Bài 13: Cấu tạo ngoài của thân (sơ đồ KWL)

Ngày soạn:15. 9. 2010 Ngày dạy:
Tiết 13:
CẤU TẠO NGOÀI CỦA THÂN
I. Mục tiêu.
1. Kiến thức:
- Biết được các bộ phận cấu tạo ngoài của thân gồm: thân chính, cành, chồi ngọn và chồi
nách
- Phân biệt hai loại chồi nách là: chồi lá và chồi hoa
- Phân biệt được các loại thân: thân đứng, thân leo, thân bò
2. Kĩ năng:
Rèn kĩ năng quan sát, so sánh, phân tích; nhận biết
3. Thái độ.
Lòng yêu thích môn học, ý thức bảo vệ thực vật, không bẻ, ngắt ngọn cây khi không
cần thiết..
II. Chuẩn bị.
1. Chuẩn bị của GV
- Phương án tổ chức lớp học: Hoạt động nhóm, hoạt động cá nhân, Sơ đồ KWL
- Tranh phóng to H13.1 đến H13.3 SGK.
- Bảng phụ ghi nội dung bài tập SGK tr.45
- Vật mẫu: cành dâm bụt, một số loại thân cây,...
2. Chuẩn bị của HS
- Kẻ bài tập bảng tr.45 vào vở bài tập
- Chuẩn bị một số mẫu : cành dâm bụt, và một số loại thân cây,...
.III. Hoạt động dạy học.
1. Ổn định tình hình lớp. ( 1ph)
Điểm danh học sinh. Chuẩn bị kiểm tra bài cũ.
2. Kiểm tra bài cũ.(4ph)
Câu hỏi Đáp án BĐ
Có những loại rễ biến
dạng nào? Chức năng
của mỗi loại? Cho ví

dụ.

Một số loại rễ biến dạng làm chức năng khác của cây:
- Rễ củ: Chứa chất dự trữ cho cây khi ra hoa, tạo quả
Vd: Cây cải củ, cây cà rốt, cây sắn,…
- Rễ móc: bám vào trụ giúp cây leo lên. Vd: Trầu không,
hồ tiêu
- Rễ thở: giúp cây hô hấp trong không khí. Vd: Cây bần,
cây mắm, cây đước,…
- Giác mút: Lấy thức ăn từ cây chủ. Vd: Tầm gửi, tơ hồng
10đ
Nhận xét: .....................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
3. Giảng bài mới.
* Giới thiệu bài (1ph): Thân là một cơ quan sinh dưỡng của cây có chức năng vận
chuyển các chất trong cây và nâng đỡ lá. Vậy thân gồm những bộ phận nào, có thể chia thân
làm mấy loại?
* Tiến trình bài dạy:
Hoạt động 1: Tìm hiểu các bộ phận bên ngoài của thân (sử dụng sơ đồ KWL)
* Mục tiêu: Biết được các bộ phận cấu tạo ngoài của thân gồm: thân chính, cành, chồi
ngọn và chồi nách. Phân biệt hai loại chồi nách là: chồi lá và chồi hoa.
* Cách tiến hành:
TG Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung
15
ph
Căn cứ vào các kiến thức em
đã học và những hiểu biết
thực tế, hãy trả lời câu hỏi
sau:

- Hãy nói những gì các em
biết về thân cây?
Khi HS nêu hết các ý tưởng
thì kết thúc hoạt động ở cột K.
GV yêu cầu HS ghi tóm tắt
những ý tưởng vào cột K
? Vậy các em muốn biết thêm
điều gì về chủ đề này? Những
điều em muốn biết thêm sẽ
được ghi vào cột W.
- Em nghĩ mình sẽ biết thêm
được điều gì sau khi học xong
chủ đề này?
Những điều các em muốn biết
thêm được ghi vào cột W
Yêu cầu HS đọc và tự điền
câu trả lời mà các em tìm
được vào cột L.
Các em đọc thông tin mục
1/SGK trang 43, quan sát
H13.1 và H13.2 để trả lời cho
những điều em muốn biết.
(Trong quá trình đọc, nếu các
em tìm ra một số kiến thức
khác những gì mà các em dự
kiến lúc đầu thì có thể đặt ở
dạng câu hỏi và bổ sung vào
cột W
- Những điểm giống nhau
giữa thân với cành?

Sau khi HS đọc thông tin và
tìm xong các câu trả lời. Yêu
cầu các nhóm đưa kết quả ra
để thảo luận => Đưa ra ý kiến
HS vận dụng những kiến thức
đã biết về thân cây để trả lời
câu hỏi: (câu trả lời được ghi
vào cột K)
- +Thân là cơ quan sinh dưỡng
của cây có chức năng nuôi
dưỡng cây (vận chuyển các
chất trong cây) và nâng đỡ
cành lá.
+ Vị trí thân: thường ở trên
mặt đất.
+ Hình dạng: thường có hình
trụ.
Các HS nêu ra những ý tưởng
khác nhau.
HS suy nghĩ xem mình cần biết
gì thêm về chủ đề đang thảo
luận
- Cấu tạo ngoài của thân gồm
những bộ phận nào? Các bộ
phận đó có chức năng gì đối
với cây?
- Những điểm giống nhau giữa
thân và cành?
HS lắng nghe yêu cầu của GV.
HS sẽ thu nhận thông tin và

biết thêm:
-Thân gồm 4 phần: thân chính,
cành, chồi ngọn, chồi nách
- Đều có chồi ngọn, dọc thân
và cành có lá, kẽ lá có chồi
nách.
HS đưa ra được thêm câu hỏi:
- Vị trí của chồi ngọn trên thân
và cành?
- Vị trí của chồi nách?
HS hoàn thành nội dung chủ
đề, đưa ra thảo luận để đưa ra ý
kiến thống nhất.
I. Cấu tạo ngoài của
thân.
- Thân gồm: thân
chính, cành, chồi
ngọn, chồi nách.
- Chồi ngọn giúp thân,
cành dài ra.
- Chồi nách có hai
loại: chồi lá và chồi
hoa.
Chồi nách phát triển
thành cành mang lá
hoặc cành mang hoa
hoặc hoa.
thống nhất về những điều đã
hiểu biết thêm về chủ đề.
GV kết luận:

* Treo tranh H13.2, yêu cầu
hs quan sát, đọc chú thích,
hãy:
- Tìm sự giống và khác nhau
về cấu tạo giữa chồi lá và
chồi hoa?
- Chồi hoa, chồi lá sễ phát
triển thành các bộ phận nào
của cây?
* Quan sát tranh, trả lời:
- Giống: có mầm lá bao bọc
Khác:
◦ Chồi lá: mô phân sinh ngọn
◦ Chồi hoa: mầm hoa
- ◦ Chồi lá: mô phân sinh ngọn
phát triển thành cành mang lá
◦ Chồi hoa: mầm hoa sẽ phát
triển thành cành mang hoa
hoặc hoa.
Hoạt động 2: Phân biệt các loại thân
* Mục tiêu: biết cách phân loại thân dựa vào vị trí của thân trên mặt đất, theo độ cứng
mềm của thân. Nhận biết được một số loại thân trong thiên nhiên.
* Cách tiến hành:
TG Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung
14
ph
* Giới thiệu H13.3, yêu cầu hs:
- Quan sát H, đọc thông tin SGK,
hoạt động nhóm
- Đặt mẫu vật lên bàn, quan sát đối

chiếu với hình phân chia cây thành
các nhóm theo:
+ Vị trí của thân cây trên mặt đất
+ Độ cứng mềm của thân
+ Sự phân cành của thân
+ Thân đứng độc lập hay phải bám
vào cây khác để leo lên
- Hoàn thành bài tập SGK
* Quan sát mẫu, đối chiếu
với H, đọc thông tin SGK,
phân chia cây thành các
nhóm:

- Lên hoàn thành bài tập
II. Các loại thân
Tùy theo cách mọc
của thân, người ta
chia thân làm 3
loại:
- Thân đứng: thân
gỗ, thân cột, thân
cỏ.
- Thân leo: thân
quấn, tua cuốn
- Thân bò: mềm
yếu, bò lan sát đất
Tên cây
Thân đứng Thân leo
Thân
bò

Thân
gỗ
Thân
cột
Thân
cỏ
Thân
quấn
Tua
cuốn
Cây đậu
ván

Cây nhãn

Cây rau má

Cây dừa

Cây
bimbìm

Cây đa

Cỏ mần
trâu

Đậu Hà
Lan


- Qua bài tập cho biết:
+ Có mấy loại thân? Đặc điểm của
- Trả lời:
+ Có 3 loại thân chính
mỗi loại?
+ Dựa vào đâu để phân loại thân?
=> Kết luận:
Yêu câu HS cho thêm một số ví dụ
khác về các loại thân khác nhau..
+ Cách mọc của thân
Hoạt động 3: Củng cố
T/gian
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh
5ph 1. Chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống
trong các câu sau:
- Có hai loại chồi nách: ……(1)…….
phát triển thành cành mang lá, ………(2)
…phát triển thành cành……(3)
…….hoặc……(4)……….
- Tùy theo cách mọc của thân mà chia
thân làm 3 loại: thân…………(5)..., thân
……….( 6)...........và thân bò.
2. Chọn câu trả lời đúng nhất
a. Thân cây dừa, cây cau và cây mồng tơi
là thân cột
b. Thân cây bạch đàn, cây cam, cây cà
phê là thân gỗ.
c. Thân cây lúa, cây cau, cây cải là thân
cỏ
d. Thân cây đậu rồng, cây mồng tơi, cây

lúa là thân leo.
1. Điền từ
1. chồi nách
2. chồi nách
3. mang hoa
4. hoa
5. đứng
6. leo
4. Dặn dò học sinh chuẩn bị tiết học tiếp theo. (4ph)
- Học bài, trả lời câu hỏi 1, 2,3 SGK tr.45
- Làm bài tập trang 45
- Chuẩn bị bài sau: báo cáo kết quả thí nghiệm chứng minh sự dài ra của thân
IV. RÚT KINH NGHIỆM, BỔ SUNG.
..........................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
Phụ lục

Sơ đồ KWL
Chủ đề: Tìm hiểu cấu tạo ngoài của thân
Tên:
Ngày:
K (Điều đã biết) W (Điều muốn biết) L (Điều học được)
- Thân là cơ quan sinh
dưỡng của cây có chức
năng nuôi dưỡng cây (vận
chuyển các chất trong cây)
và nâng đỡ cành lá.
- Vị trí thân: thường ở trên
mặt đất.
- Hình dạng: thường có
hình trụ.
? Cấu tạo ngoài của thân
gồm những bộ phận nào?
? Các bộ phận đó có chức
năng gì đối với cây?
? - Những điểm giống nhau
giữa thân và cành?
? Vị trí của chồi ngọn trên
thân và cành?
? Vị trí của chồi nách?
- Thân gồm: thân chính,
cành, chồi ngọn, chồi
nách.
- Chồi ngọn giúp thân,
cành dài ra.
- Chồi nách có hai loại:
chồi lá và chồi hoa.

Chồi nách phát triển
thành cành mang lá hoặc
cành mang hoa hoặc hoa.
- Thân và cành đều có
chồi ngọn, dọc thân và
cành có lá, kẽ lá có chồi
nách.
- Chồi ngọn nằm ở đầu
cành, đầu ngọn cây.
- Chồi nách nằm ở nách
lá.