Giáo án 10 chuẩn kĩ năng

CHỌN SỰ VIỆC, CHI TIẾT TIÊU BIỂU CHO BÀI VĂN TỰ SỰ
I. Mức độ cần đạt:
Biết lựa chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu để viết bài văn tự sự.
II. Trọng tâm kiến thức, kĩ năng:
1) Kiến thức:
- Khái niệm sự việc, chi tiết tiêu biểu trong văn bản tự sự.
- Vai trò, tác dụng của sự việc, chi tiết tiêu biểu trong một bài văn.
- Cách lựa chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu khi tạo lập văn bản tự sự.
2) Kĩ năng:
- Nhận diện sự việc, chi tiết trong một số văn bản tự sự đã học.
- Lựa chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu để tạo lập văn bản theo yêu cầu cụ thể.
Muốn viết được một bài văn tự sự không chỉ cần có những dự định, ý
tưởng ban đầu mà cần phải biết lựa chọn những sự việc, chi tiết tiêu biểu cho bài văn.
Làm thế nào để làm được điều ấy thì chúng ta vào bài: “ Chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu
cho bài văn tự sự.”
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Yêu cầu cần đạt
? Hãy cho biết thế nào là “
tự sự ”
( Nêu khái niệm “ tự sự ”)
? Tự sự có khác gì với văn
bản tự sự không? Vì sao?
? Theo em, thế nào được
coi là sự việc tiêu biểu.
? Khái niệm chi tiết.
? Thế nào được coi là chi
tiết tiêu biểu.
Chi tiết nhỏ hơn, là bộ
phận của sự việc. Chi tiết,
sự việc ở ngoài đời, cuộc
sống khác với trong tác
phẩm. Không thể thiếu các

chi tiết, sự việc trên vì
không có nó tác phẩm
không hay, không lôi cuốn.
GV: Phân tích ví dụ, chi
tiết, sự việc trong truyện
“ An Dương Vương và Mị
O HSTL
O HSTL
O HSTL
O HSTL
O HSTL
I. Khái niệm
1) Khái niệm tự sự
- Tự sự: Là phương thức trình
bày một chuỗi sự việc, sự việc này
nối tiếp sự việc kia, cuối cùng dẫn
đến một kết thúc, thể hiện một ý
nghĩa.
- Khác với văn bản tự sự vì văn
bản tự sự là câu chuyện được trình
bày bằng hình thức in ấn.
2) Chi tiết tiêu biểu – sự việc tiêu
biểu.
- Sự việc tiêu biểu: Là sự việc
quan trọng, góp phần hình thành
cốt truyện và sang tỏ chủ đề.
- Chi tiết: Là tiểu tiết của tác
phẩm có sức chứa lớn về cảm xúc,
tư tưởng.
Có thể là: lời nói, cử chỉ, hành

động của nhân vật…
- Chi tiết tiêu biểu: Có giá trị
nghệ thuật cao, làm các sự việc
thêm sinh động
Châu Trọng Thủy ” để làm
sang tỏ vấn đề.
Yêu cầu HS đọc Vd
1
trong
SGK câu a. Và trả lời câu
hỏi.
- Các chủ đề khác chỉ là
phụ, làm bật lên chủ đề
chính
- Yêu cầu HS đọc câu hỏi
b trong SGK.
Chi tiết 1 và 2 có phải là
chi tiết tiêu biểu không? Vì
sao?
- Hai chi tiết đó cũng góp
phần làm nổi bật tính cách
của hai nhân vật.
GV phân tích.
“ Ta lại tìm nàng, lấy gì
làm dấu?”
→
Câu nói này hé lộ âm
mưu xâm lược của Trọng
Thủy khi về nước.
“ Thiếp có tấm áo lông

ngỗng,...”
→
Mị Châu vẫn ngây thơ,
mù quáng không nhận ra
âm mưu của Trọng Thủy.
Yêu cầu HS đọc ví dụ 2.
? Theo em, em chọn sự
việc nào trong đoạn truyện
tưởng tượng nối tiếp
truyện “ Lão Hạc” ?
Yêu cầu HS đọc ghi nhớ
SGK
? Đọc và phân tích sự việc,
chi tiết tiêu biểu trong
O HS thảo luận và
trả lời
O HS thảo luận và
trả lời
O HS thảo luận và
trả lời.
II. Cách chọn sự việc, chi tiết
tiêu biểu
1) Xét ví dụ sách giáo khoa
- Đáp án chính xác nhất là kể về
công cuộc xây dựng, bảo vệ đất
nước của ông cha ta ngày xưa.
- Là chi tiết tiêu biểu vì: Nó kể
lại mối tình éo le của MC – TT, thể
hiện 1 khía cạnh của chủ đề.
- Nó kéo theo chi tiết sau của

tác phẩm: Trọng Thủy đuổi theo
Vua Thục và cùng đường ADV
chém con gái rồi xuống biển.
⇒
Chi tiết 1, 2 rất quan trọng cho
sự phát triển của cốt truyện.
- Nó là nguyên nhân dẫn đến 1
loạt các kết quả nối tiếp nhau. Tạo
ra sự hợp lí, hấp dẫn cho tác phẩm.
- Ví dụ 2:
 Nhớ lại kỉ niệm xưa.
 Câu chuyện với ông giáo
 Những ngày ở làng...
III. Tổng hợp, đánh giá
Ghi nhớ SGK
IV. Luyện tập – củng cố
1) Bài tập 1:
truyện “ Hòn đá xù xì” của
Giả Bình AD
? Có thể bỏ qua chi tiết
hòn đá xù xì được xác định
từ vũ trụ rơi xuống không?
Vì sao?
+ Chi tiết đó nhằm mục
đích:
 Chuẩn bị cho phần
kết thúc.
 Miêu tả tâm trang
nhân vật “ tôi”.
 Thể hiện chủ đề

truyện.
? Em có kết luận gì về lựa
chọn chi tiết, sự việc tiêu
biểu.
? Đoạn trích “Uy – lit – xơ
trở về” viết về nội dung
gì?
? Theo em đoạn trích có
chi tiết nào tiêu biểu nhất?
Vì sao?
O HS đọc SGK
O HS thảo luận và
trả lời.
O HSTL
O HS thảo luận và
trả lời
- Đó là chi tiết tiêu biểu nhất của
truyện.
- Vì xấu xí, lạ kì, từ vũ trụ rơi
xuống thì càng lạ.Từ đó dẫn đến
kết thúc về hòn đá vĩ đại sống
nghìn năm âm thầm mà không sợ
hiểu lầm.
- Cần lựa chọn để thể hiện ý đồ,
mục đích: dẫn truyện, khắc họa, tô
đậm tính cách nhân vật, thể hiện
chủ đề…
2) Bài tập 2:
- Kể về sự trở về của Uy – lit – xơ
và cuộc gặp gỡ kì lạ của hai vợ

chồng sau hơn 20 năm xa cách.
- Chi tiết “ chiếc giường bí mật”.
Vì:
 Là phép thử của người vợ
thông minh, thận trọng.
 Vợ chồng nhận ra nhau.
 Uy – lit – xơ để vợ tin
phải miêu tả cụ thể, tỉ mỉ
về chiếc giường.
 Làm nổi bật chủ đề: ca
ngợi sự thông minh. Lòng
chung thủy.
V. Dặn dò:
Chuẩn bị bài: “ Tấm Cám”.