, có tình yêu đối với thế hệ trẻ, tận tụy với công
việc được giao. Không ngừng học tập trên mọi lĩnh vực nhất là các phương tiện
thông tin đại chúng hiện nay, để nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ để
có những giờ dạy đạt hiệu quả cao. Bên cạnh đó mỗi cán bộ giáo viên đều phải
lập cho mình một kế hoạch dạy học phù hợp với thực tế của nhà trường, trong
một lớp, một khối. Kế hoạch phải bám sát các yêu cầu dạy học theo hướng phát
triển phẩm chất, năng lực và đổi mới kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học
sinh theo tiêu chuẩn.
Đối với học sinh: các em phải xác định nhiệm vụ của mình là đến trường
không chỉ có nhiệm vụ học tập mà còn được tham vào các hoạt động do giáo
viên dạy, do nhà trường tổ chức như hoạt động trải nghiệm sáng tạo, các hội vui
học tập, các kỳ thi học sinh tài năng trong các lĩnh vực, các hoạt động văn hóa,
văn nghệ, thể thao trong cùng một lớp, trong cùng một trường, trong khu vực,
trong tỉnh và vươn lên quốc gia. Các em được tham gia tập dượt nghiên cứu
khoa học, công nghệ, kỹ thuật, ứng dụng các kiến thức đã học vào thực hiện các
dự án giải quyết các vấn đề của thực tiễn cuộc sống.
VI. HIỆU QUẢ SÁNG KIẾN CỦA SÁNG KIẾN.
1. Hiệu quả đạt được:
Qua thời gian 02 năm áp dụng sáng kiến kinh nghiệm tại trường THCS
Phú Lộc chất lượng giáo dục đã được nâng lên rõ rệt.
2. Bảng thống kê số liệu về hạnh kiểm, học lực 03 năm học vừa qua
Bảng thống kê số liệu về hạnh kiểm

12


Tốt

xếp loại
Năm học
2015-2016
2016-2017
2017-2018

Khá

Yếu

TB

SL

%

SL

%

SL

%

SL

292

81.8

62

17.4

3

0.84

0

284

82.08

61

17.63

1

0.29

298

83.94

56

15.78

1

0.28

0
0

%

Bảng thống kê số liệu về học lực
Giỏi

xếp loại
Năm học
2015-2016
2016-2017
2017-2018

Khá

Yếu

TB

SL

%

SL

%

SL

%

SL

%

63

17.65

116

32.49

166

46.5

8

2.24

69

20

115

33

156

45

6

2

73

20.6

119

33.5

158

44.5

5

1.4

Chất lượng giáo dục của nhà trường trong hai năm áp dụng sáng kiến kinh
nghiệm đã được nâng lên rõ rệt. Về phẩm chất các em đã biết sống có trách
nhiệm hơn trong gia đình với bạn bè và xã hội, yêu gia đình, quê hương đất
nước, có lòng nhân ái, khoan dung, sống trung thực, thật thà, tự chủ biết vượt
khó, chăm chỉ chịu khó, biết chia sẻ động viên những người có hoàn cảnh khó
khăn, biết đoàn kết giúp đỡ nhau cùng tiến bộ. Trong hai năm không có một học
sinh nào mắc các tai, tệ nạn xã hội, không có học sinh trộm cắp. Các em có ý
thức chấp hành tốt các nội quy của trường, lớp, các quy định của pháp luật về
trật tự xã hội, về an toàn khi tham gia giao thông.v.v
Học sinh chủ động, tự giác trong học tập, từ đó làm nâng cao chất lượng
giáo dục văn hóa của nhà trường số lượng học sinh giỏi cấp huyện cấp tỉnh tăng.
Một thành tích đáng phấn khởi trong năm học 2016 - 2017 trường đã có 01 học
sinh đạt giải quốc gia môn Tiếng anh qua mạng Internet. Tỷ lệ học sinh lớp 9 thi
đỗ vào lớp 10 THPT năm 2015 - 2016 đứng thứ 40/142 trường trong toàn tỉnh.
Năm học 2016-2017 vươn lên đứng thứ 27/142 trường trong toàn tỉnh. Đặc biệt
là từ khi thành lập được câu lạc bộ: “Nghiên cứu khoa học” thì nhà trường đã
liên tục có những dự án khoa học của học sinh đạt giải cao trong các kỳ thi khoa
học kỹ thuật cấp huyện, cấp tỉnh như năm 2017-2018 có một dự án đạt giải nhì
cấp tỉnh. Những thành tích đó là niềm cổ vũ động viên rất lớn, tạo đà tiến lên
trong những năm học tiếp theo.
3. Bài học kinh nghiệm.
Để hoạt động dạy học có hiệu quả qua nghiên cứu đề tài tôi nhận thấy một
số bài học kinh nghiệm sau :
Kinh nghiệm về việc cung cấp kiến thức, minh chứng để sao cho các nhà
giáo dục, học sinh, phụ huynh của nhà trường hiểu đúng, hiểu rõ về chủ trương,
đường lối, mục tiêu của giáo dục phổ thông hiện nay là tập trung phát triển trí
tuế, thể chất, hình thành phẩm chất, năng lực công dân, phát hiện và bồi dưỡng

13


năng khướu, định hướng nghề nghiệp cho học sinh, nâng cao chất lượng giáo
dục toàn diện, chú trọng giáo dục lý tưởng, truyền thống, đạo đức, lối sống,
ngoại ngữ, tin học, năng lực và kỹ năng thực hành, vận dụng kiến thức vào thực
tiễn, phát triển khả nằng sáng tạo, tự học, khuyến khích học tập suốt đời
Kinh nghiệm về việc đổi mới phương pháp trong hoạt động dạy học qua
việc tổ chức các chuyên đề để nâng cao năng lực chuyên môn, chất lượng đội
ngũ để các bài dạy thực hiện tốt 5 yêu cầu đổi mới đối với mỗi giờ lên lớp là
Biết cách khởi động để gây hứng thú cho học sinh, khích lệ học sinh tiếp thu bài
đặc biệt phải tăng cường sử dụng đồ dùng dạy học. Biết cách tổ chức giờ dạy để
học sinh tích cực tham gia khám phá, tìm tòi, chiếm lĩnh kiến thức, hạn chế tối
đa việc giáo viên diễn giảng đơn thuần trên lớp, giúp học sinh biết cách tự học.
Luôn có ý thức liên hệ kiến thức với bài giảng với thực tế để hướng dẫn học sinh
vận dụng kiến thức vào cuộc sống hoặc giáo dục tư tưởng cho học sinh. Qua bài
giảng gắn với thực hành.
Kinh nghiệm về dạy học thông qua tổ chức các hoạt động ngoại khóa cho
học sinh và học tập cá nhân phối hợp với học tập hợp tác thông qua hoạt động
ngoại khóa để phát triển năng lực và phẩm chất cho học sinh.
Kinh nghiệm về việc phối kết hợp với phụ huynh học sinh và các lực lượng
ngoài xã hội như hội phụ nữ, trung tâm y tế xã, công an khu vực, đơn vị bộ đội
kết nghĩa để làm tốt công tác giáo dục.
Vì khả năng có hạn, tầm quan sát tổng thể chưa cao, nên sáng kiến của tôi
khó tránh khỏi thiếu sót và khiếm khuyết. Rất mong được hội đồng thẩm định
giúp đỡ và bổ sung cho tôi để sáng kiến được đầy đủ hơn có thể áp dụng được
trong các nhà trường.
Tôi xin chân thành cảm ơn !
Phú Lộc, ngày 10 tháng 4 năm 2018
Tác giả

Trương Thị Hồng Thắm
XÁC NHẬN CỦA LÃNH ĐẠO NHÀ TRƯỜNG

14


MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
CỦA TRƯỜNG THCS PHÚ LỘC
Trong 2 năm học 2016 - 2017 và 2017 - 2018
HOẠT ĐỘNG TDTT

15


CÔNG TÁC THI ĐUA KHEN THƯỞNG

ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG DẠY HỌC

16


HỌC SINH DỰ THI KHOA HỌC KỸ THUẬT CẤP TỈNH

17


PHỐI KẾT HỢP VỚI BỘ ĐỘI LỮ ĐOÀN 202 THAM GIA LAO ĐỘNG

THĂM HỎI ĐỘNG VIÊN HỌC SINH MẮC BỆNH HIỂM NGHÈO

18


THĂM HỎI ĐỘNG VIÊN HỌC SINH MẮC BỆNH HIỂM NGHÈO

CÁN BỘ LỮ ĐOÀN 202 NÓI CHUYỆN
VỀ TRUYỀN THỐNG QUÂN ĐỘI NHÂN DÂN VIỆT NAM

19


HỌC SINH THĂM PHÒNG TRUYỀN THỐNG LỮ ĐOÀN 202

20