Tiểu sử GS Ngô Bảo Châu
Giáo sư Ngô Bảo Châu
Ngô Bảo Châu năm 2007
Sinh
15 tháng 11, 1972 (37 tuổi)
[1]
Hà Nội
Quốc tịch
Việt Nam
[1]
[2]
,
Pháp
[1]
[3]
Ngành
Toán học
Nơi công tác
Université Paris-Sud 11
Viện nghiên cứu cao cấp Princeton
Đại học Chicago
Học trường
École Normale Supérieure Paris
Université Paris-Sud 11
Nổi tiếng vì
Chứng minh Bổ đề cơ bản Langlands
Giải thưởng
Giải Clay (2004)
Giải thưởn g Oberwolfach (2007)
Giải thưởng Sophie Germain (2007)
Huy chương Fields (2010)
Ngô Bảo Châu (sinh 15 tháng 11 năm 1972)
[4]
là giáo sư toán học trẻ nhất Việt Nam
[5]
[6]
hiện nay,
và nổi tiếng nhất với công trình chứng minh Bổ đề cơ bản Langlands. Ông cũng là người Việt Nam
đầu tiên giành được Huy chương Fields.
[7]
Ngô Bảo Châu sinh ngày 15 tháng 11 năm 1972 tại Hà
Nội, miền Bắc Việt Nam. Thời niên thiếu, ông là học sinh Trường Thực nghiệm Giảng Võ, Trường
THCS Trưng Vương, và sau đó học tại khối chuyên toán Trường Trung học phổ thông chuyên
Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội. Ông đã hai lần đoạt huy chương vàng Olympic
Toán học Quốc tế tại Australia năm 1988 và Cộng hòa Liên bang Đức năm 1989, và cũng là người
Việt Nam đầu tiên giành 2 huy chương vàng Olympic Toán quốc tế.Là sinh viên Trường Đại học
Paris VI (Université Pierre et Marie Curie) và Trường Sư phạm Paris (École normale supérieure
Paris, ENS Paris) từ năm 1992 đến năm 1994, rồi sau đó là sinh viên cao học và nghiên cứu sinh
của Trường Đại học Paris XI (Université Paris-Sud 11) dưới sự hướng dẫn của Giáo sư Gérard
Laumon, Ngô Bảo Châu bảo vệ Luận án tiến sĩ năm 1997, trở thành nghiên cứu viên của Trung
tâm Nghiên cứu Khoa học Quốc gia Pháp (CNRS) từ năm 1998, lấy bằng Habilitation à Diriger les
Recherches (HDR) năm 2003 và sau đó được bổ nhiệm là giáo sư toán học tại Trường Đại học
Paris XI năm 2004. Cũng trong năm này, ông được trao tặng giải Nghiên cứu Clay của Viện Toán
học Clay cùng với Giáo sư Gérard Laumon vì đã chứng minh được Bổ đề cơ bản cho các nhóm
Unita. Năm 2005, khi được 33 tuổi, Ngô Bảo Châu được nhà nước Việt Nam phong đặc cách hàm
giáo sư và trở thành vị giáo sư trẻ nhất của Việt Nam tính đến thời điểm đó.
[8]
Năm 2007, ông đồng
thời làm việc tại Trường Đại học Paris XI, Orsay, Pháp và Viện nghiên cứu cao cấp Princeton,
New Jersey, Hoa Kỳ
[9]
. Trong năm 2008, ông công bố chứng minh Bổ đề cơ bản cho các đại số Lie
hay còn gọi là Bổ đề cơ bản Langlands. Cuối năm 2009, công trình này đã được tạp chí Time bình
chọn là 1 trong 10 phát minh khoa học tiêu biểu của năm 2009.
[10]
Với các công trình khoa học của
mình, Giáo sư Ngô Bảo Châu được mời đọc báo cáo trong phiên họp toàn thể của Hội nghị toán
học thế giới 2010 tổ chức ở Ấn Độ vào ngày 19 tháng 8 năm 2010.
[11]
Tại lễ khai mạc của Hội nghị
này, giáo sư đã được tặng thưởng Huy chương Fields.
[12]
Năm 2010 cũng là năm ông nhập quốc
tịch Pháp nhưng vẫn tiếp tục giữ quốc tịch Việt Nam
[13][14]
. Kể từ ngày 1 tháng 9 năm 2010, ông là
giáo sư tại Khoa Toán Trường Đại học Chicago
[15]
.Sau khi được danh dự nhận giải fields ông nhận
xét ông nói "Đến một lúc nào đó, bạn làm toán vì bạn thích chứ không phải để chứng tỏ một cái gì
nữa”. Ông nói thêm ông nghiên cứu toán học không phải vì đam mê giàu có hay nổi tiếng. Ông là
nguồn cảm hứng cho rất nhiều thanh niên trẻ Việt Nam và là một gương sáng cần noi theo.
[1
GIA
ĐÌNHNgô Bảo Châu sinh ra trong một gia đình trí thức truyền thống, ông là con trai của Giáo sư,
Tiến sĩ khoa học ngành cơ học chất lỏng Ngô Huy Cẩn, hiện đang làm việc tại Viện Cơ học Việt
Nam. Mẹ của ông là Phó Giáo sư, Tiến sĩ dược học Trần Lưu Vân Hiền, công tác tại Bệnh viện Y
học cổ truyền Trung ương, Việt Nam.
[2]
Giáo sư Ngô Bảo Châu lập gia đình năm 22 tuổi, vợ ông (Nguyễn Bảo Thanh) là người bạn gái
cùng học thời phổ thông
[17]
. Đến tháng 8 năm 2010, hai người có với nhau ba người con gái
[18]
.
Ngô Bảo Châu từng thi trượt chuyên toán
Gia đình Châu thuộc loại khá giả trong lớp, được đi dép nhựa trong khi đa phần anh em chúng tôi
đi dép cao su. Rồi có một việc khiến Châu đòi nằng nặc đi dép cao su như các bạn.
Anh Hoàng Gia Hiệp, phó Tổng giám đốc công ty tài chính Vinashin, kể về người bạn thân là Giáo
sư Ngô Bảo Châu.
Chúng tôi cùng học với nhau hai năm cấp hai ở trường Trưng Vương, là học sinh lớp chuyên toán.
Lớp chúng tôi là khóa cuối cùng do thầy giáo Tôn Thân, một thầy giáo dạy toán nổi tiếng lúc bấy
giờ, giảng dạy và chủ nhiệm.
Thời đó, các lớp chuyên toán cấp 1 và 2 của thành phố được tổ chức theo quận, bắt đầu từ năm lớp
bốn. Riêng Bảo Châu học cấp 1 ở trường Thực Nghiệm, đến cấp hai mới vào lớp. Năm lớp sáu,
Châu thi vào chuyên toán nhưng không đậu. Lớp 7 Châu mới thi đậu, nhưng khi vào lớp, cậu
chiếm ngay vị trí số 1. Ở lớp, với sự kính trọng (dân chuyên toán chúng tôi từ bé đã tôn thờ học
giỏi, kính trọng thật chứ không phải khách sáo đâu) và trìu mến, chúng tôi gọi Châu là anh Bò.
Gia đình Châu thuộc loại khá giả trong lớp, được đi dép nhựa trong khi đa phần anh em chúng tôi
đi dép cao su. Có lần, chơi ném ống bơ trong giờ, Châu bị bắt, còn tôi thì thoát. Phải lên Phòng Hội
đồng của trường làm kiểm điểm, cậu ấy bảo tôi đổi dép cho cậu ấy, vì sợ nhỡ bị nhà trường thu dép
thì mất đôi dép cao su đỡ tiếc hơn đôi dép nhựa.
Sau đó, anh Bò đòi bằng được bố mẹ đổi dép cao su cho giống các bạn.
Ngoài ném ống bơ, chúng tôi cùng nhau đá cầu, đá bóng. Châu đá cầu giỏi, còn đá bóng thì dở.
Tôi chịu ảnh hưởng nhiều của Bảo Châu về âm nhạc, lúc đầu chúng tôi nghe Romina Power, nghe
Paul Simon & Garfunkel, sau chuyển sang The Beatles, rồi Rolling Stones, Bob Dylan, Pink Floyd,
rồi Queen. Sau này, Châu nghe Jimmi Hendrix, anh bảo đây là cây ghita số một thế giới, thì tôi
không theo được nữa.
Kỷ niệm đẹp nhất của chúng tôi là năm đầu cấp 3, chúng tôi có ba anh em thân nhau nhất trong lớp
là Châu, tôi và anh Hoàng, bây giờ làm bên World Bank (sau này tôi mới biết còn một người nữa là
Bảo Thanh, vợ Châu bây giờ).
Hồi đó, hết cấp hai, Bảo Châu vào thi đỗ Khối trung học phổ thông Chuyên của Đại học Tổng hợp,
Hoàng vào Amsterdam, còn tôi thì thi trượt, học ở trường Trung học phổ thông Hoàn Kiếm.
Thế nhưng chúng tôi lại gần gũi nhau hơn. Châu và Hoàng đã cố gắng động viên, kèm cặp bài vở
và giúp tôi “phục thù” thi lại chuyên Toán trường Amsterdam. Điều kiện cần khi đó là phải đạt
được giải toán của thanh phố, phải cạnh tranh với những người giỏi nhất trường Amsterdam. Và
với sự giúp đỡ của Châu và Hoàng, năm lớp 11, tôi đàng hoàng bước vào lớp chuyên toán
Amsterdam với số điểm cao nhất.
Đó là những ngày tháng đẹp nhất, chúng tôi cùng nhau học tập, cùng nhau nghe nhạc và cùng mơ
ước. Khi đó, chúng tôi đã nói với nhau về Fields.
Vào lại được Amsterdam rồi thì tôi lại dở chứng, thích chơi hơn học, suýt nữa còn bị đuổi khỏi
trường. Ngoài mặt, Châu nghiêm khắc phê bình, nhưng sau này, qua ông Hân (ông ngoại của
Châu), tôi biết lúc đó anh đã khóc vì thương tôi.
Tôi nhớ hồi đó, Châu khuyên bảo tôi nhiều lắm, nhưng tôi đâu có nghe. Tôi cho rằng Châu chăm
học chỉ vì thích học, cũng như tôi hồi lớp 10 cũng rất chăm học, vì lúc đó tôi có mục tiêu là phải
quay lại bằng được chuyên toán, còn lúc này tôi thích chơi thì tôi chơi.
Khi đó, Châu có nói với tôi đại ý thế này: “Ai cũng thích chơi hơn học, nhưng phải học, Hiệp ạ”.
Lúc đó, anh đã đoạt giải vàng toán quốc tế với số điểm tuyệt đối rồi. Câu nói của Châu đã làm tôi
phải suy nghĩ rất nhiều và đến giờ vẫn không thể quên. Tôi cũng không ngờ Châu sớm có những
suy nghĩ chín chắn như thế.
May mà có anh, như một người uốn nắn những lúc tôi sai đường. Nhờ đó, tôi vẫn đậu đại học và đi
nước ngoài.
Hết cấp ba, tôi và Hoàng đều được Nhà nước cho đi học ở Liên Xô cũ, Bảo Châu đi Hungary. Năm
ấy là năm 1990, năm đánh dấu sự sụp đổ của bức tường Berlin, chúng tôi đi Liên Xô và cả Đức
nữa thì đều được đi hết, các nước xã hội chủ nghĩa còn lại như Ba Lan, Hungary, Tiệp Khắc bị cắt
học bổng rất nhiều.
Bảo Châu được đi Pháp học. Có lẽ cũng là cái số, nếu không có biến cố lớn lao đó của lịch sử,
Châu đi Hungary thì chưa chắc nhân loại đã có được một nhà toán học lớn như hôm nay.
Thời gian tôi và Hoàng học đại học ở Liên bang Xôviết, Bảo Châu cũng có vài lần sang thăm, vì cô
Hiền, mẹ Châu lúc đó cũng ở đây. Đi đâu Châu cũng giành trả tiền. Anh chỉ nói giản dị: “Chẳng
mấy khi tao giàu hơn chúng mày.” Đến bây giờ, mỗi lần giành trả tiền cho đám nhân viên, tôi vẫn
thường học anh: “Lương anh cao hơn lương các em cơ mà.”
Bảo Thanh học với tôi từ cấp 1 đến hết cấp 2. Châu và Thanh yêu nhau lúc nào tôi không biết. Hai
người thật sự rất kín chuyện này. Nhưng qua mẹ Châu, tôi biết anh rất si tình, đến mức mà nhiều
khi mẹ anh cũng cảm thấy xót con. Nghe đâu bố mẹ Châu bắt phải học xong đại học mới cho lấy
vợ. Thế là cậu chỉ mất 3 năm là tốt nghiệp cử nhân, để còn lấy vợ.
Châu cưới năm 22 tuổi. Tôi rất tiếc vì năm ấy tôi không về dự đám cưới anh được.
Bây giờ thì Châu đã quá nổi tiếng. Thành tích của Bảo Châu thì mọi người biết rồi, có khi bây giờ
nhiều người còn biết hơn cả tôi. Nhưng ít ai biết rằng, để có những thành công đó, Châu đã phải
đối mặt với rất nhiều khó khăn, cả về vật chất và tinh thần, đã từng bế tắc vì chẳng làm được bài
toán nào.
Bây giờ anh ở trên đỉnh vinh quang, tôi lại lo cho anh, nhưng tôi tin anh, vì tôi biết giải thưởng đối
với anh không phải là tất cả. Sau này nếu có lúc nào đó anh lại bế tắc (mà điều này hoàn toàn có
thể xảy ra trong khoa học) thì anh vẫn sẽ tiếp tục cố gắng, tiếp tục vượt lên để cống hiến cho nền
toán học của nhân loại.
Con người như thế mà lại “mê tín” đấy. Tôi nhớ hồi ấy, trước mỗi kỳ thi của Bảo Châu, chúng tôi
lại cùng nhau ra đền Ngọc Sơn để cầu may. Đến giờ, mỗi năm Xuân về, tôi vẫn dẫn các con tôi ra
đây để cầu cho chúng học giỏi.
Bảo Châu không thích được gọi là Nhà toán học. Anh thích được gọi là người làm toán, thế thôi.
Khả năng làm toán của anh là của nhân loại, hãy đóng góp cho nhân loại nhiều nhất về lĩnh vực đó.
Tôi chỉ mong sau những thành công đạt được, với uy tín và ảnh hưởng của mình, anh sẽ làm được
gì đó cho thế hệ trẻ Việt Nam, cho chúng tôi ở quê nhà và cả các bạn trẻ của Việt Nam chúng ta ở
nước ngoài.
(Vietnam +)
Ngô Bảo Châu thời “nhất quỷ nhì ma”
“Gia đình Châu thuộc loại khá giả trong lớp, được đi dép nhựa trong khi đa phần anh em chúng tôi
đi dép cao su. Có lần, chơi ném ống bơ trong giờ, Châu bị bắt, còn tôi thì thoát,” anh Hoàng Gia
Hiệp, một trong những người bạn thân nhất của Giáo sư Ngô Bảo Châu, hiện là phó Tổng giám
đốc Công ty Tài chính Vinashin chia sẻ.
Nhờ Châu, tôi đã đỗ trường Amsterdam
Kỷ niệm đẹp nhất của chúng tôi là năm đầu cấp 3, chúng tôi có ba anh em thân nhau nhất trong lớp
là Châu, tôi và anh Hoàng, bây giờ làm bên World Bank (sau này tôi mới biết còn một người nữa là
Bảo Thanh, vợ Châu bây giờ).
Hồi đó, hết cấp hai, Bảo Châu vào thi đỗ Khối trung học phổ thông Chuyên của Đại học Tổng hợp,
Hoàng vào Amsterdam, còn tôi thì thi trượt, học ở trường Trung học phổ thông Hoàn Kiếm.
Thế nhưng chúng tôi lại gần gũi nhau hơn. Châu và Hoàng đã cố gắng động viên, kèm cặp bài vở
và giúp tôi “phục thù” thi lại chuyên Toán trường Amsterdam. Điều kiện cần khi đó là phải đạt
được giải toán của thanh phố, phải cạnh tranh với những người giỏi nhất trường Amsterdam. Và
với sự giúp đỡ của Châu và Hoàng, năm lớp 11, tôi đàng hoàng bước vào lớp chuyên toán
Amsterdam với số điểm cao nhất.
Đó là những ngày tháng đẹp nhất, chúng tôi cùng nhau học tập, cùng nhau nghe nhạc và cùng mơ
ước. Khi đó, chúng tôi đã nói với nhau về Fields.
Vào lại được Amsterdam rồi thì tôi lại dở chứng, thích chơi hơn học, suýt nữa còn bị đuổi khỏi
trường. Ngoài mặt, Châu nghiêm khắc phê bình, nhưng sau này, qua ông Hân (ông ngoại của
Châu), tôi biết lúc đó anh đã khóc vì thương tôi.
Tôi nhớ hồi đó, Châu khuyên bảo tôi nhiều lắm, nhưng tôi đâu có nghe. Tôi cho rằng Châu chăm
học chỉ vì thích học, cũng như tôi hồi lớp 10 cũng rất chăm học, vì lúc đó tôi có mục tiêu là phải
quay lại bằng được chuyên toán, còn lúc này tôi thích chơi thì tôi chơi.
Khi đó, Châu có nói với tôi đại ý thế này: “Ai cũng thích chơi hơn học, nhưng phải học, Hiệp ạ.”
Lúc đó, anh đã đoạt giải vàng toán quốc tế với số điểm tuyệt đối rồi. Câu nói của Châu đã làm tôi
phải suy nghĩ rất nhiều và đến giờ vẫn không thể quên. Tôi cũng không ngờ Châu sớm có những
suy nghĩ chín chắn như thế.
May mà có anh, như một người uốn nắn những lúc tôi sai đường. Nhờ đó, tôi vẫn đậu đại học và đi
nước ngoài.
Giản dị, nhân hậu và… si tình
Hết cấp ba, tôi và Hoàng đều được Nhà nước cho đi học ở Liên Xô cũ, Bảo Châu đi Hungary. Năm
ấy là năm 1990, năm đánh dấu sự sụp đổ của bức tường Berlin, chúng tôi đi Liên Xô và cả Đức
nữa thì đều được đi hết, các nước xã hội chủ nghĩa còn lại như Ba Lan, Hungary, Tiệp Khắc bị cắt
học bổng rất nhiều.
Bảo Châu được đi Pháp học. Có lẽ cũng là cái số, nếu không có biến cố lớn lao đó của lịch sử,
Châu Bò ngoan ngoãn đi Hungary thì chưa chắc nhân loại đã có được một nhà toán học lớn như
hôm nay.
Thời gian tôi và Hoàng học đại học ở Liên bang Xô Viết, Bảo Châu cũng có vài lần sang thăm, vì
cô Hiền, mẹ Châu lúc đó cũng ở đây. Đi đâu Châu cũng giành trả tiền. Anh chỉ nói giản dị: “Chẳng
mấy khi tao giàu hơn chúng mày”. Đến bây giờ, mỗi lần giành trả tiền cho đám nhân viên, tôi vẫn
thường học anh: “Lương anh cao hơn lương các em cơ mà” .
Bảo Thanh học với tôi từ cấp 1 đến hết cấp 2. Châu và Thanh yêu nhau lúc nào tôi không biết. Hai
người thật sự rất kín chuyện này. Nhưng qua mẹ Châu, tôi biết anh rất si tình, đến mức mà nhiều
khi mẹ anh cũng cảm thấy xót con. Nghe đâu bố mẹ Châu bắt phải học xong đại học mới cho lấy
vợ. Thế là cậu chỉ mất 3 năm là tốt nghiệp cử nhân, để còn lấy vợ.
Châu cưới năm 22 tuổi. Tôi rất tiếc vì năm ấy tôi không về dự đám cưới anh được,
Tỏa sáng trong khó khăn
Bây giờ thì Châu đã quá nổi tiếng. Thành tích của Bảo Châu thì mọi người biết rồi, có khi bây giờ
nhiều người còn biết hơn cả tôi. Nhưng ít ai biết rằng, để có những thành công đó, Châu đã phải
đối mặt với rất nhiều khó khăn, cả về vật chất và tinh thần, đã từng bế tắc vì chẳng làm được bài
toán nào.
Bây giờ anh ở trên đỉnh vinh quang, tôi lại lo cho anh, nhưng tôi tin anh, vì tôi biết giải thưởng đối
với anh không phải là tất cả. Sau này nếu có lúc nào đó anh lại bế tắc (mà điều này hoàn toàn có
thể xảy ra trong khoa học) thì anh vẫn sẽ tiếp tục cố gắng, tiếp tục vượt lên để cống hiến cho nền
toán học của nhân loại.
Con người như thế mà lại “mê tín” đấy. Tôi nhớ hồi ấy, trước mỗi kỳ thi của Bảo Châu, chúng tôi
lại cùng nhau ra đền Ngọc Sơn để cầu may. Đến giờ, mỗi năm Xuân về, tôi vẫn dẫn các con tôi ra
đây để cầu cho chúng học giỏi.
Bảo Châu không thích được gọi là Nhà toán học. Anh thích được gọi là người làm toán, thế thôi.
Khả năng làm toán của anh là của nhân loại, hãy đóng góp cho nhân loại nhiều nhất về lĩnh vực đó.
Tôi chỉ mong sau những thành công đạt được, với uy tín và ảnh hưởng của mình, anh sẽ làm được
gì đó cho thế hệ trẻ Việt Nam, cho chúng tôi ở quê nhà và cả các bạn trẻ của Việt Nam chúng ta ở
nước ngoài.
GS Ngô Bảo Châu là một nhà toán học trẻ, nhưng đã đạt được nhiều kết quả nghiên
cứu toán học đặc biệt xuất sắc, được thế giới ca ngợi.
Anh là học sinh Việt Nam đầu tiên giành 2 huy chương vàng Olympic toán quốc tế năm
1988 ( khi mới 16 tuổi ) và 1989. Sau 15 năm gần như “ẩn dật”, dành toàn bộ thời gian
miệt mài học tập và nghiên cứu toán học tại Paris, năm 2004, tên anh xuất hiện trở lại
trên báo chí ngày càng dồn dập hơn, với những thành tích ngày một lớn hơn và bất ngờ
hơn! Và không chỉ trên báo chí Việt Nam mà trên phạm vi toàn thế giới!
Ngô Bảo Châu sinh năm 1972 tại Hà Nội. Bố anh là GS, TSKH Ngô Huy Cẩn, nguyên
Chủ tịch Hội đồng Khoa học Viện Cơ học Việt Nam. Mẹ anh là PGS, TS Trần Lưu Vân
Hiền, chuyên ngành Hoá dược.
Ngô Bảo Châu từng là học sinh Trường thực nghiệm Giảng Võ và lớp chuyên Toán
trường THCS Trưng Vương, trước khi theo học tại khối THPT chuyên - ĐHKHTN - Đại
học Quốc gia Hà Nội. Tại đây, anh 2 lần liên tiếp giành HCV Olympic Toán quốc tế,
trong đó có một HCV với điểm số tối đa. Thành tích này giúp Ngô Bảo Châu giành được
học bổng để theo học Đại học Paris 6 nhưng anh quyết định chọn Đại học Sư phạm
(École Normale Supérieure).
Năm 2004, Ngô Bảo Châu cùng Gerard Laumon được trao tặng giải thưởng của Viện
Toán học Clay. Năm 2005, Ngô Bảo Châu trở thành vị Giáo sư trẻ nhất của Việt Nam.
Năm 2008, anh công bố lời giải Bổ đề cơ bản Langlands, được kiểm chứng vào năm
2009 và được tạp chí The Time bình chọn là 1/10 phát minh khoa học Thế giới năm
2009.
Đồng nghiệp nhận xét về Ngô Bảo Châu
- Giáo sư Ngô Việt Trung, Viện trưởng Viện toán học Việt Nam:
“Ngô Bảo Châu và Gérard Laumon đã làm nên một quả bom tấn khi công bố kết quả
đột phá về bổ đề cơ bản trong chương trình Langlands”.
“Hoàng Tuỵ và Ngô Bảo Châu là hai ngôi sao sáng của toán học Việt Nam đương đại”.
“Chúng ta có cơ sở để hi vọng Ngô Bảo Châu được tặng một trong những giải thưởng
cao quý nhất của toán học là Huy chương Fields”.
- Giáo sư Lê Tuấn Hoa, Phó Viện trưởng Viện Toán học Việt Nam:
“Giới toán học thế giới ít ai có thể ngờ rằng, Bổ đề cơ bản lại được chứng minh một
cách chóng vánh như vậy. Đó là một kỳ tích, thành tích vĩ đại của nền Toán học”.
- Giáo sư Phan Đình Diệu:
“Ngô Bảo Châu quá giỏi!”.
- Charles Louis Fefferman, Giáo sư Đại học Chicago:
“Rõ ràng đây là một trong những nhà Toán học xuất sắc nhất thời đại của chúng ta”.
GS Ngô Bảo Châu đoạt giải thưởng Fields
Cập nhật lúc 12:56, Thứ Năm, 19/08/2010 (GMT+7)
,
- 12h55, giờ Việt Nam, GS.Ngô Bảo Châu đến từ Mỹ, mang quốc tịch Việt Nam và
Pháp đã được trao Huy chương Fields cùng 3 người khác tại đại hội Toán học thế
giới 2010, cộng tác viên của VietNamNet từ Hyderabad, Ấn Độ, báo tin.
Ngô Bảo Châu nhận Huy chương Fields từ Tổng thống Ấn Độ. Ảnh: BBC
GS Ngô Bảo Châu. Ảnh: Bùi Tuấn
Khán phòng ở Hyderabad rộn tiếng vỗ tay khi tên GS Ngô Bảo Châu được xướng lên
thứ hai, sau một nhà toán học Israel, lên nhận huy chương Fields hôm nay, 19/8.
Gia đình GS Ngô Bảo Châu ngồi gần đầu ở hội trường. Mẹ anh, PGS Trần Lưu Vân
Hiền tươi tắn trong bộ áo dài truyền thống Việt Nam. Người cha - giáo sư Ngô Huy Cẩn
- trang nghiêm trong bộ vest tối màu.
GS Ngô Huy Cẩn, PGS Trần Lưu Vân Hiền tại "khu vực dành
cho gia đình người chiến thắng" tại đại hội (Ảnh chụp từ màn
hình tường thuật trực tiếp của đại hội Toán học)
"Xúc động và tự hào đến nghẹn cả tim", Viện trưởng Viện Toán học nói với cộng tác
viên của VietNamNet đang có mặt tại Ấn Độ.
"Chúng tôi thường mơ ước là đến một lúc nào đó, có người Việt Nam được giải Fields,
nhưng không ngờ, nó lại đến nhanh như vậy. Giá mà các bác Phạm Văn Đồng, Tạ
Quang Bửu và Lê Văn Thiêm còn sống để chứng kiến sự kiện này. Công lao xây dựng
nền toán học Việt Nam của các bác và các thế hệ tiền bối đã góp phần đem đến sự diệu
kỳ ngày hôm nay".
GS Ngô Việt Trung chia sẻ: Các nhà toán học ở các nước nghèo và các nước đang
phát triển khi gặp ông đều coi thành tựu của GS Ngô Bảo Châu là một sự cổ vũ lớn lao
đối với họ.
"Họ hỏi chúng tôi là làm thế nào mà các ông có thể đào tạo nên một con người như anh
Châu. Tôi nói rằng họ cần những nhà lãnh đạo như Phạm Văn Đồng, Tạ Quang Bửu và
Lê Văn Thiêm và rằng đó là một quá trình lâu dài cần được cả xã hội quan tâm nâng
đỡ".
(Xem những hình ảnh GS Ngô Bảo Châu nhận giải)
Trao đổi với phóng viên Đài Tiếng nói Việt Nam từ Ấn Độ, GS Ngô Bảo Châu nói, giây phút này,
những người thân đang ở bên mình. Anh nhớ tới ông ngoại và một GS người Pháp, là những người
có ảnh hưởng tới sự hình thành nhân cách, nhưng nay đã mất. "Nếu còn sống, thì sẽ rất vui".
Vẫn giữ giọng nói điềm tĩnh, GS Ngô Bảo Châu cho hay, với giải thưởng này, anh có thể làm
nhiều hơn cho toán học và khoa học Việt Nam và nhận thấy "tôi có trách nhiệm nhất định".
Qua điện thoại với phóng viên Hồng Hạnh, cũng là dì ruột của GS Ngô Bảo Châu, PGS.TS Lưu
Vân Hiền giọng đầy xúc động: " Khó nói lắm! Vì chị thấy nước mắt chảy ra thôi, mừng lắm!...Có
lẽ ở trong nước mình, nhiều người đang chờ tin, và mừng như là gia đình Châu ở bên này".
Giáo sư Ngô Bảo Châu nhận huy chương Fields từ Tổng thống Ấn Độ
Pratibha Patil. (Ảnh chụp từ màn hình tường thuật trực tiếp của đại hội
Toán học)
Trưa nay, GS Hoàng Tụy cũng không giấu được niềm vui. "...Như một chiến thắng Điện
Biên Phủ thứ 3 trên lĩnh vực khoa học...", ông nói với phóng viên VietNamNet.
GS Tuỵ cho rằng, Ngô Bảo Châu được giải Fields là một trận "mưa rào" trên mảnh đất
nhiều năm khô hạn kéo dài. Đây là một thắng lợi lớn của trí tuệ Việt Nam. Đọc cả blog
cá nhân của GS Châu, vị giáo sư lão làng của toán học nhận thấy,"anh" thường xuyên
sống theo "nhịp tim" của đất nước. GS Hoàng Tuỵ hy vọng ấn tượng tốt đẹp của ông về
Ngô Bảo Châu không bị nhầm.
"Xin cảm ơn người mẹ đã sinh ra Ngô Bảo Châu" - chiều 19/8, đang ở Hà Tĩnh dự hội
nghị sơ kết 2 năm thực hiện phong trào thi đua "Xây dựng trường học thân thiện, Học
sinh tích cực", Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân nói (nghe chi tiết tại đây).
Danh sách 4 người giành giải Fields từ ban tổ chức đại hội.
"Thật là tuyệt vời!" - từ Hoa Kỳ, qua điện thoại, GS Phillip A. Griffiths, Nguyên Viện
trưởng Viện Nghiên cứu cao cấp (IAS) tại Princeton - nơi GS Châu làm việc từ năm
2007 - thốt lên.