giáo án vật lí 12- tuần 17

ĐỘNG CƠ KHÔNG ĐỒNG BỘ BA PHA
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức:
- Trình bày được khái niệm từ trường quay.
- Trình bày được cách tạo ra từ trường quay.
- Trình bày được cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của động cơ không đồng bộ ba pha.
2. Kĩ năng:
3. Thái độ:
II. CHUẨN BỊ
1. Giáo viên: Chuẩn bị một động cơ không đồng bô ba pha đã tháo ra để chỉ cho HS nhình thấy được các bộ
phận chính của động cơ.
2. Học sinh: Ôn lại kiến thức về động cơ điện ở lớp 9.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Hoạt động 1 ( phút): Kiểm tra bài cũ.
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Kiến thức cơ bản
Hoạt động 2 ( phút): Tìm hiểu nguyên tắc chung của động cơ điện xoay chiều
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Kiến thức cơ bản
- Động cơ điện là thiết bị dùng để biến
đổi từ dạng năng lượng nào sang dạng
năng lượng nào?
- Y/c HS nghiên cứu Sgk và mô hình
để tìm hiểu nguyên tắc chung của
động cơ điện xoay chiều.
- Khi nam châm quay đều, từ trường
giữa hai cực của nam châm sẽ như thế
nào?
- Đặt trong từ trường đó một khung
dây dẫn cứng có thể quay quanh trục
∆ → có hiện tượng gì xuất hiện ở
khung dây dẫn?
- Tốc độ góc của khung dây dẫn như

thế nào với tốc độ góc của từ trường?
- Từ điện năng sang cơ năng.
- HS nghiên cứu Sgk và thảo
luận.
- Quay đều quanh trục ∆ và
B
r

⊥ ∆ → từ trường quay.
- Từ thông qua khung biến
thiên → i cảm ứng → xuất
hiện ngẫu lực từ làm cho
khung quay theo chiều từ
trường, chống lại sự biến thiên
của từ trường.
- Luôn luôn nhỏ hơn. Vì khung
quay nhanh dần “đuổi theo”
từ trường. Khi ω ↑ → ∆Φ ↓
→ i và M ngẫu lực từ ↓. Khi
M
từ
vừa đủ cân bằng với M
cản

thì khung quay đều.
I. Nguyên tắc chung của
động cơ điện xoay chiều
- Tạo ra từ trường quay.
- Đặt trong từ trường quay
một (hoặc nhiều) khung kín

có thể quay xung quanh
trục trùng với trục quay của
từ trường.
- Tốc độ góc của khung
luôn luôn nhỏ hơn tốc độ
góc của từ trường, nên
động cơ hoạt động theo
nguyên tắc này gọi là động
cơ không đồng bộ.
Hoạt động 3 ( phút): Tìm hiểu về cấu tạo cơ bản của động cơ không đồng bộ.
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Kiến thức cơ bản
- Y/c HS nghiên cứu Sgk và nêu cấu
tạo của động cơ không đồng bộ.
- Rôto để tăng thêm hiệu quả, người ta
ghép nhiều khung dây dẫn giống nhau
có trục quay chung tạo thành một cái
lồng hình trụ, mặt bên tạo bởi nhiều
thanh kim loại song song (rôto lồng
- HS nghiên cứu Sgk và thảo
luận để trình bày hai bộ phận
chính là rôto và stato.
II. Cấu tạo cơ bản của
động cơ không đồng bộ
- Gồm 2 bộ phận chính:
1. Rôto là khung dây dẫn
quay dưới tác dụng của từ
trường quay.
2. Stato là những ống dây
có dòng điện xoay chiều
Ngày soạn: 2311/2009

Tiết số: 31 Tuần: 17
sóc)
- Nếu cảm ứng từ do cuộn 1 tạo ra tại
O có biểu thức:
cos
1 m
B B t
ω
=
thì cảm
ứng từ do hai cuộn còn lại tạo ra tại O
có biểu thức như thế nào?
- Cảm ứng từ tại O có độ lớn được xác
định như thế nào?
+ Chọn hai trục toạ độ vuông góc Ox
và Oy sao cho Ox nằm theo hướng
1
r
B
.
+ Tổng hợp theo từng hướng B
x
và B
y
.
+ Dựa vào đẳng thức
2
2 2
3
2

x y m
B B B
 
+ =
 ÷
 
chứng tỏ
B
r
là
vectơ quay xung quanh O với tần số
góc ω.
- Vì 3 cuộn đặt tại 3 vị trí trên
một vòng tròn sao cho các trục
của ba cuộn đồng quy tại tâm
O và hợp nhau những góc 120
o
nên chúng lệch pha nhau 2π/3
rad.
- HS chứng minh để tìm ra
3
2
m
B B
=
- HS chứng minh:
cos
3
2
x m

B B t
ω
=
3
2
x m
B B sin t
ω
=
tạo nên từ trường quay.
- Sử dụng hệ dòng 3 pha để
tạo nên từ trường quay.
+ Cảm ứng từ do ba cuộn
dây tạo ra tại O:
cos
1 m
B B t
ω
=
cos(
2
2
)
3
m
B B t
π
ω
= −
cos(

3
4
)
3
m
B B t
π
ω
= −
+ Cảm ứng từ tổng hợp tại
O:
1 2 3
= + +
r r r r
B B B B

Có độ lớn
3
2
m
B B
=
và có
đầu mút quay xung quanh
O với tốc độ góc ω.
Hoạt động 4 ( phút):
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Kiến thức cơ bản
Hoạt động 5 ( phút):
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Kiến thức cơ bản
Hoạt động 6 ( phút): Giao nhiệm vụ về nhà.

Hoạt động của GV Hoạt động của HS Kiến thức cơ bản
- Nêu câu hỏi và bài tập về nhà.
- Yêu cầu: HS chuẩn bị bài sau.
- Ghi câu hỏi và bài tập về
nhà.
- Ghi những chuẩn bị cho bài
sau.
IV. RÚT KINH NGHIỆM
................................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................................
BÀI TẬP
I- MỤC TIÊU
1. kiến thức: Ôn tập, củng cố kiến thức về mạch điện xoay chiều và động cơ không đồng bộ.
2. Kĩ năng: Vận dụng các kiến thức trên để giải bài tập trong sgk và các bài tập tương tự..
3. Thái độ: Trung thực, tập trung giải bài tập
Ngày soạn: 23/11/2009
Tiết số: 32 Tuần: 17
II- CHUẨN BỊ:
1. Giáo viên: Bài giải các bài tập, các bài tập trong giấy trong, máy chiue61 OverHez,…
2. Học sinh: Bài giải các bài tập trong sgk, nháp, máy tính,..
III- CÁC BƯỚC LÊN LỚP:
1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số, vệ sinh, đồng phục,..
2. Kiểm tra bài cũ:
• Nêu cấu tạo và hoạt động của máy phát điện xc một pha? Viết công thức tính tần số của d đ (sd đ) do máy
phát ra? Giải thích các kí hiệu ?
• Nguyên tắc h đ của máy phát điện xc ba pha? Các cách mắc mạch ba pha?Các công thức trong mỗi cách

mắc? giải thích các kí hiệu.
3. Giảng bài mới:
Hoạt động của thầy và trò Nội dung
• HS đọc, tóm tắt và đổi đơn vị?
n= 300 ( vòng/ phút)
20 cặp cực Nam châm
=>
10
2
20
==
p
(cặp cực)
Tốc độ quay của Rôto (vòng/ s)?
* GV đặt vấn đề: Tính tần số của dòng điện (s đ đ)
do máy phát ra?
• HS đọc, tóm tắt và đổi đơn vị?
P = 4 cặp cực
f= 50 Hz
n= ? ( vòng/ phút)
Hướng dẫn:
60
np
f
=
=> n = ?
• Bài tập 1/94 sgk:
Ta có: Số vòng quay của Rôto:
300 vòng/ phút=
5

60
300
=
(vòng/ s)
 Chọn đáp án C.
• Bài tập 3.49/78 sách chuaqn63 bị kiến thức…
Một máy phát điện xc một pha có Rôto gồm 4 cặp
cực từ. Muốn tần số của d đ xc do máy phát ra là 50
Hz thì Rôto phải quay với tốc độ là bao nhiêu?
A. 3000( v/p) B. 1500 (v/p)
C. 750 ( v/p) D. 500 (v/p)
4. Củng cố:
- Học sinh về xem lại các bài tập
- Làm thêm một số bài tập cùng dạng ở sách bài tập.
5. Hướng dẫn, dặn dò:
- Học sinh tìm hiểu bài máy phát điện xoay chiều.
- Ôn tập chuẩn bị kiểm tra một tiết
IV- RÚTKINH NGHIỆM:
Tổ trưởng kí duyệt
23/11/2009
HOANG ĐỨC DƯỠNG