KIẾN THỨC CHUNG VỀ DANH TỪ

1.
2.
3.
4.
5.
6.

Nhữ Thị Hà
Lưu Thị Thục Hiền
Lê Thị Thanh Hiền
Lưu Thị Minh Huệ
Lê Mai Hương
Nguyễn Thị Hương


Đặc trưng về
danh từ

Về phương
diện ý nghĩa
khái quát
Về phương
diện khả năng
kết hợp
Về phương
diện khả năng
cú pháp

DANH
TỪ

Phân loại

Danh từ riêng

Danh từ chung


- Danh từ là những từ chỉ sự vật tồn tại
trong thực tế khách quan. Ý nghĩa sự vật
là nòng cốt nghĩa của danh từ.
- Nhưng trên thực tế lại có những từ phi sự
vật, con người không thể dùng cảm quan
mà nhận biết được, nhưng vẫn coi đó là
danh từ thật sự. VD: tâm hồn, lịch sử,…
=> Như vậy, danh từ bao gồm những từ chỉ
sự vật và những thực thể có sự vật tính.


- Danh từ có khả năng kết hợp với đại từ
chỉ định: này, kia, ấy, nọ…
- Danh từ còn có khả năng kết hợp trực
tiếp hay gián tiếp với số từ (số từ biểu
thị ý nghĩa số lượng đơn vị sự vật hay
số lượng sự vật).
Ví dụ: Những học sinh này
Mấy người kia


Ví dụ:

Chủ ngữ:
trời mọc
lũy tre
xanh.
Danh
từ Mặt
có thể
đảmsau
nhiệm
vai
trò của
Vị ngữ:
Tôi làphần
sinh viên
các
thành
câu, cả thành phần
Bổ ngữ: Tôi về Hải Dương.
phụ, cả thành phần chính (chủ ngữ, vị
Định ngữ: Đất nước Việt Nam rất giàu đẹp.
ngữ).
Khi Hôm
làm vị
ngữ,
danh
thường
Trạng ngữ:
nay,
tôi học
ngữtừ

pháp
TV.
cần
có từ(khởi
là. ngữ): Nước, tôi đã mang
Đề ngữ
theo đây.


- Là tên riêng của từng người, từng sự
vật cụ thể…
Bao gồm: danh từ riêng chỉ tên người
và danh từ riêng chỉ sự vật


Tên thật chính thức ( họ,
đệm, tên)

DANH TỪ
RIÊNG
CHỈ TÊN
NGƯỜI

Tên riêng thông dụng
(dùng trong giao tiếp
thường ngày)

Tên riêng đặc biệt (bí danh,
bút danh, biệt hiệu,...) Hồ
Chí Minh

VD: Lê Thanh
Hiền; Nhữ Thị
Hà; Lê Mai
Hương;...

VD:
Bon,Bi,...

VD: Kim Đồng là
bí danh của Nông
Văn Dèn -người
đội trưởng đầu
tiên của tổ chức
Đội Thiếu niên
Tiền Phong



Khả năng kết hợp của danh từ riêng hạn
chế.
+
Ít được dùng kèm với số từ, chỉ đặt sau số
từ khi cần phân biệt nhiều người có tên riêng
trùng nhau.
VD: Lớp mình có ba Hà.
+
Có thể đứng trước một số từ khác để nêu
lên đặc điểm của người có tên riêng.
VD: Chị Nguyệt “lão” chưa kịp trỏ, tôi đã nhận ra

tấm ảnh có chị.
Đây là thằng Út B con nuôi của ba má nó,
còn Út con ruột là Út A.


- Chỉ tên chung của một chủng loại sự vật, có tính khái
quát, trừu tượng, không có mối liên hệ đơn giản nhất
giữa tên gọi và vật cụ thể được gọi tên.
- Phân loại:


DT tổng hợp
- Biểu thị các sự vật tồn tại thành
từng tổng thể (sự vật – gộp) gồm
nhiều đơn thể (sự vật – rời) gộp lại.
VD: thợ thuyền, quần áo, sách vở,
…
- Khả năng kết hợp hạn chế:
+ Chỉ kết hợp với số từ khi DT vừa
có thể dùng biểu thị sự vật tổng hợp,
vừa biểu thị sự vật không tổng hợp.
VD: một học sinh/ toàn thể học
sinh
+ Không đứng sau các danh từ chỉ
loại hay chỉ đơn vị rời như cái, con,
chiếc,…
VD: không nói chiếc quần áo,
cái bàn ghế,…

DT không tổng hợp

- Biểu thị sự vật đơn thể (sự vật –
rời)
 
VD: bàn, ghế, quần, áo, sách, vở,
…
- Khả năng kết hợp rộng rãi với số từ
và các danh từ chỉ loại hay chỉ đơn
vị.
 
 
VD: một bàn, một đĩa, cái áo, cái
bàn, chiếc ghế,..


a.
Danh từ không đếm được
- Bao gồm danh từ tổng hợp và nhóm danh từ chỉ
chất thể (trong lớp danh từ không tổng hợp).
Ví dụ: sữa, gạo, thịt, nước,...
- Khả năng kết hợp:
+ Có thể kết hợp trực tiếp với một số từ
+ Có thể dùng số từ, thông qua một số danh từ chỉ
loại hay đơn vị thích hợp “Số từ + danh từ chỉ loại
hay chỉ đơn vị + danh từ không đếm được”
Ví dụ : Mấy thứ đồ đạc nặng và cồng kềnh như
cái giường sắt, cái ghế gỗ,...


b. Danh từ đếm được
- Bao gồm những nhóm chỉ ý

nghĩa sự vật không tổng hợp
Ví dụ: cái ghế, cái bàn, đôi giầy,...
- Khả năng kết hợp: có khả năng
kết hợp phổ biến với số từ


- Phân loại: chia thành 2 loại:
+ Danh từ đếm
được tuyệt đối là
danh từ đếm được
có khả năng kết
hợp với số từ là
tuyệt đối.

+ Danh từ đếm được
không tuyệt đối là
những danh từ đếm
được có khả năng kết
hợp với số từ trong
những hoàn cảnh sử
dụng nhất định, đồng
thời lại có thể kết hợp
với số từ thông qua
một danh từ đếm được
với ý nghĩa chỉ loại hay
đơn vị.