SKKN một số kinh nghiệm luyện chữ viết đẹp cho học sinh tiểu học

CỘNG HỒ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

ĐƠN U CẦU CƠNG NHẬN SÁNG KIẾN
Mã số: ………………………………………………………...
Kính gửi: Thường trực Hội đồng sáng kiến Trường
- Chúng tơi ghi tên dưới đây:
Số
TT

Họ và tên

Nơi cơng
tác
Ngày tháng
(hoặc nơi
năm sinh
thường
trú)

1

Phạm Thị Hiền

14/4/1965

2

Phạm Thị Ngọc Hiệp

4 /10/1973

3

Phạm Thùy Ngọc Hạnh

21/6/1974

Tiểu học
Thị Trấn
Tiểu học
Thị Trấn
Tiểu học
Thị Trấn

Chức
danh

Tỷ lệ (%)
Trình
đóng góp
độ
vào việc
chun
tạo ra
mơn
sáng kiến

TTCM
Tổ K4

CĐSP

40 %

Chủ tịch
CĐSP
CĐ

30 %

TPCM
Tổ K4

30 %

CĐSP

- Là đồng tác giả đề nghị xét cơng nhận sáng kiến:
“Một số kinh nghiệm luyện chữ viết đẹp cho học sinh tiểu học”.
- Lĩnh vực áp dụng sáng kiến:
Cơng tác chủ nhiệm.
- Mơ tả bản chất của sáng kiến:
Tình trạng giải pháp đã biết:
Chất lượng chữ viết của học sinh là một vấn đề
luôn luôn được nhiều người trong và ngoài ngành Giáo
dục - Đào tạo quan tâm và lo lắng.
Người ta thường nói: “Nét chữ là tính nết của con người”. Câu nói này nêu
hàm ý hai vấn đề: Vấn đề thứ nhất, nét chữ thể hiện tính cách con người; Vấn đề
thứ hai, thơng qua rèn luyện chữ viết mà giáo dục nhân cách con người. Như vậy,
luyện chữ viết vừa là mục đích, vừa là phương tiện của q trình giáo dục tồn

diện nhân cách học sinh.

1


Việc HS càng lên lớp trên thì gần như chữ viết ngày càng giảm sút. Lí giải
cho điều này, có phải chăng khối lớp càng lớn thì dung lượng kiến thức ngày càng
nhiều, yêu cầu mức độ và tốc độ viết cũng cao hơn? Không ít học sinh lơ là việc
rèn chữ, chưa ý thức được cái đẹp của chữ viết, viết theo quán tính, dẫn đến tuỳ
tiện, cẩu thả. Bên cạnh đó sự quan tâm, nhắc nhở của GV chưa đúng mức, kịp thời
nên lâu dần nếu không có sự uốn nắn, điều chỉnh kịp thời của GV thì sẽ trở thành
thói quen. Mà một khi đã trở thành thói quen việc rèn chữ sẽ rất khó cho cả GV và
HS. Vì vậy làm thế nào để rèn luyện kỹ năng viết chữ đẹp cho HS một cách tốt
nhất? Là câu hỏi mà mọi giáo viên trăn trở rất nhiều trong đó có chúng tôi. Trong
những năm qua chúng tôi đã luyện viết chữ cho HS của lớp mình bằng các việc cụ
thể như:
- Giáo viên luôn viết cẩn thận, rõ ràng trên bảng khi dạy.
- Luôn nhắc nhở, kiểm tra, tuyên dương thường xuyên vở của HS.
- Trình bày vở HS viết đẹp để các em học tập lẫn nhau.
- Trong giờ dạy Chính tả, giáo viên theo dõi cách HS ngồi viết, cầm bút, đặt
vở và nhắc các em viết cẩn thận.
- Kể các em những mẩu chuyện hay về gương rèn chữ viết.
- Tổ chức cho HS thi đua viết đẹp, sơ kết khen thưởng.
- Tuyển chọn đội viết chữ đẹp của lớp, bồi dưỡng để các em thi “Văn hay
chữ đẹp” vòng trường, huyện, tỉnh.
Thuận lợi:
- Được sự quan tâm, động viên, giúp đỡ của Ban giám hiệu nhà trường và
các ban ngành đoàn thể cùng với sự đồng tình của phụ huynh học sinh.
- Đa số học sinh chăm ngoan, hiếu học, vâng lời, có ý thức học tập tốt.
- Phụ huynh quan tâm, hỗ trợ, giúp đỡ.

Khó khăn:
- Một số gia đình kinh tế còn khó khăn, một số phụ huynh chỉ lo làm ăn ít
quan tâm đến việc học tập của học sinh nên chữ viết của các em chưa được chú
trọng.
- Trình độ học sinh không đồng đều nên gặp nhiều khó khăn trong việc kèm
các em viết đẹp.
- Một số ít em gia đình khó khăn cha mẹ đi làm xa, không thể hỗ trợ cùng
giáo viên, nên các em học tập sa sút.
Thực trạng những năm qua, chữ viết của học sinh có chiều hướng sa sút
(nhất là ở các lớp cuối cấp). Chữ viết của các em trở thành mối trăn trở lo lắng cho
mỗi người bởi vì:
+ Sai rất nhiều lỗi chính tả.
2


+ Nghiêng ngã không theo chiều hướng nhất định.
+ Mất nét, mất dấu, không liền bút.
+ Tẩy xóa, gạch bỏ, cẩu thả.
+ Chữ viết chưa đều, chưa rõ nét, trình bày bài học chưa khoa học.
Nội dung giải pháp đề nghị công nhận là sáng kiến:
Mục đích của sáng kiến:
Góp phần hình thành và phát triển ở học sinh Tiểu học, nhất là học sinh tiểu
học các kĩ năng sử dụng Tiếng Việt (nghe, nói, đọc, viết) để học tập và giao tiếp
trong môi trường hoạt động của lứa tuổi; góp phần rèn luyện các thao tác tư duy,
bồi dưỡng tình yêu Tiếng Việt. Trong đó chữ rất quan trọng, đặc biệt là viết đẹp, để
từ đó học sinh học tốt môn Tiếng Việt cũng như tất cả các môn học khác.
Nhằm trang bị cho học sinh viết đúng, tiến tới viết đẹp. Say mê luyện viết,
từ đó học tập có tiến bộ.
Qua đề tài này, chúng tôi muốn góp phần nhỏ vào việc nâng cao chất lượng
dạy học môn Tiếng Việt để tìm ra phương pháp giúp giáo viên rèn luyện cho học

sinh tiểu học viết chữ đẹp, từ đó HS học tốt các môn học khác.
Tính mới, sự khác biệt của giải pháp mới so với giải pháp cũ:
- Tìm ra một số biện pháp giúp học sinh viết đúng, viết đẹp.
- Thông qua viết đẹp, học sinh tự tin trong học tập, ham học, thích học và
học tốt các môn học khác, góp phần nâng cao chất lượng dạy và học.
- Thông qua rèn viết cho học sinh góp phần nâng cao chất lượng giáo dục,
giúp học sinh thích học, duy trì sĩ số của lớp và thực hiện tốt phong trào “Xây dựng
Trường học thân thiện, học sinh tích cực”.
Các bước thực hiện của giải pháp mới một cách cụ thể:
Để khắc phục một số hạn chế và tồn tại đã nêu trên, chúng tôi xin đưa ra
một số kinh nghiệm nhằm Luyện viết chữ đẹp cho HS tiểu học như sau:
Trước hết phải rèn chữ, luyện viết cho giáo viên. Phải nâng cao nhận thức
trong giáo viên, học sinh, phụ huynh học sinh xem trọng phân môn Tập viết trong
nhà trường, ít nhất cũng ngang bằng với các môn học khác.
Cần có chuyên đề nghiên cứu về phương pháp dạy và học phân môn Tập
viết như các bộ môn khác, vì phương pháp rất quan trọng, đặc biệt là đối với học
sinh mới tập viết.
Tiếp tục duy trì đẩy mạnh phong trào “Vở sạch -Chữ đẹp”.
Thường xuyên kiểm tra, đánh giá chữ viết và cách giữ gìn vở của học sinh.
Trước thực trạng đó, hằng năm Ban giám hiệu trường chúng tôi thường nhắc
nhở động viên giáo viên quan tâm chăm lo rèn luyện chữ viết cho học sinh, tuyên
dương khen ngợi các học sinh viết chữ đẹp, tổ chức trưng bày vở sạch chữ đẹp
3


cho học sinh tham khảo… phong trào này rất sôi nổi, ngày càng nâng cao chất
lượng viết chữ của học sinh và đạt được thành tựu đáng kể.
Cứ vào đầu năm học trường chúng tôi phát động phong trào “Vở sạch- Chữ
đẹp”. Nhằm phấn đấu rèn chữ viết của mình trong việc thực hiện HSSS, viết bảng,
viết sổ liên lạc, viết vào vở cho học sinh … ngay từ đầu năm. Và chúng tôi có kế

hoạch rèn viết cho học sinh lớp mình, kiểm tra, chọn và rèn đội viết đẹp của lớp để
các em dự thi tuyển Đội học sinh viết chữ đẹp của trường. Giúp các em tiếp tục thi
vòng Huyện -Tỉnh có kết quả, nhà trường tổ chức tập trung rèn viết cho các em.
Nhờ vậy, Đội học sinh viết chữ đẹp tiến bộ rất nhiều và làm nền tảng từ khối Một
đến khối Năm.
Với trách nhiệm, với lương tâm nghề nghiệp, tập thể giáo viên trường cũng
như bản thân chúng tôi đã nghiên cứu áp dụng một số giải pháp rèn chữ viết cho
học sinh như sau:
1. Giáo dục học sinh yêu thích chữ đẹp
- Dù việc gì khó khăn đến đâu nhưng nếu các em yêu thích thì các em sẽ cố
gắng kiên trì đạt được. Vì vậy chúng tôi thường xuyên cho các em xem một số bài
viết đẹp của các học sinh thi “Vở sạch -Chữ đẹp” vòng Huyện -Tỉnh những năm
học trước. Ngoài ra, chúng tôi còn sưu tầm phô tô các bài văn hay chữ đẹp trong
các Tạp chí giáo dục cho học sinh tham khảo.
- Để bồi dưỡng lòng say mê và tinh thần quyết tâm rèn luyện chữ viết cho
học sinh, tôi thường kể cho các em nghe gương rèn chữ của ông Cao Bá Quát, ông
Mạc Đỉnh Chi, anh Nguyễn Ngọc Ký ngày xưa, gương rèn chữ của học sinh những
năm trước… Cho HS xem một số chữ hoa giáo viên viết mẫu để kích thích tính
ham học của các em:

4


Thực hiện tốt các điều trên thì đây chính là động lực tốt nhất để giúp các em
yêu thích chữ viết đẹp, từ đó các em có niềm tin và quyết tâm rèn luyện viết chữ
đẹp và để các em hiểu rằng muốn viết đẹp không chỉ nhờ năng khiếu mà phải kiên
nhẫn rèn luyện sẽ thành công.
2. Tấm gương của học sinh
Muốn cho học sinh viết chữ đẹp thì trước hết giáo viên cũng phải luôn luôn
không ngừng rèn chữ viết cho mình.

Cả trên bảng, tất cả giáo viên trường cũng như bản thân chúng tôi luôn cố
gắng rèn viết đúng nét, rõ ràng, ngay ngắn và đẹp. Qui định cách viết về lề bảng,
dòng ghi ngày tháng năm, tên môn, tựa bài, trình bày bài dạy khoa học …. và thực
hiện tốt các điều trên ở mỗi tiết dạy mỗi ngày.
Cả trên trang giáo án viết RKN tiết dạy - HSSS hoặc khi chấm bài, ghi sổ
liên lạc cho học sinh chúng tôi cũng rất cẩn thận tạo cho mình thói quen nền nếp
chuẩn mực về chữ viết.
3. Kiên trì từng bước rèn luyện cho học sinh
a. Vai trò của giáo viên:
Đây là nền tảng đầu tiên trong việc rèn chữ viết cho các em nên giáo viên
cần phải giúp các em có một số nền nếp chuẩn mực như:

5


 Cách ngồi viết đúng tư thế: lưng thẳng, không tì ngực
xuống bàn, đầu hơi cúi, mắt cách vở khoảng 20-25 cm,
tay phải cầm bút, tay trái tì nhẹ lên mép vở để giữ, hai
chân để song song thoải mái.
 Cách cầm bút: cầm bằng ba ngón tay (ngón cái, ngón
trỏ, ngón giữa), khi viết dùng ba ngón tay di chuyển bút
từ trái sang phải, cầm bút nghiêng về bên phải, cổ tay
khủyu tay và cánh tay cử động theo mềm mại thoải mái.
Vì học sinh Tiểu học hiếu động nhưng thiếu tính kiên trì nên giáo viên phải
thường xuyên theo dõi để kịp thời chấn chỉnh và duy trì các thói quen trên.
Khi tuyển chọn Đội học sinh viết chữ đẹp của lớp, chúng tôi tiếp tục thực
hiện một số giải pháp sau để giúp các em viết đẹp hơn để các em có thể dự thi
vòng Huyện - Tỉnh.
b. Rèn học sinh viết mẫu chữ đứng trên bảng:
Mục tiêu rèn luyện học sinh viết trên bảng là để giúp các em viết ngay ngắn

đều nét, đúng độ cao, đúng kĩ thuật liền bút lia bút, đặt dấu thanh đúng vị trí. Cho
nên đòi hỏi giáo viên phải nắm vững cấu tạo, độ cao, kĩ thuật viết chữ … để rèn
cho học sinh.
Theo chúng tôi rèn học sinh viết mẫu chữ đứng trên bảng là để làm nền tảng
viết đều, viết đúng kĩ thuật trước, vì trên bảng chúng ta dễ dàng rèn các em viết
nắn nót từng con chữ và dễ theo dõi các em hơn.
Trước tiên, có thể yêu cầu mỗi em tự viết hai câu ca dao, sau đó cho các em
cùng nhau so sánh để nhận ra những hạn chế của mình. Giáo viên chốt lại, gạch
chân một số nét để các em tự sửa lại theo gợi ý của bạn, của giáo viên. Cứ thế các
em cùng rèn viết cho chữ đều nét qua các khổ thơ, đoạn văn trên bảng.
Chúng tôi để ý các lỗi học sinh thường mắc để sửa cho các em như:
 Các chữ cái h, k, l, g nét khuyết không thẳng;
 Các chữ cái n, m, u khi rộng khi hẹp;
 Khoảng cách độ cao các chữ không đều ví dụ như chữ cái h cao 2,5 đơn vị chữ cái d cao 2 đơn vị - t cao 1,5 đơn vị;
 Viết nhấc bút không đúng quy định như chữ h mới viết nét khuyết các em đã
lấy bút lên;
 Chỗ có khả năng các em thường viết sai như: nối nét từ chữ cái đầu sang chữ
đầu của vần, nối nét thuận lợi và không thuận lợi: ví dụ B hoa hoặc s nối với vần
có âm o, a thường bị sát vào nhau hay cách xa không phù hợp …
c. Rèn học sinh viết trên vở:

6


Học sinh nắm được kĩ thuật viết đúng đều trên bảng chúng tôi chuyển sang
rèn học sinh viết trên vở Tập viết.
Việc sử dụng bút của học sinh cũng rất quan trọng đòi hỏi phải thích hợp. Ví
dụ: đối với học sinh khi viết hay đè ngòi bút nên cho học sinh dùng bút lông kim
chữ A, đối với học sinh viết nhẹ tay thì dùng bút Nova, Bến Nghé, viết máy,…
Chúng tôi thường cho các em rèn viết trên các loại vở: Vở “Luyện viết chữ

đẹp” các lớp của tác giả Trần Mạnh Hưởng - Lê Hữu Tỉnh (Nhà xuất bản giáo
dục); của Nhà xuất bản Đại học SP; Nhà xuất bản Đại học quốc gia TP Hồ Chí
Minh…
Tổ chức cho các em cùng viết và trao đổi nhau để học hỏi cái đẹp của chữ
bạn; rút kinh nghiệm cho bản thân để rèn viết ngày đẹp hơn.
Khi các em viết mẫu chữ đứng đã có tiến bộ, chúng tôi tiến đến cho các em
viết sang mẫu chữ nghiêng. Việc rèn đỡ vất vã hơn vì vở Tập viết đã có bài mẫu
sẵn và các em cũng đã nắm kĩ thuật viết ở mẫu chữ đứng rồi. Chúng tôi kết hợp
hướng dẫn các em rèn viết nét thanh nét đậm như: các nét thẳng kéo xuống là nét
đậm cần viết nặng tay, các nét kéo lên và các nét hấc là nét thanh viết nhẹ tay,…
Giai đoạn kế tiếp chúng tôi rèn học sinh viết sáng tạo trên vở Bạch Tuyết 5
dòng li. Chúng tôi động viên các em sưu tầm nhiều mẫu chữ viết, chữ cái hoa đẹp
trong các Tạp chí, tờ lịch, sách báo, … để các em tham khảo giúp các em định
hướng lựa chọn rèn chữ viết sáng tạo theo sở thích của mình. Chúng tôi cho các em
xem một số bài viết đẹp của bạn để động viên, khích lệ các em như sau:

7


Quá trình rèn viết chữ sáng tạo, chúng tôi chú ý việc chấm và chữa rất cụ thể
cho từng em, chỗ đạt cũng như chỗ chưa đạt nhằm giúp các em sửa chữa.
Ví dụ: + Với tính hiếu động các em thường tạo nhiều nét vòng trong chữ cái hoa,
giáo viên có thể gợi ý để các em hiểu và sáng tạo các chữ cái hoa vừa đẹp vừa
mềm mại.
+ Khi viết sáng tạo các em thường viết quá nghiêng hoặc các nét hấc quá
cao, cần uốn nắn kịp thời. Như vậy chữ viết các em ngày càng đẹp hơn nhưng vẫn
đảm bảo được nét truyền thống cơ bản.
d. Tích cực theo dõi các em:
Phong trào “Vở sạch - Chữ đẹp” được phát động cho cả lớp cùng thi đua.
Cuối mỗi tháng kiểm tra vở các em và nhận xét, đánh giá xếp loại cụ thể theo 3

mức: A – B – C , giáo viên cần phải thực hiện kĩ công việc này để các em cố gắng
ở tháng sau.
Chúng tôi luôn quan tâm theo dõi hằng ngày; qui định cụ thể các em trình
bày bài viết trên vở có khoa học từ cách gạch chân, gạch hết bài, gạch bỏ từ sai…
8


đến cách trình bày tựa bài hoặc hết một bài học, hết một ngày học hay hết một tuần
học phải gạch ngang như thế nào để phân biệt rõ và tạo sự thống nhất chung cho cả
lớp.
Mỗi tháng tổ chức cho các em thi viết đẹp trên bảng, trên giấy. Sau đó tổng
kết khen thưởng và tặng các em như sấp nhãn vở có hoa đẹp, bộ thước kẻ nhỏ gồm
thước ê ke, đo độ, thước gạch hoặc cuốn sổ tay nhỏ ... Ban giám hiệu thường
xuyên kiểm tra chữ viết học sinh các lớp, rút kinh nghiệm trong họp Chuyên môn,
phổ biến những kinh nghiệm cho việc rèn chữ viết cho học sinh.
Khả năng áp dụng của giải pháp:
Thực hiện thường xuyên vào tất cả các môn học đối với lớp chủ nhiệm, kiểm
tra, đánh giá, tuyên dương, khích lệ để giúp HS phấn đấu học tập.
Nghiên cứu đúc kết, viết SKKN cho tổ.
Báo cáo SKKN trong tổ chuyên môn, trong hội đồng trường để được góp ý
trao đổi thêm, và biện pháp rèn HS chữ viết đẹp được nhân rộng.
Sáng kiến kinh nghiệm có khả năng ứng dụng đạt hiệu quả tốt trong nhà
trường, các trường bạn trong huyện.
Hiệu quả, lợi ích thu được:
Hiệu quả:
Căn cứ vào các kinh nghiệm để rèn học sinh viết chữ đẹp trên chất lượng
chữ viết của các em HS ngày có nhiều tiến bộ như sau:
- Đa số học sinh rất thích rèn chữ viết, có ý thức giữ vở sạch ở tất cả các
môn học. Trên mỗi trang vở các em viết thể hiện rõ đức tính chăm học, cẩn thận,
thẩm mĩ và sáng tạo. Không còn tình trạng viết cẩu thả, viết sai đồ đậm hoặc quẹt

ngang dọc …
- Chính vì rèn luyện chữ viết là một việc làm hợp với lòng người nên được
nhà trường, phụ huynh quan tâm, tạo điều kiện, ủng hộ … đã nhiều năm trường tôi
luôn có học sinh đạt nhiều giải trong các lần thi và cũng nhận được nhiều sự khen
ngợi.
- Kết quả xếp loại VSCĐ của các lớp trong khối theo từng tháng đều có tiến
bộ, tháng sau số HS đạt loại A cao hơn tháng trước, số HS đạt loại C giảm dần. Cụ
thể trong năm học này như sau:
VSCĐ
Tổng số HS
Tháng
A
B
C
201
9/2013
44
111
46
10/2013
49
111
41
11/2013
54
108
39
12/2013
56
111

34
01/2014
57
111
33
9


02/2014

62

109

30

- Các em tham gia phong trào thi “Văn hay chữ tốt” cấp huyện qua nhiều
năm luôn đạt giải.
Bài học kinh nghiệm:
Qua việc rèn luyện chữ viết cho học sinh, chúng tôi nhận thấy muốn đạt kết
quả cần thực hiện tốt các biện pháp sau:
- Người giáo viên phải kiên trì bền bỉ, không thể lơi theo ngày tháng lâu dài,
phải luôn luôn mẫu mực và thường xuyên thực hiện kết hợp chặt chẽ trong giảng
dạy tất cả các môn học.
- Nên có thời gian một tiết dành cho cuối tuần, cuối tháng để kiểm tra, đánh
giá chữ viết và cách gìn giữ vở của học sinh.
- Tổ chức cho học sinh rèn viết đẹp theo nhóm để các em trao đổi học hỏi và
cùng nhau tiến bộ.
- Trong quá trình rèn chữ viết cho học sinh, giáo viên cần chấm chữa bài một
cách cụ thể, chỉ ra những điểm các em thực hiện được và chưa được để các em sửa

chưa khắc phục những sai sót của mình.
- Tạo sự hứng thú trong việc rèn chữ viết bằng nhiều hình thức giúp học sinh
yêu thích và quyết tâm say mê rèn luyện.
- Ban Giám Hiệu nhà trường luôn quan tâm, kiểm tra theo dõi, chỉ đạo kịp
thời, trong việc rèn chữ viết cho học sinh.
Với những biện pháp trên, nếu tích cực thực hiện chúng tôi tin rằng chữ viết
của học sinh sẽ ngày càng đẹp hơn như chúng ta mong muốn.
Chúng tôi xin cam đoan mọi thông tin nêu trong đơn là trung thực, đúng sự
thật và hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Giồng Trôm, ngày 19 tháng 02 năm 2014
Người nộp đơn

10