Quy trình kiểm toán khoản mục chi phí hoạt động trong kiểm toán Báo cáo tài chính do Công ty TNHH kiểm toán PKF Việt Nam thực hiện.DOC

C huyên đề thực tập chuyên ngành GVHD: TS. Nguyễn Thị Phơng Hoa
LI NểI U
Chuyn i sang nn kinh t th trng, thc hin ch trng a dng húa cỏc hỡnh thc
s hu, cỏc thnh phn kinh t c m rng v ngy cng úng vai trũ quan trng trong quỏ
trỡnh phỏt trin kinh t ca t nc.
Kim toỏn l mt ngnh khoa hc cú vai trũ tớch cc trong vic lm trong sch tỡnh hỡnh
ti chớnh, kim toỏn giỳp cho cỏc nh qun lý qun lý tt hn, giỳp cho cỏc nh u t u t
mt cỏch hiu qu, kim toỏn giỳp cho cỏc t chc nh ngõn hng cú chớnh sỏch tớn dng hp
lý
Trong c ch th trng ca nn kinh t Vit Nam hin nay kim toỏn c xem l mt
cụng c qun lý kinh t hiu lc nht khc phc cỏc ri ro thụng tin trong cỏc bỏo cỏo ti
chớnh. iu ú t ra yờu cu i vi ngnh kim toỏn núi chung v cỏc cụng ty kim toỏn núi
riờng l phi khụng ngng nõng cao cht lng cỏc dch v cung cp phc v tt hn nhu cu
ca khỏch hng.
Kim toỏn Bỏo cỏo ti chớnh l mt trong nhng dch v chim t trng cao nht trong
cỏc dch v kim toỏn ỏp ng nhu cu s dng trong nn kinh t. Trc yờu cu chung i vi
s phỏt trin ca ngnh kim toỏn trong bi cnh hi nhp, vic hon thin cht lng dch v
kim toỏn Bỏo cỏo ti chớnh c t lờn hng u.
Kim toỏn khon mc chi phớ hot ng l mt phn hnh kim toỏn quan trng trong
kim toỏn Bỏo cỏo ti chớnh. Chi phớ hot ng l mt yu t cú nh hng trc tip ti kt qu
hot ng kinh doanh ca doanh nghip, thụng qua ú ch tiờu li nhun ca doanh nghip c
xỏc nh mt cỏch chớnh xỏc. Bi vy, chi phớ hot ng nh hng trc tip ti hiu qu hot
ng ca doanh nghip trong k, nh hng ti quyt nh cho vay hay u t ca nhng i
tng quan tõm bờn ngoi doanh nghip cựng vi s qun lý ca Nh nc S quan trng
ú ca chi phớ hot ng ó khin thit k v thc hin quy trỡnh kim toỏn khon mc chi phớ
hot ng tr thnh mt trong nhng vn rt c quan tõm ca cỏc cuc kim toỏn v s
hon thin kim toỏn khon mc chi phớ hot ng l iu tt yu cn thit. Cỏc Cụng ty kim
toỏn trong quỏ trỡnh hot ng ca mỡnh, luụn tỡm cỏch khụng ngng hon thin quy trỡnh kim
toỏn khon mc chi phớ hot ng. õy chớnh l nhng lý do m trong quỏ trỡnh thc tp ti
Cụng ty TNHH kim toỏn PKF Vit Nam em ó quyt nh chn ti Quy trỡnh kim toỏn
khon mc chi phớ hot ng trong kim toỏn Bỏo cỏo ti chớnh do Cụng ty TNHH kim

toỏn PKF Vit Nam thc hin cho chuyờn thc tp ca mỡnh.
Trần Lê Trang Kiểm toán 48B
1
C huyên đề thực tập chuyên ngành GVHD: TS. Nguyễn Thị Phơng Hoa
Chuyờn ca em gm cú nhng ni dung chớnh nh sau:
Chng I: Thc trng quy trỡnh kim toỏn khon mc chi phớ
hot ng trong kim toỏn Bỏo cỏo ti chớnh do Cụng ty TNHH kim
toỏn PKF Vit Nam thc hin
Chng II: Nhn xột v cỏc gii phỏp hon thin quy trỡnh kim toỏn
khon mc chi phớ hot ng trong kim toỏn Bỏo cỏo ti chớnh do Cụng ty
TNHH kim toỏn PKF Vit Nam thc hin
Em xin chõn thnh cm n s ch bo tn tỡnh ca TS.Nguyn Th Phng
Hoa cựng cỏc anh ch ti Cụng ty TNHH kim toỏn PKF Vit Nam ó giỳp em
trong thi gian thc tp em cú th hon thnh chuyờn thc tp ny. Tuy nhiờn,
do iu kin v thi gian v nhn thc cũn hn ch nờn bỏo cỏo chuyờn thc tp
ca em chc chn mc phi nhng sai lm, thiu sút.
Em kớnh mong nhn c s xem xột v hng dn ca cỏc thy cụ giỏo cựng
nhng ý kin úng gúp t cỏc anh ch ti n v thc tp bỏo cỏo chuyờn thc
tp ca em c hon thin hn.
Em xin chõn thnh cm n!
H Ni, thỏng 05 nm 2010
Trần Lê Trang Kiểm toán 48B
Sinh viờn
Trn Lờ Trang
2
C huyên đề thực tập chuyên ngành GVHD: TS. Nguyễn Thị Phơng Hoa
CHNG I: THC TRNG QUY TRèNH KIM TON
KHON MC CHI PH HOT NG TRONG KIM TON
BO CO TI CHNH DO CễNG TY TNHH KIM TON PKF
VIT NAM THC HIN

1.1 . Mc tiờu kim toỏn khon mc chi phớ hot ng trong kim toỏn Bỏo cỏo
ti chớnh do Cụng ty TNHH kim toỏn PKF Vit Nam thc hin
Chi phớ hot ng l mt yu t rt quan trng trong quỏ trỡnh hot ng kinh
doanh ca mi loi doanh nghip, c bit l i vi cỏc doanh nghip nh doanh
nghip thng mi, cỏc tp on sn xut, cỏc Cụng ty xõy dng Chi phớ hot ng
l chi phớ giỏn tip nh hng ln n kt qu thu c trong k ca mt doanh
nghip. Chi phớ hot ng xut hin trờn bỏo cỏo kt kinh doanh ca doanh nghip, l
mt trong cỏc c s xỏc nh cỏc ch tiờu quan trng, do ú vic phn ỏnh sai lch
chi phớ hot ng s dn n cỏc ch tiờu sau ú nh li nhun trc thu, thu thu
nhp doanh nghip, li nhun sau thu s b phn ỏnh lch lc.
Vi vai trũ quan trng ca khon mc chi phớ hot ng nh vy, do ú trong
mi cuc kim toỏn, kim toỏn khon mc chi phớ hot ng luụn c quan tõm
ỳng mc. Kim toỏn viờn cn thc hin kim tra mt cỏch thn trng m bo
khụng b qua nhng sai sút trng yu.
Theo Chun mc kim toỏn Vit Nam s 200 Mc tiờu v nguyờn tc c
bn chi phi kim toỏn Bỏo cỏo ti chớnh (Ban hnh theo quyt nh s
120/1999/ Q-BTC ngy 27/9/1999 ca B Ti chớnh): Mc tiờu ca cuc kim
toỏn Bỏo cỏo ti chớnh l giỳp cho kim toỏn viờn v cụng ty kim toỏn a ra ý kin
xỏc nhn rng Bỏo cỏo ti chớnh cú c lp trờn c s Chun mc v Ch k toỏn
hin hnh hoc c chp nhn hay khụng, cú tuõn th phỏp lut hin hnh (hoc
c chp nhn), cú tuõn th phỏp lut liờn quan v cú phn ỏnh trung thc v hp lý
trờn khớa cnh trng yu hay khụng?
Mc tiờu ca kim toỏn Bỏo cỏo ti chớnh cũn giỳp n v c kim toỏn
thy rừ nhng tn ti, sai sút khc phc nhm nõng cao cht lng thụng tin ti
chớnh ca n v.
Kim toỏn khon mc chi phớ hot ng l mt phn hnh c th trong kim
toỏn BCTC ti Cụng ty TNHH kim toỏn PKF Vit Nam. Do vy, nhim v chung
ca kim toỏn khon mc chi phớ hot ng l trin khai cỏc chc nng kim toỏn
Trần Lê Trang Kiểm toán 48B
3

C huyên đề thực tập chuyên ngành GVHD: TS. Nguyễn Thị Phơng Hoa
bng vic vn dng cỏc phng phỏp kim toỏn phự hp vi c thự, tớnh cht ca
phn hnh ny trong quy trỡnh kim toỏn.
Theo vy, mc tiờu ca kim toỏn khon mc chi phớ hot ng m PKF Vit
Nam xỏc nh l kim toỏn viờn phi a ra ý kin nhn xột v tớnh trung thc hp lý
ca vic ghi nhn khon mc chi phớ hot ng ca khỏch th kim toỏn nhm khng
nh c s dn liu liờn quan m bo tớnh y , phỏt sinh, tớnh chớnh xỏc, tớnh
trỡnh by cụng b, tớnh ỳng k c th nh sau:
*/Mc tiờu y : Mi nghip v chi phớ bỏn hng v chi phớ QLDN thc t
phỏt sinh u c bao hm trờn Bỏo cỏo kt qu kinh doanh. Trờn thc t thỡ xu
hng khai gim chi phớ hot ng thng xy ra nhm lm p tỡnh hỡnh ti
chớnh. Khi th nghim t yờu cu ch ra rng cụng vic kim soỏt ni b khụng
c thc hin y thỡ kim toỏn viờn tp trung vo th nghim c bn.
*/Mc tiờu hin hu: Mi nghip v v khon mc chi phớ hot ng c ghi
nhn trờn bỏo cỏo kt qu kinh doanh thc t phỏt sinh.
*/Mc tiờu ỳng k: Cỏc chi phớ hot ng c ghi nhn trong k k toỏn l
phỏt sinh ỳng k ú v phự hp vi doanh thu c ghi nhn ca k tng ng.
*/Mc tiờu nh giỏ: m bo vic ghi chộp v phõn b cỏc yu t chi phớ di
hn l nht quỏn v phự hp
*/Mc tiờu chớnh xỏc c hc: Cỏc con s chi phớ hot ng c tớnh toỏn mt
cỏch chớnh xỏc, s liu tng cng trờn cỏc s chi tit khp ỳng vi s Cỏi chi phớ
hot ng. Cỏc con s chuyn s sang trang, cng dn l thng nht.
*/Mc tiờu trỡnh by v cụng b: Cỏc ti khon chi phớ hot ng c trỡnh
by trờn BCTC, thuyt minh Bỏo cỏo ti chớnh l phự hp
1.2. c im k toỏn khon mc chi phớ hot ng khỏch th kim toỏn ca
Cụng ty TNHH kim toỏn PKF Vit Nam nh hng ti kim toỏn
1.2.1. c im chung v khon mc chi phớ hot ng cỏc khỏch th
kim toỏn ca Cụng ty TNHH kim toỏn PKF Vit Nam
Chi phớ hot ng ti mt khỏch hng ca PKF Vit Nam thng bao gm chi
phớ bỏn hng v chi phớ qun lý doanh nghip.

Trần Lê Trang Kiểm toán 48B
4
C huyên đề thực tập chuyên ngành GVHD: TS. Nguyễn Thị Phơng Hoa
hot ng trong mt doanh nghip, mt t chc din ra bỡnh thng, vn
hnh tt thỡ cn thit phi cú h thng cỏn b v h thng cỏc phng tin qun lý.
Cỏc chi phớ b ra nhm cho c mỏy qun lý ú hot ng giỳp cho doanh nghip,
t chc thc hin c cỏc chc nng nhim v ca mỡnh tn ti v phỏt trin.
Khi doanh nghip sn xut ra sn phm, hay khi doanh nghip mua hng húa
v trao i. Nu nh khõu tiờu th ngng li, thỡ tt yu dn n vic tip tc tỏi
u t l khụng th, t ú lm ngng tr mi hot ng ca doanh nghip.
Chi phớ hot ng l mt yu t rt quan trng trong quỏ trỡnh hot ng sn
xut kinh doanh ca doanh nghip. ú l nhng chi phớ xy ra trong k hot ng
kinh doanh thụng thng ca doanh nghip, l nhng chi phớ giỏn tip v khụng trc
tip liờn quan n quỏ trỡnh sn xut to ra sn phm.
Chi phớ hot ng xut hin trờn Bỏo cỏo kt qu hot ng kinh doanh cú nh
hng trc tip n li nhun m doanh nghip thu c trong k. Vỡ vy cỏc nh
qun lý doanh nghip cú nhim v phi gii quyt ú l xỏc nh xem nờn tit kim
chi phớ hot ng n mc no khụng nh hng n nng lc cnh tranh ca
doanh nghip so vi i th cnh tranh m vn m bo cho doanh nghip hot ng
nh bỡnh thng.
Chi phớ bỏn hng l nhng khon chi phớ phỏt sinh cú liờn quan n hot ng
tiờu th sn phm hng húa, lao v, dch v trong k nh chi phớ bao gúi, phõn loi,
vn chuyn, bo hnh sn phm, hoa hng tr cho i lý bỏn hng Ton b chi phớ
bn hng c kt chuyn v tr vo kt qu trong k
Chi phớ bỏn hng ti cỏc khỏch hng ca PKF Vit Nam c chi tit theo qui
nh BTC bao gm cỏc loi c th nh sau:
Th nht Chi phớ nhõn viờn: õy l khon chi phớ tin lng chớnh, tin
lng ph v cỏc khon ph cp cú tớnh cht tin lng. Cỏc khon tớnh cho qu bo
him xó hi, bo him y t ca nhõn viờn bỏn hng, úng gúi, vn chuyn, bo
qun, bc d hng húa tiờu th.

Th hai Chi phớ vt liu, bao bỡ: Bao gm cỏc chi phớ vt liu liờn quan n
bỏn hng chng hn vt liu bao gúi, vt liu dựng cho lao ng ca nhõn viờn, vt
liu dựng cho sa cha quy hng
Th ba Chi phớ dng c, dựng: L cỏc chi phớ cho dng c cõn, o, ong,
m, bn gh, mỏy tớnh cm tay phc v cho bỏn hng
Th t Chi phớ khu hao ti sn c nh: L ton b chi phớ khu hao TSC
b phn bỏn hng (nh ca, kho tng, phng tin vn chuyn)
Trần Lê Trang Kiểm toán 48B
5
C huyên đề thực tập chuyên ngành GVHD: TS. Nguyễn Thị Phơng Hoa
Th nm Chi phớ bo hnh sn phm: L chi phớ chi cho sn phm trong thi
gian c bo hnh theo hp ng.
Th sỏu Chi phớ dch v mua ngoi: L cỏc chi phớ dch v mua ngoi sa
cha TSC, tin thuờ kho, thuờ bói, tin thuờ bc vỏc, vn chuyn hng húa tiờu
th, tin hoa hng cho i lý bỏn hng, cho n v nhn y thỏc xut khu
Th by Chi phớ bng tin khỏc: L cỏc chi phớ khỏc phỏt sinh trong khi bỏn
hng, ngoi cỏc chi phớ k trờn nh: chi phớ tip khỏch b phn bỏn hng, chi phớ gii
thiu sn phm, hng húa, qung cỏo, cho hng, chi phớ hi ngh khỏch hng
Chi phớ qun lý doanh nghip l nhng khon chi phớ liờn quan chung n
ton b hot ng ca c doanh nghip m khụng tỏch riờng ra c cho bt k mt
hot ng no. Chi phớ qun lý doanh nghip ti cỏc khỏch hng ca PKF Vit Nam
cng bao gm nhiu loi nh chi phớ qun lý kinh doanh, qun lý hnh chớnh v chi
phớ chung khỏc. Tuõn th theo qui nh ca BTC ti cỏc n v ny chi phớ qun lý
doanh nghip c chi tit thnh:
Th nht Chi phớ nhõn viờn qun lý: Gm cỏc khon tin lng, cỏc khon
ph cp, BHXH, bo him y t, kinh phớ cụng on ca Ban giỏm c, nhõn viờn
qun lý cỏc phũng ban ca doanh nghip.
Th hai Chi phớ vt liu qun lý: Phn ỏnh giỏ tr vt liu xut dựng cho
cụng tỏc qun lý doanh nghip nh giy, bỳt mc, vt liu s dng cho vic sa cha
ti sn c nh, cụng c, dng c

Th ba Chi phớ dựng vn phũng: Phn ỏnh giỏ tr dng c, dựng vn
phũng dựng cho cụng tỏc qun lý.
Th t Chi phớ khu hao TSC: Phn ỏnh chi phớ khu hao ti sn c nh
dựng chung cho doanh nghip nh nh ca lm vic ca cỏc phũng, ban, kho tng,
vt kin trỳc, phng tin truyn dn, mỏy múc thit b qun lý dựng ti vn phũng.
Th nm Thu, phớ v l phớ: Phn ỏnh cỏc khon chi phớ v thu, phớ v l
phớ nh thu mụn bi, thu nh t, cỏc khon phớ, l phớ khỏc.
Th sỏu Chi phớ d phũng: Phn ỏnh khon d phũng phi thu khú ũi tớnh
vo chi phớ kinh doanh ca doanh nghip.
Th by Chi phớ dch v mua ngoi: Chi phớ ny phn ỏnh cỏc chi phớ v
dch v mua ngoi, thuờ ngoi nh: tin in, nc, in thoi, in bỏo, thuờ nh,
thuờ sa cha TSC thuc vn phũng doanh nghip, chi phớ kim toỏn, t vn.
Th tỏm Chi phớ bng tin khỏc: Phn ỏnh cỏc chi phớ khỏc thuc qun lý
chung ca danh nghip ngoi cỏc chi phớ k trờn nh chi phớ hi ngh, tip khỏch
Trần Lê Trang Kiểm toán 48B
6
C huyên đề thực tập chuyên ngành GVHD: TS. Nguyễn Thị Phơng Hoa
1.2.2. Hch toỏn chi phớ hot ng ti khỏch th ca Cụng ty TNHH kim
toỏn PKF Vit Nam
Khỏch th ca Cụng ty TNHH kim toỏn PKF Vit Nam bao gm cỏc cụng y
chng khoỏn, cỏc doanh nghip cú vn u t nc ngoi, cỏc doanh nghip trong
nc Vic hch toỏn chi phớ hot ng ti cỏc khỏch th ca PKF Vit Nam u
tuõn th theo nhng nguyờn tc k toỏn chung c tha nhn ph bin, ng thi
ng nht vi cỏc chun mc k toỏn, ch k toỏn do B ti chớnh ban hnh, cỏc
vn bn phỏp lut cú liờn quan.
Nhỡn chung, ti tt c cỏc khỏch th kim toỏn ca Cụng ty TNHH kim toỏn
PKF Vit Nam hch toỏn chi phớ hot ng l nh nhau. Tuy vy, khụng phi lỳc no
chi phớ hot ng ti cỏc khỏch th cng bao gm y c chi phớ bỏn hng v chi
phớ qun lý doanh nghip. C th nh ti cỏc Cụng ty xõy dng ch hot ng v xõy
dng thỡ khụng phỏt sinh chi phớ bỏn hng, do ú chi phớ hot ng ti cỏc Cụng ty

ny ch gm chi phớ qun lý doanh nghip
Ti khon s dng
Ti cỏc khỏch th ca Cụng ty TNHH kim toỏn PKF Vit Nam, hch toỏn
khon mc chi phớ hot ng k toỏn s dng ch yu nhng ti khon sau:
TK 641: Tờn gi chi phớ bỏn hng, gm cỏc tiu khon sau
TK 6411: Chi phớ nhõn viờn bỏn hng
TK 6412: Chi phớ vt liu bao bỡ
TK 6413: Chi phớ dng c, dựng
TK 6414: Chi phớ khu hao TSC
TK 6415: Chi phớ bo hnh
TK 6417: Chi phớ dch v mua ngoi
TK 6418: Chi phớ bng tin khỏc
TK 642: Tờn gi chi phớ qun lý doanh nghip bao gm cỏc tiu khon sau
TK 6421: Chi phớ nhõn viờn qun lý
TK 6422: Chi phớ vt liu qun lý
TK 6423: Chi phớ dựng vn phũng
TK 6424: Chi phớ khu hao TSC
TK 6425: Thu, phớ, l phớ
TK 6426: Chi phớ d phũng
TK 6427: Chi phớ dch v mua ngoi
TK 6428: Chi phớ bng tin khỏc
Trần Lê Trang Kiểm toán 48B
7
C huyên đề thực tập chuyên ngành GVHD: TS. Nguyễn Thị Phơng Hoa
Ngoi ra, hoch toỏn chi phớ hot ng ti cỏc khỏch th cũn s dng cỏc
ti khon cú liờn quan nh TK111, TK 112, TK 334
H thng chng t s dng
- Cỏc chng t chi phớ tin lng gm cú: Hp ng lao ng, bng tớnh
lng, bng chm cụng, bng thanh toỏn tin lng, bng thanh toỏn tin thng...
- Cỏc chng t liờn quan ti sn c nh: Bng tớnh v phõn b khu hao, biờn

bn giao nhn TSC
- Chng t phn ỏnh cỏc dch v mua ngoi: Húa n giỏ tr gia tng, hp
ng mua hng, bng kờ mua hng
- Chng t tin gm: Phiu thu, phiu chi, giy bỏo n, giỏy bỏo cú ca ngõn hng.
- Chng t liờn quan n dựng, vt t: Phiu xut kho, bng kờ mua hng
H thng s sỏch s dng
S sỏch ti cỏc khỏch th kim toỏn ca Cụng ty TNHH kim toỏn PKF Vit
Nam c s dng hch toỏn chi phớ hot ng gm cú s tng hp v s chi tit
nh: S cỏi ti khon 641, s Cỏi TK642; s chi tit cỏc tiu khon cỏc khon mc
chi phớ nh 6411, 6418, 6421, 6422
S hch toỏn
S 1.1 Hch toỏn tng hp chi phớ bỏn hng
TK 334, 338 TK 641 TK 111, 112, 138
Chi phi lng va cac khoan trich Gia tri thu hụi
theo lng cua nhõn viờn BH ghi giam chi phi
TK 152, 153
TK 911
Chi phi võt liờu, dung cu Kờt chuyờn chi phi ban hang
TK 214
Chi phi khõu hao TSC TK 1422
Ch kờt chuyờn Kờt chuyờn
TK 331, 111, 112
Cac chi phi liờn quan khac
TK 133
Trần Lê Trang Kiểm toán 48B
8
C huyên đề thực tập chuyên ngành GVHD: TS. Nguyễn Thị Phơng Hoa
S 1.2: Hch toỏn tng hp chi phớ qun lý doanh nghip
TK 334, 338 TK 642 TK 111, 112, 138

Chi phi nhõn viờn quan ly Cac khoan ghi giam
chi phi quan ly

TK 152, 153
TK 911
Chi phi võt liờu, dung cu Kờt chuyờn chi phi ban hang


TK 214

Chi phi khõu hao TSC


TK 333, 111, 112

Thuờ phi, lờ phi


TK 139

Chi phi d phong


TK 335, 142, 242

Chi phi theo d toan

TK 1422
TK 331, 111, 112
Ch kờt chuyờn Kờt chuyờn

Cac chi phi liờn quan khac

TK 133



1.2.3. Kim soỏt ni b i vi chi phớ hot ng
Chi phớ hot ng bao gm chi phớ bỏn hng v chi phớ qun lý doanh nghip
l mt trong nhng ch tiờu c nh qun lý ca mi doanh nghip rt quan tõm.Vỡ
nu chi phớ c qun lý tt ng ngha rng vn chi tiờu t c hiu qu cao,
chi ỳng mc ớch, chi tiờu phự hp, li nhun ca doanh nghip tng lờn v tng kh
nng cnh tranh vi cỏc doanh nghip khỏc trờn th trng.
Trần Lê Trang Kiểm toán 48B
9
C huyên đề thực tập chuyên ngành GVHD: TS. Nguyễn Thị Phơng Hoa
Mt s th tc kim soỏt ni b m khỏch hng ca PKF Vit Nam ỏp dng
nhm kim soỏt chi phớ hot ng cú hiu qu l:
*/ Th tc bt kiờm nhim: Th tc ny cỏch ly thớch hp v trỏch nhim gia
bn chc nng phờ duyt, thc hin, gi ti sn v ghi s. õy l th tc cú tỏc dng
kim soỏt tng i hu hiu vỡ bn thõn vic phõn chia trỏch nhim l mt yu t
to nờn s kim soỏt hu hiu.
*/ Th tc phờ duyt: Bin phỏp ny cho phộp nghip v v chi phớ c phỏt
sinh khi cú y s phờ duyt. Vic phờ duyt phi phự hp vi quy ch v chớnh
sỏch ca Cụng ty, phi ỳng thm quyn. Khi phờ duyt cn tuõn th cỏc quy nh
nh cp phờ duyt chi phớ, c s ca phờ duyt chi phớ, du hiu ca phờ duyt chi
phớ, cp y quyn.
*/ Th tc i chiu: Khi phỏt sinh chi phớ cỏc phũng ban trong n v tin
hnh i chiu t ú giỳp phỏt hin v ngn nga cỏc gian ln sai sút trong vic ghi
nhn cỏc nghip v chi phớ ng thi cng gúp phn tng tinh thn trỏch nhim gia
cỏc nhõn viờn trong doanh nghip.

Trờn c s cỏc th tc kim soỏt cỏc khỏch th kim toỏn ca PKF Vit Nam
cng tin hnh mt s bc nhm kim soỏt chi phớ hot ng nh:
- Lp nh mc v chi phớ: nh mc cho cỏc khon chi phớ nh chi phớ bỏn
hng theo t l vi doanh thu bỏn hng nm trc Trờn c s phõn tớch hot ng
kinh doanh, nghiờn cu nhng nm trc.
- Phõn tớch bin ng trong k: Da vo cỏc thụng tin chi phớ thc t v so
sỏnh vi nh mc ó thit lp, DN xỏc nh c s khỏc bit gia chi phớ thc t v
nh mc ó ra, t ú nhn thy nhng ni chi phớ bin ng.
- iu tra nguyờn nhõn bin ng chi phớ: Khi ó bit c ni cú bin ng
chi phớ ln, doanh nghip tin hnh xỏc minh nghuyờn nhõn bin ng chi phớ l do
nguyờn nhõn no? Ch quan hay khỏch quan? ng thi tỡm cỏch gii quyt vn .
1.2.4. Nhng sai phm thng gp ti cỏc khỏch th v ri ro khi thc hin
kim toỏn khon mc chi phớ hot ng
Ti cỏc khỏch th ca Cụng ty TNHH kim toỏn PKF Vit Nam cụng tỏc kim
soỏt ni b i vi khon mc chi phớ hot ng thng c t ra qua mt s th
tc v bc kim soỏt nh ó trỡnh by trờn. Bờn cnh nhng khỏch th KSNB chi
phớ hot ng hiu qu vn cũn cú nhng khỏch th m cỏc th tc kim soỏt cũn
cha phỏt huy ht tỏc dng, hoc ỏp dng cha mang li hiu qu
Trần Lê Trang Kiểm toán 48B
10
C huyên đề thực tập chuyên ngành GVHD: TS. Nguyễn Thị Phơng Hoa
Khon mc chi phớ hot ng l mt khon mc vi nhiu khon mc chi phớ
khỏc nhau. Cỏc nghip v chi phớ phỏt sinh mt cỏch thng xuyờn, hch toỏn khon
mc chi phớ hot ng liờn quan ti nhiu phng phỏp phõn b v KH TSC, chi
phớ tr trc di hn do ú lm tng c hi cho cỏc sai phm ny sinh dn n ri
ro cao trong cụng tỏc kim toỏn. ng thi, chi phớ hot ng cú nh hng trng
yu ti li nhun thun trong nm. Bi vy, khon mc chi phớ hot ng thng
c ỏnh giỏ cú ri ro ln.
Cỏc sai phm vn thng cũn mc phi ti cỏc khỏch th kim toỏn ca PKF
Vit Nam

*/ Chi phớ trờn s sỏch k toỏn c phn ỏnh cao hn chi phớ thc t phỏt sinh
Nhng nguyờn nhõn dn n sai phm trờn thng l:
Th nht Ti n v k toỏn thc hin hch toỏn chi phớ hot ng m khụng
kốm theo chng t hoc cú chng t nhng chng t gc cha hp l, hp lý, hp
phỏp.
Th hai K toỏn thc hin hch toỏn vo chi phớ hot ng c nhng khon
chi m theo qui nh ca BTC khụng c tớnh vo chi phớ nh cỏc khon tin pht
do vi phm lut, pht do phỏ v hp ng, pht do np thu chm, mua sm ti sn
c nh, chi cụng tỏc phớ vt quỏ nh mc ca doanh nghip, cỏc khon chi thuc
ngun kinh phớ khỏc
Th ba K toỏn nhm ln trong vic tớnh toỏn v ghi s do ú lm cho chi
phớ trong bỏo cỏo, s sỏch k toỏn tng lờn so vi s phn ỏnh trờn chng t k toỏn
Th t K toỏn tin hnh hch toỏn vo chi phớ cỏc khon chi m thc t
cha phỏt sinh trong k k toỏn
Th nm K toỏn thc hin hch toỏn vo chi phớ hot ng trong nm cỏc
khon thc t ó chi nhng do ni dung, tớnh cht v ln ca cỏc khon chi nờn
theo qui nh cỏc khon chi ny phõn b cho nhiu k sn xut kinh doanh
*/ Chi phớ phn ỏnh trờn s sỏch k toỏn phn ỏnh thp hn chi phớ thc t phỏt sinh
Nhng nguyờn nhõn dn n sai phm trờn thng l:
Th nht Mt s khon trờn thc t ó chi nhng vỡ nguyờn nhõn no ú
chng t ó b tht lc song doanh nghip li khụng cú nhng bin phỏp cn thit
cú chng t hp l, bi vy khon chi ny vn cha c hch toỏn vo chi phớ trong
k.
Th hai Mt s khon trờn thc t ó chi ra nhng do ngi c giao
nhim v ó hon thnh v n cui k k toỏn ngi c giao nhim v ny khụng
Trần Lê Trang Kiểm toán 48B
11
C huyên đề thực tập chuyên ngành GVHD: TS. Nguyễn Thị Phơng Hoa
lm th tc thanh toỏn, do vy nhng khon chi ny vn cha c hch toỏn vo chi
phớ trong k. T ú dn n chi phớ trong k ny b ghi thiu trong khi chi phớ ca k

sau bi ghi tng lờn. Vic hch toỏn nh vy s khụng ỳng k dn n li nhun ca
doanh nghip b phn ỏnh sai lch
Th ba Doanh nghip khụng ghi nhn nhng chi phớ ó chi ra k trc
nhng c phõn b cho chi phớ k ny
*/ Chi phớ cỏc loi v cỏc i tng cụng vic phn ỏnh trờn s sỏch k toỏn cú
s nhm ln, khụng ỳng vi thc t
Nhng nguyờn nhõn dn n sai phm trờn thng l:
Ti n v trong quỏ trỡnh hch toỏn cỏc loi chi phớ, k toỏn ó phõn loi
nhm ln, iu ny dn n chi phớ ny tng lờn trong khi chi phớ khỏc gim i.
T nhn nh v nhng sai phm v ri ro cao cú th xy ra do c im k
toỏn khon mc chi phớ hot ng ti cỏc khỏch th ca mỡnh, PKF Vit Nam khi thc
hin bt k mt cuc kim toỏn no thỡ khon mc ny rt chỳ trng v quan tõm.
+ Khi ri ro c xỏc nh l khỏch hng cú kh nng ghi tng chi phớ hot
ng nhm gim li nhun thc t ng ngha vi gim chi phớ thu thu nhp doanh
nghip. KTV tin hnh kim tra ngc theo trỡnh t k toỏn. KTV cn phi tng
cng kim tra theo hng khai tng tc l kim tra nhng khon mc cú quy mụ
ln, phỏt sinh bt thng, nhng khon mc chi phớ phõn b nh chi phớ tr trc,
KH TSC trong k.
+ Khi ri ro c xỏc nh l khỏch hng cú kh nng ghi gim chi phớ hot
ng nhm tng li nhun dn n phi kim tra theo hng ghi thiu. KTV s tng
cng vic ct k sm ca chi phớ, kim tra nhng khon mc nh cn thn hn.
Bờn cnh ú, do mc ri ro ca khon mc ny ti PKF Vit Nam thng
giao cho nhng ngi cú kinh nghim chu trỏch nhim kim toỏn khon mc chi phớ
hot ng nhm nhn nh rừ cỏc sai phm. Kim toỏn khon mc chi phớ hot ng
c PKF Vit Nam tin hnh mt cỏch chi tit y cỏc bc theo chng trỡnh
kim toỏn ó c thit lp m bo cỏc mc tiờu kim toỏn.
1.3. Quy trỡnh kim toỏn khon mc chi phớ hot ng trong kim toỏn Bỏo
cỏo ti chớnh do Cụng ty TNHH kim toỏn PKF Vit Nam thc hin
Mc tiờu ca phn hnh ny l kim toỏn viờn phi a ra ý kin v tớnh trung
thc v hp lý ca vic ghi nhn khon mc chi phớ hot ng trong k ca n v

khỏch hng thụng qua vic thu thp cỏc bng chng kim toỏn nhm khng nh c
Trần Lê Trang Kiểm toán 48B
12
C huyên đề thực tập chuyên ngành GVHD: TS. Nguyễn Thị Phơng Hoa
s dn liu liờn quan m bo tớnh y , tớnh cú thc, tớnh chớnh xỏc, tớnh ỳng k,
phõn loi v trỡnh by.
Kim toỏn khon mc chi phớ hot ng cng m bo tuõn theo quy trỡnh kim
toỏn BCTC chung ca Cụng ty TNHH kim toỏn PKF Vit Nam, bao gm ba giai
on, c khỏi quỏt ngn gn nh sau:
1.3.1. Giai on lp k hoch v thit k phng phỏp kim toỏn khon
mc chi phớ hot ng trong kim toỏn BCTC do Cụng ty TNHH kim toỏn PKF
Vit Nam thc hin
1.3.1.1. Qui trỡnh lp k hoch v thit k phng phỏp kim toỏn khon mc chi
phớ hot ng trong kim toỏn BCTC ti Cụng ty TNHH kim toỏn PKF Vit Nam
Giai on lp k hoch v thit k phng phỏp kim toỏn do PKF Vit Nam
thc hin theo qui trỡnh nh sau: Chp nhn khỏch hng mi hoc tip tc khỏch
hng c, lp k hoch kim toỏn s b, hiu bit v khỏch hng, ỏnh giỏ ri ro v
xõy dng chng trỡnh kim toỏn. Kim toỏn khon mc chi phớ hot ng trong giai
on ny KTV ch yu thc hin ba bc cụng vic l:
Th nht: Hiu bit v khỏch hng
mi loi hỡnh doanh nghip khỏc nhau thỡ c thự chi phớ ca chỳng cú rt
nhiu im khỏc bit, ũi hi phi cú nhng yờu cu khỏc nhau trong cụng vic kim
toỏn, ũi hi phi cú nhng hiu bit c th ti mi khỏch th. Bi vy, vic am hiu
khỏch hng, ngnh ngh kinh doanh ca khỏch hng, cỏc yu t phỏp lý l iu
kin cn cho vic thc hin kim toỏn khon mc chi phớ hot ng mt cỏch y
.
Trong bc thu thp thụng tin khỏch hng, KTV quan tõm n c mụi trng
bờn trong v bờn ngoi ca n v, nhng hiu bit v h thng KSNB, thc hin
phõn tớch soỏt xột s b ng thi cú ỏnh giỏ v kh nng hot ng liờn tc, xỏc
nh mc trng yu, v ỏnh giỏ s b ban u v cỏc nhõn t ri ro do gian ln.

*/Tỡm hiu v mụi trng bờn trong khỏch hng, kim toỏn viờn tỡm hiu
nhng thụng tin v bn cht ca khỏch hng nh:
C cu t chc b mỏy v nhõn s ca khỏch hng ra sao, v s nh hng
n chi phớ hot ng nh th no? Doanh nghip thuc loi hỡnh doanh nghip t
nhõn, nh nc hay c phn Ngoi ra, KTV cũn cn phi quan tõm n lnh vc
hot ng kinh doanh ca khỏch hng, cỏc sn phm dch v m nú cung cp, chin
lc kinh doanh ca doanh nghip t ú s tỏc ng n t trng ca chi phớ hot
ng trong tng chi phớ ca doanh nghip
Trần Lê Trang Kiểm toán 48B
13
C huyên đề thực tập chuyên ngành GVHD: TS. Nguyễn Thị Phơng Hoa
*/ Tỡm hiu v mụi trng bờn ngoi, KTV tỡm hiu v c im ngnh ngh
ca khỏch hng
Khi tỡm hiu v mụi trng bờn ngoi KTV quan tõm ti cỏc thụng tin v th
trng ca khỏch hng c v nh cung cp chớnh, cỏc i th cnh tranh Cỏc c
ụng ca Cụng ty luụn cú mt k vng nht nh nh li nhun, t l chi tr c tc,
bi vy KTV cn tỡm hiu v cỏc c ụng ca khỏch hng, nh hng ca h n
quyt nh ca Ban giỏm c. Bờn cnh ú, cỏch thc Ban giỏm c kim tra v ỏnh
giỏ hot ng kinh doanh, quan im v cỏc vn xó hi cng cn c xem xột.
Ngoi ra, tỡm hiu v h thng cụng ngh thụng tin trong hot ng kinh
doanh l mt iu khụng th thiu i vi vic tỡm hiu khỏch hng ca KTV. Ngy
nay cụng ngh thụng tin ó c s dng mt cỏch ph bin trong hot ng kinh
doanh v ó tr thnh mt cụng c h tr c lc cho cỏc doanh nghip.
*/ Tỡm hiu v h thng kim soỏt ni b ca khỏch hng v ỏnh giỏ h
thng kim soỏt cp tng quỏt
bc cụng vic ny, kim toỏn viờn tỡm hiu h thng KSNB nh sau:
Thu thp hiu bit v h thng KSNB i vi khon mc chi phớ hot
ng v mụ t mt cỏch chi tit h thng KSNB ny trờn giy t lm
vic. Kim toỏn viờn cú th thu thp s hiu bit ny bng cỏch da vo
nhng hiu bit trc õy v khỏch hng ó c lu tr trong file ca

khỏch hng (vi khỏch hng c), cú th phng vn nhõn viờn trong Cụng
ty, xem xột cỏc qui nh trong s tay v th tc v ch chớnh sỏch ti
chớnh ca Cụng ty khỏch hng (cỏc qui nh m n v ỏp dng hch
toỏn lng, thng cho nhõn viờn bỏn hng, nhõn viờn b phn qun lý;
cỏc nh mc doanh nghip qui nh vi mt s loi chi phớ nh in thoi,
qun ỏo ng phc), kim tra cỏc chng t s sỏch chi phớ ó hon tt,
quan sỏt trỡnh t t soỏt xột chng t, húa n n ghi nhn chi phớ ca
nhõn viờn k toỏn ti khỏch hng. Khi thu thp c thụng tin KTV s mụ
t trờn bng cõu hi v h thng kim soỏt ni b hoc bng tng thut v
h thng ú.
Cỏc cõu hi thng c s dng trong vic ỏnh giỏ HTKSNB nh l:
Cú phõn cp phờ duyt cỏc loi chi phớ khụng?
H thng k toỏn chi phớ cú theo dừi chi tit cho tng loi chi phớ hay khụng?
Cú s phõn tỏch gia cỏc phũng ban thc hin cỏc chc nng phờ duyt, ghi s
khụng? ...
Trần Lê Trang Kiểm toán 48B
14
C huyên đề thực tập chuyên ngành GVHD: TS. Nguyễn Thị Phơng Hoa
ỏnh giỏ ban u v hot ng cú hiu qu hay khụng hiu qu ca h
thng kim soỏt ni b i vi chi phớ hot ng lp k hoch cho vic
thc hin kim toỏn khon mc chi phớ hot ng. Kim toỏn viờn cn phi
xỏc nh mc tiờu kim soỏt c thự i vi khon mc chi phớ hot ng
ti khỏch hng, t ú xỏc nh quỏ trỡnh kim soỏt ch yu tng ng
t c mc tiờu ú. Qua ú, ỏnh giỏ cỏc nhc im ca h thng kim
soỏt ni b bng cỏch xem xột s vng mt ca quỏ trỡnh kim soỏt chớnh.
T ú, KTV a ra c nhn nh ban u v tớnh hiu qu ca h thng
KSNB i vi khon mc chi phớ hot ng. Nu nh h thng KSNB
c ỏnh giỏ l kộm hiu qu thỡ ng ngha cỏc th nghim c bn cn
c tng cng m bo tớnh y v phự hp ca bng chng cho
kt lun kim toỏn v ngc li.

*/ Thc hin th tc phõn tớch soỏt xột s b
Ti Cụng ty TNHH kim toỏn PKF Vit Nam trong bc ny KTV thc hin
phõn tớch mt cỏch tng quỏt v cỏc ch tiờu trờn Bỏo cỏo ti chớnh, nhng ch tiờu
c s dng phõn tớch cú nh hng trc tip hoc giỏn tip n ch tiờu chi phớ
hot ng. KTV tin hnh trờn c hai dng:
- Phõn tớch ngang: Thc hin so sỏnh chi phớ k ny vi chi phớ k trc hoc
gia cỏc thỏng trong k.
- Phõn tớch dc: KTV thc hin so sỏnh t l tng nhúm chi phớ nh chi phớ
lng, vt liu vi lói gp gia nm nay v nm trc
Thụng qua th tc phõn tớch kim toỏn viờn thy c nhng bin ng bt
thng gia cỏc thỏng trong nm, gia nm nay so vi nm trc, gia d toỏn so
vi thc t, trờn c s ú KTV xỏc nh nhng khon chi phớ cn c quan tõm, lu
ý.
*/ ỏnh giỏ kh nng hot ng liờn tc cng l mt trong nhng cụng vic
quan trng nh hng n mc tiờu y , hiu lc trong kim toỏn khon mc chi
phớ hot ng
ỏnh giỏ kh nng hot ng liờn tc l mt cụng vic m kim toỏn viờn cn
thc hin vỡ nú nh hng trc tip n cỏc mc tiờu trn vn v hiu lc khi thc
hin kim toỏn khon mc chi phớ hot ng.
Ti Cụng ty PKF Vit Nam, ỏnh giỏ v kh nng hot ng liờn tc kim
toỏn viờn thng lp ra bng cõu hi tỡm hiu. Bng cõu hi ú thng bao gm
cỏc cõu hi sau:
Trần Lê Trang Kiểm toán 48B
15
C huyên đề thực tập chuyên ngành GVHD: TS. Nguyễn Thị Phơng Hoa
- n v cú d tớnh tip tc hot ng kinh doanh v cú li nhun cho
phộp n v hot ng liờn tc khụng?
- n v cú cỏc khon vay ln phi ỏo hn trong nm ti hay khụng?
- n v cú b nh hng bi s kin tng hay s thay i no v lut phỏp v
cỏc qui nh hay khụng?

- S phỏt trin nhanh v hot ng kinh doanh cú dn n vic kinh doanh
vt quỏ kh nng khụng? ...
*/ Mc trng yu c xỏc nh:
Ti Cụng ty TNHH kim toỏn PKF Vit Nam mc trng yu c ỏnh giỏ cho
ton b tng th bỏo cỏo ti chớnh v sau ú phõn b mc trng yu ú cho tng khon
mc. Khi thc hin phõn b mc trng yu cho khon mc chi phớ hot ng s giỳp
kim toỏn viờn xỏc nh s lng bng chng kim toỏn thớch hp cn phi thu thp.
Xỏc nh mc trng yu ũi hi kim toỏn viờn phi xem xột c v qui mụ v bn cht
ca khon mc i vi tng khỏch hng c th. PKF Vit Nam hng dn cỏch thc
xỏc nh mc trng yu cho khon mc chi phớ hot ng tng i c th.
+ i vi doanh nghip mi hot ng cha cú doanh thu thỡ mc trng yu
c xỏc nh l t 0,5% n 1% trờn tng ti sn
+ i vi doanh nghip hot ng kinh doanh thụng thng thỡ mc trng
yu l t 0,5% n 1% doanh thu
+ i vi d ỏn, t chc phi li nhun thỡ mc trng yu l t 0.5% n 1%
trờn tng chi phớ
Mc trng yu c xỏc nh t ti thiu n ti a, mc trng yu cho khon
mc chi phớ hot ng c xỏc nh xong, kim toỏn viờn c tớnh sai s v so sỏnh.
Nu tng hp sai s nh hn c lng ban u v tớnh trng yu thỡ Bỏo cỏo ti
chớnh s c coi l trung thc, hp lý. Ngc li, nu tng hp cỏc sai sút ln hn
giỏ tr ti a thỡ BCTC khụng c coi l trung thc, hp lý.
Chi phớ hot ng ca doanh nghip thng cú rt nhiu khon mc chi phớ
khỏc nhau, vỡ vy thụng qua th tc phõn tớch v ỏnh giỏ mc trng yu KTV cn
xỏc nh c cỏc khon mc chi phớ trng yu v mc nh hng ca nú i vi
Bỏo cỏo ti chớnh t ú cú bin phỏp kim tra sao cho phự hp.
*/ Hiu bit v ỏnh giỏ v cỏc nhõn t ri ro do gian ln:
Thụng qua bc cụng vic ny kim toỏn viờn cú th xỏc nh c nhng chi
phớ cú kh nng sai sút trng yu, t ú KTV cú c s cho vic tin hnh ỏnh giỏ
ri ro.
Trần Lê Trang Kiểm toán 48B

16
C huyên đề thực tập chuyên ngành GVHD: TS. Nguyễn Thị Phơng Hoa
Th hai: ỏnh giỏ ri ro
Ti Cụng ty TNHH kim toỏn PKF Vit Nam ỏnh giỏ ri ro cú th da trờn
c s nhng hiu bit v khỏch hng nh hng n khon mc chi phớ ca chi phớ
hot ng, xem xột tng c s dn liu i vi chi phớ hot ng v cỏc nhõn t ri ro
liờn quan. Cụng vic ỏnh giỏ ri ro nhm ỏnh giỏ kh nng xy ra sai sút trng yu
mc tng th Bỏo cỏo ti chớnh cng nh i vi khon mc chi phớ hot ng
vic thit k cỏc th tc kim toỏn v xõy dng chng trỡnh kim toỏn phớa sau
c phự hp
Thờm vo ú, kim toỏn viờn xỏc nh cỏc nhõn t ri ro liờn quan n ton
th bỏo cỏo ti chớnh hay mc c s dn liu.
Mt l: Kim toỏn viờn tin hnh ghi chộp li cỏc ri ro v xem xột cỏc th tc
s ỏp dng ch ra nhng ri ro mc tng th nu nh ri ro ú cú liờn quan n
tng th BCTC. i vi cỏc ri ro do gian ln thỡ kim toỏn viờn cn xem xột li v
vn qun lý trong n v nh: s phõn cụng nhim v v s giỏm sỏt v nhõn s,
cỏc chớnh sỏch k toỏn chi phớ c khỏch hng ỏp dng, m rng phm vi soỏt xột
ca thnh viờn Ban iu hnh.
Hai l: Nu nh ri ro liờn quan n c s dn liu, kim toỏn viờn phi
nghiờn cu Bỏo cỏo kt qu kinh doanh, ghi chộp li v xỏc nh ri ro mc c
s dn liu thuc ri ro trng yu hoc ri ro m nu ch ỏp dng riờng cỏc th tc chi
tit l khụng hoc khụng thuc mt trong hai loi trờn. Kim toỏn viờn cn phi
ỏnh giỏ h thng KSNB trc khi tin hnh cỏc th tc kim toỏn tip theo. Kim
toỏn viờn cú th gim bt cỏc th tc c bn bng cỏch tin hnh cỏc th nghim
kim soỏt. Th nghim kim soỏt cú th c tin hnh giai on ny v b sung
trong sut quỏ trỡnh thc hin kim toỏn.
Th ba: Xõy dng chng trỡnh kim toỏn
õy l cụng vic cui cựng trong giai on lp k hoch kim toỏn. Trng tõm
ca chng trỡnh kim toỏn l nhng d kin chi tit v cỏc th tc kim toỏn tng
ng vi cỏc bc cụng vic cn thc hin i vi khon mc chi phớ ca chi phớ hot

ng. Vic thit k chng trỡnh kim toỏn cú ý ngha rt quan trng, ũi hi s kt
hp linh hot ca KTV gia hng dn chung ca PKF Vit Nam vi kt qu m KTV
thu c trong cỏc bc trờn. Ti Cụng ty TNHH kim toỏn PKF Vit Nam xõy dng
chng trỡnh kim toỏn cho khon mc chi phớ hot ng cng bao gm hai phn c
bn: Thit k th nghim kim soỏt v thit k th nghim c bn. Mi th tc trờn
Trần Lê Trang Kiểm toán 48B
17
C huyên đề thực tập chuyên ngành GVHD: TS. Nguyễn Thị Phơng Hoa
c xõy dng trờn bn khớa cnh: th tc kim toỏn s thc hin, quy mụ mu chn,
khon mc c chn, thi gian thc hin.
*/ Thit k th nghim kim soỏt
Khi thit k th nghim kim soỏt, kim toỏn viờn da trờn cỏc hng dn
chung ca PKF, tuy nhiờn vn c thc hin bi KTV cú nhiu kinh nghim. Th tc
kim soỏt s c thit k cho riờng khon mc chi phớ hot ng
*/ Thit k th nghim c bn bao gm th tc tng hp i chiu, th tc phõn
tớch v th tc kim tra chi tit
Vic xỏc nh bn cht, thi gian v quy mụ ca th nghim c bn ph thuc
vo xột oỏn ca kim toỏn viờn (thụng qua vic ỏnh giỏ ban u v h thng KSNB,
thụng qua nhng hiu bit v ngnh ngh) i vi mi khỏch hng c th. Thụng
thng ti PKF Vit Nam cỏc th tc c bn thit k tuõn theo chng trỡnh kim toỏn
c thit k sn (ph lc)
1.3.1.2. Thc trng lp k hoch v thit k phng phỏp kim toỏn khon mc
chi phớ hot ng ti Cụng ty ABC
Cụng ty xõy dng ABC l khỏch hng c ca PKF Vit Nam, cỏc thụng tin v
Cụng ty ny PKF Vit Nam ó nm bt c v lu gi trong h s thng trc ca
mỡnh. Khi nhn c th mi kim toỏn, trờn c s nhng hiu bit trc ú v
khỏch hng, nhm mc ớch m bo nhng cụng vic lp i, lp li i vi khỏch
hng khụng cha ng nhng ri ro khụng th chp nhn, PKF Vit Nam tin hnh
vic ỏnh giỏ kh nng chp nhn khỏch hng ABC. Khi nhn c th mi kim
toỏn PKF Vit Nam tin hnh xem xột cỏc thụng tin thay i so vi nm trc nh:

- Cú s thay i quan trng v i ng lónh o hoc hỡnh thc s hu ca
khỏch hng khụng?
- Khỏch hng thay i cỏc chuyờn gia t vn phỏp lut khụng?
- Khỏch hng cú s thay i c bn v hot ng kinh doanh khụng?
Trờn c s ú, PKF Vit Nam kt lun rng: PKF Vit Nam nhn thy khụng
cú thụng tin no lm tng tớnh ri ro cho bờn kim toỏn v cú th tip tc kim toỏn
khỏch hng ny.
Phc v cho cụng tỏc kim toỏn khon mc chi phớ hot ng ti khỏch hng
ABC trong giai on ny KTV tip tc tin hnh nhng bc cụng vic sau:
Th nht: Hiu bit v khỏch hng
Cỏc thụng tin v khỏch hng ABC:
Tờn Cụng ty: Cụng ty c phn xõy dng ABC
Trần Lê Trang Kiểm toán 48B
18
C huyên đề thực tập chuyên ngành GVHD: TS. Nguyễn Thị Phơng Hoa
Thnh lp theo quyt nh s 1456/Q BGTVT ngy 15/12/2002 ca B
giao thụng vn ti thuc loi hỡnh cụng ty c phn. Giy ng ký kinh doanh s
0102008841 do S k hoch v u t thnh ph H Ni cp. S vn iu l l
5.000.000.000 VN.
C cu t chc b mỏy ca Cụng ty:
S 1.3: S t chc chung ca Cụng ty ABC
Hi ng thnh viờn gm cú 5 ngi, Ban kim soỏt cú 3 ngi, v cú 4 ngi
thuc thnh viờn Ban giỏm c.
Hot ng kinh doanh ch yu ca Cụng ty ABC l: chuyờn sn xut bờ tụng
ỳc sn; xõy dng cụng trỡnh giao thụng, cụng nghip, dõn dng, thy li; xõy dng
cụng trỡnh ng ng cp thoỏt nc; dn dp, to mt bng xõy dng; kinh doanh
dch v nh khỏch, nh ngh.
Ti Cụng ty c phn ABC s dng k k toỏn nm, nm ti chớnh ca Cụng ty
bt u t ngy 01/01 v kt thỳc vo ngy 31/12 nm dng lch. n v tin t s
dng l VN. Cụng ty ỏp dng ch k toỏn doanh nghip Vit Nam ban hnh theo

Quyt nh 15/2006/Q-BTC ngy 20/3/2006 ca B ti chớnh. Hỡnh thc s k toỏn
c ỏp dng l Nht ký chng t. Phng phỏp tớnh khu hao ti sn c nh c
ỏp dng theo phng phỏp khu hao ng thng. Phng phỏp tớnh thu GTGT
c tớnh theo phng phỏp giỏ tr gia tng c khu tr
Ti Cụng ty ABC khụng s dng ti khon 641. Ti khon s dng theo
dừi chi phớ hot ng õy bao gm:
TK 642: Chi phớ qun lý doanh nghip
TK 6421: Chi phớ tin lng, ph cp, tr cp
Trần Lê Trang Kiểm toán 48B
Ch tch
HQT
Giỏm c
Cỏc phũng ban
Phú Giỏm c
Cỏc xớ nghip, i
19
C huyên đề thực tập chuyên ngành GVHD: TS. Nguyễn Thị Phơng Hoa
TK 6422: Chi phớ vt liu qun lý
TK 6423: Chi phớ dựng vn phũng
TK 6424: Chi phớ khu hao TSC
TK 6425: Thu, phớ v l phớ
TK 6426: chi phớ d phũng
TK 6427: Chi phớ dch v mua ngoi
TK 6428: Chi phớ bng tin khỏc
Tỡm hiu v ỏnh giỏ ban u v h thng KSNB
KTV thụng qua nhng ti liu trong h s thng trc ca Cụng ty ABC v
phng vn nhõn viờn trong Cụng ty t ú khng nh v b sung cỏc thụng tin v
h thng KSNB c bit v h thng k toỏn ca Cụng ty i vi chi phớ hot ng.
Qua ú KTV ó thu thp v ghi chộp li trong biu s 1.2 Ghi chộp h thng
k toỏn i vi chi phớ hot ng ti khỏch hng ABC.

Tng hp cỏc thụng tin thu thp c, KTV nhn nh:
- Cụng ty cú Ban kim soỏt v chi phớ hot ng v hot ng thc hin ca
ban ny tng i thng xuyờn v u n
- Cụng ty ó kim soỏt c chi phớ
- Cú s i chiu chộo gia cỏc phũng ban trong Cụng ty
Kt lun: H thng KSNB i vi chi phớ hot ng ca Cụng ty c phn
ABC tn ti v hot ng hiu qu, m bo nguyờn tc y quyn, phờ chun, phõn
cụng phõn nhim. KTV ó ỏnh giỏ ri ro i vi chi phớ hot ng mc thp.
Trần Lê Trang Kiểm toán 48B
20
C huyên đề thực tập chuyên ngành GVHD: TS. Nguyễn Thị Phơng Hoa
Biu 1.1: Ghi chộp h thng k toỏn i vi chi phớ hot ng ti Cụng ty ABC
PKF
Khỏch hng:
Cụng ty C phn ABC
Ngi thc hin:
Ngy:
Nguyn Lờ
13/03/2010
Ngi kim tra:
Ngy:
Lờ Hi
13/03/2010
Tham chiu
D4.5
Ni Dung Ghi chộp h thng
Chi phớ hot ng
Ti Cụng ty C phn ABC cú cỏc loi chi phớ phỏt sinh nh chi phớ tin lng, chi phớ
khu hao TSC, chi phớ bng tin khỏc i vi nhng khon chi phớ nh chi phớ
dch v mua ngoi v chi phớ bng tin khỏc m cú phỏt sinh ln thỡ s phi cú s phờ

duyt nh sau:
Quy trỡnh c th:
- B phn cú nhu cu kinh phớ lp Bn k hoch d trự thi gian kinh phớ trỡnh Trng
b phn phờ duyt, sau ú trỡnh Ban giỏm c phờ duyt
- Sau khi nhn kinh phớ, b phn tin hnh chi tiờu, sau ú thu thp húa n chng t
- Lp giy ngh thanh toỏn hoc bn quyt toỏn kinh phớ trỡnh trng b phn v
Ban giỏm c phờ duyt
- Sau khi giy t c c phờ duyt, b phn chuyn ton b h s chng t liờn
quan cho b phn hch toỏn k toỏn b phn ny tin hnh vo s.
Thc hin th tc phõn tớch s b
Sau khi tỡm hiu v h thng kim soỏt ni b i vi khon mc chi phớ hot
ng, kim toỏn viờn tin hnh phõn tớch s b, qua ú cú nhn nh mt cỏch khỏi
quỏt v cỏc thụng tin trờn BCTC h tr cho vic lp k hoch kim toỏn v bn
cht, thi gian, v ni dung cỏc th tc kim toỏn s c s dng cho kim toỏn
khon mc chi phớ hot ng.
Bi mi liờn quan cht ch gia chi phớ hot ng v cỏc phn hnh khỏc nờn
th tc phõn tớch s b ngoi thc hin i vi khon mc chi phớ hot ng cũn
c tin hnh thc hin i vi cỏc khon mc cú liờn quan trc tip hoc giỏn tip
i vi chi phớ hot ng trờn BCKT v bỏo cỏo KQKD
Trần Lê Trang Kiểm toán 48B
21
C huyên đề thực tập chuyên ngành GVHD: TS. Nguyễn Thị Phơng Hoa
Biu 1.2: Thc hin phõn tớch s b bỏo cỏo ti chớnh i vi Cụng ty ABC
PKF
KHCH HNG Cụng ty C phn ABC
NIấN 01/01/2009- 31/12/2009
Tham chiu D4.3
NI DUNG Chi phớ hot ng Ký Ngy
Ngi TH Nguyn Lờ 13/3/10
Ngi KT Lờ Hi 13/3/10

TH TC PHN TCH S B
(S liu trờn BCTC cha kim toỏn)
A. Bng cõn i k toỏn
Ch tiờu
S liu cha
kim toỏn
S liu ó
kim toỏn
Chờnh lch
31/12/2009 31/12/2008 VN %
1.Hng tn kho 4.340.584.707 5.716.485.640 (1.375.900.933) -24%
2. TSC 1.839.091.550 1.320.810.184 518.281.366 39%
Nguyờn giỏ 3.849.067.253 3.150.770.096 698.297.157 22%
HMLK (2.009.975.703) (1.829.959.912) (180.015.791) 10%
Nhn xột: Trong nm 2009 hng tn kho ca Cụng ty gim so vi nm 2008 l
1.375.900.933 VN tng ng vi 24%.
V TSC, nm 2009 do cụng ty m rng mua sm nhiu mỏy múc thit b nờn
nguyờn giỏ TSC tng 22%, mc HMLK cng tng lờn 10%.
B. Bỏo cỏo kt qu kinh doanh
Ch tiờu S liu cha
kim toỏn
S liu ó kim toỏn Chờnh lch
31/12/2009 31/12/2008 VN %
1. Doanh
thu thun
55.528.247.459 36.594.892.366 18.933.355.093 52%
2.Giỏ vn
hng bỏn
52.453.993.005 33.796.563.737 18.657.429.268 55%
Trần Lê Trang Kiểm toán 48B

22
C huyên đề thực tập chuyên ngành GVHD: TS. Nguyễn Thị Phơng Hoa
3. Chi phớ
QLDN
2.112.834.890 1.943.502.583 169.332.307 9%
Nhn xột v kt qu kinh doanh:
Nm 2009 doanh thu thun ca Cụng ty ABC tng thờm 18.933.355.093 VN so vi
nm 2008 tng ng vi tng 52%. S tng ny l phự hp vi bin ng tng giỏ
vn hng bỏn thờm 18.657.429.268 VN. Chi phớ qun lý doanh nghip nm 2009
cựng cú xu hng tng nh doanh thu v giỏ vn. õy l s bin ng hp lý, ngoi
ra chi phớ qun lý doanh nghip tng ch 9% thp so vi mc tng ca doanh thu v
giỏ vn cho thy tỡnh hỡnh qun lý chi phớ ca Cụng ty ABC tt.
Qua ú KTV nhn nh s liu trờn BCTC l phự hp vi nhng hiu bit ca
kim toỏn viờn v hot ng kinh doanh ca khỏch hng ABC. ng thi cn c vo
vic tỡm hiu v cỏc s kin v cỏc yu t KTV khng nh khụng cú du hiu nghi
ng v kh nng hot ng liờn tc ca Cụng ty C phn ABC.
Xỏc nh mc trng yu
Biu 1.3: C s xỏc nh trng yu
PKF
KHCH HNG Cụng ty C phn ABC
NIấN : 01/01/2009- 31/12/2009
Tham chiu D4.3
Ký Ngy
Ngi TH Minh Tõm 13/3/10
Ngi KT Lờ Hi 13/3/10
TRNG YU
2009 2008 2007 Trung bỡnh
Doanh
thu
55.528.247.459 36.594.892.366 32.066.929.209 41.396.689.678

Tng
ti sn
40.862.369.223 23.265.240.303 25.073.830.852 29.733.813.459
Cn c vo doanh thu nm 2009 ca Cụng ty tng nhiu so vi cỏc nm trc KTV
la chn doanh thu trung bỡnh ca 3 nm lm c s xỏc nh mc trng yu
- PM (mc trng yu ban u) = 0.5% Doanh thu trung bỡnh 3 nm =
206.983.448 VN
Sau ú, KTV tin hnh phõn b mc trng yu cho khon mc chi phớ hot
ng nh sau:
Biu 1.4: c lng ban u v tớnh trng yu cho cỏc khon mc
trờn Bỏo cỏo KQKD ca Cụng ty ABC
Trần Lê Trang Kiểm toán 48B
23
C huyên đề thực tập chuyên ngành GVHD: TS. Nguyễn Thị Phơng Hoa
Khon mc Giỏ tr
H s
phõn b
Mc trng yu
c lng
ban u
1. Doanh thu 55.528.247.459 2 1.110.564.949
2. Giỏ vn hng bỏn 52.453.993.005 2 1.049.079.860
3. Doanh thu ti chớnh 352.540.060 1 3.525.400
4. Chi phớ ti chớnh 417.736.426 2 8.354.728
5. Chi phớ QLDN 2.112.834.890 2 42.256.697
6. Thu nhp khỏc 94.055.266 1 940.552
7. Chi phớ khỏc 58.926.740 1 589.267
Tng 111.018.333.800 2.215.311.456
T ú KTV xỏc nh c mc trng yu phõn b cho chi phớ QLDN
206.983.448./ 2.215.311.456* 42.256.697 = 3.948.174 VN

Khi tng hp sai sút c d oỏn ln hn mc trng yu kim toỏn viờn cú
th kt lun cú bng chng khụng y chp nhn rng khon mc l sai sút
trng yu. Khi tng sai sút nh hn mc trng yu, kim toỏn viờn cú th xỏc nhn
rng cú sai sút thp v cú th chp nhn c.
Th hai: ỏnh giỏ ri ro
Kim toỏn viờn tin hnh ỏnh giỏ ri ro i vi c s dn liu i vi nhng
khon mc chi phớ m KTV cho rng cú kh nng sai phm cao nh chi phớ mua
ngoi, chi phớ bng tin khỏc, chi phớ nhõn viờn m khụng ỏnh giỏ ri ro tng th i
vi tng th Bỏo cỏo ti chớnh.
Biu 1.5: ỏnh giỏ ri ro tai Cụng ty C phn ABC
Khon mc
chi phớ cha
nhiu ri ro
CSDL Hot ng kim
soỏt liờn quan
ỏnh giỏ mc
nh hng
Cao/thp/trung bỡnh
Mc
quan trng
Kh nng
xy ra
Ri ro
trng yu
ỏnh
giỏ s
kim
soỏt
1. Chi phớ nhõn
viờn

Hin hu,
trn vn,
chớnh xỏc
Quy ch lng Cao Cao Trng yu Tt
2. Chi phớ dch
v mua ngoi
Hin hu,
trn vn,
chớnh xỏc
Húa n Cao Cao Trng yu Tt
3. Chi phớ khỏc
bng tin
Hin hu,
trn vn,
chớnh xỏc
Húa n Cao Cao Trng yu Tt
Th ba: Thit k chng trỡnh kim toỏn
Trần Lê Trang Kiểm toán 48B
24
C huyên đề thực tập chuyên ngành GVHD: TS. Nguyễn Thị Phơng Hoa
Thit k th ngim kim soỏt gm cú:
- ỏnh giỏ h thng KSNB theo mu ca tp on PKF i vi khon mc chi
phớ hot ng
- i tng chn mu l chi phớ hot ng phỏt sinh cỏc thỏng u k, cui
k, gia k chỳ ý ba loi chi phớ hay xy ra sai phm nh trờn
- S dng cỏc k thut (phng vn, quan sỏt) thu thp y thụng tin in
vo mu ỏnh giỏ trờn
Thit k th nghim c bn: KTV c bn s dng chng trỡnh kim toỏn
c tp on PKF thit k chung cho mi cuc kim toỏn chi phớ hot ng (ph
lc). C th kim toỏn viờn thit k chng trỡnh kim toỏn i vi chi phớ QLDN

ca khỏch hng ABC nh sau:
Thit k th tc tng hp, i chiu: Lp bng tng hp chi phớ QLDN
theo tng khon mc chi phớ
Thit k th tc phõn tớch: Lp bng tng hp chi phớ QLDN theo thỏng, i
chiu s tng cng ca tt c cỏc khon mc chi phớ vi bng tng hp chi
phớ theo cỏc khon mc trờn. Cỏc thỏng cú bin ng ln, kim tra, gii thớch
nguyờn nhõn
Thit k th tc kim tra chi tit:
+ Lp bng tng hp chi phớ QLDN theo i ng ti khon, tin hnh i
chiu chộo vi cỏc phn hnh cú liờn quan, ng thi kim tra vic kt chuyn chi phớ
vo ti khon xỏc nh kt qu kinh doanh.
+ Chn mu nhng thỏng cú bin ng ln cỏc khon mc chi phớ c ỏnh
giỏ cha ng nhiu ri ro tin hnh kim tra chi tit ng thi tin hnh kt hp vi
cỏc phn hnh khỏc cú liờn quan nh ti sn c nh, chi phớ vt liu gim khi
lng cụng vic. Ngoi ra, KTV cn tin hnh kim tra chi phớ QLDN thỏng sau niờn
.
1.3.1.3. Thc trng lp k hoch v thit k phng phỏp kim toỏn khon mc
chi phớ hot ng ti Cụng ty XYZ
Nm 2008 Cụng ty XYZ l khỏch hng tim nng ca PKF Vit Nam. Nm
2009, sau khi nhn c th mi kim toỏn PKF tin hnh mt s cụng vic trc
khi cuc kim toỏn bt u nh sau:
nhm m bo rng cụng vic kim toỏn i vi khỏch hng ny khụng
cha ng nhng ri ro ln, KTV tin hnh xem xột vic cú th tin tng vo tớnh
Trần Lê Trang Kiểm toán 48B
25