MỘT SỐ NHẬN XÉT VÀ NHỮNG KIẾN NGHỊ NHẰM HOÀN THIỆN KIỂM TOÁN THUẾ TẠI CÔNG TY KIỂM TOÁN VÀ ĐỊNH GIÁ VIỆT NAM

MỘT SỐ NHẬN XÉT VÀ NHỮNG KIẾN NGHỊ NHẰM HOÀN THIỆN KIỂM
TOÁN THUẾ TẠI CÔNG TY KIỂM TOÁN VÀ ĐỊNH GIÁ VIỆT NAM
3.1. Những yếu tố khách quan ảnh hưởng đến hoạt động kiểm toán
thuế tại VAE.
3.1.1 Những thuận lợi
* Các chính sách về thuế
Trong những năm qua, nhà nước ta luôn có những biện pháp nhằm
hoàn thiện chính sách thuế, phù hợp với từng giai đoạn phát triển của nền kinh
tế nhờ đó có thể chống được tình trạng thất thu thuế, tạo ra sự cân bằng, công
bằng giữa, bình đẳng giữa những người thực hiện nghĩa vụ nộp thuế.
Điều này được thể hiện bằng việc ban hành các chính sách thuế mới:
thuế GTGT thay cho thuế doanh thu, thuế thu nhập doanh nghiệp thay cho thuế
lợi tức,... Và các chính sách này liên tục được bổ sung khắc phục những nhược
điểm trong quá trình thực hiện.
Nhà nước đã có những cải tiến đáng kể khi ban hành các văn bản,
chính sách mới tạo điều kiện cho các đối tượng dễ dàng nắm bắt thông tin, các
văn bản hướng dẫn rất cụ thể để đảm bảo hiểu đúng tinh thần của văn bản.
Các thông tư hướng dẫn đưa ra là hướng dẫn cho tất cả các văn đang có hiệu
lực giúp cho các đối tượng quan tâm không phải sử dụng nhiều văn bản một
lúc,...
* Các chính sách về kế toán và kiểm toán.
Luật kế toán được Quốc hội khoá XI thông qua ngày 19/05/2003 và có
hiệu lực thi hành từ 01/01/2004 là văn bản có giá trị pháp lý cao nhất về kế
toán . Ngoài ra còn có các văn bản hướng dẫn thi hành Luật kế toán trên ,
Hiện tại đã có 16 chuẩn mực kế toán và 21 chuẩn mực kiểm toán được ban
hành. Những văn bản pháp qui này ra đời đã phục vụ đắc lực cho hoạt động
kiểm toán nói chung và kiểm toán thuế nói riêng .
* Môi trường kinh doanh.
Hiện nay trên cả nước có khoảng gần 50 công ty kiểm toán lớn nhỏ hoạt
động. Do vậy tính cạnh tranh rất cao , đứng trước bối cảnh đó VAE đã chú
trọng tới uy tín của mình thông qua các cuộc kiểm toán có chất lượng cao. Do

đó , tuy mới thành lập nhưng Công ty đã có chỗ đứng trong lòng khách hàng .
Ngoài ra do qui định mới của Chính phủ sắp tới số lượng công việc sẽ nhiều lên
đòi hỏi Công ty phải có những chính sách phát triển hợp lý để đáp ứng yêu cầu
đó.
3.1.2. Những khó khăn
Hiện tại đã có 21 chuẩn mực kiểm toán nhưng vẫn chưa có chuẩn mực
về kiểm toán thuế . Do đó khi kiểm toán thuế tại các doanh nghiệp các kiểm
toán viên phải căn cứ chủ yếu vào các văn bản hướng dẫn của cơ quan thuế,
chính vì vậy đã gây khó khăn cho quá trình kiểm toán.
Do chúng ta đang trong quá trình hoàn thiện hệ thống tài chính nói
chung cũng như hệ thống kế toán, kiểm toán nói riêng nên không thể tránh
khỏi có tình trạng không thống nhất giữa các văn bản hiện tại. Vẫn còn hiện
tượng văn bản về thuế qui định một đường nhưng chuẩn mực lại qui định một
nẻo gây khó khăn rất lớn cho công tác kế toán tại đơn vị. Do đó ảnh hưởng
trực tiếp đến việc kiểm toán thúê.
Do tình trạng kế toán nói chung của nước ta hiện nay là không cao mà kế
toán thuế là một trong những lĩnh vực khó nhất nên có rất nhiều sai sót trong
kê khai thuế. Chính vì vậy mà rủi ro kiểm toán thuế rất cao, dẫn dến công việc
kiểm toán cần phải tập trung nhiều vào kiểm tra chi tiết nên mất rất nhiều
thời gian.
Trong quá trình hội nhập báo cáo tài chính đã được kiểm toán , được rất
nhiều đối tượng sử đụng, do đó chất lượng của báo cáo kiểm toán đòi hỏi phải
tiến tới sự hoàn hảo vì nó ảnh hưởng trực tiếp tới uy tín của công ty.
Mặt khác, do đây là một ngành mới trong các nhà trường nên việc đào
tạo sinh viên cho chuyên ngành này chưa được sát với thực tế vì thực chất giáo
viên cũng chưa được thực tế nhiều . Công tác đào tạo nhân viên sau khi nhận
tốn nhiều tiền của và công sức
3.2. Một số nhận xét về quá trình kiểm toán thuế do VAE thực hiện
3.2.1.Ưu điểm
Với trình độ chuyên môn vững vàng, khả năng sáng tạo cao trong công

việc , qui trình kiểm toán khoản mục thuế được xây dựng và thực hiện cho
từng đơn vị cụ thể luôn đạt chất lượng cao và có những ưu điểm nổi bật sau:
Thứ nhất, qui trình kiểm toán khoản mục thuế do VAE thực hiện được
tiến hành theo đúng trình tự kiểm toán mà kế hoạch đã xây đựng dựa trên
thực tế Việt Nam và qui trình kiểm toán mẫu của Công ty kiểm toán lớn trên
thế giới. Do vậy , qui tình kiểm toán của VAE rất phù hợp với các đơn vị được
kiểm toán.
Thứ hai , có sự kết hợp hiệu quả kết quả kiểm toán giữa các phần hành.
Số liệu đã được kiểm toán trong phần doanh thu với phần kiểm toán thuế có sự
kết hợp
Thứ ba, trong quá trình thực hiện kiểm toán thủ tục được kiểm toán viên
áp dụng để ước tính thuế của đơn vị. Đây là một thủ tục đem lại hiệu quả cao
và phù hợp với đơn vị có số phát sinh lớn. Với số thuế phát sinh lớn , việc ước
tính thuế dựa trên số liệu doanh thu , giá trị hàng hoá, dịch vụ mua vào đã
được kiểm toán giúp cho Kiểm toán viên dự toán được phần lớn số thuế phát
sinh, tiết kiệm được thời gian , hạn chế được việc thực hiện kiểm ta chi tiết. Do
vậy, nâng cao hiệu qua cuộc kiểm toán.
Thứ tư, trong quá trình kiểm toán, kiểm toán vien luôn nhận được sự trợ
giúp có hiệu quả từ phòng tư vấn về các thắc mắc , rắc rối về thuế của khách
hàng.
Thứ năm , soát xét chất lượng cuộc kiểm toán nói chung và khoản mục
thuế GTGT nói riêng được thực hiện nghiêm túc bởi các kiểm toán viên có trình
độ cao. Đầu tiên là trưởng nhóm kiếm toán tiếp thoe là chủ nhiệm kiểm toán
và cuối cùng là một trong những thành viên của Ban giám đốc. Vậy nên, có thể
nói dịch vụ kiểm toán do VAE cung cấp luôn đảm bảo chất lượng , uy tín cho
khách hàng và những ngưòi quan tâm.
Thứ sáu, kiểm toán viên luôn được cập nhật các kiến thức mới về kế
toán, kiểm toán và về thuế…Trong các kỳ đào tạo thường xuyên tại VAE. Do vậy
, chương trình kiểm toán các khoản mục nói chung và khoản mục thuế GTGT
nói riêng luôn được cập nhật và sửa đổi cho phù hợp với điều kiện thực tế Việt

Nam
Tuy nhiên , trong khi thực hiện kiểm toán các khoản mục thuế GTGT tại
VAE bên cạnh những ưu điểm vẫn còn tồn tại những nhược điểm sau đây cần
khắc phục.
3.2.2. Nhược điểm
Chúng ta biết rằng kiểm toán khoản mục thuế là một phần công việc
trong một cuộc kiểm toán. Tuy nhiên, tình trạng chung của các Công ty kiểm
toán là đánh giá phần kiểm toán khoản mục thúê mức trọng yếu không cao
bằng các phần kiểm toán khác như doanh thu, chi phí...nên có phần xem nhẹ.
Hơn nữa khi kiểm toán thuế thì kiểm toán viên phải lấy số liệu từ các phần
kiểm toán khác để so sánh, đối chiếu. Chính vì vậy mà công việc kiểm toán thuế
được các kiểm toán viên làm rất nhanh.
Bên cạnh đó có nhiệu phương pháp chọn mẫu kiểm toán viên đã được
đào tạo như: Chọn mẫu theo phương pháp phân tầng, chọn mẫu theo nguyên
tắc giá trị luỹ tiến, chọn mẫu dựa trên mức độ trọng yếu, chọn mẫu theo xét
đoán của kiểm toán viên...Tuy nhiên trong quá trình thực hiện kiểm toán , hầu
hết các kiểm toán viên đều đựa vào xét đoán của bản thân để chọn mẫu kiểm
toán. Do vậy có thể sẽ không bao quát được các rủi ro khi mẫu chọn không có
tính đại diện cao cho quần thể.
Nhược điểm tiếp theo xuất phát từ điều kiện Công ty. Vì Công ty mới
thành lập nên lượng nhân viên chỉ có khoảng 50 người nên tình trạng khi đến
mùa kiểm toán các kiểm toán viên phải tha hồ “chạy xô” để kịp với yêu cầu của
hợp đồng đã ký. Do vậy , tình trạng kiểm toán viên bị căng thẳng đầu óc , mệt
mỏi về thân thể có thể sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng các cuộc
kiểm toán.
3.2.3. Một số kiến nghị nhằm hoàn thiện quy trình kiểm toán thuế do
VAE thực hiện
Để nâng cao chất lượng kiểm toán khoản mục thuế rất cần sự hỗ trợ từ
phía nhà nước, Quốc hội, Bộ Tài chính… Do vậy, để tiếp tục sự nghiệp đổi mới
kinh tế, đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá vì mục tiêu dân giàu nước

mạnh, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội trong những năm tới trước mắt là
phát huy cao nhất các nguồn lực, các tiềm năng, lợi thế, khắc phục khó và
những vấn đề nảy sinh, tạo sự phát triển nhanh, bền vững. Với tư cách là bộ
phận cấu thành quan trọng của hệ thống công cụ quản lý tài chính trong nền
kinh tế thị trường mở cửa và hội nhập, kiểm toán, các chính sách về thuế cần
tiếp tục được hoàn thiện, phát triển trên cơ sở các giải pháp sau:
Trước hết, cần nâng cao nhận thức về kế toán trong nền kinh tế thị
trường có sự quản lý và điều tiết của Nhà nước. Với Nhà nước, kế toán là công
cụ để kiểm kê, kiểm soát tài sản quốc gia, ngân quỹ công, ngân sách Nhà nước.
Với các nhà quản lý, các đơn vị thủ trưởng ngân quỹ, các chủ doanh nghiệp, kế
toán là phương tiện phản ánh, tổng kết tình hình tài sản, vốn, nguồn vốn và sự
vận động của chúng, làm căn cứ tin cậy cho các quyết định quản lý. Với các
công ty kiểm toán, kế toán tại đơn vị khách hàng là đối tượng chính để các
công ty kiểm toán làm việc để đi đến báo cáo kiểm toán. Với các nhà đầu tư
người góp vốn, người vay… Số liệu và tài liệu kế toán là căn cứ kinh tế cho các