An kin

TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
ĐAKRÔNG

Biết cách viết công thức cấu tạo và
gọi tên một số ANKIN

Biết tính chất và phản ứng quan
trọng của ANKIN, đặt biệt là của
AXETILEN
NỘI DUNG
I - Đồng đẳng, đồng phân, danh pháp,cấu tạo
1. Đồng đẳng
CH ≡ CH
CH ≡ C − CH
3
CH ≡ C − CH
2
− CH
3
(C
2
H
2
)
(C
3
H
4
)
(C
4

H
6
)
VD: Một số ankin
-
Ankin là những hidrocacbon không no
mạch hở có 1 liên kết ba C ≡ C trong
phân tử.
-
Công thức chung: C
n
H
2n-2
( n>=2)
Mô hình rỗng
Mô hình đặc
Cấu tạo phân tử của axetilen được biểu
diễn như sau :
C − H ≡ C − H
2. Cấu tạo
π
π
σ
Cấu tạo phân tử axetilen 4 hạt nhân
nguyên tử nằm trên 1 đường thẳng,
giửa 2 nguyên tử C là liên kết 3 gồm 1
liên kết
σ
và 2 liên kết
π

kém bền
3. Đồng phân
Từ 4 C trở lên có đồng phân
vị trí liên kết 3
Từ 5 C trở lên có đồng phân
mạch C
Tên ankin: Tên gốc ankyl + axetilen
(gốc hidrocacbon no)
a. Tên thông thường
4. Danh pháp
Tương tự như gọi tên anken, nhưng dùng
đuôi in để chỉ liên kết ba thay en.
-Số chỉ vị trí lk 3 - in
+ Tên mạch chính
Số chỉ vị trí – Tên nhánh
b. Tên thay thế
HC ≡ C − CH
3
HC ≡ C − CH
2
− CH
3
CH
3
– C ≡ C – CH
3
Propin
But – 1 – in
But – 2 – in
VD:

Bảng 6.2
Ankin Cấu tạo
t
s
0
,
0
C t
nc
0
,
0
C
D, g/cm
3
Etin HC ≡ CH
− 75 − 82
0,62
(−
80°C)
Propin
HC ≡ C − CH
3
− 23 − 104
0,68
(−
27°C)
But − 1 − in
HC ≡ CCH
2

CH
3
8
− 130
0,67
(0°C)
But − 2 − in
CH
3
C ≡ CCH
3

27
− 28
0,691
(20°C)
Pent − 1 − in
HC ≡ CCH
2
CH
2
CH
3
40
− 106
0,695
(20°C)
Pent − 2 − in
CH
3

C ≡ CCH
2
CH
3
55
− 101
0,714
(20°C)
II. Tính chất vật lý:
Nhận xét: Nhiệt độ sôi, nhiệt độ nóng chảy, khối lượng riêng
một số ankin tăng dần theo phân tử khối.
II.Tính chất hóa học
1. Phản ứng cộng:
−
Cộng hidro.
−
Cộng brom.
−
Cộng hidro clorua.
−
Cộng nước (hidrat hóa).
−
Phản ứng dime hóa
và trime hóa.
Giống anken
Khác anken
2. Phản ứng thế ion kim loại.
3. Phản ứng oxi hóa.