SKKN Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích cực khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời Trường mầm non Hoa Hồng

Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích
1 cực khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời
-Trường mầm non Hoa Hồng

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ 5 -6 TUỔI PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC
KHI THAM GIA HOẠT ĐỘNG VUI CHƠI NGOÀI TRỜI
- TRƯỜNG MẦM NON HOA HỒNG
I. Phần mở đầu:
1. Lý do chọn đề tài.
Như chúng ta đã biết, giáo dục mầm non có tầm quan trọng đặc biệt đối với sự
phát triển của trẻ, bởi đây là giai đoạn đặt nền móng đầu tiên, quan trọng của nhân cách
con người, là thời kỳ lý tưởng của giáo dục toàn diện mà trong đó, hoạt động vui chơi
ngoài trời là phương tiện hữu hiệu và vô tận.
Ngành học Mầm non đang trên đà đổi mới hình thức giáo dục và hoàn thiện
phương pháp giáo dục theo hướng tích cực. Bên cạnh các hoạt động học tập thì hoạt
động chơi là nhu cầu không thể thiếu đối với trẻ mẫu giáo trong trường Mầm non. Chơi
là một phần không thể thiếu trong cuộc sống của trẻ, không được vui chơi, trẻ sẽ không
phát triển.
Hoạt động vui chơi ngoài trời có ý nghĩa đặc biệt đối với trẻ mẫu giáo. Hoạt động
chơi là phương tiện học hỏi của trẻ, là con đường để tăng trưởng và phát triển. Chơi tạo
cơ hội để trẻ thử nghiệm những hoạt động mong muốn của mình để tìm hiểu về thế giới
xung quanh.
Hoạt động vui chơi của trẻ mang tính tự do, tự nguyện, tự lập. Nếu hành động của
trẻ phụ thuộc nghiêm ngặt vào thế giới hiện thực hay sự áp đặt máy móc từ người lớn thì
trò chơi của trẻ không còn hấp dẫn và mang lại niềm vui sướng nữa; đồng thời, trẻ mất đi
tính tự tin và khả năng tự lập trong cuộc sống sau này.
Trong quá trình chơi, trẻ được trải nghiệm nhiều loại cảm xúc khác nhau và rèn
luyện cách thể hiện và kiểm soát cảm xúc. Trẻ mong muốn được tìm hiểu về động vật,
thực vật, các hiện tượng tự nhiên, về mọi người xung quanh…trước khi trẻ học đọc , học
đếm. Trẻ càng được chơi nhiều với các đồ vật khác nhau, tham gia nhiều hoạt động, kết

1
Người viết: Hoàng Thị Ánh Nga - Trường Mầm non Hoa Hồng


Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích
2 cực khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời
-Trường mầm non Hoa Hồng

nối với nhiều bạn bè…thì trẻ càng tích cực và càng có cơ hội thành công trong học tập
sau này.
Để chơi thỏa mãn nhu cầu, có ý nghĩa và trở thành hoạt động chủ đạo của trẻ cần
đảm bảo các yêu cầu mang tính nguyên tắc: tính tự nguyện, tính phát triển, tính giáo dục.
Sẽ không có trò chơi thực sự nếu không đảm bảo để trẻ chơi tự do, đem lại lợi ích cho
trẻ, đồng thời giáo viên phải đảm bảo tính giáo dục trong việc cung cấp và củng cố các
biểu tượng, các đồ dùng mang tính giáo dục.
Trẻ mầm non là những trẻ mong manh mà tràn đầy nhựa sống, được giao thoa,
rung cảm với muôn vàn màu sắc và âm thanh của thế giới xung quanh mình. Với trẻ, thế
giới xung quanh luôn chứa đựng những điều kỳ diệu lý thú, nhưng những hiểu biết về
thế giới xung quanh mà trẻ thu được qua vui chơi lại hiện dưới ánh sáng mới mẻ. Nó
không chỉ tỏa sáng mà còn được mở rộng, củng cố và khắc sâu hơn.
Ở trường mẫu giáo, trẻ được nghe nhạc, được ca hát, được vận động... đặc biệt là
các trò chơi dân gian luôn có sức lôi cuốn mạnh mẽ nhất bởi tính chất vui vẻ, rộn ràng,
hấp dẫn, làm thỏa mãn nhu cầu được chơi của trẻ. Hoạt động vui chơi là hoạt
động chủ đạo đối với trẻ mẫu giáo. Trẻ “học mà chơi, chơi mà học”. Trong đó vui chơi
ngoài trời là một hoạt động không thể thiếu vì trẻ sẽ được hít thở không khí trong lành
của thiên nhiên, rèn luyện sức khỏe, thiết lập mối quan hệ giữa trẻ với môi trường xung
quanh góp phần mở rộng vốn hiểu biết của trẻ với môi trường tự nhiên và xã hội, thỏa
mản nhu cầu chơi và hoạt động , tìm hiểu khám phá của trẻ.
Hoạt động ngoài trời tạo cho trẻ sự nhanh nhẹn và thích ứng với môi trường tự

nhiên, đồng thời trẻ tự tin , mạnh dạn hơn trong cuộc sống.
Trên thực tế, ngoài những trò chơi được gợi ý trong chương trình chăm sóc giáo
dục trẻ mẫu giáo, giáo viên chưa chú trọng đến việc tìm tòi, thiết kế và xây dựng thêm
những trò chơi mới. Các trò chơi trong chương trình còn ít, chưa đa dạng, mỗi trò chơi
được tổ chức lặp đi lặp lại nhiều lần nên trẻ tham gia thiếu hào hứng. Bởi vậy, chưa phát
huy hết khả năng sáng tạo của giáo viên cũng như khả năng ứng dụng đa dạng các trò
chơi vào hoạt động vui chơi ngoài trời còn hạn chế.

2
Người viết: Hoàng Thị Ánh Nga - Trường Mầm non Hoa Hồng


Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích
3 cực khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời
-Trường mầm non Hoa Hồng

Trước đây đã có nhiều công trình đi sâu nghiên cứu từ khía cạnh này hay khía
cạnh khác trong lĩnh vực vui chơi cho trẻ mẫu giáo nhưng chưa có tác giả đi sâu nghiên
cứu vấn đề phát huy tính tích cực cho trẻ khi vui chơi ngoài trời đặc biệt là phát huy tính
tích cực của trẻ 5- 6 tuổi. Vì vậy, tôi mạnh dạn đi sâu nghiên cứu một số biện pháp nhằm
phát huy tính tích cực cho trẻ mẫu giáo lớn khi vui chơi ngoài trời. Vì vậy, tổ chức cho
trẻ chơi ngoài trời sẽ đáp ứng các nguyên tắc trên. Hoạt động ngoài trời nhằm tạo điều
kiện cho trẻ được tiếp xúc với không khí trong lành của thiên nhiên, nhằm rèn luyện sức
khỏe cho trẻ và thiết lập mối quan hệ với môi trường xung quanh, góp phần mở rộng vốn
hiểu biết của trẻ về môi trường tự nhiên, xã hội, thỏa mản nhu cầu hoạt động có chủ đích
theo ý thích của trẻ. Đó là tiêu chí hàng đầu giúp trẻ phát triển về: Đức, trí, thể, mĩ,…là
yếu tố đầu tiên làm hành trang cho trẻ bước vào lớp học phổ thông. Vui chơi ngoài trời
giúp trẻ tăng thêm vốn sống và nhất là trẻ được tự do hoạt động .
Tôi hy vọng qua đề tài này sẽ góp một phần công sức nhỏ bé của mình để giúp trẻ
thực sự là một chủ thể tích cực hoạt động, giao tiếp, tích cực tìm tòi và lĩnh hội kiến thức

một cách nhẹ nhàng.
Môi trường cho trẻ hoạt động ngoài trời sẽ là một môi trường hấp dẫn và lôi cuốn
trẻ nếu chúng ta biết nắm bắt và tận dụng tất cả những yếu tố có sẵn trong thiên nhiên,
tác động vào chúng qua các trò chơi, quan sát, tìm hiểu sự vật xung quanh trẻ trong các
tình huống. Những câu hỏi như: Vì sao?, làm thế nào?,… và từ sự tò mò ham hiểu biết ở
trẻ, ta giáo dục cho trẻ hình thành hành vi đúng, thói quen tốt, góp phần phát triển nhân
cách trẻ. Chính vì nhu cầu nhận thức của trẻ muốn khám phá thế giới xung quanh, tôi đã
mạnh dạn chọn đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích cực khi
tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời”, đề rút kinh nghiệm, phát huy những ưu điểm,
khắc phục những mặt còn hạn chế, bổ sung những thiếu sót trong việc tổ chức hoạt động
ngoài trời cho trẻ ngày càng hiệu quả hơn.
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài.
* Mục tiêu nghiên cứu:
Giúp trẻ nhận thức thế giới xung quanh bằng cách tiếp xúc, tìm hiểu, khám phá và
quan tâm đến những gì xảy ra trong cuộc sống xung quanh mình. Qua hoạt động ngoài
trời trẻ thỏa mãn nhu cầu hoạt động, nhu cầu tìm hiểu khám phá của trẻ.
3
Người viết: Hoàng Thị Ánh Nga - Trường Mầm non Hoa Hồng


Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích
4 cực khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời
-Trường mầm non Hoa Hồng

Hoạt động vui chơi ngoài trời tạo cho trẻ sự nhanh nhẹn và thích ứng với môi
trường tự nhiên đồng thời trẻ tự tin, mạnh dạn trong cuộc sống.
Tạo cơ hội để trẻ thử nghiệm những hoạt động mong muốn của mình để tìm hiểu
về thế giới xung quanh. Trẻ mong muốn được tìm hiểu về động vật, thực vật, các hiện
tượng tự nhiên, về mọi người xung quanh,…trước khi trẻ học đọc, học đếm. Trẻ càng
được chơi nhiều với các đồ vật khác nhau, tham gia nhiều hoạt động, kết nối với nhiều

bạn bè,…thì trẻ càng tích cực và càng có cơ hội thành công trong học tập sau này.
Nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả môn Hoạt động ngoài trời để phát triển toàn
diện nói chung và thể chất nói riêng.
* Nhiệm vụ nghiên cứu:
Nhằm tìm hiểu thực trạng của lớp, đề tài mà bản thân tôi đang nghiên cứu mang
lại cho trẻ cảm giác thoải mái khi tiếp xúc với bầu không khí trong lành, trẻ được tắm
nắng ban mai, tiếp xúc với thiên nhiên, gần gũi với môi trường, thỏa mãn nhu cầu vận
động, tiếp cận thông tin, khám phá sự vật hiện tượng thiên nhiên, xã hội dưới sự hướng
dẫn của cô và do trẻ tự tìm tòi khám phá.
Giúp bản thân rút ra những bài học kinh nghiệm để tìm ra các biện pháp giúp giải
quyết mâu thuẫn giữa chất lượng, hiệu quả môn Hoạt động ngoài trời để phát triển thể
chất cho trẻ.
3. Đối tượng nghiên cứu:
- Nghiên cứu một số biện pháp giúp phát huy tính tích cực của trẻ 5 -6 tuổi ở hoạt
động vui chơi ngoài trời ở trường Mầm non Hoa Hồng.
4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
Nghiên cứu trong khuôn khổ: Một số biện pháp tổ chức các hoạt động ngoài trời
để phát triển toàn diện cho trẻ.
Đối tượng khảo sát: Trẻ 5 - 6 tuổi, Lớp: Lá 3 trường Mầm non Hoa Hồng
Thời gian: Năm học 2016 – 2017.
5. Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp đàm thoại, trao đổi thảo luận.
4
Người viết: Hoàng Thị Ánh Nga - Trường Mầm non Hoa Hồng


Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích
5 cực khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời
-Trường mầm non Hoa Hồng

- Phương pháp quan sát.
- Phương pháp điều tra.
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu.
- Phương pháp trải nghiệm thực tế.
II. Phần nội dung:
1. Cơ sở lý luận:
Hoạt động vui chơi là con đường tiếp xúc độc đáo của trẻ mẫu giáo với cuộc sống
xung quanh, nhờ hoạt động này trẻ bước vào giai đoạn đầu tiên của quá trình hình thành
nhân cách. Hoạt động vui chơi giúp trẻ phát triển đầy đủ, toàn diện về nhận thức, tình
cảm, ý chí, cũng như các nét tính cách và năng lực xã hội. Hoạt động ngoài trời cũng góp
một phần quan trọng đối với cuộc sống của trẻ, giúp trẻ hòa nhập với thế giới xung
quanh, đồng thời giúp trẻ hình thành và phát triển các quá trình tâm lí và tính mục đích,
tính kỉ luật, tính đồng đội. Đó chính là giai đoạn đầu tiên của sự hình thành và phát triển
nhân cách cho trẻ.
Trẻ mẫu giáo lớn giai đoạn phát cảm của trẻ rất mạnh, cảm xúc thẩm mỹ phát
triển khá nhanh, tâm hồn nhạy cảm, dễ xúc cảm với những cảnh vật xung quanh, thích
cái đẹp, thích vận động. Trẻ đến với nghệ thuật một cách tự nhiên, các thuộc tính tâm lý
đặc biệt tính hình tượng phát triển mạnh gần như chi phối mọi hoạt động tâm lý của trẻ.
Ở lứa tuổi này, chức năng của các cơ quan trong cơ thể bắt đầu hoàn thiện và theo
nhà sinh lý học người Nga M.Do ghen cho rằng vui chơi ảnh hưởng trực tiếp đến hô hấp,
tuần hoàn của máu và các quá trình sinh lý khác. Trò chơi vận động giúp trẻ tập phối hợp
các động tác đi, chạy, nhảy chính xác, tác phong nhanh nhẹn. Tạo cho trẻ sự mềm dẻo,
nhịp nhàng có ảnh hưởng đến tim mạch và sự phát triển của cơ.
Tuy nhiên, việc giáo dục trẻ nhỏ về những giá trị của môi trường sống, giúp trẻ
được gần gũi với thiên nhiên, tìm hiểu và học cách hòa nhập với môi trường xung quanh
là vô cùng cần thiết. Quá trình giáo dục này có thể tiến hành thông qua nhiều hoạt động
khác nhau nhưng hoạt động ngoài trời vốn được xem là hoạt động có nhiều ưu thế.Tuy
nhiên,vì nhiều nguyên nhân khác nhau, việc tổ chức các hoạt động chơi ngoài trời ở
trường mầm non hiện nay vẫn chưa thực sự phát huy được hết những tác dụng tích cực.
5

Người viết: Hoàng Thị Ánh Nga - Trường Mầm non Hoa Hồng


Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích
6 cực khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời
-Trường mầm non Hoa Hồng

2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu.
Lớp lá 3: Tổng số học sinh: 33, (trong đó: 5 tuổi: 8 học sinh, 4 tuổi:18 học sinh,3
tuổi 7 học sinh) . Nữ: 13. Dân tộc: 1. Nữ dân tộc: 1.
Giáo viên chủ nhiệm: 2 giáo viên.
Trình độ chuyên môn giáo viên: 1 cao đẳng, 1 trung cấp.
Trong những năm qua, hoạt động vui chơi ngoài trời nhằm phát triển toàn diện
cho trẻ, tuy nhiên các hoạt động tổ chức chưa thật sự hấp dẫn, chưa có sự đầu tư nhiều vì
vậy kết quả đạt được trên trẻ chưa cao.
Nội dung
- Giáo viên đã sáng tạo, linh hoạt khi tổ chức hoạt

Kết quả
70 %

động hoạt động ngoài trời để trẻ phát triển toàn diện cho trẻ
- Trẻ hứng thú, tích cực trong hoạt động, trẻ tham gia

70 %

chơi tự tin, mạnh dạn.
- Phát triển thể chất, ngôn ngữ, thẫm mĩ, tình cảm xã
hội…
- Hoạt động ngoài trời.

70 %
70 %

Nguyên nhân chủ quan:
Cơ sở vật chất của trường thuận lợi, trường có loa phóng thanh, có đầu đĩa để sử
dụng trong giờ đón trẻ, giờ thể dục sáng. Lớp học được trang bị đầy đủ như: đầu đĩa, tivi
phục vụ cho các hoạt động của giáo viên.
Ở lứa tuổi mầm non, cơ thể trẻ phát triển nhanh, nhưng sức đề kháng còn yếu, các
cơ quan đang phát triển chưa hoàn thiện. Trẻ phải chịu nhiều hoàn cảnh của môi trường,
dễ mắc nhiều bệnh khác nhau. Giáo viên có trình độ chuyên môn, được đào tạo qua
trường lớp.
Nguyên nhân khách quan:
Ở lứa tuổi mầm non, cơ thể trẻ phát triển nhanh, nhưng sức đề kháng còn yếu, các
cơ quan đang phát triển chưa hoàn thiện. Trẻ phải chịu nhiều hoàn cảnh của môi trường,
6
Người viết: Hoàng Thị Ánh Nga - Trường Mầm non Hoa Hồng


Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích
7 cực khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời
-Trường mầm non Hoa Hồng

dễ mắc nhiều bệnh khác nhau. Giáo viên có trình độ chuyên môn, được đào tạo qua
trường lớp
Do lớp ghép, trẻ 3 độ tuổi nên rất khó khăn đối với việc dạy và học của lớp……
Đồ dùng đồ chơi phục vụ cho việc học tập và sinh hoạt của trẻ còn tương đối hạn
chế .
Hoạt động ngoài trời những lúc thời tiết thay đổi như mưa, gió nếu không có mái
che thì sẽ không thục hiện được. Thiếu đồ dùng, đồ chơi, cơ sở vật chất còn thiếu, giáo

viên không có thời gian để đầu tư làm đồ dùng đồ chơi, sưu tầm hay sáng tác thơ…
- Thuận lợi:
Sự nhiệt tình quan tâm của ban Đại diên cha mẹ học sinh và các bậc phụ huynh
trong lớp.
Lớp có 2 giáo viên chủ nhiệm trẻ, đều nhiệt tình, yêu trẻ, yêu nghề, tôn trọng trẻ.
Lớp cho dàn loa phục vụ cho tập thể dục buổi sáng và các hoạt động ngoài trời.
Không gian tổ chức các hoạt động cho trẻ rộng rãi, thoáng mát giúp trẻ thích nghi
môi trường hoạt động.
Trẻ tò mò, ham hiểu biết thích khám phá thế giới hiện thực xung quanh
Nhà trường có tủ sách và nhiều tài liệu phong phú để tham khảo. Được sự quan
tâm giúp đỡ tạo mọi điều kiện của ban giám hiệu nhà trường. Sự giúp đỡ của đồng
nghiệp (qua các buổi dự giờ), sự ủng hộ nhiệt tình của phụ huynh về các nguyên vật liệu.
Môi trường hoạt động ngoài trời rộng đảm bảo an toàn về thể chất, tâm lý cho trẻ,
các trang thiết bị đồ dùng đồ chơi đa dạng, phong phú, được bảo dưỡng, giữ gìn sạch sẽ,
màu sắc, kích thước, chức năng sử dụng phù hợp luôn tạo được sự hấp dẫn, tạo cho trẻ
cảm giác an toàn, mở rộng cơ hội học tập.
Môi trường thân thiện, ấm cúng, cởi mở giữa cô và trẻ, giữa trẻ với trẻ, giữa trẻ
với môi trường xung quanh.
Bản thân thường xuyên học hỏi các đồng nghiệp qua các buổi dự giờ hoạt
động và tìm hiểu qua các loại sách báo đồng thời có kế hoạch sắp xếp hoạt động
vui chơi theo từng chủ đề với sự hứng thú của trẻ, trẻ tích cực tham gia các trò chơi.
7
Người viết: Hoàng Thị Ánh Nga - Trường Mầm non Hoa Hồng


Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích
8 cực khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời
-Trường mầm non Hoa Hồng

- Khó khăn:

Hoạt động ngoài trời cho trẻ thật sự chưa được tổ chức tốt, ngoài hạn chế về cơ sở
vật chất, môi trường hoạt động chưa phong phú, phương tiện vật chất thiếu thốn, đồ
dùng dạy học còn thiếu thốn… còn có lý do về trình độ và sự linh hoạt của giáo viên khi
giải quyết các tình huống...
Do giáo viên chưa thực sự nhận thức được hết vai trò của môi trường thiên nhiên
đem lại cho trẻ, một phần giáo viên còn ngại tổ chức, ít có sự thay đổi.
Giáo viên chưa thật sự chủ động còn phụ thuộc vào sự đầu tư của nhà trường.
Nhiều sân trường nền đất hoặc nền gạch xuống cấp không đảm bảo an toàn cho
các cháu vui chơi nên giáo viên nhiều khi không tổ chức cho trẻ hoạt động ngoài trời
hoặc chỉ cho trẻ ra sân trong một thời gian ngắn.
Nhận thức của trẻ trong lớp không đồng đều, ví dụ lớp ghép, lớp có trẻ thiếu năng
trí tuệ…cũng là một nguyên nhân gây khó khăn cho các cô khi tổ chức chơi ngoài trời
cho trẻ.
Đồ dùng phục vụ cho một số chủ điểm còn ít như chủ điểm phương tiện giao
thông, chủ điểm Bác Hồ...
Sân trường chưa có mái che để trẻ hoạt động ngoài trời khi thời tiết thay đổi
đột ngột (ví dụ khi trời mưa trẻ không quan sát được các hiện tượng một cách trọn
vẹn).
Đa số phụ huynh ở lớp đều là thành phần lao động nên trò chuyện cùng trẻ về thế
giới xung quanh trẻ còn nhiều hạn chế, đa phần là cô cung cấp cho trẻ kiến thức.
3. Nội dung và hình thức của giải pháp.
a. Mục tiêu của giải pháp:
Những biện pháp, giải pháp nêu ra trong đề tài nhằm mục tiêu giúp trẻ nâng cao
chất lượng giáo dục. Trẻ phát huy hết được tính tích cực, chủ động, sáng tạo khi hoạt
động, khơi dậy tính năng động cho trẻ.
Giáo viên trau dồi thêm kiến thức, chuyên môn nghiệp vụ .
- Đa dạng phong phú các trò chơi ngoài trời.
8
Người viết: Hoàng Thị Ánh Nga - Trường Mầm non Hoa Hồng

Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích
9 cực khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời
-Trường mầm non Hoa Hồng

- Hoạt động tự do ngoài trời nhằm phát triển vận động của trẻ
- Sưu tầm, sáng tác những câu đố hò vè để sử dụng trong lúc chơi nhằm phát triển
mục tiêu giáo dục.
- Tận dụng nguyên vật liệu có sẳn trên sân trường để giúp trẻ chơi
- Cách tổ chức các hoạt động liên ý để tạo hứng thú cho trẻ khi quan sát
- Vai trò của giáo viên giúp trẻ hoạt động tích cực hơn trong hoạt động vui chơi
ngoài trời.
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp.
Việc phát huy tính tích cực chủ động của trẻ khi tham gia hoạt động ngoài trời đã
được thực hiện thường xuyên mỗi ngày. Do đó đề tài này được nghiên cứu nhằm bổ sung
thêm những giải pháp trong việc phát huy tính tích cực chủ động khi tham gia hoạt động
ngoài trời cho trẻ 5 - 6 tuổi của lớp lá 3 do tôi phụ trách nói riêng và trường Mầm non
Hoa Hồng nói chung.
Tìm hiểu việc phát huy tính tính cực chủ động khi tham gia hoạt động ngoài trời
của trẻ 5 - 6 tuổi ở lớp tôi phụ trách, trên cơ sở đưa ra một số biện pháp liên quan đến đề
tài, nhằm giúp trẻ mạnh dạn, tự tin, hứng thú hơn khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài
trời, tạo tiền đề cho trẻ vào lớp một. Cho nên tôi bắt đầu tìm tòi và thực hiện đề tài này.
Xuất phát từ thực tiễn như vậy bản thân tôi đã nghiên cứu và tìm ra những biện
pháp để kích thích trẻ hoạt động một cách tích cực, sáng tạo trong hoạt động vui chơi
ngoài trời như sau:
* Biện pháp 1: Đa dạng phong phú các trò chơi ngoài trời.
Khuôn viên trường chiếm diện tích phần lớn cho hoạt động vui chơi của trẻ. Tôi
đã chia theo nhóm cho trẻ chơi. Tôi đã tổ chức cho trẻ chơi theo từng nhóm thích hợp và
tìm tòi những nội dung phù hợp với chủ điểm cho trẻ hoạt động phong phú, những trò
chơi dân gian, thơ ca hò vè, phù hợp với chủ điểm để trẻ hiểu sâu hơn.

Trò chơi giúp phát triển nhận thức của trẻ như: Trò chơi cát nước qua trò chơi trẻ
biết được các tính chất của nó, từ cát nước trẻ có thể xây được những ngôi nhà trẻ thích,

9
Người viết: Hoàng Thị Ánh Nga - Trường Mầm non Hoa Hồng


Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích
10 cực khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời
-Trường mầm non Hoa Hồng

hoặc đúc những quả bánh theo ý thích của trẻ, có thể ghép thành những bông hoa, con
bướm, con chuồn chuồn từ những hòn sỏi, lá cây
Trò chơi phát triển các giác quan: Trẻ nghe những tiếng động xung quanh những
tiếng xào xạc của lá cây, những rung động của các cành lá, cảm nhận những tia nắng mặt
trời ấm áp, thời tiết khô hanh hay nóng bức, ngửi mùi những bông hoa, những tiếng kêu
các con vật, những giọng hát của các bạn. Hoặc thông qua trò chơi xem ai đoán giỏi, bịt
mắt bắt dê, cho trẻ đội mũ chóp đoán tiếng kêu các con vật... những trò chơi này giúp trẻ
phát triển tốt các giác quan và óc tư duy.
Kho tàng trò chơi dành cho lứa tuổi Mầm non vô cùng phong phú và đa dạng, tuy
nhiên mỗi trò chơi lại phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của từng độ tuổi khác nhau. Có
thể cùng một trò chơi nhưng cô giáo tổ chức ở từng độ tuổi khác nhau thì mức độ vận
động của nó cũng có sự khác biệt. Nhận thức được vấn đề này, bằng nhiều phương tiện:
tài liệu sách, báo, mạng internet…tôi đã sưu tầm được một số trò chơi cho lứa tuổi mẫu
giáo 5 - 6 tuổi.
Thực trạng trường tôi là một trường có diện tích sân rộng, sĩ số cháu hợp lý nên
việc tổ chức cho các cháu vui chơi hoạt động ngoài trời theo lịch cụ thể của từng nhóm
rất thuận tiện. Riêng với lớp tôi ngoài việc tách nhóm cho cháu hoạt động, tôi còn chủ
động tìm tòi những nội dung hoạt động ngoài trời, những trò chơi vận động, trò chơi dân
gian gắn với chủ điểm và gắn với những mốc thời gian phù hợp. Các trò chơi phát triển

giác quan:
Các trò chơi phát triển thị giác: Trò chơi tìm đường của con vật, trò chơi lựa đậu,
trò chơi thí nghiệm với vật chìm vật nổi,…Các trò chơi phát triển thính giác: trẻ
lắng nghe tiếng động, tiếng kêu ở đâu, nghe tiếng gió thổi, lá rụng, chim hót, nghe tiếng
ve kêu,…Các trò chơi cho trẻ ngửi mùi hoa, quả, mùi của lá cây; cảm nhận ánh nắng mặt
trời, qua trò chơi ai tinh mắt, đoán cây qua lá, đoán vật bằng tay, ai thính tai, đoán xem
tiếng động gì,…Các trò chơi giúp trẻ phát triển xúc giác: Cho trẻ sở vào những thứ thật
mềm mại, cứng, nhẵn, xù xì, lạnh, nóng,…Qua các trò chơi này, tôi nhận thấy trẻ có sự
tiến bộ rõ rệt khi vận dụng các giác quan. Các trò chơi phát triển nhận thức của trẻ: Trẻ
chơi với cát, nước, sỏi, phấn vẽ, đất đá để biết được tính chất của chúng. Chơi với lá cây
10
Người viết: Hoàng Thị Ánh Nga - Trường Mầm non Hoa Hồng


Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích
11 cực khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời
-Trường mầm non Hoa Hồng

như xếp lá thành những hình dạng khác nhau theo trí tưởng tựơng của trẻ như hình bông
hoa, cây lúa, con gà,….

Trẻ tham gia trồng cây và chăm sóc vườn cây xung quanh khu vực trường nhằm
phát triển óc tò mò ở trẻ: Quan sát sự thay đổi hàng ngày của cây xanh trong trường và
phân loại chúng nhóm có hoa, nhóm không có hoa, nhóm ăn quả….
Qua những trò chơi này cũng giúp trẻ mở rộng mối quan hệ với thế giới xung
quanh, cách chăm sóc cây xanh và bảo vệ cây xanh, rèn cho trẻ cách giao tiếp lịch sự với
mọi người. và cũng thông qua đó, giáo viên đã góp phần giúp trẻ nhận thức tốt hơn về
tầm quan trọng của môi trường xung quanh. Từ đó trẻ có ý thức hơn khi tham gia Bảo vệ
môi trường (chăm sóc cây xanh, không xả rác,…)
Hoạt động giúp phát triển vận động ở trẻ:

Để tạo cơ hội cho trẻ được rèn luyện thể chất, giáo viên có thể tổ chức cho trẻ
chơi các trò chơi: Trò chơi vận động có luật (trò chơi mới và trò chơi dân gian ), các vận
động tự do (có thiết bị và không có thiết bị), các trò chơi thể thao (đá bóng, đá cầu, cầu
lông,…),…
Mỗi giai đoạn phát triển trẻ cần hoàn thành các vận động như: Đi, chạy đổi
hướng, trèo lên xuống thang, ném bắt bóng,..Cần dựa vào điều kiện của địa
phương, của trường lớp, sự hứng thú, khả năng của trẻ, mục đích phát triển kĩ năng vận
động theo để lựa chọn vận động, trò chơi. Giáo viên cần chú ý đặc biệt tới việc cung cấp

11
Người viết: Hoàng Thị Ánh Nga - Trường Mầm non Hoa Hồng


Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích
12 cực khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời
-Trường mầm non Hoa Hồng

nhiều cơ hội cho trẻ được lựa chọn các hoạt động đề rèn luyện các kĩ năng này, nở rộng
các cơ hội để trẻ được thực hiện không phải chỉ trong giờ học.
Các thiết bị được chuẩn hóa cần có đủ để tổ chức hoặc theo nhóm lớn hoặc theo
nhóm nhỏ, đảm bảo an toàn. Các thiết bị không được chuẩn hóa cần có hoặc bổ sung
theo từng giai đoạn, từng vận động của trẻ.
Chơi với các đồ chơi có sẵn trong trường. Thông qua hoạt động leo trèo trên các
thiết bị dụng cụ vận động ngoài trời: Cầu tuột, các vận động bò, trườn, trèo tung, ném,
chuyền, bắt khi trẻ được tham gia chơi ở khu vận động của trường. Những lốp xe hơi bị
bể có thể tận dụng để cho trẻ chơi nhảy bật hoặc bò chui, bò theo đường zich zắc, đi
thăng bằng trên lốp xe, chơi trò chơi: Ai nhanh hơn? Đội nào nhanh nhất?... leo qua các
bậc tam cấp, gốc cây, nhảy lò cò rèn cho trẻ sự khéo léo nhanh nhẹn của đôi bàn tay, bàn
chân, một phần giáo viên đã tạo cho trẻ có những cơ hội được vận động thỏa thích, phần
nào tôi cũng đã giáo dục trẻ không leo trèo những nơi nguy hiểm.

Tổ chức cho cháu chơi một số trò chơi sinh hoạt tập thể đơn giản, trò chơi sinh
hoạt cộng đồng cũng rất thu hút trẻ như: Trò chơi kết bạn, mèo đuổi chuột, bò khăn, chơi
u, thả đĩa ba ba, cá sấu lên bờ, cướp cờ, … hoặc cũng có thể hát cho cháu hát theo một số
bài hát sinh hoạt tập thể đơn giản như: Bạn ở đâu, quả bóng tròn, ra đây xem,…Vừa phát
huy tính đoàn kết vừa giúp trẻ được vui chơi thỏa thích.
Trò chơi vận động có luật là loại trò chơi có nội dung và quy tắc được xác định
trước và người chơi cần tuân theo. Trò chơi vận động thường chơi theo nhóm, có thể tổ
chức linh hoạt theo thời gian phù hợp.
Ngoài những trò chơi vận động theo chương trình chăm sóc và giáo dục trẻ, tôi
cũng đã linh hoạt trong việc thay đổi luật chơi, thay đổi tên trò chơi nhằm thu hút
trẻ và hấp dẫn trẻ vào các trò chơi. Ví dụ: Trò chơi đổi chỗ có thể thay đổi tên là
bão thổi, gió thổi, tìm bạn…; Trò chơi kéo co có thể thay đổi tên là kéo pháo.
Luật chơi: Hai đội không được đứng qua vạch của mỗi đội. Đội nào kéo qua phần
vạch quy đinh về phía đội mình, chiến thắng.
Cách chơi: Hai đội đứng đối diện nhau, có số lượng bằng nhau, đứng cách vạch.
12
Người viết: Hoàng Thị Ánh Nga - Trường Mầm non Hoa Hồng


Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích
13 cực khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời
-Trường mầm non Hoa Hồng

chuẩn theo quy đinh. Khi cô nói chuẩn bị, hai đội dùng tay nắm dây dù, ở tư thế
chuẩn bị. Khi cô ra hiệu lệnh “1, 2, 3 bắt đầu”, cả hai đội cùng ra sức kéo thật mạnh, đội
nào kéo thấy có khăn ở giữa dây qua đội mình, là đội chiến thắng. Đội chiến thắng đợt 1
sẽ thi đua với đội thắng ở đợt 2. Chọn ra một đội thắng cuộc.
Tùy theo sự kiện trong trong năm học, mà tôi lựa chọn các trò chơi dân gian cho
phù hợp với điều kiện của trường của lớp.
Ví dụ: Chủ điểm mùa xuân, sưu tầm thêm những trò chơi dân gian trong lễ hội

mùa xuân dạy cháu chơi: đá cầu, nhảy dây, ném còn, bịt mắt bắt dê
Trò chơi tự do: Cần có hướng dẫn mở khi cho trẻ thực hiện các vận động này. Đặc
biệt, cần chú trọng việc giúp trẻ học những cách khám phá khác nhau về hoạt động các
bộ phận trên cơ thể, tìm ra những ý tưởng sáng tạo hoạt động với phương tiện mở và
dụng cụ thể thao, chơi những trò chơi hợp tác. Điều này, giúp trẻ phát triển khả năng
thiết lập mối quan hệ với bạn chơi, khả năng tự lực giải quyết các vấn đề nảy sinh khi
chơi.
Các trò chơi tự do trẻ có thể chơi: Nhảy lò cò, ô ăn quan, thắt sỏi, stop, lô tô theo
chủ đề, trẻ có thể dùng phấn vẽ những thứ liên quan đến chủ đề của lớp. Đó cũng là một
hình thức ôn luyện kỹ năng cho trẻ.
Qua việc tham gia chơi cùng nhau của trẻ sẽ giúp trẻ có thái độ vui vẻ với bạn khi
chơi, tham gia dễ dàng khi được rủ cùng chơi, biết quan tâm hứng thú của ban, 16 chia
sẻ và đổi đồ chơi cho bạn, thực hiện các quy tắc trong trò chơi chung.
Qua đó thể hiện được khả năng tự giải quyết các vấn đề nảy sinh như: tìm kiếm,
thay thế đồ chơi còn thiếu, tự phân công nhiệm vụ trong khi chơi, biết đề nghị tham gia
nhóm chơi một cách phù hợp, biết tìm kiếm sự trợ giúp của giáo viên khi cần thiết.
* Biện pháp 2: Tổ chức cho trẻ quan sát trải nghiệm
Đây là một hình thức cho trẻ làm quen với những kiến thức tự nhiên, xã hội xung
quanh trẻ, kích thích sự tìm tòi, khám phá của trẻ. Nội dung quan sát thường dựa vào khả
năng của từng trẻ để có thể nâng cao hay hạ thấp yêu cầu tùy từng trường hợp quan sát.
Để cho trẻ quan sát được tốt hơn, tôi đã hướng trẻ cùng chuẩn bị trước khi quan sát.

13
Người viết: Hoàng Thị Ánh Nga - Trường Mầm non Hoa Hồng


Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích
14 cực khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời
-Trường mầm non Hoa Hồng

Ví dụ: Với chủ đề Thế giới Thực vật, tôi cho trẻ quan sát chồi non của cây hoa sứ.
Yêu cầu trẻ quan sát kĩ trên từng cành, sau vài ngẩy quan sát lại để thấy sự thay đổi trên
từng cánh hoa sứ hoặc yêu cầu trẻ thực hiện ỏ nhà như: tìm hiểu về một sô loại hoa và
mang hoa đến lớp cho cả lớp cùng xem hay vận động phụ huynh trò chuyện cùng trẻ,
dẫn trẻ tham quan vườn hoa ở công viên…Trong các hoạt động, giáo viên và cha mẹ cần
có câu hỏi gợi ý nhằm phát triển tư duy của trẻ…Với cách này, tôi nhận thấy trẻ hoạt
động rất tích cực và nhận được sự tham gia rất nhiệt tình của phụ huynh.
Với quan điểm dạy học “Lấy trẻ làm trung tâm” trong quá trình quan sát, giáo
viên chuẩn bị một hệ thống câu hỏi đàm thoại nhằm phát huy được tính tích cực,
chủ động của trẻ như:
+ Con có nhận xét gì về cây hoa sứ này? Vì sao?
+Con có thấy điều gì mới trên mỗi cành hoa sứ không?
+ Vì sao lá nó dài hơn?
+ Mùa nào thì cây đâm chồi?...
Chính vì thế, giáo viên cần có những kiến thức rộng về thế giới xung quanh để
cung cấp cho trẻ.
Ví dụ: Khi cho trẻ quan sát vườn rau, giáo viên đặt ra những câu hỏi:

14
Người viết: Hoàng Thị Ánh Nga - Trường Mầm non Hoa Hồng


Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích
15 cực khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời
-Trường mầm non Hoa Hồng

+ Theo con rau này là rau gì?
+ Tại sao con đặt tên như vậy?
+ Rau có đặc điểm gì?
+ Rau sống ở đâu?

+ Làm thế nào để chăm sóc cây?
Không nên kéo dài thời gian quan sát bởi vì sẽ có thể làm phản tác dụng giáo dục
trẻ. Trẻ cần được hoạt động và kết thúc trong tâm trạng tích cực…
Đối tượng, yêu cầu quan sát phải phù hợp chủ đề và nhận thức của trẻ để kích
thích được tư duy của trẻ.
* Biện pháp 3: Tổ chức cho trẻ dạo chơi,lắng nghe âm thanh trong sân trường.
Trông qua dạo chơi,tham quan sẽ cung cấp cho trẻ vốn hiểu biết về sự vật, hiện
tượng xung quanh như: cỏ cây, hoa lá, công việc của mỗi người trong xã hội, mối quan
hệ của con người…và trẻ hiểu biết về chính bản thân mình.Qua đó, giáo dục trẻ tình yêu
quê hương đất nước, yêu cảnh đẹp của làng quê, những phong tục tập quán của địa
phương nơi trẻ đã sinh ra và lớn lên…
Ví dụ: Trong chủ đề trường mầm non, giáo viên cho trẻ dạo chơi xung quanh
vườn trường. Sau khi cho trẻ dạo chơi, giáo viên cùng trò chuyện với trẻ:
+ Con có nhận xét gì về cảnh vật xung quanh trường?
+Trường mình có những cây gì?
+ Con có thích vườn trường mình không? Vì sao?
Thông qua việc tổ chức cho trẻ dạo chơi vườn trường, trẻ sẽ thấy được cảnh đẹp
của sân trường với đa dạng các loại cây từ cây trong bong mát đến cây ăn quả và cả
những vườn hoa với đầy đủ chủng loại và màu sắc khác nhau.
Khi ra sân, trẻ được lắng nghe các âm thanh khác nhau như: tiếng động của xe,
tiếng gió thổi,lá rụng chim hót, ngửi mùi hoa, mùi cỏ, mùi của lá cây, cảm nhận ánh nắng
mặt trời…Trẻ cảm nhận được vẻ đẹp của thế giới xung quanh mình thật sinh động, hấp
dẫn. Từ đó, trẻ yêu thích cái đẹp, thích được đến trường, đến lớp mỗi ngày. Chính vì vậy,
15
Người viết: Hoàng Thị Ánh Nga - Trường Mầm non Hoa Hồng


Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích
16 cực khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời
-Trường mầm non Hoa Hồng

giáo viên phải linh hoạt trong việc lựa chọn các đề tài mới lạ, hấp dẫn để kích thích sự
chủ động, tích cực, sang tạo từ trẻ,phù hợp với chủ đề và nhận thức của trẻ.
Ví dụ: Trong chủ đề Trường mầm non, với giờ hoạt động ngoài trời giáo viên tổ
chức cho trẻ chơi “Lắng nghe âm thanh trong sân chơi”Khi trẻ ra sân, cô chia trẻ đứng
thành nhiều nhóm và mỗi nhóm hướng đến mỗi góc khác nhau để lắng nghe xem có
những âm thanh gì phát ra và những âm thanh đó phát ra từ đâu? Giáo viên đưa hệ thống
câu hỏi đàm thoại nhằm phát huy tư duy của trẻ như sau:
+ Con đã nghe thấy tiếng gì?
+ Âm thanh đó phát ra từ đâu?
+ Vì sao lại có tiếng gió rì rào?
+Con làm gì khi có gió lớn?
Bảng hệ thống câu hỏi như vậy nhằm giúp trẻ tập trung suy nghĩ, chủ động sang
tạo để trẻ đưa ra hàng loạt câu trả lời khác nhau.
* Biện pháp 4: Cách tổ chức các hoạt động để tạo hứng thú cho trẻ, trẻ có thể
trải nghiệm qua hoạt động trẻ được học trong lớp.
Môi trường cho trẻ hoạt động là nơi rất quan trọng, cung cấp nguồn thông tin
phong phú, khuyến khích tính độc lập và hoạt động tích cực của trẻ. Vì vậy biện pháp tạo
môi trường hợp lý sẽ giúp trẻ tìm tòi, khám phá và phát hiện những điều mới lạ, hấp dẫn,
các kiến thức, kỹ năng của trẻ sẽ được củng cố và bổ sung. Tạo môi trường phù hợp, đa
dạng, phong phú sẽ gây hứng thú cho trẻ và bản thân giáo viên, góp phần hình thành
năng cao mối quan hệ thên thiện, tự tin giữa giáo viên với trẻ, giữa trẻ với trẻ.
Tổ chức cho trẻ quan sát: Đây là một hình thức cho trẻ làm quen với những kiến
thức tự nhiên, xã hội và các sự kiện xung quanh trẻ, kích thích óc tìm tòi khám phá của
trẻ. Giáo viên cần lắng nghe các ý tưởng, hứng thú của trẻ và liên hệ chúng với các mục
tiêu, nội dung chương trình và mong muốn của giáo viên theo cách sáng tạo và tôn trọng
trẻ. Nội dung quan sát thường dựa vào khả năng của từng trẻ để có thể nâng cao hay hạ
thấp yêu cầu tùy từng trường hợp quan sát. Để cho trẻ quan sát được tốt hơn, tôi đã
hướng trẻ cùng chuẩn bị trước khi quan sát với tôi, chẳng hạn với chủ điểm thế giới thực
vật thì yêu cầu trẻ thực hiện ở nhà như tìm hiều về 1 số loại hoa và mang hoa vào trong

16
Người viết: Hoàng Thị Ánh Nga - Trường Mầm non Hoa Hồng


Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích
17 cực khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời
-Trường mầm non Hoa Hồng

lớp cho cả lớp cùng xem, hay vận động sự hỗ trợ của phụ huynh trò chuyện cùng trẻ hay
dẫn cho trẻ tham quan vườn hoa ở công viên, ngoài ra cô cần có câu hỏi gợi ý nhằm phát
triển tư duy của trẻ… Với cách này tôi nhận thấy trẻ hoạt động rất tích cực và không
những thế cũng đã nhận được sự tham gia rất nhiệt tình của phụ huynh học sinh.
Đồng thời với với phương pháp mới luôn lấy trẻ làm trung tâm trong quá trình
quan sát chính vì thế cô cần có những kiến thức rộng về thế giới xung quanh để cung cấp
cho trẻ.
Để có thể kết hợp liên ý giữa hoạt động có chủ đích và hoạt động ngoài trời
tạo hứng thú để trẻ hoạt động. Trong quá trình quan sát, cô luôn lấy trẻ làm trung
tâm. Cho trẻ được tự nhận xét, đánh giá, được cầm, sờ, nắm. Trẻ được tự nói lên ý kiến
của mình. Chính vì thế cô cần có kiến thức sâu rộng về thế giới xung quanh để củng cố
hoặc cung cấp kiến thức cho trẻ.
Ví dụ: Hoạt động ngoài trời: Quan sát một số loài hoa, chủ đề một số loại hoa.
Tạo điều kiện cho trẻ tự do tìm tòi và khám phá đối tượng, tự trẻ suy luận, cô đặt những
câu hỏi mở. Qua đó trẻ có thể kể sáng tạo theo suy nghĩ của mình về một số loại hoa.
Cô và trẻ chuẩn bị một số loại hoa.
Cho trẻ quan sát và trò chuyện cùng trẻ về một số loại hoa trong trường.
Trẻ nêu lên sự hiểu biết của mình về một số loại hoa.
Dựa vào hiểu biết của trẻ cô gợi ý để mở rộng sự hiểu biết của trẻ và cung cấp
một số đặc điểm mà trẻ hiểu sai.
Cho trẻ kể chuyện về đặc điểm của hoa mà trẻ có.
Ví dụ: Đặt ra những câu hỏi về các loại hoa

+ Các bạn biết mình là hoa gì không?
+ Tại sao con đặt tên như vậy?
+ Hoa có đặc điểm gì?
+ Hoa được trồng như thế nào?
+ Con chăm sóc vườn hoa như thế nào?
17
Người viết: Hoàng Thị Ánh Nga - Trường Mầm non Hoa Hồng


Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích
18 cực khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời
-Trường mầm non Hoa Hồng

Ví dụ: Củng cố kiến thức về số lượng 5 và chủ đề về các loại hoa.
Sau khi kiến thức đã được cung cấp trong giờ hoạt động có chủ đích thì ở hoạt
động ngoài trời có thể kết hợp trong giờ quan sát vườn hoa và yêu cầu trẻ chọn cho cô
hoa có 5 cánh, kể tên 5 loại hoa mà con biết, kể tên 5 loại hoa theo màu sắc và tìm trong
sân trường có các đồ vật nào có số lượng là 5…
Khi chơi trò chơi bằng các nguyên vật liệu mở trẻ có thể sắp xếp các hạt thành
các loại hoa có 5 cánh…Trò chơi cô yêu cầu trẻ chơi theo nhóm, mỗi nhóm 11 có
nguyên vật liệu chuẩn bị sẵn, tự xếp hình hoa theo yêu cầu hoặc theo ý thích của trẻ,
nhưng qua đó trẻ nhận biết được số lượng cánh hoa, nguyên vật liệu, đồ dùng mà trẻ
đang chơi.
Cô luôn quan tâm, phát huy tính tích cực của trẻ trong khi chơi bằng cách khai
thác kinh nghiệm thực tế của trẻ, tận dụng môi trường sẵn có của trường, lớp, địa
phương và cho trẻ được thực hành thường xuyên. Tạo được tình huống cho trẻ phải tự
suy nghĩ để tìm cách giải quyết tình huống đó và có nhiều sáng tạo hơn trong nội dung
chơi, làm cho chủ đề ngày càng phong phú hơn. Giáo viên luôn hướng trẻ chơi theo chủ
đề chủ điểm phù hợp, mở rộng kỹ năng chơi và giao tiếp. Trẻ được hoạt động một cách
tích cực nhất, từ đó trẻ sẽ có nhiều hứng thú hơn khi tham gia hoạt động.

Cô luôn chú ý tạo cho trẻ cảm giác thoải mái khi quan sát và tạo bầu không khí
vui tươi cho trẻ, để giờ chơi của trẻ đạt được kết quả thành công nhất.
Kích thích trẻ tham gia các hoạt động thử nghiệm, khám phá: Những hứng thú
của trẻ được phát triển để trở thành nội dung quan sát. Trong số những nội dung quan sát
này, có thể phát triển sự tò mò, mối quan tâm của trẻ để trở thành nội dung khám phá,
thử nghiệm…Việc khám phá, thử nghiệm trong giờ chơi ngoài trời chủ yếu nhằm thúc
đẩy hứng thú, phát triển trí tò mò ở trẻ và mong muốn khám phá mọi vật xung quanh
chúng. Trẻ cần luôn luôn háo hức với các câu hỏi: “ Cái gì? Tại sao? Như thế nào?” Để
trở thành người học tích cực. Khi trẻ dự đoán các vấn đề/ nội dung được quan sát, trẻ sẽ
có các dự đoán khác nhau. Giáo viên cần tôn trọng và khuyến khích mọi ý kiến của trẻ.
Trẻ cần có thời gian và được tự do đưa ra các dự đoán, sau đó thực hiện những thử
nghiệm thích hợp. đây là phần thực hành mà trẻ rất thích. Sau khi kế hoạch được thực
hiện, trẻ có thể quan sát của hành động và so sánh điều gì đã xảy ra so với dự đoán của
18
Người viết: Hoàng Thị Ánh Nga - Trường Mầm non Hoa Hồng


Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích
19 cực khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời
-Trường mầm non Hoa Hồng

trẻ. Trẻ cần có cơ hội sử dụng tất cả các giác quan để tìm hiểu, thử nghiệm. Hãy để trẻ tự
khám phá, giáo viên chỉ nên quan sát mà thôi.
Để hỗ trợ, khuyến khích trẻ thử nghiệm, nên mang theo kính lúp, óng nhóm,
que, mảnh giấy, lõi giấy vệ sinh, lõi cuộn chỉ…để cho phép trẻ có những thử
nghiệm, thực tiễn, tự nhiên. 12 Ví dụ sử dụng thị giác: Trẻ quan sát cua, ốc sên bò ( chủ
đề động vật sống dưới nước). Yêu cầu trẻ tìm đường đi của các loài động vật đó. Cho
phép trẻ sử dụng kính hiển vi để trẻ được nhìn rõ hơn. Giáo viên gợi ý hỏi trẻ: “ Con
nhìn thấy gì? Con có thể nói gì về chúng?...”.
Không nên kéo dài thời gian quan sát bởi vì sẽ có thể làm phản tác dụng giáo dục

trẻ. Trẻ cần được hoạt động và kết thúc trong tâm trạng tích cực…
Đối tượng và yêu cầu quan sát phải phù hợp và kích thích được tư duy của trẻ.
Những gì cô chuẩn bị quá chu đáo, thì không nên cho trẻ quan sát, đàm thoại quá ít. Như
vậy sẽ làm lãng phí đi công sức của giáo viên đã chuẩn bị, vừa không tạo nhiều cơ hội
cho trẻ tìm tòi, khám phá, phát triển tư duy cho trẻ, khi trẻ đã được nhìn thấy sự vật, hiện
tượng đó mà giáo viên lại đặt nặng thời gian và chạy theo giáo án, Chính vì thế, trẻ sẽ có
cảm giác hụt hẫng khi bản thân không được thỏa mãn nhu cầu của mình, dẫn tới trẻ sẽ
không hứng thú tham gia các hoạt động kế tiếp.
* Biện pháp 5: Hoạt động tự do ngoài trời nhằm phát triển vận động của trẻ.
Tận dụng tất cả đồ chơi có sẵn trên sân trường như bập bênh, xích đu, cầu
trượt, thang leo... cô chia trẻ ra nhiều nhóm chơi nhỏ để tất cả mọi trẻ đều được
tham gia cụ thể như vận động trèo thang cô hướng dẫn trẻ trèo kết hợp chân nọ tay kia và
sau khi trẻ trèo đến dóng thang cuối cô cho trẻ thi hái quả .Qua vận động này giúp phát
triển các tố chất về thể lực cho trẻ đặc biệt là phát triển cơ chân, tay, cơ bụng... Hoặc tổ
chức những trò chơi như trò chơi cá sấu lên bờ, mèo bắt chuột, trò chơi ai đoán giỏi... để
rèn luyện thêm tính nhanh nhẹn, hoạt bát của trẻ.
Để đáp ứng được mục tiêu giáo dục đòi hỏi cô giáo phải là người sáng tạo, linh
hoạt, nhạy bén để sáng tác hoặc sưu tầm nhiều trò chơi mới để thu hút lôi cuốn trẻ hơn
như trò chơi bolling. Đưa các trò chơi dân gian quen thuộc phù hợp với từng chủ điểm
để thu hút trẻ hoạt động một cách có hiệu quả.
19
Người viết: Hoàng Thị Ánh Nga - Trường Mầm non Hoa Hồng


Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích
20 cực khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời
-Trường mầm non Hoa Hồng

Ví dụ: Ở chủ điểm quê hương đất nước ta đưa trò chơi lễ hội ở địa phương, để
giúp trẻ hiểu được về phong tục tập quán quê hương mình như: trò chơi kéo co,

chèo thuyền...

20
Người viết: Hoàng Thị Ánh Nga - Trường Mầm non Hoa Hồng


Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích
21 cực khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời
-Trường mầm non Hoa Hồng

* Biện pháp 6: Sưu tầm, sáng tác những câu đố hò vè để sử dụng trong lúc
chơi nhằm phát triển mục tiêu giáo dục.
Những câu hò vè có tác dụng kích thích hứng thú hoạt động của trẻ, đồng thời
giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, rèn luyện phát âm và tăng cường ý thức giữ gìn bảo vệ môi
trường xung quanh; phát triển tính sang tạo, thẫm mĩ cho trẻ.
Ví dụ: Đồng dao về họ rau
Rềnh rềnh ràng ràng

Mát ruột mới hay

Đi chợ mua

Là bó rau má

Vị ngọt hàng đầu

Nấu với tôm cá

Là bó rau ngót

Là rau cải xanh

Có thêm tí bột

Nấu canh rất lành

Là bó rau đây

Là rau láo nhấu
Láo nhấu cái mà láo nhấu

Ví dụ: Chủ điểm về thực vật để trẻ hiểu được các loại rau và biết được vị cũng
như tác dụng của các loại rau đó quan trọng như thế nào đối với cuộc sống con người cô
cho trẻ đọc các bài đồng dao, hò vè. Qua việc lặp đi lặp lại các lời của bài đồng dao, hò
vè đó tạo nên sự thích thú mới lạ, hấp dẫn đối với trẻ và thích đọc các câu đồng dao, hò
vè đó ở mọi lúc mọi nơi.
Ngoài ra ở hoạt động ngoài trời cô còn kể cho cháu nghe những câu chuyện xảy
ra trong tư nhiên: như gió bão, mưa, sấm chớp... Ví dụ: Câu chuyện nàng tiên mưa giúp
trẻ biết được vì sao lại có hiện tượng mưa? Hoặc chủ điểm mùa xuân qua câu chuyện cô
Tiên Mùa xuân với những tình tiết rất hấp dẫn như khi nghe cô Tiên Mùa xuân đến thì
mọi vật đều xanh tươi, ban cho các loại hoa nhiều màu sắc rất đẹp. Hoặc cho trẻ quan sát
cây hoa mào gà và hỏi trẻ vì sao biết cây hoa này có tên như vậy không? Từ đó cô có
thể đặt cho trẻ những câu hỏi vì sao? như thế nào? để khích thích tính tò mò và ham
hiểu biết. Qua đó trẻ cũng giúp trẻ phát triển trí nhớ và tư duy một cách sáng tạo.

21
Người viết: Hoàng Thị Ánh Nga - Trường Mầm non Hoa Hồng


Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích

22 cực khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời
-Trường mầm non Hoa Hồng

* Biện pháp 7: Tận dụng nguyên vật liệu có sẳn trên sân trường để giúp trẻ
chơi.
Để cho trẻ có sự ham thích khám phá tự nhiên ta cần tận dụng cho trẻ quan sát các
hiện tượng sự vật xung quanh sân trường mình học.
Ví dụ: Trẻ xuống sân trường thấy nhiều lá vàng thì cô cho trẻ thi nhau nhặt lá
vàng và cùng trò chuyện với nhau về lá vàng và cây. (Chủ đề: Cây xanh quanh bé)
+ Đó là lá của cây gì? Tại sao bạn biết ?
+ Tại sao lá rụng , quan sát trên cây lúc này như thế nào ?
+ Cây cần gì để sống , người ta trồng cây để là gì ?
+ Theo bạn mình bảo vệ cây bằng cách nào ?
+ Quan sát xem có bao nhiêu cây cùng giống với loại cây này.
Đồng thời để tạo hứng thú cho trẻ chơi với thiên nhiên cô gợi ý cho trẻ đem nhiều
nguyên vật liệu mở như các loại hạt đã luộc sẵn, cọng rau muống… và thay đổ nhiều
hình thức cho phong phú. Tùy theo chủ đề mà giáo viên lựa chon các vật liệu thiên nhiên
cho phù hợp. Cô gợi ý cho trẻ chơi, giúp trẻ sáng tạo trong sản phẩm của mình.
Ví dụ: Đi nhặt nhiều loại lá khác nhau (Lá tròn, dài, răng cưa, to, nhỏ…), phân
loại lá theo đặc điểm; Sau đó lựa chọn các loại lá xếp hình theo chủ đề thực hiện: xếp
Đứa cầm ống thụt Chạy ra chạy vô Đứa xách ống điếu Đứa té xuống sình Thúi ình chình
ngủ 18 hình em bé, cô giáo, hình các con vật…; Xâu hạt bằng hạt đậu đã luộc sơ qua
mềm, xâu vòng bằng cọng rau muống…
Giáo viên trao đổi với trẻ và phụ huynh cùng sưu tầm các nguyên vật liệu khác
nhau có sẵn ở địa phương để hỗ trợ tốt cho hoạt động ngoài trời, để trẻ hoạt động vừa
thích thú vừa có ý thức tiết kiệm hơn. Ví dụ: Góc chơi với cát nước: sử dụng các vỏ chai,
hộp nhựạ, lon có chia vạch hoặc có lỗ nhỏ sẵn, hoặc chai có bỏ viên bi vào trong, rổ rá…
trẻ có thể tự chế nước vào chai túy ý thích của trẻ, có thể tự thử nghiệm và trao đổi với
nhau kết quả: “ Tại sao chai này lại chảy nước ra ngoài? Tại sao trong chai có nước ít lại
lắc chai kêu to, chai có nước nhiều lắc không kêu?...”

22
Người viết: Hoàng Thị Ánh Nga - Trường Mầm non Hoa Hồng


Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích
23 cực khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời
-Trường mầm non Hoa Hồng

Giáo viên tận dụng những nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương, nhằm gợi hứng
thú, tạo tính gần gũi nơi trẻ.
* Biện pháp 8: Cách tổ chức các hoạt động liên ý để tạo hứng thú cho trẻ khi
quan sát.
- Đây là một hình thức cho trẻ làm quen với kiến thức tự nhiên, xã hội xung
quanh trẻ, kích thích óc tìm tòi khám phá của trẻ. Nội dung quan sát dựa vào khả năng
của từng trẻ để nâng cao hay hạ thấp tùy theo trường hợp quan sát. Để cho trẻ quan sát
tốt hơn tôi hướng trẻ cùng chuẩn bị trước khi quan sát với tôi, chẳng hạn về chủ điểm
giao thông yêu cầu trẻ mang theo những phương tiện giao thông của trẻ chơi lên cho cả
lớp cùng quan sát, hay vận động sự hổ trợ của phụ huynh trò chuyện cùng trẻ hay dẫn trẻ
đi xem các phương tiện giao thông trên đường phố, ngoài ra cô có những câu hỏi gợi mở
để phát huy tính tích cực của trẻ... với cách này chúng tôi nhận thấy trẻ rất tích cực
không những thế mà còn nhận được sự tham gia rất nhiệt tình của phụ huynh học sinh.
Qua đây phụ huynh sẽ yên tâm hơn về kiến thức của con mình học được.
Bên cạnh những phương pháp mới giáo viên còn ứng dụng công nghệ thông tin
trong các buổi ngoại khóa sẽ kích thích tính tích cực của trẻ và tạo được sự tin tưởng ở
phụ huynh.
Đồng thời với phương pháp lấy trẻ làm trung tâm trong quá trình trẻ quan sát cô
cần phải có những kiến thức rộng về thế giới xung quanh để cung cấp cho trẻ.
Hoạt động ngoài trời tạo những liên kết chặt chẽ đến hoạt động chủ đích.
+ Ví dụ: Làm quen với toán, đề tài nhận biết về số lượng. Khi cung cấp những

kiến thức cơ bản trong hoạt động chung thì qua hoạt động ngoài trời cô củng cố thêm
những kiến thức cũ và làm quen với kiến thức mới ở hoạt động chung. Cho trẻ quan sát
chậu hoa và đếm xem có bao nhiêu bông hoa, hoặc quan sát những đồ chơi trên sân
trường và đếm xem có bao nhiêu chiếc xích đu, bập bênh....
Ví dụ: Hoạt động khám phá khoa học chủ đề một số loại hoa.
+ Trẻ chuẩn bị một số loại hoa.
+ Cho trẻ quan sát và trò chuyện các loại cây trong sân trường.
23
Người viết: Hoàng Thị Ánh Nga - Trường Mầm non Hoa Hồng


Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích
24 cực khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời
-Trường mầm non Hoa Hồng

+ Trẻ nêu lên sự hiểu biết của mình về một số loại hoa.
+ Cô gợi ý mở rộng và bổ sung những kiến thức để cho trẻ hiểu sâu hơn.
Qua hoạt động ngoài trời cho trẻ quan sát cây hoa trẻ nói được các bộ phận của
cây, và cô gợi ý những câu hỏi mở để trẻ trả lời.
+ Ví dụ: Hoa dùng để làm gì? Hoa có ích gì cho con người?
Qua đó trẻ có thể sáng tạo theo suy nghĩ của mình về các loại hoa đó thông qua
các sản phẩm tạo hình.
* Biện pháp 9: Vai trò của giáo viên giúp trẻ hoạt động tích cực hơn trong
hoạt động vui chơi ngoài trời.
Đối với giáo viên cần phải nâng cao trình độ chuyên môn, luôn học tập qua sách
báo, nắm bắt sự đổi mới của quá trình hoạt động để trẻ có kiến thức sâu đáp ứng được
yêu cầu ham học hỏi khám phá của trẻ. Luôn có ý tìm tòi và sưu tầm những trò chơi hay
lạ, những đề tài khám phá để hướng trẻ quan sát thử nghiệm. Bên cạnh đó việc sáng tạo
trong đồ dùng đồ chơi với các nguyên vật liệu đơn giản, mới mẻ, phong phú, gần gũi
xung quanh trẻ, để tạo hứng thú thu hút trẻ tham gia hoạt động đạt hiệu quả cao. Không

những thế, giáo viên còn luôn có hướng thay đổi cách hướng dẫn đồ dùng đồ chơi,
nguyên vật liệu. Cô nắm bắt được ý trẻ, tôn trọng ý kiến của trẻ dựa vào ý trẻ để giúp trẻ
phát triển theo mục tiêu chương trình chăm sóc giáo dục mầm non mới. Đảm bảo an toàn
và các điều kiện đảm bảo sức khỏe cho trẻ. Cô luôn tạo cơ hội để trẻ nói theo suy nghĩ
của mình, tạo cơ hội cho tất cả trẻ đều được tham gia, liên kết chặt chẽ với nhau khi
chơi, để trẻ tự giải quyết vướng mắc, biết nhờ sự trợ giúp lúc cần thiết. Giáo viên cần
linh hoạt thay đổi và điều chỉnh kế hoạch đáp ứng nhu cầu của trẻ và những gì xảy ra
trong thực tiễn, đặc biệt là linh hoạt thực hiện về mặt nội dung và thời gian, luôn quan
sát, hỗ trợ trẻ trong khi trẻ chơi, chuẩn bị kế hoạch cho những ngày mưa hoặc quá lạnh
khi trẻ không chơi ngoài trời được. Xem một số hình ảnh gợi ý
Bên cạnh đó việc trao đổi với cha mẹ trẻ về loại trang phục thuận lợi cho trẻ hoạt
động ngoài trời, các hoạt động ngoài trời và ý nghĩa của chúng đối với sự phát triển của
trẻ. Giáo viên cần chuẩn bị một môi trường thật tốt và an toàn để mọi trẻ có cơ hội được
tham gia hoạt động như nhau.
24
Người viết: Hoàng Thị Ánh Nga - Trường Mầm non Hoa Hồng


Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích
25 cực khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời
-Trường mầm non Hoa Hồng

Ngoài áp dụng những công nghệ thông tin đòi hỏi giáo viên phải có những kiến
thức rộng, nâng cao trình độ, học hỏi đồng nghiệp.
Luôn tìm tòi sáng tạo trong các trò chơi để trẻ hoạt động sôi nổi và đưa nhiều trò
chơi dân gian vào cho trẻ chơi.
Cô chuẩn bị nhiều đồ dùng để trẻ sáng tạo khi tạo ra nhiều sản phẩm bé thích.
Cô luôn khuyến khích trẻ để tạo nhiều sản phẩm mà trẻ thích.
Cô luôn tạo cơ hội để trẻ nói theo suy nghĩ của mình.
c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp:

Các biện pháp này có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, hổ trợ cho nhau: Làm đa
dạng, phong phú các trò chơi ngoài trời sẽ giúp trẻ phát triển vận động, kích thích sự tìm
tòi, khám phá của trẻ. Những câu đố hò vè được trẻ sử dụng trong suốt quá trình 1 hoạt
động ngoài trời. Tận dụng những nguyên vật liệu sẳn có để trẻ tạo ra sản phẩm. Qua
công nghệ thông tin cô có thể cho trẻ quan sát và làm theo hoặc sáng tạo ra sản phẩm
mới…
d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học:
Qua quá trình thực nghiệm này thì tôi thu được kết quả
Bảng tổng hợp hoạt động ngoài trời trước khi khảo nghiệm
Số

Nội dung

lượng
trẻ
33

Nhận thức

Ngôn ngữ

Mạnh dạn trong giao tiếp

Thể lực

23/33 trẻ

25/33 trẻ

22/33 trẻ

28/33 trẻ

Đạt 75,7%

Đạt 66,6%

Đạt 84,8%

Đạt 69,6%

Bảng tổng hợp hoạt động ngoài trời sau khi khảo nghiệm
Số

Nội dung

25
Người viết: Hoàng Thị Ánh Nga - Trường Mầm non Hoa Hồng