SKKN một số biện pháp giúp trẻ 3 4 tuổi phát triển ngôn ngữ mạch lạc thông qua hoạt động làm quen văn học

Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi phát triển ngôn ngữ mạch lạc thông qua
hoạt động làm quen văn học
PHẦN 1: ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài
Ngôn ngữ là phương tiện giao tiếp cơ bản của con người nó là một nhân tố
quan trọng trong sự phát triển nhân cách. Song ngôn ngữ không phải là cái bẩm
sinh mà nó được hình thành và phát triển trong quá trình đứa trẻ sống và giao
lưu với những người xung quanh, và tiếng “mẹ đẻ” là cơ sở phát triển trí tuệ, là
vốn quý của mọi tri thức. Vì vậy việc rèn luyện kỹ năng diễn đạt mạch lạc cho
trẻ là trang bị cho trẻ nhận thức về thế giới xung quanh và mở rộng quan hệ với
mọi người. Mặt khác, ở lứa tuổi mẫu giáo yêu cầu khả năng diễn đạt, ngôn ngữ
mạch lạc, đọc kể diễn cảm theo mẫu, cấu trúc câu, đúng ngữ pháp, rõ ràng, biểu
cảm âm thanh ngôn ngữ tiếng mẹ đẻ là vô cùng quan trọng.
Đối với trẻ mẫu giáo, muốn diễn đạt những suy nghĩ của mình, trẻ phải
dùng ngôn ngữ để trao đổi và cũng nhờ ngôn ngữ đó mà người lớn giúp trẻ có
nhận thức đúng đắn, phân biệt được cái tốt, cái xấu, có tình yêu đối với con
người và thiên nhiên. Trẻ em là người trực tiếp được giáo dục, là những chủ
nhân tương lai của đất nước. Do đó, sự nghiệp giáo dục đã và đang được Đảng
và nước ta quan tâm, coi trọng hàng đầu. Giáo dục Mầm non là khâu đầu tiên
trong hệ thống giáo dục quốc dân, là nền tảng cho sự hình thành và phát triển
nhân cách con người. Hơn ai hết, bản thân tôi là một giáo viên mầm non, tôi
hiểu vai trò, trách nhiệm của mình trong việc chăm sóc giáo dục trẻ là giúp trẻ
phát triển hài hòa, cân đối về mọi mặt “ Đức - Trí - Thể - Mỹ…”
Hoạt động cho trẻ làm quen văn học đã đóng góp một phần không nhỏ vào
việc thực hiện mục tiêu giáo dục. Cho trẻ tham gia vào hoạt động văn học là
chúng ta đã giúp cho trẻ hình thành, phát triển nhân cách toàn diện về trí tuệ, đạo
đức, thẩm mỹ, đặc biệt là chúng ta đã giúp trẻ phát triển ngôn ngữ mạch lạc. Vậy
phát triển ngôn ngữ mạch lạc là gì? Phát triển ngôn ngữ mạch lạc là phát triển
khả năng nghe và hiểu ngôn ngữ, khả năng trình bày lôgíc, trình tự, chính xác,
đúng ngữ pháp cho trẻ. Làm thế nào để giúp trẻ phát triển ngôn ngữ mạch lạc?
Đó là điều tôi phải băn khoăn, suy nghĩ tìm ra những giải pháp, cách làm để giúp

trẻ phát triển ngôn ngữ của mình. Hoạt động cho trẻ làm quen văn học là một
lĩnh vực mà qua đó tôi có thể giúp trẻ phát triển ngôn ngữ mạch lạc là một cách
tốt nhất, có hiệu quả nhất, đó cũng là lí do tôi chọn đề tài “Một số biện pháp
giúp trẻ 3 - 4 tuổi phát triển ngôn ngữ mạch lạc thông qua hoạt động làm quen
với văn học”

1/20


Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi phát triển ngôn ngữ mạch lạc thông qua
hoạt động làm quen văn học
2. Thực trạng
2.1 .Thuận lợi .
- Là trường có bề dày thành tích.
- Ban giám hiệu nhà trường có trình độ chuyên môn cao và có nhiều kinh
nghiệm quản lý, làm việc có khoa học.
- Đội ngũ giáo viên trong trường 100% đạt chuẩn và trên chuẩn, nhiệt tình,
tâm huyết với nghề.
- Trường thường xuyên tổ chức các hoạt động cho giáo viên dự giờ rút kinh
nghiệm lẫn nhau trong đó có lưu ý đến việc tổ chức hoạt động làm quen văn học
ở các độ tuổi.
- Lớp được BGH nhà trường đầu tư cơ sở vật chất, đồ dùng dạy học, đồ
chơi...
- Trẻ trong lớp đều khỏe mạnh, nhanh nhẹn và thích hoạt động vui chơi.
- Nhiều phụ huynh trong lớp quan tâm ủng hộ học liệu và nguyên vật liệu
làm đồ dùng, đồ chơi.
- Các giáo viên trong lớp đều có kinh nghiệm chăm sóc, giáo dục trẻ. Các
cô đều nhiệt tình, yêu nghề, mến trẻ, có khả năng sáng tạo, tổ chức nhiều hình
thức trò chơi phong phú, tổ chức cho trẻ chơi hàng ngày.
- Được tham gia các lớp tập huấn xây dựng chương trình, tự chọn những

bài dạy phù hợp với nhận thức của trẻ, được dự giờ các tiết mẫu về chuyên đề
làm quen văn học như : Kể chuyện, đọc thơ…ở các trường bạn trong Quận, nên
bản thân đã tích lũy được một số kinh nghiệm trong việc chăm sóc, giáo dục trẻ.
Hơn nữa chuyên đề “ Làm quen văn học” đã được triển khai nhiều năm nên phụ
huynh cũng có một phần nào nhận thức được tầm quan trọng của môn học và có
quan tâm đến việc học tập của con.
- Mặt khác, bản thân tôi được sống trong tập thể chị em đoàn kết, yêu
thương, quan tâm giúp đỡ nhau trong cuộc sống cũng như trong công việc, cùng
nhau học hỏi trao đổi kinh nghiệm…hơn nữa bản thân tôi cũng có thế mạnh là
ham tìm tòi học hỏi, thích khám phá những cái hay, cái lạ, say sưa nghiên cứu
bài soạn, linh hoạt sáng tạo nhiều cái mới trong giảng dạy, có ý thức phấn đấu
vươn lên.
2.2 . Khó khăn
a. Về phía trường, lớp
- Lớp học có diện tích nhỏ, không có phòng đón hoặc phòng riêng để hoạt
động tĩnh.
- Đồ dùng nhiều không có nơi cất giữ dễ bị ẩm mốc, hỏng.
2/20


Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi phát triển ngôn ngữ mạch lạc thông qua
hoạt động làm quen văn học
b. Về phía trẻ
- Một số phụ huynh bận công việc đồng ruộng nên ít chăm lo, trò chuyện
với trẻ và nghe trẻ nói để uốn nắn cho trẻ về ngôn ngữ
- Trong lớp có trẻ kém ngôn ngữ, cảm xúc kém.
- Tuy cùng một độ tuổi nhưng khả năng hoà nhập không đồng đều. Một số
bé còn nhút nhát, một số bé đi học chưa đều, do sức khoẻ hoặc hạn chế về thể
chất như bé: Bảo Anh, Phương Vy, Tiến Trung,...Một số trẻ lại quá hiếu động
hay đánh bạn như cháu Quang Tiến, Xuân Phúc, Thanh Tùng... nên cũng ảnh

hưởng tới việc cung cấp kiến thức trong quá trình học.
- Tâm lý trẻ chưa ổn định, ở lứa tuổi này trẻ đang trải qua “Thời kì khủng
hoảng tuổi lên ba” tính độc lập bắt đầu xuất hiện ở trẻ, nhu cầu muốn khẳng
định mình là rất lớn, trẻ muốn cái gì cũng dành về mình, do đó tính ích kỉ càng
có dịp phát triển.
- Trẻ đơn thuần là nói và hoạt động theo giáo viên: trẻ chơi gò bó, không
theo ý muốn của trẻ, mức độ hứng thú thấp.
- Trẻ không hứng thú với các hoạt động tĩnh trong góc học tập, các thao tác
chơi đơn giản, lặp lại .
- Trẻ rất hiếu động, thích chạy nghịch, tìm tòi khám phá nhưng đồ dùng
trực quan chưa đáp ứng được nhu cầu của trẻ.
Với tình hình thực tế của lớp tôi phụ trách như vậy, nên tôi băn khoăn lo
lắng suy nghĩ tìm tòi biện pháp: “ Làm thế nào để giúp trẻ phát triển ngôn ngữ
mạch lạc thông qua hoạt động làm quen văn học”. Tôi đã tiến hành khảo sát và
cho kết quả như sau:
Kết quả khảo sát đầu năm : 41 trẻ :
Số trẻ không
Ghi
Mức độ
Số trẻ đạt %
đạt
%
chú
Khả năng phát âm

25

60

16

40

Vốn từ
Nói đúng ngữ pháp, mạch lạc,
đủ ý, trọn vẹn câu
Kinh nghiệm sống và khả
năng giao tiếp

16

40

25

60

15

36.5

26

63.5

20

48

21

52

3/20


Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi phát triển ngôn ngữ mạch lạc thông qua
hoạt động làm quen văn học
2.3 Mặt hạn chế và nguyên nhân:
Trường chúng tôi nằm ở khu vực nông thôn, đa số là con em gia đình nông
nghiệp nên đời sống của nhân dân cũng gặp nhiều khó khăn, một số gia đình
chưa thực sự quan tâm đến việc học hành của con cái vì thế việc phối hợp giữa
giáo viên và phụ huynh có phần hạn chế nên ảnh hưởng đến chất lượng dạy và
học.
Mặc dù nhà trường đã mua sắm trang thiết bị đồ dùng đồ chơi nhưng vẫn
chưa đầy đủ số lượng theo quy định, có những loại đồ dùng mới được đủ về
danh mục nhưng chưa đủ về số lượng.
Một số trẻ đi học không học qua độ tuổi 24-36 tháng khả năng hoà nhập
với các bạn còn rụt rè, nhút nhát, chưa thuộc các bài thơ, câu chuyện và các hoạt
động cũng chưa được mạnh dạn, sử dụng tiếng địa phương nhiều, nói đớt, nói
ngọng, nói lặp, nói không đủ câu, nhiều câu nói không có nghĩa, nên rất khó
khăn trong quá trình dạy trẻ. Vì thế dẫn đến các tiết học trầm, chưa sôi nổi, rời
rạc trẻ chưa hoạt bát, tư duy sáng tạo của trẻ cũng yếu, phát âm chưa hết câu,
không trọn vẹn câu, phát âm cũng lặp.
3. Thời gian nghiên cứu
Thời gian: Từ tháng 8/2018 đến cuối tháng 2/2019
4. Đối tượng nghiên cứu
Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi phát triển ngôn ngữ mạch lạc thông qua
hoạt động làm quen văn học
5. Phạm vi nghiên cứu

Trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi lớp C2

4/20


Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi phát triển ngôn ngữ mạch lạc thông qua
hoạt động làm quen văn học
PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. Cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn.
1.1 Cơ sở lý luận:
Sự phát triển ngôn ngữ của trẻ là một quá trình từ thấp đến cao với các giai
đoạn mang những đặc trưng khác nhau tuỳ thuộc vào độ tuổi của trẻ. Trẻ ở lứa
tuổi mầm non sự phát triển ngôn ngữ mạch lạc chịu ảnh hưởng lớn của việc tích
cực hoá vốn từ, ngôn ngữ cũa trẻ đã trở nên được mở rộng hơn, có trật tự hơn,
mặc dù cấu trúc còn chưa hoàn thiện. Khả năng nói trình bày ý nghĩa, hiểu ngôn
ngữ hoàn cảnh của trẻ cũng đã bắt đầu phát triển. Bằng các hình tượng văn học
mở ra cho trẻ cuộc sống với xã hội và thiên nhiên, các mối quan hệ qua lại của
con người. Những hình tượng đó giúp trẻ nhận thức được tính rõ ràng, chính xác
của từ ngữ trong tác phẩm văn học. Với nhiệm vụ khơi dậy ở trẻ tình yêu đối với
từ ngữ nghệ thuật thông qua cách đọc kể diễn cảm, cao hơn nữa là biết dùng
ngôn ngữ của mình để kể chuyện sáng tạo. Đây là một nhiệm vụ rất phức tạp,
yêu cầu khi kể chuyện sáng tạo trẻ phải tự nghĩ ra một nội dung câu chuyện, tạo
ra cấu trúc lôgic được thể hiện trong hình nói tương ứng (lời nói kết hợp với sử
dụng đồ dùng trực quan). Yêu cầu này đòi hỏi trẻ phải có vốn từ phong phú, các
kỹ năng tổng hợp, kỹ năng truyền đạt ý nghĩ của mình một cách chính xác, tập
trung chú ý và nói biểu cảm. Những kỹ năng này trẻ lĩnh hội được trong quá
trình nhận thức có hệ thống bằng con đường luyện tập thường xuyên hàng ngày.
Từ những cơ sở lý luận trên tôi đã đi sâu nghiên cứu đề tài: “ Một số biện pháp
giúp trẻ 3-4 tuổi phát triển ngôn ngữ mạch lạc thông qua hoạt động làm quen
văn học” nhằm đáp ứng nhu cầu nhận thức của trẻ mầm non hiện nay.

1.2. Cơ sở thực tiễn
Đối với trẻ ở mầm non thì ngôn ngữ đóng vai trò hết sức quan trọng.
Nhưng điều kiện để trẻ được thực hành, trải nghiệm và phát triển ngôn ngữ chưa
phong phú chủ yếu là trên lớp chưa có điều kiện để cho trẻ tham quan, dã ngoại,
để thu thập thêm các thông tin, hình ảnh để trẻ hiểu, ghi nhớ và sáng tác ra các
bài thơ, câu chuyện nên chưa phát triển hết khả năng của trẻ. Đặc biệt một số trẻ
phát âm chưa rõ ràng còn nói lắp, nói ngọng, vốn từ còn nghèo nàn chủ yếu là
phát âm theo cô, sự sáng tạo ra các tác phẩm chưa có....Do vậy để bồi dưỡng và
phát triển ngôn ngữ của trẻ chúng ta cần tạo môi trường, cơ hội cho trẻ được tri
giác tìm kiếm, khám phá thế giới xung quanh, rèn luyện phát âm chuẩn, chính
xác, khả năng tư duy sáng tạo cho trẻ. Để tạo được sự linh hoạt trong quá trình
đó cần tăng cường cho trẻ luyện tập các kỹ năng nói, phát âm, giọng đọc kể rõ
5/20


Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi phát triển ngôn ngữ mạch lạc thông qua
hoạt động làm quen văn học
ràng, cử chỉ, điệu bộ phù hợp. Tập cho trẻ biết tự điều chỉnh nhịp độ, cường độ,
giọng đọc, kể phù hợp với nhân vật, hoàn cảnh.
Trong những năm tháng dạy trẻ và được tiếp xúc với trẻ ở nhiều độ tuổi.Tôi
nhận thấy phạm vi tiếp xúc của trẻ còn hạn chế dẫn đến sự hiểu biết của trẻ còn
nghèo nàn, cuộc sống của trẻ còn nhiều điều mới lạ mà việc giúp cho trẻ kể lại
chuyện cung cấp cho trẻ những nội dung kiến thức đơn giản trong trường mầm
non việc dạy trẻ đọc thơ, kể lại chuyện đã được thực hiện nhưng chưa sâu sắc.
Vì trẻ mới đọc, kể lại như thuộc một bài thơ, câu truyện mà chưa có sự sáng tạo
trong khi kể. Vậy nó đòi hỏi sự nỗ lực hoạt động sáng tạo của cô giáo. Trước hết
cô phải là người kể sáng tạo dựa trên những cơ sở khoa học, những biện pháp cụ
thể để dạy trẻ kể lại truyện một cách sáng tạo.
Ngoài ra trong các giờ hoạt động tôi sử dụng rất nhiều hình thức khác nhau
để gây hứng thú giúp trẻ nhanh chóng hiểu nội dung chuyện, nhớ chuyện, thuộc

chuyện và đọc kể diễn cảm kể chuyện sáng tạo, đóng kịch. trong hoạt động này
hình thức sử dụng đồ dùng trực quan rất có hiệu quả. Đồ dùng trực quan có thể
là tranh ảnh, mô hình, rối que, rối bóng, trang phục, sân khấu…
Vậy để nâng cao chất lượng giáo dục trong việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ
một cách toàn diện. Tôi muốn đưa ra một số biện pháp để dạy trẻ: “Một số biện
pháp giúp trẻ 3-4 tuổi phát triển ngôn ngữ mạch lạc thông qua hoạt động làm
quen văn học” đạt kết quả cao.
2. Các phương pháp nghiên cứu và tác dụng của các
phương pháp
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu.
- Phương pháp điều tra.
- Phương pháp quan sát.
- Phương pháp thực nghiệm.
- Phương pháp đánh giá kết quả.

6/20


Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi phát triển ngôn ngữ mạch lạc thông qua
hoạt động làm quen văn học
3. Cách thức thực hiện giải pháp
3.1. Biện pháp 1: Tìm hiểu đặc điểm, tình hình nhận
thức
* Đặc điểm phát âm:
- Trẻ phát âm còn ê a, ậm ừ, trẻ vẫn còn phát âm sai những âm thanh khó,
những từ 2-3 âm tiết như: lựu – lịu, hươu – hiu, mướp – mớp, chim chíp, rắn –
dắn, không – bông, xanh – tanh, cái – tái, con – lon…
* Đặc điểm vốn từ : Vốn trẻ của trẻ vẫn còn ít, nghèo nàn
* Kinh nghiệm trẻ và vốn hiểu biết của trẻ còn hạn chế
Để giúp trẻ phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ thì trước hết giáo viên

phải nắm vững đặc điểm tâm, sinh lý và hoàn cảnh của trẻ. Vào đầm năm học tôi
đã tổ chức nhiều cuộc trò chuyện với trẻ, kể cho trẻ nghe vài câu chuyện ngắn
tương đối dễ, sau đó đặt ra các câu hỏi như: Cô vừa kể cho các con nghe câu
chuyện gì? Trong câu chuyện có những ai? Hoặc cho trẻ kể về gia đình của trẻ…
Trong quá trình đó toi luôn chú ý, quan sát, đàm thoại với trẻ và tiến hành khảo
sát khả năng cảm thụ cũng như khảo sát đặc điểm ngôn ngữ ngôn ngữ của trẻ, từ
đó đề ra phương hướng giáo dục cho từng các cá nhân và cho cả lớp một cách
thích hợp. Mặt khác gia đình là một yếu tố rất quan trọng giúp trẻ phát triển
ngôn ngữ. Từ những lời ru của bà, câu chuyện của của ông, lời trò chuyện của
cha mẹ, anh chị là những bài học hiệu quả nhất để giáo dục trẻ, giúp trẻ phát
triển hơn về ngôn ngữ tiếng Việt. Đa số trẻ ở đây có hoàn cảnh khác nhau
nhưng cùng có chung đặc đểm là ít được sự quan tâm chăm sóc vì bố mẹ còn
bận với nông nghiệp… nên khả năng cảm thụ tác phẩm văn học, đặc biệt là sự
phát triển ngôn ngữ của các cháu còn hạn chế. Từ hoàn cảnh và đặc điểm tình
hình nhận thức của trẻ, qua đó giáo viên có kế hoạch giảng dạy và bồi dưỡng
thích hợp cho trẻ.
3.2. Biện pháp 2: Xây dựng kế hoạch
Dựa vào tình hình của lớp, trên có sở kế hoạch năm, tháng của nhà trường.
Tôi đã xây dựng kế hoạch năm, tháng phù hợp phù hợp với nhóm lớp. Được sự
phê duyệt của Ban giám hiệu nhà trường, tôi phân công nội dung, công việc cho
giáo viên cùng lớp và triển khai cụ thể kế hoạch trong từng chủ điểm, kết thúc
chủ đề, chủ điểm tôi đánh giá lại những việc làm được và chưa làm được, từ đó
rút kinh nghiệm cho chủ đề sau.
Ví dụ : Khi thực hiện chủ điểm “Bản thân”
- Tuần 1: Cơ thể bé
+ Thứ 2: Trò chuyện với trẻ về các bộ phận trên cơ thể bé
7/20


Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi phát triển ngôn ngữ mạch lạc thông qua

hoạt động làm quen văn học
Sinh hoạt chiều : Cho trẻ làm quen với câu chuyện : Cậu bé mũi dài
+ Thứ 3 : Hoạt động ngoài trời “ Tôi cho trẻ tìm hiểu nội dung câu chuyện
+ Thứ 4 : Hoạt động chung: Dạy trẻ tập kể chuyện “ Cậu bé mũi dài”
Hoạt động góc: Cho trẻ tập đóng kịch “Cậu bé mũi dài”
Sinh họat chiều : Cho bé tập kể truyện theo tranh “Cậu bé mũi dài” và bồi
dưỡng trẻ yếu.
Giờ đón trả trẻ : Tôi trò chuyện với trẻ về nội dung câu truyện, trò chuyện
với phụ huynh để trao đổi về tình hình học tập của các cháu
- Tháng 9-10 bài tập luyện tai nghe cho trẻ nhằm phát triển thính giác, âm
vị ( Cho trẻ nghe những bài hát, câu chuyện, ca dao..) tôi tạo điều kiện cho trẻ
tập trung chú ý luyện khả năng thính giác thông qua các bài tập trò chơi: (Tai ai
thính, ai đoán giỏi) sửa sai cho trẻ về lỗi phát âm .
- Tháng 11-12 tôi tập trung vào tăng vốn từ nói diễn cảm, rõ rang, giải thích
nghĩa của từ khó, cho trẻ các bài tập luyện cơ quan phát âm thích hợp: Bà bảo
bé, bé búp bê, bé hồng, bé bé, búp bê ngoan nào. Phát triển vốn từ cho trẻ thông
qua trò chơi: đố con gì kêu, đố ai kể được nhiều nhất, đố ai nhanh, đố ai đoán
giỏi, đố ai nói ngược
- Tháng 1 tôi đào sâu vấn đề luyện trí nhớ thông qua các bài thơ, đồng dao,
đặc biệt về những câu chuyện kể nôi cuốn và hấp dẫn gợi cho trẻ sử dụng câu
đơn giản, đủ nghĩa.
Tháng 2 tôi xây dựng những trò chơi giúp cho trẻ nói đúng ngữ pháp, nói
mạch lạc, ví dụ: Nói theo mẫu câu như câu truyện “ Qua đường” Đèn đỏ phải
dừng lại, đèn xanh mới được đi, khi qua đường phải có người lớn dắt. Ví dụ
“Câu truyện xe lu và xe ca” Xe ca đã hiểu.... đi lại dễ dàng...cô lưu ý thay đổi
mẫu câu khác nhau từ câu đơn giản đến câu phức tạp, từ câu phức tạp đến câu
đơn giản, đặt câu từ kết nối tuyện để trẻ có khả năng nói đúng ngữ pháp, phát
triển trí tưởng tượng, sáng tạo của trẻ.
Trong quá trình xây dựng kế hoạch, tôi chú ý đến việc giáo dục trẻ về ngôn
ngữ tiếng Việt và bồi dưỡng thêm cho trẻ kể chuyện theo tranh, kể truyện sáng

tạo vào các buổi chiều hoặc mọi lúc mọi nơi. Lên kế hoạch kể chuyện với trẻ
hàng ngày, chú ý quan tâm nội dung của các buổi trò chuyện. Khi thực hiện kế
hoạch tôi luôn bám sát chuơng trình dạy, nhằm theo dõi, rèn luyện những trẻ cá
biệt.
3.3. Biện pháp 3: Chuẩn bị các dụng cụ trực quan đầy đủ, sáng tạo và có
tính thẩm mỹ cao
8/20


Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi phát triển ngôn ngữ mạch lạc thông qua
hoạt động làm quen văn học
Lứa tuổi mầm non là lứa tuổi tư duy trực quan hình tượng, trẻ thường bị
hấp dẫn bởi đồ chơi, hành động chơi, màu sắc, hình dạng , kích thước, âm thanh
của đồ chơi…đặc biệt là trẻ 3-4 tuổi . Khi cho trẻ làm quen với một câu chuyện
hay bài thơ thì việc sử dụng giáo cụ trực quan để lôi cuốn trẻ, hấp dẫn trẻ và gây
chú ý của trẻ vào vấn đề, nhằm giúp trẻ dễ nhớ, dễ thuộc bài thơ, dễ nắm bắt câu
chuyện một cách thoải mái, đem lại hiệu quả cao.
Ví dụ bài thơ: “Thăm nhà bà” tôi đã dùng rơm, tấm foocs mít, xốp, bìa
cứng…để dựng mô hình cảnh nhà bà

Bài thơ: Thăm nhà bà (Tác giả: Như Mao)

9/20


Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi phát triển ngôn ngữ mạch lạc thông qua
hoạt động làm quen văn học
Khi trẻ đã nhớ câu chuyện, nhớ bài thơ thì khả năng diễn đạt ngôn ngữ
mạch lạc hơn, diễn cảm hơn. Trong các tiết dạy tôi đã đưa ra các bức tranh có
nhân vật, những đồ dùng trực quan gần gũi với trẻ để thể hiện được nội dung

chủ đề. Tôi hướng dẫn trẻ quan sát một cách chi tiết những nội dung thể hiện
trong tranh, trẻ rất hứng thú quan sát và từ đó hình thành kỹ năng cho trẻ. Trẻ
không chỉ nhắc lời nói của cô giáo mà trẻ thể hiện sự hiểu biết của mình qua lời
nói cuả trẻ. Những giờ trả trẻ tôi thường đọc sách, truyện có tranh minh họa, trẻ
rất thích thú và luôn miệng hỏi về những nhân vật trẻ nhìn thấy trong tranh.
Khi trẻ chơi với các đồ dùng trực quan còn giúp trẻ phát triển tính tưởng
tượng. Ngoài việc thúc đẩy nhanh sự phát triển các nơ-ron thần kinh của trẻ,
việc chơi với đồ dung trực quan này còn giúp trẻ phát triển sự khéo léo và đặc
biệt là lòng tự tin, ham học hỏi của trẻ, chống lại sức ì thường thấy khi bé chơi
những loại đồ dùng “không có chiều sâu” Điều này có nghĩa là trong những giai
đoạn đầu đời của trẻ, nếu trí tuệ chúng càng được kích thích (một cách tích cực)
thì trí thông minh của chúng sẽ càng được phát triển. Còn ngược lại, sự phát
triển này sẽ dần chậm lại, bị mai một và kết quả là trí thông minh của trẻ bị sẽ bị
ảnh hưởng nghiêm trọng sau này. “SỬ DỤNG HOẶC LÀ MẤT”, cơ cấu hoạt
động của các hệ thống thần kinh trẻ em là như vậy đó.
3.4. Biện pháp 4: Dạy trẻ ngôn ngữ đối thoại
Ngôn ngữ đối thoại là sản phẩm của cuộc đối thoại có ít nhất 02 người
tham gia. Trẻ tham gia đối thoại là tham gia vào quá trình xây dựng nội dung
diễn biến cuộc thoại. Trẻ luôn được thay đổi từ vai nói sang vai nghe hoặc từ vai
nghe sang vai nói. Đối thoại đòi hỏi sự thích ứng nhanh, khi đối thoại các yếu tố
phi ngôn ngữ như điệu bộ, cử chỉ, ánh mắt, nụ cười được sử dụng nhiều. Vì vậy
bản thân tôi khi dạy trẻ đối thoại là dạy trẻ biết nghe, biết nói trong giao tiếp,
biết sử dụng các yếu tố phi ngôn ngữ một cách tự nhiên. Dạy trẻ ngôn ngữ đối
thoại được tôi tổ chức ở các hình thức dưới đây:
* Trò truyện với trẻ:
Trò chuyện với trẻ để trao đổi thông tin, nhận biết ý nghĩ của trẻ. Trò
chuyện với trẻ được tôi thực hiện ở mọi lúc, mọi nơi và thường xuyên trong hoạt
động, mọi hoàn cảnh, có khi tôi trò chuyện với từng trẻ từng nhóm. Khi trò
chuyện tôi chú ý đến ngôn ngữ, cử chỉ, hành động của trẻ, nhắc trẻ nói tròn câu,
mạch lạc, không ngắt quãng, không nói lắp và không nói ngọng.

Để trò chuyện với bé, tôi đã sử dụng rất nhiều âm thanh, từ ngữ. Khi trẻ
tiếp thu được, trẻ dần dần sẽ cải thiện và gia tăng vốn từ của mình, tăng khả
năng hiểu và sử dụng từ sao cho hợp lý.
10/20


Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi phát triển ngôn ngữ mạch lạc thông qua
hoạt động làm quen văn học
Không chỉ hỗ trợ về mặt kỹ năng ngôn ngữ – giao tiếp, trò chuyện với bé
còn giúp não bộ phát triển, trẻ sẽ học tập tốt hơn ở trường khi lớn lên.

Ví dụ: Tôi hỏi trẻ : Cô vừa kể cho con nghe câu chuyện gì? Trong câu
chuyện có những nhân vật nào? Câu chuyện nói về điều gì? Khi trò chuyện với
trẻ tôi đặc biệt chú ý đến những trẻ rụt rè, trẻ yếu…Luôn có thái độ gần gũi với
trẻ, yêu thương trẻ, động viên khuyến khích trẻ, tạo cho trẻ sự tự tin. Trong quá
trình trò chuyện, tôi tìm cách để đưa trẻ vào cuộc trò chuyện một cách tự nhiên ,
không gò bó, không áp đặt trẻ, để trẻ tự do suy nghĩ, tự do nói theo cách của trẻ
Ví dụ : Tôi cho trẻ xem củ cải trắng và hỏi trẻ: Củ cải trắng có trong câu
chuyện gì mà cô đã kể cho lớp chúng mình nghe? Trong câu chuyện ai đã tìm
thấy củ cải trắng? Dê con có ăn hết củ cải trắng không và nó đã làm gì nhỉ?
Trò chuyện với trẻ sẽ đánh thức và tác động đến những synape quan trọng
trong não bộ với chức năng ngôn ngữ. Do đó, trẻ càng nghe nhiều thì những kết
nối thần kinh càng trở nên vững chắc
* Đàm thoại: Đây là hình thức phát triển ngôn ngữ đối thoại cho trẻ mà tôi
thường sử dụng dựa trên những hiểu biết của trẻ và các phương tiện trực quan,
một mặt để củng cố khắc sâu kiến thức, mặt khác giúp trẻ phát triển ngôn ngữ
mạch lạc . Câu hỏi đàm thoại được tôi xây dựng có hệ thống, từ cụ thể đến khái
quát hoặc từ khái quát đến cụ thể nhằm giúp trẻ trình bày sự hiểu biết của mình
và trẻ biết định hướng khi trả lời
Ví dụ: Tôi đọc cho trẻ nghe bài thơ : “Thỏ Bông bị ốm” tôi hỏi trẻ: các con

vừa nghe cô đọc bài thơ gì? Bài thơ nói về Thỏ Bông như thế nào? (Bài thơ nói
về Thỏ Bông bị ốm). Vì sao Thỏ Bông bị ốm nhỉ? (Vì Thỏ bông ăn bậy bị ốm).
11/20


Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi phát triển ngôn ngữ mạch lạc thông qua
hoạt động làm quen văn học
Con có học theo bạn Thỏ bông không? Con sẽ làm gì khi ăn uống? (Con không
học theo bạn Thỏ Bông, con sẽ gữi gìn vệ sinh khi ăn uống như ăn chín, uống
sôi…). Khi đàm thoại với trẻ, tôi luôn luôn động viên, khuyến khích trẻ, khen
ngợi trẻ, tạo hứng thú cho trẻ say mê vào các hoạt động ở lần sau.
* Tổ chức cho trẻ chơi trò chơi đóng kịch, trò chơi phân vai
Chơi các trò chơi này giúp trẻ phát triển năng lực đối thoại phù hợp với ngữ
cảnh giao tiếp, ngôn ngữ rất cần thiết giúp trẻ giao tiếp với nhau thông qua nhân
vật. Qua đó trẻ biết sử dụng ngôn ngữ của mình vào cuộc thoại. Khi cho trẻ
chơi, tôi quan sát khả năng diễn đạt của trẻ, đồng thời tập cho trẻ nói trọn câu,
nói rõ từ, những từ mà trẻ chưa nói được tôi cho trẻ nhắc lại, có thể tôi đọc trước
cho trẻ nghe sau đó cho trẻ đọc theo. Bên cạnh đó, tôi giải thích cho trẻ nói trọn
câu thì mới có ý nghĩa trọn vẹn, còn nếu mình nói không trọn câu, lời nói bị ngắt
quãng thì lời nói không có ý nghĩa và không còn hay nữa để tạo cho trẻ có ý
thức tập nói, chơi trò chơi đóng kịch hay chơi các trò chơi đóng vai theo chủ đề
thì trẻ nắm bắt và thể hiện được ngôn ngữ, cử chỉ, hành động của các nhân vật,
trẻ nhập vai vào nhân vật, trẻ biết phân biệt được giọng kể của các nhân vật
trong truyện.

12/20


Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi phát triển ngôn ngữ mạch lạc thông qua
hoạt động làm quen văn học

Ví dụ: Khi cho trẻ đóng kịch “ Bác Gấu đen và hai chú Thỏ” tôi cho trẻ tự
chọn vai, khi tham gia đóng kịch, tôi luôn chú ý quan sát giọng điệu, cử chỉ, sắc
thái của từng nhân vật. Đặc biệt nhắc trẻ chú ý nói trọn câu, diễn đạt mạch lạc,
trôi chảy, chú ý đến chính tả, ngữ pháp của trẻ.
3.5. Biện pháp 5: Dạy trẻ ngôn ngữ đọc thoại
Dạy ngôn ngữ đọc thoại cho trẻ gữi vai trò chủ đạo trong khi nói, trong khi
lựa chọn nội dung, cách thức nói. Dạy trẻ ngôn ngữ đọc thoại được tôi thể hiện ở
các hình thức như: Kể truyện theo tranh, dạy trẻ kể chuyện theo trí tưởng tượng,
dạy trẻ kể chuyện sáng tạo
*Dạy trẻ kể truyện theo tranh
Thông qua các buổi sinh hoạt chiều, hoạt động ngoài trời tôi kể chuyện
hoặc đọc thơ cho trẻ nghe, kết hợp với việc sử dụng đồ dùng trực quan, hệ thống
câu hỏi. sau đó yêu cầu trẻ kể lại cho cô và các bạn cùng nghe. Trong khi thực
hiện, tôi chú ý gọi những có năng lực kể trước để làm trực quan cho những cháu
kể sau. Trẻ kể được chuyện theo tranh thì giáo viên phải cung cấp các kiến thức
khá kỹ càng về vấn đề mà trẻ trình bày. Những lúc ra chơi, tôi mở đĩa cho trẻ
nghe để giúp trẻ nắm bắt được các giọng kể, cách diễn đạt câu chuyện, trẻ ghi
nhớ và kế lại câu chuyện được tốt hơn.

Ví dụ : Cho trẻ xem tranh “ Tết nguyên đán”
Cô hỏi trẻ: Tranh vẽ gì? Con thấy có những gì? Ông đang làm gì? Bà đang
làm gì? Hoa đào có màu gì? …..Cô kể chuyện cho trẻ nghe: Ngày Tết thật là
vui, ông, bà gói bánh chưng, mẹ mang bánh đi để chuẩn bị nấu…cả nhà cùng
chuẩn bị đón Tết thật là vui vẻ”. Cô cho trẻ kể và sửa sai, đặc biệt với những trẻ
nói chậm, nói lắp, nói ngọng tôi thường xuyên quan tâm để có kế hoạch bồi
dưỡng các cháu nhiều hơn các cháu khác. Tập cho các cháu nói những câu,
những từ khó trướ, sau đó mới tập dần cho trẻ nói trọn câu, cho trẻ tham gia kể
chuyện, xem sách báo, qua máy chiếu, nghe băng đĩa, tạo sự yêu thích cho trẻ
13/20

Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi phát triển ngôn ngữ mạch lạc thông qua
hoạt động làm quen văn học
đối với môn học, đặc biệt để trẻ mạnh dạn tự tin vào chính bản thân mình, từ đó
trẻ được phát triển ngôn ngữ hơn.

*Kể chuyện theo trí nhớ:
Khi cho trẻ kể chuyện theo trí nhớ, tôi lựa chọn những đề tài quen thuộc
với trẻ, những câu chuyện trẻ đã biết, đã thuộc. Khi cho trẻ kể chuyện tôi chú ý
đến cách sử dụng ngôn ngữ của trẻ, nhắc trẻ nói trọn câu, nói đúng ngữ pháp.

Ví dụ: Cho trẻ kể lại một câu chuyện đã học, hoặc kể về bà, người thân của
bé…khi trẻ kể tôi luôn động viên, khuyến khích trẻ với những trẻ nhút nhát, rụt
rè tôi quan tâm chú ý nhiều hơn. Gợi ý cho trẻ tìm những ý, những từ khó để
diễn đạt theo suy nghĩ của mình
*Kể chuyện sáng tạo
Nội dung này khó hơn so với độ tuổi của trẻ, vì vậy ở nội dung này tôi
không thực hiện vào cuối năm với những trẻ có năng khiếu. Khi cho trẻ kể
chuyện sang tạo, tôi luôn gợi mở cho trẻ, hướng dẫn cho trẻ những vấn đề giúp
14/20


Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi phát triển ngôn ngữ mạch lạc thông qua
hoạt động làm quen văn học
trẻ nắm bắt được nội dung câu chuyện. Sau đó cho trẻ tiến hành kể chuyện, khi
trẻ kể tôi chú ý đến cách dùng từ và lựa chọn ngôn ngữ để kịp thời sửa sai cho
trẻ
Ví dụ: Tôi cho trẻ xem đàn Gà đồ chơi, sau đó tôi gợi ý cho trẻ kể: Gà mẹ
dẫn năm chú Gà con đi ăn, Vừa đi Gà mẹ kêu tục tục…tục, để các chú gà
conkhông bị đói Gà mẹ lo bới đất tìm giun, còn bày gà con thì chảy nhảy từ niw

này sang nơi khác. Đến gần trưa, Gà mẹ kiếm được nhiều mồi liền gọi bầy gà
con đến ăn, Gà mẹ đếm” Ồ sao chỉ có 4 con gà con? Gà út đi đâu rồi nhỉ? Điều
gì xảy ra với Gà út ?” Các con hãy kể tiếp chuyện cho cô nghe nào?

Trẻ rất hứng thú khi tham gia hoạt động này và đạt được hiệu quả cao trong
giáo dục.
3.6. Biện pháp 6: Phối hợp với phụ huynh.
- Để việc giáo dục đem lại hiệu quả, công tác phối hợp với phụ huynh đóng
một vai trò hết sức quan trọng. Qua những giờ đón, trả trẻ, những buổi họp phụ
huynh, tôi luôn trao đổi với phụ huynh về tầm qua trọng của việc phát triển ngôn
ngữ cho trẻ. Mời phụ huynh dự những giờ học để từ đó nâng cao nhận thức của
phụ huynh. Hiểu được ý nghĩa của môn học, phụ huynh sẽ tạo mọi điều kiện tốt
nhất nhằm bồi dưỡng them cho trẻ ở nhà.
- Ở góc tuyên truyền“ Những điều cha mẹ cần biết” tôi dành riêng một
mảng để tuyên truyền với phụ huynh những nội dung của giờ học. Trao đổi về
đặc điểm ngôn ngữ của trẻ, những bài thơ, câu chuyện trong chủ đề, chủ điểm
với phụ huynh. Để giúp trẻ phát triển tốt hơn nữa, tôi đã vận động phụ huynh
mua them sách, báo, truyện tranh đọc cho trẻ nghe ở nhà, tập cho trẻ kể chuyện,
đọc thơ, đóng kịch để giúp trẻ phát triển ngôn ngữ mạch lạc hơn.
- Tôi trao đổi với phụ huynh cố gắng dành thời gian để tâm sự với trẻ và
lắng nghe trẻ nói, khi trò chuyện với trẻ phải nói rõ ràng mạch lạc, tốc độ vừa
15/20


Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi phát triển ngôn ngữ mạch lạc thông qua
hoạt động làm quen văn học
phải để trẻ nghe cho rõ, cha mẹ người thân phải cố gắng phát âm đúng cho trẻ
bắt chước.
- Khuyến khích phụ huynh cung cấp kinh nghiệm sống cho trẻ. Tránh
không nói tiếng địa phương, cần tránh cho trẻ nghe những hình thái ngôn ngữ

không chính xác.
Sự kết hợp cả phụ huynh và nhà trường là rất cần thiết và quan trọng trong
việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ.
4. Bài học kinh nghiệm:
Qua quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài “ Một số biện pháp giúp trẻ 34 tuổi phát triển ngôn ngữ mạch lạc thông qua hoạt động làm quen văn học” bản
thân tôi đã rút ra nhưng bài học kinh nghiệm sau:
- Giáo viên cần nâng cao trình độ ngôn ngữ của mình, coi ngôn ngữ là
phương tiện giáo dục chủ đạo
- Giáo viên phải thật sự kiên trì và nhẫn nại yêu trẻ như con đẻ của mình
- Giáo viên phải sưu tầm tranh ảnh, các đồ dùng, đồ chơi đẹp, đảm bảo tính
thẩm mỹ và khoa học, thu hút trẻ vào tiết học.
- Cô giáo là người gần gũi trẻ nhất, tiếp xúc với trẻ nhiều nhất phải luôn
phát âm chuẩn, nói chuẩn và phải uốn nắn để trẻ phát âm chính xác
- Phối hợp với phụ huynh
- Phải nắm vững đặc điểm tâm lý trẻ để có phương pháp cho từng trẻ
- Xây dựng kế hoạch thực hiện phải hợp lý, đầy đủ, chi tiết.
- Cần chuẩn bị đồ dùng trực quan để lôi cuốn trẻ vào vấn đề, giúp trẻ nắm
được vấn đề đó một cách dễ dàng.
- Tăng cường cho trẻ tham gia tích cực vào các hoạt động làm quen văn học
kể truyện, đọc thơ, đóng kịch, đóng vai theo chủ đề, nghe bang đĩa, máy chiếu,
xem sách báo…
- Kết hợp chặt chẽ với phụ huynh để giúp phụ huynh nhận thức được tầm
quan trọng của môn học. Từ đó phụ huynh tạo mọi điều kiện tốt nhất để giúp trẻ
phát triển ngôn ngữ mạch lạc
- Giáo viên cần nắm chắc phương pháp, khả năng nhận thức của trẻ.
Nghiên cứu, tìm tòi vận dụng các phương pháp hữu hiệu vào hoạt động phát
triển ngôn ngữ để đạt kết quả cao trong dạy trẻ.
- Giáo viên phải thực sự yêu thương và tôn trọng trẻ, phải biết kiềm chế
kiên trì nhẫn nại, lấy lại tình cảm làm yếu tố quan trọng để giáo dục trẻ
PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ

1. Kết luận
16/20


Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi phát triển ngôn ngữ mạch lạc thông qua
hoạt động làm quen văn học
Ngôn ngữ đóng một vai trò rất quan trọng, sự chậm trễ về ngôn ngữ ảnh
hưởng lớn sự phát triển ngôn ngữ của trẻ . Nói mạch lạc chứng tỏ ngôn ngữ của
trẻ đã đạt yêu cầu cao về mặt biểu hiện âm than, từ diễn đạt, câu đúng ngữ phá,
cũng như sự mạnh dạn, tự tin trong giao tiếp. Đề tài nghiên cuuws này sẽ làm cơ
sở vững chắc cho việc học tập của trẻ những năm tiếp theo.
Phối hợp với phụ huynh để động viên giáo dục trẻ thực hiện tốt yêu cầu cần
đạt của giáo viên. Thường xuyên rèn kỹ năng nghe đọc cho trẻ.
Khuyến khích trẻ mạnh dạn tự tin nói những ý nghĩ của mình qua nội dung
của câu chuyện nào đó nhằm giúp trẻ luyện cách trình bày diễn đạt lời nói mạnh lạc
rõ ràng.
Cho trẻ tham quan hướng dẫn từ quan sát sự vật hiện tượng nhằm mở rộng vốn
hiểu biết cho trẻ kết hợp đàm thoại để trẻ hiểu sâu bản chất của sự vật hiện tượng và
nói lên nhận xét của mình.
Mở rộng vốn từ cho trẻ và khuyến khích trẻ sử dụng vốn từ trẻ học được qua
các hoạt động khác nhau đặc biệt qua các bài thơ câu chuyện, đàm thoại giữa cô với
trẻ và trẻ với trẻ.
Cho nên việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ đúng lúc và phù hợp với từng lứa
tuổi là hết sức cần thiết. Phát triển ngôn ngữ mạch lạc là cái đích cuối cùng của
việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Đây là việc làm không phải dễ nhưng đầy lý
thú.Vì vậy để trẻ đạt hiệu quả cao thì giáo viên cần tổ chức một cách khéo léo,
nhằm phát triển tư duy, trí tưởng tượng cũng như ngăng lực sử dụng ngôn ngữ
cho trẻ. Dạy trẻ phát triển ngôn ngữ cũng là dạy trẻ biết giao tiếp, cũng là dạy trẻ
học cách làm người. Không chỉ về về ngôn từ, cấu trúc câu mà cả học về cái
tâm, cái tình, cái hồn, hay nói cách khác là học giá trị của người đó. Với trẻ thơ

thì đây là sự khởi đầu nhưng lại có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong quá trình
hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ. Vì vậy khi gần trẻ người lớn phải có
ý thức nói năng mẫu mực, không nói lắp, nói ngọng hay nhái giọng, lời nói phải
có văn hóa, lịch thiệp để làm gương cho trẻ noi theo.
Từ thực tế lớp tôi phụ trách với những khó khăn mà bản thân tôi gặp phải,
tôi đưa ra những biện pháp nhằm tháo gỡ những vướng mắc trong việc phát triển
ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ. Mong rằng những biện pháp này sẽ áp dụng hiệu quả
hơn khi được các cấp lãnh đạo, các đồng nghiệp góp ý, bổ sung thêm và tích cực
đổi mới trong quá trình vận dụng để giúp trẻ phát triển toàn diện đáp ứng với
yêu cầu giáo dục trong giai đoạn hiện nay.
Kết quả khảo sát cuối năm : 41 trẻ :
Mức độ
Số trẻ đạt %
Số trẻ không
Ghi
17/20


Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi phát triển ngôn ngữ mạch lạc thông qua
hoạt động làm quen văn học
đạt

%

Khả năng phát âm

35

85

6

15

Vốn từ

35

85

6

15

chú

Nói đúng ngữ pháp, mạch
30
73
11
27
lạc, đủ ý, trọn vẹn câu
Kinh nghiệm sống và khả
33
80
8
20
năng giao tiếp
Sau khi tác động một số biện pháp đề xuất như trên tôi thấy trẻ có hứng thú
hơn với bài học, mạnh dạn phát biểu và đặc biệt kỹ năng Khả năng ghép từ,

thành câu đơn, nói đủ câu, gọn gàng. Khả năng trình bày có trình tự ,logic.
Khảo sát khả năng diễn đạt từ gắn với tình huống giao tiếp của trẻ tăng lên nhiều
so với trước.
2. Đối với trẻ
Sau khi thực hiện các biện pháp tôi đã thu được một số kết quả sau:
* Khảo sát chất lượng trẻ đén cuối tháng 2/2019 cho thấy kết quả:
- Trẻ phát âm tốt hơn, rõ hơn, ít ê a, ậm ừ, trẻ vẫn còn phát âm sai những
âm thanh khó, những từ có 2- 3 âm tiết..
- Vốn từ của trẻ tăng nhanh từ 1000-1300 từ. Danh từ và động từ trẻ vẫn
chiếm ưu thế, tính từ và các loại từ khác trẻ đã sử dụng nhiều hơn. Trẻ nói rõ
ràng, mạch lạc hơn, nói nhiều câu có nghĩa đầy đủ, trẻ đã phân biệt được ý nghĩa
của một số từ.
- 75% - 80% kinh nghiệm sống của trẻ đã phong phú hơn hẳn, trẻ hứng thú
tham gia học, phát biể, mạnh dạn đọc bài và đóng kịch
- Trẻ sử dụng chính xác các từ chỉ tính chất không gian như: Cao thấp, dài
ngắn, rộng hẹp…, các từ chỉ tốc độ như: nhanh – chậm, các từ chỉ màu sắc : đỏ,
vàng, trắng, đen…., ngoài ra các ừ có khái niệm tương đối như : hôm qua, hôm
nay, ngày mai… Một số trẻ biết sử dụng các từ chỉ màu sắc như: Xám, xanh lá,
xanh nước biển…
- 85% trẻ biết sử dụng các từ cao thấp, ngắn dài, rộng hẹp…
- 100% phụ huynh ủng hộ cho trẻ tham gia làm đồ dùng đồ chơi cho các
cháu như: tranh ảnh, sách báo, truyện theo chủ đề, truyện sáng tạo…
Sau khi tác động một số biện pháp đề xuất như trên tôi thấy trẻ có hứng thú
hơn với bài học, mạnh dạn phát biểu và đặc biệt kỹ năng Khả năng ghép từ,
thành câu đơn, nói đủ câu, gọn gàng. Khả năng trình bày có trình tự ,logic.

18/20


Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi phát triển ngôn ngữ mạch lạc thông qua

hoạt động làm quen văn học
Khảo sát khả năng diễn đạt từ gắn với tình huống giao tiếp của trẻ tăng lên nhiều
so với trước.
3. Đối với bản thân:
- Giáo viên cần nâng cao trình độ ngôn ngữ của chính bản thân mình, coi
ngôn ngữ là một phương tiện giáo dục chủ đạo..
- Giáo viên phải thật sự kiên trì và nhẫn nại yêu trẻ như con đẻ của mình.
- Giáo viên phải sưu tầm nhiều truyện tranh, các đồ dùng, đồ chơi đẹp, đảm
bảo tính thẩm mỹ và khoa học, thu hút trẻ vào tiết học.
- Tạo được môi trường cho trẻ hoạt động tốt ở các góc, đặc biệt là góc văn
học.
- Tôi đã tận dụng các nguyên vật liệu sẵn có, dễ tìm để tạo ra nhiều loại rối
phong phú, đa dạng, sử dụng có hiệu quả trong việc dạy trẻ kể chuyện sáng tạo.
- Giáo viên đã nắm chắc phương pháp, tự tin, linh hoạt hơn trong các tiết
dạy. Bản thân cũng đã biết lập kế hoạch thực hiện phù hợp với nhóm tuổi mình
phụ trách, nắm vững đặc điểm tâm lý, tình hình của từng trẻ để từ đó đưa ra
những biện pháp có phương hướng giáo dục trẻ thích hợp.
4. Đối với phụ huynh:
- Từ những kết quả đã đạt được trên, bản thân tôi đã tạo được long tin với
phụ huynh, làm cho phụ huynh càng tin tưởng, yên taam đưa con đến trường.
Qua đó bản thân cũng đã nâng cao nhận thức cho phụ huynh về việc phát triển
ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ là cần thiết. Phụ huynh rất quan tâm, phấn khởi,
thường xuyên chăm lo, trao đổihỏi thăm lực học của con mình.
- Phụ huynh đã phần nào hiểu được tầm quan trọng việc học của con ở
trường, họ đã thu gom những phế liệu, sưu tầm tranh ảnh, báo hoạ mi để cho
giáo viên làm đồ dùng đồ chơi phù hợp với từng chủ đề.
5. Kiến nghị đề xuất
a. Đối với Nhà trường:
- Cần tạo điều kiện cho giáo viên tham quan học tập ở các đơn vị bạn để
trao đổi, học hỏi kinh nghiệm.

- Tổ chức các cuộc triển lãm tranh, làm đồ dùng đồ chơi tại trường cho trẻ
cùng tham gia.
b. Đối với phòng giáo dục
- Cần tăng cường hơn nữa về các buổi tập huấn, bồi dưỡng kiến thức trong
việc thực hiện bộ môn làm quen văn học.
- Tích cực tham mưu với chính quyền địa phương, xã hội hóa các ban
ngành đoàn thể, các đơn vị, doanh nghiệp đóng trên địa bàn, phối kết hợp với
19/20


Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi phát triển ngôn ngữ mạch lạc thông qua
hoạt động làm quen văn học
các bậc phụ huynh chặt chẽ hơn nữa ủng hộ, giúp đỡ về kinh phí mua sắm them
đồ dung, đồ chơi phục vụ cho tiết học phong phú hơn.
- Mong rằng các cấp lãnh đạo, các bậc phụ huynh quan tâm nhiều hơn nữa
tạo mọi điều kiện giúp đỡ nhất là về cơ sở vật chất và đồ dùng học tập để cô và
trò có một ngôi trường học tập và sinh hoạt vui chơi tốt hơn nữa để thực hiện và
hoàn thành tốt nhiệm vụ dạy và học.
Trên đây là sáng kiến kinh nghiệm với đề tài: “Một số biện pháp giúp trẻ 34 tuổi phát triển ngôn ngữ mạch lạc thông qua hoạt động làm quen văn học” rất
mong được sự đóng góp ý kiến của các cấp, các ngành và bạn bè đồng nghiệp để
giúp tôi và các giáo viên mầm non nói chung có cách thức, phương pháp phát
triển ngôn ngữ cho trẻ một cách tốt nhất.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Người viết

20/20


Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi phát triển ngôn ngữ mạch lạc thông qua
hoạt động làm quen văn học

Tài liệu tham khảo
1-Văn học và phương pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ
2- Tổ chức hoạt động phát triển ngôn ngữ cho trẻ mầm non theo hướng
tích hợp .
3-Tâm lí học trẻ em.
4- Chương trình chăm sóc giáo dục mẫu giáo ( từ 3-4 tuổi)
5- Tuyển chọn thơ ca, truyện theo chủ đề lớp 3-4 tuổi
6- Đọc kể chuyện ở vườn trẻ.
7- Tạp chí Giáo dục Mầm non
8- Hướng dẫn tổ chức thực hiện các hoạt động Giáo dục Mầm non theo chủ
đề (trẻ 3-4 tuổi )
9- Trang web.thư viện giáo án điện tử Mầm non.


Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi phát triển ngôn ngữ mạch lạc thông qua
hoạt động làm quen văn học
MỤC LỤC