GA Địa 7 Năm 2010- 2011

Ngày soạn:…../……./ 2010 Tuần: 01
Ngày dạy:….../……./ 2010 Tiết: 01
PhÇn I: THÀNH PHẦN NHÂN VĂN CỦA MƠI TRƯỜNG
Bài 1: DÂN SỐ
I. Mơc tiªu bµi häc:
Sau bµi häc häc sinh cÇn:
- Cã nh÷ng hiĨu biÕt c¨n b¶n vỊ: d©n sè vµ th¸p ti; d©n sè lµ ngn lao ®éng cđa mét ®Þa ph¬ng;
t×nh h×nh nguyªn nh©n cđa sù gia t¨ng d©n sè, hËu qu¶ cđa bïng nỉ d©n sè ®èi víi c¸c níc ®ang ph¸t triĨn.
- HiĨu vµ nhËn xÐt ®ỵc sù gia t¨ng d©n sè vµ bïng nỉ d©n sè qua c¸c biĨu ®å d©n sè. MỈt kh¸c rÌn
lun kÜ n¨ng ®äc vµ khai th¸c th«ng tin tõ c¸c biĨu ®å d©n sè vµ th¸p ti
-Giáo dục HS ý thức về sự gia tăng dân số.
II. Ph¬ng tiƯn d¹y- häc:
1. Giáo viên: Giáo án, sgk
- BiĨu ®å gia t¨ng d©n sè thÕ giíi tõ c«ng nguyªn ®Õn n¨m 2050 (phãng to tõ SGK)
- BiĨu ®å gia t¨ng d©n sè ®Þa ph¬ng nÕu cã.
- Tranh vÏ 3 d¹ng th¸p ti (nếu có)
2. Học sinh: Bài mới, sgk
III. TiÕn tr×nh d¹y- häc:
1. ỉn ®Þnh líp: Kiểm tra sỉ số
2. Kiểm tra bài cũ: không
3. Bµi míi:
Sè ngêi trªn Tr¸i §Êt kh«ng ngõng t¨ng lªn vµ t¨ng nhanh trong thÕ kØ XX, trong khi ®ã diƯn tÝch
cđa Tr¸i §Êt th× kh«ng ngõng bÞ thu hĐp. V× thÕ ®©y lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ị toµn cÇu cđa x· héi loµi ng-
êi. VËy ngay b©y giê chóng ta ph¶i lµm g×? ®Ĩ hiĨu râ h¬n vỊ hiƯn tr¹ng vµ th¸ch thøc cđa d©n sè ®èi víi x·
héi loµi ngêi chóng ta sÏ t×m hiĨu ë tiÕt 1, bµi 1: D©n sè

Ho¹t ®éng d¹y häc cđa GV và HS
Néi dung
Ho¹t ®éng 1: HS lµm viƯc c¸ nh©n t×m hiĨu lµm thÕ nµo ®Ĩ biÕt ®ỵc
d©n sè cđa mét ®Þa ph¬ng vµ c¸ch thĨ hiƯn sè d©n. (10’)
Phương pháp: Quan sát, vấn đáp, gợi mở

CH: B»ng c¸ch nµo ®Ĩ biÕt d©n sè cđa mét ®Þa ph¬ng?
CH: Trong ®iỊu tra d©n sè ngêi ta cho biÕt ®ỵc ®iỊu g×?
CH: D©n sè thêng ®ỵc thĨ hiƯn ra sao?
GV cho HS ®äc vµ ph©n tÝch th¸p ti
CH: Quan s¸t 2 h×nh th¸p ti ë h×nh 1.1 cho biÕt:
+ Trong tỉng sè trỴ em tõ khi míi sinh ra cho ®Õn 4 ti ë mçi th¸p, íc
tÝnh cã bao nhiªu bÐ trai, bao nhiªu bÐ g¸i?
+ H×nh d¹ng cđa 2 th¸p ti kh¸c nhau nh thÕ nµo? th¸p ti cã h×nh
d¹ng nh thÕ nµo th× tØ lƯ ngêi trong ®é ti lao ®éng cao?
GV híng dÉn häc sinh c¸ch ®äc vµ nhËn xÐt th¸p ti.
HS: Sè bÐ trai(bªn tr¸i) vµ bÐ g¸i( ph¶i) cđa th¸p ti thø nhÊt ®Ịu kho¶ng
5,5 triƯu.ë th¸p ti thø 2, cã kho¶ng 4,5 triƯu bÐ trai, gÇn 5 triƯu bÐ g¸i.
+ NhËn xÐt: Th¸p ti thø nhÊt cã ®¸y th¸p réng, th©n th¸p thon dÇn, ®Ønh
th¸p nhän (có số người trong độ tuổi lao động ít hơn)=>Th¸p ti cã c¬ cÊu
d©n sè trỴ.
Tháp tuổi thứ hai ®¸y th¸p thu hĐp l¹i, th©n th¸p ph×nh réng ra (sè ngêi trong
®é ti lao ®éng nhiỊu h¬n ë th¸p ti thø nhÊt)=> Th¸p ti cã c¬ cÊu d©n
sè già.
CH: Tõ 2 th¸p ti, cho biÕt th¸p ti cho biÕt nh÷ng th«ng tin g×?
* Liªn hƯ: ? Theo em c¸c níc ph¸t triĨn, c¸c níc ®ang ph¸t triĨn cã th¸p d©n
sè t¬ng øng víi th¸p nµo mµ chóng ta ®· t×m hiĨu.
1. D©n sè, ngn lao ®éng
-Các cuộc điỊu tra d©n sè cho
biết tình hình dân số, nguồn lao
động của một đòa phương, một
nước
- D©n sè thêng ®ỵc biểu hiƯn
b»ng th¸p ti.

- Th¸p ti cho biÕt tổng số sè

nam - n÷, độ tuổi, nguồn lao
động của một đòa phương, một
nước.
Tr ường THPT Điền Hải GV: NGUYỄN TRỌNG QUYỀN
GA: 7
1
Ho¹t ®éng 2: Tìm hiểu sự gia tăng dân sè thÕ giíi t¨ng nhanh trong thÕ
kØ XIX vµ thÕ kØ XX (13’)
Phương pháp: Trực quan, vấn đáp, giải thích.
HS t×m hiĨu c¸c tht ng÷. TØ lƯ sinh, TØ lƯ tư, Gia t¨ng d©n sè tù nhiªn, Gia
t¨ng c¬ giíi
GV yªu cÇu HS nghiªn cøu trang 4 vµ trang 188 SGK.
HS lµm viƯc víi biĨu ®å H1.2 t×m hiĨu t×nh h×nh t¨ng d©n sè thÕ giíi.
CH: Quan s¸t H1.2, nhËn xÐt vỊ t×nh h×nh t¨ng d©n sè thÕ giíi tõ ®Çu thÕ kØ
XX? V× sao d©n sè thÕ giíi cã sù t¨ng vät nh vËy.
* Liªn hƯ dân số Việt Nam tăng nhanh so với trước kia, do kinh tế phát triển
...
GV tỉng kÕt t×nh h×nh gia t¨ng d©n sè thÕ giíi vµ gi¶i thÝch lÝ do d©n sè t¨ng
chËm vµo nh÷ng n¨m ®Çu c«ng nguyªn: Do thiên tai, chiến tranh, dòch
bệnh ....T¨ng nhanh trong 2 thÕ kØ gÇn ®©y do cuộc CMKHKT phát triển...
Ho¹t ®éng 3 : Tìm hiểu nguyên nhân, hậu quả của sự bùng nổ dân so á
( 13’)
GV: Cho HS ®äc vµ ph©n tÝch biĨu ®å H1.3 vµ H1.4.
CH: Quan s¸t H1.3 vµ H1.4, so s¸nh 2 biĨu ®å vỊ tØ lƯ gia t¨ng d©n sè tù
nhiªn cđa c¸c níc ph¸t triĨn vµ c¸c níc ®ang ph¸t triĨn tõ n¨m 1800 ®Õn n¨m
2000 díi ®©y cho biÕt: Trong giai ®o¹n 1950->2000 nhãm níc nµo cã TLGT
d©n sè cao h¬n? t¹i sao?
GV dÉn d¾t HS quan s¸t b¶n ®å 1.3 vµ 1.4 ®Ĩ tù rót ra ®ỵc nhËn xÐt:
Gia t¨ng d©n sè ë 2 nhãm níc
+ C¸c níc ph¸t triĨn:

. TØ lƯ sinh t¨ng ®Çu thÕ kØ XIX sau gi¶m m¹nh.
. Sù gia t¨ng d©n sè tr¶i qua 2 giai ®o¹n:
. Giai ®o¹n 1(1970 -1950) t¨ng nhanh
. Giai ®o¹n 2(sau 1950 - 2000) gi¶m nhanh
+ C¸c níc ®ang ph¸t triĨn :TØ lƯ sinh gi÷ ỉn ®Þnh ë møc cao trong trong 1 thêi
gian dµi trong c¶ hai thÕ kØ XIX vµ XX, ®· sơt gi¶m nhanh chãng tõ sau 1950
nhng cßn ë møc cao.Trong khi ®ã, tØ lƯ tư l¹i gi¶m rÊt nhanh ®Èy c¸c níc ®ang
ph¸t triĨn vµo bïng nỉ d©n sè khi ®êi sèng vµ ®iỊu kiƯn y tÕ ®ỵc c¶i thiƯn.
=> Sù gia t¨ng d©n sè kh«ng ®ång ®Ịu trªn thÕ giíi: d©n sè ®ang sơt gi¶m ë
c¸c níc ph¸t triĨn vµ bïng nỉ ë c¸c níc ®ang ph¸t triĨn.
GV gi¶i thÝch thÕ nµo lµ "bïng nỉ d©n sè" vµ yªu cÇu HS ®äc trªn biĨu ®å
xem tØ lƯ sinh n¨m 2000 ë c¸c níc ®ang ph¸t triĨn vµ ph¸t triĨn lµ bao nhiªu.
GV cho HS biÕt tõ kho¶ng n¨m 1950 thÕ giíi bíc vµo bïng nỉ d©n sè .
CH :HS quan s¸t TLS trªn c¸c biĨu ®å 1.3 vµ 1950 t×m ra nguyªn nh©n
bïng nỉ d©n sè ?
CH: §èi víi c¸c níc cã nỊn kinh tÕ cßn ®ang ph¸t triĨn mµ tØ lƯ sinh qu¸ cao
th× hËu qu¶ sÏ nh thÕ nµo?
HS : - K×m h·m sù ph¸t triĨn kinh tÕ
- §êi sèng chËm c¶i thiƯn
- T¸c ®éng tiªu cùc ®Õn tµi nguyªn, m«i trêng.
* Liªn hƯ víi thùc tiƠn ®Êt níc ViƯt Nam
CH: Theo c¸c em cÇn cã nh÷ng biƯn ph¸p nµo ®Ĩ h¹n chÕ vµ chÊm døt bïng
nỉ d©n sè?
HS : - Thùc hiƯn chÝnh s¸ch d©n sè
- Ph¸t triĨn kinh tÕ x· héi => n©ng cao nhËn thøc cđa ngêi d©n.
* Liªn hƯ víi thùc tiƠn ViƯt Nam : Thực hiện KHHGĐ
2. D©n sè thÕ giíi t¨ng nhanh
trong thÕ kØ XIX vµ thÕ kØ XX

- D©n sè thÕ giíi t¨ng nhanh

trong hai thế kỉ gần đây, nhờ
những tiÕn bé trong c¸c lÜnh vùc
kinh tÕ, x· héi vµ y tÕ.
3. Sù bïng nỉ d©n sè
-Sự gia t¨ng d©n sè không đều
trên thÕ giíi
- D©n sè các níc phát triển
đang giảm, bùng nổ dân số ở
các nước đang phát triển
- C¸c chÝnh s¸ch d©n sè vµ ph¸t
triĨn kinh tÕ-x· héi ®· gãp phÇn
h¹ thÊp tØ lƯ gia t¨ng d©n sè ë
nhiỊu níc.
4. Kiển tra, đánh giá.
? Th¸p ti cho ta biÕt nh÷ng ®Ỉc ®iĨm g× cđa d©n sè. ? Bïng nỉ d©n sè x¶y ra khi nµo? nªu
nguyªn nh©n hËu qu¶ vµ ph¬ng híng gi¶i qut.
Tr ường THPT Điền Hải GV: NGUYỄN TRỌNG QUYỀN
GA: 7
2
5. DỈn dß: VỊ nhµ HS: - Häc bµi cò + lµm bµi tËp 2
- Nghiªn cøu tríc bµi míi. TiÕt 2, bµi 2: Sù ph©n bè c¸c d©n c. C¸c chđng téc trªn thĨ giíi.
IV. Rút kinh nghiệm:
Ngày soạn:…../……./ 2010 Tuần: 01
Ngày dạy:….../……./ 2010 Tiết: 02
Bµi 2: SỰ PHÂN BỐ DÂN CƯ. CÁC CHỦNG TỘC TRÊN THẾ GIỚI
I. Mơc tiªu cđa bµi häc
Sau bµi häc, HS cÇn:
- BiÕt ®ỵc sù ph©n bè d©n c kh«ng ®ång ®Ịu vµ nh÷ng vïng ®«ng d©n trªn thÕ giíi. §ång thêi nhËn biÕt
sù kh¸c nhau vµ sù ph©n bè cđa 3 chđng téc chÝnh trªn thÕ giíi.
- RÌn lun kÜ n¨ng ®äc b¶n ®å ph©n bè d©n c, rÌn lun kÜ n¨ng nhËn biÕt ®ỵc 3 chđng téc chÝnh trªn

thÕ giíi qua ¶nh vµ trªn thùc tÕ.
II. Ph¬ng tiƯn d¹y häc
- B¶n ®å ph©n bè d©n c thÕ giíi
Tr ường THPT Điền Hải GV: NGUYỄN TRỌNG QUYỀN
GA: 7
3
- B¶n ®å tù nhiªn thÕ giíi
- Tranh ¶nh vỊ c¸c chđng téc trªn thÕ giíi
III. TiÕn tr×nh d¹y häc
1. ỉn ®Þnh líp: Kiểm tra sỉ số
2. Kiểm tra bài cũ:
CH: 1.Th¸p ti cho ta biÕt nh÷ng ®Ỉc ®iĨm g× cđa d©n sè. (2đ)
2. Bïng nỉ d©n sè thÕ giíi x¶y ra khi nµo? Nªu nguyªn nh©n, hËu qu¶, ph¬ng híng gi¶i qut.
(7đ)
TL: 1.Tháp tuổi cho biết tổng số nam, nữ .... 2đ
2. Bùng nổ dân số xảy ra khi tỉ lệ gia tăng tự nhiên 2,1% trở lên1đ
- Nguyên nhân: Tỉ lệ sinh cao ...2đ
-Hậu quả: KÌm hãm phát triển kinh tế ....2đ
- Biện pháp: Thực hiện chính sách dân số ....2đ
3. Bài mới:
Loµi ngêi xt hiƯn trªn Tr¸i §Êt c¸ch ®©y hµng triƯu n¨m. Ngµy nay con ngêi ®· sinh sèng ë hÇu
kh¾p mäi n¬i trªn Tr¸i §Êt víi 3 chđng téc chÝnh. Cã n¬i d©n c tËp trung ®«ng, nhng còng nhiỊu n¬i rÊt tha
v¾ng ngêi. §iỊu ®ã phơ thc vµo ®iỊu kiƯn sèng vµ kh¶ n¨ng c¶i t¹o tù nhiªn cđa con ngêi. Bµi häc h«m
nay cđa chóng ta lµ: TiÕt 2. bµi 2: Sù ph©n bè d©n c. c¸c chđng téc trªn thÕ giíi

Ho¹t ®éng d¹y häc cđa GV và HS
Néi dung
Hoạt động 1: Tìm hiểu sự phân bố dân cư châu Á
Phương pháp: Trực quan, vấn đáp, giải thích
GV gäi mét HS ®äc tht ng÷ " MËt ®é d©n sè" trang 187

GV yªu cÇu HS nghiªn cøu vµ lµm bµi tËp 2, GV cïng HS kh¸i
qu¸t c«ng thøc tÝnh mËt ®é d©n sè ë mét n¬i.
D©n sè(ngêi)
= M§DS(ngêi/km
2
)
DiƯn tÝch(km
2
)
CH: Quan s¸t h×nh 2.1, cho biÕt:
+ Nh÷ng khu vùc tËp trung ®«ng d©n?
+ Hai khu vùc cã mËt ®é d©n sè cao nhÊt?
GV híng dÉn HS c¸ch khai th¸c trªn lỵc ®å c¸c th«ng tin cÇn thiÕt:
+ mçi chÊm ®á = 500000 ngêi
+ n¬i cã:chÊm ®á dµy: ®«ng d©n
+ chÊm ®á Ýt hc kh«ng: tha ngêi
GV treo b¶n ®å tù nhiªn thÕ giíi, HS lªn b¶ng võa tr¶ lêi võa chØ
trªn b¶n ®å vỊ sù ph©n bè d©n c trªn thÕ giíi.
CH th¶o ln líp : Sù ph©n bè d©n c trªn thÕ giíi cã mèi quan hƯ
víi c¸c ®Ỉc ®iĨm tù nhiªn kh«ng? Gi¶i thÝch.
HS th¶o ln,sau ®ã GV cïng HS ®i ®Õn c¸c nhËn xÐt vỊ sù ph©n
bè d©n c trªn thÕ giíi vµ nguyªn nh©n cđa sù ph©n bè ®ã.
+ Nh÷ng khu vùc ®«ng d©n lµ n¬i cã ®iỊu kiƯn tù nhiªn thn lỵi, kinh
tÕ ph¸t triĨn nh:
. Nh÷ng thung lòng vµ ®ång b»ng cđa c¸c con s«ng lín nh Hoµng
Hµ, S«ng Ên - H»ng, s«ng Nin.
. Nh÷ng khu vùc cã nỊn kinh tÕ ph¸t triĨn cđa c¸c ch©u lơc: T©y ¢u
va Trung ¢u, §«ng B¾c Hoa K×, §«ng Nam Braxin, T©y Phi
+ Nh÷ng khu vùc tha d©n do §KTN kh«ng thn lỵi cho sù sèng vµ
sù ph¸t triĨn cđa con ngêi: c¸c hoang m¹c, vïng cùc vµ gÇn cùc, vïng

nói cao.
CH: Em cã nhËn xÐt vỊ sù ph©n bè d©n c trªn thÕ giíi nh thÕ nµo?
1. Sù ph©n bè d©n c
Tr ường THPT Điền Hải GV: NGUYỄN TRỌNG QUYỀN
GA: 7
4
GV chèt l¹i: Ngµy nay víi ph¬ng tiƯn giao th«ng vµ kØ tht hiƯn
®¹i, con ngêi cã thĨ sinh sèng ë bÊt k× n¬i nµo trªn Tr¸i §Êt.

Hoạt động 2: Tìm hiểu đặc điểm các chủng tộc trên thế giới

Phương pháp: Quan sát, vấn đáp, gợi mở
GV yªu cÇu HS ®äc tht ng÷: "chđng téc" trang 186
CH: Em h·y cho biÕt c¸ch nhËn biÕt sù kh¸c nhau gi÷a c¸c chđng
téc.
CH thảo luận Quan s¸t h×nh 2.2 vµ nghiªn cøu SGK h·y cho
biÕt sù kh¸c nhau vỊ h×nh th¸i bªn ngoµi vµ sù ph©n bè d©n c cđa 3
chđng téc chÝnh trªn thÕ giíi.
GV híng dÉn HS dùa vµo c¸ch nhËn biÕt c¸c chđng téc trªn thÕ
giíi ®Ĩ rót ra ®Ỉc ®iĨm kh¸c nhau vỊ h×nh th¸i bªn ngoµi cđa 3 chđng
téc.
Nhóm 1: Chủng tộc Môn-gô-lô-ít.
Nhóm 2: Chủng tộc Nê-grô-ít
Nhóm 3: Chủng tộc Ơ-rô-pê-ô-ít
GV cho các nhóm trình bày kết quả, nhóm khác bổ sung. GV
chuẩn xác kiến thức theo bảng phụ.
GV sư dơng b¶ng phơ: §Ỉc ®iĨm h×nh th¸i bªn ngoµi vµ sù ph©n bè
d©n c cđa 3 chđng téc trªn thÕ giíi.
GV nhÊn m¹nh t×nh h×nh sù ph©n bè d©n c hiƯn nay cđa 3 chđng
téc: Ngµy nay 3 chđng téc ®· chung sèng, lµm viƯc ë tÊt c¶ c¸c ch©u

lơc vµ qc gia trªn thÕ giíi
Liên hệ : VN da vàng..... trên TG, tuy khác màu da, .... nhưng có sự
đoàn kết giữa các dân tộc .... -> ý thức đoàn kết ...
-Dân cư phân bố không đồng đều
trên thế giới
-Dân cư tập trung sinh sống ở đồng
bằng, đô thò là nơi có khí hậu tốt,
điều kiện sing sống, giao thông
thuận tiện
2. C¸c chđng téc
-Chủng tộc Môn-gô-lô-ít: Da vàng,
tóc đen và dài, mắt đen, mũi thấp
(Châu Á)
-Chủng tộc Nê-grô-ít: Da đen, tóc
đen, ngắn và xoăn, mắt đe và to,
mũi thấp và rộng, môi dày(châu Phi)
-Chủng tộc ơ-rô-pê-ô-ít:Da trắng,
tóc vàng hoặc nâu, mắt xanh hoặc
nâu, mũi cao và hẹp, môi mỏng
(châu u)
4. Cđng cè:
? D©n c trªn thÕ giíi thêng sinh sèng chđ u nh÷ng khu vùc nµo? t¹i sao?
? C¨n cø vµo ®©u mµ ngêi ta chia d©n c thÕ giíi ra thµnh c¸c chđng téc? C¸c chđng téc nµy
sinh sèng chđ u ë ®©u.
5. DỈn dß:
HS vỊ nhµ: - Häc bµi cò + lµm bµi tËp sè 2( trang 9-sgk)
- Nghiªn cøu tríc bµi míi: TiÕt 3, bµi 3 - Qn c. §« thÞ ho¸
+ Tìm hiểu cách sinh sống của quần cư nông thôn và quần cư đô thò. Các siêu đô thò
trên thế giới.
IV. Rút kinh nghiệm:

Tr ường THPT Điền Hải GV: NGUYỄN TRỌNG QUYỀN
GA: 7
5
Ngày soạn:…../……./ 2010 Tuần: 02
Ngày dạy:….../……./ 2010 Tiết: 03
Bµi 3: QUẦN CƯ. ĐÔ THỊ HOÁ
I. Mơc tiªu cđa bµi häc
Sau bµi häc, HS cÇn:
- N¾m ®ỵc nh÷ng ®Ỉc ®iĨm c¬ b¶n cđa qn c n«ng th«n vµ qn c ®« thÞ.
- BiÕt ®ỵc vµi nÐt vỊ sù lÞch sư ph¸t triĨn ®« thÞ vµ sù h×nh thµnh c¸c siªu ®« thÞ.
- NhËn biÕt ®ỵc qn c ®« thÞ hay qn c n«ng th«n qua ¶nh chơp hc trªn thùc tÕ.
- NhËn biÕt ®ỵc sù ph©n bè cđa c¸c siªu ®« thÞ ®«ng d©n nhÊt trªn thÕ giíi.
-Giáo dục HS ý thức bảo vệ môi trường, phê phán hành vi ảnh hưởng xấu đến môi trường
II. Ph¬ng tiƯn d¹y- häc
1.Giáo viên: Giáo án, sgk
- B¶n ®å ph©n bè d©n c thÕ giíi cã thĨ hiƯn c¸c ®« thÞ
- Tranh ¶nh vỊ c¸c ®« thÞ ë ViƯt nam hc thÕ giíi
2.Học sinh: Bài mới, sgk
III. TiÕn tr×nh d¹y häc
1. ỉn ®Þnh líp: Kiểm tra sỉ số
2. Kiểm tra bài cũ:
CH: Sù ph©n bè d©n c trªn thÕ giíi nh thÕ nµo? Nêu đặc điểm hình thái bên ngoài của 3 chủng
tộc?(8đ)
TL: Phân bố không đồng đều .....3,5đ
Tr ường THPT Điền Hải GV: NGUYỄN TRỌNG QUYỀN
GA: 7
6
Ký duyệt:
Ngày……tháng…..n ăm 2010.
-Chủng tộc Môn-gô-lô-ít: Da vàng, ...1,5đ

-Chủng tộc Nê-grô-ít: Da đen, ....1,5đ
-Chủng tộc ơ-rô-pê-ô-ít: Da trắng, ...1,5đ
3. Bµi míi:
Tríc ®©y con ngêi sèng hoµn toµn lƯ thc vµo thiªn nhiªn. Sau ®ã, con ngêi ®· biÕt sèng tơ tËp,
qu©y qn bªn nhau ®Ĩ t¹o nªn søc m¹nh vµ chÕ ngù thiªn nhiªn. Tr¶i qua mét lÞch sư ph¸t triĨn l©u dµi c¸c
lµng m¹c vµ c¸c ®« thÞ dÇn h×nh thµnh trªn bỊ mỈt Tr¸i §Êt vµ hiƯn nay h×nh thµnh c¸c qn c kh¸c nhau,
mét phÇn lµ do sù ¶nh hëng cđa qu¸ tr×nh ®« thÞ ho¸. Cơ thĨ c¸c vÊn ®Ị nµy nh thÕ nµo TiÕt 3 bµi 3: Qn
c. §« thÞ ho¸ sÏ giíi thiƯu cho chóng ta.

Ho¹t ®éng d¹y häc cđa GV, HS Néi dung bµi häc
Hoạt động 1: Tìm hiểu sự khác nhau gữa quần cư nông thôn và
quần cư đô thò
Phương pháp: Quan sát, vấn đáp, so sánh
GV yªu cÇu mét HS ®äc tht ng÷ " qn c " trang 188.
CH: Quan s¸t hai ¶nh díi ®©y vµ dùa vµo sù hiĨu biÕt cđa m×nh, em h·y
cho biÕt mËt ®é d©n sè, nhµ cưa, ®êng x¸ ë n«ng th«n vµ thµnh thÞ kh¸c
nhau nh thÕ nµo?
HS tr¶ lêi, GV m« t¶ l¹i sù kh¸c nhau ®ã:
CH: Sù kh¸c nhau gi÷a quang c¶nh n«ng th«n vµ quang c¶nh ®« thÞ
( H3.1 vµ H3.2)
HS: * H3.1: Nhµ cưa n»m gi÷a rng ®ång ph©n t¸n => mËt ®é d©n sè
thÊp
* H3.2: Nhµ cưa tËp trung gåm c¸c kiĨu nhµ èng, nhµ cao tÇng san
s¸t nhau t¹o thµnh phè x¸ => mËt ®é d©n sè cao.
? Em h·y cho biÕt sù kh¸c nhau vỊ ho¹t ®éng kinh tÕ gi÷a hai kiĨu qn
c trªn?
HS tr¶ lêi
GV cïng HS tỉng hỵp so s¸nh sù kh¸c nhau vµ rót ra ®Ỉc ®iĨm cđa hai
kiĨu qn c.
GV sư dơng b¶ng phơ

GV liªn hƯ víi c¸c kiĨu qn c ë ViƯt Nam. Ở đòa phương emm đang
sing sống, gia đìng em đang cư trú thuộc kiểu quần cư nào?
GV nhÊn m¹nh: Xu thÕ lµ ngµy cµng cã nhiỊu ngêi sèng trong c¸c ®«
thÞ.
Hoạt động 2: Tìm hiểu qúa trình đô thò hoá. Các siêu đô thi trên thế
giới
Phương pháp: Trực quan, vấn đáp, giải thích
GV cho HS ®äc trong SGK ®o¹n "C¸c ®« thÞ ®· xt hiƯn ... trªn thÕ
giíi"
CH: §« thÞ xt hiƯn trªn Tr¸i §Êt vµo thêi k× nµo?
HS tr¶ lêi, GV diƠn gi¶ng thªm
CH: §« thÞ ph¸t triĨn m¹nh nhÊt khi nµo?
HS tr¶ lêi, GV chn x¸c.
GV kh¸i qu¸t: Qu¸ tr×nh ph¸t triĨn ®« thÞ g¾n liỊn víi qu¸ tr×nh ph¸t
triĨn th¬ng nghiƯp, thđ c«ng nghiƯp vµ c«ng nghiƯp
CH: Xu híng d©n sè thÕ giíi sèng trong c¸c ®« thÞ nh thÕ nµo?
HS tr¶ lêi, GV chn x¸c.
CH: Quan s¸t H3.3, cho biÕt:
+ Cã bao nhiªu siªu ®« thÞ trªn thÕ giíi cã tõ 8 triƯu d©n trë lªn.
+ Ch©u lơc nµo cã nhiỊu siªu ®« thÞ cã tõ 8 triƯu d©n trë lªn.
+ §äc tªn c¸c siªu ®« thÞ cã tõ 8 triƯu d©n trë lªn ë ch©u ¸.
1. Qn c n«ng th«n vµ qn c
®« thÞ.
- Cã hai kiĨu qn c:
+ Qn c n«ng th«n cã mËt ®é
d©n sè thêng thÊp; ho¹t ®éng kinh
tÕ chđ u lµ s¶n xt n«ng
nghiƯp, l©m nghiƯp, ng nghiƯp.
+ Qn c ®« thÞ cã mËt ®é d©n sè
rÊt cao, ho¹t ®éng kinh tÕ chđ u

lµ c«ng nghiƯp vµ dÞch vơ.
2. §« thÞ ho¸. C¸c siªu ®« thÞ
* Qu¸ tr×nh ph¸t triĨn ®« thÞ ho¸
- §« thÞ xt hiƯn rÊt sím trong
thêi Cỉ §¹i: Trung Qc, Ên §é,
Ai CËp, Hi L¹p, La M· ... lµ lóc
®· cã trao ®ỉi hµng ho¸.
- §« thÞ ph¸t triĨn m¹nh vµo thÕ
kØ XIX, lµ lóc c«ng nghiƯp ph¸t
triĨn.
- Ngẳ nay, sè ngêi sèng trong
c¸c ®« thÞ ®· chiÕm kho¶ng mét
Tr ường THPT Điền Hải GV: NGUYỄN TRỌNG QUYỀN
GA: 7
7
+ T×m trªn lỵc ®å sè siªu ®« thÞ cã tõ 8 triƯu d©n trë lªn ë c¸c níc ph¸t
triĨn vµ ®ang ph¸t triĨn. Qua ®ã em cã nhËn xÐt g×?
HS: + C¸c níc ®ang ph¸t triĨn: chiÕm 16/ 23 ®« thÞ.
+ Ch©u ¸ cã 12/ 23 ®« thÞ
+ C¸c níc ®ang ph¸t triĨn ë Ch©u ¸ 10/ 23 ®« thÞ.
GV cho HS ®äc phÇn "N¨m 1950... ®ang ph¸t triĨn " ®Ĩ kÕt l¹i ý nµy.
CH: Dân số tăng nhanh ở các đô thò, siêu đô thò gây ra hậu quả
nghiêm trọng cho vấn đề gì của xã hội?
HS: ĐĨ l¹i nhiỊu hËu qu¶ cho m«i trêng, cho søc kh con ngêi, gd, an
ninh trật tự ...
Liên hệ gd: Bảo vệ tốt MT xanh, sạch, đẹp, trồng cây xanh ở trường,
nhà ...
nưa d©n sè thÕ giíi vµ cã xu thÕ
ngµy cµng t¨ng.
* Siªu ®« thÞ

- Ngày nay trªn thÕ giíi cã 23
siêu ®« thÞ.
- Số siêu đô thò ngày càng tăng ë
c¸c níc ®ang ph¸t triĨn.

4. Cđng cè:
? Nªu sù kh¸c nhau c¬ b¶n gi÷a qn c ®« thÞ vµ qn c n«ng th«n.
? Đọc tên và xác đinh các siêu đô thò trên thế giới
5. DỈn dß:
HS vỊ nhµ: - Häc bµi cò + lµm bµi tËp sè 2
- Nghiªn cøu tríc bµi míi: TiÕt 4, bµi 4 - Thùc hµnh
Ph©n tÝch lỵc ®å d©n sè vµ th¸p ti
IV. Rút kinh nghiệm:
Ngày soạn:…../……./ 2010 Tuần: 02
Ngày dạy:….../……./ 2010 Tiết: 04
Bµi 4: Thùc hµnh
PHÂN TÍCH LƯC ĐỒ DÂN SỐ VÀ THÁP TUỔI
I. Mơc tiªu cđa bµi häc
Qua tiÕt thùc hµnh, cđng cè cho HS:
- Kh¸i niƯm mËt ®é d©n sè vµ sù ph©n bè d©n sè kh«ng ®ång ®Ịu trªn thÕ giíi.
- C¸c kh¸i niƯm ®« thÞ, siªu ®« thÞ vµ sù ph©n bè c¸c siªu ®« thÞ ë ch©u ¸.
- Cđng cè vµ n©ng cao thªm mét bíc c¸c kØ n¨ng sau:
+ NhËn biÕt mét sè c¸ch thĨ hiƯn mËt ®é d©n sè, ph©n bè d©n c vµ c¸c ®« thÞ trªn lỵc ®å d©n sè.
+ §äc vµ khai th¸c c¸c th«ng tin trªn lỵc ®å d©n sè.
+ §äc sù biÕn ®ỉi kÕt cÊu d©n sè theo ®é ti mét ®Þa ph¬ng qua th¸p ti, nhËn d¹ng th¸p ti.
Qua c¸c bµi tËp thùc hµnh, HS ®ỵc cđng cè kiÕn thøc, kÜ n¨ng ®· häc cđa toµn ch¬ng vµ biÕt vËn
dơng vµo viƯc t×m hiĨu thùc tÕ d©n sè ch©u ¸, d©n sè mét sè ®Þa ph¬ng.
-Giáo dục HS ủng hộ chính sách dân số.
II. Ph¬ng tiƯn d¹y häc
1. Giáo viên: Giáo án, sgk

- B¶n ®å hµnh chÝnh ViƯt Nam
- B¶n ®å tù nhiªn ch©u ¸
- Lỵc ®å mËt ®é d©n sè tØnh Th¸i B×nh (n¨m 2000)
- Th¸p ti thµnh phè Hå ChÝ Minh n¨m 1989 vµ 1999
- Lỵc ®å ph©n bè d©n c ch©u ¸.
2. Học sinh: Bài mới, sgk
III. TiÕn tr×nh d¹y häc
1. ỉn ®Þnh líp: Kiểm tra sỉ số
2. Kiểm tra bài cũ:
Tr ường THPT Điền Hải GV: NGUYỄN TRỌNG QUYỀN
GA: 7
8
CH: Nªu nh÷ng ®Ỉc ®iĨm kh¸c nhau c¬ b¶n gi÷a qn c ®« thÞ vµ qn c n«ng th«n? Xác đònh
các siêu đô thò trên bản đồ. (8đ)
TL: -Qn c ®« thÞ mật độ dân số thường thấp .....2đ
- Qn c n«ng th«n mật độ dân số rất cao .....2đ
-Xác đònh trên bản đồ các siêu đô thò 4đ
KiĨm tra sù chn bÞ bµi thùc hµnh cđa HS.
3. Bµi míi:
Sè lỵng ngêi trªn Tr¸i §Êt kh«ng ngõng t¨ng lªn vµ t¨ng nhanh trong thÕ kØ XX vµ cã sù ph©n bè
d©n c kh«ng ®Ịu; trong ®ã ch©u ¸ lµ khu vùc cã d©n sè ®«ng nhÊt vµ ph©n bè kh«ng ®Ịu gi÷a c¸c khu vùc.
XÐt vỊ ph¹m vi l·nh thỉ nhá h¬n th× ViƯt Nam lµ mét qc gia ®«ng d©n vµ cã sù ph©n bè d©n c còng
kh«ng ®Ịu. Bµi thùc hµnh h«m nay chóng ta sÏ xem xÐt c¸c vÊn ®Ị trªn : Bµi 4, Thùc hµnh : Ph©n tÝch l ỵc
®å d©n sè vµ th¸p ti

Ho¹t ®éng d¹y häc cđa GV và HS
Néi dung
Tr ường THPT Điền Hải GV: NGUYỄN TRỌNG QUYỀN
GA: 7
9

Hoạt động 1: GV yªu cÇu mét HS x¸c ®Þnh yªu cÇu bµi
thùc hµnh
Hoạt động 2: Thực hành : HS ho¹t ®éng c¸ nh©n
GV yªu cÇu HS nghiªn cøu vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái ë bµi
tËp 1.
GV híng dÉn HS ®äc lÇn lỵt theo tr×nh tù sau:
+ §äc tªn lỵc ®å.
+ §äc b¶n chó gi¶i trong lỵc ®å.
+ T×m mµu cã mËt ®é d©n sè cao nhÊt trong b¶n chó
gi¶i. §äc tªn nh÷ng hun hay thÞ x· cã mËt ®é d©n sè cao
nhÊt.
+ T×m mµu cã mËt ®é d©n sè thÊp nhÊt trong b¶n chó
gi¶i. §äc tªn nh÷ng hun cã mËt ®é d©n sè thÊp nhÊt.
GV yªu cÇu HS nghiªn cøu vµ lµm bµi tËp 2
GV híng dÉn HS tiÕn hµnh ph©n tÝch so s¸nh hai th¸p ti
theo tr×nh tù:
+ So s¸nh nhãm díi ti lao ®éng ë th¸p ti n¨m 1989
vµ 1999 ®Ĩ thÊy sù thay ®ỉi.
+ So s¸nh nhãm ti lao ®éng ë th¸p ti n¨m 1989 vµ
1999 ®Ĩ thÊy nhãm ti nµy ë th¸p nµo cao h¬n? Nãi lªn ®iỊu
GV yªu cÇu HS nghiªn cøu vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái ë bµi
tËp 3.
GV híng dÉn HS lµm bµi tËp 3: LỈp l¹i ®óng tiÕn tr×nh nh ë
bµi tËp 1 vµ GV dÉn d¾t HS tõng bíc:
+ §äc tªn lỵc ®å
+ §äc c¸c kÝ hiƯu trong b¶n chó gi¶i ®Ĩ hiĨu ý nghÜa vµ
gi¸ trÞ cđa chÊm trªn lỵc ®å.
+ T×m trªn lỵc nh÷ng n¬i tËp trung c¸c chÊm nhá
(500.000 ngêi dµy ®Ỉc), ®Ỉc ®iĨm nµy nãi lªn ®iỊu g× vỊ
M§DS? C¸c chÊm nhá nµy ph©n bè ë khu vùc nµo?

+ T×m trªn lỵc ®å nh÷ng n¬i cã chÊm trßn (c¸c siªu ®«
thÞ) tõ ®©y x¸c ®Þnh n¬i ph©n bè.
GV yªu cÇu HS ®èi chiÕu lỵc ®å H.4.4 vµ H.2.1, H.3.3 ®Ĩ
thÊy râ h¬n sù ph©n bè d©n c vµ c¸c ®« thÞ ë ch©u ¸
I. Yªu cÇu bµi thùc hµnh
- §äc lỵc ®å mËt ®é d©n sè cđa tØnh Th¸i
B×nh (n¨m 2000)
- Ph©n tÝch vµ so s¸nh th¸p ti cđa TP Hå
ChÝ Minh n¨m 1989 vµ 1999.
- §äc vµ ph©n tÝch lỵc ®å ph©n bè d©n c ch©u
¸.
II. C¸ch thøc tiÕn hµnh
Bµi tËp 1: MËt ®é d©n sè cđa tØnh Th¸i
B×nh (n¨m 2000)
- N¬i cã mËt ®é d©n sè cao nhÊt lµ TX Th¸i
B×nh trªn 3000 ngêi/ km
2
- N¬i cã mËt ®é d©n sè thÊp nhÊt lµ hun
TiỊn H¶i díi 1000 ngêi/ km
2
=> Ph©n bè d©n c kh«ng ®Ịu.
Bµi tËp 2: Th¸p ti thµnh phè Hå ChÝ
Minh n¨m 1989 vµ 1999
-Hình dáng tháp tuổi 1999 thay đổi:
+ Chân tháp hẹp
+ Thân tháp phình ra
=> Số người trong độ tuổi lao động nhiều
=> Dân số già
=> Sau 10 n¨m, d©n sè TP HCM ®· "giµ ®i"
- C¬ cÊu d©n sè theo ®é ti ( nhãm ti)

+ Nhãm ti t¨ng vỊ tØ lƯ lµ 15-19 ti( th©n
th¸p ph×nh réng ra)
+ Nhãm ti gi¶m vỊ tØ lƯ lµ 0-14 ti ( ®¸y
th¸p thu hĐp)
=> d©n sè TP HCM cã sù gi¶m vỊ tØ lƯ sinh.
Bµi tËp 3: Ph©n bè d©n c vµ c¸c ®« thÞ lín
ë ch©u ¸.
- Khu vùc tËp trung ®«ng d©n ë ch©u ¸:
§«ng ¸, Nam ¸, §«ng Nam ¸
- C¸c ®« thÞ lín ë ch©u ¸ thßng ph©n bè ë
däc ven biĨn hay däc c¸c con s«ng lín.
4. Cđng cè, ®¸nh gi¸:
- GV kÕt ln ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ lµm viƯc cđa HS
5. DỈn dß:
HS vỊ nhµ: - Hoµn thµnh bµi thùc hµnh vµo vë
- Nghiªn cøu tríc bµi míi: TiÕt 5 Bµi 5: §íi nãng. M«i trêng xÝch ®¹o Èm
Tr ường THPT Điền Hải GV: NGUYỄN TRỌNG QUYỀN
GA: 7
10
IV. Rút kinh nghiệm:
Ngày soạn:…../……./ 2010 Tuần: 03
Ngày dạy:….../……./ 2010 Tiết: 05
Phần hai: CÁC MÔI TRƯỜNG ĐỊA LÍ
Tr ường THPT Điền Hải GV: NGUYỄN TRỌNG QUYỀN
GA: 7
11
Ký duyệt:
Ngày……tháng…..năm 2010.
Ch¬ng I: M«i trêng ®íi nãng. Ho¹t ®éng kinh tÕ cđa con ngêi ®íi nãng.
Bµi 5: ĐỚI NÓNG. MÔI TRƯỜNG XÍCH ĐẠO ẨM

I. Mơc tiªu cđa bµi häc
Sau bµi häc, HS cÇn:
- X¸c ®Þnh ®ỵc vÞ trÝ ®íi nãng trªn thÕ giíi vµ c¸c kiĨu m«i trêng trong ®íi nãng.
- Tr×nh bµy ®ỵc ®Ỉc ®iĨm cđa m«i trêng xÝch ®¹o Èm( nhiƯt ®é vµ lỵng ma cao quanh n¨m, cã rõng
rËm thêng xanh quanh n¨m).
- §äc ®ỵc biĨu ®å nhiƯt ®é vµ lỵng ma cđa m«i trêng xÝch ®¹o Èm vµ s¬ ®å l¸t c¾t rõng rËm xÝch
®¹o xanh quanh n¨m.
- NhËn biÕt ®ỵc m«i trêng xÝch ®¹o Èm qua mét sè ®o¹n v¨n miªu t¶ vµ mét sè ¶nh chơp.
-Giáo dục HS ý thức giữ gìn bảo vệ môi trường, phê phán những hành vi làm ảnh hưởng xấu đến
MT
II. Ph¬ng tiƯn d¹y häc
1. Giáo viên: Giáo án, sgk
- B¶n ®å khÝ hËu thÕ giíi hay b¶n ®å c¸c miỊn tù nhiªn thÕ giíi.
- Tranh ¶nh rõng rËm xanh quanh n¨m vµ rõng s¸c (rõng ngËp mỈn)
- Phãng to c¸c biĨu ®å, lỵc ®å trong SGK.
2. Học sinh: Bài mới, sgk
III. TiÕn tr×nh d¹y häc
1. ỉn ®Þnh líp: Kiểm tra sỉ số
2. Kiểm tra bài cũ: không
3. Bµi míi:
Trªn thÕ giíi cã 3 m«i trêng ®Þa lÝ ®ỵc ph©n bè thµnh 5 vµnh ®ai bao quanhTr¸i §Êt: 1 ®ai m«i trêng
®íi nãng, 2 ®ai m«i trêng ®íi «n hoµ vµ 2 ®ai m«i trêng ®íi l¹nh.
GV híng dÉn HS ®äc lỵc ®å 5.1 ®Ĩ nhËn biÕt mét c¸ch dƠ dµng h¬n.
GV giíi thiƯu tỉng qu¸t vỊ ®íi nãng nh»m khªu gỵi sù chó ý cđa HS vµo bµi häc : TiÕt 5 - Bµi 5:
§íi nãng. M«i trêng xÝch ®¹o Èm

Ho¹t ®éng d¹y häc cđa GV và HS
Néi dung
Hoạt động 1: Tìm hiểu ví trí đòa lí, khí hậu, đông- thực vật ở

đới nóng
Phương pháp: Trực quan, vấn đáp, so sánh
CH: Quan s¸t lỵc ®å H.5.1, em h·y x¸c ®Þnh vÞ trÝ ®íi nãng.
GV híng dÉn HS dùa vµo 2 ®êng vÜ tun 30
0
B vµ 30
0
N hay 2
®êng chÝ tun ®Ĩ x¸c ®Þnh
CH: So s¸nh diƯn tÝch ®íi nãng víi diƯn tÝch ®Êt nỉi trªn thÕ
giíi, em cã nhËn xÐt g×?
CH: Víi vÞ trÝ trªn ®íi nãng cã nhiƯt ®é nh thÕ nµo? Cã lo¹i giã
g×?
CH: Giíi thùc, ®éng vËt ®íi nãng cã ®Ỉc ®iĨm nh thÕ nµo?

CH: Dùa vµo H.5.1, nªu tªn c¸c kiĨu m«i trêng cđa ®íi nãng?
HS: C¸c kiĨu m«i trêng ®íi nãng: 4 kiểu
Hoạt động 2: Tìm hiểu đặc điểm tự nhiên của môi trường
đới nóng
Phương pháp: Trực quan, vấ đáp, giải thích
GV cho HS biÕt: m«i trêng hoang m¹c cã c¶ ë ®íi nãng vµ
®íi «n hoµ nªn sÏ häc riªng.
CH: X¸c ®Þnh vÞ trÝ cđa m«i trêng xÝch ®¹o Èm trªn h×nh 5.1.
I. §íi nãng
- VÞ trÝ: n»m ë kho¶ng gi÷a 2 chÝ tun
nªn cßn gäi lµ ®íi nãng"néi chÝ tun"
- §íi nãng chiÕm mét phÇn kh¸ lín
diƯn tÝch ®Êt nỉi trªn thÕ giíi
- Giã: + TÝn phong §«ng B¾c
+ TÝn phong §«ng Nam

- Giíi thùc, ®éng vËt ®a d¹ng vµ phong
phó
II. M«i trêng xÝch ®¹o Èm
1. KhÝ hËu

Tr ường THPT Điền Hải GV: NGUYỄN TRỌNG QUYỀN
GA: 7
12
GV x¸c ®Þnh vÞ trÝ cđa Xin-ga-po trªn lỵc ®å
CH: Quan s¸t biĨu ®å nhiƯt ®é vµ lỵng ma cđa Xin-ga-po (vÜ
®é 1
0
B) vµ nhËn xÐt:
+ §êng biĨu diƠn trung b×nh c¸c th¸ng trong n¨m cho thÊy
nhiƯt ®é cđa Xin-ga-po cã ®Ỉc ®iĨm g×?
+ Lỵng ma c¶ n¨m kho¶ng bao nhiªu? Sù ph©n bè lỵng ma
trong n¨m kho¶ng ra sao? Sù chªnh lƯch gi÷a lỵng ma th¸ng thÊp
nhÊt vµ th¸ng cao nhÊt kho¶ng bao nhiªu milimÐt?
GV dÉn d¾t cho HS rót ra nhËn xÐt vỊ ®Ỉc ®iĨm c¬ b¶n khÝ hËu
xÝch ®¹o Èm qua biĨu ®å nhiƯt ®é vµ lỵng ma cđa Xin-ga-po.
=> KÕt qu¶ cÇn ®¹t cđa H.5.2
 §êng nhiƯt ®é Ýt dao ®éng vµ ë møc cao trªn 25
0
C -> Nãng
quang n¨m
 Cét ma th¸ng nµo còng cã vµ ë møc trªn 170mm -> ma
nhiỊu vµ th¸ng nµo còng cã ma
(Sù chªnh lƯch gi÷a lỵng ma th¸ng thÊp nhÊt vµ th¸ng cao nhÊt lµ
80mm).
CH: Dùa vµo sù ph©n tÝch biĨu ®å khÝ hËu cđa Xin-ga-po vµ

SGK nªu tÝnh chÊt khÝ hËu m«i trêng xÝch ®¹o Èm.
Liên hệ: Việt Nam nằm trong đới nóng …. -> thuận lợi
cho trồng trọt …

Hoạt động 3: Tìm hiểu đặc điểm thực vật của đới nóng

Phương pháp: quan sát, vấn đáp
CH: Quan s¸t ¶nh vµ h×nh vÏ l¸t c¾t rõng rËm xanh quanh
n¨m, cho biÕt: Rõng cã mÊy tÇng chÝnh? T¹i sao rõng ë ®©y l¹i cã
nhiỊu tÇng?

CH:Giíi thùc vËt, ®éng vËt ë ®©y nh thÕ nµo?
Liên hệ gd: Việt Nam nằm trong đới nóng …. Có rừng nhiệt
đới -> bảo vệ rừng ……
-Nằm khoảng từ 5
0
B đến 5
0
N
-Nóng ẩm quanh năm, nhiệt độ trung
bình từ 250C-280C
-Biên độ nhiệt trung bình năm thấp:
30C
- Ma nhiỊu quanh n¨m, trung b×nh tõ
1500 - 2500 mm
2. Rõng rËm xanh quanh n¨m
- Nắng nóng, mưa nhiềuquanh năm,
tạo điều kiện thuận lợi cho rừng rậm
xanh quanh năm phát triển.
- Rõng rËm r¹p xanh quanh n¨m mọc

thành nhiỊu tÇng rậm rạp cao tới 40m-
50m
- Cã nhiỊu loµi chim thó sinh sèng.
-Vùng cửa sông ven biển có rừng
ngập mặn

4. Cđng cè :
Nêu đặc điểm khí hậu của môi trường xích đạo ẩm?
GV yªu cÇu HS lµm bµi tËp 3, 4 SGK .
5. DỈn dß:
HS vỊ nhµ: - Häc bµi cò
- Nghiªn cøu tríc bµi míi: TiÕt 6, bµi 6. M«i trêng nhiƯt ®íi
IV. Rút kinh nghiệm:
Tr ường THPT Điền Hải GV: NGUYỄN TRỌNG QUYỀN
GA: 7
13
Ngày soạn:…../……./ 2010 Tuần: 03
Ngày dạy:….../……./ 2010 Tiết: 06
Bµi 6: MÔI TRƯỜNG NHIỆT ĐỚI
I. Mơc tiªu cđa bµi häc
Sau bµi häc, HS cÇn:
- N¾m ®ỵc ®Ỉc ®iĨm cđa m«i trêng nhiƯt ®íi (nãng quanh n¨m vµ cã thêi k× kh« h¹n) vµ lỵng ma
thay ®ỉi : cµng vỊ gÇn chÝ tun cµng gi¶m dÇn vµ thêi k× kh« h¹n cµng kÐo dµi) .
- NhËn biÕt ®ỵc c¶nh quan ®Ỉc trng cđa m«i trêng nhiƯt ®íi lµ xa van hay ®ång cá cao nhiƯt ®íi
- Cđng cè vµ rÌn lun kÜ n¨ng ®äc biĨu ®å nhiƯt ®é vµ lỵng ma cho HS
- Cđng cè kÜ n¨ng nhËn biÕt m«i trêng ®Þa lÝ cho HS qua ¶nh chơp.
-Giáo dục HS ý thức giữ gìn bảo vệ tự nhiên.
II. Ph¬ng tiƯn d¹y häc
1. Giáo viên: Giáo án, sgk
Tr ường THPT Điền Hải GV: NGUYỄN TRỌNG QUYỀN

GA: 7
14
- B¶n ®å khÝ hËu thÕ giíi.
- BiĨu ®å nhiƯt ®é vµ lỵng ma cđa m«i trêng nhiƯt ®íi
- ¶nh Xa van hay tr¶ng cá nhiƯt ®íi vµ c¸c ®éng vËt trªn Xa van Ch©u Phi, ¤- xtr©y-li-a.
2. Học sinh: Bài mới, sgk
III. TiÕn tr×nh d¹y häc
1. ỉn ®Þnh líp: Kiểm tra sỉ số
2. Kiểm tra bài cũ:
CH:1. Xác đònh giới hạn đới nóng trên bản đồ. Nêu tên các kiểu môi trường đới nóng? (4đ)
2. Nêu đặc điểm cơ bản của đới nóng? (4đ)
TL: 1. Xác đònh dúng giới hạn 2đ
- Nêu tên được 4 môi trường 2đ
2. Khí hậu : ....2đ
-Rừng rậm xanh quanh năm ..... 2đ
3. Bài mới:
KhÝ hËu m«i trêng nhiƯt ®íi so víi m«i trêng xÝch ®¹o Èm cã g× kh¸c nhau? C¸c ®Ỉc ®iĨm
tù nhiªn kh¸c ë ®©y nh thÕ nµo? §Ĩ tr¶ lêi c©u hái ®ã ta t×m hiĨu: T6, Bµi 6 : M«i trêng nhiƯt ®íi

Ho¹t ®éng d¹y häc cđa GV và HS
Néi dung
Hoạt động 1: Tìm hiểu đặc điểm khí hậu nhiêt đới
Phương pháp: Trực quan, vấn đáp, so sánh
CH: X¸c ®Þnh vÞ trÝ cđa m«i trêng nhiƯt ®íi trªn H.5.1.
GV yªu cÇu HS x¸c ®Þnh vÞ trÝ cđa c¸c ®iĨm Ma-la-can(Xu - ®¨ng) vµ
Gia-mª-na(S¸t)
( Ma-la-can(Xu - ®¨ng) : 9
0
B, Gia-mª-na(S¸t) : 12
0

B )
CH: Quan s¸t c¸c biĨu ®å díi ®©y, nhËn xÐt vỊ sù thay ®ỉi nhiƯt ®é vµ
lỵng ma trong n¨m cđa khÝ hËu nhiƯt ®íi.
HS tr¶ lêi, kÕt qu¶ cÇn ®¹t: * NhËn xÐt biĨu ®å:
+ §êng nhiƯt ®é: dao ®éng m¹nh tõ 22
0
C ®Õn 34
0
C vµ cã 2 lÇn t¨ng
cao trong n¨m vµo kho¶ng th¸ng 3- 4 vµ th¸ng 9-10 (c¸c th¸ng cã MỈt
trêi ®i qua thiªn ®Ønh).
+ C¸c cét ma chªnh lƯch nhau tõ Omm ®Õn 250mm gi÷a c¸c th¸ng
cã ma vµ c¸c th¸ng kh« h¹n, lỵng ma gi¶m dÇn vỊ phÝa 2 chÝ tun vµ
thêi k× kh« h¹n còng t¨ng lªn(tõ th¸ng 8-9).
Tõ ®ã GV yªu cÇu HS rót ra nhËn xÐt vỊ ®Ỉc ®iĨm khÝ hËu nhiƯt ®íi vµ
nh÷ng kh¸c biƯt so víi khÝ hËu xÝch ®¹o Èm. GV bỉ sung, chn kiÕn
thøc.
*Liên hệ gd: Việt Nam nam nằm trong đới nóng-> thuận lợi cho việc
sản xuất, sinh hoạt ...
Chuyển ý: Đặc điểm khí hậu nhiệt đới có ảnh hưởng và chi phối tới
thiên nhiên và môi trường nhiệt đới ra sao -> mục 2
Hoạt động 2: Tìm hiểu đặc điểm tự nhiên của môi trường nhiệt
đới
Phương pháp: Trực quan, vấn đáp, giải thích
CH: So s¸nh Xa van ë Kª-ni-a vµ Xa van ë Céng Hoµ Trung Phi vµo
mïa ma th«ng qua H.6.3 vµ H.6.4, em cã nhËn xÐt g×?
(Xa van ë Kª-ni-a Ýt ma h¬n vµ kh« h¹n h¬n Céng Hoµ Trung Phi, nªn
c©y cèi Ýt h¬n, cá còng kh«ng xanh tèt b»ng, có rừng hành lang).
GV: Giải thích “rừng hành lang” là rừng mọc hai bên bờ suối.
GV kÕt ln: ë MTN§, lỵng ma vµ thêi gian kh« h¹n cã ¶nh hëng

®Õn thùc vËt, ®Õn con ngêi vµ thiªn nhiªn. Xa van hay ®ång cá cao nhiƯt
1. KhÝ hËu
-Tõ kho¶ng vÜ tun 5
0
®Õn ®êng chÝ
tun ë c¶ hai b¸n cÇu
- NhiƯt ®é trung b×nh n¨m ®Ịu trªn
22
0
C và trong năm cã hai lÇn nhiƯt
®é t¨ng cao
- Lỵng ma trung b×nh n¨m tõ 500-
>1500mm, mưa tập trung vào một
mùa.
-Cµng gÇn 2 chÝ tun, biên độ
nhiệt trong năm lớn dần, lỵng ma
trung b×nh giảm dần,thêi k× kh« h¹n
cµng kÐo dµi.
2. C¸c ®Ỉc ®iĨm kh¸c cđa m«i tr-
êng
- Thiªn nhiªn thay ®ỉi theo mïa:
Tr ường THPT Điền Hải GV: NGUYỄN TRỌNG QUYỀN
GA: 7
15
®íi lµ th¶m thùc vËt tiªu biĨu cđa m«i trêng nhiƯt ®íi.
GV: Tõ sù thay ®ỉi lỵng ma trong n¨m theo mïa ë M«i tr¬ng nhiƯt ®íi
theo em:
Nhóm 1: C©y cèi biÕn ®ỉi nh thÕ nµo trong mét n¨m? C©y cèi sÏ thay
®ỉi nh thÕ nµo trong khi chóng ta ®i tõ xÝch ®¹o vỊ 2 chÝ tun?

Nhóm 2: Mùc níc s«ng thay ®ỉi nh thÕ nµo trong mét n¨m?
+§Êt ®ai sÏ nh thÕ nµo khi ma tËp trung vµo mét mïa?


Nhóm 3: T¹i sao khÝ hËu nhiƯt ®íi cã 2 mïa ma vµ kh« h¹n râ rƯt l¹i
lµ mét trong nh÷ng khu vùc ®«ng d©n trªn thÕ giíi?
HS: Có đất đai, khí hậu thích hợp ....

Nhóm 4: T¹i sao diƯn tÝch xa van ®ang ngµy cµng ®ỵc më réng?
(do lỵng ma Ýt vµ do xa van, c©y bơi bÞ ph¸ ®i ®Ĩ lµm n¬ng rÉy, lÊy cđi...)
GV gọi các nhóm HS tr¶ lêi, nhóm khác bổ sung. GV chn kiÕn
thøc
Liên hệ: Hiên nay rừng VN bò tàn phá nhiều, ảnh hưởng đến thiên
nhiên: Lũ lụt, hạn hán ...., Môi trường ô nhiễm ...
VD: Rừng Bù Gia Mập Ngoài còn nguyên, nhưng ở trong đã bò khai
thác rất nhiều ...
+ Thùc vËt: Mïa ma: tèt t¬i, mïa
kh«: óa vµng
+ Cµng vỊ gÇn 2 chÝ tun thực vật
cµng nghÌo nµn kh« c»n: Rõng tha
sang ®ång cá cao (xa van) và cuối
cùng là nửa hoang mạc.
+ S«ng ngßi cã 2 mïa níc: mïa lò
vµ mïa c¹n.
+ §Êt Fe ra lÝt ®á vµng đễ bò xói
mòn, rửa trôi nếu không được cây
cối che phủ và canh tác hợp lí.
- KhÝ hËu thÝch hỵp víi nhiỊu lo¹i
c©y l¬ng thùc vµ c©y n«ng nghiƯp
=> Đây làkhu vùc ®«ng d©n cđa thÕ

giíi.
- DiƯn tÝch xa van vµ nưa hoang m¹c
ngµy cµng më réng.
4. Cđng cè:
HS lµm bµi tËp tr¾c nghiƯm
C©u 1: H·y ®iỊn vµo chç trèng tõ thÝch hỵp: M«i trêng nhiƯt ®íi n»m ë kho¶ng tõ vÜ tun ...
®Õn .. ë c¶ 2 b¸n cÇu.
C©u 2: §iỊn § vµo « trèng ý em cho lµ ®óng. §Ỉc ®iĨm cđa m«i trêng nhiƯt ®íi lµ:
 Thiªn nhiªn thay ®ỉi theo mïa râ rƯt (cã mét mïa ma vµ mét mïa kh«.
 Trong n¨m cã ®đ 4 mïa
 Mïa ma c©y cèi t¬i tèt, s«ng ®Çy níc
 Thêi k× kh« h¹n níc s«ng gi¶m.
 H×nh thµnh ®Êt Fe ra lÝt do chÊt ¤ xÝt s¾t, nh«m tÝch tơ gÇn mỈt ®Êt
5. DỈn dß:
HS vỊ nhµ: - Häc bµi cò + lµm bµi tËp 4
IV. Rút kinh nghiêm:
Tr ường THPT Điền Hải GV: NGUYỄN TRỌNG QUYỀN
GA: 7
16
Ký duyệt:
Ngày……tháng…..năm 2010.
Ngày soạn:…../……./ 2010 Tuần: 04
Ngày dạy:….../……./ 2010 Tiết: 07
Bµi 7: MÔI TRƯỜNG NHIỆT ĐỚI GIÓ MÙA
. Mơc tiªu cđa bµi häc
Sau bµi häc, HS cÇn:
- N¾m ®ỵc s¬ bé nguyªn nh©n h×nh thµnh giã mïa ®íi nãng vµ ®Ỉc ®iĨm cđa giã mïa mïa h¹, giã
mïa mïa ®«ng.
- N¾m ®ỵc 2 ®Ỉc ®iĨm c¬ b¶n cđa m«i trêng nhiƯt ®íi giã mïa ( nhiƯt ®é, lỵng ma thay ®ỉi theo
mïa giã, thêi tiÕt diƠn biÕn thÊt thêng). §Ỉc ®iĨm nµy chi phèi ®Õn thiªn nhiªn vµ ho¹t ®éng cđa con ngêi

theo nhÞp ®iƯu cđa giã mïa.
- HiĨu ®ỵc m«i trêng nhiƯt ®íi giã mïa lµ m«i trêng ®Ỉc s¾c vµ ®a d¹ng ë ®íi nãng.
- RÌn lun cho HS kÜ n¨ng ®äc b¶n ®å, ¶nh ®Þa lÝ, biĨu ®å nhiƯt ®é vµ lỵng ma, nhËn biÕt khÝ hËu
nhiƯt ®íi giã mïa qua biĨu ®å.
-Giáo dục HS ý thức bảo vệ tài nguyên, môi trường
II. Ph¬ng tiƯn d¹y häc
1. Giáo viên: Giáo án, sgk
- B¶n ®å khÝ hËu ViƯt Nam.
- BiĨu ®å khÝ hËu ch©u ¸ hc thÕ giíi
- C¸c tranh ¶nh vỊ c¸c lo¹i c¶nh quan nhiƯt ®íi giã mïa ë níc ta(nÕu cã).
2. Học sinh: Bài mới, sgk
III. TiÕn tr×nh d¹y häc
1. ỉn ®Þnh líp: Kiểm tra sỉ số
2. Kiểm tra bài cũ:
CH: 1.Nªu ®Ỉc ®iĨm cđa khÝ hËu nhiƯt ®íi.(4đ)
Tr ường THPT Điền Hải GV: NGUYỄN TRỌNG QUYỀN
GA: 7
17
2. Tõ sù thay ®ỉi lỵng ma trong n¨m theo mïa ë m«i trêng nhiƯt ®íi theo em thiªn nhiªn ë
®©y cã sù thay ®ỉi nh thÕ nµo? (4đ)
TL: 1. Nhiệt độ TB năm> 22
0
C ....1đ
- Lượng mưa: TB năm 500-1500mm ....1đ
- Càng gần 2 chí tuyến biên độ nhiệt tronh năm cao, .....2đ
2. Thực vật thay đổi theo mùa .....2đ
- Sông có 2 mùa nước ....1đ
- Đất feralít .....1đ
3. Bµi míi:
Trong ®íi nãng, cã mét khu vùc tuy cïng vÜ ®é víi c¸c m«i trêng nhiƯt ®íi vµ hoang m¹c nhng

thiªn nhiªn cã nhiỊu nÐt ®Ỉc s¾c ®ã lµ vïng nhiƯt ®íi giã mïa. Bµi häc h«m nay chóng ta sÏ t×m hiĨu nÐt
®Ỉc s¾c cđa m«i trêng nhiƯt ®íi giã mïa qua bµi: TiÕt 7- Bµi 7: M«i trêng nhiƯt ®íi giã mïa.
Ho¹t ®éng d¹y häc cđa GV và HS
Néi dung
1. Hoạt động 1: Tìm hiểu đặc điểm khí hậu nhiệt đới gió mùa

Phương pháp:Trực quan, vấn đáp, giải thích
CH: X¸c ®Þnh vÞ trÝ cđa m«i trêng nhiƯt ®íi giã mïa trªn h×nh 5.1.
GV: nÐt ®Ỉc s¾c cđa m«i trêng nhiƯt ®íi giã mïa ®ỵc thĨ hiƯn ë khÝ hËu,
®iĨn h×nh ë Nam ¸, §«ng Nam ¸.
CH: Quan s¸t c¸c H7.1 vµ H7.2, nhËn xÐt vỊ híng giã thỉi vµo mïa h¹ vµ
mïa ®«ng ë khu vùc Nam ¸ vµ §«ng Nam ¸. Gi¶i thÝch t¹i sao c¸c khu vùc
nµy l¹i cã sù chªnh lƯch lín gi÷a mïa ®«ng vµ mïa h¹?
HS: + Vµo mïa h¹: giã thỉi tõ (C. Ên §é D¬ng, C.Th¸i B×nh D¬ng tíi T.
lục đòa) ®em theo kh«ng khÝ m¸t mỴ cđa biĨn vµ g©y ma lín cho ®Êt liỊn.
+ Vµo mïa ®«ng: Thỉi tõ lơc ®Þa ch©u ¸ ra( C.Xibia-> T.Đại
Dương), ®em theo kh«ng khÝ kh« vµ l¹nh, Ýt g©y ma.
GV híng dÉn HS ®äc kÝ hiƯu vµ hiĨu kÝ hiƯu trong 2 lỵc ®å.
HS nhËn xÐt vµ bỉ sung; GV chn kiÕn thøc.
CH: Quan s¸t c¸c biĨu ®å nhiƯt ®é vµ lỵng ma cđa Hµ Néi vµ Mum-bai
(Ên §é) qua ®ã nªu nhËn xÐt nhiƯt ®é lỵng ma trong n¨m cđa khÝ hËu nhiƯt
®íi giã mïa. DiƠn biÕn nhiƯt ®é trong n¨m ë Hµ Néi cã g× kh¸c ë Mum-bai?
HS: Hà Nội: Có mùa đông lạnh, Mum bai nóng quanh năm
+ 2 đòa điểm có lương mưa lớn> 1500mm, mùa đông Hà Nội mưa
nhiều hơn Mum bai
Th¶o ln líp:
CH: Cho biÕt biĨu ®å nhiƯt ®é vµ lỵng ma cđa khÝ hËu nhiƯt ®íi vµ khÝ
hËu nhiƯt ®íi giã mïa cã sù kh¸c nhau nh thÕ nµo?
HS: KhÝ hËu nhiƯt ®íi: cã thêi k× kh« h¹n kÐo dµi kh«ng cã ma, lỵng ma
trung b×nh Ýt h¬n 1500mm cßn khÝ hËu nhiƯt ®íi giã mïa cã lỵng ma trung

b×nh nhiỊu h¬n 1500mm vµ kh«ng cã thêi k× kh« h¹n kÐo dµi
CH: Liªn hƯ víi khÝ hËu ViƯt Nam em h·y lÊy vÝ dơ chøng minh sù diƠn
biÕn thÊt thêng cđa khÝ hËu nhiƯt ®íi giã mïa?
GV chøng minh thêi tiÕt cđa khÝ hËu nhiƯt ®íi giã mïa cã sù diƠn biÕn
thÊt thêng
Hoạt động 2: Tìm hiểu đặc điểm tự nhiên của môi trường nhiệt đới gió
mùa
Phương pháp:
CH: NhËn xÐt vỊ sù thay ®ỉi cđa c¶nh s¾c thiªn nhiªn qua 2 ¶nh H.7.5
vµ H.7.6 về mùa mưa, mùa khô thay đổi như thế nào?
1. KhÝ hËu
- Nam ¸ vµ §«ng Nam ¸ lµ c¸c
khu vùc ®iĨn h×nh cđa m«i trêng
nhiƯt ®íi giã mïa.

- KhÝ hËu nhiƯt ®íi giã mïa cã 2
đặc điểm nổi bật là nhiƯt ®é và l-
ỵng ma thay ®ỉi theo mïa giã.
- NhiƯt ®é trung b×nh n¨m > 20
0
C
Biªn ®é nhiƯt ®é n¨m kho¶ng 8
0
C
- Lỵng ma trung b×nh hµng n¨m
>1500mm, mùa khô ngắn, có
lượng mưa nhỏ.
- Thêi tiÕt diƠn biÕn thÊt thêng.
2. C¸c ®Ỉc ®iĨm cđa m«i trêng
- M«i trêng nhiƯt ®íi giã mïa lµ

m«i trêng ®a d¹ng vµ phong phó.
Tr ường THPT Điền Hải GV: NGUYỄN TRỌNG QUYỀN
GA: 7
18
HS: Vµo mïa ma: rõng c©y cao su l¸ xanh t¬i mỵt mµ cßn vµo mïa kh«:
l¸ rơng ®Çy, c©y kh« l¸ vµng.
GV cïng HS kh¼ng ®Þnh: Qua H.7.5 vµ H.7.6. cho thÊy sù thay ®ỉi cđa
thiªn nhiªn m«i trêng nhiƯt ®íi giã mïa theo thêi gian (theo mïa)
CH: VỊ thêi gian, c¶nh s¾c thiªn nhiªn thay ®ỉi theo mïa, cßn vỊ kh«ng
gian th× theo c¸c em c¶nh s¾c thiªn nhiªn cã thay ®ỉi tõ n¬i nµy ®Õn n¬i
kh¸c kh«ng?
HS: Có tuỳ thuộc vào lượng mưa và phân bố lượng mưa trong năm mà
có cảnh quan khác nhau: ...
CH liên hệ: Cã sù kh¸c nhau vỊ thiªn nhiªn gi÷a n¬i ma nhiỊu vµ n¬i m-
a Ýt kh«ng? Gi÷a miỊn B¾c vµ miỊn Nam níc ta kh«ng?
CH: Víi ®Ỉc ®iĨm vỊ khÝ hËu nh vËy, theo em m«i trêng nhiƯt ®íi giã
mïa cã thn lỵi g× ?
Liên hệ:VN có khí hậu NĐGM thuận lợi trồng cây công nghiệp, nông
nghiệp ..... -> bảo vệ đất, còn phải bảo vệ rừng ....
- Thiªn nhiªn nhiƯt ®íi giã mïa
biÕn ®ỉi theo kh«ng gian t
thc vµo lỵng ma vµ sù ph©n bè
lỵng ma trong n¨m, víi c¸c c¶nh
quan: rõng ma xÝch ®¹o, rõng
nhiƯt ®íi giã mïa, rõng ngËp
mỈn, ®ång cá cao nhiƯt ®íi.
- KhÝ hËu nhiƯt ®íi giã mïa thÝch
hỵp cho viƯc trång c©y l¬ng thùc
(®Ỉc biƯt lµ lóa níc) vµ c©y c«ng
nghiƯp.

- Đây là những nơi sớm tập trung
đông dân trên thế giới.
4. Cđng cè :
? Nªu ®Ỉc ®iĨm nỉi bËt cđa khÝ hËu nhiƯt ®íi giã mïa.
? NhÞp ®iƯu mïa ®· ¶nh hëng tíi thiªn nhiªn cđa m«i trêng nhiƯt ®íi giã mïa nh thÕ nµo?
5. DỈn dß :
HS vỊ nhµ: - Häc bµi cò
- Nghiªn cøu tríc bµi míi: TiÕt 8, bµi 8. C¸c h×nh thøc canh t¸c trong n«ng nghiƯp ë
®íi nãng.
IV. Rút kinh nghiệm :
Tr ường THPT Điền Hải GV: NGUYỄN TRỌNG QUYỀN
GA: 7
19

Ngày soạn:…../……./ 2010 Tuần: 04
Ngày dạy:….../……./ 2010 Tiết: 08
Bµi 8: CÁC HÌNH THỨC CANH TÁC TRONG NÔNG NGHIỆP Ở ĐỚI NÓNG
I. Mơc tiªu cđa bµi häc
Sau bµi häc, HS cÇn:
- N¾m ®ỵc c¸c h×nh thøc canh t¸c trong n«ng nghiƯp: lµm n¬ng rÉy, th©m canh lóa níc, s¶n xt
theo quy m« lín.
- N¾m ®ỵc mèi quan hƯ gi÷a canh t¸c lóa níc vµ d©n c.
- N©ng cao kÜ n¨ng ph©n tÝch ¶nh ®Þa lÝ vµ lỵc ®å ®Þa lÝ.
- RÌn lun cho HS kÜ n¨ng lËp s¬ ®å c¸c mèi quan hƯ.
-Giáo dục HS ủng hộ các hình thức canh tác trong nông nghiệp có ảnh hưởng tích cực tới môi
trường, phê phán các hình thức ảnh hưởng xấu đến môi trường. Tuyên truyền giúp đỡ mọi người xung
quanh hiểu được ảnh hưởng của các hình thức canh tác trong nông nghiệp đến môi trường.
II. Ph¬ng tiƯn d¹y häc
1.Giáo viên: Giáo án, sgk
- B¶n ®å d©n c vµ b¶n ®å n«ng nghiƯp ch©u ¸ hc §«ng Nam ¸.

- ¶nh 3 h×nh thøc canh t¸c trong n«ng nghiƯp ë ®íi nãng.
- ¶nh vỊ th©m canh lóa níc.
2. Học sinh: Bài mới, sgk
III. TiÕn tr×nh d¹y häc
1. ỉn ®Þnh líp: Kiểm tra sỉ số
2. Kiểm tra bài cũ: KiĨm tra 15 phót.
3. Bµi míi:
§íi nãng lµ khu vùc ph¸t triĨn n«ng nghiƯp sím nhÊt cđa nh©n lo¹i. ë ®©y cã nhiỊu h×nh thøc canh
t¸c kh¸c nhau, mçi h×nh thøc phï hỵp víi ®Ỉc ®iĨm ®Þa h×nh, khÝ hËu vµ tËp qu¸n s¶n xt cđa mçi ®Þa ph-
¬ng. Bµi häc h«m nay chóng ta t×m hiĨu vỊ vÊn ®Ị ®ã: TiÕt 8 - Bµi 8:C¸c h×nh thøc canh t¸c trong n«ng
nghiƯp ë ®íi nãng.
Ho¹t ®éng d¹y häc cđa GV và HS
Néi dung
Hoạt động 1: Tìm hiểu đặc điểm của hình thức làm nương
rẫy ở đới nóng
Phương pháp: Quaqn sát, vấn đáp, so sánh
CH: Quan s¸t H.8.1, H.8.2, nªu mét sè biĨu hiƯn cho thÊy sù
l¹c hËu cđa h×nh thøc s¶n xt n¬ng rÉy.
HS: + H.8.1: §èt rõng lµm rÉy- Ph¸ mét v¹t rõng hay xa van
cã gi¸ trÞ cao h¬n ®Ĩ lµm n¬ng rÉy trång c©y l¬ng thùc(khoai) Ýt cã
gi¸ trÞ h¬n
1. Lµm n¬ng rÉy.
- Lµm n¬ng rÉy lµ h×nh thøc canh t¸c n«ng
nghiƯp l©u ®êi nhÊt cđa x· héi lo¹i ngêi.
Tr ường THPT Điền Hải GV: NGUYỄN TRỌNG QUYỀN
GA: 7
20
+ H.8.2: RÉy khoai sä trªn xa van ch©u Phi. Dơng cơ s¶n xt
cÇm tay th« s¬)
CH: Víi h×nh thøc canh t¸c nµy, theo em n¨ng st c©y trång

nh thÕ nµo? Tµi nguyªn, m«i trêng sÏ ra sao?
HS tr¶ lêi, GV chn kiÕn thøc.
CH: Theo em h×nh thøc lµm n¬ng rÉy ph¸t triĨn ë ®Þa h×nh
nµo?
GV nhÊn m¹nh: Lµm n¬ng rÉy lµ mét h×nh thøc canh t¸c l¹c hËu;
t¸c ®éng tiªu cùc ®Õn tµi nguyªn, m«i trêng nhÊt lµ ë ®Þa h×nh
vïng nói.
* Liên hệ đòa phương: Làm nương rẫy trồng Ngô, khoai .. -> dễ
xói mòn ...
Hoạt động 2: Tìm hiểu hình thức lµm rng, th©m canh lóa
níc ở đới nóng
Phương pháp: Quan sát, vấ đáp, giải thích
GV gäi 1 HS ®äc ®o¹n ®Çu mơc 2:"Trong khu vùc ...th©m
canh lóa níc"
*Thảo luận nhóm:
Nhóm 1: Dùa vµo H8.4 vµ th«ng tin SGK, h·y cho biÕt ®Ĩ
ph¸t triĨn lóa níc cÇn nh÷ng ®iỊu kiƯn g×?
HS tr¶ lêi => kÕt qu¶ cÇn ®¹t :
* ®iỊu kiƯn thn lỵi
- §iỊu kiƯn tù nhiªn.
+ KhÝ hËu nhiƯt ®íi giã mïa: n¾ng nhiỊu, ma nhiỊu =>
ngn nhiƯt Èm dåi dµo cho nªn chđ ®éng tíi tiªu.
+ S«ng ngßi dµy ®Ỉc
+ §Êt phï sa réng lín mµu më
- §iỊu kiƯn x· héi: ngn lao ®éng dåi dµo
Nhóm 2: T¹i sao nãi rng bËc thang (H.8.6) vµ ®ång rng
cã bê vïng, bê thưa lµ c¸ch khai th¸c n«ng nghiƯp cã hiƯu qu¶ vµ
gãp phÇn b¶o vƯ m«i trêng.
HS : Cã t¸c dơng gi÷ níc ®Ĩ ®¸p øng nhu cÇu t¨ng trëng cđa
c©y lóa níc, chèng xãi mßn, rưa tr«i ®Êt mµu.

GV gi¶i thÝch thªm t¹i sao khu vùc nhiƯt ®íi giã mïa Nam ¸
vµ §«ng Nam ¸ l¹i thn lỵi cho canh t¸c lóa níc( diƯn tÝch ®Êt
phï sa, hƯ thèng c¸c con s«ng lín, khÝ hËu).
CH : Quan s¸t H 8.4 vµ so s¸nh H 4.4, em cã nhËn xÐt g×?
HS: Nh÷ng vïng trång lóa níc ë ch©u ¸ còng lµ nh÷ng vïng
®«ng d©n nhÊt ch©u ¸ , th©m canh lóa níc cÇn nhiỊu lao ®éng nh-
ng c©y lóa níc l¹i ®ỵc trång nhiỊu vơ, cã thĨ nu«i sèng nhiỊu ng-
êi.
Nhóm 3: Em h·y cho biÕt t¸c dơng cđa viƯc th©m canh lóa n-
íc?

Nhóm 4: ViƯc ¸p dơng khoa häc kÜ tht vµ chÝnh s¸ch n«ng
nghiƯp ®óng ®¾n ë ®íi nãng ®· ®em l¹i hiƯu qu¶ nh thÕ nµo?
GV gọi các nhóm trình bày, nhóm khác bổ sung. GV chuẩn xác
kiến thức
* GV lÊy vÝ dơ:
+ Tríc n¨m 1950 Ên ®é cã thêi k× trë thµnh “trung t©m chÕt
®ãi” cđa thêi ®¹i, sau ®ã Ên ®é ®· thùc hiƯn cc c¸ch m¹ng xanh
trong n«ng nghiƯp vµ ®· gi¶i qut ®ỵc vÊn ®Ị l¬ng thùc.
- H×nh thøc canh t¸c l¹c hËu, n¨ng st
thÊp, g©y ra hËu qu¶ xÊu cho ®Êt trång.
- ¶nh hëng tíi tµi nguyªn, m«i trêng :
diƯn tÝch rõng, xa van bÞ thu hĐp nhanh
chãng.

2. Lµm rng, th©m canh lóa níc.

-Điều kiện để thâm canh lúa nước: Khí
hậu nhiệt đới gió mùa, chủ động tưới
tiêu, lao động dồi dào …

-Tác dụng: Tăng vụ, tăng năng suất, tăng
sản lương. Tạo điều kiện cho chăn nuôi
phát triển.
- ViƯc ¸p dơng khoa häc kÜ tht vµ chÝnh
s¸ch n«ng nghiƯp ®óng ®¾n ®· gióp cho
nhiỊu níc tho¸t khái n¹n ®ãi. Một số nước
đã xt lương thực ( VN, Thái Lan)
Tr ường THPT Điền Hải GV: NGUYỄN TRỌNG QUYỀN
GA: 7
21
+ N¹n ®ãi n¨m 1945 ë ViƯt Nam ®· lµm chÕt 2 triƯu ngêi,
nhng hiƯn nay ViƯt Nam trë thµnh níc xt khÈu g¹o ®øng thø 2
thÕ giíi.
+ Tríc ®©y Th¸i Lan còng lµ níc thiÕu l¬ng thùc, nay Th¸i
Lan trë thµnh níc xt khÈu g¹o ®øng thø 1 thÕ giíi.
Hoạt động 3: Tìm hiểu hìng thức canh tác theo quy mô lớn ở
đới nóng
Phương pháp: Quan sát, vấn đáp, nhận xét
GV m« t¶ vµi nÐt vỊ ¶nh 8.5 SGK
CH: Qua ¶nh 8.5, h·y ph©n tÝch vµ rót ra nhËn xÐt.
HS: Cã diƯn tÝch canh t¸c réng lín, được tỉ chøc khoa häc
h¬n( c¸c hµng ®iỊu th¼ng t¾p trong tõng l« ®Êt), nhiỊu m¸y
mãc(hƯ thèng ®êng x¸), c¸c kh©u s¶n xt ®ỵc hoµn thiƯn (trång-
> thu ho¹ch-> chÕ biÕn ®Ịu sư dơng m¸y mãc)
+VỊ s¶n phÈm lµm ra nhiỊu h¬n cã gi¸ trÞ cao, tÝnh chÊt
hµng ho¸ lín( xt khÈu)).
GV chèt l¹i phÇn u ®iĨm cđa h×nh thøc s¶n xt trªn.
GV giải thích thuật ngữ:
+ “Trang trại”: Sản xuất nông nghiệp với diện tích lớn, trồng
trọt, chăn nuôi để xuất khẩu, đáp ứng nguyên liệu cho nhà máy

chế biến nông sản.
+ “Đồn điền”: Sản xuất nông nghiệp theo quy mô lớn (hàng
trăm, nghìn ha) sử dụng cơ giới hoá, nhiều máy móc thay thế
người và súc vật cày, bừa.
CH: §ån ®iỊn, trang tr¹i cho thu ho¹ch nhiỊu n«ng s¶n. T¹i sao
ngêi ta kh«ng lËp nhiỊu ®ån ®iỊn?
HS tr¶ lêi -> rót ra ®ỵc phÇn h¹n chÕ cđa h×nh thøc nµy
+ §ßi hái diƯn tÝch réng lín, nhiỊu vèn, nhiỊu m¸y mãc, kÜ
tht canh t¸c khoa häc, phơ thc vµo thÞ trêng tiªu thơ.
Liên hệ: Đòa phương em đang sản xuất theo hình thức nào? (làm
ruộng ...)
? Em có dự đònh gì (ước mơ) để đẩy mạnh sản xuất nông
nghiệp ở đòa phương mình?
3. S¶n xt n«ng s¶n hµng ho¸ theo quy
m« lín
- Là hình thức canh tác theo quy mô lớn.
- T¹o ra khèi lỵng n«ng s¶n, hµng ho¸ cã
gi¸ trÞ cao, ®¸p øng nhu cÇu thÞ trêng trong
vµ ngoµi níc.

4. Cđng cè:
? Phân biệt sự khác nhau của 3 hình thức canh tác ở đới nóng?
H×nh thøc canh t¸c C¸ch thøc
tiÕn hµnh
Quy m«
s¶n xt
Khèi lỵng n«ng
s¶n lµm ra
T¸c ®éng ®Õn
TNMT, KT-XH

Lµm nư¬ng rÉy
Th©m canh lóa nưíc
S¶n xt hµng ho¸
theo quy m« lín

- Làm bài tập 2 (trang 28-sgk)
5. DỈn dß: HS vỊ nhµ: Häc bµi cò . Làm lại bài tập 3 (trang 29-sgk)
- Nghiªn cøu tríc bµi míi: TiÕt 9, bµi 9 - Ho¹t ®éng s¶n xt n«ng nghiƯp ë ®íi nãng.

Tr ường THPT Điền Hải GV: NGUYỄN TRỌNG QUYỀN
GA: 7
22
KiĨm tra 15 phót.
Đề bài:
Câu 1: Nêu đặc điểm nổi bật của khí hậu nhiệt đới và nhiệt đới gió mùa? (7đ)
Câu 2: Nêu đặc điểm khác nhau cơ bản giữa quần cư nông thôn và quần cư đô thò? (3đ)
Đáp án và biểu điểm:
Câu 1:
* Khí hậu nhiệt đới
- NhiƯt ®é trung b×nh n¨m ®Ịu trªn 22
0
C và trong năm cã hai lÇn nhiƯt ®é t¨ng cao (1đ)
- Lỵng ma trung b×nh n¨m tõ 500->1500mm, mưa tập trung vào một mùa. (1đ)
-Cµng gÇn 2 chÝ tun, biên độ nhiệt trong năm lớn dần, lỵng ma trung b×nh giảm dần,thêi k× kh«
h¹n cµng kÐo dµi. (1.5đ)
* Khí hậu nhiệt đới gió mùa: Cã 2 đặc điểm nổi bật là nhiƯt ®é và lỵng ma thay ®ỉi theo mïa giã.
(1đ)
-NhiƯt ®é trung b×nh n¨m > 20
0
C

-Biªn ®é nhiƯt ®é n¨m kho¶ng 8
0
C (1đ)
- Lỵng ma trung b×nh hµng n¨m >1500mm, mùa khô ngắn, có lượng mưa nhỏ. (1đ)
- Thêi tiÕt diƠn biÕn thÊt thêng. (0.5đ)
Câu 2:
+ Qn c n«ng th«n cã mËt ®é d©n sè thêng thÊp; ho¹t ®éng kinh tÕ chđ u lµ s¶n xt n«ng
nghiƯp, l©m nghiƯp, ng nghiƯp. (1.5đ)
+ Qn c ®« thÞ cã mËt ®é d©n sè rÊt cao, ho¹t ®éng kinh tÕ chđ u lµ c«ng nghiƯp vµ dÞch vơ.
(1.5đ)

THỐNG KÊ BÀI KIỂM TRA 15’- SỐ 1
Lớp Sỉ số Số bài 0 - 2 8- 10 Trên TB Dưới TB
SL % SL % SL % SL %
7A1
7A2
7A3
7A4
Khối 7
IV. Rút kinh nghiệm:
Tr ường THPT Điền Hải GV: NGUYỄN TRỌNG QUYỀN
GA: 7
23
Ký duyệt:
Ngày……tháng…..năm 2010.
Ngày soạn:…../……./ 2010 Tuần: 05
Ngày dạy:….../……./ 2010 Tiết: 09
Bµi 9: HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP Ở ĐỚI NÓNG
I. Mơc tiªu cđa bµi häc
Sau bµi häc, HS cÇn:

- N¾m ®ỵc c¸c mèi quan hƯ gi÷a khÝ hËu v¬Ý n«ng nghiƯp, ®Êt trång; gi÷a khai th¸c ®Êt víi b¶o vƯ
®Êt. §ång thêi biÕt ®ỵc sù ph©n bè cđa c¸c c©y trång vµ vËt nu«i ë ®íi nãng.
- Lun tËp c¸ch m« t¶ hiƯn tỵng ®Þa lÝ qua tranh ¶nh liªn hoµn vµ cđng cè thªm kÜ n¨ng ®äc ¶nh ®Þa
lÝ. MỈt kh¸c rÌn lun kÜ n¨ng ph¸n ®o¸n c¸c mèi quan hƯ ®Þa lÝ.
-Giáo dục HS ý thức bảo vệ tài nguyên, môi trường.
II. Ph¬ng tiƯn d¹y häc
1. Giáo viên: Giáo án, sgk
- ¶nh vỊ xãi mßn ®Êt ®ai trªn c¸c sên nói, vỊ c©y cao l¬ng.
2. Học sinh: Bài mới, sgk
III. TiÕn tr×nh d¹y häc
1. ỉn ®Þnh líp: Kiểm tra sỉ số
2. Kiểm tra bài cũ: 5’
CH: H·y nªu sù kh¸c nhau cđa c¸c h×nh thøc canh t¸c n«ng nghiƯp ë ®íi nãng.(9đ)
TL: -Làm nương rẫy: ... 3đ
-Làm ruộng bậc thang: ... 3đ
-Sản xuất hàng hoá theo quy mô lớn: ..... 3đ
3. Bµi míi:
KhÝ hËu cã vai trß rÊt quan träng ®Õn ho¹t ®éng s¶n xt n«ng nghiƯp ë ®íi nãng. §Ỉc ®iĨm khÝ hËu
ë ®íi nãng lµ n¾ng nãng quanh n¨m vµ ma nhiỊu, m tËp trung vµo chiỊu tèi hay theo mïa.Nh÷ng ®iỊu kiƯn
nµy t¹o thn lỵi cho c©y trång t¨ng trëng quanh n¨m nhng ®Êt dƠ xãi mßn, cn tr«i hÕt líp ®Êt mµu trªn
mỈt ®Êt vµ sinh ra nhiỊu dÞch bƯnh, c«n trïng cã h¹i c©y trång, vËt nu«i. Bµi häc h«m nay chóng ta lµ : TiÕt
9 - Bµi 9: Ho¹t ®éng s¶n xt n«ng nghiƯp ë ®íi nãng
Ho¹t ®éng d¹y häc cđa GV và HS
Néi dung
Hoạt động 1: Tìm hiểu những thuận lợi, khó khăn và biệ pháp khắc phục
của sản xuất nông nghiệp ở đới nóng
Phương pháp: Vấn đáp
GV yªu cÇu HS nh¾c l¹i ®Ỉc ®iĨm khÝ hËu m«i trêng xÝch ®¹o Èm, nhiƯt ®íi,
nhiƯt ®íi giã mïa. Tõ ®©y rót ra ®Ỉc ®iĨm chung vµ ®Ỉc ®iĨm riªng vỊ khÝ hËu
cđa tõng m«i trêng.

GV nhÊn m¹nh: m«i trêng ®íi nãng khÝ hËu ph©n ho¸ ®a d¹ng lµm cho ho¹t
®éng n«ng nghiƯp ë ®©y cã sù kh¸c nhau gi÷a c¸c m«i trêng.
Nhóm 1: Víi ®Ỉc ®iĨm khÝ hËu nh vËy, theo em m«i trêng xÝch ®¹o Èm , môi
trường nhiệt đới và nhiệt đới gió mùa cã ¶nh hëng ®èi víi c©y trång vµ mïa vơ
ra sao?

Nhóm 2: Quan s¸t H9.1 vµ H9.2, nªu nguyªn nh©n dÉn ®Õn sù xãi mßn ®Êt ë
1. §Ỉc ®iĨm s¶n xt n«ng
nghiƯp
- M«i trêng ®íi nãng khÝ
hËu ph©n ho¸ ®a d¹ng lµm
cho ho¹t ®éng n«ng nghiƯp
ë ®©y cã sù kh¸c nhau gi÷a
c¸c m«i trêng.
a.Thuận lợi:
- M«i trêng xÝch ®¹o Èm
viƯc trång trät ®ỵc tiÕn hµnh
quanh n¨m, cã thĨ gèi vơ,
xen canh nhiỊu lo¹i c©y.
-Môi trường nhiệt đới gió
mùa chủ động bố trí mùa
vụ và lựa chọn cây trồng,
Tr ường THPT Điền Hải GV: NGUYỄN TRỌNG QUYỀN
GA: 7
24
m«i trêng xÝch ®¹o Èm.
GV sư dơng c¸c c©u hái nhá gỵi më:
+ Líp mïn ë ®íi nãng thêng kh«ng dµy, nÕu ®Êt cã ®é dèc cao vµ ma
nhiỊu quanh n¨m th× ®iỊu g× xÈy ra víi líp mïn nµy?(rửa trôi)
+ NÕu rõng c©y trªn vïng ®åi nói ë ®íi nãng bÞ chỈt ph¸ hÕt vµ ma nhiỊu

nh thÕ th× ®iỊu g× xÈy ra? (xói mòn)
Nhóm 3: T×m vÝ dơ ®Ĩ thÊy ¶nh hëng cđa khÝ hËu nhiƯt ®íi vµ khÝ hËu nhiƯt
®íi giã mïa ®Õn s¶n xt n«ng nghiƯp.
Nhóm 4: §Ĩ kh¾c phơc nh÷ng bÊt lỵi do khÝ hËu g©y ra cho m«i trêng nhiƯt
®íi vµ m«i trêng nhiƯt ®íi giã mïa, theo em cÇn cã nh÷ng gi¶i ph¸p nµo?
GV cho các nhóm trình bày kết quả, nhóm khác bổ sung.GV chn kiÕn thøc.
*Liên hệ giáo dục: Rừng bò khai phá cạn kiệt -> Bảo vệ rừng ...
Hoạt động 2: Tìm hiểu các sản phẩm nông nghiệp chủ yếu ở đới nóng
Phương pháp: Vấn đáp, giải thích
CH: Nghiªn cøu SGK, em h·y cho biÕt c¸c lo¹i c©y l¬ng thùc vµ sù ph©n bè
c¸c lo¹i c©y ®ã ë ®íi nãng.
GV: Cho HS biết cây cao lương( lúa miến, bo bo)
CH: T¹i sao c¸c vïng trång lóa níc l¹i thêng trïng víi nh÷ng vïng ®«ng d©n
bËc nhÊt trªn thÕ giíi?
HS: Cần nhiều lao động, trồng được nhiều vụ, nuôi sống được nhiều người.
GV yªu cÇu HS nªu tªn c¸c lo¹i c©y c«ng nghiƯp ®ỵc trång nhiỊu ë níc ta.
GV: Đó là cây công nghiệp trồng phổ biến ở đơí nóng có giá trò xuất khẩu
cao.
CH: Xác đònh vò trí các nước và khu vực sản xuất nhiều cây công nghiệp
trên “Bản đồ Nông nghiệp thế giới”
Khi HS tr¶ lêi GV ghi lªn b¶ng.
GV gäi 1 HS ®äc ®o¹n " ch¨n nu«i ë ®íi nãng...®«ng d©n c "
CH: Cho biÕt tr©u,bß, cõu, dª ë ®íi nãng ®ỵc ch¨n nu«i ë ®©u? V× sao?
CH:V× sao lỵn ®ỵc nu«i nhiỊu ë ®ång b»ng?
GV kÕt ln: C¸c c©y trång chđ u lµ lóa níc, c¸c lo¹i ngò cèc kh¸c vµ nhiỊu
c©y c«ng nghiƯp nhiƯt ®íi cã gi¸ trÞ xt khÈu cao. Ch¨n nu«i cha ph¸t triĨn b»ng
trång trät.
vật nuôi phù hợp.
b. Khó khăn:
- Khí hậu nóng, ẩm, ma

nhiỊu hc ma tËp trung
theo mïa, ®Êt dƠ bÞ rưa tr«i,
xãi mßn
-Vùng nhiệt đới hoang mạc
đang mở rộng.
c. Biện pháp khấc phục:
-Lµm thủ lỵi.
-B¶o vƯ rõng, trång c©y che
phđ ®Êt

2. C¸c s¶n phÈm n«ng
nghiƯp chđ u.

- Lóa níc lµ c©y l¬ng thùc
quan träng nhÊt ë vïng nhiƯt
®íi giã mïa.
- C¸c lo¹i ngđ cèc kh¸c vµ
c¸c c©y c«ng nghiƯp nhiƯt
®íi cã gi¸ trÞ xt khÈu cao.

- Ch¨n nu«i cha ph¸t triĨn
b»ng trång trät.
4. Cđng cè:
GV yªu cÇu HS lµm bµi tËp 3 SGK
- Rừng rậm nếu bò chặt hạ làm nương rẫy, nước mưa sẽ cuốn trôi lớp đất màu.
- Nếu không có cây cối che phủ đất sẽ tiếp tục bò xói mòn, cây cối không mọc được.
5. DỈn dß:
- Häc bµi cò + lµm bµi tËp
- Nghiªn cøu tríc bµi míi: TiÕt 10, bµi 10: D©n sè vµ søc Ðp cđa d©n sè tíi tµi nguyªn vµ
m«i trêng

IV. Rút kinh nghiệm:

Ngày soạn:…../……./ 2010 Tuần: 05
Ngày dạy:….../……./ 2010 Tiết: 10
Bµi 10: DÂN SỐ VÀ SỨC ÉP DÂN SỐ TỚI TÀI NGUYÊN, MÔI TRƯỜNG Ở ĐỚI NÓNG
I. Mơc tiªu cđa bµi häc
Sau bµi häc, HS cÇn:
Tr ường THPT Điền Hải GV: NGUYỄN TRỌNG QUYỀN
GA: 7
25