SKKN Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm ở trường Tiểu học

SKKN: “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm ở trường Tiểu học”

1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài:
Trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá hiện nay, Đảng và
Nhà nước ta xác định Giáo dục là “quốc sách hàng đầu”. Văn kiện Hội nghị lần
thứ II - Ban chấp hành Trung ương Đảng khoá VIII đã khẳng định: “Muốn tiến
hành công nghiệp hoá, hiện đại hoá thắng lợi phải phát triển mạnh giáo dục và
đào tạo, phát huy nguồn lực con người, yếu tố cơ bản của sự phát triển nhanh và
bền vững, để thực hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công
bằng văn minh. Phát triển nguồn lực con người là phát triển đức và tài,...”. Công
tác giáo dục tư tưởng, đạo đức cho học sinh phổ thông cần được cải tiến và đẩy
mạnh, góp phần tích cực vào sự nghiệp giáo dục toàn diện, hài hoà đáp ứng với
yêu cầu mới của xã hội. Sinh thời Chủ Tịch Hồ Chí Minh đã từng căn dặn: “Vì
lợi ích mười năm trồng cây, vì lợi ích trăm năm trồng người”. Sự nghiệp trồng
người lại đang được đặt ra những thử thách lớn lao trong giai đoạn hiện nay.
Mục tiêu chiến lược phát triển giáo dục giai đoạn 2001-2010 ở nước ta đã khẳng
định: “Để hoàn thành sứ mệnh của mình đối với đất nước, giáo dục phải đào tạo
những con người phát triển toàn diện, yêu nước, có lý tưởng xã hội chủ nghĩa,
góp phần tích cực vào sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, có
lòng ham hiểu biết và năng lực học tập suốt đời, có tư duy sáng tạo làm chủ
khoa học kĩ thuật hiện đại, có ý thức, năng lực hợp tác, có tinh thần trách nhiệm
với cộng đồng xã hội, với môi trường tự nhiên, có nếp sống lành mạnh và sức
khoẻ tốt”. Vì vậy các nhà trường phải chú trọng nâng cao hiệu quả và chất
lượng giáo dục toàn diện học sinh, đào tạo những con người vừa có đức vừa có
tài, những con người mới XHCN có tri thức khoa học, hiểu biết xã hội, đồng
thời có phẩm chất đạo đức tốt, có lối sống trong sáng, lành mạnh.
Tuy nhiên, hiện nay sức ép của mặt trái cơ chế thị trường, sự phát triển
mạnh mẽ của khoa học công nghệ đã và đang có những tác động tiêu cực đến
một bộ phận thanh thiếu niên và học sinh, đặc biệt những thông tin, những hình
ảnh phản cảm thiếu văn hoá tràn lan trên mạng internet cùng với các trò chơi

điện tử trên mạng internet, điện thoại di động ảnh hưởng nguy hại đến tâm hồn
trẻ em. Một số học sinh không có mục đích, lý tưởng, hoài bão, sống vị kỷ, thực
dụng, lười học tập và lao động. Thậm chí còn nghiện ngập, trộm cắp, bạo lực
trong đối xử, lòng nhân ái giữa người với người bị giảm sút. Mặt khác, một số
gia đình do điều kiện kinh tế khó khăn phải bươn trải làm ăn nên chưa có điều
kiện chăm lo, còn buông lỏng sự quản lý con cái, phó mặc cho nhà trường. Tất
cả những điều đó đã trực tiếp ảnh hưởng đến môi trường cũng như chất lượng
Gmail:

1


SKKN: “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm ở trường Tiểu học”

giáo dục toàn diện học sinh hiện nay. Chính vì vậy, mỗi thầy giáo, cô giáo mà
đặc biệt là giáo viên chủ nhiệm phải kiên trì mục tiêu hình thành và phát triển
toàn diện nhân cách học sinh.
Giáo viên chủ nhiệm ở trường Tiểu học có vai trò hết sức quan trọng, có
ảnh hưởng trực tiếp đến phong trào của tập thể lớp cũng như chất lượng giáo
dục toàn diện của học sinh trong lớp chủ nhiệm. Nâng cao hiệu quả trong công
tác chủ nhiệm, xây dựng được những tập thể lớp tiên tiến và nâng cao chất
lượng giáo dục toàn diện ở mỗi đơn vị lớp chính là thiết thực góp phần đóng
góp nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện trong nhà trường. Nhận thức rõ vai
trò, trách nhiệm của người giáo viên chủ nhiệm, trước tình hình các tai tệ nạn và
những ảnh hưởng tiêu cực của môi trường xã hội đến nhiệm vụ nâng cao chất
lượng giáo dục toàn diện học sinh trong nhà trường hiện nay, tôi đã dành nhiều
thời gian, công sức để tìm tòi và áp dụng “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả
công tác chủ nhiệm ở lớp 4B” với mong muốn đóng góp tích cực nâng cao chất
lượng giáo dục toàn diện học sinh ở lớp chủ nhiệm, đồng thời trang bị và tích
luỹ thêm những kinh nghiệm cho bản thân để công tác chủ nhiệm của mình đạt

hiệu quả cao hơn.
1.2. Mục đích nghiên cứu.
Xuất phát từ yêu cầu, nhiệm vụ nâng cao chất lượng hiệu quả công tác chủ
nhiệm lớp, “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp ở
trường Tiểu học” đi sâu nghiên cứu những tác động tiêu cực của điều kiện
khách quan và đặc điểm tâm lý lứa tuổi ảnh hưởng đến chất lượng công tác chủ
nhiệm và thể nghiệm một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm ở
trường Tiểu học giúp bản thân đồng nghiệp nâng cao hiệu quả công tác chủ
nhiệm lớp ở trường Tiểu học hiện nay.
1.3. Đối tượng nghiên cứu.
- Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm ở trường Tiểu
học.
- Đối tượng áp dụng: Lớp 4B, năm học 2017-2018.
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu xây dựng cơ sở lý thuyết.
- Phương pháp khảo sát thực tế, thu thập thông tin.
- Phương pháp thống kê, xử lý số liệu.
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm.

Gmail:

2


SKKN: “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm ở trường Tiểu học”

2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lí luận:
Nhà trường là tổ chức chuyên biệt thực hiện chức năng giáo dục toàn
diện học sinh. Luật Giáo dục đã xác định mục tiêu của giáo dục phổ thông là

giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các
kỹ năng cơ bản nhằm hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ
nghĩa. Trước mục tiêu đào tạo bồi dưỡng học sinh trở thành những con người
phát triển toàn diện đòi hỏi các nhà trường phải tiến hành đồng bộ các giải pháp
nâng cao chất lượng giáo dục. Hơn thế, Tiểu học là cấp học nền tảng đặt cơ sở
ban đầu cho việc hình thành và phát triển toàn diện nhân cách con người, đặt
nền móng vững chắc giáo dục phổ thông và toàn bộ hệ thống giáo dục quốc
dân. Vì vậy giáo dục Tiểu học có một vị trí hết sức quan trọng trong nền giáo
dục của đất nước. Giáo viên chủ nhiệm ở Tiểu học là người có vị trí quyết định
trong việc hình thành ở học sinh những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng
đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng sống cơ bản
để học sinh tiếp tục học lên các bậc học trên cũng như cuộc sống sau này của
các em. Khác với các bậc học khác, người giáo viên chủ nhiệm ở Tiểu học là
người trực tiếp vừa “dạy” vừa “dỗ” và đảm nhiệm hầu hết các môn học, là
người quản lý toàn diện một tập thể học sinh của một lớp và có nhiều thời gian
gắn bó, gần gũi với học sinh. Giáo viên chủ nhiệm thay mặt nhà trường quản lý
điều hành lớp, trực tiếp giáo dục tư tưởng đạo đức, hình thành nhân cách cho
học sinh; là cầu nối giữa ba môi trường giáo dục gia đình, nhà trường và xã hội.
Để thực hiện tốt vai trò của người giáo viên chủ nhiệm lớp, trước tiên người
giáo viên phải xác định đúng vị trí, nhiệm vụ, biết tổ chức hiệu quả các hoạt
động giáo dục, phải là người thực hiện tốt những nhiệm vụ của một thầy cô
giáo, nắm vững đường lối quan điểm giáo dục của Đảng và Nhà nước, đồng
thời phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình và xã hội, huy động được sự
tham gia tích cực của cha mẹ học sinh trong việc giáo dục học sinh.
Học sinh Tiểu học ở độ tuổi từ 6 đến 11-12 tuổi, ở giai đoạn có nhiều biến
đổi về sinh lí, tâm lí và các hoạt động tìm tòi, khám phá thế giới xung quanh để
nâng cao về nhận thức diễn ra phức tạp dần trong các hoạt động của các em. Ở
lứa tuổi này các em rất hiếu động, hay bắt chước, cơ thể các em đang phát triển
nên luôn luôn đòi hỏi sự vận động, các em không chịu ngồi một nơi, thích vui
chơi, chạy nhảy, đến lớp học ngồi yên chú ý nghe giảng là một điều vô cùng

khó khăn đối với các em. Hoạt động nhận thức, ngôn ngữ của các em còn rất
Gmail:

3


SKKN: “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm ở trường Tiểu học”

hạn chế. Khả năng quan sát, tổng hợp đánh giá các sự vật, hiện tượng còn kém.
Các em thường bị thu hút bởi các chi tiết ngẫu nhiên, nhận xét đánh giá còn
nặng về cảm tính. Chính vì thế các em chưa có động cơ tự học tập, chưa thấy lợi
ích của việc học, chưa có thói quen và kỹ năng lao động trí óc, thường thiếu tập
trung trong các giờ học. Kĩ năng sống của các em còn hạn chế, các em chưa có
khả năng tự lập cho bản thân, chưa biết cách phòng vệ trước những tệ nạn xã
hội. Các em rất dễ bị xúc động, dễ bị lôi kéo, kích động, lòng kiên trì và khả
năng tự kiềm chế yếu. Các em luôn ở trạng thái hiếu thắng hoặc tự ty, dễ đi đến
những hành động thiếu suy nghĩ chín chắn và đôi khi chỉ một chút chủ quan, lơi
lỏng của người lớn cũng dễ dàng dẫn đến những hậu quả khôn lường. Hơn nữa
về trình độ hiểu biết và vốn sống của học sinh tiểu học còn nhiều hạn chế vì vậy
các em rất cần có sự hướng dẫn, giúp đỡ, chỉ bảo, dìu dắt thường xuyên và rất
cần sự mẫu mực, nhẹ nhàng thân thiện của giáo viên chủ nhiệm. Các bậc phụ
huynh và mọi tổ chức trong xã hội phải có trách nhiệm quan tâm sát sao, động
viên kịp thời để hướng các em có suy nghĩ và hành động đúng đắn, giúp các em
phấn đấu rèn luyện trở thành con ngoan, trò giỏi. Các hoạt động của lớp cần
phải được tổ chức một cách chặt chẽ, hoạt động của từng cá nhân học sinh phải
được giáo viên chủ nhiệm quan tâm sát sao thường xuyên để hướng dẫn, uốn
nắn và giúp các em sửa chữa kịp thời.
2.2. Thực trạng chất lượng công tác chủ nhiệm ở trường Tiểu học.
Trong những năm gần đây, phong trào giáo dục ở địa phương được các
cấp uỷ Đảng và chính quyền quan tâm và tạo nhiều điều kiện thuận lợi để nhà

trường tổ chức các hoạt động giáo dục toàn diện học sinh. Chất lượng phổ cập
chống mù chữ ở nhà trường đạt kết quả tốt. Hàng năm huy động 100% học sinh
trong độ tuổi ra lớp. Chất lượng giáo dục toàn diện trong nhà trường đã có
những chuyển biến tích cực, trong đó có sự đóng góp không nhỏ của công tác
chủ nhiệm lớp. Nhiều thầy, cô đã làm tốt công tác chủ nhiệm, chăm lo giáo dục
học sinh trở thành con ngoan, trò giỏi. Có nhiều học sinh đã vượt lên khó khăn
trở thành những tấm gương tiêu biểu về tinh thần vượt khó học giỏi. Các em đã
biết tham gia các hoạt động nhân đạo, từ thiện, những việc làm nhân nghĩa của
học sinh thể hiện tình thương yêu đùm bọc con người, chia sẻ khó khăn, giúp đỡ
người nghèo, người tàn tật,... Tuy vậy, thực tế trong nhà trường hiện nay nói
chung và ở lớp chủ nhiệm nói riêng, vẫn còn những học sinh chưa chăm ngoan.
Ở lớp 4B có 33 học sinh, trong đó 12 em nữ và 21 em nam các em rất
hiếu động, hay nghịch ngợm, trêu trọc nhau. Đa số học sinh trong lớp (29 em) là
con em nông dân ở trên địa bàn 7 thôn của xã. Trong đó: Có 4 em là con hộ
Gmail:

4


SKKN: “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm ở trường Tiểu học”

nghèo, 6 em con hộ cận nghèo, 3 em có cả bố lẫn mẹ đi làm ăn ở Miền nam, 2
em có bố đi xuất khẩu lao động ở Hàn Quốc hiện phải sống với ông bà. Điều
kiện kinh tế gia đình khó khăn các em thiếu sự quan tâm chăm sóc của bố mẹ cả
về sức khoẻ và các điều kiện phục vụ học tập hằng ngày. Một số học sinh còn
ham chơi chưa tập trung chú ý trong giờ học, chưa tự giác làm bài tập khi cô
giao. Trong giao tiếp còn nhiều em chưa biết cách xưng hô, chưa biết cách chào
hỏi. Trong sinh hoạt cá nhân, các em còn hạn chế rất nhiều, các em chưa có các
kĩ năng cơ bản để tự phục vụ bản thân, việc giữ gìn vệ sinh cá nhân, bảo quản
sách vở cô phải thường xuyên nhắc nhở. Các em còn chưa tự tin khi tham gia

các hoạt động tập thể, chưa có ý thức giữ gìn vệ sinh trường, lớp (em Phúc, em
Dương, em Đông). Điều đó đã làm cho tôi luôn băn khoăn và trăn trở trong
công tác chủ nhiệm của mình. Rõ ràng để có chất lượng phải quan tâm xây
dựng nền nếp, hình thành và rèn luyện các kỹ năng trong học tập, giao tiếp ứng
xử, quan tâm nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm, nên ngay khi được nhà
trường giao nhiệm vụ chủ nhiệm ở lớp 4B trong năm học 2017 – 2018, tôi đã
khảo sát để đánh giá thực trạng nền nếp học sinh cũng như những sai phạm của
các em trong lớp và thấy được kết quả như sau:
Mức độ biểu hiện
TT
Những biểu hiện

Số
HS

Thường
xuyên
SL TL

Đôi khi

Không

SL

TL

SL

TL

1 Nói chuyện tự do trong lớp

33

7

21,2

16

48,5

10

30,3

2 Không ghi chép bài trong lớp

33

2

6,1

3

9,1

28

84,8

4 Không làm bài tập trên lớp

33

2

6,1

3

9,1

28

84,8

5 Không nghe lời thầy cô

33

5

15,2

2

6,1

26

78,7

6 Không chấp hành nội quy

33

7

21,2

5

15,2

21

63,6

7 Gây gỗ đánh nhau

33

0

0

2

6,1

31

93,9

8 Chưa giữ gìn vệ sinh cá nhân

33

5

15,2

3

9,1

25

75,8

9 Nói tục trong lớp
33
3
9,1
5 15,2 25 75,8
Không tham gia lao động vệ
10

33
2
6,1
3
9,1 28 84,8
sinh trường, lớp
Từ kết quả khảo sát cho thấy, trong lớp còn có nhiều học sinh vi phạm về
nền nếp, chưa có thói quen hành động và ứng xử lễ phép, thậm chí còn nói tục,
chửi thề, gây gỗ mất đoàn kết trong lớp. Nguyên nhân của những kết quả trên
có một phần từ chính đặc điểm tâm, sinh lý lứa tuổi do ở độ tuổi này các em còn
Gmail:

5


SKKN: “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm ở trường Tiểu học”

hiếu động nên có những hành vi thiếu kiềm chế. Bên cạnh đó, một bộ phận cha
mẹ học sinh chưa quan tâm đến việc học và rèn luyện của con em, còn ỷ lại và
phó thác cho nhà trường, chưa có sự đấu mối thường xuyên với giáo viên chủ
nhiệm và nhà trường để tìm ra sự đồng thuận trong giáo dục học sinh. Giáo viên
chủ nhiệm chưa nhiệt tình, sát sao với lớp chủ nhiệm, chưa có những giải pháp
thực sự hiệu quả. Việc phối hợp giữa giáo viên chủ nhiệm, Tổng phụ trách đội
và cha mẹ học sinh trong giáo dục học sinh hiệu quả còn thấp nên những vi
phạm của học sinh nắm bắt cũng như xử lý chưa kịp thời. Bởi vậy, giáo viên
chủ nhiệm cần phải nỗ lực và có những biện pháp hữu hiệu để nâng cao hiệu
quả trong công tác chủ nhiệm góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện
học sinh.
2.3. Các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp
2.3.1. Tìm hiểu, nắm vững đặc điểm, tình hình học sinh lớp chủ

nhiệm.
Giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường Tiểu học là người thay mặt Hiệu
trưởng quản lý toàn diện một lớp học, người tổ chức các hoạt động giáo dục học
sinh theo kế hoạch chung của nhà trường. Do đó giáo viên chủ nhiệm phải nắm
vững kế hoạch giảng dạy, giáo dục của nhà trường để triển khai đến lớp, phải
hiểu rõ từng đối tượng học sinh trong lớp, có phương pháp giáo dục thích hợp,
nhất là với những em đặc biệt. Tìm hiểu, nắm vững các đối tượng học sinh
trong lớp chủ nhiệm là yêu cầu bắt buộc có tính nguyên tắc mà giáo viên chủ
nhiệm phải thực hiện để xây dựng kế hoạch và tìm biện pháp nâng cao hiệu quả
công tác chủ nhiệm của mình. Chỉ khi giáo viên chủ nhiệm có đầy đủ thông tin
về điều kiện, hoàn cảnh của học sinh thì mới có kế hoạch biện pháp giáo dục
học sinh hợp lý cho từng đối tượng, nếu không sẽ dẫn đến tình trạng áp đặt, các
em sẽ bị mặc cảm, không khuyến khích được tính tự giác, tích cực trong học tập
và rèn luyện của học sinh.
Ngay sau khi nhận lớp chủ nhiệm, tôi đã bắt tay vào việc tìm hiểu đặc
điểm tình hình học sinh của lớp về các mặt: Chất lượng học sinh ở năm học
trước, học sinh có hoàn cảnh khó khăn (con hộ nghèo, gia đình chính sách, con
mồ côi,…), học sinh thường xuyên thiếu sự quan tâm chăm sóc của bố mẹ (bố
mẹ đi làm ăn xa ở nhà với ông bà hoặc anh chị), …, bởi vậy tôi đã có những
thông tin khá đầy đủ, chính xác về tình hình, đặc điểm học sinh trong lớp chủ
nhiệm:
- Về tổng số học sinh trong lớp 33 em; học sinh nam 21 em, nữ 12 em.
Gmail:

6


SKKN: “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm ở trường Tiểu học”

- Về hoàn cảnh gia đình: Có 4 em là con hộ nghèo, 6 em con hộ cận

nghèo, 3 em có cả bố lẫn mẹ đi làm ăn ở Miền nam, 2 em có bố đi xuất khẩu lao
động ở Hàn Quốc hiện phải sống với ông bà.
- Về địa bàn sinh sống: Có 4 em ở thôn 1; 6 em ở thôn 2; 6 em ở thôn 3; 3
em ở thôn 4; 2 em ở thôn 5, 3 em ở thôn 6 và 9 em ở thôn 7.
- Nắm chắc về kết quả xếp loại ở năm lớp 2 của học sinh: Học sinh
ngoan, chăm học, có ý thức trong học tập, còn ham chơi chưa tập trung chú ý
trong giờ học (như em Thanh, em Duy, em Dương,…), chưa tự giác làm bài tập
khi cô giao (em Thanh, em Tùng, em Duy,…), Học sinh hay nói chuyện trong
giờ học, học sinh hay gây gỗ với bạn, học sinh hay nói tục, giữ gìn vệ sinh cá
nhân chưa tốt (em Bắc, em Duy), chưa có ý thức giữ gìn vệ sinh trường, lớp
(em Phúc, em Dương, em Đông).
Tôi đã tìm hiểu tình hình học sinh của lớp thông qua việc xem xét học bạ,
dựa vào kết quả học tập và rèn luyện ở sổ điểm của học sinh ở năm học trước,
tìm hiểu thông qua giáo viên chủ nhiệm ở các năm học lớp 3,4. Để nắm bắt
năng lực của từng học sinh, nhất là những em có cá tính riêng, tôi đã tìm hiểu
trực tiếp từ gia đình học sinh hoặc thông qua các hoạt động vui chơi mà các em
tham gia ở trường, lớp. Những buổi đầu tôi cho các em tự giới thiệu về mình
trước lớp, tôi thường trò chuyện với các em để hỏi thăm về gia đình, nghề
nghiệp của bố, mẹ các em. Hỏi thăm các em về những mối quan hệ với bạn bè
và những sở thích, mong muốn của các em về các môn học hay những khó khăn
vướng mắc trong các em. Việc làm này cũng đã tạo cho các em cảm giác gần
gủi thân thiện với giáo viên chủ nhiệm hơn.
Chính vì nắm chắc đặc điểm tình hình của lớp một cách cụ thể chi tiết
đến từng học sinh nên tôi đã có nhiều thuận lợi trong việc xây dựng kế hoạch
chủ nhiệm cũng như có biện pháp giáo dục hợp lý đối với từng học sinh. Từ
việc phân chỗ ngồi, phân chia tổ hay chọn cử lớp trưởng, lớp phó đến tổ
trưởng ,… đã tạo được nhiều thuận lợi cho các em trong học tập, rèn luyện, phát
huy được khả năng của từng học sinh. Liên hệ với gia đình nhờ giúp đỡ uốn nắn
với những học sinh nói năng còn chưa lễ phép hay chưa giữ gìn vệ sinh cá nhân
sạch sẽ. Hơn thế nữa, tôi đã giành nhiều thời gian quan tâm và có thái độ ân cần

hơn với những học sinh có hoàn cảnh khó khăn, hay khuyến khích động viên
những học sinh nhút nhát, khả năng tiếp thu bài chậm, học yếu, đã giúp các em
xoá bỏ được mặc cảm, tự ty để tham gia tích cực hơn trong các hoạt động tập
thể của lớp.
Gmail:

7


SKKN: “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm ở trường Tiểu học”

2.3.2. Chú trọng công tác xây dựng nền nếp, kỷ cương lớp học.
Giáo viên chủ nhiệm có vai trò tổ chức mọi hoạt động giáo dục lao động,
học tập trong trong lớp, là người chỉ đạo và hướng dẫn học sinh xây dựng lớp
học thành tập thể đoàn kết vững mạnh, phát huy khả năng tự giác, tự quản của
học sinh nhằm giáo dục học sinh một cách toàn diện. Giáo dục toàn diện học
sinh là quá trình tác động có mục đích, có kế hoạch phải được tiến hành thường
xuyên, liên tục, ở mọi lúc, mọi nơi nhằm hình thành và rèn luyện ở học sinh
những kỹ năng ứng xử trong các mối quan hệ của cá nhân học sinh với tập thể,
với mọi người xung quanh. Quan tâm xây dựng các quy tắc ứng xử trong tập thể
và có thái độ công bằng trong ứng xử và xử lý vi phạm sẽ là cơ sở để uốn nắn
đồng thời khuyến khích được sự chấp hành mang tính tự giác của học sinh trong
các hoạt động của tập thể. Bởi vậy tôi đã chú trọng xây dựng nền nếp, kỷ cương
lớp học trên các nội dung sau đây:
2.3.2.1. Làm tốt công tác tổ chức lớp, huy động sự tham gia tích cực
của học sinh trong việc tổ chức, theo dõi và duy trì các hoạt động của lớp.
Bầu ban cán sự lớp: Để lựa chọn được ban cán sự lớp có năng lực và uy
tín điều hành các hoạt động của lớp trước tiên tôi nêu các tiêu chuẩn cần phải có
của người lớp trưởng, lớp phó. Phân tích để các em hiểu rõ về vai trò và trách
nhiệm của người lớp trưởng, lớp phó phụ trách học tập, lớp phó phụ trách Văn Thể - Mỹ. Tôi khuyến khích các em xung phong ứng cử, đề cử sau đó lấy ý kiến

của tất cả học sinh trong lớp. Ở các năm học trước tôi đã tự chọn và phân công
lớp trưởng, lớp phó vì cho rằng học sinh lớp 3 các em còn nhỏ chưa mạnh dạn
và chưa ý thức được việc này. Song bằng hình thức để các em xung phong và có
sự tín nhiệm của tập thể lớp, tôi thấy các em biết lựa chọn và bầu được ban cán
sự lớp đúng theo dự kiến của tôi, đây là điều tôi rất mừng vì thấy các em cũng
đã có ý thức trách nhiệm với tập thể lớp. Tôi nhận thấy các em rất hào hứng khi
tự mình tham gia vào công việc của lớp, các em sẽ tự giác hơn trong việc chấp
hành những yêu cầu của cán bộ lớp.
Sau khi bầu được ban cán sự lớp: Em Hà Lâm Anh làm lớp trưởng, em
Lê Phi Hoàng làm lớp phó học tập, em Nguyễn Thị Phương làm lớp phó Văn Thể. Tôi đã phân công nhiệm vụ cho từng người trước tập thể lớp. Lớp trưởng
có nhiệm vụ: Theo dõi, kiểm tra mọi hoạt động của lớp. Điểm danh và ghi sĩ số
của lớp vào từng ngày, tổng hợp từng tuần. Điều khiển các bạn xếp hàng vào
lớp, xếp hàng chào cờ đầu tuần, xếp hàng tập thể dục. Giữ trật tự lớp khi giáo
viên chấm bài, khi lớp dự lễ chào cờ đầu tuần, sinh hoạt tập thể, hoạt động
ngoại khóa. Cuối tuần có nhận xét tổng hợp cụ thể từng bạn. Đề nghị giáo viên
Gmail:

8


SKKN: “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm ở trường Tiểu học”

tuyên dương, phê bình cá nhân hoặc tập thể. Lớp phó học tập có nhiệm vụ: Tổ
chức lớp chữa bài tập đầu giờ (15 phút đầu giờ), tổ chức điều hành các bạn học
tập trong một số tiết tự học; giúp đỡ các bạn học yếu, chưa hiểu bài tiếp thu bài.
Điều khiển các bạn trao đổi, thảo luận hoặc trả lời câu hỏi trong tiết học khi
giáo viên yêu cầu. Theo dõi việc học tập của lớp trong các tiết giáo viên chuyên
trách dạy. Làm mọi việc của lớp trưởng khi lớp trưởng vắng mặt hoặc nghỉ học.
Lớp phó phụ trách Văn -Thể có nhiệm vụ: Tổ chức cho các bạn múa hát tập thể,
tập thể dục, thi văn nghệ hoặc các hoạt động bề nổi của lớp. Phân công, theo dõi

và kiểm tra các tổ trực nhật và chịu trách nhiệm tắt đèn, quạt khi ra về. Phân
công các bạn tưới cây, chăm sóc bồn hoa và cây trồng của lớp. Theo dõi, kiểm
tra các bạn khi tham gia các buổi lao động do trường, lớp tổ chức. Phối hợp với
lớp trưởng, lớp phó học tập giữ trật tự lớp. Khi các em biết cụ thể nhiệm vụ của
mình, các em sẽ chủ động hơn trong công việc. Tuy nhiên, trong những tuần
đầu tôi thường xuyên theo dõi để hướng dẫn và giúp đỡ các em, hạn chế tối đa
những sai lầm của các em để giữ gìn uy tín của các em đối với các bạn trong
lớp.
Chia tổ, bầu tổ trưởng, tổ phó: Dựa trên số lượng học sinh, cách bố trí
bàn học trong phòng tôi đã chia lớp thành 3 tổ, mỗi tổ xếp ngồi trên một dãy
bàn trong lớp. Việc chia tổ và xếp chỗ ngồi tôi cũng đã căn cứ đến cả số lượng
nam và nữ, cả về học lực, cán bộ lớp và địa bàn dân cư để tiện cho các em trong
hoạt động nhóm, lao động và trực nhật. Ở mỗi tổ đều có 11 em (4 nữ, 7 nam),
trong đó có 1 em lớp trưởng hoặc lớp phó. Trong mỗi tổ, bầu một tổ trưởng và 1
tổ phó làm nhiệm vụ điều hành các hoạt động của tổ mình. Phối hợp với lớp
trưởng
và
lớp
phó
để
điều
hành,
theo
dõi
lớp.
Cuối mỗi tuần, vào tiết sinh hoạt lớp ngày thứ sáu, tổ trưởng báo cáo hoạt động
của tổ mình, lớp trưởng, lớp phó báo cáo các mặt hoạt động của lớp. Căn cứ
vào báo cáo của từng em và sự theo dõi của bản thân tôi nắm được khả năng
quản lí lớp của từng em và biết rõ hơn về hoạt động của tất cả các học sinh
trong lớp. Cuối mỗi tháng, tôi tổ chức họp Ban cán sự lớp 1 lần để tổng kết các

mặt làm được của lớp, động viên khen ngợi những việc các em đã làm tốt, đồng
thời chỉ rõ những thiếu sót và hướng dẫn các em cách khắc phục.
2.3.2.2. Xây dựng tiểu chuẩn, tiêu chí phấn đấu xây dựng tập thể lớp
tiên tiến và tổ chức cho học sinh đăng ký thi đua.
Để đưa các hoạt động của lớp vào nền nếp, tôi đã chú ý đến việc xây
dựng các nội quy lớp học dựa theo nội quy của nhà trường để làm căn cứ cho
học sinh rèn luyện và căn cứ cho việc theo dõi đánh giá của cán bộ lớp. Trong
Gmail:

9


SKKN: “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm ở trường Tiểu học”

đó tôi xác định nhiệm vụ tổ chức cho học sinh tích cực hưởng ứng phong trào
thi đua “Xây dựng trường học thân thiên, học sinh tích cực” do nhà trường phát
động, nên đã dựa trên các tiêu chí đánh giá phong trào thi đua “Xây dựng
trường học thân thiên, học sinh tích cực” để xây dựng tiểu chuẩn làm tiêu chí
phấn đấu xây dựng tập thể lớp tiên tiến và tổ chức cho học sinh đăng ký thi đua
với nội dung sau:
Tiêu chuẩn 1: Xây dựng lớp học sạch đẹp, an toàn
Tiêu chí 1: Học sinh phải có ý thức giữ gìn vệ sinh cá nhân, vệ sinh trường, lớp
và có ý thức tự quản.
- Lớp học phải được quét vệ sinh hàng ngày đảm bảo luôn sạch sẽ.
- Học sinh phải có ý thức giữ gìn vệ sinh chung, không ăn quà, vứt rác, xả
rác bừa bãi.
- Tham gia chăm sóc thường xuyên khu vực bồn hoa, cây cảnh của lớp.
Tiêu chí 2: Trang trí lớp học
- Có khăn trải bàn của Giáo viên, có lọ hoa trang trí, hoa treo tường; các
khẩu hiệu, ảnh Bác Hồ, nội quy, nhiệm vụ,...được treo đúng quy định chung.

- Sắp xếp bàn ghế gọn gàng, ngăn nắp, không viết, vẽ lên bàn, lên tường.
- Sách vở, mũ nón để đúng nơi quy định
Tiêu chí 3: Xây dựng lớp học an toàn, thân thiện
- Học sinh trong lớp phải đoàn kết, biết quan tâm, giúp đỡ nhau trong học
tập và rèn luyện.
- Biết chia sẻ, động viên nhau cùng tiến bộ.
- Học sinh phải thân thiện với nhau. Không gây gổ, đánh nhau, không nói
tục, chửi thề.
- Không được leo trèo, phá phách, không chơi những trò chơi nguy hiểm.
- Chấp hành đúng luật giao thông.
- Giữ gìn, bảo quản bàn ghế, các trang thiết bị phục vụ dạy và học;
không tự ý sờ vào ổ điện.
- Không mang những vật dễ cháy nổ, sát thương vào lớp.
Tiêu chuẩn 2: Xây dựng nền nếp tự giác, tích cực, hợp tác trong học tập.
- Trong giờ học phải chú ý nghe giảng, thực hiện “giờ nào, việc ấy”,
không nói chuyện và làm việc riêng trong giờ học.
- Tích cực tham gia phát biểu xây dựng bài, tự giác làm bài và học bài.
- Tham gia thảo luận tích cực trong nhóm, hợp tác với nhau để cùng phát
hiện kiến thức mới.
Tiêu chuẩn 3: Rèn luyện phẩm chất và kĩ năng sống
Gmail:

10


SKKN: “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm ở trường Tiểu học”

- Trung thực, không nói dối, không trộm cắp.
- Đoàn kết giúp đỡ, thương yêu bạn bè, không gây gỗ đánh nhau.
- Kính trọng cha mẹ, thầy cô, lễ phép với người trên.

- Thực hiện “nói lời hay, làm việc tốt”, không nói tục
- Giữ gìn sách vở sạch, đẹp. Bảo quản đồ dùng dạy học và tài sản của lớp
và tài sản nhà trường.
- Tích cực tham gia các hoạt động của tập thể, của lớp và nhà trường.
- Tham gia giúp đỡ, ủng hộ người nghèo, người tàn tật.
Trong sinh hoạt lớp tôi đã phổ biến cho các em nắm được mục tiêu và kế
hoạch thực hiện phong trào “Xây dựng lớp học thân thiện, học sinh tích cực” do
Nhà trường phát động và thông qua các tiêu chuẩn và tiêu chí của lớp để học
sinh nắm được từ đó giúp các em hiểu được vai trò và trách nhiệm của mình
trong việc thực hiện. Hướng dẫn để các em cam kết thực hiện và giao nhiệm vụ
cho ban cán sự theo dõi đôn đốc, đánh giá theo các nội dung trong từng tháng.
Với việc xác định, xây dựng những tiêu chuẩn và tiêu chí đánh giá ở trên đã có
tác dụng giúp giáo viên và học sinh hiểu rõ những việc cần phải làm. Nói cách
khác là có định hướng những việc làm cụ thể, chi tiết, hiểu rõ vai trò của từng
thành viên trong lớp; huy động được sự tự giác, tích cực của các em học sinh.
2.3.2.3. Xây dựng thói quen nề nếp, kỉ luật lớp học.
Việc hình thành thói quen nề nếp, kỉ luật lớp học được tôi đặc biệt quan
tâm. Tôi yêu cầu các em khi có giáo viên vào lớp, lớp trưởng hô cho các bạn
đứng dậy chào. Trong các giờ học, khi cô yêu cầu thảo luận nhóm đôi, nhóm ba,
nhóm bốn,... thì các em cứ theo sự phân công chỗ ngồi tự giác hình thành nhóm
không để giáo viên phải nhắc nhở và không làm mất thời gian. Đối với công
việc trực nhật, chăm sóc bồn hoa, cây cảnh,...các em tự giác thực hiện luân
phiên nhau. Ban cán sự lớp thực hiện đúng nhiệm vụ đã được phân công dưới
sự giám sát của giáo viên chủ nhiệm.
Tôi luôn chú ý hướng dẫn, giáo dục kỷ cương, nền nếp cho học sinh ở
mọi lúc, mọi nơi. Những nội quy, quy chế trong nhà trường, trong lớp là những
yêu cầu bắt buộc đòi hỏi học sinh phải tuân theo. Khi học sinh vi phạm, dù nhỏ
cũng không bỏ qua, tuỳ vào mức độ vi phạm mà giáo viên phê bình, phê phán
những khuyết điểm của học sinh đúng mức, tuyệt đối không xúc phạm, xỉ nhục
học sinh. Khi xử phạt học sinh, tôi đã quan tâm phân tích làm cho học sinh thấy

rõ sai lầm, khuyết điểm và có thái độ nghiêm khắc trong việc yêu cầu bắt buộc
sửa chữa khuyết điểm, đồng thời luôn theo dõi, động viên và giúp đỡ học sinh
sửa chữa khuyết điểm.
Gmail:

11


SKKN: “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm ở trường Tiểu học”

Với cách làm trên, hiệu quả cho thấy rất rõ rệt: Tất cả mọi nề nếp, kỉ luật
lớp học được thực hiện thường xuyên theo một thói quen thường nhật. Các em
hiểu được trách nhiệm, nghĩa vụ của mình trong việc chung tay xây dựng tập
thể lớp, đồng thời cảm thấy hào hứng vì được thể hiện bản thân mình, được bày
tỏ ý kiến của mình trước tập thể. Các em còn tự hào vì thấy được vai trò của
mình trong tập thể lớp, điều đó giúp các em phấn khởi, tự tin vào bản thân, có
động lực phấn đấu, rèn luyện. Trong mọi công việc của lớp, các em rất chủ
động, tự giác hoàn thành mà tôi ít khi phải nhắc nhở. Tập thể lớp luôn được nhà
trường tuyên dương dưới cờ để cho các lớp khác học tập, noi theo vì luôn giữ
vững nề nếp kỉ luật lớp học cũng như luôn hoàn thành xuất sắc mọi phong trào
thi đua..
2.3.3. Nâng cao chất lượng tiết sinh hoạt lớp cuối tuần.
Tâm lý học sinh, đặc biệt các em mắc lỗi trong tuần rất ngại và lo sợ
trong tiết sinh hoạt cuối tuần. Nhiều em vi phạm còn nói dối cha mẹ để nghỉ
học, không đến lớp buổi học ngày thứ 6 do có tiết sinh hoạt vì sợ cô giáo trách
phạt trước lớp. Bởi vậy, trong giờ sinh hoạt lớp, giáo viên chủ nhiệm cần tạo
cho các em tâm thế thoải mái, không gây sức ép nặng nề đối với học sinh bằng
những lời trách phạt, phê bình. Trong mỗi tiết sinh hoạt giáo viên chủ nhiệm cần
cho học sinh tự nhận xét ưu, khuyết điểm bằng nhiều hình thức khác nhau như:
Cán bộ lớp nhận xét, cá nhân tự nhận xét. Bên cạnh đó, giáo viên cũng tạo điều

kiện cho học sinh bày tỏ những suy nghĩ của mình qua một tuần học: những
điều em thích, những điều em chưa thích, mong muốn của em, lý do em mắc sai
phạm... Qua đó, giáo viên nắm được tâm tư, nguyện vọng của từng học sinh mà
có những biện pháp giáo dục phù hợp.
Để học sinh nắm và tự giác thực hiện nội quy nhà trường hay thực hiện
nhiệm vụ trong các phong trào thi đua theo từng chủ điểm của năm học. Trong
tiết sinh hoạt tôi đã nêu ra những yêu cầu, nội dung về rèn luyện đạo đức, học
tập rồi tổ chức cho học sinh thảo luận lập kế hoạch hành động cụ thể. Sau đó
nhận xét và chọn lọc và hướng các em thực hiện các nhiệm vụ cụ thể ở từng chủ
đề. Sau mỗi tuần, hoặc thời gian quy định cho học sinh tự nhận xét, đánh giá lại
những việc đã làm được và chưa làm được so với kế hoạch, từ đó rút kinh
nghiệm để thực hiện tốt hơn. Như vậy, các em có suy nghĩ những quy định thực
hiện theo chủ đề, chủ điểm mà các em phải thực hiện không phải do cô giáo áp
đặt, mà là do các em tự xây dựng. Khi học sinh tự xác định nhiệm vụ cần làm
các em sẽ có ý thức tự giác để thực hiện.
Gmail:

12


SKKN: “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm ở trường Tiểu học”

Chẳng hạn: Trong tiết sinh hoạt lớp ở tuần 5. Tôi đã hướng dẫn các em
thảo luận lập kế hoạch hành động thực hiện Điều 3 trong 5 điều Bác Hồ dạy:
“Đoàn kết tốt - Kỷ luật tốt”. Học sinh lớp tôi đã có ý kiến là phải thực hiện các
nhiệm vụ như sau:
- Đoàn kết giúp đỡ nhau cùng tiến.
- Không gây gỗ, đánh nhau;
- Không nói chuyện trong giờ học;
- Thực hiện tốt các nội quy của trường;

- Thân ái với mọi người;
- Giữ vệ sinh lớp học, ...
Tôi giành thời gian phân tích cho các em hiểu: Đoàn kết tốt là phải thế nào?;
Em phải làm gì để thực hiện Đoàn kết tốt?; Kỷ luật tốt là phải thế nào?; Em phải
làm gì để có Kỷ luật tốt? Sau đó bổ sung thêm các yêu cầu để các em thực hiện.
Trong sinh hoạt lớp, tôi cũng đã thay đổi các hình thức như: Tổ chức cho
các em thi tìm hiểu về quyền trẻ em, an toàn giao thông, Bảo vệ môi trường; và
lồng ghép các hoạt động giáo dục rèn các kĩ năng sống cho học sinh.
2.3.4. Nâng cao tinh thần trách nhiệm, gương mẫu trước học sinh. Có
thái độ tôn trọng, quan tâm gần gũi, thương yêu, thân thiện đối với học
sinh.
Nhà trường là nơi tổ chức các hoạt động giáo dục, hình thành và phát
triển toàn diện ở học sinh trên tất cả các mặt đức, trí, thể, mỹ. Giáo viên chủ
nhiệm giữ vai trò chủ động trong mọi hoạt động, thông qua giảng dạy để giáo
dục học sinh lòng nhân ái, mang bản sắc con người Việt Nam: Yêu quê hương
đất nước, công bằng bác ái, có ý thức về bổn phận của mình đối với người thân,
đối với bạn bè, cộng đồng,…Do vậy giáo viên chủ nhiệm phải đề cao nhiệm vụ
“dạy người”, chú trọng nâng cao trình độ mọi mặt, xây dựng uy tín người thầy
và thực hành hiệu quả phương pháp giáo dục nêu gương đối với học sinh. “Mỗi
thầy cô giáo là tấm gương sáng cho học sinh noi theo” bởi tác phong, cử chỉ, lời
nói của thầy đều có ảnh hưởng và tác động trực tiếp đến sự hình thành và phát
triển nhân cách học sinh. Học sinh tiểu học dễ xúc cảm, hay xúc động lớn về
tình cảm, các em dễ vui dễ buồn, dễ giận các em thường chiụ sự chi phối về tình
cảm, các em rất hiếu động hay bắt chước. Giáo viên chủ nhiệm phải nắm vững
đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi, đặc điểm từng học sinh, những biểu hiện vi phạm
chuẩn mực đạo đức,… để có biện pháp hợp lý trong xử lý các tình huống sư
phạm. Vừa khéo léo, mềm dẻo nhưng cũng phải cương quyết, cứng rắn đúng
lúc, đúng đối tượng. Bởi vì, cùng một vi phạm kỷ luật nhưng ở học sinh này
Gmail:

13


SKKN: “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm ở trường Tiểu học”

phải nghiêm khắc, phải phê bình trước tập thể lớp nhưng ở học sinh khác chỉ
cần nhắc nhở riêng vẫn có hiệu quả. Tránh tình trạng áp đặt, cứng nhắc, làm tổn
thương học sinh, vì như vậy sẽ làm các em chán nản, tự ty.
Giáo viên chủ nhiệm phải không ngừng học tập, tu dưỡng để tự hoàn
thiện nhân cách của mình, phải thương yêu, tôn trọng và tin tưởng học sinh, có
ý thức trách nhiệm về mọi hành vi ngôn ngữ, cử chỉ của mình đối với học sinh.
Tác phong chững chạc, mô phạm trong nói năng giao tiếp, gọn gàng trong ăn
mặc là tấm gương cho học sinh soi chiếu. Cử chỉ nhã nhặn, lịch sự, thân thiện
của thầy cô đối với học sinh sẽ được các em học tập và thực hành trong giao
tiếp trong tập thể lớp, với bạn bè, thầy cô.
Tôi luôn cố gắng tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất đạo đức, tích cực “Học
tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, cuộc vận động “Mỗi thầy,
cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo”. Tích cực tự học và tự
bồi dưỡng nâng cao năng lực và trình độ chuyên môn nghiệp vụ, học hỏi kinh
nghiệm ở đồng nghiệp. Trong giảng dạy tích cực đổi mới phương pháp phát huy
tích chủ động, tích cực của học sinh; Sử dụng và làm đồ dùng dạy học để nâng
cao chất lượng giờ dạy. Trên lớp thực hiện nghiêm túc “giờ nào, việc ấy” để
giáo dục các em tác phong làm việc nghiêm túc, khoa học cho học sinh. Thực
hiện đánh giá, nhận xét học sinh khách quan đúng năng lực và trình độ của các
em. Trong giờ học tôi luôn khuyến khích những em ít xung phong, lầm lì, ít nói
tham gia phát biểu, trình bày những suy nghĩ của mình khi đứng tập thể lớp.
Trong giao tiếp với học sinh, tôi chú ý xây dựng mối quan hệ thầy – trò
gần gũi, thân thiện. Thái độ cởi mở, thân thiện, tình cảm thương yêu học sinh đã
làm cho học sinh tin tưởng, yên tâm và gần gũi với cô hơn. Đây chính là điều
kiện thuận lợi giúp tôi tìm hiểu và chia sẻ với những hoàn cảnh hay những khó

khăn mà học sinh đang mắc phải. Từ đó uốn nắn và giúp đỡ học sinh khắc phục
khó khăn hay sửa chữa sai lầm khuyết điểm của các em. Tôi chú ý uốn nắn,
hướng dẫn học sinh từ những việc làm nhỏ nhất như sửa cách cầm bút, tư thế
ngồi học, cách đeo khăn quàng,… với cử chỉ ân cần. Định kỳ 2 tháng 1 lần, tôi
đảo và xếp lại chỗ ngồi để phòng tránh các bệnh về mắt và cong vẹo cột sống
cho học sinh. Thường xuyên nhắc nhở các em khâu vệ sinh cá nhân, cách ăn
mặc để giữ gìn sức khoẻ theo mùa. Tôi thường đến trường sớm hơn để giúp cán
bộ lớp điều hành hoạt động của lớp ở đầu năm học, có những hôm cùng kê bàn
ghế với các em hay nhắc các bạn phụ giúp làm trực nhật khi học sinh đến chậm.
Tôi luôn tạo cơ hội để các em phát huy năng lực độc lập sáng tạo, rèn
luyện kỹ năng giao tiếp, ứng xử và thực hành các hành vi đạo đức trong tập thể,
Gmail:

14


SKKN: “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm ở trường Tiểu học”

trong quan hệ với bạn bè, với thầy cô và khích lệ những cố gắng của học sinh
làm cho bản thân học sinh đó vươn lên hơn nữa.
2.3.5. Phối hợp chặt chẽ với cha mẹ học sinh, giáo viên khác và các tổ
chức đoàn thể trong nhà trường.
Công tác giáo dục học sinh cần phải được thực hiện thống nhất về nội
dung, về phương pháp, có kế hoạch và phải được tiến hành thường xuyên, liên
tục, ở mọi lúc, mọi nơi. Giáo viên chủ nhiệm cần phải quan tâm xây dựng môi
trường giáo dục an toàn lành mạnh nghĩa là làm cho bất cứ ở đâu trong nhà
trường, trong gia đình hay ngoài xã hội, học sinh đều nhận được sự giáo dục
thống nhất. Do đó để nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm, nhà trường, giáo
viên chủ nhiệm cần phải huy động tối đa sự tham gia của các lực lượng giáo
dục, phối kết hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình và xã hội trong việc giáo

dục toàn diện học sinh.
Trong mọi hoạt động của lớp, tôi đã chú trọng phát huy vai trò tham gia
của các tổ chức trong nhà trường và cha mẹ học sinh để nâng cao hiệu quả công
tác:
Đối với cha mẹ học sinh: Tôi đã tích cực và chủ động tuyên truyền đến
cha mẹ học sinh các chỉ tiêu kế hoạch năm học, vận động cha mẹ học sinh cộng
đồng trách nhiệm trong việc giáo dục học sinh. Từ việc quan tâm chăm sóc, tạo
điều kiện cho con em tham gia học tập và rèn luyện theo kế hoạch của lớp, đưa
đón con đến trường học tập đến việc quản lý con em ở nhà. Trong họp cha mẹ
học sinh đầu năm, lớp đã xây dựng ban đại diện cha mẹ học sinh của lớp gồm 3
người với cơ cấu đều ở địa bàn dân cư (Thôn 1-4: 1; Thôn 5 và 6: 1; Thôn 7: 1).
Ban đại diện cha mẹ học sinh cùng với giáo viên chủ nhiệm xây dựng kế hoạch
hoạt động, phối hợp cùng với nhà trường trong việc giáo dục học sinh. Hàng
tháng Ban đại diện cha mẹ học sinh, giáo viên chủ nhiệm họp để trao đổi, nắm
bắt các thông tin về học tập, rèn luyện của học sinh, kịp thời thông báo tới gia
đình học sinh để cùng phối hợp giáo dục. Kết quả học tập và rèn luyện của học
sinh được thông tin đầy đủ, kịp thời đến cha mẹ các em giúp cha mẹ học sinh
nắm được những biểu hiện tốt, chưa tốt của học sinh trong thời gian học tập trên
lớp và trao đổi những biện pháp giáo dục học sinh trong thời gian ở gia đình.
Các thông tin của cha mẹ học sinh như chữ ký, số điện thoại,…, tôi cập nhật
trực tiếp từ cha mẹ học sinh ngay từ lần họp cha mẹ học sinh đầu năm đã giúp
tôi có nhiều thuận lợi trong công tác chủ nhiệm khi cần thông tin đến học sinh
mà đặc biệt những cha mẹ học sinh đi làm ăn xa để con ở nhà với ông bà.
Những thông tin đến cha mẹ học sinh một cách kịp thời như các khoản thu nộp
Gmail:

15


SKKN: “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm ở trường Tiểu học”

ủng hộ, đóng góp của lớp hay cả việc nhắc cha mẹ học sinh đưa con đến trường
sớm hơn mọi ngày khi các em đến phiên trực nhật đã giúp học sinh cũng như
giáo viên chủ nhiệm hoàn thành tốt nhiệm vụ trong từng thời điểm. Chính vì
vậy mà các kế hoạch của lớp đều hoàn thành sớm hơn so với kế hoạch của nhà
trường. Trong lớp, không để sảy ra tình trạng học sinh nói dối để xin tiền ăn quà
hay chơi điện tử, không có tình trạng đưa đón con đi học chậm hay nghỉ học vô
lý do. Những sai phạm của học sinh được giáo viên chủ nhiệm thông tin kịp
thời nên đã phối hợp hiệu quả trong các biện pháp giáo dục học sinh.
Đối với giáo viên các môn khác và Tổng phụ trách Đội: Mặc dù giáo viên
chủ nhiệm phụ trách giảng dạy nhiều môn và có thời gian quản lý học sinh trên
lớp gần như ở tất cả các buổi học. Nhưng cũng rất cần phối hợp với các giáo
viên khác để tìm hiểu, nắm bắt tình hình học sinh kịp thời và có biện pháp phù
hợp cho từng đối tượng học sinh. Với vai trò là giáo viên chủ nhiệm, tôi cùng
các đồng nghiệp thường xuyên hỗ trợ, trao đổi kinh nghiệm và học tập lẫn nhau
về công tác chủ nhiệm. Học hỏi những kinh nghiệm hay trong cách ứng xử với
học sinh đặc biệt là các biện pháp giáo dục thích hợp với từng đối tượng, nhất là
đối với học sinh cá biệt. Do vậy hệ thống sổ sách, hồ sơ quản lý được bổ sung,
thiết kế một cách khoa học để công tác chủ nhiệm và công tác quản lý học sinh
được thuận tiện, khoa học, tạo niềm tin đối với học sinh cũng như gia đình của
các em, góp phần hoàn thành nhiệm vụ chung của nhà trường và của mỗi giáo
viên chủ nhiệm. Kết hợp với tổng phụ trách đội để nắm bắt kế hoạch và triển
khai tổ chức các hoạt động theo chủ đề, chủ điểm theo kế hoạch chung của nhà
trường. Đặc biệt quan tâm đến công tác Sao nhi đồng, hướng dẫn cho các em
thực hiện tốt 5 Điều Bác Hồ dạy. Tổ chức cho các em tham gia làm Kế hoạch
nhỏ, lao động vệ sinh môi trường trong nhà trường.
Kết hợp với các đoàn thể trong trường để thực hiện đúng các chủ điểm,
kế hoạch của: Chuyên môn, Đoàn Đội, Tổ khối, …nhằm làm tốt công tác chủ
nhiệm và thực hiện tốt các hoạt động trong nhà trường…phù hợp với lứa tuổi
học sinh lớp mình.

2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
Với sự quyết tâm, kiên trì của bản thân và được Ban giám hiệu và đồng
nghiệp quan tâm giúp đỡ, khi áp dụng các biện pháp này trong công tác chủ
nhiệm ở lớp 4B, tôi thấy những sai phạm của học sinh đã giảm hẳn. Trong tập
thể lớp, cán bộ lớp, tổ trưởng đã phát huy được vai trò tự quản, học sinh trong
lớp có ý thức trong tự giác chấp hành nội quy của lớp và nhà trường. Kết thúc
học kỳ 1 đã cho thấy có hiệu quả. Khảo sát và so sánh đối chiếu với đầu năm,
Gmail:

16


SKKN: “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm ở trường Tiểu học”

tôi thấy học sinh trong lớp đã có rất nhiều tiến bộ, cụ thể như
sau:
Mức độ biểu hiện
TT
Những biểu hiện

Số
HS

Thường
xuyên
SL TL
0
0

Đôi khi

Không

SL
3

TL
9,1

SL
30

TL
90,9

1 Nói chuyện tự do trong lớp

33

2 Không ghi chép bài trong lớp

33

0

0

1

3,0

32

97,0

4 Không làm bài tập trên lớp

33

0

0

1

3,0

32

97,0

5
6
7
8

33
33
33
33

0
0
0
0

0
0
0
0

1
1
0
2

3,0
3,0
0
6,1

32
32
33
31

97,0
97,0
100
93,9

Không nghe lời thầy cô
Không chấp hành nội quy
Gây gỗ đánh nhau
Chưa giữ gìn vệ sinh cá nhân

9 Nói tục trong lớp
33
0
0
0
0
33 100
Không tham gia lao động vệ
10
33
0
0
1
3,0 32 97,0
sinh trường, lớp
Các em như: Em Bắc, em Duy đã biết giữ gìn vệ sinh cá nhân và tham gia
các hoạt động của lớp tích cực hơn; Em Thanh, em Dương trong giờ học đã chú
ý và rất tính cực phát biểu xây dựng bài, tuy là những ý kiến của các em chưa
thật chính xác nhưng các em không còn sợ và nói chuyện trong giờ học nữa.
Trong quan hệ bạn bè, các em không còn hay cãi lộn và gây gỗ với nhau. Các
nội quy, quy định của lớp các em đã thực hiện một cách tự giác hơn. Bởi vậy
kết quả đánh giá ở học kỳ 1, chất lượng giáo dục toàn diện học sinh của lớp đã
được nâng lệ rõ rệt. Về Kiến thức tỷ lệ học sinh hoàn thành 33/33 đạt 100%; Về
Năng lực tỷ lệ đạt 33/33 đạt 100%. Về Phẩm chất tỷ lệ đạt 32/33 đạt 97,0%.

Giáo viên chủ nhiệm phối hợp chặt chẽ với cha mẹ học sinh đã kịp thời
phối hợp các biện pháp giáo dục và uốn nắn các hành vi sai phạm của các em.
Cha mẹ học sinh cũng thường xuyên theo dõi, đôn đốc học sinh thực hiện tốt
nhiệm vụ học tập và rèn luyện ở trường. Từ chỗ tin tưởng, yên tâm, cha mẹ học
sinh đã tích cực hợp tác và hỗ trợ giáo viên chủ nhiệm nhiều hơn trong công tác.

Gmail:

17


SKKN: “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm ở trường Tiểu học”

3. KẾT LUẬN
Trong điều kiện những tác động tiêu cực của kinh tế thị trường và đặc
biệt là những tai, tệ nạn xã hội ngày càng ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng
giáo dục toàn diện học sinh hiện nay. Tăng cường và nâng cao hiệu quả công tác
chủ nhiệm là một nhiệm vụ quan trọng của người giáo viên chủ nhiệm đáp ứng
đòi hỏi ngày càng cao của xã hội về chất lượng giáo dục và đào tạo. Một số biện
pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm ở lớp 4B trên cơ sở thực tế tình
hình học sinh, đánh giá khách quan những tích cực và hạn chế của học sinh
trong lớp ở những hành vi và sai phạm của các em đồng thời huy động sự tham
gia tích cực của giáo viên trong nhà trường, Tổng phụ trách Đội và cha mẹ học
sinh, thực hiện một cách đồng bộ và thường xuyên liên tục sẽ có tác dụng uốn
nắn, ngăn chặn kịp thời những sai phạm về nhận thức và hành vi. Chủ động và
tích cực tạo dựng môi trường giáo dục lành mạnh, an toàn, thân thiện. Trong đó
sự gương mẫu, tình thương yêu, tinh thần trách nhiệm, ....của giáo viên chủ
nhiệm sẽ là hình mẫu, là tấm gương sáng cho học sinh noi theo. Học sinh được
học tập, rèn luyện trong tình thương yêu, sự ân cần dạy dỗ của thầy cô và tình
đoàn kết, chia sẻ của bạn bè. Mối quan hệ chặt chẽ với cha mẹ học sinh vừa hỗ

trợ, vừa hợp tác và thống nhất sẽ đảm bảo cho giáo viên chủ nhiệm thực hiện tốt
nhiệm vụ chủ nhiệm lớp góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện học
sinh.
Trên cơ sở thực trạng công tác chủ nhiệm, xác định rõ vai trò trách nhiệm
và những tác động trực tiếp của giáo viên chủ nhiệm đến sự hình thành, phát
triển nhân cách học sinh và chất lượng giáo dục toàn diện của lớp được giao
phụ trách, bản thân tôi đã nghiên cứu, áp dụng một số biện pháp nâng cao hiệu
quả trong công tác chủ nhiệm. Về nội dung chắc chắn còn có những vấn đề giải
quyết chưa được thoả đáng và không tránh khỏi những thiếu sót. Kính mong
quý thầy, cô và đồng nghiệp góp ý giúp tôi bổ sung hoàn thiện để thực hiện tốt
hơn công tác chủ nhiệm lớp của mình.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN
Ngày 02 tháng 4 năm 2018
CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
CAM KẾT KHÔNG COPPY

Gmail:

18


SKKN: “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm ở trường Tiểu học”

MỤC LỤC
1. MỞ ĐẦU
1.1.
1.2

Lí do chọn đề tài

Mục đích nghiên cứu

Trang: 1
1
2

1.3.

Đối tượng nghiên cứu

2

1.4.

Phương pháp nghiên cứu

2

2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

2

2.1.

Cơ sở lí luận

2

2.2.

Thực trạng chất lượng công tác chủ nhiệm ở trường Tiểu học.

4

2.3.

Các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp

6

2.3.1.

Tìm hiểu, nắm vững đặc điểm, tình hình học sinh lớp chủ nhiệm.

6

2.3.2.

Chú trọng công tác xây dựng nền nếp, kỷ cương lớp học.

8

2.3.3.

Nâng cao chất lượng tiết sinh hoạt lớp cuối tuần

2.3.4.

Nâng cao tinh thần trách nhiệm, gương mẫu trước học sinh. Có
thái độ tôn trọng, quan tâm gần gũi, thương yêu, thân thiện đối

2.3.5.

với học sinh.
Phối hợp chặt chẽ với cha mẹ học sinh, giáo viên khác và các tổ
chức đoàn thể trong nhà trường.

2.4.

Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
3. KẾT LUẬN

Gmail:

12
13
15
16
18

19