CHÍNH SÁCH ĐỐI NGOẠI CỦA ĐẢNG VÀ NHÀ NƯỚC TA

CHÍNH SÁCH ĐỐI NGOẠI CỦA ĐẢNG VÀ NHÀ NƯỚC TA ( 3 Tiết )
I. TẦM QUAN TRỌNG CỦA CHÍNH SÁCH ĐỐI NGOẠI CỦA ĐẢNG
VÀ NHÀ NƯỚC TA
1. Thực hiện chính sách đối ngoại là yêu cầu khách quan của mọi quốc gia
và của cách mạng Việt Nam
- Chủ nghĩa Mác – Lênin chỉ rõ: chính sách đối ngoại là sự tiếp nối chính sách
đối nội, là bộ phận quan trọng trong đường lối chính trị và chính sách của mọi quốc
gia, dân tộc. Mọi quốc gia tất yếu phải thực hiện chính sách đối ngoại để tập hợp
lực lượng quốc tế, tranh thủ những điều kiện thuận lợi và sự giúp đỡ của bên ngoài
nhằm xây dựng thực lực của mình và góp phần giải quyết những vấn đề chung
trong quan hệ quốc tế.
- Trong quá trình lãnh đạo, công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội, các ĐCS và
nhà nước XHCN luôn quan tâm xây dựng và thực hiện đường lối đối ngoại nhân
đạo, hòa bình. Đoàn kết vô sản với tất cả các dân tộc bị áp bức trên toàn thế giới
nhằm mục tiêu giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, xã hội và con người là yêu
cầu khách quan của cuộc cách mạng XHCN.
- Chủ tịch HCM đã xây dựng mối quan hệ quốc tế kiểu mới là phối hợp và gắn
bó khăng khít giữa các dân tộc thuộc địa với vô sản ở chính quốc trong cuộc đấu
tranh chống chủ nghĩa đế quốc. Từ khi thành lập, cương lĩnh chính trị đầu tiên của
Đảng (3/2/1930) đã khẳng định cách mạng Việt Nam là bộ phận của cách mạng thế
giới. Trong bản tuyên ngôn độc lập (2/9/1945), chủ tịch Hồ Chí Minh đã tuyên bố
Việt Nam muốn hòa bình và là bạn với tất cả các nước dân chủ.
- Từ sau cách mạng tháng tám 1945, chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta đã thực
thi chính sách đối ngoại mở cửa, hợp tác với các nước dân chủ, giữ vững độc lập tự
chủ, hòa bình để xây dựng lực lượng, tiến hành thắng lợi cuộc kháng chiến chống
Pháp (1945 – 1954).
- Trong thời kỳ 1954 – 1975, truyền thống ngoại giao VN được Đảng và Nhà
nước ta kế thừa và nâng lên ở đỉnh cao mới, góp phần làm nên thắng lợi có ý nghĩa
dân tộc và thời đại sâu sắc – giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.
- Từ sau đại hội VI (12- 1986), Đảng ta đã đề ra và thực hiện đường lối đổi mới

toàn diện, trong đó có việc mở rộng đa phương hoá, đa dạng hoá các quan hệ đối
ngoại.
2) Mở rộng quan hệ đối ngoại là xu thế của thời đại và yêu cầu bức thiết
của sự nghiệp đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước hiện nay
- Cách mạng nước ta là một bộ phận của cách mạng thế giới nên vận động trong
bối cảnh chung của thời đại, hiện nay hoà bình, hợp tác và phát triển trên thế giới
đang là xu thế lớn; kinh tế thế giới và khu vực tiếp tục phục hồi và phát triển; khoa
học và công nghệ sẽ có bước tiến nhảy vọt và những đột phá lớn; toàn cầu hoá kinh
tế tạo ra cơ hội phát triển nhưng cũng gây khó khăn, thách thức lớn cho các nước
nghèo, đang phát triển.
- Những cuộc chiến tranh cục bộ, xung đột vũ trang, xung đột dân tộc, tôn giáo
chạy đua vũ trang, khủng bố, tranh chấp lãnh thổ, biên giới...tiếp tục diễn ra ở
nhiều nơi với tính chất ngày càng phức tạp. Các mâu thuẫn lớn của thời đại vẫn rất
gay gắt. Nhiều vấn đề toàn cầu bức xúc diễn ra...đòi hỏi các quốc gia và các tổ chức
quốc tế cần phối hợp giải quyết.
- Trong khu vực châu Á- TBD và ĐNA, xu thế hoà bình hợp tác và phát triển
tiếp tục gia tăng nhưng luôn tiềm ẩn những nhân tố gây mất ổn định...
- Thành tựu trong công tác đối ngoại của Đảng, Nhà nước trong thời gian qua là
đã góp phần giữ vững hoà bình, phát triển kinh tế xã hội, nâng cao uy tín của Việt
Nam trong khu vực và trên thế giới. VN mở rộng quan hệ đối ngoại theo hướng đa
phương hoá, đa dạng hoá, giữ vững độc lập, chủ quyền quốc gia; xác lập được quan
hệ ổn định với các nước lớn; giải quyết được một số vấn đề về biên giới, lãnh thổ
với một số quốc gia; chủ động tham gia các diễn đàn thế giới; tổ chức nhiều hội
nghị quốc tế và khu vực; hội nhập kinh tế quốc tế, kinh tế đối ngoại có bước tiến
mới rất quan trọng.
- Đến nay VN đã có quan hệ ngoại giao với 167 nước trong số hơn 200 nước và
lãnh thổ trên thế giới, chúng ta đã thực hiện tốt cam kết về Khu vực mậu dịch tự do
ASEAN(AFTA), ký hiệp định thương mại VN- Hoa Kỳ, gia nhập WTO, xuất khẩu
nhập khẩu tăng nhanh.
- Tuy nhiên, khó khăn của chúng ta là đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước trong môi

trường cạnh tranh kinh tế quốc tế rất quyết liệt. Chúng ta còn chậm đổi mới tư duy
trên một số vấn đê quốc tế và đối ngoại; hội nhập kinh tế quốc tế và hoạt động kinh
tế đối ngoại còn nhiều hạn chế.
- Bài học lớn của Đảng ta trong quá trình lãnh đạo cách mạng và công cuộc đổi
mới là luôn luôn kết hợp sức mạnh trong nước với sức mạnh quốc tế, sức mạnh dân
tộc với sức mạnh thời đại. Tranh thủ cơ hội, vượt qua thách thức, tiếp tục đổi mới
mạnh mẽ, toàn diện và đồng bộ, phát triển nhanh và bền vững hơn là yêu cầu khác
quan và bức thiết của cách mạng nước ta.
II. NHIỆM VỤ VÀ NGUYÊN TẮC ĐỐI NGOẠI CỦA ĐẢNG VÀ NHÀ
NƯỚC TA
1. Mục tiêu và nhiệm vụ chung của công tác đối ngoại
Chính sách đối ngoại gắn liền với chính sách đối nội, nhiệm vụ dân tộc và
nhiệm vụ quốc tế. Mục tiêu chính sách đối ngoại của Đảng và Nhà nước ta nhằm
thực hiện mục tiêu chung là xây dựng đất nước VN dân giàu nước mạnh, xã hội
công bằng, dân chủ, văn minh.
Đảng và Nhà nước ta chủ trương thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc
lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát triển; chính sách đối ngoại rộng mở, đa
phương hóa, đa dạng hóa các quan hệ quốc tế. Chủ động và tích cực hội nhập kinh
tế quốc tế, đồng thời mở rộng hợp tác quốc tế trên các lĩnh vực khác.
a) Giữ vững môi trường hoà bình và tạo các điều kiện quốc tế thuận lợi cho
công cuộc đổi mới, đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, CNH-HĐH đất nước,
xây dựng và bảo vệ Tổ quốc
Trong quá trình đổi mới, Đảng ta chủ trương tranh thủ các cơ hội thuận lợi do
bối cảnh quốc tế tạo ra và tiềm năng, lợi thế của nước ta, lấy phát triển kinh tế là
nhiệm vụ trọng tâm, giải phóng và phát triển không ngừng LLSX, đẩy mạnh CNH,
HĐH đất nước theo định hướng XHCN gắn với phát triển kinh tế tri thức; hoàn
thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; phát triển kinh tế gắn
với thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội ngay trong từng bước và từng chính sách
phát triển.
b) Góp phần tích cực vào cuộc đấu tranh chung của nhân dân thế giới vì hoµ

bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội
Hoà bình độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội là nguyện vọng, là mục tiêu
đấu tranh chung của nhân dân thế giới. Trung thành với nguyên tắc chủ nghĩa quốc
tế của giai cấp công nhân, Đảng ta luôn quan tâm xây dựng và phát triển mối quan
hệ gắn bó giữa cách mạng VN với cách mạng thế giới.
c) Chủ động và tích cực hội nhập kinh tế quốc tế
- Hội nhập kinh tế quốc tế và khu vực là một yêu cầu khách quan của nhiều
nước hiện nay. Sự phát triển mạnh mẽ của cách mạng khoa học và công nghệ, của
kinh tế tri thức. Tham gia hội nhập kinh tế là chấp nhận sự cạnh tranh ngày càng
gay gắt trên phạm vi toàn cầu và chấp nhận quy định chung trong quan hệ quốc tế.
- Phát huy tối đa nội lực và nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế là điều kiện để
chủ động hội nhập kinh tế quốc tế.
- Thực hiện có hiệu quả các cam kết với các nước, các tổ chức quốc tế về
thương mại, đầu tư, dịch vụ và các lĩnh vực khác. Khẩn trương đổi mới thể chế
kinh tế, hoàn chỉnh hệ thống pháp luật đảm bảo lợi ích quốc gia và phù hợp với các
quy định, thông lệ quốc tế. Tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư, chú trọng cải cách
hành chính, đào tạo nguồn nhân lực, tạo lập những điều kiện thuận lợi hơn nữa để
thu hút mạnh nguồn vốn quốc tế.
- Đảng ta chủ trương chủ động và tích cực hội nhập kinh tế sâu hơn và đầy đủ
hơn với các thể chế kinh tế toàn cầu, khu vực và song phương, lấy phục vụ lợi ích
đất nước làm mục tiêu cao nhất nhưng theo lộ trình phù hợp với chiến lược phát
triển đất nước từ nay đến năm 2010 và tầm nhìn đến năm 2020.
2. Các nguyên tắc trong quan hệ đối ngoại hiện nay
a) Tôn trọng độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, không can thiệp vào
công việc nội bộ của nhau, không dùng vũ lực hoặc đe doạ dùng vũ lực
Đây là nguyên tắc cơ bản, là quan điểm nhất quán trong quan hệ đối ngoại của
Đảng, Nhà nước ta và phù hợp với quy định của pháp luật quốc tế.
b) Giải quyết các bất đồng và tranh chấp thông qua thương lượng hoà bình
Đây là nguyện vọng chung của nhân dân tát cả các nước, là yêu cầu bức xúc
của nhiều quốc gia trên thế giới và là một nguyên tắc chỉ đạo hoạt động đối ngoại

của Đảng, Nhà nước ta.
c) Tôn trọng lẫn nhau bình đẳng cùng có lợi
Thực hiện quyền bình đẳng chính là bảo đảm quyền sống, quyền tự do, mưu cầu
hạnh phúc và phát triển của mỗi dân tộc; khẳng định sự tôn trọng lẫn nhau, thực
hiện quyền bình đẳng thể hiện tư thế và vị trí chính đáng của VN trong quan hệ
quốc tế.
III. CHỦ TRƯƠNG VÀ CHÍNH SÁCH ĐỐI NGOẠI CỤ THỂ:
1. Củng cố, tăng cường quan hệ đoàn kết và hợp tác với các Đảng cộng sản
và công nhân, với các đảng cánh tả, các phong trào giải phóng và độc lập dân
tộc, với các phong trào cách mạng và tiến bộ trên thế giới
- Hiện nay Đảng ta có quan hệ với gần 200 ĐCS và công nhân, đảng cánh tả,
phong trào giải phóng và độc lập dân tộc.
- Chủ trương của ta là luôn ủng hộ, đoàn kết hợp tác, tôn trọng độc lập tự chủ,
đường lối và quan điểm của các đảng trên, không can thiệp vào công việc nội bộ
của nhau và không để ảnh hưởng đến quan hệ giữa nước ta với quốc gia và chính
phủ hiện đang là lực lượng đối lập của họ.
2. Tiếp tục mở rộng quan hệ với các Đảng cầm quyền
- Các Đảng cầm quyền hiện nay đều có tiếng nói và thế mạnh nhất định về chính
trị, kinh tế và kinh nghiệm quản lý đất nước.
- Việc thiết lập quan hệ với các Đảng cầm quyền thể hiện chính sách đối ngoại
rộng mở của chúng ta, thúc đẩy thêm quan hệ mới với các chính phủ nước đó, tạo
điều kiện để Đảng và Nhà nước ta trao đổi kinh nghiệm cầm quyền, hợp tác kinh tế,
văn hoá, khoa học và công nghệ...
- Chủ trương của ta là tôn trọng độc lập và tự chủ, đường lối và quan điểm của
các đảng đó, không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau, tìm ra tiếng nói chung
và có giải pháp hiệu quả trong việc mở rộng quan hệ hợp tác.