KIỀU CÔNG TIỄN

Kiều Công Tiễn
Kiều Công Tiễn(chữ Hán: 矯矯矯 hoặc 矯矯矯; ?-938) là người Phong châu (Phú Thọ, Việt Nam),
là Tĩnh Hải quân Tiết độ sứ cuối cùng cai trị lãnh thổ Việt Nam trong thời kỳ Tự chủ từ năm 937
đến năm 938.
Thờ họ Dương
Kiều Công Tiễn vốn là hào trưởng Phong Châu (Phú Thọ) từ thời họ Khúc tự chủ. Khi vua Nam
Hán xâm chiếm Tĩnh Hải quân (tên gọi Việt Nam lúc đó), bắt Khúc Thừa Mỹ, tướng cũ của họ
Khúc là Dương Đình Nghệ tập hợp lực lượng ở Ái châu để chống Hán.
Kiều Công Tiễn đến theo Dương Đình Nghệ và được Đình Nghệ dùng làm nha tướng. Một số tài
liệu nói rằng Đình Nghệ nhận tất cả 3.000 tráng sĩ đến đầu quân làm "con nuôi" (nghĩa tử) và
Công Tiễn cũng ở trong số đó.
Năm 931, Kiều Công Tiễn theo Dương Đình Nghệ tiến quân ra Bắc đánh đuổi quân Nam Hán về
nước. Đình Nghệ tự xưng là Tiết độ sứ, Tiễn được sai giữ Phong châu.
Phản họ Dương
Năm 937, Kiều Công Tiễn giết chết Dương Đình Nghệ, nắm lấy quyền bính, tự xưng là Tiết độ sứ.
Theo các thần phả, ngay trong hàng ngũ họ Kiều đã có chia rẽ. Con Công Tiễn là Công Chuẩn và
cháu nội là Kiều Công Hãn không theo Tiễn. Công Chuẩn mang con nhỏ là Công Đĩnh về Phong
châu, Công Hãn mang quân vào châu Ái theo Ngô Quyền. Chỉ có một người con khác của Chuẩn
là Kiều Thuận theo giúp ông nội.
Theo Thiên nam ngữ lục, Công Tiễn lấy cớ Đình Nghệ là người gây ra cái chết của chúa cũ Tĩnh
Hải quân là Khúc Thừa Mỹ nên mới ra tay giết Đình Nghệ. Nhưng mọi người không tin theo (xem
thêm bài Khúc Thừa Mỹ).
Ác giả ác báo
Một số tướng cũ của Dương Đình Nghệ mà tiêu biểu là Ngô Quyền - con rể Đình Nghệ - quyết
tâm tiêu diệt Kiều Công Tiễn. Ngô Quyền đang trấn thủ Ái châu, tập hợp lực lượng ở đó và phát
lời kêu gọi mọi người chống Công Tiễn. Các hào trưởng, hào kiệt nhiều nơi như Dương Tam Kha,
Đinh Công Trứ, Kiều Công Hãn, Đỗ Cảnh Thạc... về theo. Công Tiễn bị cô lập, sợ hãi cầu cứu vua
Nam Hán.
Tháng 4 năm 938, Ngô Quyền mang quân ra Bắc. Theo thần phả thì đạo quân tiên phong do
Dương Tam Kha và con trưởng Ngô Quyền là Ngô Xương Ngập chỉ huy. Đạo quân này nhanh
chóng hạ thành Đại La, giết chết Kiều Công Tiễn. Khi đó quân Hán chưa kịp đến cứu giúp Tiễn.

Công Tiễn xưng Tiết độ sứ chưa đầy 1 năm, không rõ bao nhiêu tuổi.
Theo thần phả, người cháu nội duy nhất ủng hộ ông là Kiều Thuận thoát chết khi thành Đại La bị
hạ, bỏ trốn về ẩn náu ở Hồi Hồ (Phú Thọ). Ngô Quyền nể tình anh Thuận là Kiều Công Hãn có
công theo giúp nên không hỏi tới. Sau này khi nhà Ngô suy yếu, Thuận lại nổi dậy trở thành một
sứ quân trong loạn 12 sứ quân và bị Đinh Bộ Lĩnh dẹp tan.